Minder starters in eerste helft van het jaar (pdf) – 21 augustus

Kwartaalbericht Starters
ING Economisch Bureau
Minder starters in eerste
helft van het jaar
Het aantal starters ligt over de eerste zes maanden
van het jaar 2% lager ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Circa 68.000 ondernemers zijn in
de eerste helft van het jaar een bedrijf gestart. Dit is
vergelijkbaar met het niveau in 2012. Zowel sectoraal als regionaal zijn er grote verschillen. De verwachting is dat het aantal starters dit jaar lager zal
uitvallen in vergelijking met 2013. Niettemin blijft
de aanwas van nieuwe bedrijven ook in 2014 op een
hoog niveau ten opzichte van het langjarig gemiddelde.
Figuur 2 Aantal starters per maand
16.000
14.000
12.000
10.000
Figuur 1 Ontwikkeling startersmarkt
8.000
140.000
4%
6.000
120.000
jan-12
mei-12
sep-12
jan-13
mei-13
sep-13
jan-14
mei-14
2%
Bron: KvK
100.000
0%
80.000
60.000
-2%
40.000
-4%
20.000
0
-6%
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014*
Aantal starters
Ontwikkeling BBP (r-as, joj in %)
2% lager ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar1. De
maand januari kent traditiegetrouw de meeste starters (figuur 2). Evenals in het eerste kwartaal lag het aantal starters in het tweede kwartaal 2% lager ten opzichte van het
tweede kwartaal vorig jaar. In totaal zijn circa 68.000 ondernemers in de eerste zes maanden van het jaar een bedrijf gestart. Dit is vergelijkbaar met het niveau in 2012.
Meer starters in de horeca en bouw
Tussen de sectoren onderling zijn er grote verschillen (figuur 4). De meeste ondernemers startten in de eerste helft
van het jaar een bedrijf in laagdrempelige sectoren als de
horeca en de bouw. Ook de industrie, zoals bijvoorbeeld
meubelmakers of installateurs van machines en apparaten,
Bron: KvK, ramingen ING Economisch Bureau
1
Aantal starters op het niveau van 2012
Het aantal starters lag in de eerste helft van het jaar
Deze daling wijkt af van de stijging van het aantal starters die de KvK
begin juli signaleerde. Dit komt onder meer doordat ING een nauwere definitie van starters hanteert. In de tellingen van ING worden
alleen ondernemers opgenomen die niet eerder een bedrijf zijn
gestart. Ook wordt de overheid niet meegenomen in de tellingen.
Figuur 3 Ontwikkeling aantal starters naar provincie
(% groei ten opzichte van eerste helft 2013)
Groei
Gelijk
Krimp tot 5%
Krimp 5% en meer
Bron: KvK, bewerking ING Economisch Bureau
trekt weer meer starters. Opvallend is de relatief lage
groei van het aantal starters in de detailhandel. Vorig jaar
groeide het aantal starters in deze sector nog met 9% in de
Figuur 4 Ontwikkeling aantal starters naar sector
(% groei in de eerste helft van het jaar 2014 en 2013, ten opzichte van dezelfde periode in respectievelijk 2013 en 2012)
Industrie
Horeca
Bouw
Detailhandel
Vervoer en opslag
Gezondheidszorg
Zak. Dienstverlening
Onderwijs
Groothandel
-20,0% -15,0% -10,0% -5,0%
2014
0,0%
5,0%
2013
Bron: KvK, bewerking ING Economisch Bureau
Starters Augustus 2014 2
10,0% 15,0%
eerste helft van het jaar, tegen 3% dit jaar. De daling van
het aantal starters was het grootst in de groothandel, gevolgd door de zakelijke dienstverlening. Ook in het onderwijs, zoals bijvoorbeeld bedrijfsopleidingen en, sporten autorijscholen, en de zorg was sprake van een afname
van het aantal starters in de eerste helft van het jaar. Het
aandeel starters is nog altijd veruit het grootst in de zakelijke dienstverlening (34%), gevolgd door detailhandel,
bouw en gezondheidszorg (alle drie rond de 10%).
5% meer starters in Utrecht
Ook regionaal zijn er verschillen met betrekking tot de
ontwikkeling van het aantal starters (figuur 3). Van de vijf
provincies met de meeste starters – Noord- en ZuidHolland, Utrecht, Noord-Brabant en Gelderland – laten
alleen Noord-Holland en Utrecht een stijging zien. Utrecht
heeft met een stijging van 5% de grootste toename van het
aantal starters. Een deel van deze stijging is waarschijnlijk
een correctie op de daling van vorig jaar. In de eerste helft
van 2013 noteerde Utrecht als enige van de vijf grootste
provincies (gemeten naar aantal starters) een daling (figuur 5). De provincies Gelderland, Zuid-Holland en
Noord-Brabant zien het aantal starters in de eerste helft van
het jaar afnemen. Waarbij de daling van het aantal starters
in Noord-Brabant met 8% het grootst is.
Figuur 5 Groei (%) van het aantal starters in de
vijf grootste provincies (qua aantallen starters)
over de eerste helft van het jaar 2014 en 2013
6,0%
4,0%
2,0%
0,0%
-2,0%
-4,0%
-6,0%
-8,0%
2013
Utrecht
Noord-Holland
2014
Zuid-Holland
Gelderland
Noord-Brabant
Bron: KvK, bewerking ING Economisch Bureau
Afname aantal starters in 2014
Na de sterke stijging van het aantal starters in 2013 (+6%)
wordt voor dit jaar een lichte daling verwacht. Hoewel het
aantal banen nog altijd niet voor het oprapen ligt, en er dit
jaar nog geen zicht is op een aanzienlijke daling van de
werkloosheid, zal de stijging minder sterk zijn dan vorig
jaar. Het aantal starters dat na studie of ontslag als zelfstandige zonder personeel (zzp’er) aan de slag gaat zal in
2014 dan ook nog toenemen, echter minder sterk ten opzichte van vorig jaar. Overigens zal het aantal zelfstandigen zonder personeel de komende jaren naar verwachting
verder stijgen. Er is een trend zichtbaar dat een toenemend aantal jongeren kiest voor het zzp-schap in plaats
van een vast dienstverband. Zij streven in hun werk naar
meer vrijheid, flexibiliteit en creativiteit. Het zzp-schap is
hier een antwoord op. Het aantal ‘klassieke’ starters – dit
Figuur 5 Ontwikkeling aantal zzp’ers
1000
10,0%
8,0%
800
X 1.000
6,0%
600
4,0%
400
2,0%
200
0,0%
2006
2008
2010
2012
Aantal zzp'ers
Werkloosheid (r-as, als % van de beroepsbevolking)
Bron: CBS, bewerking ING Economisch Bureau
Starters Augustus 2014 3
2014*
zijn starters die een gat in de markt zien - zal in 2014 ondanks een licht aantrekkende economie, nog niet explosief
toenemen. Daarvoor zijn de economische vooruitzichten
nog te fragiel. Ondanks een lichte daling ten opzichte van
2013 ligt het aantal starters ook in 2014 op een hoog niveau
ten opzichte van het langjarig gemiddelde.
Meer weten?
Kijk op ING.nl/zakelijk
Of bel met
Katinka Jongkind
Sr Econoom mkb
06 836 49 876
[email protected]
Disclaimer
De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de
analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit
rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie
is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. ING
Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend
is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of
werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van
(de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming
van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan,
mits de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche
Bank en de Autoriteit Financiële Markten.
De tekst is afgesloten op 21 augustus 2014