Het onderzoeksteam

Foto’s Sezione CAI Varallo
De Capanna Regina Margherita.
Waarom zijn jullie naar de hoogste hut in
Europa gegaan?
“We wilden mensen met acute hoogteziekte hebben zodat we de neus konden
leren wat ziek en niet-ziek is. Je kan het
vergelijken met de snuffelhonden op
vliegvelden die ruiken of er explosieven,
geld, zaden, kiemen of drugs in de bagage
zit. Net zoals deze honden, moeten we de
neus eerst trainen, voordat we de eNose
kunnen gebruiken om acute hoogteziekte
op te sporen. In een eerder onderzoek is
aangetoond dat 9% van de mensen op
2850 meter acute hoogteziekte heeft en op
4500 meter, de hoogte van de hut, 53%.”
Wat moesten de proefpersonen doen?
“Naast de metingen als hartfrequentie en
bloeddruk en het invullen van onderzoekslijsten, moesten ze vijf minuten in- en
uitademen via de eNose. Ze kregen een
klem op de neus zodat alle uitgeademde
lucht via het apparaat ging. De eNose
gebruikt van die vijf minuten er drie voor
metingen en heeft vervolgens tien minuten
nodig om de lucht te analyseren. Daarna
wast het apparaat zichzelf schoon. Het
mooie van het apparaat is dat je geen
naalden nodig hebt en het onderzoek
buiten het lichaam plaatsvindt. Een
enkeling vond het vervelend om vijf
minuten door de neus te ademen maar
voor het overgrote deel was het geen
belasting.”
En, waren er mensen met acute hoogteziekte?
“Ja, een behoorlijke groep. We zijn een
week in de hut geweest en vroegen alle
bezoekers om mee te werken. In totaal
hebben 142 mensen meegedaan, van wie
30 vrouwen. In totaal had 39% acute
De NKBV ondersteunt bergsportgerelateerd medisch
onderzoek. Ben jij van plan om onderzoek te doen?
Kijk voor meer informatie op www.nkbv.nl/kenniscentrum
onder ‘Medisch’ of stuur een mail naar [email protected].
hoogteziekte. De mensen stonden in een
rij voor onze kamer. Ze waren erg benieuwd naar wat wij aan het doen waren
en naar hun eigen gezondheid. Ze wilden
graag alle cijfertjes weten: de hoeveelheid
zuurstof in het bloed, de hart- en de
ademhalingsfrequentie. De verschillen
tussen de gemiddelde waarden in de
gezonde en de zieke groep zijn duidelijk.
Het percentage zieken is iets lager dan
cijfers uit eerder onderzoek. Wij denken
dat een aantal zieken zich niet gemeld
heeft voor ons onderzoek. Het was
uiteraard vrijwillig.”
Hoe gaat het nu verder?
“We werken onze gegevens uit en
publiceren die in een wetenschappelijk
tijdschrift. Een vergelijkbaar onderzoek is
door een groep Engelsen gedaan in de
Himalaya, daar zijn we ook benieuwd naar.
Zoals gezegd is er nader onderzoek nodig.
We hopen dat de eNose in staat zal zijn om
onderscheid te maken tussen mensen met
en zonder acute hoogteziekte. Als dat zo is
kunnen verantwoordelijken voor een reis
met behulp van de eNose beslissen om
iemand wel of niet verder mee omhoog te
nemen. Momenteel kan dit alleen aan de
hand van een vragenlijst, die makkelijk te
beïnvloeden is. Door de eNose heb je een
beter instrument in handen. Met deze
objectieve test kan je straks beter
adviseren over medicatie en je kunt
makkelijker ingrijpen. Daarmee zijn doden
te voorkomen. Het zou mooi zijn als we de
eNose uiteindelijk ook voor screening op
gevoeligheid voor acute hoogteziekte
kunnen gebruiken. Dan kan je voorafgaand
aan een reis een risico-inschatting en een
‘stijgingsadvies’ geven. Dat is van belang
voor alle bergsporters.”
De onderzoekers:
Marloes Bolman,
Remco Berendsen
en Marieke van
Vessem.
Het onderzoeksteam
Het onderzoek naar acute hoogteziekte is uitgevoerd door
drie leden van de Medische Commissie van de NKBV.
Remco Berendsen (1972), anesthesioloog bij het Leids
Universitair Medisch Centrum, gespecialiseerd in hartoperaties. Remco is tevens ‘bergdokter’, opgeleid door de
Österreichische Gesellschaft für Alpin- und Höhenmedizin.
Remco is actief in de bergen sinds 1992 als rotsklimmer en
doet nu aan ‘relaxed alpinisme’ en toerskiën.
Marieke van Vessem (1988) wandelt sinds haar achtste met
haar ouders in de bergen. Ze maakt huttentochten sinds ze
studeert en trekt regelmatig met de mountainbike de
bergen in. Marieke heeft geneeskunde gestudeerd aan de
Universiteit van Utrecht. Het onderzoek naar hoogteziekte
was haar afstudeeronderzoek.
Marloes Bolman (1977), op de foto links, is werkzaam in het
Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam als anesthesioloog.
HOOGTELIJN 1-2014 |
55