Nieuwjaarspeech, Pedro Peters, algemeen

Nieuwjaarspeech, Pedro Peters, algemeen directeur RET, 5 januari 2015
Let op: gesproken versie geldt.
Allereerst wens ik iedereen een heel mooi en gezond 2015. 2014 was een goed jaar.
Er werd in 2014 meer en verder gereisd met de RET. Daarom is een flinke groei in
reizigerskilometers te zien van in totaal 4%. Deze groei komt voor het grootste deel door de
populariteit van de metro. En dan niet alleen op lijn E, maar op alle metrolijnen. Steeds meer
reizigers ontdekken de metro als hoogwaardig vervoersmiddel dankzij de hoge snelheid, de hoge
frequentie en het comfort. Deze populariteit is terug te zien in de aanhoudende groei van
Randstadrail. Inmiddels maken hier dagelijks 37.000 reizigers gebruik van. Daarnaast is
Rotterdam als stad een steeds populairdere bestemming. Dankzij de komst van onder andere de
Markthal riep The New York Times Rotterdam uit als ‘must see city’ in 2014. Ook de voorzichtige
economische groei draagt bij aan meer woon-werk verkeer met het OV. Dat is ook te merken aan
het toegenomen gebruik van P&R voorzieningen. Op Kralingse Zoom hadden we 7% meer
instappers per dag sinds de garage geopend is.
Ook van het gratis vervoer voor 65plussers wordt ieder jaar meer gebruik gemaakt. 65Plussers in
Rotterdam reizen steeds meer en vanaf 2015 biedt ook de gemeente Barendrecht gratis vervoer
voor haar oudere inwoners. Ook het aantal reizende studenten is toegenomen. Landelijk wordt er
door studenten meer gereisd. Dat zien we ook in de regio Rotterdam.
Meer klanten en meer reizigerskilometers dus. Maar ook steeds meer tevreden reizigers bleek uit
de landelijke OV-klantenbarometer. Daarin kregen we een mooi rapportcijfer; een 7,5. De
klantwaardering voor de RET is daarmee voor het vijfde jaar op rij gestegen. Dat kan je geen
toeval meer noemen. Het zijn prachtige cijfers! Ik ben trots op mijn RET-collega's op straat en
achter de schermen. Dit cijfer is de beloning van hun inzet!
De veiligheidscijfers laten al jaren een stabiel beeld zien, dat in 2014 doorzet. Zo daalde het
zwartrijderspercentage tot een historisch laag niveau met 0,2% bij de bus, 1% bij de metro en
0,6% bij de tram. Prachtige cijfers, zeker in vergelijking met het percentage van boven 10% voor
het sluiten van de poortjes in de metro in 2009. En dan te bedenken dat er bij de NS nog steeds
gedoe is over het sluiten van de poortjes. Mocht er nog twijfel bestaan of de poortjes helpen tegen
zwartrijden: de cijfers spreken voor zich!
Geweld in het openbaar vervoer wordt veroorzaakt door zwartrijders. Goed om te zien dat ook het
aantal geweldsincidenten tegen RET-personeel met 7% is gedaald in 2014. Dit zijn op zich mooie
resultaten. Ons eigen beleid en de samenwerking met politie en openbaar ministerie werkt dus en
het wordt stapje voor stapje beter. Maar in de praktijk betekent het toch dat er afgelopen jaar 94
collega’s met geweld te maken hadden. Bijna 2 collega’s per week...Onacceptabel. Ik blijf het
zeggen: we mogen hier niet tevreden over zijn en al helemaal niet aan wennen.
Door de inzet van extra OV-surveillanten in de metro, de actieve samenwerking tussen de BOA’s
-Buitengewone Opsporings Ambtenaren- achter de camera’s en de BOA’s op de metrostations
betrappen we veel meer mensen op ‘ongewenst gedrag’. Doordat alle medewerkers op straat
inmiddels een tablet hebben, is het melden van incidenten makkelijker geworden en is de
meldingsbereidheid van medewerkers toegenomen. Deze maatregelen zorgen voor extra ogen en
meer meldingen van bijvoorbeeld verbale agressie. Al deze meldingen zorgen ervoor dat we
steeds gerichter kunnen ingrijpen daar waar het nodig is.
Ook financieel gaan we onze winstdoelstellingen realiseren. We zien dat het businessplan ons
helpt om richting en ambities te geven. We lopen met een aantal doelstellingen zelfs voor op ons
schema. Ik wil jullie allemaal bedanken voor jullie inzet; met elkaar maken we het waar.
Maar, voordat ik verder ga, wil ik kort stil staan bij het verdriet dat er afgelopen jaar ook was.
Allereerst gaan mijn gedachten uit naar de collega’s die dit jaar overleden zijn. Een groot gemis
en veel verdriet voor familie en vrienden en ook voor collega’s die dagelijks met hen hebben
samengewerkt. In december overleed Theo Bouwhuis tijdens zijn dienst. Op dat soort momenten
is duidelijk hoe verbonden wij als collega’s met elkaar zijn. Naast het verdriet is dat bijzonder om
te ervaren.
Op maandagmiddag 10 maart raakten reizigers en collega’s gewond bij een aanrijding tussen drie
trams op het Breeplein. Als vervoersbedrijf met honderden trams, bussen en metro’s door het
drukke Rotterdamse verkeer weet je dat ongelukken kunnen gebeuren. Maar als het dan echt
gebeurt en er maar liefst 3 voertuigen en veel inzittenden bij betrokken zijn, dan is dat heel
ingrijpend. Daarnaast leidde het natuurlijk ook tot een flinke verstoring voor reizigers.
Reisinformatie geven bij verstoringen - groot en klein - is extreem belangrijk en neemt een hoop
ergernis weg bij de klant. Minstens zo belangrijk is het om te kijken hoe we storingen kunnen
voorkomen. Dit jaar was de doelstelling om 20% minder verstoringen te hebben in ons vervoer.
En dat is gelukt. Een mooie prestatie dankzij een dagelijkse monitoring en goede samenwerking
tussen de afdelingen exploitatie en techniek. Maar, dit is nou typisch zo'n onderwerp waarbij de
aandacht niet mag verslappen. Volgend jaar is de ambitie om 30% minder storingen te hebben.
Ambitieus, maar het moet kunnen.
De collega’s van het Ingenieursbureau en van Infra zijn ondertussen bezig met een enorme klus.
Een groot deel van ons metronet, de stations en ons tramnet stamt uit de jaren ‘70 en ‘80. De
stadsregio heeft daarom besloten om de komende jaren enorm te investeren. Dat betekent dat er
de komende tien jaar 60 miljoen per jaar geïnvesteerd wordt in onderhoud en renovaties. Tot
nu toe was dat 20 miljoen per jaar. Een verdriedubbeling en dat zorgde dit jaar bijvoorbeeld voor
nieuwe tramrails op de Erasmusbrug. En we hebben afgelopen zomer het langste stuk
metrospoor tot nu toe vervangen; bijna 10 kilometer spoor tussen Tussenwater en Slinge. Het was
een race tegen de klok, alle werkzaamheden moesten in 6 weken zomervakantie worden
afgerond. Maar, het is gelukt. Uitdaging hierbij is wel om reizigers steeds een goed reisalternatief
te bieden en ook goede reisinformatie te blijven geven.
En dit jaar hebben we iets geks gedaan. Iets wat eigenlijk tegen alles in gaat waar een
vervoersbedrijf normaal voor staat. Normaal moet je reizigers vooraf informeren, de dienstregeling
moet kloppen. Maar wij zetten vanaf november -als het even kan- stiekem een extra metro in. Het
succes van metrolijn E is zo groot dat er dagelijks 37.000 reizigers gebruik van maken. Zoveel
reizigers zorgt voor volle voertuigen in met name de ochtendspits. Maar, het zal nog zeker een
paar jaar en een aantal miljoenen kosten voordat frequentieverhoging gerealiseerd wordt. Daarom
moeten we nu improviseren. Als het mogelijk is nemen we een reservevoertuig om in het drukste
moment in de ochtendspits op Randstadrail in te zetten. Ik doe dan ook de dringende oproep aan
de nieuwe Metropoolregio om zo snel mogelijk besluiten te nemen. Want zelfs als er vandaag
besloten wordt, duurt het nog tot eind 2016 voordat we rijden en langer uitstel is niet verantwoord.
Dit is een mooi voorbeeld hoe we het belang van de reiziger voorop proberen te zetten. In plaats
van zelf een rijtje onderwerpen te noemen, is leuker om even naar een filmpje te kijken.
Deel 2 Filmpje reizigers
Het gaat om soms leuke en soms heel belangrijke dingen voor de klanten waarmee we zorgen dat
klantgerichtheid meer is dan een simpele kreet. Categorie ‘leuk’ is bijvoorbeeld de primeur met
een statiegeldautomaat waarmee reizigers geld krijgen voor hun afval. Mooi is het record aantal
dagjesmensen op de Fast Ferry. We introduceerden nieuwe herkenbare OV-symbolen om
drukke OV-knooppunten overzichtelijker te maken. De M van metro is van veraf te zien op
Kralingse Zoom Ook bestelden we alvast 2 waterstofbussen die gaan rijden in 2016. En het
mooie is: er komen voor onze reizigers komend jaar nog meer innovaties aan.
Na een succesvolle pilot kunnen vanaf januari alle RET reizigers die dit willen Achteraf Betalen
voor hun gemaakte ritten. Voor het eerst in de geschiedenis van het OV kunnen consumenten op
rekening reizen. Zonder enige reclame hebben we alleen al door de berichten in de media 750
RET-klanten die voor Reizen op Rekening hebben gekozen. We hebben overigens geen exacte
doelstellingen hoeveel mensen hier aan mee zouden moeten doen. Het is een extra keuze, een
extra mogelijkheid voor onze klanten. Voor de reiziger heeft dit veel voordelen; zo kunnen ze altijd
in- en uitchecken zonder de vraag of er wel genoeg saldo op de kaart staat. Meerdere kaarten
worden aangesloten op een factuur zodat ouders voor hun kinderen het OV reizen kunnen
betalen. Reizigers hebben eind van de maand een totaaloverzicht van de kosten die zij gemaakt
hebben in het OV. En tot slot is het zo mogelijk om een gemiste uitcheck te herstellen, direct na
de rit of eind van de maand. TLS en RET hebben Reizen op Rekening zo ontwikkeld dat alle
bedrijven in Nederland het zo kunnen invoeren. Dan kunnen reizigers bij alle vervoerders reizen
en betalen achteraf voor al hun reizen op 1 factuur. Gemak dient de mens. Het begin is er; GVB
en Syntus doen al mee. Ik hoop van harte dat er geen bedrijven zullen zijn die weer een andere
werkwijze gaan invoeren. Laten we als sector het belang van de klant nu eens hoger stellen dan
het belang van het individuele OV-bedrijf.
Om reizen op rekening technisch mogelijk te maken is er een grote wijziging geweest in het OVchipkaart systeem. Translink System –het bedrijf achter de OV-chipkaart- heeft hiervoor de
systemen zo aangepast dat de reisgegevens zoals ritprijs niet meer op de OV-chipkaart zelf
hoeven te staan. Deze gegevens staan nu op de computer bij TLS in Amersfoort. In feite is de
chipkaart alleen nog maar het identificatiebewijs om te kunnen reizen en de poortjes te openen.
Deze technologische ontwikkeling maakt de weg vrij voor allerlei andere manieren van OV
betalen. Het hoeft dan niet meer met de OV-chipkaart, maar kan ook met je bankpas of je
mobiele telefoon. Spannende ontwikkelingen waar wij als voorloper van de OV-chipkaart natuurlijk
bij willen zijn. Komend jaar gaat er dan ook veel op dit gebied gebeuren. Hou ons maar in de
gaten.
In het filmpje waren net al enthousiaste reacties te zien op de komst van wifi op metrostation
Beurs. Ook wij zijn enthousiast over de pilot. Omdat we meteen met het moeilijkste station gestart
zijn, is de uitrol over de andere stations te overzien. Daarnaast starten we later deze maand met
de inbouw van wifi in de tram en metro. De verwachting is, dat we in de zomer wifi op 10
stations en in al onze voertuigen hebben ingebouwd. Tijdens je hele reis online met gratis wifi;
mooie extra service voor reizigers, toch?
Het station is voor onze reiziger geen eindbestemming maar slechts onderdeel van de reis.
Daarom proberen we vanuit onze rol als vervoersmakelaar te faciliteren in OV fietsen en de
komst van fietsenstallingen. Ik zeg met opzet faciliteren omdat wij hierin niet zelf aan zet zijn,
maar afhankelijk van de wil en ambitie van gemeenten en de stadsregio. Daardoor gaat deze
ontwikkeling niet zo snel als we zelf zouden willen. De plannen voor de OV-fiets zijn vertraagd.
Er gebeurt dus van alles voor de klanten. Aardig Onderweg noemen wij dat. In februari starten we
met een nieuwe media-campagne om de inwoners van onze regio hierover te informeren. Hou het
in de gaten, want dit wordt mooi.
Mooie plannen en resultaten! Zijn we er dan? Nee! Ook in 2015 willen we onze resultaten verder
verbeteren. Sturen op prestaties en resultaten blijft belangrijk. Dit geldt voor onze prestaties op
straat, zoals de servicegerichtheid en de punctualiteit, maar ook voor interne zaken.
Het afgelopen jaar is door de afdelingen veel gedaan aan het verlagen van ons verzuim.
Alhoewel sommigen misschien het woord niet meer kunnen horen, blijft verzuim hoog op de
agenda staan. We hebben de ambitie dit jaar verder te dalen naar 6,5%. Dat gaat niet vanzelf.
De aandacht voor 2015 ligt in het vasthouden van wat we hebben bereikt en onszelf daarnaast
ook meer te richten op het voorkomen van verzuim.
We werken daarom hard aan plannen voor duurzame inzetbaarheid van alle collega's, zoals dat
zo mooi genoemd wordt. Daarbij is steeds de vraag hoe wij er samen met de collega's zelf voor
kunnen zorgen dat we gezond en met plezier tot 67 jaar aan het werk blijven. Dat we langer door
moeten werken, onze gemiddelde leeftijd bij RET inmiddels 52 jaar is, en het veel mensen steeds
zwaarder valt, zijn feiten. De RET zal daarom verder investeren in initiatieven hiervoor. In de CAO
hebben we aangegeven dat vakbonden en directie hierin samenwerken. Preventief onderhoud is
dus niet alleen nodig voor de bussen en trams maar ook voor jezelf.
Belangrijk is in dit verband ook het OV-sectorplan, waarin we samenwerken met de andere
vervoerders en vakbonden om bijvoorbeeld jongeren een leerwerkplek te bieden als monteur. En
we starten komend jaar met OV-leerbanen. Die OV-leerbanen zijn uniek: we helpen jongeren om
aan de slag te gaan en te blijven. Ze starten als servicemedewerker en als ze goed functioneren
kunnen deze jongeren doorstromen naar metrobestuurder op de Hoekse Lijn! Unieke kans voor
jongeren maar ook voor ons: door de vergrijzing hebben we de komende jaren heel veel goede,
gemotiveerde jonge RET’ers nodig.
Op dit moment bereiden we een wel heel bijzonder project voor dat in september moet starten.
We bieden jonge mensen een prachtige kans kans: een klas met 15 leerlingen krijgt een MBOopleiding tot buschauffeur. Zo kunnen jongeren al op vroege leeftijd aan de slag als
buschauffeur bij RET. Heel bijzonder is dat we goede, ervaren RET-buschauffeurs zullen vragen
om deze jongelui in de praktijk op te leiden. Na een paar maanden theorie in de schoolbanken
zullen deze leerlingen bij ons fulltime getraind worden als chauffeur. Deze training wordt door
RET-chauffeurs gegeven. Ook zal 1,5 jaar praktijkervaring bij de opleiding horen. RET-collega's
begeleiden en coachen de leerlingen tijdens de hele opleiding. Op die manier gebruiken we de
ervaring en kennis van de oude rotten in het vak om jonge mensen de kneepjes van het vak te
leren. Tegelijk "ontlast" dat de oudere chauffeurs omdat ze zelf minder rijden, maar ondertussen
juist de jonge collega’s op weg helpen. Eigenlijk een moderne vorm van het oude "meester gezel" model. Als oud-onderwijzer geloof ik erg in deze werkvormen.
Ook roosters, onregelmatige diensten, gebroken diensten vallen juist ook voor oudere
medewerkers soms zwaar. We kijken dit jaar ook naar mogelijkheden om hierin verbeteringen aan
te brengen.
Iets heel anders. Er zijn 16 metrovoertuigen voor de Hoekse Lijn besteld ter waarde van 80
miljoen euro. Eind van dit jaar komt het eerste voertuig al binnen. Ons ingenieursbureau zit
midden in de bestekfase voor de ombouw van de Hoekse Lijn en in 2015 vinden de
aanbestedingen voor de verbouwing plaats. Daarnaast wordt binnen de RET de voorbereiding
van de exploitatie verder opgepakt om te zorgen dat deze metrolijn september 2017 ook echt kan
gaan rijden. De zomer ervoor hebben we nog een ombouwperiode. Gedurende die tijd gaan wij
het vervangend vervoer regelen. Een grote klus en we werken dit jaar de plannen uit.
In 2015 zullen we twee grote huisvestingsprojecten starten. In het directieteam hebben we de
besluiten inmiddels genomen. Het eerste bouwproject betreft de 's Gravenweg. Op de ’s
Gravenweg wordt de werkplaats aangepast voor het onderhoud aan de voertuigen van de
Hoekse Lijn. Daarnaast wordt het kantoor gerenoveerd, de werkplaats helemaal up to date
gemaakt en een nieuwe wasstraat gebouwd. In een compacte stad is overlast voor omwonenden
altijd een probleem. Onze plannen zullen daarom zo worden uitgewerkt dat de overlast zeker niet
zal toenemen, maar eerder afnemen.
Ook voor de Kleiweg is de kogel door de kerk. Onze oudste locatie. Deze RET-locatie wordt in
zijn geheel gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Een enorme stap vooruit. Veel collega's,
maar ook de omgeving wachten hier op. We willen niet voor het voorjaar van 2016 de
bouwactiviteiten starten. Een megaklus, want "tijdens de bouw gaat de verkoop door". We kunnen
bouwen op "eigen grond" en door goede indeling en grondgebruik gebruiken we slechts de helft
van de grond voor nieuwbouw. We bouwen zoveel mogelijk tegen de snelweg aan om de wijk
optimaal te ontlasten. Met de gemeente zijn we in overleg over de beste grondindeling.
Een aantal collega’s werkt op dit moment aan de bieding voor onze railconcessie. Want, ook al is
er dan een hoofdlijnenakkoord en al heeft onze opdrachtgever de stadsregio aangegeven dat de
railconcessie wordt inbesteed, daar moet wel een hoop werk voor gedaan worden. We moeten dit
jaar een bod doen voor alle werkzaamheden, de tram, metro, de infra, veiligheid en marketing.
Kortom; 80% van ons werk wordt nu gevat in deze bieding. Een enorme klus die ervoor moet
zorgen dat er goede afspraken en prijzen komen voor ons werk tot 2026.
Per 1 januari is de stadsregio Rotterdam opgeheven en is de Metropoolregio gestart. Het kabinet
heeft besloten om de zogenaamde "plus-regio" op te heffen en de OV-taken over te hevelen naar
de provincies. Voor Rotterdam en Den Haag is gelukkig de uitzondering gemaakt dat zij een
Metropoolregio vormen. Haaglanden en stadsregio Rotterdam gaan daardoor samen verder als
Metropoolregio. Ik ben daar een voorstander van en ben blij dat we niet bij de provincie "terecht"
gekomen zijn. Grote steden vragen om een grootstedelijke aanpak.
2026. Dat klinkt nog ver weg, verder dan het businessplan dat tot 2017 loopt. Dit voorjaar werken
we daarom aan een lange termijn visie. Dat heeft consequenties voor komende 5 en 10 jaar.
Daarom maken we ook een update voor ons businessplan en verlengen dit tot en met 2019.
Kortom, we blijven vooruit kijken en er is altijd meer dan genoeg te doen. 2015 wordt weer een
actief jaar met veel werk aan de winkel, intern en extern.
Ik wens jullie een goed jaar en ik heb er zin. En ik reken er op dat dat ook voor jullie geldt.