In "het landschap van de fijnproevers" Reiservaringen van Remke en Hans Mulder met ms Trio door Friese kleistreek. Fryslân/Hengelo, augustus 2014. Vertrek uit Grou Ik hou nog even rust voor we gaan varen en dan is onze start: helemaal naar ons eilandje halverwege de Ee. Lijntje naar de wal en niets. Stilte rust. Hannes heeft ook drie boeken uit de bieb gehaald. Mmmm, drie, hoe lang doe je daar over als je zomaar een paar uur de tijd hebt om te lezen? Dan is twee weken te lang. Ik doe hem een idee aan de hand: laten we morgen naar Earnewald gaan, daar staan in de supermarkt, die in het seizoen ook altijd op zondag open is, tweedehands boeken, misschien staat daar wat tussen voor een leuk prijsje. Ik heb Hannes gevraagd om een touwtje voor me te maken: een touwtje, wat na 20 cm een knoopje heeft en 20 cm verder weer een knoopje. Dat is de verhouding voor de waterkaart: 20 cm touw is 10 km op de kaart en dat is ongeveer één uur varen. Daar de meeste waterwegen niet echt recht zijn, kan ik het touwtje langs alle bochtjes leggen en zo bepalen hoe ver een volgende punt is waar we heen zouden willen varen en hoe lang we daar over gaan doen. We varen ca 12 km per uur. Haast moet je op het water dan ook niet hebben. De volgende dag varen we naar Earnewald. We wandelen naar de supermarkt en zijn een tijdje zoet met het neuzen tussen de boeken. Ze zijn niet echt 2 e-hands, maar niet zo duur. Met een te grote stapel en nog wat lekkers (écht krentenbrood, waar je niet voor hoeft te fietsen) gaan we weer boot-waards. Dat is in Earnewald slechts een paar honderd meter. Earnewald is een leuk dorp, voor wie nog eens richting Friesland wil: het heeft verschillende museumpjes, waaronder het Skutsjemuseum, zeer aan te raden (www.skutsjemuseum.nl)! En een groot natuurcentrum van de Fryske Gea, zoiets als Natuurmonumenten, maar dan alleen voor Friesland. Ze hebben een fluisterboot waar je met een heleboel mensen op kan, die tochten maakt door het gebied. Wij gingen ook een keer mee: reeën kijken in de schemer. Superleuk, maar brrr, wat was het een beestenweer! Wel een paar reeën gezien, maar later ook vanaf ons eigen schip, toen we een keer op een rustig moment voeren. Die beesten zijn echt waanzinnig schuw, ook al varen er al zoveel tijd schepen over de wateren van Friesland, als ze beweging zien of geluid horen, zijn ze weg. Door het hele jaar door organiseren ze excursies, jammer dat wij zo ver weg wonen, anders ging ik graag vaker mee. We zijn naar het Bergumermeer gevaren en slapen daar een nachtje. Noordwaarts Maar, dan, toch, heel voorzichtig lijkt het van boven wat te kalmeren en gaan we dubben of we een stukje op zullen schuiven. Wat is het toch heerlijk tijdens vakanties: het enige wat belangrijk is, is of je wel of niet een stukje zal gaan varen. Je niet druk maken, waarom kan je dat thuis in het dagelijkse leven nou niet, al is het maar een klein beetje, vasthouden? Ieder jaar neem ik me dat weer voor, ieder jaar lukt het weer niet… maar niet meer voornemen en je er niet zo druk over maken misschien? 1 Na een uurtje varen zijn we bij plek waar we hopen dat het wat luwer ligt en er ’s nachts geen geloei van de wind is. Bij het aanleggen komt er een oudere man naar ons toe, lijntje aanpakken. Hij komt van een boot die er al ligt, een beetje ons type: oud schip met opbouw. Dat vind ik altijd heel erg fascinerend en ik ga meteen in gesprek, maar dan komt de regenspelbreker er meteen tussendoor en vluchten we weer naar binnen, grrr!!! Dan is de volgende zorg: hoe komen we alsnog aan de praat. Je kan toch zorgen hebben tijdens je vakantie. Na weer een stel buien – ja ik weet het, het wordt saai - lijkt het dan ook echt wat langer zonnig te worden en blijven. We slepen een stoeltje naar buiten, zitten op een luw plekje en dan ziet Hannes wat, hij heeft er antennetjes voor: er staan struikjes met vruchtjes… dan gaat het snel: een ander, niet zo besmettelijk, oud T-shirt aan, oude broek, emmertje, handschoen en de struiken in: met een uur zit er ruim een kilo bramen in zijn emmertje! Ach en wee: we hadden net de glazen potjes weggegooid! Na ons warme hapje eten zitten we met een kopje koffie. Ik zie uit mijn ooghoek iemand buiten zijn hand opsteken: “Da’s de buurman, die wil een praatje!” roep ik. Maar we springen niet gelijk op en de man loopt weer weg. We hadden al geconstateerd dat de man alleen was: hij sprak in de ik-vorm en ik zag dat hij twee ringen had hangen aan een kettinkje om zijn hals.Even later zien we hem op zijn voordek staan, en dan gaat Hannes naar buiten en heeft zo een praatje te pakken, het zal wel over het feit gaan dat het even droog was… Even later staat de man naast onze boot en als Hannes komt melden dat hij wordt opgegeten door de muggen zitten we al snel samen binnen. Zo gaat dat. Tot tegen twaalven vermaken we elkaar met alle belevenissen die we meemaakten op het water. Hoe we onze schepen kochten, verbouwen en er plezier van hadden en hebben. Het is tegen twaalven en we liggen snel in bed. Oh, heerlijk: de wind is helemaal weg, het is doodstil. En super donker. En als er dan een geluidje is … hoor je dat extra goed. Hannes is al naar voren verhuisd (ik maak teveel lawaai) als ik wat vreemds hoor: alsof er iemand langs de reling van het dak gaat, een hand, een lijn. Maar we hebben daar geen lijnen, het dak is leeg. Maar mijn oren verbeelden zich niets. Ik doe mijn gordijntjes open en probeer tegen de lucht, waar nu sterren te zien zijn en het iets verlicht is, iets te zien. Plotseling scheren er twee vogels over het schip, vlak over het dak. Ik weet niet wat ik zie, dat moeten uilen zijn, welke vogels zijn er anders in de nacht op weg? Ik doe een ander gordijntje open en zie tot mijn stomme verbazing vlak voor mijn ogen een vogel op de reling zitten. Hij is zeker 30 cm groot. Ik zie alleen een silhouet, maar hij beweegt. Zijn kop draait alle kanten uit en gaat op en neer. Het moet een uil zijn. Ik zit doodstil en staar hem aan. Ik kan niet zien of hij naar mij staart, al heb ik dat gevoel wel. Ik denk echter dat hij van het schip weg kijkt, naar wat er om hem heen is. Zo zitten we een poosje, het geeft een wonderlijk gevoel. Ik val met een uilig gevoel in slaap, na nog een mug vermoord te hebben. 2 Zo was mijn zicht toen ik even buiten kon zitten en rechts, net uit het zicht van de camera was Hannes bramen aan het plukken. De Friese luchten zijn onwaarschijnlijk mooi. Doel Dokkum De volgende dag varen we weer een stuk verder, ons doel is het stadje Dokkum. We komen langs de afslag die naar het Lauwersmeer gaat en dus naar de Waddenzee. Er loopt door Nederland een zogenaamde “staande mastroute”. Op die route mogen geen bruggen zijn die niet open kunnen of te laag zijn voor schepen met een mast, maar ook grote hoge motorschepen nemen deze route. Zo kan je met een zeilschip altijd via routes die door het land lopen door Nederland en hoef je niet over de Noordzee te varen. Een stukje van deze route loopt van het Lauwersmeer naar Dokkum. Er komt net een hele sliert schepen van het Lauwersmeer en vaart voor ons uit. Zo is het een stukje filevaren. Samen door bruggen, waar de auto’s dan weer lekker lang mogen wachten. Er komen daarom ook steeds meer aquaducten in Nederland, waarvan veel in Friesland. De vaart waar wij vandaan komen heeft bruggen die niet open kunnen en die allemaal ongeveer 3 m hoog zijn. Je moet voor die route dus niet te hoog zijn. Goed de kaart bekijken! Het Admiraalshuis In het Admiraalshuis te Dokkum is een tijdelijke tentoonstelling van schipperstruien. De basis voor deze tentoonstelling ligt in het boek “Visserstruien” van Stella Ruhe. Dit is zo’n leuk stukje Hollandse geschiedenis, alle oude foto’s die ze gevonden hebben, prachtig! Het was in die tijd heel bijzonder als je op de foto ging! Je kan de truien ook breien met de beschrijving uit het boek, in het museum hingen er velen, inclusief gebreide badpakken….. 3 Deze Stella heeft onderzoek gedaan naar de geschiedenis van de schipperstruien. Ieder dorp had zijn eigen patroon, werd gezegd, maar was dat ook zo? We hadden al van de expositie gehoord. Een deel van de tentoonstelling is nu in het museum in Dokkum, de andere helft is nog iets noordelijker. In het najaar komt hij als één geheel naar Harderwijk. In het Admiraalshuis kan je kennis kan nemen van de geschiedenis van Bonifatius. Hij is een machtig kerkelijk man geweest, vermoord te Dokkum. Iedereen heeft dat geleerd tijdens de geschiedenisles, al heb ik geen idee meer in welk jaar. Maar buiten de geschiedenis hiervan, hangt er een kaart aan de wand van wat er allemaal gebeurd is en die is niet gedrukt, maar genaaid! Heel mooi. (Rechts de hele kaart en links een detail; zuidoost Engeland.) Varen door Dokkum We geven ons ook op voor het vaartochtje door de grachtjes van Dokkum, vorige keren was het te warm en kwam het niet uit. Wij zijn de 3e en 4e persoon, het gaat door bij 6 personen, dus om 2 uur maar even terugkomen…Gelukkig is het voor ons zeker wel drie minuten wandelen vanaf de boot. Dus: terug naar de boot en weer een zonnetje met een boterham en een boekje. 4 Om twee uur is er een boot vol met toeristen die Dokkum vanaf het water willen zien. Een gezellige vertellende gids die vele wetenswaardigheden van Dokkum vertelt. Zoals bij één van de twee molens. We komen langs twee sluisjes. Die zijn in verval aan het raken en worden niet meer gebruikt. Er gaan stemmen op om de waterroute die er achter ligt weer ‘open’ te maken. Veel mensen willen het wel, maar het is een kostbare zaak: het gaat dan niet alleen om een sluis die je weer beweegbaar moet maken, maar je moet ook de vaarten uitdiepen en de vele bruggen, die er intussen gekomen zijn, op hoogte maken. Het hoeft niet voor masten te bevaren te zijn, maar veel schepen zijn zeker 2,5 tot 3 m hoog en dat zijn vast alle bruggen niet. Het is zeker te duur om de bruggen open te kunnen laten gaan, maar vaste bruggen op 3 m kan wel, dat is bij meer routes in Friesland. Maar het prijskaartje wat er aan hangt… Vorig jaar is er een stuk route in het oosten van Drenthe weer bevaarbaar gemaakt voor schepen, er is zelfs een stuk kanaal gegraven, zodat je nu een rondje door Drenthe kan varen. Zou er ooit nog eens geld komen voor deze routes? 5 De mooie oude molens zijn zowel overdag als ’s avonds mooi om te zien. 6 Rondleiding door het centrum van Dokkum. Telefonisch maken we een afspraak. Een studente gaat ons een uur door Dokkum leiden en vertelt van alles. We hebben een privé rondleiding. Ondanks dat het weer niet te best is, de regen weerhoud ons niet om meer te weten te komen. Bij ‘de tol’, een duidelijk herkenningspunt in Dokkum, hebben we een afspraak met de jonge gids. Ze steekt gelijk van wal: de tol is een symbool voor het feit dat er vroeger tol betaald moest worden in Dokkum, en het is een voorwerp van evenwicht, dit i.v.m. het feit dat de tol naast het voormalig waaggebouw ligt, waar alle waar die verhandeld werd, gewogen moest worden. Bovenop de tol een afdruk van de munteenheid die in die tijd gebruikt werd. Zo lopen we, de plu in en uit klappend, want de regen weet niet wat -ie wil, door heel Dokkum. Op een vrije, soms wat spottende wijze weet deze jonge dame, die nog studeert in Groningen, ons een heleboel wijzer te maken van de plek waar we verblijven. De wetenswaardigheden van Dokkum zijn leuk, maar het feit dat dit meisje het als haar zomerbaantje heeft gemaakt, geeft het net wat meer. En dat we maar met z’n tweetjes zijn, geen probleem, zij komt haar verhaal wel vertellen. Op een plein middenin Dokkum staat als symbool de mijter van Bonifatius, met aan één kant de contouren van Dokkum. Het is een vestingstadje en de wallen zijn er nog steeds. Links zie je dat het een mijter is, (die foto komt van internet) rechts zie je de contouren van de stad, de uitsparingen zijn het water. Na vrijwel precies en uur zijn we weer terug bij de tol. We betalen het luttele bedrag van € 3,- pp en nemen afscheid. De informatie voor deze stadswandeling komt van deze website: http://www.stadswandelingdokkum.nl/index.html. Bonifatiuskapel De Bonifatiuskapel was zaterdag het toneel van de Doe Dokkum Fair1 met als thema: Wellness en Feel Good. In de tuinen van de Bonifatiuskapel en in de kapel waren diverse 1 https://www.facebook.com/doedokkumfair (Er zijn meerdere fairs per jaar in Dokkum, maar ik kan op internet daar nu niets meer van vinden) 7 kramen opgesteld met producten en diensten die betrekking hebben op wellness en feel good. Aan de zuid kant van het stadje ligt de Bonifatius kapel met de zoetwater bron welke, volgens de overlevering, door Bonifatius is gemaakt. De kapel is een bijzondere plek: waar het altaar staat (links). Ik noem dat het een overdekt toneel. Ook de toeschouwers kunnen overdekt zitten (rechts), in een grote kring. Het midden is open, daar is geen dak. Het wordt zo een beetje een openluchttheater. Erg mooi. ’s Avonds zou er Ierse muziek zijn, het wordt ook voor culturele doeleinden gebruikt! Halen we Hallum? Na drie dagen Dokkum varen we weer door en kijken af en toe op de “hoe-was-het-ookalweer-precies-kaart” waar we zijn, want we hebben een plannetje. Ik heb gezien dat er een vaart is naar het dorpje Hallum, die bevaarbaar is voor ons: de bruggetjes zijn 2,5 m en de diepgang is 1,70. Voor alle zekerheid wilden we de havenmeester bellen om te vragen of we er konden liggen, we zijn nou eenmaal niet zo klein. Maar er werd niet gereageerd op de voicemail, een ander nummer deed het niet en op mail kwam geen antwoord. Dus belden we de havenmeester van Dokkum, die moeten elkaar toch wel kennen dachten wij, maar niets is minder waar: de man zei letterlijk: “We zitten op onze eigen eilandjes.” Dat is toch wel treurig. Op de website van de haven in Hallum stond dat er pas een nieuw bord geplaatst was bij de afslag naar Hallum, van de Dokkumer Ee die van de Dokkum naar Leeuwarden loopt. Dat gaf moed om af te slaan en met een heel rustig gangetje door de smalle vaart naar Hallum te varen. We schuiven door een prachtig landschap, met groene velden, veel vogels (die schrikken van die grote vogel die zo langs komt drijven), vertes met struiken, een kerktoren en een prachtige lucht met mooie witte wolken. Super Nederlands, en onwaarschijnlijk mooi. Als we Hallum inkomen, nog even rechtsaf en daar ligt een klein bruggetje, waar we ook weer onderdoor kunnen en dan een kleine rij met boten en een aantal lege boxen. We schatten de breedte tussen de palen en Hannes slaat aan het manoeuvreren, om de bocht te maken en de box in te steken. Ik ren heen en weer om te kijken hoeveel ruimte er is voor en achter. Soms is het toch wel onhandig om zo lang te zijn. Langzaam (dat woord komt volgens mij vaak voor, op het water gaat alles inderdaad meestal niet zo snel) draait het schip en begint tussen de palen te steken, maar voor we er helemaal tussen zijn, liggen we al aan beide kanten tegen de palen aan: we passen er niet in! Het vaartje is net breed genoeg om door te draaien, zodat we weer de andere kant uit kunnen varen, terug onder het bruggetje door, naar een kleine steiger, waar ook een slipway is (daar kan je boten het water inlaten). Daar klauter ik van de punt en leg de boot vast, dan krijg ik van Hannes een lijn en trek het schip langzaam naar de wal. Het was misschien niet nodig geweest, maar ik vond dat je niet kon weten hoe ondiep het daar zou zijn. We komen 8 echter prima met de zijkant tegen de wal en liggen in dwars voor de slipway, aan de rand van het dorpje Hallum. De zon schijnt nog steeds en we liggen redelijk in de luwte van een stukje bos aan de westkant, even verderop. Stoeltje naar buiten, glaasje wijn en een boekje. Genieten. Noorderleech We zitten om even voor 10 uur op de fiets, op weg naar “het wad”. Via de fietspunten kaart, en een beetje fantasie, zijn we 7 km later bij de laatste dijk voor de kwelders. Mooie vergezichten (zie onderstaande panorama foto van 180 graden, de dijk is echt recht…) over een uniek natuurgebied. In de verte zie je Ameland. Welkom Je kan een pad nemen en de groene velden inlopen, maar dan word je wel gewaarschuwd: Durf je dan nog wel??? Je kan er heerlijk wandelen, er staan diverse wandelingen uitgeschreven, maar wij fietsen eerst nog een eind. De aankomende buien zijn te dreigend om rustig de tijd te nemen. Een andere keer misschien. Burdaard Rumoerige stilte Hallum was leuk, maar nu is het weer genoeg, dus gooien we los en tuffen met een heel klein gangetje terug naar de Dokkumer Ee. Ik krijg geen genoeg van de Friese weidsheid. Op de Ee de kaart erbij gepakt om te zien waar de aanlegplaatsen precies zijn. En zo liggen we even later aan een fietspaadje, ingeparkeerd tussen twee schepen. Dat Hannes zo in kan parkeren is toch wel makkelijk. We zijn nu wel weg van de weg, maar de boeren grijpen hun kans nu het mooi weer is om te maaien en de luchtmacht oefent deze week (Leeuwarden heeft een luchtmachtbasis). 9 "Ruurd Wiersma Hûs” In Birdaard, in een klein huisje is het “Ruurd Wiersma Hûs”. Deze Ruurd Wiersma heeft op de naïeve manier zijn hele huis beschilderd. Het is een heel klein huisje, met één kamer en een primitief keukentje, de wc was ergens buiten, samen met de buren. Toen zijn oliekachel op zeker moment ontplofte en zijn hele kamer zwart was, zei de huisschilder dat hij het dan maar wit moest behangen, dat was het makkelijkste. Dat deed hij. Maar dat wit was hem veel te wit, daarop kocht hij een paar potten verf en kwasten en ging aan de gang. Op iedere kant van de woonkamer kwam een jaargetijde, waarbij de zomer met de zee de meeste ‘wand’ had, daar zat alleen de schouw in en geen deuren. Hij heeft een poos in Den Helder gewoond, vandaar dat er een groot strand te zien is. Ook staan er een heel stel dames op in een zwart badpak. Dat is een verwijzing naar de vriendin die hij gehad heeft en waar hij als herinnering een foto van heeft waar zij in zwart badpak op staat. Later maakte hij op hardboard ook schilderijen, en zelfs zijn schoenen beschilderde hij. Als je nog eens in de buurt komt van Birdaard, is het erg leuk om hier heen te gaan. Alles is er nog zoals het was toen hij in 1980 overleed. In het huisje ernaast hangen allerlei schilderijen van hem en staan andere dingen die hij beschilderd heeft. De grote groep vrijwilligers verzorgt de uitgebreide rondleidingen met vuur en vlam! Hieronder een link naar een blog met een filmpje over het museumpje http://noorderleeg.blogspot.nl/2011/05/de-molkfarder-ruurd-wiersma.html En verder de link van de website die meerdere van deze kleine toeristische punten in NoordFriesland promoot. Het Ruurd Wiersmahuis hoort hier ook bij. Er wordt ook een krantje uitgegeven. Er is ook een krantje/folder van, die we kregen in het museum, maar dat ligt nu op de boot. http://www.markantfriesland.nl/index.html) Marrekrite Over het algemeen zijn de plekjes waar je ‘vrij’ kan en mag liggen in Friesland erg rustig en heel mooi. Ze zijn verzorgd door de Marrekrite. Een organisatie die er al vele jaren voor zorgt dat de oevers niet verder afkalven en de toeristen niet op het land van de boeren komen. Toen dat nog wel gebeurde kon het zo zijn dat mensen hetgeen op de akkers groeide 10 vertrapten en de dieren opjoeg. Dat kan nu niet meer. Er zijn duizenden aanlegplaatsen, door heel Friesland. Mooie, goed verzorgde steigers en wallenkanten. Vaak liggen de steigers aan doorgaande waterwegen, niks mis mee. Waar wel wat mis mee is, is dat schepen met een veel te grote snelheid langs komen varen. De motoren hebben veel te veel pk’s, die helemaal niet nodig zijn, en zijn veel stiller dan de oudere motoren. Daarom hebben mensen helemaal niet in de gaten dat ze veel te snel varen. Veel schepen varen sneller dan past bij hun schip. Iedere scheepslengte heeft zijn eigen topsnelheid. Dat heeft niets met je motor te maken. Als je te snel gaat voor je lengte verstook je alleen maar extra diesel… Zelfs wij met ons grote schip vinden het onrustig om op zulke plekken te liggen en zoeken plekken waar niet teveel doorvaart is. En aan het einde van de dag een prachtige zonsondergang. Ik heb er tijdens een vakantie wel meer gehad, maar deze maakt weer veel goed! Elfstedenmonument Op de fiets weer richting Wyns, vlak bij de Gondelvaart boven Leeuwarden, nog even langs een leuk monument van de Elfstedentocht. Het laatste bruggetje waar de schaatsers onder doorgaan, voordat ze bij de finish zijn, is bekleed met vele blauwgekleurde tegeltjes. Op iedere tegel staat een schaatser die ooit over de eindstreep kwam. Men kon en kan een foto van zichzelf insturen, met naam en datum. 11 Van iets verder af ga je zien dat er niet zomaar tegeltjes op de brug geplakt zijn… En van nog iets verder af zie je verschillende schaatsers achter elkaar aan rijden. Het bruggetje is nu aan één kant bekleed, de andere kant is nog leeg… Er moet maar weer gauw een Elfstedentocht komen! Remke en Hans Mulder, aan boord ms Trio Meer weten? www.triopontje.scarlet.nl 12
© Copyright 2024 ExpyDoc
