11 september 2014, pag. 34 architectuur Een uitnodigend gezondheidscentrum Het ronde metselen was een uitdaging voor de vaklieden. A an de Hertog van Saxenlaan in Franeker stond een benzinestation. Vijf jaar geleden is het gesloopt en de bodem is gesaneerd. Plannen om hier, tussen de Prof. Holwardastraat en Prof. Huberstraat, een gezondheidscentrum te stichten, lagen al klaar en vorig jaar is de bouw begonnen. Woningcorporatie Accolade gaf de opdracht en VNL Architecten uit Grou heeft het ontwerp gemaakt. Met het aantal functies dat dit gezondheidscentrum ging huisvesten, lag een stevig gebouw voor de hand. Op de begane grond een apotheek, een consultatiebureau, een verloskundige, een welzijnsbureau en kantoren voor de Veiligheidsregio Fryslân. Bovendien is er een algemene presentatieruimte voor de participanten. Op de eerste verdieping zijn drie huisartsenpaktij- Een stevig gebouw lag voor de hand ken gehuisvest met gezamenlijke wacht- en andere ruimten, tot een koffiekamer met dakterras toe. De tweede verdieping is voor een ‘paraflexpraktijk’ – met allerlei paramedische zorg – en een praktijk voor fysiotherapie met oefenruimten. Paste het benzinestation helemaal niet in de ontspannen laan, het nieuwe gezondheidscentrum moest van royale omvang worden en zou tussen de bescheiden bebouwing evenmin vanzelfsprekend zijn. Door de organisatie van de onderdelen kon het drie lagen hoge en vrij brede gebouw op een milde wijze in de omgeving worden geplaatst. De volumes lopen naar het noorden en oosten trapsgewijs af, waardoor de omgeving zo weinig mogelijk (zon)licht wordt ontnomen. Bovendien kreeg het gebouw aan alle zijden afgeronde hoeken, die de volumes extra relativeren. Een uitdaging voor de vaklieden, dit ronde metselen. Maar daarmee is het metselavontuur nog niet ten einde. Drie verschillende formaten gemêleerde helderrode baksteen zijn verwerkt in spontaan verband. Om de drie lagen ligt één laag iets terug en de horizontale en verticale voegen zijn verschillend behandeld. Een gekartelde, welhaast archaïsche huid is het resultaat. In deze muren zijn de vensterlinten met transparante en gecoate panelen uitgespaard. Aan de drie zonzijden zijn ze van elegante aluminium lamellen voorzien. Op de begane grond zijn aan de voor- en achterzijde mild witte, betonnen wanden aangebracht met een patroon in reliëfs en venstergaten in ovalen en cirkels die verwijzen naar pillen en capsules. Aan de voorzijde is deze lichte wand, met een glazen pui in het midden, trapsgewijs teruggerooid en iets uit het midden is de ingangspartij naar het atrium omvat door een hoog betonnen portaal met een diep liggende glaswand. Het heet de mensen met mankementen welkom. Zij treden een optimistisch gebouw binnen met vriendelijke detailleringen. Het gebouw past eigenlijk niet in de omgeving, maar het is wel een overtuigende verrijking. PETER KARSTKAREL