download - Neerlands diep

Kennis in het groot.
Kennis in het groot.
Inzicht in complexiteit Complexiteit kenmerkt het werkveld van de omgevings
Aanleiding
manager. Legde je vroeger een spoortracé of weg aan, tegenwoordig ontwikkel je een gebied. En in
Het simulatiespel is ontstaan vanuit de behoefte aan een instrument dat inzichtelijk maakt met welke factoren
de praktijk blijkt dat vaak een fikse opgave. Waarbij je te maken krijgt met ondernemers, bewoners,
belanghebbenden en overheden én met de afspraken die gemaakt zijn voor het gebied. Omgevings
management betekent daarom de dialoog aangaan, verwachtingen managen, mogelijkheden en risico’s
inschatten, en het betekent ook zeker anticiperen.
Dynamiek tonen King OMgevingsmanagementspel (KOM) toont de dynamiek binnen
dit krachtenveld van omgevingsmanagement en maakt duidelijk welke gevolgen beslissingen kunnen
en actoren omgevingsmanagers te maken krijgen. KOM is ontwikkeld in samenwerking met de TU Delft en
LEF future centre.
De TU Delft ontwikkelde de simulator en het daarin opgenomen besliskundig omgevingsmodel voor infra
projecten. De Urban Decision Room-groep van de universiteit houdt zich al bezig met het ontwikkelen van
beslistools in dynamische beslissingsomgevingen en ontwikkelde onder meer The Urban Decision Room
(UDR) in opdracht van de gemeente Rotterdam.
LEF future centre biedt RWS ers en haar partners professioneel maatwerk voor procesbegeleiding. Bij de
ontwikkeling van KOM faciliteerde LEF diverse brainstorm-bijeenkomsten en hielp zo bij het scherper krijgen
van de spelfunctionaliteiten. LEF werkt op basis van interdisciplinaire, vernieuwende denk- en werkmethoden
en vanuit recente inzichten uit de psychologie en neurologie. Door buiten gebaande paden te treden, ontstaan
hebben. Het spel laat de deelnemers in een vertrouwde omgeving ervaren hoe zij optimaal kunnen
innovatieve en creatieve ideeën.
handelen. Welke oplossingen zijn in de gegeven situatie inzetbaar? Wat draagt bij aan een geschikte
Kennis in het groot, een samenwerkingsverband van Rijkswaterstaat en ProRail, die zich richt op de uitwisseling
omgevingsstrategie? Welke knelpunten en calamiteiten zijn te voorzien tijdens de uitvoering?
van kennis over projectmanagement bij grote infraprojecten. Voor KOM leverde King de inhoudelijke input op het
vlak van omgevingsmanagement. Omgevingsmanagers gaven vanuit hun eigen praktijk invulling aan het prototype.
KOM laat het zien. Dat maakt werken met KOM tot een verhelderende en blikverruimende ervaring.
En daarmee is het niet alleen interessant voor de omgevingsmanager, maar voor iedereen die met een
KOM is een product van het kennisdomein omgevings
Meer informatie?
management en is een van de producten die de doel
Wilt u meer weten over KOM, de manieren waarop
stelling van het programma Kennis in het groot (King),
de simulator kan worden ingezet of hoe deze in uw
het ontwikkelen en uitwisselen van kennis, concretiseert.
project valt toe te passen? We geven u graag meer
Spelenderwijs ervaren Bent u betrokken bij omgevingsmanagement van infraprojecten
Het domein maakt de praktijkervaring van omgevings
informatie. U kunt contact opnemen met King via
management bij grote projecten toegankelijk door het
[email protected]. Of kijk bij het domein
en wilt u meer inzicht krijgen in uw vakgebied, de omgeving en de invloed van uw eigen handelen hierbinnen?
onsluiten en borgen van ervaring en expertise.
omgevingsmanagement op www.kennisinhetgroot.nl.
complex project te maken heeft.
Of wilt u uw samenwerkingspartners laten ervaren wat het verschil is tussen het aanleggen van een tracé
Zo ontstaan bruikbare inzichten die helpen samen met
de omgeving te werken aan een prachtig project.
en het ontwikkelen van een gebied?
KOM, laat u verrassen!
Colofon Tekst: MVA Communicatie, Den Haag
Redactie & Coördinatie: Susanne Post, Manon Raats
Ontwerp en opmaak: Gumtree Creatieve Communicatie, Amersfoort
Drukwerk: Koninklijke Drukkerij Callenbach, Nijkerk
Fotografie: BeeldbankVenW.nl, Rijkswaterstaat / Ton Poortvliet,
Beeldbank Hanzelijn. Copyright 2009 Programma King
King OMgevingsmanagementspel:
Verhelderend en blikverruimend
KOM en ontdek de mogelijkheden
Nu al met bewoners praten, of toch eerst de wethouder benaderen? Hoe serieus nemen we dit incident? Wat is
de deelnemers dan ook deels zelf. Zij maken afspraken
belangrijker in deze omgeving: groen of wonen? En: hoe kunnen we het park compenseren? Het King OMgevings-
rondom het al dan niet toestaan van overleg – of zelfs
managementspel (KOM) maakt inzichtelijk welke dilemma’s een omgevingsmanager in zijn werk tegenkomt.
onderhandelen – tussen of binnen de verschillende
En ook op welke wijze deze kunnen worden aangepakt. Wat het spel u leert? Dat er geen ideaal besluit voor de
ronden. Een facilitator begeleidt het spel. De opzet van
hele omgeving bestaat. Maar ook dat een optimale situatie vaak wél verrassend goed te benaderen is.
het dagdeel is afhankelijk van de gewenste doelen en
resultaten. De uiteindelijke invulling van het programma
Maar hoe gaat dat nu in zijn werk? KOM als simulator
bestaat uit een ruimte met een computernetwerk
• Grilligheid en ordentelijkheid: laten we het proces lopen
zoals het zich aandient of moeten we strak plannen?
waar deelnemers samenkomen om met elkaar te over
leggen en te onderhandelen. De daaruit voortkomende
singen of strategieën inzetbaar zijn in de praktijk, heeft
De computer genereert in korte tijd ‘uitslagen’ van de
met elkaar tot een overeenkomst te komen?
baat bij KOM. Op diverse momenten kan de simulator
meerwaarde hebben:
In het dagdeel dat het spel duurt, speelt u zo’n drie
verschillende beslisstrategieën, zoals:
tot vier rondes. Het netwerk biedt direct inzicht in de
patronen en zie je vooral de ónmogelijk
heden. Doordat je niet meer onbevangen
en realiseerbare oplossingen bij voorbaat
overwicht de patstelling doorbreken of toch proberen
op een centraal beeldscherm. Dit kan aan de hand van
Wat zijn de knelpunten? En waar liggen de mogelijk
Waarom KOM?
vak verkent en die wil onderzoeken of bepaalde toepas
• Inzichtelijk maken waar omgevingsmanagement
uitsluit. Met KOM kom je daarvan los; je
gaat aan de slag en ziet nieuwe mogelijk
"
heden, durft zaken anders aan te pakken.
Pim Verheijen, verantwoordelijk voor de leerlijn
Projectmanagement bij het corporate learning
acties van de andere rollen én de gevolgen van de eigen
voor staat. Welke impact heeft een bepaalde beslis
keuzes. Na elke ronde ziet u bovendien de resultaten
sing? Wat zijn de gevolgen voor de omgeving gedu
en welke laten wij nog open om nieuwe ideeën een
van de gezamenlijke keuzes en stappen weergegeven
rende de looptijd van een project? KOM leent zich er
kans te geven?
op een centraal beeldscherm. Waarna de groep hierover
goed voor om met een groep aan de slag te gaan en de
kan overleggen. Waarom zijn bepaalde keuzes gemaakt?
antwoorden op dergelijke vragen te vinden. Dit maakt
Waar leidde dit toe? En zou dit beter kunnen?
het ook geschikt om samen met projectleden, alliantie-
goed inzetbaar bij opleidingen en workshops.Voor
studiegebied klein of worden er allerlei andere
Maar u kunt ook tijdens een ronde besluiten om te
of andere pps-partners te ervaren waar omgevings
beginnende omgevingsmanagers is het een mooie
gebieden bij betrokken?
overleggen of te onderhandelen. De spelregels bepalen
management voor staat.
kennismaking met het complexe werkveld. Zij doorlopen
• Fixatie en verrijking: welke besluiten zetten wij vast
• Begrenzing en ontgrenzing: houden we het
"
centre Rijkswaterstaat
project rekening houden met alle omge
vingsfactoren en de risico’s beoordelen,
stakeholders belangrijk zijn, ontdek je
het krachtenveld waarbinnen het project
"
zich afspeelt.
uitproberen. Zodat u ontdekt wat bepaalde strategieën
voor consequenties hebben voor de omgeving. KOM
biedt u zo houvast voor bijvoorbeeld het opstellen of
• Toepassing tijdens opleidingen en workshops. KOM is
welke impact bepaalde keuzes hebben. En kunnen
ervaren waar zij in de praktijk tegenaan lopen. De meer
tot zeer ervaren omgevingsmanagers kunnen hun
kennis en ervaring inzetten en zullen verrast zijn door
de nieuwe inzichten die KOM ze biedt.
• Als blikverruimend interventiemiddel. Verkeert
een project in een patstelling? Vraag je je als team
af wat nu wijsheid is? Dreigt een samenwerking
vast te lopen? Een sessie met KOM kan helpen om
de impasse te doorbreken – om samen ‘out of the
box’ te denken. Het uitproberen van alternatieve
strategieën in een vertrouwde setting zorgt voor
Ruud Vermeulen, omgevingsmanager
nieuwe inzichten en daarmee voor oplossingen
ProRail bij Sporen in Arnhem
binnen het eigen project.
Peter-Paul van Loon, universitair hoofddocent
Bouwinformatica Technische Universiteit Delft,
Faculteit Bouwkunde, gespecialiseerd in urban
decision systems, is verantwoordelijk voor de
ontwikkeling van KOM.
actualiseren van een omgevingsstrategie. Of het
ondersteunt bij de voorbereiding van bijeenkomsten of
overlegsituaties.
• Eenheid creëren tijdens de gezamenlijke start van een
project. De klok gelijkzetten. Ontdekken hoe iedereen
tegen zaken aankijkt. Zodat je als teamgenoten samen
uitvindt hoe je in een project staat. In de voorfase van
een project kunnen de omgevings- en projectmanagers
samen een simulatie uitvoeren. KOM helpt dan om te
dit gezamenlijke project.
daar kan KOM bij ondersteunen. Doordat
je ziet welke raakvlakken er zijn en welke
heden? Binnen KOM kunt u vrijblijvend strategieën
ontdekken welke rol omgevingsmanagement speelt in
bijvoorbeeld gespeelde strategieën om te ontdekken
In een vroegtijdig stadium van een
• Het doorrekenen van mogelijke scenario’s. Wat kunt
u verwachten tijdens de realisatie van het project?
zit je op een gegeven moment vast in
denkt, loop je het risico dat je acceptabele
beslissingen worden ingevoerd in het simulatiemodel.
gemaakte keuzes, die vervolgens gepresenteerd worden
In een project dat dreigt te stagneren,
wordt dus in overleg samengesteld.
Een omgevingsmanager die graag de breedte van zijn
• Machtigen en minder machtigen: zullen we met
"
Neem
contact op
met King en
speel het
spel!
“Ik vergelijk KOM graag met een slipcursus,
waarbij je expres slipt op een nat wegdek.
Extreme acties uitvoeren en oefenen met de
gevolgen daarvan,dat is precies wat KOM mogelijk
maakt. Wat gebeurt er in de directe omgeving als
we hier een tunnel van vijf kilometer aanleggen?
Of waarom bouwen we geen talud en breken we
de gebouwen af die in de weg staan? In KOM kun
je ongestraft die uitersten onderzoeken.
En net als bij een slipcursus neem je de opgedane
kennis en ervaringen vervolgens mee naar de eigen
praktijk, waarin je uiteraard veel voorzichtiger moet
zijn over de aansluiting van jouw acties bij de directe
leefomgeving. De simulator ondersteunt zo bij het
verkennen van de combinatiemogelijkheden in de
multi-actorenomgeving van infrastructurele projecten.”

Download Report