Memorandum 2014 - Vlamingen in de Wereld

Memorandum
2014
Stichting Vlamingen in de
Wereld
Ter attentie van de huidige en
toekomstige Vlaamse beleidsmakers
Strategisch belang VIW
“Een analyse voor het Amerikaanse State Department spreekt over emigranten als levende verbindingen met
hun thuisland, lijnen die over de hele wereld zorgen voor een wederkerige stroom van mensen, producten en
ideeën. Een dergelijke mondiale „verbondenheid‟ is, meer dan geld of status, in de hedendaagse wereld de
sleutel tot succes.”
[Uit: Reizen zonder John, Geert Mak]
Naar een nieuwe Vlaamse regering, met een blik op de wereld
Op 25 mei 2014 trekt ons land naar de stembus voor zowel federale als regionale verkiezingen. Tegelijkertijd
wordt er ook op Europees niveau naar de stembus getrokken.
De volgende Vlaamse regering zal vooreerst haar handen vol hebben met het werken aan een economisch
herstel. Maar naarmate het herstel zich internationaal doorzet, openen zich nieuw opportuniteiten voor onze
Vlaamse regio.
De mondiale verbondenheid is een feit. Voor Vlaanderen is haar positionering en netwerking binnen die globale
wereld een sleutel tot succes, politiek, economisch, wetenschappelijk en cultureel. Daarom neemt de nood aan
een buitenlands netwerk toe, met naast een officieel netwerk een wereldwijd groeiende groep Vlaamse expats,
die professioneel gedreven en vaak tijdelijk in het buitenland vertoeven. Deze diaspora kan informeel het
Vlaams buitenlands netwerk aanzienlijk versterken.
De stichting Vlamingen in de Wereld verenigt deze groeiende Vlaamse diaspora. De Vlaamse stroom van
intelligentie en ervaring in het buitenland vormen de voedingsbodem, waarop de stichting Vlamingen in de
Wereld actief is. VIW is een groeiende actor binnen het Vlaamse internationale spectrum. Met haar intelligent
netwerk, haar ervaringsdeskundig kenniscentrum en haar functie als dienstencentrum voor alle Vlamingen met
buitenlandse plannen, is de stichting tevens een spreekbuis voor de Vlaamse diaspora én een speler in de
Vlaamse publieksdiplomatie.
Het strategisch belang van de stichting Vlamingen in de Wereld is dat het een efficiënte hefboom biedt voor
verruiming en versterking van het Vlaams netwerk in het buitenland.
VIW als efficiënte hefboom voor de buitenlandse netwerking van Vlaanderen
Enerzijds neemt de nood aan een buitenlands netwerk toe
- In een globale wereld wordt het buitenland steeds belangrijker voor de regio Vlaanderen
- Het beschikken over een buitenlands netwerk wordt belangrijker, maar de budgettaire middelen zijn schaars
- Vlaamse burgers in het buitenland vormen een kapitaal aan buitenlandse intelligentie en netwerk, dat met
beperkte middelen kan gevaloriseerd worden
Anderzijds is er de opportuniteit van de groeiende groep expats
- In een globale wereld wordt het buitenland steeds belangrijker voor burgers in hun professionele ambities
- Het aantal Vlaamse expats neemt toe, met een wijzigend profiel dat connectie met Vlaanderen sterker maakt:
- Meer professioneel gedreven, naar maatschappelijk belangrijke posities
- Meer tijdelijk, vaak met terugkeer naar Vlaanderen
1
Rol van VIW
De gewijzigde emigratie
De Wereld, ons dorp. Het decor en de achtergrond van Vlamingen in de Wereld anno 2014 is de wijzigende
emigratie. Omwille van de mobiliteit en van de uitgebreide telecommunicatiemiddelen is effectieve migratie
minder noodzakelijk dan vroeger. De gevolgen zijn ook minder gevoelig. Er wordt vaker en sneller
internationaal gependeld.
Wereldwijd netwerk. Persoonlijke service.
De stichting Vlamingen in de Wereld staat voor dienstbaarheid aan uitgeweken Vlamingen en dienstbaarheid
aan Vlaanderen in de wereld.
Vlamingen in de Wereld zorgt voor de uitgeweken Vlaming, biedt informatie en stimuleert de onderlinge
contacten tussen de Vlamingen. VIW doet dit met diverse initiatieven die het leven van onze migrerende
Vlamingen vereenvoudigen en rijker maken, zoals beperking van administratieve rompslomp bij verhuizing en
vlotte afhandeling van dossiers rond pensioen of sociale zekerheid, voldoende faciliteiten voor onderwijs van
het Nederlands, verruiming van het stemrecht,…
De zorg van VIW voor de uitgeweken Vlamingen gaat hand in hand met de zorg voor Vlaanderen. VIW brengt
Vlamingen thuis in de wereld, maar houdt hen ook thuis in Vlaanderen. Dankzij haar netwerk- en
communicatiefunctie onderhoudt en vergemakkelijkt VIW de band tussen Vlaanderen en haar uitgeweken
Vlamingen.
De zorg voor de Vlaming in de wereld is essentieel in de zorg voor Vlaanderen. Een expat die ‘gedragen’ wordt
door zijn land of regio, zal deze graag en als de beste uitdragen in zijn nieuwe habitat. Onze Vlamingen
wereldwijd vormen een internationaal netwerk van antennes voor Vlaanderen en zijn ook trekkers van mondiaal
denken. Dat netwerk is essentieel voor een kleine, open regio die haar welvaart in hoge mate dankt aan haar
transacties met het buitenland.
Bevoorrechte partner
VIW is zich terdege bewust van de bevoorrechte positie die haar aangaande publieksdiplomatie is toegewezen
in de beleidsbrief van de Minister-president. Het focust hier dan ook op, en ondersteunt het beleid dat inzet op
een weldoordachte en actieve publieksdiplomatie, die ervoor zorgt dat Vlaanderen ervaren wordt als een
vernieuwende, duurzame en warme samenleving, die haar blik gericht houdt op de wereld.
VIW is een betrouwbare partner in het Vlaams buitenlands beleid, zowel wat betreft het brede verhaal, als in
het verspreiden van informatie van het Dept. internationaal Vlaanderen. VIW is dé organisatie die de belangen
van de Vlamingen in het buitenland behartigt. Via rechtstreekse vragen van de Vlamingen in het buitenland of
d.m.v. bevragingen blijven we op de hoogte van de noden van de diaspora. VIW kaart dienaangaande bepaalde
vraagstukken aan bij de bevoegde parlementsleden.
2
Aanbevelingen
Traject
De stichting Vlamingen in de Wereld vraagt de Vlaamse politieke partijen volgende aandachtspunten voor de
Vlamingen in de buitenland mee te nemen in hun verkiezingsprogramma’s en naar de onderhandelingstafel
voor het nieuwe Vlaamse regeerakkoord. Noem het aanbevelingen & mogelijke acties naar een betere zorg
voor Vlamingen in het buitenland. De negen geselecteerde aandachtspunten werden gebundeld onder drie
thema’s:
- Internationale studiemobiliteit & Onderwijs Nederlandse taal en Vlaamse cultuur
- Sociale zekerheid & consulaire aspecten
- De relaties tussen Vlaanderen en de uitgeweken Vlaming: interactie en verwachtingen.
Deze aanbevelingen zijn geenszins uit de losse pols geschreven. Hieraan ging een participatief proces vooraf,
waarlangs Vlamingen in het buitenland hun stem konden laten horen. Zowel online als tijdens een debat,
symbolisch een Expat Parlement, genoemd. In een eerste fase postten Vlamingen in het buitenland online hun
voorstellen, waaraan ze in een tweede fase gewicht konden geven. De voorstellen met het grootste draagvlak
werden op het Expat Parlement besproken en aan een stemming onderworpen.
Internationale studiemobiliteit & Onderwijs Nederlandse taal en Vlaamse cultuur
CONTEXT
Het onderwijs speelt een belangrijke rol bij het bewaren van de band met Vlaanderen en bovendien houdt het
aangeboden onderwijs idealiter rekening met het scenario dat kinderen een aantal jaren later opnieuw zullen
instromen in Vlaanderen. Onderwijs Nederlandse taal en Vlaamse cultuur in het buitenland zijn belangrijk, maar
ook internationale studiemobiliteit met diploma-erkenning, internationale scholen en buitenlandervaring.
AANBEVELINGEN
1. Nederlandse taal en Vlaamse cultuur onderhouden.
Expats en inzonderheid hun kinderen dienen mogelijkheid te hebben hun kennis van het Nederlands en van de
Vlaamse cultuur te onderhouden. Daarbij dienen vanuit Vlaanderen initiatieven te worden ondernomen om de
mogelijkheden voor kinderen van expats om onderwijs Nederlands in het buitenland te volgen beter bekend te
maken en te ondersteunen. Er dient daarbij onder meer ingezet te worden op afstandsonderwijs via digitale
kanalen. De Vlaamse overheid kan hierbij de rol van regisseur opnemen bij deze initiatieven. Een bijkomende
meerwaarde ligt in de idee om zomerklassen in Vlaanderen te organiseren, speels en leerrijk, gericht op expats.
2. Re-integratie in het Vlaams onderwijs.
Met oog op re-integratie in het Vlaams onderwijs bij terugkeer, dient er voldoende informatie geboden te
worden over de mogelijkheden om de kennis van het Nederlands bij te werken. Anderzijds is er een specifieke
begeleiding nodig voor kinderen van expats om zich snel te integreren in het Vlaams onderwijs. Ook in de
lerarenopleiding kan daar meer aandacht aan besteed worden.
3. Gelijkschakeling diploma‟s & IB-diploma.
Het International Baccalaureate is het meest verspreide schoolsysteem binnen de internationale scholen. Een
vergelijking van dit curriculum / systeem ten opzichte van het Vlaams curriculum zou voor velen richtinggevend
zijn en een terugkeer faciliteren. Bijvoorbeeld aangaande welke keuzevakken leiden tot welke studies hogere
onderwijs.
Sociale zekerheid & consulaire aspecten
CONTEXT
Met consulaire aspecten komt eenieder die internationaal verhuist in aanraking, denk maar aan de registratie of
het biometrisch paspoort. Internationale mobiliteit vraagt ook om aangepaste verzekeringen. Een sociale
zekerheid, op Belgische leest geschoeid, is belangrijk voor wie een buitenlandse uitdaging overweegt, zowel
voor de expats als voor het bedrijf in kwestie. Naast het sociale zekerheidstelsel onder staatswaarborg bestaan
er vele private verzekeringen voor de internationale mens.
3
AANBEVELINGEN
4. Biometrisch paspoort
De biometrische paspoorten zijn een Europese verordening. Een verordening die vele landgenoten kopzorgen
bezorgt, maar waarvan de consequenties kunnen beperkt worden. Zo zou de geldigheid van het paspoort
kunnen verlengd worden of zouden de biometrische gegevens van de landgenoten kunnen bewaard worden.
Lange en dure verplaatsingen kunnen hiermee tot een minimum beperkt worden.
5.Hervormingen DOSZ
De Vlamingen in het buitenland vragen om de mogelijke hervormingen bij de Dienst Overzeese Sociale
Zekerheid nauwgezet op te volgen, en waar nodig en mogelijk een degelijk en betaalbaar alternatief te bieden,
voor het garanderen van sociale zekerheidsrechten van onze expats.
6. Eengemaakte EU-registratie sociale zekerheid
Europa is één, op economisch vlak alleszins, maar een Europees sociaal beleid blijkt een brug te ver. Voor wie
in diverse Europese landen heeft gewerkt, is het een hachelijke zaak om zich doorheen de diverse stelsels te
worstelen. Een eengemaakte EU-registratie kan hier de administratieve rompslomp beperken, met één
databank waar gegevens kunnen geraadpleegd worden door de nationale sociale zekerheidsinstanties.
Vlaanderen vs. uitgeweken Vlaming: interactie en verwachtingen
CONTEXT
Dit is bij voorkeur een tweerichtingsverkeer. De zorg voor de uitgeweken Vlamingen gaat hand in hand met de
zorg voor Vlaanderen. De stichting Vlamingen in de Wereld brengt Vlamingen thuis in de wereld, maar houdt
hen ook thuis in Vlaanderen. Vlaanderen kan zich verrijken dankzij de stem uit het buitenland. Maar ook het
omgekeerde geldt: Don't ask what your country can do for you, but what you can do for your country. Met
andere woorden, wat kunnen uitgeweken Vlamingen Vlaanderen aanreiken?
AANBEVELINGEN
7.Club Diaspora
Dit project dient opnieuw te worden geactiveerd. Als netwerk van professionals die actief zijn in het buitenland,
is de meerwaarde niet gering. Club Diaspora is een ideaal instrument om voeling te houden met het wereldwijd
Vlaams radarwerk. Langs deze weg kunnen expats beroep op elkaar doen wanneer zij naar een ander land
verhuizen of ervaring en kennis willen delen met Vlamingen wereldwijd.
8. Regionaal stemrecht voor uitgeweken Vlamingen
Er is geen reden te bedenken waarom onze expats wel mogen stemmen voor federale verkiezingen maar niet
voor de regionale verkiezingen. Onderwijs, cultuur, handelspromotie, wetenschappelijk onderzoek,… Het zijn
regionale materies waar de buitenlandse diaspora in het algemeen mee te maken heeft. Zeker de talrijke groep
die na een paar jaar terugkeert heeft toch recht om mee vorm te geven aan het beleid in Vlaanderen? De
uitgeweken landgenoot zal pas een positief imago verspreiden als hij belangrijk gevonden wordt. Idealiter
levert het op termijn een effectiever vertegenwoordiging op in het parlement.
4
Stichting Vlamingen in de Wereld als
Organisatie met slagkracht
De stichting Vlamingen in de Wereld is gestoeld op vijf strategische bouwstenen
Vlamingen in de Wereld als
intelligent netwerk
met interessante adressen en vertegenwoordigers
VIW ontwikkelt zich verder tot een intelligent netwerk (vooral kwalitatieve en relevante gegevens). Dit
betekent:
een databank met adressen en profielen van Vlamingen in het buitenland, zo’n 41.000 in totaal.
- accuraat en relevant voor (Vlaamse) burgers / bedrijven / overheid
- relevantie gericht op vraag
- kritische massa
Een netwerk van clubs en 80 officiële lokale vertegenwoordigers en Vlamingen die zich lokaal verenigen
(fysieke netwerken). Het netwerk kent een tweerichtingsverkeer. Deze informatieverstrekking is bovendien
gekoppeld aan een horizontale netwerkfunctie. Alle Vlamingen wereldwijd zijn immers ook onderling én via een
sterk netwerk met elkaar verbonden.
Vlamingen in de Wereld als
kenniscentrum
met knowhow over emigreren én terugkeren
VIW stelt ten behoeve van burgers en bedrijven generieke basisinformatie ter beschikking omtrent expatriatie
en re-integratie (emigratie, consequenties voor sociale zekerheid, pensioen, visa, paspoorten, onderwijs…) en
verwijst door naar andere partijen.
Dit jaar wordt de eerste editie van een expatgids gelanceerd. Naast een leidraad voor elkeen met buitenlandse
plannen geeft deze publicatie een inkijk in het leven van Vlamingen in het buitenland. Dit aan de hand van
twintig portretten, waarmee de meest uiteenlopende vormen van emigratie worden toegelicht.
Vlamingen in de Wereld als
dienstencentrum
helpt elkeen op weg tussen Vlaanderen en de wereld
VIW stelt op vraag van leden en partner-bedrijven actief generieke basisinformatie ter beschikking omtrent
expatriatie en re-integratie (emigratie, consequenties voor sociale zekerheid, pensioen, visa, paspoorten,
onderwijs…) en eerstelijnsadvies op maat, met doorverwijzing naar andere (meer gespecialiseerde) partijen of
contacten.
VIW faciliteert activiteiten in Vlaanderen om de connectie tussen uitgeweken Vlamingen en Vlaanderen en de
visibiliteit van VIW te versterken.
Zo organiseren we onder meer infodagen rond migratie, een expatnetwerkevent, een zomerkamp voor kinderen
van expats die in de zomer naar Vlaanderen komen.
5
Vlamingen in de Wereld als
spreekbuis
is een ambassadeur, voelspriet en antenne voor Vlaanderen
Ten behoeve van uitgeweken Vlamingen: VIW wil een algemeen erkend representatief gesprekspartner zijn
voor de overheden in Vlaanderen met betrekking tot de wensen en verzuchtingen van uitgeweken Vlamingen;
Ten behoeve van de Vlaamse overheid: VIW verspreidt informatie over Vlaanderen en het Vlaamse beleid, die
bijdraagt tot een betere kennis van de troeven van de Vlaanderen. Daarnaast wil het een vraaggericht
klankbord zijn voor de Vlaamse overheid
Vlamingen in de Wereld fungeert voor
jongeren
als een gids naar de wereld
VIW levert ten behoeve van jongeren informatie en eerstelijnsadvies met betrekking tot verblijf in het
buitenland (studieverblijf, onderzoek, stage, …). Door het beperken van drempels voor een buitenlandse
ervaring helpen we deze jongeren om een buitenland-ervaring te verwerven. Dit zijn tegenwoordige en
toekomstige ambassadeurs voor Vlaanderen.
Doelgroep: Erasmusstudenten; post(doc); high potentials; …
6

Download Report