December - Januari 2014
GEZONDHEIDSMAGAZINE
Hoesten:
Hoe pak je
het aan?
Winterhanden en
-voeten:
pijnlijk!
Hoe worden
kwakkelkinderen
gemaakt?
Stop met roken en
leef tien jaar langer!
Kan je iets doen tegen EBOLA?
SANA nr 46
1
COLOFON
I-SANA MAGAZINE
Web-en Gezondheidsmagazine
Uitgeverij:ADVIES MEDIA vzw
[email protected]
www.isana.be
Redactieadres:
Wegvoeringstraat 66a
B-9230 Wetteren
[email protected]
Uitgave:
Tweemaandelijks elektronisch
nummer
(behalve de maanden juli en augustus)
Verantwoordelijk uitgever:
Monique Kmita
Gedelegeerd bestuurder:
Danny Zeegers
Verantwoordelijke marketing,
promotie en advertenties België:
[email protected]
Verantwoordelijke regie Nederland:
Kees Martens
Hoofdredacteur:
Jan van Bercken
Art-Director:
Ellen Drenth
Artistiek advies:
Alvin Bamps
Bestellen?
www.nutribell.be
Documentatie & secretariaat:
Klaudia Pauwels
Abonnementen:
Losse nummers : € 3,20
Jaarabonnement: € 32,00
Copyright 2014
Alle in de advertenties en redactionele
stukken opgenomen gegevens, alsook foto’s
door derden aangeleverd, vallen onder
verantwoordelijkheid van het betrokken bedrijf,
instelling of dienst die aanlevert aan Advies
Media vzw. Voor de juistheid, de aard en de
rechten van die gegevens kan de uitgever niet
aansprakelijk worden gesteld. Advertenties
kunnen zonder enige motivering worden
geweigerd.
Niets uit deze uitgave mag worden
verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door
middel van druk, fotokopie of welke andere
wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke
toestemming van de uitgever. De inhoud
(teksten en advertenties) van I-sana is geen
medisch advies en kan een consult bij een
arts niet vervangen. Bij medische problemen
of twijfel moet altijd een geneesheer worden
geraadpleegd.
2
SANA nr 46
i-sana een uitgave
van Advies Media
H
Voorwoord
Natuurgeneeskunde en
wetenschap
et zal een eeuwige
discussie blijven tussen
voor- en tegenstanders:
de waarde van
alternatieve geneeswijzen,
versus de wetenschap; de
vraag is nog maar in hoever
je alternatieve of parallelle
vormen van gezondheidszorg
als onwetenschappelijk mag
bestempelen, want wetenschap
is een materie in permanente
evolutie. De overtuiging van
een halve eeuw geleden geldt
nu als onjuist en de zekerheden
van vandaag worden misschien
kwakzalverij voor de volgende
decennia. Om maar te zeggen
dat zekerheden niet van deze
wereld zijn. Ook wetenschappelijke
zekerheden worden voortdurend
in twijfel getrokken. Zolang
wetenschappers het met mekaar
oneens zijn, hoe kan je dan
als leek een eenduidige, vaste
conclusie trekken die als een rots
je overtuiging onderbouwt?
Bovendien is wetenschap
heel dikwijls een onderpand
van lobbywerk. Vroeger gold
bijvoorbeeld dat zuivel erg goed
was voor de botten, dat je er
sterke tanden van kreeg en
osteoporose kon voorkomen.
Tegenwoordig staat heel die
overtuiging op de helling en stelt
men vast dat in landen met een
hoog zuivelgebruik, er heel veel
osteoporose voorkomt. De lobby
heeft goed werk verricht.
Denk aan de slogan: “suiker
bron van kracht”. Men weet
intussen al langer dat suiker geen
natuurproduct meer is, maar
een industrieel product dat de
gezondheid fel kan schaden:
hart- en vaatziekten, kanker,
vetzucht, leveraandoeningen,
diabetes. De kennis van toen, is
nu wel wetenschappelijk onderuit
gehaald.
Wonderdiëten beroepen zich op
wetenschap, beloven de hemel op
aarde, gezondheid en slankheid,
bijna eeuwige jeugd als toemaatje,
maar een aantal jaren later blijken
ze ook grote gaten te vertonen
en komen de nadelen aan het
licht: verzuring, systeemziekten,
tekorten.
Er is een hele industrie gebouwd
op zogenaamd wetenschappelijke
rapporten. We moeten met z’n
allen aan de bloeddrukverlagers,
aan de statines, aan de
kunstmatige suikervervangers,
tot blijkt dat ook die voorschriften
worden aangeprezen door
rapporten die in het voordeel van
de lobby’s staan.
Zoveel overtuigingen, zijn evenveel
vergissingen gebleken. Van: ”hij is
geen man die niet roken kan,” tot
“melk is goed voor elk”.
Zo kan je het lijstje nog veel langer
maken: voor- en tegenstanders
van vaccinatie, van medicalisering
van gedragsproblemen bij
kinderen, van behandeling
van te hoge cholesterol, van
menopauzale klachten bij vrouwen
en behandeling met hormonen.
We denken iets op te lossen, we
creëren een nieuw probleem,
tot jaren later blijkt dat we het
bij het verkeerde eind hadden.
De wetenschapper Lavoisier
relativeerde trouwens zijn kijk
op de wetenschap en noemde
het eerder een verzameling van
anekdotische experimenten. Als
we denken natuurgeneeswijzen
ook als onwetenschappelijk te
moeten bestempelen, is het goed
in gedachten te houden dat het
Amerikaanse congres unaniem de
waarde van natuurgeneeswijzen
heeft erkend en ze ook heeft
aanbevolen.
Jan van Bercken
Hoofdredacteur
SANA nr 46
3
NHOUD
06
32
Omega-3: uw beste bondgenoot
om hartinfarct te voorkomen
Overweldigende wetenschappelijke bewijzen
Maak van je wintervakantie geen
gipsvakantie
Goede training verhoogt je veiligheid
08
36
Na hartinfarct:
Zo pak je het nieuwe leven aan...
Goed onthouden tot op hoge leeftijd
10
38
14
40
16
44
Stop met roken
en leef tien jaar langer !
Het beste voornemen voor het nieuwe jaar!
Mariadistel
De beste vriend van uw lever
Hoesten:
Hoe pak je het aan?
Hoe krijg je een
olifantengeheugen?
Verlucht je woning minstens
een half uur per dag
Schimmels in huis maken je ziek
Heilzame planten en hun
toepassing
Echte Salie: een echte tovenaar in uw tuin
Lekker en gezond koken met
groentenkok Dominique Vreven
Opgepast: soms is het meer dan een verkoudheid
Koekje van broccoli, quinoa en bio-zalm
20
46
Lobby’s zoeken hun voordeel,
niet dat van het kind
De groene vingers van
Ivo Pauwels
Hoe worden kwakkelkinderen gemaakt?
Mosterdzaadje: Bijbels bekende lekkernij
24
48
26
50
Aloë Vera
Verjongt je huid in de winter
Elk jaar worden 25.000 Europeanen
vermoord door resistente kiemen
Goede bacteriën beter dan antibiotica
30
Weetjes
Met o.a.: Hoeveel moeten we drinken per dag?
4
SANA nr 46
Tuinsprokkels
Kaneel & Kokosnoot
Winterhanden en -voeten
Als de fijne haarvaatjes blokkeren...
52
Kan je iets doen tegen...
... EBOLA?
SANA nr 46
5
Omega-3:
uw beste bondgenoot om
hartinfarct en arteriosclerose
te voorkomen
H
art- en
vaatziekten zijn
in NoordEuropa
en
geïndustrialiseerd
Amerika de belangrijkste risicofactor
van vroegtijdig overlijden of handicap van
volwassen mannen.
Terwijl men vroeger
van oordeel was dat de
belangrijkste risicofactor
cholesterol was, ziet men
nu in dat het probleem
begint bij arteriosclerose,
waarbij endotheliumschade, de binnenwand van de bloedvaten, het hele proces op
gang brengt. Als men
voldoende stoffen aanlevert die het endothelium beschermen,
hoeft het niet tot
een infarct of dicht
geslibde bloedvaten te komen. Het
vetzuurprofiel en de
glycemische index
van ons voedsel spelen
daarbij een hoofdrol.
6
SANA nr 46
Overweldigende wetenschappelijke bewijzen
Een van de belangrijkste risicofactoren
en echte oorzaak van arteriosclerose
en hartinfarct is structurele verandering
in de endotheliumcellen van de slagaderwanden. Vroeger dacht men dat
dit endothelium een onveranderlijke
structuur had, maar nu weet men dat
het een dynamisch element is van de
arteriefunctie en dat het begin van arteriosclerose altijd een beschadiging van
de arteriewand is. Door productie van
cytokinen ontstaan structurele veranderingen waarbij leukocyten, triglyceriden,
LDL-cholesterol zich in het endothelium
ophopen. Het lichaam probeert zich te
redden door collageen te produceren en
calcium op te stapelen om de “zwakke
plekken” af te dichten. Deze calcifikatie met o.m. geoxideerde cholesterol
beperkt de functie van de arterie en het
langzame proces van aderverkalking op
weg naar hartinfarct is in gang gezet.
En cholesterol dan?
Het lichaam maakt zelf het grootste
deel van zijn cholesterol aan omdat het
van vitaal belang is voor het zenuwstelsel en de hersenen. Slechts 10 percent
wordt bepaald door het voedsel. Het is
pas gevaarlijk als de LDL-cholesterol
oxideert en dat gebeurt omdat die veel
onverzadigde vetzuren bevat zoals
linoleenzuur, linolzuur en arachidonzuur. Als deze vetzuren
oxideren ontstaan er heel
veel LDL-oxidatieproducten. Ook zware metalen
en toxines versnellen de oxidatie van
LDL-cholesterol. Ze
maken schuimachtige sclerotische
vetafzettingen op de
arteriewand. Daardoor wordt het uitzettingsmechanisme van
de slagaders gehinderd.
De tonus van het hartritme wordt ontregeld en
de sneltrein is vertrokken
richting hartinfarct. Vetzuren uit visolie
samen met Q10, magnesium, gember
en caepiaten (look) remmen dit oxidatieproces.
Gelukkig kan je iets doen
Aan deze toestand van ontsteking en
arteriosclerose kan je actief iets doen
door het vetzuurprofiel van je voeding
drastisch te veranderen. Het endothelium of populair gezegd de binnenwand
van de arterie reageren bijzonder gunstig op essentiële vetzuren zoals EPA,
DHA, ALA, coënzym Q10, vitamine K2,
natuurlijke vitamine E en adenosine en
magnesium. Dat betekent dat vette vis
en lijnzaadolie samen met Q10 deze
reactie kunnen omkeren. Dat is de beste
maatregel om aan verstandige preventie te doen: dieet omgooien, met geen
transvet, gehard of gehydrogeneerd vet,
geen margarines, geen verhitte plantaardige oliën, wel olijfolie van koude
persing, kokosolie. Ze verkleinen niet
alleen substantieel het risico op arteriosclerose en hartinfarct, maar ook op
plotse hartstilstand. Het is bekend dat
Omega-3 vetzuren de ontstekingsreacties waarmee alles begint, sterk reduceren. Er zijn bijzonder veel bewijzen voor
het nut van Omega-3 vetzuren omdat ze
de concentratie van EPA in de celmembranen doet toenemen. Visolie
zorgt ook voor een regelmatige hartslag en verkleint
de kansen op hartinfarct
en arteriosclerose dat
werd bewezen door
een twee jaar durende
studie verschenen in
the Lancet. Waarschuwingen in populaire pers tegen het
gebruik van visolie
zijn nergens op gebaseerd en wegen niet
op tegen de overweldigende wetenschappelijke
bewijzen.
Jan van Bercken
SANA nr 46
7
Na hartinfarct:
Zo pak je het nieuwe
leven aan
E
en hartinfarct is geen
griepje.
Afhankelijk
van de ernst
van het infarct kunnen het leven en de
activiteiten van de patiënt er fel door
beïnvloed worden. Doorgaans heeft
de omgeving het ook niet altijd
door dat een patiënt een infarct
doormaakt, zodat te laat medische hulp wordt ingeroepen.
Gevolg: 66 percent van de
infarctpatiënten overlijdt nog
vooraleer ze het ziekenhuis
bereiken. Ieder jaar worden
15.000 landgenoten het
slachtoffer van een infarct.
De helft is fataal. Zie je
iemand met pijn in de arm,
druk op de borst, ademnood,
misselijkheid, bel onmiddellijk de hulpdiensten, want elke
minuut telt. Maar nog belangrijker
is: een infarct voorkomen of een nieuw
infarct vermijden. De levensstijl is hier
essentieel: niet roken, geen suiker, geen
alcohol, stress vermijden, overgewicht
aanpakken en bewegen. Want 90 percent
van de infarcten zijn te wijten aan de levensstijl. En voor wie een infarct heeft gehad,
geldt dezelfde raad.
8
SANA nr 46
Gezonde voeding in combinatie met
voldoende beweging is essentieel om
een nieuw hartinfarct te voorkomen
en arteriosclerose te stoppen. Roken is
gewoonweg taboe, dat is duidelijk. Hoge
bloeddruk moet worden vermeden en
dus is het van belang gezonde vetzuren
te gebruiken en matig te zijn met zout.
Suiker kan je best volledig schrappen
om op die manier hoge insulinepieken te
vermijden. Voedsel met een hoge glycemische index
best op de
verboden lijst:
geraffineerde
producten,
pizza’s, witte
pasta’s, witte
rijst, koeken
en gebak,
snoep en
zeker ook
frisdrank en
cola. Ronduit
vergif!
Obesitas en
suikerziekte
zijn oorzaak
van belangrijke afwijkingen in de bloedvaten, waardoor de kansen op hartinfarct toenemen.
Voeding
Vers fruit (opgepast met bananen),
verse groenten, peulvruchten en volkorenproducten samen met vette vis
zoals haring, makreel, zalm, sardines
en noten zijn ideaal voor een gezond
hart. Eet dagelijks een handjevol noten.
Daarmee verklein je het infarctrisico al
met 46 percent.
Omega-3 visolie houdt ook de nieren
gezonder na een hartinfarct. Normaal
daalt bij een infarctpatiënt de nierfunctie
tweemaal zo snel als bij een normale
patiënt. Onderzoekers schrijven in de
Clinical Journal of the American Society
of Nephrology dat onderzoek bij 600
hartpatiënten heeft aangetoond dat
Omega-3 vetzuren de achteruitgang van
de nierfunctie met 30 percent verminderde. Dr. Ellen Hoogeveen, nefroloogepidemioloog in het Jeroen Bosch
Ziekenhuis in Nederland raadt daarom
aan dat infarctpatiënten minstens tweemaal per week vette vis zouden eten en
zoniet zeker visolie-capsules gebruiken!
Sport en seks
Als de patiënt hersteld is en zich aan
goede leefregels houdt, is er geen
enkel bezwaar tegen seks in stressloze
omstandigheden, dat betekent: met de
eigen partner. Als de bloeddruk normaliseert en de circulatie weer onder
controle is,
zullen erectieproblemen
vanzelf ook
verbeteren.
Sport is
uiteraard ook
toegestaan,
maar kan
in het begin
best onder
leiding van
een kinesist,
gespecialiseerd in cardio-training.
Beweging
maakt trouwens deel uit van hartrevalidatie binnen de zes maanden na
een infarct. Wie aan sport doet na een
infarct verkleint het hervallen met meer
dan 25 percent.
Carnitine
Waar de laatste tijd veel onderzoek naar
verricht wordt, is de invloed van carnitine op het hart. Uit voorlopige analyses
blijkt dat toedienen van carnitine tijdens
het doormaken van een acuut hartinfarct
en in de nabehandeling ervan de grootte
van het infarct kan beperkt worden en
de overlevingskansen verbeteren. Carnitine is een natuurlijke stof die door dierlijke voeding in het organisme terecht
komt. Het is tevens een antioxidant. Met
behulp van voldoende vitamine C kan
het in de lever en de nieren aangemaakt
worden en heeft een vetverbrandende
werking. Je mag zelf niet experimenteren met de dosering, aangezien een te
grote hoeveelheid ook arteriosclerose in
de hand kan werken.
Jan van Bercken
SANA nr 46
9
Het beste voornemen
voor het nieuwe jaar:
Stop met roken en
leef tien jaar langer!
G
oede voornemens kun je altijd maken, maar met het
nieuwe jaar op de achtergrond is dat nog zinvoller en
ook gemakkelijker. Je hebt nieuwe vooruitzichten,
nieuwe energie, nieuwe plannen, waarom zou je ook
niet stoppen met roken? Het heeft niets dan voordelen: je leeft langer, gezonder, ook je nageslacht zal
er gezonder door zijn en gelukkig zijn er ook goede hulpmiddelen
waardoor het niet meer aartsmoeilijk is om te breken met tabak,
want het blijft een gevaarlijke ingebakken gewoonte voor velen.
Heel veel mensen komen niet van hun
gewoontes los. Daar is motivering,
beslissing en vooral doorzetting voor
nodig. De motivering is niet voor alle
gewoonten voor de hand liggend. Voor
tabak is het dat wel.
Per sigaret: 14 minuten minder
leven
Bij roken is dat overduidelijk: elke
sigaret verkort het leven van de roker
met 14 minuten. Heb je een pakje van
25 sigaretten per dag gerookt, dan heb
je elke dag je leven met meer dan 5,8
uur korter gemaakt. Op jaarbasis is dat
88 dagen minder te leven. Dat deze
cijfers zullen weggelachen worden, ligt
voor de hand: sommige rokers willen
nu eenmaal niet aanvaarden dat tabak
levensgevaarlijk is. Ze zullen zich blijven
bedienen van belachelijke argumenten
die refereren naar hun vader of grootvader die ook rookte en negentig jaar
10
SANA nr 46
werd. Dat is net hetzelfde als beweren
dat het ongevaarlijk is om geblinddoekt
de autoweg over te steken omdat je
levend de overkant hebt bereikt.
De Amerikaanse overheidsdiensten
w.o. de Centers for Disease Control and
Prevention (CDC) becijferde ook dat
alcohol even gevaarlijk is: wie vanaf
zijn zestiende twee glazen alcohol per
dag drinkt, zal ongeveer 23 jaar vroeger sterven dan leeftijdsgenoten die
helemaal geen alcohol hebben gebruikt.
Recent nog kwam in het nieuws dat rode
wijn eigenlijk niet zo gezond is als wordt
beweerd. De wijnlobby is natuurlijk erg
machtig, evenals de zuivellobby en de
tabakslobby.
Drugs zijn nog gevaarlijker: één lijntje
cocaïne verkort het leven met 5,1 uur.
Wie het dagelijks gebruikt leeft gemiddeld 34,3 jaar minder. Heroïne is nog de
meest dodelijke stof: één shot vermindert je leven met 22,8 uur of bijna een
SANA nr 46
11
Meer dan kanker alleen
Roken wordt uiteraard in eerste instantie in verband gebracht met kanker.
Longkanker ligt voor de hand. In Europa
sterven per jaar meer dan 270.000
mensen aan de gevolgen van kanker
door roken. Dat blijkt uit een onderzoek
in het Journal of Clinical Oncology, in 9
Europese landen (Denemarken, Frankrijk, Griekenland, Italië, Nederland,
Noorwegen, Spanje, Zweden en het Verenigd Koninkrijk). Bij dit onderzoek werden 440.000
mensen betrokken, waarvan
één op vier een
man was en
één op vijf, een
vrouw. Van die
groep bleken na
elf jaar 14.500
mensen kanker
te hebben die
gerelateerd was aan roken. Als je het
omrekent hebben rokers 2,6 maal meer
kans op kanker dan niet-rokers.
Het beperkte zich niet enkel tot longkanker, maar ook strottenhoofdkanker,
tongkanker, lipkanker, slokdarmkanker,
maagkanker, blaaskanker. Van alle types
kanker was longkanker en strottenhoofdkanker voor meer dan 80 percent
te wijten aan roken.
Kenmerkend voor kanker veroorzaakt
door tabak is de verandering van methylpatronen op het DNA. Deze wijzigingen in de mathylpatronen, verhogen
het risico op kanker. Er was wel een
sprankeltje hoop: rokers die ondanks
hun rookgedrag toch veel groenten en
fruit aten eventueel aangevuld met
flavonoïden, isothiocyanaten, groene
thee enz, vertoonden een stabilisatie
van deze methylpatronen. Dat wijst
er op dat voeding wel degelijk invloed
heeft op de incidentie van kanker. Wel
een beetje beangstigend is het feit dat
DNA-methylatie wordt doorgegeven aan
het nageslacht. Dat betekent dat kinderen en kleinkinderen van rokers starten
met een genetisch belast patroon. Het
is dus toch verstandig om veel fruit en
groenten en groene thee te gebruiken,
maar beter nog is het om te stoppen
met roken.
Dr. Wanda de Kanter en Dr. Pauline Dekker van het Rode Kruis Ziekenhuis in
Beverwijk in Nederland zijn heel de poppenkast al lang beu. Als longarts is het
dweilen met de kraan open, zeggen ze.
Het is frustrerend te moeten vaststellen
dat de politieke besluitvorming met betrekking tot roken en de gevaren ervan,
moet worden genomen door politici die
boter op het hoofd hebben, omdat ze
zetelen in raden van bestuur van de
tabakslobby.
Hoe wil je in
’s hemelsnaam wetten
erdoor krijgen
die volksgezondheid en
de mensen
belangrijker
vinden dan
de winst van
zichzelf en de tabakslobby.
Dr. Frits van Dam, gepensioneerd psycholoog en hoogleraar aan de universiteit van Amsterdam,ging zelfs nog een
stapje verder: hij noemde de naam van
minister Brinkman die hij dom en gewetenloos noemde, omdat hij tot tweemaal
toe geopereerd werd van kanker, maar
toch in de raad van bestuur van tabaksgigant Philip Morris zit. “Hoe valt dat in
godsnaam te rijmen”, vraagt hij zich af.
Professor Roger Blampain die in ons land
al tientallen jaren een kruistocht voert
tegen tabak, vindt dat je beter op de bal
en niet op de man speelt. Volgens hem
moet tabak gewoon verboden worden,
want het is ernstig vergif en dat is bewezen!
Elke sigaret verkort
je leven met
14 minuten
Stoppen heeft niets dan voordelen
Op oudejaarsavond of tijdens een ge-
zellige familiebijeenkomst moet je natuurlijk niet
besluiten om te stoppen. Dat moet je eerder doen
en genoeg van tevoren zodat je gewend bent aan
het nieuwe systeem. Maar stoppen heeft niets dan
voordelen. In the Lancet, het gezaghebbende medische blad verscheen een studie van de Oxford University waaruit blijkt dat vrouwen die ten laatste op
hun veertigste stoppen met roken, zeker tien jaar
aan hun leven toevoegen. Mannen winnen minstens
acht jaar. Hoe vroeger je stopt, des te groter is het
voordeel. Maar, zelfs al ben je vijftig, dan nog is er
nog altijd vooruitzicht op gezondere en meerdere
levensjaren die toegevoegd worden aan het leven.
De studie gaf ook aan dat tweederde van alle sterfgevallen onder rokers die meer dan vijftig jaar zijn,
het gevolg is van tabak.
Het onderzoek betrof meer dan 1 miljoen vrouwen.
De studie vermeldt dat vrouwen die na drie jaar nog
steeds rookten een driemaal grotere kans hadden
om binnen de negen jaar te overlijden!
Wie voor zijn 35ste stopte met roken had dezelfde
overlevingskans als een niet-roker.
Ook een studie in Japan gepubliceerd in het British
Medical Journal besluit dat roken de levensverwachting met gemiddeld 10 jaar verkort. Hoe jonger men
begint te roken, hoe groter de impact.
Nog erger wordt het: niet minder dan 18 studies
aan de University of Nottingham toonden aan dat
een kind wiens moeder rookt tijdens de zwangerschap driemaal meer kans heeft om meningitis
(hersenvliesontsteking) te ontwikkelen. Ook na de
bevalling blijft de sigarettenrook een risicofactor:
kinderen die passief meeroken, hebben 2,5 keer
meer kans op hersenvliesontsteking voor de leeftijd
van vijf jaar.
Stoppen heeft niet alleen voordelen in verband met
de levensverwachting, het verbetert ook de gezondheid:
- Je leeft tien jaar langer.
- De huid wordt jonger, frisser en mooier.
- Je hebt minder rimpels.
- Bloedend tandvlees en cariës verminderen.
- Je ruikt en proeft beter, het eten smaakt lekkerder.
- Je adem ruikt frisser.
- De vieze smaak in de mond verdwijnt.
- Je ogen verbeteren.
- Je krijgt meer adem en de bloeddruk daalt.
- Je woning blijft frisser.
En voor wie het moeilijk heeft om te stoppen, die
kan best een goed hulpmiddeltje gebruiken zoals
Fumexit, dat stilt de rookhonger en heeft geen
nadelige werking.
Jan van Bercken
sch
ook ge
dills
®
digestive
mints
Zachtverfrissende muntjes
met essentiële oliën
uit kruiden en vruchten.
Verkrijgbaar in de apotheek
met CNK-bestelcode: 2161-149
dills digestive mint
®
Maakt de dingen
verteerbaar!
voor meer info:
12
SANA nr 46
Advertentie
dag. Gebruikers van dit levensgevaarlijke spul verkorten hun leven met de
helft.
Dan geeft het toch wel te denken dat
we een minister van volksgezondheid
hebben, arts bovendien, die homeopathie ongenegen is maar wel cannabis
wil laten onderzoeken met het oog op
mogelijk gebruik. Begrijpe wie kan.
VRIJiabetici
SUIKikEt R
o
v or d
SANA nr 46 13
www.dills.be
Mariadistel:
de beste vriend van uw lever
D
e feestweken
komen er aan.
Vreugde alom zou
je denken, maar
sommige mensen
zien er ook tegen op, want
na de jaarwisseling wordt de
uitbundigheid gemakkelijk
omgezet in neerslachtigheid
en dat is gemakkelijk te verklaren, niet vanwege de afwezigheid van nieuwe feesten, wel doordat de lever,
een vitaal orgaan, boven zijn
mogelijkheden belast werd.
De lever is een beetje de barometer
van de gezondheid. Met een lever
die in perfecte conditie is, kan je alles aan. Nochtans is dat het orgaan
dat het meest wordt mishandeld,
vooral in deze periode van het jaar:
vette, copieuze en te zoete maaltijden, rijkelijk overgoten met alcohol.
Als je een auto op een dergelijke
wijze zou belasten, dan mag je snel
naar een ander exemplaar uitkijken. Wil dat zeggen dat er niet mag
gefeest worden? Natuurlijk mag
je elke week van het jaar vreugde
beleven aan tafel, maar liefst met
respect voor de beperkingen van
lever en maag. Wordt overdaad dan
altijd gestraft? Niet als je je voorzorgen neemt, want gelukkig bestaan
er ook goede plantenpreparaten
bijvoorbeeld op basis van mariadistel zoals in Cardubell, waarvan de
wetenschappelijke studies zoveel
bewijsmateriaal aanreiken over het
leverherstellend vermogen, dat de
feestvreugde niet op voorhand en
ook daarna niet vergald hoeft te
worden.
14
SANA nr 46
Gestoorde lever
De donkere wintermaanden verplichten
ons binnen te blijven. Gebrek aan zon
en lustige buitenactiviteiten worden
vervangen door feestmaaltijden, alcohol, snoepjes, zoete desserts, kortom
allemaal dingen die ons moeten laten
vergeten dat de winter niet het vrolijkste
seizoen is.
Maar de lever zal het geweten hebben, want meer dan in andere periodes van het jaar komen de klachten
de dokterskabinetten binnen. Naast
neerslachtigheid en ontstekingen aan de
luchtwegen, is een gestoorde lever het
belangrijkste probleem waarmee men
nu en binnenkort af te rekenen krijgt.
Mariadistel: wondermiddel
Gelukkig komt de natuur ons ter hulp,
want mariadistel of Carduus marianus of
Silybum marianus is wellicht de meest
onderzochte plant in de geneeskunde
omdat de geneeskracht werkelijk zo
frappant is. Vooral in de feestperiode
is het een niet te onderschatten ondersteuning van lever en gal, net dat
orgaan dat het nu flink te verduren
krijgt. Dankzij mariadistel worden vetten
sneller verteerd, stabiliseren de bloedglucosewaarden, wordt de cholesterol
binnen de perken gehouden, worden
maag en darmen zodanig beschermd
dat ontstekingen worden voorkomen, de
pancreas ondersteund om de insulinewaarden correct te houden en heeft het
ook nog de plezierige eigenschap om de
LDL-cholesterol (de slechte) om te zetten in HDL (de goede).
Bovendien werkt sylimarine, de werkzame stof in mariadistel rechtstreeks op
de celmembranen van de lever waardoor
virussen en giftige stoffen de kans niet
krijgen dit orgaan te beschadigen. Dit
laatste is vooral plezierig omdat het
preventief werkt. Heb je een paar copieuze feesten voor de boeg, neem dan
een week van tevoren reeds mariadistel
om de lever een extra bescherming te
geven.
In Duitsland werd mariadistel uitgebreid
onderzocht bij meer dan 2500 mensen met leverklachten. Na amper twee
maanden waren ze vrij van vermoeidheid, en ook de misselijkheid en het
gebrek aan eetlust waren totaal verdwenen. Leverpatiënten kregen weer
energie en de levercellen herstelden
zich. Een ander onderzoek bij mensen
die door alcoholgebruik, aan levercirrose
leden, bevestigde dat de lever zich begon te herstellen na amper twee weken
gebruik van mariadistel.
Bovendien bleek de plant ook te beschermen tegen galstenen, te hoge
ijzerwaarden in het bloed en een te hoog
cholesterolgehalte. Zelfs bij psoriasispatiënten werd verbetering vastgesteld.
Uiteraard betekent dit niet dat je tijdens
feesten de beest kan uithangen, maar
het is wel hoopgevend dat dit geschenk
uit de natuur het beste is voor de lever.
Jan van Bercken
SANA nr 46
15
Hoesten:
Hoe pak
je het
aan?
Opgepast: soms is het meer
dan een verkoudheid
D
e winter begint en dus ook het griep- en verkoudheidsseizoen. Niet zo abnormaal als je weet dat de gemiddelde persoon drie- tot zesmaal per jaar verkouden wordt.
Snotteren, keelpijn, rauwe stem, heesheid en dan hoesten, soms zo onbedaarlijk dat het je uit de slaap houdt.
Een week tot tien dagen duurt het gewoonlijk, maar soms ook langer zodat het problematisch wordt. Verkoudheid die niet verzorgd
wordt, kan longontsteking worden waarbij ouderen en zeer jonge
kinderen meer gevaar lopen. Je mag er dus niet slordig mee omspringen en goede verzorging zal het probleem niet alleen bekorten,
maar ook erger voorkomen.
Hoest is eigenlijk een symptoom, en
geen ziekte op zich. Het is een reflex
van de luchtwegen om je te beschermen, een prikkel om onzuiverheden,
ziektekiemen, naar buiten te werken en
slijmen uit de luchtwegen naar boven te
brengen. Tenminste als er een ontsteking is van de luchtwegen. Die kunnen
viraal of bacterieel van oorsprong zijn.
Hoest als gevolg van een verkoudheid is
niet zo erg en verdwijnt meestal spontaan na een week of hoogstens twee
weken. Normaal hoef je
geen middelen te nemen,
want het immuunsysteem
van het organisme lost
dat vanzelf op. Je kan wel
voor meer comfort in de
luchtwegen en de adem
zorgen en daarvoor kan je
best van al naar
natuurlijke systemen en preparaten
grijpen. Het heeft bijvoorbeeld geen zin
om meteen antibiotica te slikken, omdat
de meeste verkoudheden van virale oorsprong zijn en zoals we weten hebben
antibiotica geen vat op virussen. Op elke
virale aandoening kan wel een bacteriële
infectie volgen, zelfs een longontsteking.
Wat moet je dan doen? Om te beginnen jezelf of je kind goed observeren,
want hoest is niet altijd het gevolg van
16
SANA nr 46
een verkoudheid. Als de hoest langer
dan twee weken aansleept, of als er
complicaties komen, moet je zeker naar
de dokter om de echte oorzaak te laten
bepalen, want het kan zowel om een
hartziekte, een probleem met de maag,
om tuberculose of om longkanker gaan.
Er tijdig bij zijn, is tijd winnen.
Zelfmedicatie?
Voor de minste kuch hoef je natuurlijk
niet naar de dokter, maar het is ook niet
verstandig om met hoestmiddelen te beginnen experimenteren. Uit Canadese cijfers blijkt dat op één
jaar tijd meer dan 7000
kinderen moesten worden
opgenomen vanwege
overmedicatie met hoestmiddelen. Er waren zelfs
doden te betreuren. Het is zorgwekkend
dat meer dan de helft van kinderen jonger dan 12 jaar geregeld hoestmiddelen
neemt. Je moet goed beseffen dat wat
geschikt of ongevaarlijk is voor volwassenen, dat niet altijd voor kinderen hoeft
te zijn. Sommige producten bevatten
opiaten, slijmoplossers, antihistamine,
koortsremmers, een cocktail die kinderen niet altijd goed bekomt. Als je zelf
middelen kiest, gebruik dan liever een
SANA nr 46
17
Advertentie
ongevaarlijk natuurlijk preparaat, want
die zijn ook werkzaam en worden door
het lichaam beter verdragen. Maar dan
moet je wel eerst zeker zijn dat het om
een verkoudheid gaat. Tijm, Echinacea,
eucalyptus, munt, salie, kamille en lindebloesem zijn gunstig in dat geval. Je
kan ze gebruiken als thee, maar ook in
etherische oliën en als preparaat om te
verstuiven of in te nemen.
Vlierbessen zijn krampopheffend bij
hoest, maar je moet ze wel eerst koken,
anders zijn ze giftig. Ook vitamine C in
hoge dosis (8 gram) kan verkoudheid
helpen bekorten. Je moet wel eerst zeker zijn dat je lichaam het accepteert en
niet meteen een diarree inzet. Daarom
kan je vitamine C beter verdelen over de
dag, in de plaats van ineens een grote
hoeveelheid te nemen.
Wanneer verdacht?
Een prikkelhoest die langer dan twee
tot max. drie weken aansleept, moet
je laten onderzoeken. Misschien is het
onschuldig, maar het kan ook wijzen
op een hartziekte, problemen met de
slokdarm, de maag, de longen, COPD,
zelfs longkanker. Kinderen die jonger
zijn dan twaalf jaar moeten meteen naar
de dokter, van zodra er koorts is, als
ze blauw worden bij het hoesten, naar
adem moeten happen, als de hoest gierende of blaffende geluiden maakt, want
kinkhoest bestaat nog altijd.
Oudere patiënten met een hartziekte,
diabetes, nierproblemen, hoge koorts,
vertraagde hartslag, verwardheid, ophoesten van bloederig slijm, stekende
18
SANA nr 46
pijn in de borst en heesheid, moeten
ook meteen naar de dokter.
Maar gelukkig is het probleem in de
meeste gevallen onschuldig en verdwijnt
het snel.
Hulp
- Uiteraard is gezond, natuurlijk voedsel
zonder suiker, zonder alcohol vanzelfsprekend.
- Zorg voor voldoende vitamine B12, het
vermindert de hoestprikkel en verhoogt
de histaminedrempel. Te weinig vitamine
B12 kan tot neurogene ontsteking van
de luchtwegen leiden: chronische prikkelhoest!
- Vlierbessen bevatten quercitine en
anthocyanen, ideaal voor de bestrijding van hoest. Zeker niet ongekookt
gebruiken!
- Spirulina en chlorella binden toxische
stoffen en versterken het immuunsysteem.
- Onderzoek heeft uitgewezen dat
honing het beste middel is om een
hoestprikkel die van een verkoudheid
afkomstig is te bedaren. In combinatie
met tijm is dat een ideale slijmoplosser.
Tussabell forte van Fytobell is een
daarom prachtig hoestwerend middel.
- Echinacea is een sterk immuunstimulerend natuurlijk middel om een
verkoudheid de pas af te snijden, maar
dan moet je er wel heel snel bij zijn:
Echinabell bijvoorbeeld..
- Vermijd suiker en zuivel in deze periode, ze worden omgezet in slijm.
- Uiteraard is roken taboe.
Jan van Bercken
4
Winterkwalen effectief aanpakken
max
Echinacea
Viervoudige krachtpatser
voor uw weerstand
l Met vier verschillende extracten,
dus viermaal sterker.
lDe superbooster voor uw immuniteit
in elk seizoen.
lBij winterse indringers, bij zomerse
aanvallen: EchinaceaMax4
helpt u er zo weer bovenop!
Dosering: 3 x 1 capsule per dag
EchinaceaMax4 van AlkPharma
is enkel verkrijgbaar bij uw apotheker met
CNK bestelcode: 3139-581
PET-verpakking van 60 capsules.
Prijs € 24,95
PL nr. van de Belgische Eetwareninspectie: 34/158
www.alkpharma.be
SANA nr 46
19
Lobby’s zoeken hun voordeel,
niet dat van het kind
D
e universiteiten slaan alarm: elk jaar sterven in Europa
alleen al 25.000 mensen aan infecties die resistent geworden zijn tegen geneesmiddelen, vooral antibiotica.
In elf Europese landen gaat men de komende drie jaar
naar een oplossing zoeken, want de WHO beschouwt
antimicrobiële resistentie als één van de drie grootste
bedreigingen voor de menselijke gezondheid. Het begint al van bij
de geboorte: kinderen worden al op heel jonge leeftijd gemedicaliseerd, krijgen veel te jong vaccins nog vooraleer de weerstand van
de baby de kans gekregen heeft zich zelfstandig te ontwikkelen.
Veel artsen en profs zijn van oordeel dat we een beetje leerling tovenaar spelen met geneesmiddelen, vaccins meer in het belang van
lobby’s en farmaceuten, dan in het belang van de
patiënt. Kwakkelkinderen zijn er wel altijd geweest, maar dit probleem wordt tegenwoordig ook in stand gehouden en veroorzaakt
door sommige geneesmiddelen. Er wordt al te gemakkelijk naar
middelen gegrepen: tegen microben, om te slapen, om rustig te
zijn, om de concentratie te verbeteren, om op school beter te presteren. We geven kinderen niet meer gezond voedsel en we voeden
ze ook niet treffelijk meer op, maar geven hen in de plaats geneesmiddelen. De resultaten liegen er niet om.
Hoe worden
kwakkelkinderen
gemaakt?
20
SANA nr 46
In heel het universum is het enkel de
mens die zich aan de wetten van de
schepping kan onttrekken: alle dieren
ter wereld volgen hun natuurlijk instinct
en doen wat de natuur voor hen als het
beste geschikt heeft. Enkel de mens is
in staat er een potje van te koken en
doet dat dan ook. Het begint al van bij
de geboorte. In de plaats van moedermelk te geven, borstvoeding, geeft men
melk bestemd voor het kalf van de koe,
knutselt daarmee nog wat in de fabriek,
voegt er wat chemische vitamientjes
aan toe, verandert het natuurlijke vetgehalte om het toch wat op moedermelk
te laten lijken en promoot het dan via
goede-trouw artsen of via organisaties
die er wel mooie reisjes, cadeautjes
enz... voor in de plaats krijgen. En zo
gaan pasgeboren kinderen aan de fles
terwijl het veel beter ware geweest
zowel voor de gezondheid van de baby
als van de moeder dat ze borstvoeding
had gegeven.
Bescherming tegen borstkanker
Vrouwen die jong bevallen en lang genoeg de borst geven, schenken daarmee
aan hun baby het beste wat de natuur
heeft voorzien. Onder borstkinderen
komen minder kwakkelkinderen voor
en bovendien geeft het ook de moeder
een dubbel voordeel. Het geeft haar
een intense voldoening als ze ziet dat
haar kindje tevreden inslaapt nadat ze
het zelf gevoed heeft, het schept een
onverbrekelijke emotionele band tussen
haar en de baby en bovendien krijgt
de moeder op die manier een extra
bescherming. In de moederborst worden
bepaalde leukocyten gevormd die zullen verhinderen dat ze op latere leeftijd
borstkanker krijgt.
SANA nr 46
21
Advertentie
EL
GEHE
ITE!
S
E
D
UW
ERNIE
V
Immuunsysteem kapot door
indoctrinatie
Jonge moeders van nu zijn vaak het
slachtoffer van de indoctrinatie die hun
eigen moeders in de jaren zestig en
zeventig hebben gekregen: toen werd
flesvoeding uit het mooie doosje gezien
als een perfect product van de wetenschap: hygiënisch, steriel, volkomen
uitgebalanceerd, handig, gemakkelijk,
altijd ter beschikking en gemakkelijk om
mee te nemen. Borstvoeding werd beschouwd als een procedure die stamde
uit het oertijdperk en goed was voor
de brousse. Wie gaf er nu nog zijn kind
borstvoeding? Als moderne vrouw moest
je mee met de toegenomen kennis van
de wetenschap, dus de baby aan de fles.
De gevolgen zijn desastreus. We zitten
met een aantal ziekten van het immuunsysteem die we beslist niet hadden
gekend als al die baby’s lang genoeg
moedermelk hadden gekregen.
De Wereld Gezondheidsorganisatie geeft
aan jonge moeders de raad om zeker
twee jaar borstvoeding te geven. In een
sociale omgeving waar kind- en moedervriendelijk wordt omgegaan en waar
de stress van moderne carrières dat niet
in de weg staat, is dat perfect mogelijk.
Je ziet dan ook dat dergelijke kinderen
gezond en probleemloos opgroeien. In
ontwikkelingslanden waar langdurig
borstvoeding gegeven wordt, zou de
kindersterfte dramatisch veel hoger zijn,
mochten deze moeders de dwaasheid
van de westerse, geïndustrialiseerde
landen toepassen en de moederborst
inruilen voor de babyfles. De lobby’s wil-
22
SANA nr 46
len zelfs moeders laten geloven dat ze
op die manier aids doorgeven aan hun
baby, maar aids wordt via bloed en dus
ook via de navelstreng overgebracht.
Wat moeten we denken van de wetenschap die ons alles wil laten geloven wat
in haar belang ligt... Als er zelfs nu al
geëxperimenteerd wordt met het toedienen van geprepareerd runderbloed bij
bloedtransfusies op mensen.
Uw online gezondheidsadviseur
BOVERTE is een moderne internetwinkel.
Eenvoudig, overzichtelijk, informatief,
vriendelijk geprijsd en een goede service.
U koopt bij Boverte omdat…
• Utoegangheefttothetcompleteassortiment
productenvanFytobell®,Nutribell®,Ellen
Dee®enKilonorm®.
Melk en calcium?
Er worden ook veel halve waarheden
verteld over de rol van melk en de
aanvoer van calcium in het lichaam
om later osteoporose te voorkomen.
De zuivellobby is evenwel een van de
machtigste in onze landen. Die calcium
waarover zoveel te doen is, wordt gewoonweg niet geabsorbeerd. Bovendien
is het toch opvallend dat in landen waar
zoveel zuivel wordt verbruikt, er tegelijk
zoveel osteoporose optreedt. Koemelk
beschermt ons daartegen niet. Er zijn
andere mechanismen in het lichaam die
daarvoor dienen, maar we moeten ze
leren kennen en ze ook respecteren.
Hetzelfde met allerlei preparaten die
het kind zogenaamd gezond maken en
beschermen. Denk aan ADHD, slapeloosheid, gedragsstoornissen. Alles is
gemedicaliseerd.
In het belang van het kind kunnen we
beter de natuur respecteren en daarvan
leren, in de plaats van slaafs te volgen
wat de farmalobby ons voorliegt.
• Ubovende50eurogeenverzendkosten
betaalt.
• Umetkortingopuwbestellingkanaankopen.
• Deproductenbinnen2werkdagenbiju
wordenafgeleverd.
• Ugemakkelijkebetalingsmogelijkheden
heeft.
• Onzewinkel365dagenperjaaren24uur
perdaggeopendis.Daarnaastkuntu7
dagenperweekbijonzeklantenservice
terecht.
• Wijgarantstaanvooreenoptimaleservice.
• Wijuhelderenduidelijkoverdeproducten
informerenviadewebsite,pertelefoonen
viae-mail.
www.boverte.com
De beste zorgen uit de natuur!
Monique van Hasselt
e-mail: [email protected] - tel.: 00/31 (0)40 254 30 48
SANA nr 46
23
Advertentie
Aloë Vera:
Verjongt je huid in de winter
O
nze huid vernieuwt zich voortdurend, maar wordt uiteraard
ook ouder. De omstandigheden waarin we wonen, werken,
leven en met onze huid omgaan heeft daar grote invloed
op. Zo kan je jaren zeuren als het om de schatting van je
leeftijd gaat, omdat de huid veel kan verbergen, maar ook kan verraden. In elk geval is het niet om het even hoe we onze huid verzorgen, want het resultaat zie je onvermijdelijk in de spiegel.
Iedereen begrijpt dat de huid in de zomer gemakkelijk uitdroogt onder invloed
van de zon en sterk detergerende zepen
en een tekort aan hydratering van binnenuit, doordat we te weinig drinken.
Het huidvet dat ons beschermt en de
huid jong houdt, verdwijnt gemakkelijk
onder invloed van zepen, parfums, reinigingsmiddelen, lotions en ... zelfs water.
Je denkt ten onrechte dat water de huid
hydrateert. Het omgekeerde is waar. Te
lang douchen of een warm bad ontrekt
vocht aan de huid en zo wordt de zure
beschermmantel en de vetbarrière
geschonden met rimpels en veroudering
tot gevolg.
De meeste hebben wel begrepen dat
ze in de zomer een beschermende
crème moeten gebruiken en
beslist een hoge zonnefilter, maar ze
ver-
staan niet dat zich in de winter hetzelfde
fenomeen voordoet. Hoewel minder
krachtig, zijn er toch schadelijke UVstralen, maar vooral het uitdrogend
effect van centrale verwarming, kleding,
baden enz.
Als het koud is, gaan de bloedvaten
ook meer open staan, scheidt de huid
minder beschermende talg af en droogt
gemakkelijker uit. De huid gaat schilferen, rood zien en door de jeuk krabt
men nog meer beschermende stoffen
van de huid weg. Bovendien wordt in de
winter ook te weinig water gedronken,
want een goede hydratering komt in de
eerste plaats van binnenuit.
Er is permanente verzorging nodig, een
crème die vocht inbrengt, beschermt,
verzorgt en de huid respecteert: Aloë
Vera zowel op de gezichtshuid als op de
handen en de hals. Want voortdurend
handen wassen, is noodzakelijk voor de
hygiëne, maar het ontrekt wel vocht aan
de huid. Dus Aloë Vera en je bent beter
beschermd. Denk aan Ellen Dee van
zodra de temperatuur naar beneden duikt. Zo ben je zuiniger op
je huid en zie je er veel
jonger uit!
Aloë Vera Crème
Bij droge en gevoelige huid
De unieke formule van deze crème met de natuurlijke
en waardevolle actieve bestanddelen van aloë vera
is uitermate geschikt voor dagelijks gebruik, in het
bijzonder bij de droge en gevoelige huid.
De crème verzacht en zorgt voor een optimale vochtbalans, waardoor de huid een frisse en gezonde
uitstraling krijgt.
Bovendien wordt ze toegepast bij een door de zon
beschadigde huid, striae en littekens.
Potje 100 ml -
Prijs
€ 5,95
Monique van
Hasselt
Verkrijgbaar bij uw apotheek met cnk-bestelcode 2885-390.
Neem deze code mee, zo zal uw apotheker u sneller en beter
kunnen helpen.
Voor meer info: www.ellendee.be
24
SANA nr 46
SANA nr 46
25
Goede bacteriën beter
dan antibiotica
Elk jaar worden 25.000 Europeanen
vermoord door resistente kiemen
E
r moet dringend iets gebeuren. In ziekenhuizen zitten ze met een gigantisch probleem:
steeds meer mensen sterven als gevolg van
resistentie tegen geneesmiddelen, vooral antibiotica. Onze eigen afweer, de immuniteit, laat
het afweten omdat ze misleid werd door misbruik
van geneesmiddelen en bovendien zijn bacteriën sluw en bouwen
wel een weerstand op tegen antibiotica. Zelfs de sterkste middelen
worden op die manier waardeloos. Prof. Goossens sloeg recent
nog alarm en riep de farmaceutische industrie op om haar
plannen bij te stellen en opnieuw te investeren in de research naar nieuwe en sterkere antibiotica. Er werd zelfs
een Europees consortium opgericht om daar iets aan
te veranderen, want de farmacie ziet geen heil
meer in antibiotica. Ze werken niet meer,
ze worden niet meer voorgeschreven en
dus is er niets aan te verdienen. Farmabedrijven zijn geen liefdadigheidsinstellingen, ze zijn uit op
geld. En hun research moet
renderen anders zoeken ze
naar andere dingen en dat
gebeurt nu met antibiotica. Het gevolg daarvan
is dat mensen met
ernstige infecties
aan hun lot en dat
van de natuur zijn
overgelaten, maar
die natuur is niet meer
getraind om de klus te
klaren.
26
SANA nr 46
Prof. Goossens van de Antwerpse universiteit stelde dat de jongste jaren de
vraag naar antibiotica sterk is gedaald,
een verschijnsel dat in heel Europa
merkbaar is. Hoewel dat op zich een
goede zaak is, komt deze trend veel
te laat, want antibiotica is een slang
die haar eigen staart opeet. Bacteriën
worden resistent, er moeten steeds
hogere doses of sterkere preparaten
worden gebruikt en het gevolg is een
duivelskring waar je niet meer uitgeraakt tenzij door dood te gaan: elk jaar
sterven in Europa alleen al meer dan
25.000 mensen als gevolg van resistente bacteriën waartegen antibiotica niet
meer werkzaam zijn. Dat zijn eigenlijk
verschrikkelijke vooruitzichten, want de
dag dat we deze middelen echt nodig
zouden hebben, zijn ze waardeloos, door
het feit dat ze voorgeschreven werden
als snoepjes. Zelfs bij griep werden ze
gebruikt dat nochtans een virale oorzaak
heeft waarop antibiotica geen enkele vat
heeft, maar artsen schreven antibiotica
voor om eventuele surinfectie te voorkomen.
Nu zitten we wel met de gebakken peren. Antibiotica zijn van langsom minder
werkzaam en dus worden ze minder
voorgeschreven en dus interesseert het
de farmaindustrie niet meer om in de
research te investeren.
Daar wordt nu een denktank voor opgericht binnen de schoot van de Europese
gemeenschap. De tijd dringt want niet
enkel in Europa, maar ook in Afrika,
China, Amerika sterven tienduizenden
mensen als gevolg van resistente bacteriën.
De natuur is verstandiger
Bacteriën spelen een enorm belangrijke
rol in ons lichaam en voor onze geSANA nr 46
27
Ook obesitas
De eerste bacteriën krijgen we mee van
de moeder, als we tenminste op een
natuurlijke wijze ter wereld komen. Dat
verklaart ook waarom kinderen die met
de keizersnede ter wereld komen veel
gevoeliger zijn en sneller ziek worden:
ze hebben niet voldoende bacteriën
meegekregen om hun weerstand op
te bouwen. In de USA wordt er intens
onderzoek naar verricht. Het blijkt dat
elke persoon wel duizend bacteriestammen heeft. De samenstelling verschilt
28
SANA nr 46
van de ene tot de andere. Er wordt nu
gezocht naar de relatie met verschillende ziekten. Wetenschappers aan de
universiteit van Leiden hebben ook ontdekt dat één bacterie verantwoordelijk
kan zijn voor het ontstaan van diabetes
en voor obesitas of zwaarlijvigheid. In
de plaats van zinloze diëten te volgen
kan men dus beter de darmflora gezond
maken en het bacterieleven onder de
loep nemen. Het is dus duidelijk dat
darmbacteriën niet enkel een rol spelen
in het verteren van voedsel, maar ook
de belangrijkste rol hebben in onze immuniteit. In Nederland werd onderzoek
gedaan met darmbacteriën bij zieke
personen. Terwijl antibiotica slechts 30
percent van hen genas, kon door middel
van de juiste darmbacteriën meer dan
90 percent worden genezen.
Darmflora gezond maken
Als we respect hebben voor onze perfect
gemaakte natuur, dan gaan we enkel
in uiterste nood toelaten dat een kanon
wordt ingezet tegen een vlieg: antibiotica. Het is veel verstandiger zijn lichaam
in conditie te houden door de darmflora
te saneren. Daarmee bewijst men zijn
weerstand de grootste dienst. Je kan
best de weerstand versterken met veilige natuurlijke, maar ook doeltreffende
producten. Echinacea, vitamine C, goede
bacteriën zoals in Digesbiose. Geef aan
het lichaam waar het zich goed bij voelt
en je krijgt er een stralende gezondheid
voor terug.
Jan van Bercken
De Inspiratietuin van Herkenrode
is een hedendaags kruidenpark:
exclusief en origineel, aantrekkelijk voor een gevarieerd publiek
van professioneel geïnteresseerden en individuele bezoekers,
ontspannend en educatief.
Abdijsite Herkenrode
Herkenrodeabdij 4
3511 Hasselt
Tel.: 011 23 96 70
Fax: 011 33 46 45
E-mail: [email protected]
Web: www.abdijsiteherkenrode.be
Hotel ’t Buskruid
Advertentie
zondheid. We hebben zo ongeveer 100
biljoen goede bacteriën in ons lichaam,
of tenminste dat zou zo moeten zijn. Ze
versperren de weg voor ziekmakende
bacteriën. Als je nu antibiotica neemt,
dan gaan die goede bacteriën er ook aan
en kunnen ze de schadelijke niet meer
intomen. Daarom begrijp je dat iemand
die voor een beginnende longontsteking
met antibiotica wordt verzorgd, na de
kuur genezen wordt verklaard en meteen weer een zware verkoudheid krijgt.
Geen wonder, want de immuniteit is
naar de vaantjes. Als het bacterieleven
in de darmen is verstoord, kunnen allerlei kwalen de kop opsteken, want men
heeft daar de laatste jaren meer inzicht
in verworven: obesitas, astma, ziekte
van Crohn, glutenintolerantie, lactoseintolerantie, diabetes type 2, eczeem.
De aanwezigheid van goede bacteriën is
ook een verklaring waarom mensen die
in dezelfde situatie verkeren, werken en
wonen, toch anders reageren: de ene
worden ziek, de andere niet.
Advertentie
Inspiratietuinen
Herkenrode
Ideale uitvalsbasis voor je uitstappen in Limburg
Erkend fietshotel vlakbij
knooppunt 312
Hotel ’t Buskruid
Dr. Vanderhoeydonckstraat 64
3560 Lummen
Tel 013/53 22 94
Fax 013/53 22 95
E-mail: [email protected]
www.tbuskruid.be
SANA nr 46
29
Weetjes
Hoeveel moeten we drinken per
dag?
De meeste mensen drinken te weinig,
ook in de winter en dat is gevaarlijk!
Vooral gevaarlijk is het risico op uitdroging. We drinken te weinig en als
we door het werk of in een oververwarmde huiskamer of kantoor meer
zweten, raakt het lichaam gedeshydrateerd. Daardoor dikt het bloed teveel
in en verliezen we ook belangrijke
mineralen. De bloedsomloop verliest
aan efficiëntie: hitteslag kan daarbij
het risico verhogen. De enige manier
om daaraan te ontkomen is veel, zelfs
veel meer drinken. Kinderen tot tien
Vrouw vindt gezondheid van man
belangrijker dan seks
Er bestaat weinig twijfel over hoe de
ideale vrouw er moet uitzien, heel
veel mogelijkheden zijn er niet. Maar
de formule van de ideale man is lang
een goed bewaard geheim geweest
en net als het menselijke genoom
pas nu ontraadseld. In tegenstelling
tot wat vele mannen zouden denken,
heeft de vrouw in haar verlangorde
weinig belangstelling voor de erotische
prestaties. Mannen hoeven zich derhalve geen zorgen te maken. Slechts
vijf percent van de vrouwen vindt dit
belangrijk. Het allerbelangrijkste is dat
30
SANA nr 46
jaar moeten één liter per dag drinken.
Kinderen tot 15 jaar, zullen anderhalve
liter drinken en volwassenen twee
liter, terwijl mensen van boven de
vijftig beslist 3 liter per dag moeten
drinken. Als beste drank geldt zuiver
water. Ook vruchtensap kan worden
genoten. Koffie en alcohol komen niet
in aanmerking omdat ze meer water
doen uitscheiden dan ze aanbrengen,
ze zijn diuretisch. Eet geen vet vlees,
geen vette kaas, omdat dit de bloedsomloop nog meer belast, het zijn dierlijke harde vetten en zijn moeilijker
verteerbaar. Lichte mediterrane kost
is ideaal.
hij gezond is: 70 percent van de vrouwen en dat hij van kinderen houdt: 48
percent. Hij moet ook zin voor humor
hebben 32 percent en graag intelligent
zijn 22 percent. En mannen: bekommer u ook niet te veel om het uiterlijk,
want zelfs 40 percent van de vrouwen
vindt een buikje aantrekkelijk. Dan
zijn er nog wel een aantal punten die
niet in cijfers werden uitgedrukt, maar
een vrouw verwacht ook dat een man
dapper is, maar tegelijk ook lief. Hij
moet ondernemend zijn en veiligheid
bieden... Maar moesten we daarvoor
allemaal op een enquête wachten?
Vrouwen humeurig door cyclus
Vrouwen herkennen het syndroom
maar al te goed: een spannend hoofd,
hoofdpijn zelfs, spanningen in de
borsten, wisselende gevoelsstemmingen, gemakkelijk achterblijven van
water in de weefsels, duizelingen, een
ijl gevoel in het hoofd, concentratievermindering, toename in gewicht,
toenemende zenuwachtigheid, grote
prikkelbaarheid, beetje depressieve
stemming, problemen met de spijsvertering... dit begint meestal een week
vooraleer de menstruatie doorkomt.
Vaak zijn er individuele verschillen en
meestal verminderen de problemen
bij het ouder worden. De oorzaak ligt
in een onevenwichtige hormonenhuishouding: meestal een overdosis oestrogeen tegenover een verminderde
progesteronwaarde. Tijdens en na de
regels komt er meestal vanzelf een
harmonie en verdwijnen de klachten.
Maar vrouwen kunnen er zelf ook wat
aan doen om deze moeilijke periode
van de maand gemakkelijker door te
komen.
Om te beginnen moet ze zich leren
ontspannen. De gedachten toespit-
sen op de problemen betekent dat ze
heftiger ervaren worden. Leer relativeren, het is van voorbijgaande aard
en... relaxatietechnieken, autogene
training, ademhalingsoefeningen,
wandelingetjes in de natuur dragen er
allemaal toe bij dat de patiënte zich
beter voelt. Een warm bad geeft rust.
Eventueel kan er zelfs wat zeezout
aan toegevoegd worden, zodat via de
huid het lichaam ook nog van een paar
opneembare mineralen kan profiteren.
Het belangrijkste is een diepe rustgevende ademhaling in staande of zithouding met rechte rug, om goed de
onderste longtoppen te kunnen vullen.
Langzaam uitademen. Kamille, vrouwenmantel, zilverschoon en koningin
der weiden zijn kruiden die voor de
vrouw een geschenk uit de natuur zijn.
Daarvan kan een thee bereid worden, waardoor ze zich snel weer „de
oude” zal voelen. Fenegriekzaad geeft
haar weer vitaliteit en is als natuurlijk
afrodisiacum ook niet te versmaden
als ze haar man wil behagen en er zelf
ook nog plezier wil aan beleven. Voor
vrouwen in de menopauze is er gelukkig ook Menobell van Fytobell.
Jonge vrouwen verkiezen vrouwelijke gynaecoloog
Uit een bevraging in de USA blijkt dat
meer dan negen op de tien vrouwen
tussen de 16 en de 45 jaar ooit het
slachtoffer zijn geworden van seksuele
agressie. Eigenlijk kan elke volwassene vrouw zeggen dat ze minstens eenmaal het slachtoffer is geworden van
seksueel geweld. Deze agressie blijkt
bovendien toe te nemen, want jonge
vrouwen en meisjes tussen de 18 en
24 jaar blijken minstens éénmaal in
de week het slachtoffer te zijn van
ongewenste intimiteiten: in de metro,
op de bus, in de trein, in warenhuis,
in disco’s, zelfs op school worden
ze plots intiem betast, of worden ze
bedreigd als ze op bepaalde avances
niet ingaan. Het aantal verkrachtingen
stijgt eveneens en deze traumatische
ervaring blijft een vrouw heel haar
verder leven achtervolgen. Ze voelt
zich aangevallen in haar intimiteit, in
haar waarde als mens, in haar relatie.
Deze gemene brutaliteit zal haar heel
haar verder leven markeren. Vrouwen voelen zich daarom van langsom
minder veilig, vertrouwen steeds
minder mannen en hebben er daarom
ook meer en meer moeite mee een
mannelijke arts te vertrouwen. Vrouwen zoeken daarom ook steeds meer
vrouwelijke gynaecologen uit omdat
ze zich daardoor op zijn minst op hun
gemak voelen.
SANA nr 46
31
Maak van je wintervakantie
geen gipsvakantie
Goede training
verhoogt je
veiligheid
32
SANA nr 46
E
r zijn mensen die voor geen geld van de wereld hun wintervakantie willen ruilen voor een dubbele zomervakantie. De winter heeft iets speciaals: de natuur is verstijfd,
gediepvriesd, wit, mooi, stil, rustig in winterslaap. De
bekoring die uitgaat van de oneindig mooie landschappen, besneeuwde glooiingen, stadjes, en de geborgenheid van de
donkere maanden en gezellige bijeenkomsten maakt van de winter
een speciaal seizoen. Ook om te sporten, is het een heel bijzondere
tijd, want in de zomer kan je niet skiën of langlaufen. Je kan het ook
niet op elke plaats beoefenen en dus zijn we wel verplicht naar een
skioord te trekken: onze eigen Ardennen, of verder weg, maar toch
in een gebied waar je zeker sneeuw vindt.
Wintersport is ook heel apart, omdat je het maar een beperkte periode van het jaar kan beoefenen. Heel gezond vanwege de zuivere
buitenlucht, maar het vergt ook discipline, kennis en vaardigheid.
Training is daarbij van essentieel belang, want met ongetrainde
spieren en gewrichten aan een afdaling tegen hoge snelheid beginnen, is vragen om een gipsverband. Je gaat natuurlijk niet met alcohol de bergen in of op de latten staan, dat kan zelfmoord worden.
Op skivakantie? Perfect, maar pak het verstandig aan!
Sport is gezond, daar is
iedereen van overtuigd, maar als je
deze slogan roekeloos toepast, kan
de sport zich tegen
jouw gezondheid
keren. Het is voor
iedereen belangrijk
voldoende in beweging te zijn en dat
tot op hoge leeftijd
te blijven. Een motor verslijt ook meer
van niet gebruikt
te worden, dan
van op de gepaste wijze
te presteren.
Heel
wat
ziekten
komen voort
uit gebrek
aan beweging.
Dat aantal en de soort is groter en ruimer
dan je denkt. Zelfs depressies en
prostaatklachten moeten daaronder ge-
rekend worden. Maar
hart- en vaatziekten zijn
wel meest
bekend als
gevolg van
onvoldoende
lichamelijke
activiteit.
Een actief
sportprogramma,
aangepast
aan de leeftijd is dus
van groot
belang
voor
wie
lang
gezond
wil blijven
en een hoge
leeftijd wil bereiken. Dat mag nochtans
niet roekeloos gebeuren,
want menig man van middelbare leeftijd of ouder heeft zijn
plotse sportieve aspiraties met zijn leven
moeten bekopen. Je kan niet onvoorbeSANA nr 46
33
Oefeningen voor een perfecte
skiconditie
Als je voor de typische wintersporten
niet goed voorbereid op de piste verschijnt, kom je wellicht in het gips terug
naar huis.
34
SANA nr 46
- Sterke, geoefende knieën zijn tijdens
het skiën van groot belang. Dus oefeningen om de knieën te versterken: 10
maal achtereenvolgens door de knieën
buigen met rechte rug en weer zelfstandig recht komen.
- Zet de voeten tegen elkaar en buig
lichtjes door de knieën en ga ze nu
beurtelings heen en weer laveren.
- Buig ook de heupen van links naar
rechts terwijl je het bovenlichaam
rechtop houdt.
- Ga rechtop staan en zwaai de armen
krachtig naar omhoog en weer naar
achteren, terwijl je bij het naar achteren zwaaien het bovenlichaam voorover
buigt.
- In zij-lig het been zo hoog mogelijk
heffen. Doe dit aan beide kanten tienmaal.
- Ga de trap op en af lopen, neem twee
treden tegelijk en ga ook achterwaarts
de trap af (dan één trede tegelijk). Dit
is een ideale manier om de beenspieren
te trainen.
- Loop vijftig passen op de tenen voorwaarts en nadien vijftig achterwaarts.
- Touwtje springen is de ideale conditietraining en bijzonder goed ter ondersteuning van hart en bloedsomloop.
- Zet je voeten ver uit elkaar en doe nu
de skibeweging terwijl de voeten ter
plaatse op de grond blijven.
Het is belangrijk deze oefeningen dagelijks korte tijd te doen, liefst tweemaal,
dan tweemaal in de week langdurig. Een
ideale training zit hem in de herhalingen van de belasting. Zo krijg je sterke
getrainde spieren.
Jos van Landuyt
restaurant
‘t Vlierhof
Hasseltsestraat 57A 3740 Bilzen
Tel. 089 41 44 18
GSM 0478 61 33 02
[email protected]
natuurlijk
smakelijk
Bezoek onze website:
www.vlierhof.be
Dominique Vreven
Advertentie
Leeftijd en sport
Er hapert wat aan de opvoeding op
scholen. Men zou de jeugd veel meer
moeten overtuigen van het feit dat er
een belangrijke relatie is tussen voldoende lichamelijke beweging, zoals
sport, en de gezondheid. Even belangrijk
is het daar van jongs af mee te beginnen, zodat de gewoonte als het ware ingebakken zit in het dagelijks leven, zelfs
tot op hoge leeftijd ook in het winterseizoen. Jammer genoeg krijgt de jeugd
te veel te maken met sport in competitieverband, waaruit de relatie met de
gezondheid niet zo duidelijk blijkt.
Niet alle sport is trouwens voor iedereen
even gezond. Vooral ouderen moeten
zich afvragen in welke conditie hun
lichaam verkeert en welke sporten nog
voor hen van toepassing zijn. Er mag
niet uit het oog worden verloren dat
mensen die lange tijd een zittend leven
hebben geleid, er niet meteen hard
tegenaan mogen, zeker niet in de winter
en in het gebergte. Er bestaat echt een
verhoogd risico op hartinfarct en trombose als ze een ongetraind lichaam zo
sterk belasten, vooral als het koud is. Er
zijn trouwens meer hartinfarcten in de
winter op skivakantie, dan in de zomer.
Als spieren en bloedsomloop niet getraind zijn, kunnen ze een heftige plotse
inspanning niet aan. Skivakantie of langlaufen in de bergen: O.K. maar eerst
thuis op voorhand voldoende trainen.
Dus kan je maar beter een goede voorbereiding voorzien zodat je met meer
plezier en grotere vaardigheid, maar
ook met meer zekerheid wintersport kan
beoefenen.
Welke oefeningen kan je best doen om
je skivakantie veiliger te maken?
Advertentie
reid van een stilzittend leven, naar een
intens sportleven overschakelen. Zeker
een skivakantie moet zorgvuldig gepland
en goed voorbereid worden, ook qua
training.
50 net.be
www.50net.be
De portaalsite voor
de dynamische
50-plusser!
Schrijf je nu in op onze
Nieuwsflash
www.50net.be 35
SANA nr 46
Goed onthouden tot op hoge leeftijd
niet alleen kennis, maar ook vaardigheden, bijvoorbeeld bij het uitoefenen van
een ambt.
Hoe krijg je een
olifantengeheugen?
N
iet enkel studenten profiteren van een goed geheugen,
ook in het beroepsleven en voor het maken van keuzes en nemen van beslissingen is een goed geheugen
een geschenk uit de hemel. Er zijn nu eenmaal mensen
die een formidabele geheugencapaciteit hebben en die
gemakkelijk iets kunnen onthouden. Maar geheugen kan en moet je
ook trainen. Wie tot op hoge leeftijd actief blijft, talen leert, leest,
oefent, zijn verstand gebruikt, en gezond leeft, zal ook veel meer
nut en ervaring krijgen in het stockeren van informatie en het gebruik ervan.
In de studie van het geheugen wordt
onderscheid gemaakt tussen de verschillende segmenten ervan: korte- en lange
termijn, zintuiglijk geheugen, sensorisch
geheugen, werkgeheugen. We kunnen
ons niet enkel toespraken, woorden, talen, gebeurtenissen, maar ook kleuren,
smaken en gevoelens herinneren. Die
36
SANA nr 46
zijn allemaal opgeslagen in het brein.
Sommige dingen herinneren we ons
maar even, zoals een boodschappenlijstje, om het nadien weer te vergeten:
ultrakorte termijn in functie van een
opdracht. Maar belangrijker informatie
wordt door herhaling naar het langetermijngeheugen overgebracht. Dat zijn
Studeren
Sommige studenten hoeven maar éénmaal iets te lezen of door te nemen, om
het voldoende lang te kunnen stockeren in het brein. Dat gaat net als bij
een computer: je moet het opnemen,
vasthouden en gemakkelijk weer kunnen
opdiepen en verbanden kunnen leggen:
een kwestie van het leggen van verbindingen of neuronen. Maar het geheugen
is eigenlijk een zeer complexe gebeurtenis waarbij scheikundige elementen en
elektromagnetische energie betrokken
zijn bij processen in de hersenen. De
erfelijkheid kan dus ook een rol spelen,
maar ook onze levenswijze en leeftijd.
Er zijn mensen die tot op hoge leeftijd
een perfect geheugen bewaren, terwijl
anderen al op jong volwassen leeftijd
alles vergeten en dat betreft niet enkel
de autosleutels of de bril. Normaal kan
je stellen dat met het ouder worden het
kortetermijngeheugen “gaten” begint
te vertonen. Datzelfde fenomeen merkt
men trouwens ook na een trauma:
slachtoffers van een ongeval herinneren
zich van het laatste
uur voor het ongeval niets
meer.
Dat
is
heel normaal, want het brein heeft zeker
60 minuten nodig om informatie van het
kortetermijngeheugen naar het langetermijn systeem over te brengen.
Veroudering merkt men ook aan het
geheugen en zeker als er ziekten optreden: het syndroom van Korsakov of
Alzheimer, waarbij er progressief geheugenverlies is.
Beter onthouden
Goed nieuws is dat je invloed hebt op
de kwaliteit van je geheugen. Er werd
onderzoek gedaan bij 18.552 Amerikanen tussen 18 en 99 jaar oud door
de universiteiten van California en Los
Angeles. Merkwaardig was dat jongere
mensen onder de 40 en volwassenen
in de middenleeftijd tussen 40 en 59
hun geheugen beter inschatten dan
het werkelijk is. Hoe jonger ze zijn hoe
minder ze de relatie beseffen tussen hun
geheugen en hun levensstijl. Ze hebben
er nochtans alle belang bij dat in te zien
en te aanvaarden, want op jonge leeftijd
werden al defecten in het geheugen
vastgesteld als gevolg van roken, een
ongezonde voeding. Niet minder dan 14
percent van de jongeren onder de 30
heeft al “gaten” in het geheugen en een
kwart van de volwassenen tussen 40 en
59 jaar ondervindt geheugenproblemen.
Toch kan je snel het geheugen verbeteren:
- niet roken.
- dagelijks een half uurtje bewegen.
- gezond eten met minder suiker, geen
alcohol maar wel volwaardige kost.
- voldoende magnesium.
- Ginkgo Biloba gebruiken.
- dagelijks iets lezen of een taal leren.
Het risico op geheugenproblemen
daalt daarmee met 45 percent en
de kans op Alzheimer verkleint
daarmee met 75 percent!
Jan van Gendt
SANA nr 46
37
Schimmels in huis
maken je ziek
Verlucht je woning minstens
een half uur per dag
E
nergie is duur en dus houden we de warmte in de
winter liever binnenshuis. Het gevolg daarvan is dat er
nog weinig geventileerd wordt, tenzij in nieuwbouwwoningen waar ventilatiesystemen verplicht moeten
worden ingebouwd. Die ventilatie is nochtans van
vitaal belang. In woningen waar de lucht weinig wordt
ververst, is niet alleen meer vocht, maar zijn ook meer
schimmels, stikstofdioxide, aldehyde, koolstofdioxide, en andere
vervuilende stoffen aanwezig. Tijdens een onderzoek naar de kwaliteit van de lucht in Vlaamse huiskamers werd een duidelijke relatie
ontdekt tussen gezondheidsklachten, vooral van de luchtwegen, en
de hoeveelheid vervuilende stoffen. Huizen verkrotten ook sneller
als ze niet tijdig worden verlucht en het vocht binnenshuis blijft.
Dagelijks minstens een half uur verluchten, is absoluut noodzakelijk.
Een gemiddelde woning produceert
nagenoeg 10 tot 15 liter vocht per dag.
Dat gebeurt niet enkel in de badkamer
waar de spray van het douchewater zich
op wanden, spiegels en ruiten zichtbaar
neerzet, maar ook door koken (vooral
op een gasfornuis), wassen, drogen,
zweten en adem. Te droge lucht is niet
goed voor de luchtwegen en de meubels, want plafonds in hout, ramen en
deuren, parket kunnen krom trekken bij
te droge lucht, terwijl te vochtige lucht
ook nadelig is, vooral als die vochtige
lucht bedorven is en schimmelsporen
bevat. Het is van belang de
luchtvochtigheid op een aanvaardbaar
en gezond niveau te brengen: tussen
55 en 65 % relatieve vochtigheid. Dat
gebeurt eerst door structurele fouten
te verhelpen: als er lekken zijn of een
38
SANA nr 46
muur water opzuigt uit de ondergrond,
moet daar structureel iets aan gedaan
worden. Dan helpt ventileren niet echt.
Het probleem moet door vakmensen
worden aangepakt. Het helpt niet door
er gewoon een laagje verf, op te zetten
of een folie tegen te hangen. Daarom
mogen meubels ook nooit te dicht tegen
de muur worden geplaatst, omdat in
donkere en kille hoeken of vlakken
condens ontstaat. Condensvocht zet zich
altijd neer op de koudste oppervlakken:
glas, spiegels, vloer, buitenmuren, of op
plaatsen waar zelden licht en nooit ventilatie komt: onder het bad, achterkant
van het toilet, achter het douchegordijn.
Ventileren
Wil je schimmel, muffe geurtjes, vochtige vlekken vermijden dan is er maar
één oplossing: dagelijks lang genoeg
ventileren, omdat de buitenlucht minder
vervuild is dan de lucht in de meeste
woningen. Het is een verkeerd principe
te willen besparen op verwarming door
niet te verluchten, want zuivere lucht
verwarmt gemakkelijker en heeft minder
energie nodig dan vervuilde en vochtige
lucht. Een goed principe is de woning
tweemaal per dag gedurende een
kwartier te
verluchten door
een raam
wijd open
te zetten.
De deur
op een
kier is niet
voldoende.
Voldoende
verluchting
voorkomt
schimmelvorming
die verantwoordelijk
kan zijn
voor allergieën,
aandoeningen van
de luchtwegen, en zijn verantwoordelijk voor
gebrek aan energie en concentratie. Het
zal ook voorkomen dat allergenen binnen blijven en radongas dat afkomstig
is van bouwmaterialen. Ook tolueen en
benzeen uit verven, tapijten en lijmen
evenals formaldehyde uit meubelen en
spaanplaat worden op die manier uit het
huis verdreven.
Waar op letten
- Bestrijd zo snel mogelijk vocht (lekken
dichten, muren isoleren).
- De was drogen doe je beter in een
droogkast dan in de woning. Het is
goedkoper en
gezonder!
- Vermijd dat
damp zich in
de woning
kan neerzetten: gebruik
afzuiger in
keuken en
badkamer.
- Probeer
niet elke kier
luchtdicht af
te sluiten, je
verhoogt het
vochtgehalte
en de bedorven lucht in
je woning.
- Bestrijd
schimmelvlekken met
aangepaste
middelen (bleekwater)
Op die manier zal niet alleen je huis,
maar ook jijzelf gezonder zijn.
Monique van Hasselt
SANA nr 46
39
Door Kees Martens
Kruidenkundige
Heilzame plantenextracten en hun toepassing
Plant van de maand
Salvia officinalis L.
Echte Salie:
een echte tovenaar in uw tuin
H
oe kan iemand nu doodgaan, als hij salie in de tuin heeft staan? Deze bewering was lang de overtuiging van kruidenkenners in de Middeleeuwen,
want de werking van extracten en thee van salie was zo uitgebreid en zo
doeltreffend, dat het bijna als een mirakelmiddel werd beschouwd voor vele kwalen. Dat is het vandaag ook wel nog een beetje, want door onze huidige kennis
weten we dat er verschillende inhoudsstoffen zijn die samenwerken. Daardoor
is salie niet enkel zweetdrijvend en ideaal als men zweetvlagen wil bekampen,
daardoor ook prachtig voor vrouwen in de menopauze, maar ook ontsmettend en
helend voor problemen in de mond, met het tandvlees en voor de spijsvertering.
Kortom, iemand die een beetje tuin heeft, zou er toch baat bij hebben daar ook
salie in te planten.
Geschiedenis van de plant
Echte salie heeft een eeuwenoude reputatie als een veelzijdig heilzaam kruid. Al
in het oude Egypte werd hij bij vrouwenkwalen gebruikt. De veelzijdigheid
van deze plant werd door de Griekse
Hippocrates geroemd. De geneesheren
Plinius en Galenus gebruikten de plant
onder andere tegen keelpijn, tandvleesproblemen, bronchitis, onregelmatige
menstruatie en leveraandoeningen. Niet
alleen bij het gewone volk, maar ook bij
de adel stond salie hoog in aanzien, zelfs
zodanig dat de plant werd vereenzelvigd
40
SANA nr 46
Amerika ingevoerd waar indianen aldaar
van de wortel een zalf voor huidproblemen maakten.
Eigenschappen
De samenwerking van de verschillende inhoudsstoffen verklaart de goede
werking bij vele aandoeningen. Salie is
zweetremmend bij overmatig transpireren. Volgens Dr. med. H. von Braun
werkt salvia zowel door kalmering van
het centrale warmtecentrum, alsook door
de remmende invloed op de zweetdrijvende kliertjes.
De plant is ontstekingswerend in
mond- en keelholte doordat de etherische olie een desinfecterende werking
heeft.
Bovendien heeft de plant een gunstig effect op het spijsverteringskanaal, bevordert de menstruatie, is fyto-oestrogeen
waardoor het hormonaal evenwicht bij de
vrouw wordt ondersteund, en is uitwendig toegepast wondhelend.
Verwerking en toepassing
De bladeren van de plant worden net
voor de bloei geoogst en vers verwerkt.
Toepassing:
- Ter voorkoming van tandvleesontsteking, het tandvlees met salvia masseren.
- Ter voorkoming van infectie na tand- of
kiesextractie en tijdens ontstekingen in
mond- of keelholte ermee spoelen.
- Verder kan de plant worden gebruikt tegen overmatige transpiratie. De werking
is snel (binnen 2 uur na gebruik) en blijft
lang aanhouden (2 tot 6 dagen).
Om zelf te doen
Salietinctuur bij mond- en keelaandoeningen, overmatige transpiratie: Voeg
aan 25 gram gesneden bloeiende plant
een kwart liter alcohol (ca. 60%) toe.
Veertien dagen laten trekken en elke dag
3 keer 10 tot 20 druppels in wat water
innemen.
Saliethee bij uitputting, keelaandoeningen: Giet op 10 tot 15 gram gesneden bloeiende plant een kwart liter kokend water en laat het geheel 10 minuten
trekken. Drink hiervan verdeeld over de
dag 3 kopjes langzaam op. De thee is
ook als gorgelmiddel te gebruiken.
Saliewijn bij zwakke spijsvertering:
Voeg aan 50 gram gesneden salieblad
0,7 liter goede rode wijn toe en laat het
geheel 2 weken trekken en zeef het af.
Gebruik hiervan elke dag 1 likeurglaasje
voor de maaltijd.
met rijkdom en niets doen (Jan Salie
geest). De roem van salie ging zelfs zo
ver dat de school van Salerno, dat in de
late Middeleeuwen lange tijd de belangrijkste bron van medische kennis in
West-Europa was, deze boute bewering
deed: “Waarom zou een mens sterven
als hij salie in zijn tuin heeft?”
Salie kwam oorspronkelijk voor in landen
rond de Middellandse Zee, maar is door
de eeuwen heen zo bekend geworden
dat hij overal ter wereld voorkomt, hetzij
in het wild of dat men hem kweekt. Zo
werd salie in de 17de eeuw in Noord-
SANA nr 46
41
Brievenbus
Reacties van onze lezers
In deze rubriek krijgen lezers de kans
vragen te stellen, of reacties neer te
pennen in verband met hun ervaringen
over gezondheid.
Richt uw brieven aan
[email protected]
Is er een natuurlijke
oplossing voor gezwollen
prostaat en lever?
De heer R.M. uit Mechelen
Ik ben er zeker van dat ook heel
wat andere lezers geconfronteerd
worden met de problemen waar ik
momenteel last van heb. Dus zal
uw antwoord ook voor anderen
van groot nut kunnen zijn. Bij een
onderzoek door een uroloog werd
bij mij een goedaardig gezwollen
prostaat vastgesteld. Dat is mijn
eerste probleem. En door een internist werd bovendien ook nog een
gezwollen lever vastgesteld. Graag
wou ik daaromtrent uw advies kennen en wat uitgebreide uitleg krijgen, want van de dokter verneem ik
weinig, om het probleem, liefst met
natuurlijke of alternatieve middelen,
op te lossen.
Er is haast geen man die ontsnapt aan
problemen met de prostaat als gevolg
van de veroudering. Het komt er op aan
op tijd met preventie te beginnen, zodat
een goedaardig gezwollen prostaat niet
kan omslaan naar kwaadaardige vergroting. Het is bekend dat mannen van
zodra ze de leeftijd van vijftig naderen
moeten oppassen.
Prostaataandoeningen nemen over heel
42
SANA nr 46
de wereld sterk toe. Zowel de hypertrofie of gewone zwelling van de prostaat,
evenals prostaatkanker. Doordat de
gemiddelde leeftijd - ook van de man
- voortdurend stijgt, neemt de kans op
prostaataandoeningen ook sterk toe.
Een goede reden om vooral op tijd met
preventie te beginnen. Prostaatkanker
kan je voorkomen als je er tijdig aan
begint. Denk niet dat prostaatproblemen
beginnen op zeer hoge leeftijd. Je moet
geen tachtig zijn om er last te kunnen
van krijgen. Veel mannen krijgen al na
hun veertigste last met vergroting van
de prostaatklier. Wetenschappelijk heet
dat benigne prostaathypertrofie. Benigne betekent goedaardig en wijst erop
dat het niet over kanker gaat. Hypertrofie betekent vergroting. Dit verschijnsel staat vrijwel elke man te wachten,
soms iets vroeger, soms veel later. Dit
fenomeen doet eigenlijk geen pijn en
dus moet je op een andere manier worden gewaarschuwd. Sommigen merken
dit al op middelbare leeftijd, omdat er
een onplezierig bijverschijnsel is: ze
ondervinden problemen bij het plassen.
Als de prostaat vergroot, - en dat hoeft
niet eens kwaadaardig te zijn - wordt de
ruimte voor de plasbuis nauwer en gaat
het urineren moeilijker, soms stotterend,
soms helemaal niet!
Als de prostaat in volume toeneemt
kan de man dat merken aan volgende
symptomen:
-Behoefte om vaak te urineren, vooral ’s
nachts.
-Moeilijkheden om te beginnen urineren,
of om de plas in te houden.
-Helemaal niet kunnen urineren.
-Zwakke of onderbroken (stotterende)
urinelozing.
-Pijn of stijfheid aan de onderzijde van
de rug, de heupen en de bovenzijde van
de dijen.
Als één van deze symptomen optreedt,
is het tijd om een arts te raadplegen.
Die kan de toestand van de prostaat
controleren door middel van rectaal
toucheren, een bloedonderzoek van het
PSA, omdat prostaatkanker kan worden
opgespoord via een bloedonderzoek op
eiwit dat wordt geproduceerd door de
prostaat. Het wordt dan ook ProstateSpecific-Antigen genoemd (PSA).
Het risico op prostaatkanker neemt toe
vanaf de leeftijd van 50 jaar, maar de
ziekte is al latent aanwezig vanaf 35
jaar.
Naast ouderdom en genetische factoren
wijst onderzoek er op dat vooral
voedselgewoonten de belangrijkste rol
spelen in de ontwikkeling van prostaatkanker.
Voedingssupplementen zoals fyto-oestrogenen w.o. de isoflavonen, blokkeren
de receptoren van de xeno-oestrogenen
en dus remmen ze de ontwikkeling van
kanker. Ook vitamine E en selenium zijn
heel belangrijke anti-oxidanten die de
ontwikkeling van prostaatkanker remmen, en zelfs metastasering tegengaan.
Isoflavonen zijn vooral terug te vinden
in soja, maar ook in hop.
In Aziatische landen worden dagelijks 50
tot 100 mg isoflavonen gebruikt (vooral
genisteïne, daidzeïne en glyceteïne.)
De westerling gebruikt amper een paar
milligram.
Een uitstekend middel ter preventie van
prostaatkanker is Proflabell van Fytobell (apotheek).
De inname van 50 mg vitamine E zou
ook de kans op prostaatkanker al met
32 percent verlagen en de sterfte zelfs
met 41 percent verminderen. Het innemen van vitamine E, selenium, en
isoflavonen is dus altijd nuttig.
Professor de Sy verwees destijds
beschuldigend naar dierlijke vetten
en vooral rood vlees dat rechtstreeks
betrokken is bij de ontwikkeling van
prostaatkanker.
Het is niet abnormaal dat de prostaat
vergroot bij het ouder worden. Maar je
kan er dus zelf veel aan doen.
Hetzelfde met de lever. Alcohol is natuurlijk nadelig, evenals te veel vetten.
Een sterke leverregenerering is mariadistel: Cardubell (Fytobell) te koop in
de apotheek. Hier is wel een dieet van
groot belang: vetarm en suikervrij!
Mijn eczeem met jeuk en
allergie verdwenen dankzij paardenmelk
Mevrouw I.D. uit Lendelede
Ik heb al interessante artikels
gelezen in uw blad over eczeem.
Ikzelf heb ook drie jaar met eczeem
geleefd. Ik ben van de ene naar de
andere huidspecialist getrokken,
zonder dat ik er baat bij had. Hij liet
pleisters op de huid aanbrengen en
na controle beweerde hij mij niet
te kunnen helpen. Daar sta je dan
met je onzekerheid en zelfs met de
pijn, want ik had last over heel mijn
lichaam. Ik kreeg dan de raad om
paardenmelk te drinken. Ik heb dat
twee maanden lang, elke dag gedaan: een glas per dag. Het smaakt
niet slecht, moet ik zeggen, hoewel
ik zelf geen melkdrinker ben. Nu
drink ik de paardenmelk nog tweemaal per week. Het is wel niet goedkoop. Je krijgt een doosje dat je in
de diepvriezer moet bewaren, want
de melk die je krijgt, is ingevroren.
Je moet het gewoon in de ijskast
zetten om het te laten ontdooien.
Soms zitten er nog vlokjes in, maar
die moet je ook uitdrinken. Ik ben
er goed door geholpen en ik hoop
dat lezers die er last van ondervinden, er ook door geholpen kunnen
worden.
SANA nr 46
43
Lekker en gezond koken met
groentenkok Dominique Vreven
Koekje van
broccoli, quinoa en
bio-zalm
B
roccoli is één van die supergezonde groenten boordevol
van talrijke vitamines en mineralen. Wat deze groente zo
belangrijk maakt voor onze dagelijkse voeding is de aanwezigheid van een héél interessante inhoudsstof die een
gunstige en vooral preventieve werking heeft naar kanker. Wil je deze werking optimaal laten verlopen dien je wel enkele
regels in acht te nemen naar de bereidingswijze van broccoli toe.
De beste werking gebeurt in rauwe
toestand door voldoende te kauwen. Je
kan rauwe broccoli dus eventueel fijn
vermalen en mengen in salades. Heb je
liever warme broccoli dan kan je hem
kort wokken of doe zoals in ons recept
en maak er een knapperig, overheerlijk
koekje van. Enkel de buitenkant van dit
koekje komt in aanraking met de hittebron en binnenin blijft alles goed voor
het ter beschikking stellen van die o zo
belangrijke inhoudsstof.
Boodschappenmandje voor
4 personen:
• 1 groot stuk broccoli
• 300g bio-zalmfilet in blokjes van
ongeveer 2 cm gesneden
• 2 eieren
• 1 sjalot
• 2 teentjes look
• 100g witte quinoa
• 100g rode quinoa
• 100g rode quinoa vlokken
• 100g geraspte emmentalerkaas
• 1 eetlepel fijngehakte rozemarijn
• peper en zout
Bereidingswijze
• Snipper de look en sjalot fijn en
stoof deze aan in een weinig olijfolie
tot ze glazig zien.
• Doe er de rode en witte quinoa
bij samen met een dubbele hoeveelheid groentebouillon. Laat de
quinoa 17 tot 18 minuten zachtjes
koken onder een dekseltje en roer
regelmatig om aanbranden te voorkomen.
• Als de quinoa klaar is, doe je hem in
een grotere kom en zet deze even
opzij zodat de massa kan afkoelen.
• Snij de broccoli roosjes mooi af van
de stengels. Als er een weinig van
de kleinere stengels nog aan zit,
•
•
•
•
Nu het moeilijkste van het hele
recept
•
•
•
•
•
•
•
44
SANA nr 46
kan dat voor dit recept geen kwaad
voor een goed eindresultaat.
Bewaar de dikkere stengels en
maak er soep van. (Broccolistengels
geven soep een heerlijke smaak en
fluwelige, romige textuur.)
Doe de roosjes in een mixer-blender
en mix tot de broccoli de afmeting
heeft van de gare quinoakorrels.
Voeg de broccoli bij de quinoa
samen met de quinoa vlokken, de
kaas, rozemarijn, peper en zout en
eieren. Meng zorgvuldig tot je een
vaster en egaal mengsel bekomt.
Doe de zalmblokjes erbij en meng
nogmaals deze er voorzichtig onder
zonder ze te beschadigen. Dek de
kom af en zet deze minstens een
uurtje in de koelkast.
Als het quinoa, broccoli- zalmmengsel goed is afgekoeld, kan je ongeveer twee grote soeplepels van het
mengsel in je linker handpalm leggen. Gebruik je rechterhand om een
mooi gevormd koekje te maken.
Duw gelijkmatig en duw niet te hard
in een draaiende beweging zodat je
een mooi compact gevormd koekje
krijgt. Soms treden er wel eens
kleine breukjes op in je koekje. De
oorzaak daarvan kan zijn dat je
mengsel niet koud genoeg is (zet
het dan even langer in de koelkast)
of dat het te droog is (afhankelijk
van je gebruikte broccoli), voeg er
dan een eitje meer aan toe.
Zet je koekjes terug in de koelkast
(minimum een uurtje) tot gebruik.
Verhit een anti-kleefpan matig, doe
hierin 2 eetlepels olijfolie en leg de
quinoakoekjes in de pan. Na twee
minuutjes hebben ze een mooi krokant korstje.
Draai ze voorzichtig om en bak
de andere zijde ook een tweetal
minuutjes.
Neem je pan van de hittebron, zet
er een deksel op en laat het geheel
vijf minuten rustig doorwarmen.
Neem uit de pan en serveer hier
een winterse salade van veldsla en
witloof bij.
Natuurlijk smakelijk!
Broccoli en kanker
Een aantal studies geven duidelijk aan
dat er inderdaad een verband is tussen,
niet alleen kanker en het eten van broccoli maar ook naar een gunstige werking
wat betreft hart- en vaatziekten. Ook
door de grote aantallen aanwezige
carotenoïden zijn er gunstige effecten
naar het gezichtsvermogen. Voor wat de
kanker betreft, moet je wel opletten hoe
je die broccoli klaarmaakt. Belangrijk
is dat je broccoli goed kauwt zodat bepaalde enzymes die noodzakelijk zijn om
de actieve stof sulforafaan te vormen,
kunnen inwerken.(Dat hebben we in ons
recept al voor een stuk opgelost door de
broccoli te mixen.)
Dan moet je er goed op letten dat je
gebruikte keukentechniek een matige warmtebron is. Om een maximale
werking van de actieve stof te bekomen moet broccoli lichtjes verwarmd
worden maar mag deze zeker geen
hoge temperaturen krijgen. Je moet er
bij de bereiding zo’n beetje tussenin
blijven. Daarom hebben we in dit recept
eerst het koekje een beetje gebakken
aan beide kanten en dan rustig verder
matig laten verwarmen onder het deksel. Matig wokken en kort stomen zijn
ook goede technieken. Het ergste wat
je je broccoli kan aandoen, is koken.
Dat geldt trouwens voor al de groenten
uitgezonderd bonen die soms moeilijk
verteerbare eiwitten kunnen bevatten.
Tekst en foto’s
Dominique Vreven
‘t Vlierhof
Hasseltsestraat 57A
3740 Bilzen
Tel. 089 41 44 18
GSM 0478 61 33 02
[email protected]
www.vlierhof.be
SANA nr 46
45
De groene vingers
van
Ivo Pauwels
Ivo Pauwels, een gerenommeerd natuurkenner, auteur en
groen-journalist verzorgt elke maand een aantal schitterende
rubrieken in i-Sana.
MOSTERDZAADJE:
BIJBELS BEKENDE LEKKERNIJ
Ook in je eigen tuin kan je
mosterdzaad kweken
E
r zijn planten en kruiden die lekker zijn, die sommigen wel en anderen dan weer niet graag eten. Maar
er zijn ook planten en kruiden die onmisbaar zijn,
omdat ze altijd voor een of ander gerecht kunnen
gebruikt worden en door iedereen worden gewaardeerd omdat ze een meerwaarde voor de keuken en
voor de smaken betekenen. Mosterd is zo’n onmisbaar element in
de keuken. Het wordt in talloze recepten gebruikt en kan iedereen
wel bekoren.
Mosterd is een vanouds bekende plant
met een heel klein zaadje. Het werd
in landen rond de Middellandse zee
geteeld voor zijn bijzondere smaak en
daarvoor wordt het vandaag nog altijd
aangewend in de keuken. Wie kan zich
een lekkere boterham met kaas zonder
mosterd voorstellen en ook een pittige
saus smaakt heerlijker als er wat mosterd
wordt aan toegevoegd.
Vertrek je niet van een goede
huisgemaakt mayonaise op basis van
46
SANA nr 46
mosterd? Zo’n heel klein zaadje groeit
uit tot een weelderige plant en daarvoor
gebruikte Jezus ze ook in zijn bijbelse
vergelijkingen. Een mosterdzaadje mag
dan wel kleiner zijn dan één millimeter,
maar kijk eens tot welke geweldige plant
ze kan uitgroeien.
Zijn huidige naam “mosterd” heeft
trouwens niets te maken met de plant
zelf, maar met de bereidingswijze die
men in de oudheid toepaste. In de
vroegste jaren van onze tijdrekening
werd trouwens mosterdzaad geplet en
door toevoeging van most uit geplette
druiven kreeg het door enzymatische
werking zijn pittige, scherpe smaak en
geur. De naam is dus afkomstig van
most. Als je aan verse mosterd trouwens
ruikt, dan slaan je hersenen bij wijze van
spreken tegen je schedel. Enzymen zijn
daar verantwoordelijk voor. De herkomst
van de gebruikte most is trouwens ook
functie van smaakverschillen. Vandaar
dat mosterd van Dyjon anders smaakt
dan die van Tierentijn in Gent. En zo
heeft elke fabrikant wel zijn eigen recept
dat liefst zo geheim mogelijk wordt
gehouden omwille van commerciële
doeleinden. Feit is wel dat in elke
mosterdsoort mosterdzaad is gebruikt,
hoewel dat ook wel van verschillende
soorten en varianten afkomstig kan
zijn. De gele kleur is vaak het gevolg
van toevoegingen zoals kurkuma, een
gebruik dat uit Engeland stamt en uit de
Engelse koopvaardij afkomstig is.
de zaadpeulen worden geoogst.
Op www.wezooz.be kunt u Ivo Pauwels
in zijn en vele andere tuinen aan het werk
zien.
Spijsolie en mosterd
Er bestaan in hoofdzaak drie planten
waarvan de olierijke zaden de grondstof
voor mosterd leveren. De zwarte
mosterd, Brassica nigra, zou de bijbelse
mosterd zijn. Of het ook de mosterd is
waarvan je op een bepaalde leeftijd weet
waar Abraham hem vandaan haalde,
laten we in het midden. Dat is een ander
verhaal. De zwarte mosterd is een nauwe
verwante van de moederplant van bijna
alle koolgewassen, Brassica oleracea.
Daarnaast kennen we de gele mosterd,
Sinapis alba, en de seraptamosterd,
Brassica juncea.
In de tuin
Wie mosterdzaadjes in de tuin wil kweken
en zijn eigen mosterd wil bereiden
moet de zaadjes van een van de
mosterdsoorten in het voorjaar zaaien op
een zonnige plek in een goede tuingrond.
De gele bloemen die in de vroege
zomer verschijnen, zijn best aardig en
decoratief. Een dikke maand later kunnen
SANA nr 46
47
Tuin
Kaneel: Onmisbare,
zoete specerij
D
e sigaarvormig opgerolde
kaneelpijpjes zijn geen vrucht
of bloem, geen wortel of
gedroogd blad. Kaneel is een dunne
laag van de binnenste bast van de
jonge takken van de kaneelboom.
Om die reden snoeit men de bomen
op de plantages diep in. Dan maken
ze jonge twijgen en kaneelbast in
overvloed.
Uit Sri Lanka
Van oudsher groeit de kaneelboom,
Cinnamomum zeylandicum, in India
en op Sri Lanka. Dat zijn samen met
de Seychellen en Madagaskar nog
steeds de voornaamste producenten
van deze specerij die aan gerechten
een kruidige enigszins warme
zoete smaak toevoegt. Bij het
drogen, rolt de binnenste bast
van de kaneeltwijgen zich op.
De kaneelpijpjes zijn in elkaar
geschoven rolletjes kaneelbast.
Vele toepassingen
Kaneel is een specerij die snoepgoed
en kauwgom smaak geeft, likeuren,
wijnen en aperitieven pit. Ook in de
geneeskunde speelt de kaneelboom
een rol. Kaneelolie is een distillaat
48
SANA nr 46
nieuwigheden uit. Koffie, thee en
chocolade, natuurparels, tabak
en Chinees porselein werden de
handelswaar bij uitstek.
van Ivo Pauwels
van de bladeren van de 10 m
hoge kaneelboom. Kaneelolie gaat
buikkrampen tegen, verzacht
verkoudheid en griep en is een
precieus bestanddeel van allerlei
parfums. Kaneelolie is duur, reden
genoeg voor malafide personen om
ze te vervalsen. Gewoonlijk gebeurt
dat door cassiaolie, uiteraard een
veel goedkoper product.
Bloedige zeeslagen
Kaneel behoorde eeuwenlang tot
die dure en begeerde specerijen
waarvoor alle grote Europese staten
hun schepen uitstuurden. Onderling
vochten ze gruwelijke zeeslagen
uit om zich van kruidnagel,
muskaatnoot en kaneel meester te
maken. Die onderlinge strijd joeg de
prijzen gestadig de hoogte in. Eerst
waren het de Portugezen die een
monopolie vestigden en in navolging
van Vasco da Gama via Kaap de
Goede Hoop en gebruik makend
van de moessonwinden naar Calicut
zeilden, de grote specerijenhaven
aan de Indische westkust. Toen hun
macht taande, namen de Hollanders
en de Engelsen de heerschappij
over de specerijenroutes over. Pas
in de tweede helft van de 18de
eeuw daalden de prijzen van kaneel
en kruidnagel. Europa keek vanaf
die tijd naar andere exotische
Kokosnoot: Lekker
maar levensgevaarlijk
W
at is er exotischer dan
een kokosnoot? Het is
altijd weer een avontuur
de noot met een paar welgemikte
hamertikken te kraken. Kokosnoten
worden wel eens in verband
gebracht met apen. De slanke
palmbomen waaraan ze groeien
staan symbool voor zonovergoten
stranden en onbewoonde eilanden.
De slanke kokospalm
De kokospalm, Cocos nucifera,
is een uiterst nuttige boom. Niet
alleen omdat hij cocosnoten en
cocosmelk levert, ook omdat de
kokosvezels sterke matten vormen
die meer en meer als kamerbreed
tapijt of traploper worden gebruikt.
De kokospalm kan op het strand
groeien en tekent vaak de rand van
de vloed af. De wuivende kokospalm
heeft altijd een onvertakte stam en
wordt hoog, tot bijna 30 m. De kruin
bestaat uit 30 tot 50 grote geveerde
bladeren.
Zeevarend zaad
De kokosnoot is gevat in een soort
zwemvest, een dik pak vezels dat
nauwelijks door het zeewater wordt
aangetast en de noot gedurende
maanden drijvende kan houden.
Op die manier heeft de kokospalm
grote delen van de tropen veroverd,
tot de kleinste eilanden toe.
Het is dan ook niet moeilijk te
begrijpen dat kokosnoten op de
eilanden in de Grote Oceaan als
vruchtbaarheidssymbool worden
geprezen. In India zegt men dat
de waarde van goud niet opweegt
tegen de nuttige kokosnoot.
Als kamerplant
Vaak worden bovengronds
ontkiemde kokospalmen
aangeboden. Uit de noot schieten
dan de eerste slanke palmbladeren
op. Een pas gekiemde kokosnoot
is erg decoratief. In de droge
kamerlucht zal de palm het echter
nooit lang uithouden.
Verschillende soorten
De zogenaamde king coconut of
drinkkokos bevat het lekkerste
sap. Er zijn op plantages ook
dwergkokosnoten die vruchten
geven op nauwelijks een meter van
de grond. De maledivenkokosnoot
is klein en bijna rond, de
naaldkokosnoot is driehoekig en
puntig.
Gevaarlijk
Wanneer de zware noten uit de
bomen vallen zijn het ronduit
gevaarlijke projectielen. In de
tropen gebeuren er veel ongelukken
mee, vaak zelfs met dodelijke
afloop. Op de Salomonseilanden
vielen de jongste 5 jaar 105
kokosnootdoden. Een tropenhelm
is er geen overbodige luxe, ook niet
wanneer je op een karikatuur van
een onbewoond eiland aanspoelt.
SANA nr 46
49
Winterhanden en
-voeten: pijnlijk,
jeukend getreiter
door wisselende
temperaturen
Als de fijne
haarvaatjes
blokkeren...
H
et koude seizoen heeft
zijn voordelen, zoals een
vermindering van het
aantal gevallen van allergie door pollen en stuifmeel, maar anderzijds heeft
het ook zijn mindere kanten en die zie je in hele families terugkeren
omdat de erfelijkheid er mee gemoeid is: winterhanden en wintervoeten. Je mag het niet verwarren met koude handen of voeten. Het
fenomeen kan zich trouwens ook naar andere lichaamsdelen uitbreiden die blootgesteld zijn aan de koude en uitsteken: neus, oorlellen,
handen en voeten, hielen en tenen. Het hoeft nog geen stenen uit de
grond te vriezen om ermee geconfronteerd te worden, want in gebieden waar extreme koude heerst, doet het probleem zich minder
voor, maar het is meestal het gevolg van snel wisselende temperaturen. Geen ernstige kwaal, geen dodelijke vooruitzichten, maar wel
vervelende jeuk, rode vlekken, zwellingen, discomfort. Wat kan je
er aan doen?
50
SANA nr 46
Het is niet omdat je koude handen of
voeten hebt, dat je ook mag spreken
over winterhanden of -voeten. Dit laatste is echt een hardnekkige, moeilijk te
behandelen en vervelende kwaal waarbij
aan de getroffen lichaamsdelen letsels
optreden. Doorgaans komt het probleem
elke winter opnieuw voor en is het
familiaal gebonden. Erfelijkheid is er dus
zeker mee gemoeid.
Dat wil nochtans niet zeggen dat je met
de armen gekruist moet zitten wachten
op de lente, integendeel, want niet bewegen, is zoals altijd, niet gunstig!
Het start natuurlijk met kou. Dan begint
de huid te jeuken, er komen rode zwellingen bij die echt pijn doen. Soms zijn
het enkel de
vingers, maar
ook neus,
oorlellen,
tenen, in zeer
ernstige gevallen kunnen
zelfs de hielen
tekenen van
perniosis of
pernio - zoals
de wetenschappelijke
term heet vertonen.
Fijne bloedvaatjes
Winterhanden
zijn het gevolg van een abnormale reactie van de fijne haarvaatjes op het getroffen lichaamsdeel. Als je huid koude
ervaart, zal het lichaam daarop reageren
om de koude buiten te houden: er treedt
vasoconstrictie of samentrekken van de
oppervlakkige haarvaatjes op zodat het
lichaam geen warmte kan afstaan. Door
die verminderde doorbloeding blijft de
warmte diep in het lichaam bewaard.
Als daardoor de temperatuur van de
huid dan weer te laag wordt, treedt
een omgekeerde reactie in werking:
de haarvaatjes gaan weer open om de
huidoppervlakte weer van warmte te
voorzien. Door deze vasodilatatie gaat
de huid weer warm worden en rood zien.
Bij winterhanden en -voeten is dit me-
chanisme defect, zodat er geen nieuwe
vasodilatatie of openzetten van de fijne
haarvaatjes volgt. Op die manier treedt
beschadiging van deze huidgedeelten
op. Wat merk je?
- de huid ziet rood of purper
- er is pijn en overgevoeligheid, waarbij
aanrakingen erg pijnlijk kunnen zijn
- de huid jeukt en voelt branderig aan
- er kunnen zweertjes opkomen die
infecteren
- uiteindelijk kunnen blaartjes ontstaan.
Wat kan je doen?
Meestal is er familiale aanleg en die kan
je natuurlijk niet veranderen, maar je
hebt wel invloed op de omstandigheden
die perniosis
in de hand
werken.
- Vermijd
te strakke
kleding en te
nauwe schoenen.
- Zorg voor
vitaminerijke voeding
met vooral
vitamine D en
vitamine B3.
- Vermijd
vochtige
woningen of
werkplaatsen.
- Vermijd felle
wind bij koude temperaturen.
- Vermijd bruuske temperatuurschommelingen.
- Gebruik Ginkgo Biloba voor een betere
doorbloeding in de fijne haarvaten.
- Blijf nooit lang stil staan bij vrieskou,
maar beweeg, huppel, spring.
- Gember en rozemarijn zorgen voor
verwijding van de bloedvaten en een
betere doorbloeding.
- Zorg voor voldoende warme kleding:
dikke handschoenen, schoenen met
dikke zolen.
- Vermijd alcohol, want daardoor verlies
je nog meer warmte.
Hans de Groot
SANA nr 46
51
Ebola is wel degelijk een heel agressief
virus waarbij de patiënten die er door
besmet raken in 50 tot 90 percent van
de gevallen overlijden binnen de drie
weken na hun besmetting. Intussen zijn
al vier subtypes bekend en de grote
vrees bestaat dat het virus zich kan
camoufleren om nog agressiever te worden. De Belgische wetenschapper Peter
Piot noemt het ebolavirus veel gevaarlijker dan aids, omdat het snel epidemische vormen kan aannemen gewoon
door contact met lichaamsvocht, terwijl
dat bij HIV hoofdzakelijk via onveilige
seks is.
Kan je iets doen
tegen EBOLA?
D
e wereld is in paniek vanwege het ebolavirus. Net zoals
de pest in de Middeleeuwen, de Spaanse griep in de eerste wereldoorlog en het verkoudheidsvirus bij Indianen
tijdens de Spaanse veroveringen in Zuid-Amerika maakt
het ebolavirus duizenden slachtoffers, is er geen enkel medicijn
tegen opgewassen en breidt de besmetting in sneltreinvaart verder
uit. Het startte in 1976 in een gebied naast de Ebolarivier in Kongo
(vroegere Zaïre) waar toen het eerste slachtoffer viel. Sindsdien
heeft het zich over grote gebieden in Afrika verspreid, al meer dan
tienduizend slachtoffers gemaakt, dat aantal groeit nog en de hele
wereld houdt de adem in, want ook in Amerika en Europa zijn de
eerste slachtoffers gevallen. Het virus maakt dus ook gebruik van
de moderne transportmiddelen om de rest van de wereld te bedreigen. Maar is het virus dan zo gevaarlijk als wordt voorgesteld en
kunnen we er iets tegen doen om besmetting te voorkomen?
52
SANA nr 46
Risico’s
Terwijl president
Obama olie op de
golven goot door
te waarschuwen
tegen hysterie, gaat
Frankrijk en ook
ons land personen die in besmet
gebied verbleven
en via luchthavens
terugkeren extra
screenen. In elk geval blijft het aantal
slachtoffers stijgen.
Men vermoedt dat
de eerste oorzaak
te zoeken is bij besmette vleermuizen
die dieren hebben
gebeten die nadien
werden opgegeten
door mensen. Op
die manier is het virus wellicht bij de mens beland en woedt
de besmetting voort in Kongo, Guinée,
Sierra Leone, Liberia en Nigeria, zelfs in
Senegal.
De besmetting gebeurt enkel via lichaamsvochten van besmette personen
of dieren: bloed, speeksel, sperma,
vaginale secreten, uitwerpselen, moedermelk, braaksel en zweet. Urine is
doorgaans virusvrij.
Het virus kan niet overleven in de lucht.
Hoesten en niezen brengt weinig gevaar
mee, tenzij de spray rechtstreeks wordt
ingeademd. Ook het eten van besmette
dieren is daarom gevaarlijk evenals contact met aan ebola overleden personen.
Vandaar dat de Afrikaanse begrafenisrituelen levensgevaarlijk zijn. Ook kleding
of verzorgingsmateriaal kan drager zijn
van het virus omdat er lichaamsvochten
of secreten kunnen opzitten. Insecten of
zwemmen in het zwembad (zolang het
maar voldoende ontsmet is met chloor)
zijn niet gevaarlijk; beten van besmette
dieren wel (vleermuizen, runderen,
apen). Het slachten van deze dieren kan
dus ook besmetting overbrengen.
Wie loopt gevaar?
Iedereen die met
besmette personen
in contact is geweest, loopt gevaar.
De symptomen zijn
duidelijk: keelpijn,
hoofdpijn, misselijkheid, braken,
diarree en naarmate
de ziekte vordert
ook bloedingen. Aan
dit laatste gaat men
dood. Het herstellen
van de vocht- en
elektrolytenbalans
en stabiliseren
van bloeddruk en
beademing is van
essentieel belang.
Wie de ziekte overleeft, is verder immuun, net zoals bij
alle virusinfecties.
Momenteel is er nog
geen vaccin. Het
komt er dus op aan voorzichtig te zijn,
reizen naar risico-landen te beperken of
te vermijden, persoonlijk contact met
bloed en lichaamsvochten uit de weg
te gaan en te zorgen dat zijn persoonlijke weerstand goed is: gezond eten,
darmflora verzorgen, bewegen, niet
roken, kortom de klassieke maatregelen. Probiotica en Echinacea kunnen die
weerstand op peil brengen, maar: dat is
geen garantie tegen ebola. Het gezond
verstand is nog de beste garantie.
Jos Van Landuyt
SANA nr 46
53
DE NATUURSTER
Buntjens Lizzy
Diesterstraat 18
3980 Tessenderlo
NATUURWINKELTJE MARGRIET
Advertentie
Achter d’Hoven 11 - 2990 Wuustwezel
Openingsuren:
di - vrij: 9u - 12u en 13u30-18u
woe - zat: 9u - 12u en 13u30 - 17u
dond: 13u30 -18u
zondag- maandag en
donderdagvoormiddag gesloten
mail:
[email protected]
Openingsuren: Maandag-zaterdag
9u30-12u30
13u30-18u00
Donderdag sluitingsdag
Tel.: 0496/60.80.97
Essentiële oliën
Openingsuren:
DE MARETAK
natuur- en dieetvoeding, lichaamsverzorging
De Merodelei 36 - 2300 Turnhout
Tel.: 014/42 47 63
Openingsuren:
van maandag t/m zaterdag 09u30 - 18u00
ma:
di:
wo:
do:
vrij:
za:
9.30
9.30
9.30
9.30
9.30
12.30
12.30
12.30
12.30
12.30
13.30
13.30
13.30
13.30
13.30
13.30
18.00
18.00
18.00
18.00
18.00
18.00
te bestellen bij
Nieuwstraat 85 - Geel
Korspelsesteenweg 86 - 3581 Beverlo
Tel.: 011/40.14.07 www.brouwland.com
Openingsuren :
54
SANA nr 46
www.boverte.be
Maandag - vrijdag:
Zaterdag:
9u tot 18u
9u tot 17u
SANA nr 46
55
Advertentie
Met vitamine C
Voor een
ijzersterke
weerstand
• Ondersteunt het immuunsysteem
• Gemakkelijk in te nemen
180 tabletten
Verkrijgbaar bij de apotheek
met CNK bestelcode: 2595-791.
Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.
www.
56
SANA nr 46
.be

O U D E R B E R I C H T E N KERST 2014 LICHT

Sana Webshop - The Concept Group

Inceptie bezoek Jemen

Mw. Dr. C.F. Dagnelie, huisarts Dhr. S. Sana, huisarts

Recept-Broccoli-Salade

Burn out: De gesel van onze tijd - i-Sana

Zoek de verschillen: hart- en vaatziekten m/v

Programma Lissabonreis

Actie van de maand

Eau Thermale Spa behandeling voor