NATUURLIJK - integer, authentiek, autonoom

h i e r
b e g i n t
j e
w e g
n a a r
b i n n e n
NATUUR LI JK !
integer, authentiek, autonoom …en een tikje wild!
Natuurlijk!
Naarmate er minder van is neemt de populariteit
ervan toe lijkt het wel. ‘Natuurlijk’ wordt gebruikt
als een toverformule, vooral in de reclame. Alles
wat goed en mooi en gezond is krijgt de eretitel
‘natuurlijk.’
We verlangen naar simpele, natuurlijke dingen, we
willen graag naturel overkomen, we zijn dol op een
natuurlijke manier van leven, kopen natuurlijke
voeding in een natuurwinkel, kiezen liefst voor
natuurgeneeswijzen …
We hebben behoefte aan een natuurlijke,
ongecompliceerde manier van leven en van zijn.
Het gedroomde ik, ons zelfbeeld, heeft intuïties
over vrijheid, ongedwongenheid, zomaar jezelf zijn
– plus een vleugje wildheid en avontuurlijkheid om
het leven spannend te maken.
Wat is natuur?
Alles wat ongerept is, dat wil zeggen, in de
onaangeroerde, oorspronkelijke verschijningsvorm
noemen we ‘natuurlijk’. Het begrip ‘natuur’ verwijst
ook naar het wezen van iets of iemand, de
‘natuurlijke staat’.
Moder Jord
Beeld van de godin Jord
(Moeder Aarde, Gaia)
door Svend Wiig Hansen
(1960) te Herning, Birk
Centerpark,
Denemarken.
Jord is de kracht van de
vruchtbare aarde die ons
het leven geeft (den
vegetativa kraft som våren
skall väcka till liv).
Plekken waar de natuur nog vrij zijn eigen gang kan gaan worden steeds
schaarser. We noemen deze plekken ‘wildernis’; en nog niet zo lang geleden
heetten de mensen die er woonden ‘wilden’.
E s s e n c e C o l l e g e  school voor intuïtieve ontwikkeling  E v e r t s h u i s , J u l i an as t r a at 4 , 2 4 1 1 E D B o d e g r av e n
i n f o @ e s s e n c e c o l l e g e . n l  w w w .e s s e n c e c o l le g e .n l  0 1 7 2 – 6 1 6 3 6 3
‘Natuur’ is dus niet alleen puur en ongerept maar ook wild.
Als deze natuur haar eigen gang gaat zien we een autonome, ongetemde en
zichzelf organiserende kracht aan het werk. Niet zelden zijn de processen die
we waarnemen onvoorspelbaar. We zijn er daarom vaak een beetje bang
van.
Wat heeft de natuur ons te bieden?
Het wilde en ongetemde in onszelf
Contact met wilde natuur is nodig om tot onszelf
te komen. Daarom is het zo helend om met Als natuur haar eigen
straffe wind en schuimende golven langs de gang gaat zien we een
vloedlijn te lopen of uren op je rug in het gras te autonome, ongetemde en
liggen en naar de wentelende sterren te kijken.
zichzelf organiserende
Wanneer we dit in gezelschap doen wordt dit
kracht aan het werk.
helende contact al meteen minder intensief. Wie
door een bos wandelt komt regelmatig mensen
tegen die zo verdiept zijn in elkaar, dat ze
onmogelijk veel oog kunnen hebben voor de omgeving.
Van iemand met oordopjes in vraag je je al helemaal af wat die daar komt
doen.
De onmiddellijke, rauwe ervaring van puur natuur krijg je niet zomaar. Je
moet alleen durven zijn op plekken waar de elementen vrij spel hebben, waar
de dieren en de planten het voor het zeggen hebben, waar je kunt verdwalen
en misschien wel moet vechten tegen angst en paniekaanvallen.
Rauw zijn de oergevoelens die je misschien niet eens wist dat je had.
Alleen zijn in de natuur
Je kunt er aan wennen om alleen te zijn in de natuur. Je raakt er in gesprek
met het koude, angstaanjagende donker van een sterrenhemel die superieur
en onaangedaan van oost naar west trekt, met de diepe, echoënde stilte in
een bos, die zelfs door vogelgeluiden niet wordt verstoord, met de
uitgestrekte verlatenheid van de woestijn, met heel in de verte wat
paarsblauwe bergen die trillend opgloeien aan de horizon.
Zulke plekken spiegelen het wilde en ongetemde in jezelf, ze brengen je dicht
bij het kale bestaan, het gestaag kloppende hart en de regelmaat van je
adem. Daar vind je ook de oergevoelens die je krachtig maken, die je wil om
te leven en te overleven voeden, die je herinneren hoe je deel uitmaakt van
die autonome, ongetemde en zichzelf organiserende natuurkrachten.
Natuurlijk! Respect voor natuurlijke processen in onszelf
2
Wie puur natuur kent vindt dit overal.
Je bent als het ware ingewijd, je maakt
Wie ‘puur natuur’ kent in
deel uit van het diepe geheim van de aarde
zichzelf vindt dit overal. Je bent
en de hemel en de grootsheid van de
als het ware ingewijd, je maakt
natuurlijke staat van zijn. In onze tijd
deel uit van het diepe geheim
moet je veel moeite doen om dit innige
contact te voelen en in jezelf te ontdekken van de aarde en de hemel en de
grootsheid van de natuurlijke
hoe puur je bent.
staat van zijn.
Om te beginnen: het maakt je niet
populair om je af te zonderen, om alleen het bos in te gaan of een
strandwandeling te maken. We wonen in een bijenkorf en we zijn met
duidend draden verbonden met het sociale netwerk, dat zo bepalend is voor
onze identiteit.
De meeste tijd brengen we door met het kijken naar schermen en
schermpjes, het lijkt wel wat op staren in een kristallen bol.
Daar komt nog bij dat de gemiddelde, op zijn gemak gestelde mens puur
natuur vermijdt als de pest.
Het is er vies, onvoorspelbaar, oncomfortabel en meestal ronduit griezelig.
De meeste mensen hebben zelden of nooit contact met wilde natuur of wilde
beesten. De kans op zo’n contact in de stad, of in de aangeharkte
recreatieplekken van Staatsbosbeheer is dan ook niet bijster groot. Op zulke
plekken
word
je
nooit
geconfronteerd
met
de
eenzaamheid,
overlevingsangst, absolute stilte en onverschilligheid van de wildernis.
Puur natuur is altijd een Bam! ervaring
Wie zich losmaakt de zoemende bijenkorf van internet zondert zich af. Je
hebt de natuur nodig om tot jezelf te komen, om na te denken, om te
herkauwen en je zegeningen te tellen.
Alleen zijn in de natuur is, net als bij meditatie, noodzakelijk om contact te
maken met je binnenwereld, en zo het evenwicht te herstellen tussen buiten
en binnen.
Wie regelmatig deze oertoestand opzoekt en vertrouwt raakt met de
geruststelling die uitgaat van je eigen kloppende hart vindt de kracht van
puur natuur overal. Ook de woeste, razende stormen die regelmatig in je
binnenwereld woeden beangstigen je niet, je hebt er respect voor en je weet
hoe je jezelf weer tot bedaren kunt brengen.
Je bent integer (dat wil zeggen: heel) en authentiek (dat wil zeggen: uniek
en eigenzinnig).
Natuurlijk! Respect voor natuurlijke processen in onszelf
3
En elke dag is er wel zo’n Bam! ervaring met de woeste of lieflijke kanten
van het bestaan: in een stortbui, een uitzinnige wolkenlucht, het gekrioel van
een mierenhoop, het geduldige kijken van een kat, de ingetogen schoonheid
van een bloem.
Zo kunnen we ook elkaar ontmoeten: de Bam! ervaring van wezenlijk
contact.
Vertrouwelijkheid en vervreemding
Vertrouwd zijn met de natuur, waaronder de menselijke natuur, betekent dat
we meebewegen met het ritme van het leven. We zijn ingebed in het bestaan.
Deze innige verbondenheid levert de Bam! ervaringen die we zo nodig
hebben om ook de pijn van het leven te dragen.
Innig contact met de natuur geeft namelijk de kracht om ons hart, dat we uit
zelfbescherming hebben afgesloten, weer te openen. Wat moeten we ons
daarbij voorstellen?
Onze moderne samenleving veroorzaakt hoe dan ook vervreemding van de
natuur, van ons eigen ritme en onze eigen impulsen. Ook de zinloosheid, het
onrecht en de genadeloze jachtigheid waaronder we kunnen lijden maakt,
dat we niet meer resoneren met de diepere, natuurlijke lagen van het leven.
Resonantie is een nieuw begrip uit de Positieve Psychologie, die in opkomst
is. Daarbij staat het hart centraal, het centrale orgaan in ons lichaam en de
kern van ons wezen.
Positieve resonantie
Uitgangspunt is het inzicht, dat er een balans nodig tussen alleen kunnen zijn
en in verbinding zijn met anderen.
Het een maakt het ander mogelijk. ‘Alleen zijn’ gaat over de verbinding met
jezelf. Zonder deze verbinding verlies je jezelf al te gemakkelijk in het contact
met anderen. Bij de verbinding met anderen gaat het om wezenlijk contact.
Oog in oog, adem, een open lichaamshouding – kortom, fysieke
aanwezigheid is daarbij onontbeerlijk. Je voelt je gehoord en gezien, er is
wederzijds respect en aandacht voor elkaar.
Deze positieve emoties kennen we als de helende beleving van liefde en
genegenheid in ons hart tijdens contact. Zowel bij vreugde als bij verdriet,
zowel bij uitbundige vrolijkheid als bij het elkaar door een moeilijke periode
helpen is dit soort nabijheid cruciaal.
Positieve menselijk interactie levert aantoonbaar gezondheidseffecten op,
maar dit is eigenlijk bijzaak. Het werkelijke doel is om onze zelfingenomen
basishouding en vaak wat neerslachtige stemming los te laten en onszelf te
Natuurlijk! Respect voor natuurlijke processen in onszelf
4
beleven als deel uitmakend van een groter geheel. We kunnen besluiten om
te investeren in onze sociale omgeving, in de kringen van mensen om ons
heen.
Positieve emoties, zoals vriendelijkheid, kunnen hetzelfde gevoel oproepen
in de ander, en als die er op ingaat, zal dat het gevoel wederzijds versterken.
Het goede gevoel resoneert dan tussen twee mensen.
Barbara Frederickson die hier veel onderzoek naar deed, noemt dit ‘positieve
resonantie’. Ze gaat zelfs zo ver om deze alledaagse warme ontmoetingen
‘micro moments of love’ te noemen.
Vriendelijkheid
Een glimlach. Een warme stem, een vrolijke begroeting. Iedereen weet hoe
zo’n ontmoeting je humeur kan opfleuren. We voelen ons hart opengaan, we
beginnen zelf ook te glimlachen en als we er in meegaan worden we er vrolijk
van. Zo’n warme sfeer kunnen we overal tegenkomen: in winkels, rond
informatiebalies, gewoon op straat.
Prettige ontmoetingen en plezierige gevoelens zijn aanstekelijk. We beleven
ze in de verbinding met anderen. Er is dan zichtbaar sprake van een vorm
van synchroniciteit: we spiegelen de lichaamstaal van de ander, we
glimlachen automatisch terug, we voelen hoe ons gezicht begint te stralen.
Studies laten zien dat deze synchroniciteit ook werkt op de biochemische
patronen in ons lichaam. Een goed gesprek geeft letterlijk energie, want onze
innerlijke wereld raakt in een stroomversnelling. Er worden bepaalde
hormonen
afgescheiden,
waaronder
Als twee mensen een
oxytocine, dat wordt geassocieerd met
intimiteit. Ook de breinactiviteit en de positieve emotie delen vormt
neurale netwerken stemmen zich op elkaar zich als het ware een enkele
af. Als twee mensen een positieve emotie
golf die door beiden trekt.
delen vormt zich als het ware een enkele
golf die door beiden trekt.
Respect voor natuurlijke processen
Als steeds meer mensen de natuur alleen beleven vanuit hun stoel voor de
tv voorspelt dat weinig goeds voor het behoud van de wilde plekken die over
zijn. Waarom zouden ze zich druk maken over natuurbehoud en
beschermingsmaatregelen? Zolang het niet teveel kost is iedereen hier nog
wel voor te porren, maar wat als het er werkelijk op aankomt?
Natuurlijk! Respect voor natuurlijke processen in onszelf
5
Momenteel woont de helft van de wereldbevolking in steden of stedelijke
gebieden, dit percentage neemt alsmaar toe. In het dichtbevolkte Nederland
is iedereen te kwalificeren als stadsbewoner. Het is een feit dat er steeds
minder sprake is van natuur en natuurlijke processen en steeds meer van
regulering, ordening, aanharken en begrenzen.
Het landschap verloor in rap tempo haar onschuld en schoonheid. De
gemoedelijkheid van het platteland werd ingeruild voor snelwegen,
nieuwbouw, industriewijken, vuilnisbelten, megastallen. Mede daardoor is
het in Nederland nergens meer echt stil.
Wat er over is van puur natuur is kwetsbaar en behoeft bescherming.
Heelheid en healing in de natuur
Uit onderzoek blijkt dat alleen al de nabijheid van groen helend is. Een
steekproef in de dossiers van huisartsen in de stad en op het platteland gaf
aan dat mensen op het platteland gezonder zijn.
‘Bijtanken in de natuur’ (het proeven aan vrijheid, de simpelheid van leven,
in het moment zijn in plaats van in gedachten voortdurend elders) is
noodzakelijk.
Het idee is, dat we dit ‘groene gevoel’ mee kunnen nemen, zodat we ‘terug
in de stad’ gemakkelijker bij de simpele essentie van leven en beleving
kunnen blijven.
Een ander manier om de natuur in onszelf te voeden is door regelmatig af te
koppelen b.v. door je mobieltje een dag uit te laten en geen krant te lezen
of tv te kijken. Zo wordt de invloed duidelijk van voortdurende
bereikbaarheid en beschikbaarheid en de Altijd al hebben mensen een
verslaving aan afleiding en ‘nieuws’. intense band opgebouwd met
Bewust afkoppelen kan ervoor zorgen dat
het land en het landschap
de balans wordt hersteld.
waar ze zich bevinden.
Puur natuur en dus helend is het om
afgestemd te zijn het natuurlijke ritme van je innerlijke klok. Denk aan het
besef van de tijd van de dag, het verloop van het etmaal, de specifieke sfeer
van de seizoenen met de processen van leven (lente) en dood (herfst en
winter). Ook tijd en aandacht voor basale menselijke behoeften zoals vuur
maken, eten bereiden, schoon maken is helend.
Het landschap als een spiegel voor de ziel
Ook het contact met onze natuurlijke leefomgeving is helend. Altijd al hebben
mensen een intense band opgebouwd met het land en het landschap waar
ze zich bevinden.
Natuurlijk! Respect voor natuurlijke processen in onszelf
6
In de ruim honderdduizend jaar van de ontwikkeling van homo sapiens was
de wildernis waar we woonden of doorheen trokken en magische wereld, een
spiegel voor de ziel.
Jezelf thuis voelen bij jezelf, de omgeving verkennen en leren kennen en zo
gevoelsmatig afgestemd raken op het landschap is een aangeboren behoefte.
Deze interesse in onze omgeving maakt, dat we die kunnen ‘lezen’.
Bovendien: de plek waar we wonen of waar we vandaan komen maakt deel
uit van onze identiteit.
Dat is nog steeds zo: ‘waar kom je vandaan?’ is een standaard vraag als we
iemand ontmoeten.
Het helpt enorm om kennis te dragen van de
De natuur is authentiek,
geologische en culturele geschiedenis van het
echt, zonder franje of
landschap. Heel Nederland is gevormd door
opsmuk. Er is nergens de
de IJstijd, het smeltwater van de gigantische
gletsjers deed een spoelvlakte ontstaan neiging om je anders voor
te doen dan je bent.
waarin heuvels van opgestuwde stenen en
zand achterbleven: o.a. Hondsrug, Utrechtse
heuvelrug, Veluwe.
In Drenthe is het mogelijk om de diepte en de
rijkdom van deze geschiedenis te voelen. Duidelijk is te zien hoe de
grootschalige kenmerken van het landschap zijn ontstaan in de ijstijd.
Gigantische ijsrivieren uit Scandinavië hebben het land gevormd.
Sporen van menselijke bewoning zijn zichtbaar in Hunebeden en
Grafheuvels, daterend van 3000 v.Chr tot 600 n.Chr., maar ook in de vele
stukjes vuursteen die overal in het zand gevonden kunnen worden.
Antieke reizigers hebben dit hier gebracht; de dichtstbijzijnde vindplaatsen
van vuursteen bevinden zich in Zuid Limburg en België. Elk scherfje dat we
hier vinden is van een groter stuk afgeslagen om gereedschap te maken: een
mesje, een bijl of een pijlpunt. De oudste stukken kunnen worden gedateerd
in de tijd van de Neanderthalers, tot 100.000 jaar terug in de tijd.
Wat heeft natuur ons te bieden?
De natuur is authentiek, echt, zonder franje of opsmuk. Er is nergens de
neiging om je anders voor te doen dan je bent.
Mensen hebben een persona nodig, een voertuig voor communicatie met
anderen, een overgangsgebied tussen de complexe binnenwereld en een
vaak nog complexere sociale omgeving.
Zo’n persona, zo’n identiteit, kan grotendeels zijn opgebouwd uit wat mode
is en wat anderen van ons verwachten – en dus weinig eigens meer bevatten.
In een wereld waarin sociale media een verslavend beroep doen op mentale
Natuurlijk! Respect voor natuurlijke processen in onszelf
7
energie en zo het gevoelsmatig contact bemoeilijken is het meer dan ooit
mogelijk om onszelf hierin helemaal kwijt te spelen.
Door in de natuur te zijn worden we simpeler, directer en opener en kunnen
oude standen en uitingsvormen te veranderen. Dat wat nog ongerept en wild
is in onszelf wordt door natuurlijke processen aangeraakt, gevoed en
versterkt.
Adam, Eva en het vijgenblad
Als we spreken over chakra’s is het goed om de oerervaring van puur natuur in ons lichaam tot uitgangspunt
te nemen – en de uitnodiging om hiermee intiem te zijn,
zowel met onze angst als met onze kracht.
Vooral de onderste drie chakra’s, het gebied dat de
Chinezen de lage (xià) Dan Tien noemen (de chakra’s 1, 2
en 3) zijn hierbij betrokken – maar zoals gezegd ook ons
hart.
Wat is puur natuur in het mentale gebied? Dit begint bij de
vijfde chakra (stem, oren, schouders en kaken) en de zesde
(ogen, visie, beelden); samen vormen ze de ‘denkbeelden’ in ons hoofd.
Mentale energie gaat over onderscheid maken, kennen en communiceren.
Illustratief is het verhaal van Adam en Eva, die vijgenbladeren gingen dragen
om hun schaamte te bedekken toen ze hadden gegeten van de boom van
kennis van goed en kwaad.
De zondeval wil zeggen, dat ze voortaan leefden in het bewustzijn van regels
en morele geboden.
Zij, en dus alle mensen die na hen kwamen, weten nu wat zonde is.
Dit zondebesef is wat hen uit het Paradijs verdreef – ze hadden de pure,
ongecompliceerde staat van gewoon ‘zijn in het moment’ verloren. Ze waren
niet meer naakt en ongerept.
In de chakra psychologie is dit het stadium waar we kennis maken met de
energie van de vijfde en zesde chakra. Dit gebied is actief als we leren praten,
maar ook in de ik-fase wanneer we NEE leren zeggen en later in de puberteit
als we leren redeneren en onze eigen mening te vormen. We leren een
standpunt in te nemen – maar ook om te doen alsof, om ons anders voor te
doen dan we zijn - en ons daar heel vaak ongemakkelijk bij te voelen.
Later komen we er achter dat we onnatuurlijke meningen kunnen herzien,
onder andere het negatieve mensbeeld (de mens is zondig) en de
beperkende geboden en taboes uit de Westerse schuld- en schaamtecultuur,
waardoor we gevoelens van schuld en boete hebben verinnerlijkt die ons
bijvoorbeeld drijven tot alsmaar harder werken.
Natuurlijk! Respect voor natuurlijke processen in onszelf
8
Terug naar je eigen Hof van Eden
Tot de oer-ervaringen van puur natuur horen verwondering en ontroering.
Dit zijn de BAM! ervaringen als we weer eens beseffen hoe rijk het geschenk
van leven is en hoe helend het contact met de natuur kan zijn.
Een overdaad aan beschaving heeft ons inderdaad verdreven uit het Paradijs.
We leven sindsdien ‘ten oosten van de Hof van Eden’, dat onbereikbare land
dat achter de westelijke horizon verdwenen is. In veel mythologieën komt
het gegeven van een westelijk paradijs terug. We kennen Avalon uit de
Arthur legenden, Eressea uit de Keltische mythologie, het verdronken land
Atlantis, 'het land voorbij het Atlas gebergte' en uit de Griekse mythologie
'de Tuin van de Hesperiden' (Hesperos betekent West) waar zeven nimfen
gouden appels moesten bewaken. Het zevende werk van Hercules was om
ze te gaan halen.
Een verbeelding van de troost en healing die De Hof van Eden kunnen
in dit mysterieuze gebied te vinden is wordt we elke avond betreden, als
beschreven in de prachtige boeken van
de Zon in het westen
Tolkien. Aan het slot van de trilogie ‘In de Ban
ondergaat.
van de Ring’ (The Lord of the Rings’) laat hij
de Elfen naar de Grijze Havens gaan, om zich
daar in te schepen voor een tocht over zee
naar het verre westen. Ze keren terug naar het land Valinor waar ze ooit
vandaan kwamen. Ringdrager Frodo mag met ze mee. Hij heeft zoveel diepe
wonden opgelopen dat hij in Midden-Aarde en het land van de Hobbits niet
meer gelukkig kan zijn.
De Hof van Eden, het Avondland in het Westen, kunnen we elke avond
betreden als de Zon in het westen ondergaat en we na gedane arbeid
tevreden in tuin of op balkon de dag overdenken, eten bereiden, hartscontact
maken met onze naasten.
Ook dat zijn manieren om weer één worden met onze innerlijke natuur en
ongecompliceerd tevreden en gelukkig te zijn in onze eigen Hof. Moeder
Aarde kunnen we immers overal ontmoeten als we voor haar open staan.
Jan de Graaf
© Essence College / Jan de Graaf
Lees meer over natuur, intuïtieve ontwikkeling en healing in:
‘DE ASTRALE WERKELIJKHEID’ – over het ontwikkelen van bewustzijn in de
droomwereld. Website: www.essencecollege.nl
Natuurlijk! Respect voor natuurlijke processen in onszelf
9

Download Report