verdwijnt de ambtenaren- status? vakbonds- voorzitter

121e jaargang • nummer 5 • oktober 2014
verdwijnt
de ambtenarenstatus?
vakbondsvoorzitter
portugal
geschorst
reorganisatie
en pensioenen
Aangesloten bij de
European Confederation
Of Police
Colofon
Redactie:
ONINK Communicatie,
Emmeloord (eindredactie),
Maarten van de Nieuwenhuijzen
(namens hoofdbestuur VMHP)
Redactieadres:
Postbus 91460, 2509 EB Den Haag
tel: (070) 419 19 41
fax: (070) 419 19 42
e-mail: [email protected]
Medewerker(s):
Sanna Eichhorn, Willy Valckx,
Jan Dikkers, Gerry Smit,
Cees van der Voet, Hans Bogers
Fotografie:
ONINK Communicatie, Emmeloord
Vormgeving & Druk:
GBU grafisch compleet, www.gbu.nl
Advertenties:
Secretariaat VMHP, (070) 419 19 41
Secretariaat,
ledenadministratie, abonnementen:
Bereikbaar van woensdag t/m vrijdag,
Christine van Beelen
tel: (070) 419 19 41,
fax: (070) 419 19 42,
e-mail: [email protected]
Dagelijks bestuur VMHP:
Mw. S.E. Eichhorn, voorzitter
G.J. Smit, tweede voorzitter
C. van der Voet, secretaris
W. Doppenberg, penningmeester
Bankrekening VMHP:
NL23 INGB 0000 1329 81
Coverfoto:
Ook onze collega’s op het water gaan
in het nieuwe werkpak.
Belangenbehartiging
Belangenbehartiging is in eerste instantie een zaak voor het
bestuur van de betreffende afdeling. Zo nodig kan vervolgens met
het hoofdbestuur contact worden
gezocht.
belangenbehartiging
M
et de belangenbehartiging
kom je in contact met veel
verschillende leden. De
één heeft een eenvoudige
vraag over regelgeving, de ander heeft
een complexe vraag over pensioen en
weer een ander heeft een zaak waarbij ziek zijn en functioneren door elkaar
lopen.
Bij een vraag om belangenbehartiging
gaat het altijd om de vraag wat een
VMHP-lid zelf wil. Meestal is het antwoord simpel: ik wil gewoon lekker mijn
werk kunnen doen. Dat lijkt ook heel
simpel te realiseren, want dat is toch
gewoon de normale gang van zaken
binnen veel teams? Helaas is dat niet
altijd van toepassing.
Ik merk ook dat VMHP-leden zelf zo lang
mogelijk doorgaan en zich bijna nooit
ziek melden; ook al loopt het water al
over de lippen. Onze belangenbehartigers hebben allemaal zelf jaren leidinggevende ervaring en weten vanuit die
ervaring hoe ze zaken kunnen oppakken. Het goede gesprek is daarbij de
standaard. Met elkaar aan tafel gaan zitten en zaken bespreken die vaak jaren
zijn blijven sluimeren en onuitgesproken zijn gebleven.
Het is zowel voor het VMHP-lid als voor
de leidinggevende moeilijk onbenoemde zaken naar elkaar uit te speken. Het
zijn mooie processen als het gesprek
op gang komt en men elkaar weet te
vinden. Soms leidt het toch nog tot het
vertrek van de medewerker, maar dan
wel vanuit de overtuiging dat dat een
goede stap vooruit in de loopbaan is.
Af en toe blijven de standpunten vast
zitten. Mensen blijven voor het gevoel
elkaar dwars zitten en sporadisch merk
je als belangenbehartiger vreemde dingen binnen een afdeling: niet uitgenodigd worden voor teamoverleg, slecht
op elkaar afgestemde diensten moeten
draaien, als stopmiddel van het rooster
gebruikt worden, je vakantie doorgeven
en dan net weer ingepland worden.
VMHP-leden willen niet via een rechtszaak dit soort zaken beslechten. De
kracht van het argument blijft voorop
staan bij het zoeken naar oplossingen.
Iemand heeft het gevoel dat hij/zij dat
toch zelf wel voor elkaar zou moeten
krijgen? Heel langzaam gaat iemand
aan zichzelf twijfelen, loopt achter de
feiten aan op de afdeling en mist de
sociale contacten en werkafspraken.
Daar kun je uiteindelijk ziek van worden. Dit doet veel met mensen die
zeer loyaal zijn naar de organisatie. Op
het moment van twijfel functioneer je
minder, dus ook dat gaat meespelen.
Ziekte en minder functioneren gaan
door elkaar lopen.
Gelukkig zijn dit incidenten en hebben
wij bij de VMHP een vangnet om elkaar
bij te staan. Dat is een groot goed, en
dat besef je pas als je problemen zo
groot zijn geworden dat je belangenbehartiging vraagt. Ik hoop dat naast de
veranderde inrichting van de politie de
cultuurverandering ook weer aandacht
krijgt. Dingen in een vroegtijdig stadium
naar elkaar uitspreken moet daar een
onderdeel van zijn.
Sanna Eichhorn
voorzitter VMHP
Inleveren kopij
Deadline voor de volgende VMHP-Nieuws: 28 november 2014
pagina 2
Wie is…
nina krug
Ik ben een 42-jarige inspecteur van politie. Ik ben een geboren en
getogen Amsterdamse. Mijn loopbaan bij de politie begon slechts
7½ jaar geleden.
N
a de Middelbare school ben ik
eerst naar de Universiteit gegaan,
met de richtingen Spaans en
Sociale Geografie. Die opleidingen heb
ik niet afgemaakt. Daarna heb ik de HEAO
gevolgd, een financieel-economische
opleiding met de nadruk op het zakelijk aspect van talen. Vervolgens heb ik
een aantal jaar bij een multimediabedrijf
als projectmanager gewerkt aan internet-reclameprojecten. Dat was leuk, want
daar werkte ik met grote bedrijven en het
was zeer dynamisch. Op een gegeven
moment werd dat voor mij echter te technisch en vooral te commercieel. Ik ben
toen overgestapt naar Reed Business, een
uitgeverij die zich bezighield met het toerisme. Mijn werk was het beschrijven van
toeristische gebieden en accommodaties
en het controleren of de vakantieaccommodaties wel voldeden aan de specificaties die de eigenaren hadden opgegeven.
Dat was een leuke en zelfstandige baan,
waarbij mijn talenopleiding goed van pas
kwam en ik de hele wereld heb gezien.
Maar het bedrijfsbeleid was dat je na
twee jaar vanwege de objectiviteit werd
vervangen. Ik heb toen een poosje als
receptioniste gewerkt in een groot hotel
in Amsterdam. Maar dat was niet echt wat
ik wilde voor de langere termijn.
Eigenlijk wilde ik altijd al naar de politie; op m’n 19e had ik al informatie opgevraagd. Op m’n 33e heb ik uiteindelijk
gesolliciteerd. Omdat er geen plaats was
voor PK5 werd ik eerst gekeurd voor PK4.
Op het laatste moment kwam er toch nog
een plaats vrij voor PK5. Mijn – verkorte – opleiding heb ik nog op de Kleiberg
pagina 3
gedaan. Daarna ben ik het LOT-traject in
gegaan. Dat was een mooie tijd, waarin
ik op diverse afdelingen heb gewerkt en
ervaring heb opgedaan.
Momenteel werk ik als Inspecteur toegevoegd bij de wijkteamleiding van Team
Boven IJ in Amsterdam Noord. Een deel
van mijn werk is sturing en het uitzetten
van werkopdrachten, maar ik ben toch
ook wel operationeel bezig. Op straat
kom ik meestal als HovJ en OvD. Wel
probeer ik af en toe met operationele
akties mee te gaan. Ik zit in het project Treiteraanpak, waarbij we – samen
met de Gemeente en diensten als GGZ
en Jeugdzorg - proberen treiteraars
in de wijk aan te pakken. Deze aanpak trekt vrij veel media-aandacht.
Verder ben ik groepscommandant
bij de Vredeseenheid; dat is een
groep collega’s die wordt ingezet bij
demonstraties en andere grote groepen publiek; zeg maar een georganiseerde tussenvorm tussen wijkagenten en de ME. Wij zijn erop
getraind om met demonstranten
om te gaan en waar nodig te deescaleren. We zijn inmiddels onderdeel van veel SGBO’s en andere
regio’s tonen ook interesse in deze
wijze van werken. Inmiddels ben
ik ook vaste toegevoegde aan het
Hoofd Ondersteuning van diverse
SGBO’s.
Ik heb het goed naar mijn zin
bij de politie, alhoewel de organisatie wel wat log en stroperig is en niet altijd professio-
neel overkomt. Verder vind ik het jammer dat we altijd achter de feiten aan
lijken te lopen en dat de opgelegde straffen/sancties niet in overeenstemming
zijn met de hoeveelheid werk en energie die we in onze onderzoeken stoppen.
Ik ben lid van de VMHP geworden nadat ik
een keer was uitgenodigd bij een themabijeenkomst. De warme collegiale sfeer
sprak mij direct aan, en de lijnen zijn erg
kort. Je komt in de eenheid altijd wel
VMHP-leden tegen en de bestuursleden
zijn gemakkelijk aanspreekbaar. Inmiddels
ben ik penningmeester van de afdeling
en heb ik op de interessante kaderdagen
gemerkt hoe goed het VMHP-netwerk is.
Was getekend,
Nina Krug
Verdwijnt de ambt
”De ambtelijke status gaat verdwijnen.” Die boodschap kwam al
geruime tijd geleden door, het wetsvoorstel is zelfs al door de
Tweede Kamer, maar is nog steeds niet geëffectueerd. Maar wat
gaat er nu precies verdwijnen, en waarom? En gaat het nu wel of
niet door? Waar hangt het om? En vooral: heeft het effect op de
politie?
O
door Evert Onink
m op deze en andere vragen antwoord te
krijgen ga ik naar Luc
Janssen. Luc is mr. drs.,
en heeft een scriptie
geschreven met als titel “Op weg naar
een nieuwe ambtelijke status“. Voor
zijn onderzoek en scriptie kreeg hij de
door Capra Advocaten ingesteld “Jo
Maes/Capra Prijs 2014”.
Op de laatste vraag – heeft het effect
op de politie - krijg ik van Luc direct
een geruststellend antwoord. “De politie, evenals de militairen en de rechtelijke macht, zijn in het wetsontwerp
als aparte groep uitgezonderd, en voor
hen verandert er niets. En hierbij wordt
geen onderscheid gemaakt tussen de
operationele ambtenaar en de ondersteunende ambtenaar.”
Stand van zaken
Het Initiatiefvoorstel – de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren - is ingediend door Koşer Kaya
(D66) (inmiddels opgevolgd door Van
Weyenberg) en Van Hijum (CDA) en is
op 4 februari 2014 aangenomen door
de Tweede Kamer.
De Eerste Kamercommissie voor
Binnenlandse Zaken en de Hoge
Colleges van Staat / Algemene Zaken
en Huis van de Koning (BZK/AZ) heeft
op 9 september 2014 de Memorie van
antwoord van de initiatiefnemers ont-
vangen. De minister van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties heeft bij
brief van 1 oktober 2014 geantwoord
op de in het Voorlopig verslag aan de
regering gestelde vragen. De commissie bespreekt op 7 oktober 2014 de
nadere procedure.
Waar gaat het om?
“De initiatiefnemers willen de ambtelijke arbeidsverhoudingen en arbeidsvoorwaarden normaliseren, oftewel
gelijktrekken met die van ‘gewone’
nog niet te springen. De implementatie van de wet kost veel geld en zij zijn
er niet van overtuigd dat het – zeker
in deze economisch moeilijke periode
- het geld waard is. Om het beeld te
schetsen: de kosten worden geschat
tussen de 76 en 245 miljoen euro, terwijl de baten slechts tussen de vijf
en 7,6 miljoen euro per jaar liggen.
Daarnaast zijn de tegenstanders niet
overtuigd van alle argumenten voor
normalisering. Ook de Raad van State
vraagt zich af: “Welk probleem wordt
hier nu mee opgelost?”
Aantasting rechtspositie
Of de rechtspositie echt aangetast
wordt is voor Luc nog maar de vraag.
“Ik denk dat dat wel meevalt. We hebben nu de Wet Werk en Zekerheid,
waardoor het ontslagrecht zal veranderen. Die regels zijn nu in de twee systemen verschillend, maar een combinatie zou het beste van twee werelden
kunnen worden. Dit zou dan een stap
Voor de politie verandert er niets.
werknemers. De Ambtenarenwet blijft
wel bestaan,” zegt Luc, “en ook het bijzondere van de ambtenaar blijft in de
wet benoemd. Daar hameren de initiatiefnemers heel erg op, met onderwerpen als een ambtseed, integriteit
en een gedragscode voor ambtenaren.
Het gaat hierbij ook om de trots die
ambtenaren ontlenen aan hun bijzondere positie.”
Knelpunten
Het invoeren van de wet zou al in
2015 worden geëffectueerd, maar is
inmiddels uitgesteld tot 2017. Luc:
“Waarschijnlijk wordt het wel juni 2017,
misschien nog later, en misschien wel
helemaal niet. Meerdere partijen staat
in de goede richting zijn. Er worden
nu doemscenario’s geschetst dat een
ambtenaar bij het aannemen van de
wet vogelvrij zou zijn.”
Twee kampen
“Ik heb 19 mensen geïnterviewd’, zegt
Luc, “en je kunt zien dat er twee kampen zijn. Iedereen kan wel een anekdote vertellen en een voorbeeld geven
om de eigen argumenten te staven.
Het is een enorme wetgevingsoperatie. Het ambtenarenrecht en de
Ambtenarenwet, zoals het er nu ligt,
is wel gedateerd, maar als deze een
beetje wordt opgeschoond en een tikkeltje wordt gemoderniseerd, kan deze
weer jaren vooruit. Nu gooi je een stel-
pagina 4
telijke status echt?
sel, dat in principe goed werkt, weg.
De grote vraag in het hele spel is: “Hoe
ver moet je het ambtenaarschap doortrekken? Moet een afvalophaler, een
plantsoenwerker, een tramconducteur
of een chauffeur de ambtenarenstatus
hebben omdat zij in dienst zijn van de
overheid? Dit soort voorbeelden wordt
veelvuldig aangehaald. Het gaat bij
ambtenaren ook over het loyaliteitsbeginsel. En over de scheiding tussen privé en werk. Dat een politieman
of een militair in zijn vrije weekeinde
drugs gebruikt is niet acceptabel, terwijl dit voor bijvoorbeeld een medewerker bij de plantsoenendienst van
een gemeente in zijn werk niet direct
problemen op hoeft te leveren. Er is
altijd een grensvlak. Wat is het verschil
tussen een baliemedewerker bij een
gemeente en een kassière bij Albert
Heijn? Je zou dat dan per functie en
per persoon moeten afwegen. Jaren
geleden werd een discussie gevoerd
of een ambtenaar nu een bijzondere
werknemer en de overheid een bijzondere werkgever is. Dáár kan je een
debat over voeren, maar dit soort voorbeelden maakt de principiële discussie
onhelder en onoverzichtelijk. Vanuit de
indieners is het een principiële vraag,
waar door de tegenstanders praktische
en pragmatische argumenten tegenover worden gezet. Dat wringt een
beetje.”
Integriteit
Het integriteitsvraagstuk blijft bestaan,
terwijl het tuchtrecht wijzigt. Luc:
“De regering heeft al een voorschotje
gegeven op de komende wetswijzigingen. Minister Plasterk wil een Statuut
voor Ambtenaren in het leven roepen,
waarin goed wordt vastgelegd wat nu
precies de waarden en voorschriften
van de overheid zijn. Ik zou het best
wel goed vinden dat, als je bij de overheid komt werken, dat aspect goed
onder de aandacht wordt gebracht.
pagina 5
Mr. Drs. L.H. Janssen
Mr. Drs. L.H. (Luc) Janssen heeft na het Atheneum aan de Universiteit van Tilburg gestudeerd. In 2012 heeft hij de master Ondernemingsrecht afgerond en in 2013 de masters
Bestuurskunde en Sociaal Recht & Sociale Politiek.
Na diverse werk- en stageplekken in het bedrijfsleven en de overheid is Luc Janssen thans
werkzaam bij UWV, op de Afdeling Bezwaar en Beroep. Daarnaast is hij als freelancer verbonden aan de Stichting Beroepseer, waarvoor hij onder andere de Good Work Toolkit
Beleidsambtenaren heeft samengesteld. Tevens is hij redacteur en auteur van het Tijdschrift
Bestuurskunde, Themanummer ‘Ambtelijk vakmanschap’.
Per 1 november zal hij als juridisch medewerker in dienst treden van Capra Advocaten in
Maastricht.
Publicaties
• 2012 ‘Hoe politieagenten, leraren en reclasseringsambtenaren gezagsuitoefening leren.
Een impressie.’ In samenwerking met J. van Orsouw. In: T. Jansen, G. van den Brink & R.
Kneyber (red.) - Gezagsdragers, de publieke zaak op zoek naar haar verdedigers.
• 2014 ´Politieproductiviteit. Triangulatie voor valide en betrouwbare productiviteitsmeting bij de politie.´ In samenwerking met S. Zouridis, G. Bouckaert, P. van Roy,
J. Stroobants, V. Crompvoets en R.
Peeters.
• 2014 ‘Het advocatenkantoor.
Transparantie en vertrouwen als
businessmodel.’ In samenwerking
met T. Jansen. In: M. Trappenburg,
W. Scholten & T. Jansen (red.) Loonfatsoen.
Overig
• 2014 Winnaar Jo Maes/Capra
Prijs voor de beste scriptie op het
gebied van het ambtenarenrecht,
het arbeidsrecht dan wel het algemeen bestuursrecht.
Uit het juryverslag van de
Jo Maes/Capra Prijs
… De ambtelijke status zal moeten worden ingevuld door de normen en waarden van het
goed ambtenaarschap, zoals E. Karssing dat heeft aangeduid. In de masterscriptie is
onderzocht hoe de ambtelijke integriteit geborgd en gehandhaafd kan worden indien
het wetsvoorstel wet wordt. De heer Janssen concludeert dat twee separate discussies
moeten worden gevoerd.
Eerst dient de “status” van ambtenaren in kaart gebracht te worden, waarbij aandacht
geschonken moet worden aan de waarden van de overheid en de verplichtingen die dat
bijvoorbeeld ten aanzien van integriteit met zich meebrengt. Vervolgens is de vraag aan
de orde welke rechtspositie daar het beste bij aansluit…
Een soort deontologische code; een
mengeling van waardencodes waarin
begrippen als integriteit staan en de
strengere gedragscodes. Die gedragscodes alleen zijn vaak weer te streng
en beperkend, te negatief, gesteld. Ik
zou dat liever wat positiever gesteld
zien. Waar staat de overheid voor, en
waar staat de ambtenarij voor. Dat zou
best toegevoegd kunnen worden. We
zouden de codes, die er nu zijn, hiervoor kunnen hergebruiken.”
Vakbonden
De voor- en nadelen van de ambtenaren status wegen nu tegen elkaar
op, vind Luc. “De ambtenaar heeft
meer rechten, maar ook meer plichten en soms zijn
de regels veel
strenger. Het
tuchtrecht
is
beter geregeld
en het arbeidsrecht steekt daar schraal tegen af. Je
kunt het in de cao regelen maar als
je dat als overheid voor je personeel
goed geregeld wil hebben, moet je dat
niet in een cao doen. Dus zet dat in de
Ambtenarenwet. Dan wordt die wet
weer wat groter en heb je aan het eind
bijna geen winst geboekt. Praktisch
verschil is dan het aanstellingsbesluit.
Als je alles gaat normaliseren wordt
de rol van de vakbonden groter. Dat
kan positief zijn, maar het kan ook wel
gevaarlijk zijn, als de vakbonden zich
op deze manier ook met overheidsbeleid kunnen gaan bemoeien.”
Vakmanschap
Samengevat kan gesteld worden dat er
veel partijen bij betrokken zijn, er veel
kennis aanwezig is, er twee meningen
zijn en de discussies vaak door elkaar
lopen. Maar voor de politie verandert
er niets. Luc: “Integriteit zal altijd een
belangrijk issue blijven. Niet alleen in
een beroepscode, maar ook in opleiding, organisatie, cultuur en tuchtrecht.
Bij de politie en het leger ligt alles nog
iets extremer en meer uitvergroot als
Engagement (persoonlijke betrokkenheid) en Ethics (verantwoordelijkheid).
En dan is het razend interessant hoe
verschillende mensen aankijken tegen
hun eigen beroep en hun eigen taakopvatting.”
“Ik ben het in principe wel met het
wetsvoorstel eens”, reageert Luc op de
vraag naar zijn persoonlijke mening.
“Ik vind ambtenaren niet dusdanig bijzonder dat zij een afzonderlijk geregelde rechtspositie zouden moeten hebben. Maar de situatie, zoals deze nu is,
werkt en het kost veel geld om het te
veranderen. Je weet niet wat je ervoor
terugkrijgt; er zitten nog veel haken en
ogen aan. Als het als een paal boven
water stond dat we
er beter van zouden worden, zou ik
zeggen: doen. Als
er nu niets zou zijn,
als het nu 1929 was
toen de Ambtenarenwet werd ontworpen, dan zou ik zeggen: laat het maar
aansluiten op het gewone arbeidsrecht.”
Het gaat om vakmanschap en integriteit.
bij de gemiddelde beleidsambtenaar
door de bijzondere geweldsbevoegdheden. Met de Stichting Beroepseer
hebben we een Good-work-toolkit voor
beleidsambtenaren gemaakt. Die biedt
een handvat om belangrijke thema’s,
ideeën en spanningen binnen het vak
van de beleidsambtenaar aan te kaarten en te bespreken. Het gaat dan om
de drie E’s: Excellence (vakmanschap),
De volledige scriptie staat integraal
op de website van de VMHP:
www.vmhp.nl/Nieuws.
pagina 6
Dag van de Integriteit 2014:
‘Meer mensen, meer doen!’
met onder andere minister Plasterk, burgemeester Aboutaleb,
en hockeycoach Marc Lammers
Op 4 november organiseert BIOS alweer de zesde editie van de
‘Dag van de Integriteit’, in het WTC in Rotterdam. Dit jaar in het
teken van het integriteitsnetwerk. Hoe kunt u samen met collega’s
Dynamisch programma
werken aan integriteit?
Sneller naar een hoger
niveau
Allerlei medewerkers houden zich in
organisaties bezig met integriteit. En
waarschijnlijk zijn dat er meer dan u
denkt. Iedereen doet dit vanuit een
te leggen en samen te werken kunt u
integriteit versneld op een kwalitatief
hoger niveau brengen.
eigen perspectief, maar allemaal met
hetzelfde doel: integriteitsincidenten
helpen voorkomen. Samen vormen
deze medewerkers het integriteitsnetwerk van de organisatie. Door uw netwerk zichtbaar te maken, verbindingen
Hoe komt u op een slimme en effectieve manier op een hoger niveau?
Met een uitgekiende mix van casuïstiek, sprekers, kennis en entertainment
wil het Bureau Integriteitsbevordering
Openbare Sector (BIOS) u dat dit jaar
laten zien. U stemt mee, reageert op
opvattingen, beeldfragmenten, interviews en stellingen, en u kunt meedoen
aan de discussie. Na afloop ontvangt u
het Jaarboek Integriteit 2014. Hierin
staat het netwerk ook centraal. Experts
en practitioners uit verschillende vakgebieden zoals HRM, inkoop, medezeggenschap en facilitaire dienst, leggen de verbinding met integriteit.
Aanmelden
De Dag van de Integriteit is voor
medewerkers in het publieke domein.
Vanwege de steeds groeiende belangstelling is er nu ruimte voor 400 deelnemers. U heeft dus alle kans om
ook collega’s uit andere sectoren in
het publieke domein te ontmoeten. U
betaalt 150 euro voor een programma
van 9.30 – 18.00 uur, inclusief lunch
en borrel.
Meer informatie over het programma
en het aanmelden staat op de website
van BIOS (http://www.integriteitoverheid.nl/dvi.html).
Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam
is een van de sprekers.
pagina 7
Voorzitter APG/GNR geschorst
‘In strijd met de Portugese G
Van 1 tot en met 5 juli 2014 stond het bezoek van de commissie
internationaal aan haar twinningpartner APG/GNR gepland. Dit
bezoek kwam in een bijzonder daglicht te staan toen de commissie enkele weken voor vertrek moest vernemen dat de voorzitter
van de APG/GNR met inhouding van zijn salaris was geschorst.
Jan Dikkers en Willy Valckx doen verslag van een bijzonder twinningbezoek aan Portugal.
door Evert Onink
Oud-raadsheer
constitutionele hof van
Portugal: in strijd met
Portugese Grondwet
Op de dag van aankomst spreken
we met António Bernardo Colaço,
oud-raadsheer van het constitutioneel hof van Portugal. Direct na de
Anjerrevolutie was hij de oprichter van
de eerste Portugese vakbond, die van
de Officieren van justitie. Vol elan en
passie spreekt hij over de situatie. César
Nogueira, de voorzitter van APG/GNR.
Nogueira had gesproken in zijn hoedanigheid van voorzitter van de APG/
GNR. “Schorsing met inhouding van
salaris door de commandant van de
APG is absoluut niet toelaatbaar”, aldus
de raadsheer.
Ook krijgen we achtergrondinformatie
over de situatie van de GNR (militaire
politie die de politiezorg uitoefent op
het Portugese platteland). Zo is de commandant van de APG nog steeds een
generaal van de Portugese landmacht.
Kennis en ervaring van het politiële vak
ontbreekt veelal. Kolonel Albano Pereira
van de APG, die onlangs solliciteerde
voor commandant van de GNR, werd
op niet mis te verstane wijze op een zijspoor gerangeerd en is ziek thuis.
In het document dat António Bernardo
Colaço aan de commissie internationaal overhandigt, concludeert hij dat de
Portugese Grondwet niet toestaat dat in
tijden van vrede en normale werking van
de democratie de strijdkrachten controle uitoefenen over de politie.
Het document is te lezen op onze website.)*
Geen ontvangst bij de
minister en de
commandant APG
César Nogueira, in zijn hoedanigheid van
vakbondsvoorzitter door de werkgever
geschorst met inhouding van salaris.
Tijdens de bespreking met het bestuur
van APG/GNR op woensdag 2 juli blijkt
ons dat het bestuur ter voorbereiding
van het bezoek van de commissie internationaal de minister en de commandant van de APG weken van tevoren
schriftelijk heeft verzocht om de commissie te ontvangen. Tot op heden heeft
men geen antwoord ontvangen. In de
ogen van de APG/GNR een botte weigering om de commissie te willen ontvangen.
Bezoek Nederlandse
ambassade, de Portugese
context
De middag benutten we - zoals gebruikelijk - voor een bezoek aan de Nederlandse
ambassade. We spreken met de ambassadeur, de heer Henk Soeters. De reeds
vergaarde informatie wordt met hem
gedeeld. De ambassadeur staat vlak
voor zijn pensionering en is aan zijn laatste weken bezig. Hij herkent veel van de
informatie. De kern, aldus de ambassadeur, is dat de machthebbers van vóór
de Anjerrevolutie materieel nog steeds
aan de macht zijn. Portugal is een land
met hiërarchische structuren, waarin
het niet gebruikelijk is om kritiek te
geven op de hoogste leidinggevenden.
Daarom worden arbeidsconflicten meteen gejuridificeerd en voorgelegd aan
de rechter in plaats van het zoeken van
de dialoog. Als gevolg van de ons-kentons-cultuur worden baantjes aan elkaar
gegund, ook al is een ander aantoonbaar kwalitatief beter geschikt.
Deze informatie van de ambassadeur
maakt de context van het twinningbezoek wel erg duidelijk.
Historisch moment:
officieren, sergeants
en korporaals praten
met elkaar
Bij het gezamenlijk diner met de leden
van het bestuur van de APG en de
voorzitter van de vakbond van sergeants van de GNR is ook een luitenantkolonel, lid van APG/GNR, aanwezig.
Uitgebreid wordt met elkaar gesproken
over de situatie van de GNR binnen de
Portugese context. Ook het ziek thuis
zijn van kolonel Albana Pereira wordt
uitgebreid besproken, alsook dat nog
steeds een generaal van de landmacht
de baas is van de GNR. De basis wordt
gelegd voor een samenwerking tussen
de APG/GNR en de vakbond van sergeants.
Om de context nog maar eens te stipu-
pagina 8
Grondwet’
leren: bij het afscheid spreekt de overste
van een historisch moment. Officieren,
sergeants en korporaals zitten gezamenlijk aan een tafel, dineren met elkaar
en praten met elkaar!
Gesprek met voorzitter
APG/GNR
De volgende dag praten we uitgebreid met César Nogueira, de voorzitter van APG/GNR. Enerzijds om zakelijke informatie van hem te krijgen over
zijn conflict, de Portugese context en
de mogelijke beïnvloedingsmomenten
die de commissie internationaal gedurende haar tijd in Lissabon kan benutten, anderzijds om hem moreel te steunen. De steun doet de voorzitter zichtbaar goed!
We besluiten, nu de minister en de
generaal van de GNR de commissie niet
willen ontvangen, dat we gaan praten
met leden van het Portugese Parlement
en een persinterview geven.
Gesprekken met leden van
het Portugese Parlement
Op vrijdag 4 juli zijn we, begeleid door
José Manageiro, voormalig voorzitter
Jan Dikkers en Willy Valckx in de landelijke Portugese krant “Jornal de Notícias”.
van de APG/GNR en thans voorzitter van
de Algemene Vergadering van de APG/
GNR, in het Portugese Parlement.
We spreken met Marco Perestrello van
de Socialistische Partij. Met hem delen
we de ervaringen van de commissie
internationaal. Hij keurt de schorsing
van de voorzitter van de APG/GNR ten
principale af. De opgedane ervaringen
plaatst hij in een historisch perspectief, waarin hij een positieve ontwikkeling ziet. “De Portugese politie kende
na de “Anjerrevolutie” geen officierenkorps. Dit moest langzaam opgebouwd
worden. Nu zie je dat de nationale chef
van de PSP (politie in de grote steden)
reeds een politieofficier is en bij de GNR
is alleen de hoogste baas nog geen politieofficier.”
Parlementslid Antonio Filipe van de communistische partij deelt onze ervaringen
volledig en staat achter een demilitarisering van de GNR. Ook in zijn ogen is
de schorsing van de voorzitter van APG/
GNR volstrekt ontoelaatbaar.
Persinterview commissie
internationaal, geen autoritarisme
Oud-raadsheer Constitutionele Hof van
Portugal, António Bernardo Colaço: “In
strijd met de Portugese Grondwet.”
pagina 9
Na het bezoek aan het parlement geven
we een persinterview. De vertaling
van het krantenartikel in het “Jornal de
Noticías” is te lezen op onze website.)*
In het verlengde van het beleid van
Eurocop spreekt de commissie internationaal zich in het artikel uit dat zij tegen
het autoritarisme is binnen de GNR.
Vervolgactie Eurocop
In zijn hoedanigheid van voorzitter van
de Algemene Vergadering van de APG/
GNR heeft José Manageiro een uitgebreide brief geschreven aan het bestuur
van Eurocop over de schorsing van de
voorzitter van de APG/GNR.
Het bijzondere daglicht van het bezoek
van de commissie internationaal aan de
APG/GNR wordt op voorhand gedeeld
met het bestuur van Eurocop. De commissie wordt verzocht de nodige informatie te vergaren en deze terug te koppelen. De terugkoppeling is van dien
aard dat het bestuur van Eurocop in
het najaar naar Portugal afreist om een
gesprek met de minister en de generaal
van de GNR af te dwingen. Zo wil men
beginnen met de druk op het Iberisch
schiereiland op te voeren, daar de situatie van de collega’s van de Guardia Civil
in Spanje niet veel beter is.
)* De documenten zijn te lezen op www.vmhp.nl/
commissies/kenniskring-internationaal/
Reorganisatie en
Tweeënveertig kaderleden hebben eind september weer genoten van
twee uitstekende kaderdagen met volop netwerkmogelijkheden in de
mooie ambiance van Hotel De Wageningsche Berg. Naast de mogelijkheid om ervaringen met elkaar uit te wisselen en op diverse niveaus
afspraken te maken, werd er ook informatie gedeeld over interessante
onderwerpen, zoals de reorganisatie en de pensioenregeling.
D
door Evert Onink
e eerste inleider van de
kaderdagen is Willy Valckx,
die als bestuurslid van de
CMHF goed op de hoogte
is van de verschuivingen in vakbondsland. Met een korte presentatie geeft
hij de situatie weer die is ontstaan door
het verschuiven van de ACP naar de
Vakcentrale voor Professionals (VCP,
voorheen de MHP). De legitimatie van
de VMHP als volwaardig deelnemer aan
de onderhandelingstafels is hierdoor
niet gewijzigd, aldus Willy. Mede door
de mogelijke wijziging van de ambtelijke status kunnen er in de nabije toekomst nog meer verschuivingen volgen.
Diverse scenario’s worden besproken,
zodat het hoofdbestuur bij nieuwe ontwikkelingen adequaat kan reageren.
tingen te voldoen, maar te weinig om te
mogen indexeren. Inmiddels lopen we
met de uitgestelde indexatie zo’n 10%
achter”, aldus Marcel. De uiteindelijke pensioenuitkeringen van een gemiddelde deelnemer bestaat voor zo’n 20%
uit premies en 80% uit het rendement
van de beleggingen. Vervolgens gaat
Marcel over op technische onderwerpen die op stapel staan, zoals de aftopping, het maximale opbouwpercentage,
en de gevolgen daarvan voor de politie.
“Het beeld, zoals we dat in 2005 had-
den, is er niet meer. Levensloop: afgeschaft (doorlopend tot 2021) en voor
een aantal aanvullende producten die
er speciaal zijn voor de politie is er na
2015 geen fiscale ruimte meer. Ook de
lijfrenteregeling wordt aangepast”, vertelt Marcel. Ook de netto-pensioenregeling voor werknemers met een salaris van meer dan € 100.000,- komt aan
de orde, evenals het nieuw Financieel
Toetsingskader. Marcel verwacht ook
dat de premie vanaf 2016 door deze
nieuwe regels zal gaan stijgen. Bij de
nu lopende Nationale Pensioendialoog
wordt gesproken over de inrichting en
maatschappelijke houdbaarheid van
het pensioenstelsel op langere termijn.
Onderwerpen zijn: flexibiliteit, mobiliteit en het bieden van keuzes. Marcel:
”Er zijn mensen die denken dat ze beter
zelf voor hun pensioen kunnen sparen
en deze pot kunnen beleggen en beheren. Dat lijkt mooi, maar gaat vaak fout.
Een individuele deelnemer maakt vaak
verkeerde keuzes en krijgt daardoor te
weinig rendement, waardoor er aan het
Willey Valckx praat de kaderleden bij over de ontwikkelingen in vakbondsland. “De
VMHP blijft gewoon aan de onderhandelingstafels.”
Pensioenregels
Het tweede onderwerp gaat over de
stand van zaken en de toekomst van
de ABP-pensioenregeling en de gevolgen voor actieven en gepensioneerden. Marcel Dückers, sectormanager
van het uitvoeringsorgaan AGP, en Wim
Sturkeboom, relatiemanager namens
ABP, geven een presentatie, die begint
bij het middelloon, dat in 2004 is ingevoerd. Vervolgens wordt ingegaan op
de achterblijvende indexering. “De combinatie van gemiddeld langer leven en
de lage rente als gevolg van de crisis,
heeft ertoe geleid dat we wel voldoende in kas hebben om aan onze verplich-
pagina 10
Pensioenen
eind onvoldoende pensioen in je pot
zit. Overigens moet de vraag bij pensioen niet alleen zijn: ‘Hoeveel krijg ik’,
maar ook ‘Hoeveel heb ik nodig?’” Aan
het eind van de presentatie, geïnterrumpeerd door talloze vragen, belooft Wim
Sturkenboom te bezien of het ABP voor
de VMHP een speciale - extra-regio-dag
kan inplannen. Onze pensioendeskundige Paul Müller geeft in het volgende Blauwtje een uiteenzetting over de
effecten van de pensioenregeling op
onze doelgroep.
en zonder salaris naar huis gestuurd
omdat hij – in de ogen van de machthebbers – verkeerde dingen heeft
gezegd. (lees het artikel op pagina 8).
Aan Griekenland is een eerste bezoek
gebracht om de knelpunten in beeld te
brengen. De Arbeidstijdenwet lijkt daar
gewoon niet van kracht te zijn, en de
uitrusting van collega’s is soms bedroevend. In Hongarije zijn alle politievakbonden verboden en is er één (staats)
vakbond opgericht. Daar is voor de
VMHP niets aan te doen. Wel is EuroCOP
op het Europese podium bezig om hier
aandacht voor te krijgen.
Landelijke ontwikkelingen
Na deze soms wat technische uiteenzetting praat Sanna de kaderleden bij over
de landelijke ontwikkelingen. De voorbereiding op de inzet voor de komende
CAO-onderhandelingen begint na het
Pensioendebat, zodat bekend is over
hoeveel arbeidsvoorwaardengeld we
kunnen praten. De korpsregelingen en
de harmonisatie zijn nog steeds volop
onderwerp van gesprek, waarbij het ook
gaat over de vraag welke onderwerpen
korpsregelingen zijn en welke bij het
beheer van een eenheid neergelegd
moeten worden. De VMHP staat wel op
het standpunt dat voor alle eindigende regelingen een goede afbouw moet
worden afgesproken. De reorganisatie
blijft uiteraard een belangrijk item opde agenda. Sanna heeft geconstateerd
dat de operationele sector goed werk
levert. De misdaadcijfers dalen en de
diensten draaien goed door. De ondersteunende sector doet ook z’n best,
maar staat onder hoge werkdruk. De
VMHP blijft aandacht houden voor collega’s die uit de boot vallen en het daar
soms moeilijk mee hebben.
Ook de PZP, waarvoor een nieuw aanbestedingstraject van start gaat, wordt
besproken.
Een speciaal onderwerp is de politieinzet bij de afwikkeling van de MH17.
Veel collega’s hebben daar massa’s
pagina 11
Ondernemingsraden
Geert de Vries (commissie Internationaal): “In Griekenland lijkt de Arbeidstijdenwet niet van toepassing en in
Hongarije zijn alle vakbonden verboden,
behalve de Staatsvakbond.”
uren in zitten, terwijl daarnaast de collega’s in het land extra diensten hebben gedraaid om de gaten in de roosters te dichten. En het onderzoek is
nog niet afgelopen. Ook is er aandacht
over de positie van de medewerkers,
zowel in Nederland als de collega’s die
onder moeilijke omstandigheden in het
buitenland hebben geopereerd. ‘Niet
alles is verlopen zoals het zou moeten,
maar we kunnen hiervan leren voor de
toekomst”, zegt Sanna. Ruub Petow,
die in Den Haag voor MH17 als familierechercheur heeft gewerkt, geeft een
korte samenvatting van zijn ervaringen
en belooft hier in een volgende bijeenkomst op terug te komen.
Internationaal
Aan het einde van de eerste dag doen
Willy Valcks, Jan Dikkers en Geert de
Vries verslag van hun internationale ervaringen. In Portugal is een vakbondsvoorzitter op non-actief gesteld
De tweede dag begint met een rondje
Ondernemingsraden. Omdat de VMHP
inmiddels in de meeste eenheden is
vertegenwoordigd, is dit een levendig
rondje met veel discussie, uitwisseling
van ervaringen en leren van elkaar. De
Politieacademie ziet problemen in de
tegenstrijdige doelstellingen: binnen de
begroting blijven, reorganisatie, goed
onderwijs leveren en de fluctuatie van
de instroom van studenten. Amsterdam
heeft het knelpunt van overuitputting
van de overwerkpot, terwijl Rotterdam
hiervoor juist geld overhoudt. De OR
van de Landelijke Eenheid is pas sinds 1
juli bezig en moet nog op gang komen.
Punt van zorg daar is het langdurig ziekteverzuim.
Bedrijfsvoering is een apart verhaal. Leo
Smalt: “Veel zaken worden ‘ter voorbereiding’ ingestuurd. We verhuizen
van De Bilt naar een nieuw gebouw in
Nieuwegein en de communicatie met
onze achterban, die over het hele land
verspreid zit, is lastig.”
Ook de Centrale Ondernemingsraad
komt ter sprake. “In de COR zelf wordt
niet zo veel besproken”, zegt Roel de
Raad, “maar er zijn meerdere commissies die de zaken voorbereiden. In
Bedrijfsvoering is afgesproken dat jaarlijks de voortgang gemonitord wordt.
alleen gehaald worden als ook de afdelingen hierin actief meewerken.
Vanuit de kenniskring Belangenbehartiging meldt Sanna dat er momenteel 125 LFNP-beroepszaken lopen. De
VMHP neemt met twee leden (Nico Slikboer en Ted Peer) deel aan de paritair samengestelde landelijke Bezwaar
Advies Commissie (BAC), die de bezwaren in zware zaken behandelt. De lichtere zaken worden in het algemeen door
‘hoorambtenaren’ behandeld.
Overigens wordt getracht het aantal
bezwaarzaken zo klein mogelijk te houden door mediation. De VMHP is blij met
dit initiatief van het korps, dat volledig
aansluit bij onze denkwijze.
Marcel Dückers, sectormanager uitvoeringsorgaan AGP: “Het beeld van 2005 is vol-
Werk naar Team
ledig verdwenen. We lopen nu met de uitgestelde indexatie al zo’n 10% achter.”
Als laatste onderwerp geeft Sanna een
grondige uiteenzetting over het project ‘Werk Naar Team’. De begrippen
Opgedragen werk, Functievolgers,
LFNP-functie, Herplaatsingskandidaat
worden uitvoerig besproken en in de
juiste context gezet. Er is een Commissie
Functie Vergelijking (CFV), die adviseert
aan de korpsleiding.
Sanna schat dat er zo’n 6.500 collega’s herplaatsingskandidaat worden.
Er wordt landelijk en op eenheids- en
dienstniveau veel gedaan, zoals informatiebijeenkomsten, verandercoaches
en dergelijke.
De Politieacademie heeft een Bijzondere
Commissie. Het project ‘Van werk
naar team’ wordt positief beoordeeld
en de plaats van tewerkstelling bij de
Bedrijfsvoering ligt nog geheel open.”
Opvallend is dat in meerdere eenheden het punt ‘gebrek aan capaciteitsmanagement’ speelt en bijna overal ‘huisvesting’ een knelpunt begint te worden. Huurcontracten worden opgezegd,
terwijl er geen nieuwe accommodaties komen. “Onderdelen en diensten
worden bij elkaar gepropt, waardoor
de vereiste vloeroppervlakte niet wordt
gehaald. Mindere arbeidsomstandigheden, veiligheid en luchtkwaliteit zijn
enkele van de negatieve effecten”, verwoordt Kees van den Berg de problemen.
weet nog te melden dat hier een nieuwe penningmeester is gekomen, en dat
er een nieuwe voorzitter wordt gezocht.
De commissie Postactieven heeft binnenkort de Postactievendag met als
onderwerp Cybercrime. In 2015 staat de
Postactievendag gepland op 7 oktober
met als onderwerp Duurzaamheid. Hans
Kamphuis vraagt iedereen om mee te
denken over mogelijke inleiders op dit
onderwerp.
De afdeling Oost is al begonnen met
de voorbereidingen voor de Algemene
Vergadering, die in 2015 op 29 mei
gehouden wordt.
In het kader van de Vernieuwing zal
vicevoorzitter Gerry Smit bij alle afdeling langs gaan. De doelstelling voor
werving (eind 2015 op 1.250 leden) kan
Aan het einde van de tweede dag sluit
voorzitter Sanna af met de conclusie
dat we tevreden kunnen terugkijken op
deze Kaderdagen, waarop veel besproken en bereikt is.
Afdelingen
Ook het wel en wee van de afdelingen wordt besproken. De afdeling Den
Haag – al geruime tijd zonder een volledig functionerend bestuur - zoekt nog
bestuursleden, alhoewel zich inmiddels een aantal leden heeft gemeld
dat hierin meedenkt. Positieve ontwikkelingen dus. De afdelingen Zuid, Oost,
Rotterdam en Amsterdam hebben themabijeenkomsten op stapel staan. Houd
daarvoor de activiteitenagenda van de
VMHP en de nieuwsberichten van de
afdelingen op de website (Contact –
Afdelingen) in de gaten. Amsterdam
Kaderleden van Midden Nederland, Amsterdam en Rotterdam luisteren en discussiëren.
pagina 12
De website verklaard
Doe (inter)actief mee
Tijdens de Algemene
Vergadering in Maastricht (mei
2014) is de nieuwe website
door voorzitter Sanna Eichhorn
onthuld en daarna per direct
operationeel geworden. Maar
hoe werkt het, wat staat erop,
wat kunt u ervan verwachten, en
vooral: wat kunt u ermee?
door Evert Onink en Cees van der Voet
E
erst de technische details: de
website is in opdracht van het
hoofdbestuur, onder begeleiding van de commissie
OnLine, gemaakt door Internetbureau
Roquin uit Nijmegen. Het technische voertuig (het CMS) is Typo 3.
Op de Homepage ziet u in de bovenbalk ons logo en twee menubalken.
Deze bovenbalk komt op elke pagina
terug. Als u op het logo klikt, komt u
altijd weer op de homepage terug
Statisch
Uiteraard kunt u op de website de
statische informatie van de vereniging vinden, zoals de Statuten, het
Reglement Rechtsbijstand, de samenstelling van het hoofdbestuur en de
afdelingsbesturen, en hoe je lid kunt
worden. Deze informatie zal slechts af
en toe wijzigen.
Actuele informatie
Naast de statische informatie geven
we natuurlijk ook actuele informatie,
zoals nieuwsitems. De meest-recente staan linksboven en komen een
voor een langs. Wilt u dat versnel-
pagina 13
len, dan kunt u op de witte bolletjes
boven in het nieuwskader klikken. De
oudere nieuwsitems en het archief
zijn te vinden via de knop Nieuws
in de menubalk. Andere vaste actuele elementen zijn de blogs van de
voorzitter en enkele andere leden, de
Activiteitenkalender, de Commissies
(Kenniskringen), de Tweets en een Poll.
reactie- en discussiemogelijkheid. De
commissies en kenniskringen zitten
nog in de beginfase. Wilt u in een kenniskring participeren? Of zelf een kenniskring opzetten? Neem dan contact
op met een van de deelnemers aan
een bestaande kenniskring of met het
dagelijks bestuur van de vereniging.
Overige items
We gaan ook weer nieuwsbrieven mailen. De mailinglijst van de oude website is weg. Als u de nieuwsbrief per
mail wilt ontvangen, dan kunt u zich
inschrijven via de website. Ook is het
mogelijk om zelf een “RSS-feed” in te
stellen, zodat u automatisch van elke
wijziging op de website op de hoogte
gesteld wordt.
Een belangrijk item is de vakinformatie. Hier staan veel regelingen en
andere informatie over de arbeidsvoorwaarden, de reorganisatie, het
LFNP, de levensloop en de pensioenen, de overkoepelende vakcentrale
VCP, en over ons vak.
Interactief
Een deel van de website is interactief en dat is toch wel de belangrijkste functie van de website. Op veel
items kunt u klikken en reageren, en
dat zien we graag. Dat maakt de zaak
levendig. Kijk eens bij de nieuwsitems.
Daar kunt u reageren naar de redacteur van het item door op diens naam
te klikken. Ook de blogs hebben een
Nieuwsbrief
Redacteuren
De website wordt gevuld door een
groot aantal redacteuren uit de afdelingen en de commissies/kenniskringen. Wilt u iets geplaatst hebben?
Neem dan contact op met de secretaris van uw afdelingsbestuur, met een
commissielid of met de webbeheerder: [email protected].
‘Leeftijdscontrole alcohol moet
overal hetzelfde zijn’
Alle supermarkten, slijterijen
en cafés moeten een door de
overheid erkend systeem gaan
gebruiken om de leeftijd te
controleren van klanten die
alcohol en tabak willen kopen.
De ChristenUnie komt met een
initiatiefwetsvoorstel waarin dat
wordt geregeld.
men gaan gebruiken, omdat die volgens Voordewind veel effectiever zijn
dan controles door bijvoorbeeld kassières.
Handhaving schiet tekort
Kinderlijk eenvoudig
Jongeren onder de 18 mogen sinds
begin dit jaar geen alcohol en tabak
meer kopen. Maar volgens Tweede
Kamerlid Joël Voordewind van de
ChristenUnie schiet de handhaving
van die leeftijdsgrens nogal tekort.
Er bestaan systemen waarbij iemands
leeftijd, via een camera, op afstand
kan worden gecontroleerd. Als de klant
dan onder de 18 blijkt te zijn, blokkeert
de kassa. Winkels moeten zulke syste-
Hij kondigde zijn wetsvoorstel aan
naar aanleiding van een uitzending
van het radioprogramma Argos over
de gebrekkige leeftijdscontrole. De
handhaving moet snel verbeteren,
vindt Voordewind, want het is volgens hem voor jongeren onder de 18
nog kinderlijk eenvoudig om alcohol
en tabak te kopen. ”De rekening mag
niet bij de belastingbetaler neergelegd worden of bij de gemeente. Zoals
bedrijven hun brandveiligheid op orde
moeten hebben, zouden ook de horeca en supermarkten hun handhaving
sluitend moeten krijgen”, aldus het
Kamerlid.
VVD is tegen
Regeringspartij VVD zal het voorstel
van de ChristenUnie niet steunen.
Volgens het liberale Kamerlid Arno
Rutte zijn ondernemers zelf verantwoordelijk voor het controleren van
de leeftijd van klanten die alcohol of
tabak willen kopen. ”Het is onacceptabel om ondernemers nodeloos op
kosten te jagen met een verplicht leeftijdsverificatiesysteem”, aldus Rutte.
Gemeenten handhaven
Gemeenten treden nauwelijks op tegen horecagelegenheden en
Geen enkele gesloten
winkels die alcohol verkopen aan jongeren onder de 18 jaar. Dat
Sinds de invoering van de alcoholwet op 1 januari 2014 is nog geen
enkele horecagelegenheid gesloten.
Negen procent van de ondervraagde gemeenten hebben boetes uitgedeeld. Meer dan de helft heeft zelfs
nog geen enkele waarschuwing gegeven, zo blijkt uit het NOS-onderzoek.
Veertig procent van de gemeenten
heeft zelfs nog geen officieel vastgesteld beleid op dit gebied. blijkt uit een onderzoek van de NOS onder 200 gemeenten.
pagina 14
Uitgelezen
Maak een vergadering vrijwillig
De meeste mensen beschouwen
vergaderingen als plaatsen waar
de productiviteit sterft. In dit boek
delen Dick en Emily Axelrod een
manier die je in staat stelt de vergadering effectief te maken, een
manier die zij in hun 30 jaar ervaring
in het werkveld hebben getest. Hun
bereik is groot: per dag zijn er in de
Verenigde Staten zo’n 11 miljoen vergaderingen...
De Axelrods laten zien hoe je alle
aspecten van een vergadering kunt
inzetten – van de manier waarop je
de deelnemers begroet tot aan de
afsluiting – zodat de ervaring meer
energie oplevert dan dat het vermoeit. Het idee achter het boek is
dat het bijwonen van een vergadering vrijwillig zou moeten zijn. Laat
het aan iedereen over om wel of
niet te komen. Geen verplichting en
geen repercussies als je niet komt.
Komt er niemand? Dan was de vergadering niet nodig of dient verbeterd te worden.
Dick Axelrod: “Vergaderingen zijn
de fabrieksvloer voor kenniswerkers. Hier wordt veel werk gedaan.
Of zou gedaan moeten worden.
Organisaties worden steeds complexer en om dat te laten werken
moeten mensen elkaar ontmoeten.
Vergaderingen zijn tevens onderdeel van de organisatiecultuur. Als
je verandert hoe je vergadert kan je
beginnen de organisatiecultuur te
veranderen. En vergaderingen zijn
enorme mogelijkheden om mensen te motiveren en te betrekken.
Daar besluiten mensen of ze het
langs zich heen laten gaan of zich
helemaal storten in hetgeen gedaan
moet worden.”
Hij vergelijkt een goede vergadering
met een goed videospel:
1. er moet een duidelijk en begrijpelijk doel zijn;
2. er moet een uitdaging zijn, niet
onmogelijk, maar net buiten het
bereik;
3. de spelers moeten invloed kunnen uitoefenen op de uitkomst;
4. er moet de mogelijkheid zijn om
wat te leren;
5. er moet feedback zijn op hoe
goed je het doet.
Intrigerend om vergaderen te vergelijken
met een videospel en
het vrijwillig te maken
om te komen.
De uitdaging is om een motiverende en aantrekkelijke vergadering
neer te zetten, zodat alle deelnemers graag komen en met de inhoud
aan de slag gaan. Door het aan elke
deelnemer over te laten om wel of
niet te gaan kan hij/zij kiezen of het
de tijd en moeite waard is. Als ze het
niet de tijd en moeite waard vinden,
sleutel dan aan je vergadering!
Let’s Stop Meeting
Like This
Auteurs: Emily Axelrod & Dick
Axelrod
Uitgever: Berrett-Koehler Publishers
Het boek (168 pagina’s voor € 15,--)
is geschreven in het Engels en
verkrijgbaar als E-book of PDF bij
www.bol.com.
alcoholwet nauwelijks
Preventie en voorlichting
Gemeenten zeggen zich niet in eerste
instantie te willen richten op sancties,
maar meer op preventieve maatregelen en voorlichting. Ook het feit dat
er verkiezingen waren in maart en er
overal nieuwe colleges en gemeenteraden tot stand moesten komen, heeft
voor de nodige vertraging gezorgd.
Overlast neemt toe
Gemeenten constateren wel dat door
pagina 15
de alcoholwet de overlast van jongeren op straat toeneemt. Ook wordt er
steeds meer gedronken in zogenaamde ‘zuipketen’ door minderjarigen. Of
de wet er ook toe leidt dat jongeren
minder zijn gaan drinken, weten de
gemeenten niet.
Niet gedogen
In een reactie laat staatssecretaris
Van Rijn (Volksgezondheid, Welzijn en
Sport) aan de NOS weten dat alcohol-
gebruik onder jongeren niet wordt
gedoogd. Van Rijn begrijpt dat
gemeenten liever eerst waarschuwen voordat ze zwaardere sancties
opleggen. “Maar de wet moet wel
gehandhaafd worden.” In september
meldt Van Rijn de vorderingen van
gemeenten aan de Tweede Kamer.
Hoe Amerika snel hét liberale
wietland van de wereld wordt
Nederland gold ooit als het meest liberale land ter wereld
wat betreft drugswetgeving. Inmiddels heeft Uruguay wiet
gelegaliseerd en in de VS zal na Colorado en Washington
waarschijnlijk nog een hele rij staten volgen.
I
n november van dit jaar kan Oregon
de derde staat van de VS worden
waar cannabis geheel legaal wordt.
Oregonians stemmen dan, tijdens
de ‘midterm elections’, over een systeem waarin wiet van het zaadje van de
plant tot het roken van een joint door
de staat wordt geaccepteerd. In de
staat Washington ging, in navolging van
Colorado, enkele weken geleden de eerste legale wiet over de toonbank.
In 2012, toen inwoners van Colorado en
Washington wiet legaliseerden, faalde
een soortgelijk plan nog in Oregon (46
tegen 54 procent). Nu werden eind vorige juni 145.710 handtekeningen ingeleverd bij de lokale regering om de kwestie op het lokale stembiljet te zetten,
ruim meer dan de benodigde 87.213
handtekeningen.
Er zijn redenen om aan te nemen dat
Oregon dit jaar nog dezelfde koers gaat
varen als Colorado en Washington. In
2012 was de cannabislobby in Oregon
bijvoorbeeld nog slecht georganiseerd.
Er was, in tegenstelling tot Colorado en
Washington, weinig geld - enkele tienduizenden dollars - voor een gedegen
campagne. In 2014 is er al 825.000 dollar in de campagne gestopt, met de
steun van een enorme lobby en “donoren met diepe zakken”. Ook de staat
Alaska zamelde genoeg handtekeningen in om legalisering op het stembiljet
te zetten. Het hoeft niet lang te duren
voordat veel meer staten in het voetspoor van Colorado en Washington treden. The momentum is on marijuana’s
side, stelt The Huffington Post eerder dit
jaar treffend.
Californië
“Ik voorspel dat wiet binnen een paar jaar legaal is
in twintig Amerikaanse staten”, zegt Willem Post, als
Amerikadeskundige verbonden
aan het Clingendael-instituut.
Hij wijst op Californië, een grote staat
met een belangrijke voorbeeldfunctie
voor andere staten.
In Californië hebben meerdere hoge
overheidsfunctionarissen de laatste
jaren aangekondigd niet langer tegen
legalisering te zijn. Een meerderheid van
de inwoners van de Golden State, volgens peilingen ongeveer 55 procent, is
dezelfde mening toegedaan.
Aversie afgebrokkeld
De publieke aversie tegen wiet in de VS
is de laatste jaren heel snel afgebrokkeld. Ruim meer dan de helft van alle
Amerikanen keurt legalisering goed, zo
bleek uit een peiling van Gallup in 2013.
Zestien Amerikaanse staten hebben
bezit van kleine hoeveelheden inmiddels gedecriminaliseerd, en 21 staten
hebben wetgeving voor medicinale cannabisverstrekking. Wiet is daar op doktersrecept al vrij gemakkelijk verkrijgbaar; in Oregon hebben bijvoorbeeld
110.000 mensen een zogeheten ‘medical marijuana card’. De volgende stap
is, zo bleek in Colorado en Washington,
legalisering. Post: “In Amerika is sprake van een echte ommezwaai: wietproductie en -gebruik was overal strikt verboden, en is na een gedoogbeleid nu
op sommige plaatsen helemaal toegestaan. Sommige staten in Amerika heb-
ben Nederland wat betreft het drugsbeleid voorbijgestreefd. Het is niet voor
niets dat er in Colorado nu een wietsoort is die ‘New Amsterdam’ wordt
genoemd.”
Werkt het?
De grote vraag is natuurlijk of legalisering daadwerkelijk gunstig uitpakt.
Misschien is het, ruim zeven maanden
nadat de eerste wiet in Colorado over de
toonbank ging, te vroeg om conclusies
te trekken. Conclusies over de werking
van het beleid in de VS zijn bovendien
niet als een mal over de Nederlandse
situatie te trekken.
Duidelijk is in ieder geval dat legaliseren lucratief is. De wietbusiness levert
de overheid van Colorado sinds januari
extra geld op. Veel extra geld. Alleen al
in januari van dit jaar ontving Colorado
14 miljoen dollar extra aan belastingopbrengsten. Volgens een onderzoek zou
de wietindustrie Colorado in 2018 ongeveer 8 miljard dollar opgeleverd kunnen
hebben.
Cannabis wordt voor Amerikaanse
begrippen zwaar belast: over gekochte
wiet moet ongeveer 29 procent belasting worden betaald. De opbrengsten
gaan voor een groot deel naar scholen, naar de politie, en naar therapie
voor mensen die psychische problemen
pagina 16
ondervinden als gevolg van drugsgebruik.
Politie
De politie wordt bovendien aanzienlijk ontlast. Per jaar worden in Amerika
ongeveer 750.000 mensen gearresteerd voor overtredingen die op de een
of andere manier met marihuana te
maken hebben. 650.000 van die arrestanten worden opgepakt voor het bezit
van cannabis, óók voor het bezit van
zeer kleine hoeveelheden. Legaliseren
leidt bij de politie tot tijds- en geldbesparingen.
Colorado is in vergelijking met bijvoorbeeld Californië qua budget nog een
zeer bescheiden staat. Voor een dergelijke staat zou legalisering, zo erkende
de procureur-generaal van Californië al
eens, kunnen leiden tot honderden miljoenen dollars aan extra inkomsten en
vergelijkbare bedragen aan besparingen per jaar.
Eind mei, vijf maanden nadat de eerste
wiet legaal werd verkocht in Colorado’s
hoofdstad Denver, bleek het criminaliteitspercentage daar met 10 procent
te zijn gedaald. Maar, zo benadrukt The
New York Times terecht, het is onmogelijk om te bepalen of de wijziging in de
wietwet heeft bijgedragen aan die ontwikkeling.
Critici
Critici stellen dat marihuanagebruik leidt
tot andere drugsproblematiek - de zogeheten Gateway-theorie - en dat meer
mensen steeds vaker wiet gaan gebruiken, waardoor inwoners van Colorado
steeds minder productief worden. Ook
kan de wietbusiness in Colorado, zo
stellen critici, de criminele wiethandel in
nabijgelegen staten stimuleren.
Er is meer tijd nodig om te kijken of de
legalisering in Colorado inderdaad leidt
tot problemen. “Het kan jaren duren
voordat het effect van legaliseren - als
dat er al is - op het drugsgebruik onder
tieners, schorsingen op school, of het
aantal dodelijke auto-ongelukken, duidelijk wordt”, stelt The New York Times.
Ondertussen blijkt de wietbusiness in
Colorado niet alleen voor de overheid
lucratief. Enkele wietondernemers zien
de omzet van hun bedrijf, met grote
wietplantages die worden gecontroleerd door de lokale overheid, groeien.
Hun enige probleem: voorzien in de
enorme vraag.
“We willen de Costco [een soort Makro,
red.] van marihuana worden”, zegt
een van de grote wietondernemers in
Colorado tegen Time. “We willen een
echt voorbeeld zijn voor de wereld en
het stigma wegnemen.”
Burgemeester wil hulptroepen in drugsoorlog
‘We zitten tegen een ijsberg aan te
kijken en we komen er niet onder.’
Burgemeester Ederveen (CDA) van de
Brabantse gemeente Valkenswaard
is boos over het uitblijven van hulptroepen. ‘Er is hier een ernstig probleem in de provincie en er is capaciteit nodig om dat te bestrijden.’
Bedreiging burgemeesters
De gemeente Valkenswaard, vlak
onder Eindhoven, heeft ook te maken
met de drugsplaag die het zuiden van
Nederland teistert. Of hij zelf wordt
bedreigd wil burgemeester Ederveen
niet zeggen, ‘dat is niet relevant, het
gebeurt, dat is al ernstig genoeg.’ Feit
is dat de gemeente, die slechts 30 duizend inwoners telt, elke maand een
drugspand sluit.
Geen hulp
Minister Opstelten van Veiligheid en
Justitie liet tijdens een bezoek weten
geen extra middelen naar NoordBrabant en Limburg te sturen. Er worden, voor zover bekend, tien burgemeesters bedreigd in Noord-Brabant.
‘Dat is één op de zes,’ benadrukt bur-
pagina 17
gemeester Ederveen. Die collega’s
moeten in bescherming worden genomen. Als er één op de zes ministers zouden worden bedreigd dan zou
iedereen meteen in actie komen.’
Door-rechercheren De eerste burger van Valkenswaard
is minister Opstelten erkentelijk voor
de steun, maar hij wil meer. ‘Omdat
we goed samenwerken met bijvoorbeeld politie, justitie en de belastingdienst, komt er steeds meer op
tafel te liggen. Maar door-rechercheren lukt dan niet, we hebben echt
meer handjes nodig. Boter bij de vis.’
Ongewild zaken doen
Het verbaast Ederveen niet dat de
onder- en bovenwereld steeds meer
met elkaar verweven raakt in de zuidelijke provincies. Vermoedelijk ook
in het openbaar bestuur. ‘Het is erg,
maar helemaal als een verrassing komt
dit niet. Ik ken zelf geen concrete voorbeelden in de politiek of het bestuur.
Maar ik kan me wel voorstellen dat je
uit naïviteit als bijvoorbeeld makelaar
of notaris ongewild zaken doet met
criminelen. Zover is het dus al hier, er
moet echt hulp komen,’ aldus de burgemeester.
Chantabel
Ongewenst contact met de onderwereld kan je als bestuurder ongemerkt overkomen, waarschuwt Mark
Schoonhoven, directeur van Capra
advocaten en adviseur Bestuurlijke
Integriteit voor gemeenten. ‘Een
bestuurder is uiteindelijk ook maar
een mens met zijn beperkingen,’ zegt
Schoonhoven. ‘Hebzucht kan een van
de zwaktes zijn, of schulden. In dat
laatste geval kun je in een afhankelijke positie terechtkomen en chantabel
worden.’
Wederdienst
De adviseur zegt dat ook lokale politici alert moeten zijn voor types met
verkeerde bedoelingen. ‘Meestal gaat
het op een verhulde manier. Een donatie aan de partij of een goed doel waar
je in het bestuur zit, er wordt vaak een
wederdienst verwacht. En dan zit je er
al in.’
Hoofdbestuur VMHP en taakverdeling
S.E. (Sanna) Eichhorn (Zuid Nederland) voorzitter, lid CGOP,
beheerscommissie PZP
mobiel: 06-20 60 19 83
e-mail: [email protected]
G.J. (Gerry) Smit (Amsterdam) vice-voorzitter
mobiel: 06-53 27 66 03
e-mail: vice-voorzitter@@vmhp.nl
W. (Willem) Doppenberg, penningmeester
mobiel: 06 - 36 21 13 61
e-mail: [email protected]
C. (Cees) van der Voet, (Midden Nederland) secretaris
mobiel: 06-10 90 70 61
e-mail: [email protected]
R.H.R. (Ruub) Petow (Den Haag) ad interim
mobiel: 06-53 47 45 37
e-mail: [email protected]
I.D. (Irene) de Hoop-Nijkamp
(Rotterdam)
mobiel: 06-51 12 26 72
e-mail: [email protected]
H. (Hans) Bogers (Noord Nederland)
mobiel: 06-54 35 12 07
e-mail: [email protected]
M.G.A.E. (Maarten) van de Nieuwenhuijzen (Oost Nederland)
PR en Voorlichting
mobiel: 06-53 66 51 27
e-mail: [email protected]
J. (Jan) Dogger (Noord-Holland)
mobiel: 06-53 35 16 83
e-mail: [email protected]
Afdelingsvoorzitters
afdeling Amsterdam: J. (Jan) de Wit
afdeling Oost Nederland: S.C. (Susanne) Katus
afdeling Den Haag: vacant
afdeling Noord-Holland: C. (Kees) Hordijk
afdeling Noord Nederland: H. (Hans) Bogers
afdeling Rotterdam: F.E.O (Frans) Henninger
afdeling Midden Nederland: G. (Ger) Huijer
afdeling Zuid Nederland: I.R.T. (Ine) van Praet
Verklaring betaalde
contributie
Zoals wellicht bekend is het binnen de huidige cao
mogelijk de betaalde contributie VMHP onbelast te
krijgen door een deel van bijvoorbeeld de bruto eindejaarsuitkering daarvoor in te ruilen Met andere
woorden: u bespaart de inkomstenbelasting gebaseerd op uw jaarcontributie. Het betreft een onderdeel van de zgn. cao à la carte (Regeling ruilmogelijkheden arbeidsvoorwaarden politie).
Om dat gedaan te krijgen dient u daarvoor bij uw salarisadministratie een “bewijs” aan te leveren waaruit blijkt
hoeveel contributie u in dit jaar aan de VMHP betaald
heeft/betalen zal.
Er zijn twee mogelijkheden om op een eenvoudige wijze
aan dit bewijs te komen.
1. In enkele (voormalige) regio’s is het mogelijk dat de
salarisadministratie zelf een overzicht opstelt van de
ingehouden contributie. Dat geldt natuurlijk alleen
voor degenen waarbij de contributie op het salaris wordt ingehouden en waarbij deze technische
voorziening bij uw organisatie beschikbaar is. (PS:
In Amsterdam verloopt dit geheel ambtshalve als de
contributie via het salaris is ingehouden)
2. U kunt dat echter zelf ook op een simpele wijze regelen binnen het telebankieren. Daarvoor selecteert u
binnen uw uitgavenstroom de betalingen aan rekeningnummer NL23INGB0000132981 van de VMHP
over de periode 1 januari tot heden. Omdat de opgave
tijdig bij de salarisadministratie ingediend moet worden, zal de praktijk zijn dat de uiterste datum 1 oktober of 1 november is. U kunt uw eigen salarisadministratie even vragen wat de uiterste inleverdatum is. Het
is aan de salarisadministratie te bepalen of ze de ontbrekende maanden ook in beschouwing willen/kunnen nemen.
In de afgelopen jaren heeft de VMHP “verklaringen” naar
belangstellenden verzonden. Het aantal belangstellende is echter zodanig toegenomen dat we deze service
alleen in zeer uitzonderlijke gevallen nog kunnen verlenen. De bovenstaande handelswijze maakt dat overigens
ook onnodig.
Heeft u vragen?
Mail die dan naar [email protected]
Willem Doppenberg
penningmeester VMHP
pagina 18
Interessante bijeenkomsten
afdeling Amsterdam
De afdeling Amsterdam heeft binnenkort twee themabijeenkomsten
De eerste bijeenkomst staat gepland op donderdag 11
december 2014 vanaf 16.00 uur in het Bosbaanrestaurant
Amsterdam ( Bosbaan 4 in Amstelveen).
Het thema is: Het Nieuwe Werken (tijd- en locatie-onafhankelijk werken). Het thema wordt gepresenteerd door Ruud de
Jonge, Technical Director Microsoft Western Europe.
Deelonderwerpen zijn:
• Leiderschap
• Infrastructuur (ICT)
• Organisatiestructuur
• Organisatiecultuur
Het Nieuwe Werken staat hoog op de agenda van vakbonden en medezeggenschap bij de vorming en ontwikkeling
van de Nationale Politie. Onze gastspreker is professioneel
betrokken bij het ontwikkelen en implementeren van het
Nieuwe Werken, zowel nationaal en internationaal.
De bijeenkomst is toegankelijk voor VMHP-leden en introducés. Aanmelden vooraf is noodzakelijk in verband met de
beperkte capaciteit.
MH17
De tweede bijeenkomst staat gepland op dinsdag 13 januari 2015, begint om 16.00 uur en wordt eveneens gehouden in het Bosbaanrestaurant Amsterdam ( Bosbaan 4 in
Amstelveen).
Het onderwerp van deze themabijeenkomst is een heel bijzondere: het verhaal van en door Pieter Jaap Aalbersberg
over zijn ervaringen als Head of mission MH17. De presentatie zal heel persoonlijk zijn en uiteraard is er ruimte voor
vragen.
In verband met het bijzondere karakter van deze bijeenkomst is deze bijeenkomst alleen toegankelijk voor VMHPleden en introducés die werkzaam zijn bij de politie (politielegitimatiebewijs verplicht).
Ook voor deze bijeenkomst is de capaciteit beperkt en is
aanmelden vooraf noodzakelijk.
Voor beide bijeenkomsten kan de aanmelding gericht worden aan het secretariaat van de afdeling: [email protected].
Burgernet in bijna alle gemeenten
In vrijwel alle Nederlandse gemeenten kan de
politie tegenwoordig de hulp van burgers inroepen via Burgernet. Van de 403 gemeenten zijn er
inmiddels 400 op het netwerk aangesloten, laat
het ministerie van Veiligheid en Justitie weten.
1,4 miljoen mensen
De politie gebruikt Burgernet onder meer om overvallers,
vermiste kinderen en gestolen auto’s snel op te sporen. Er
hebben zich 1,4 miljoen mensen bij aangesloten. Als ergens
iets aan de hand is, kan de politie Burgernetdeelnemers die
in de buurt wonen per sms, ingesproken bericht of via de
pagina 19
app vragen uit te kijken naar een verdachte of een vermiste.
Of bijvoorbeeld naar een bepaalde auto.
Meer zaken opgelost
Met al die extra ‘ogen en oren’ zijn al heel wat zaken opgelost. Volgens de voorzitter van de raad van toezicht Hubert
Bruls, de burgemeester van Nijmegen, wordt een op de tien
Burgernetacties opgelost dankzij tips.
C
o
l
u
m
n
Een AH Erlebnis
O
m de een of andere reden
voel ik al jaren de drang
om een column te schrijven over één van de
Nederlandse grutters die als een rode
draad door mijn leven heeft gemeanderd. In mijn geboorteplaats Sint Anna
Parochie was ik me nog niet zo bewust
van het bestaan van kruideniers en
mijn leven beperkte zich tot een onbekommerdheid, waarin überhaupt geen
plaats was voor de middenstand. Dat
veranderde natuurlijk in de loop der
jaren. Ik kreeg steeds meer oog voor
de dingen om me heen en nam steeds
minder alles voor zoete koek aan. Ik
ging ook zelf op zoek.
Een logeerpartij in Utrecht bracht mij
voor het eerst in aanraking met een
winkel van De Gruyter en zijn snoepje
van de week. Maar de verhuizing naar
Alphen aan den Rijn zette mijn jonge
leventje volledig op zijn kop. Al moet ik
erbij zeggen dat ik me dat pas realiseerde toen ik mij zette tot het schrijven
van deze column. Eerlijk: het was mijn
bedoeling een AH-loftrompet te steken.
Over twisters, die in Havelte duurder
zijn dan in Steenwijk; over mijn grote
verdriet, dat ze die heerlijke mokkachocolade repen niet meer in het assortiment hebben; over die aangename
drentelingen tussen de schappen door
met een bekertje koffie in de hand, of
over de jacht op 35 procentjes. Maar
dat het anders is gelopen mag blijken
uit het vervolg van dit verhaal.
Na de verhuizing kwamen wij te wonen
in de Prins Hendrikstraat 112. Op de
Hoge Zijde, het gebied tussen ons huis
aan de Oude Rijn en het NS station, bevond zich een onvoorstelbare
hoeveelheid winkeltjes, kantoortjes en
bedrijfjes. Ik kan ze allemaal nog met
naam en toenaam noemen, al loop
ik wel het risico dat mijn geheugen
na zo’n 58 jaar mij in de steek laat.
Maar dat neem ik dan maar op de
koop toe. In het wijkje tussen de Prins
Hendrikstraat, de Hedastraat, de Prins
Bernhardlaan en de Torenstraat, in een
straal van ongeveer 200 meter dus,
was het een en al bedrijvigheid. Bijna
alles aan wat je aan zakelijke activiteiten kunt bedenken was er. Een slagerij, twee bakkerijen, een kaasboer, twee
melkhandels, drie garagebedrijven, een
drogisterij, een kapperszaak, een winkel van sinkel, twee groenteboeren,
een groothandel in ijsproducten, een
groothandel in groenten, twee kruideniers, een sigarenmagazijn, een stomerij, een wasserij, een fietsenmaker,
een dansschool, een watertoren waar
Sinterklaas soms aankwam, een NS station, een hotel en zelfs een taxibedrijf.
Dan was er ook nog wat ambulante
handel zoals een rijdende bakker, een
visvrouwtje uit Scheveningen en Piepie
de olieboer. Er was een veerpontje, een
vestiging van het Groene Kruis voor
wijkverpleging of zoiets, een lagere
school en een school voor voortgezet
lager onderwijs. In de wijk kon je ook
terecht bij een tandartsenpraktijk, een
advocaat-procureur en niet te vergeten
een pastorie. Elke derde woensdag in
september was er in de Oranjestraat de
jaarlijkse Paardenmarkt. Kortom bijna
alles was er binnen handbereik en een
boodschapje doen was een weinig tijdrovend gebeuren. Maar ook, tussen alle
bedrijven door, was het een woonwijk,
waar gewoon mensen woonden.
Maar toen kwam Albert Heijn. Zo’n 700
meter verderop. Een onooglijk zaakje
met een heel erg aardige bedrijfsleider. Albert Heijn: het leek een wat uitgebreidere versie van een gewone kruidenierszaak zoals die van Seysener,
maar het was wel het begin van het
einde. Ik ben me van de teloorgang van
dit bijzondere wijkje niet echt bewust
geweest. Ik had het ook niet kunnen
stoppen. Maar zo’n beetje alle activiteiten zijn er nu verdwenen. Één garage
is gebleven en de melkhandel Den Tol
is omgetoverd tot een café. Het veerpontje is uiteindelijk vervangen door
een prachtige brug.
Zo af en toe wandel ik nog wel eens
door dat stukje Alphen, en dan bedenk
ik me dat ik ben opgegroeid in een
onoverdekte hypermarkt avant la lettre aan de rand van een dorp aan de
oever van de Oude Rijn. Een boeiende
gedachte.
Hans Bogers