Mechelen 15 maart 2014 Pieter Kerremans Alumni Lovaniensis Mechelen “De regio Mechelen; fata morgana of oase voor toekomstige werkgelegenheid” “Een sociaal-economische kijk op onze regio met focus op “werkgelegenheid”. Wat zijn de verwachtingen en welke insteek kunnen belangrijke stakeholders ( beleid, ondernemingen, onderwijs) geven. Inleiding; sociaal-economische situatieschets VlaanderenMechelen (met dank aan Erwin Eysackers, SERV-studiedienst) Economisch herstel wordt tastbaar, maar arbeidsmarkt blijft problematisch De recente conjunctuurinschattingen benadrukken dat de economische situatie langzaam maar zeker verbetert. Zowel internationaal, als binnen de Eurozone lijkt de vooralsnog bescheiden heropleving meer gewicht te krijgen: de zuidelijke EU-landen lijken hun terugval gestopt te hebben en de internationale vraag trekt aan. Dat is positief voor een exportgerichte regio zoals Vlaanderen. Groeicijfers zoals gangbaar vóór de recessie van 2008 worden echter niet meer verwacht. Bovendien is van een kentering op de arbeidsmarkt voorlopig geen sprake. (manpower geeft wel genuanceerd positiever nieuws) Groeiende internationale vraag en gestegen vertrouwen Het vertrouwen van zowel consumenten als producenten zet de licht positieve lijn van de tweede helft van 2013 verder. Aangenomen wordt dat de trend zich verder doorzet in 2014 en 2015. De bedrijven registreren intussen een licht hogere bezettingsgraad van hun productieapparaat en de buitenlandse vraag herneemt langzaam. De investeringsindicatoren in bedrijven geven aan dat het herstel voorlopig beperkt blijft, hoewel het voorraadpeil in de industrie zakt en de vraagvooruitzichten naar licht positief evolueren. De consumenten zijn positiever: in de loop van 2013 stijgt hun vertrouwen in hun economische situatie en deze trend lijkt zich te versterken. De consument ziet ook zijn spaarvermogen en tewerkstellingsvooruitzicht verbeteren. Arbeidsmarkt blijft stoorzender Ondanks de prille opleving van de economie blijft de situatie op de arbeidsmarkt zorgwekkend. De werkgelegenheidscreatie loopt duidelijk achter op de economische ontwikkeling, zoals gebruikelijk aan het begin van een herstelfase: de meeste prognoses gaan in het beste geval uit van een bescheiden groei van de werkgelegenheid in de tweede helft van 2014. Dat impliceert dat de werkloosheidsgraad in 2014 nog licht zal stijgen. (manpowerindex voor België staat op +3 (vorig jaar -3). Voor Vlaanderen staat deze op 0! Ten slotte vallen de weinig positieve cijfers over bedrijfsdemografie op: het aantal faillissementen bleef in 2013 zeer hoog, terwijl de creatie van nieuwe bedrijven voorlopig niet op gang komt. Tewerkstelling Mechelen (arro) Als we de situatie in Mechelen bekijken (januari 2014) komen we tot volgende bevindingen; • De werkloosheid in M evolueert van 10.700 naar 11.500 personen tussen jan 2013 en jan 2014 = stijging met ongeveer 800 personen = een toename met 7,2% op een jaar tijd [in lijn met evolutie VLA]. • Dat impliceert dat 7,4% van de Mechelse beroepsbevolking werkloos is, wat onder het Vlaamse gemiddelde (8%) ligt. Er zijn meer mannen dan vrouwen werkloos in M. 27,6% van de NWWZ is van allochtone origine. • De oorzaak is de crisis, omdat de werkloosheid relatief veel toeneemt bij groepen die normaliter goed op de arbeidsmarkt scoren ; o Vooral oudere personen (+50) hebben een grotere kans om werkloos te worden [in lijn met evolutie in VLA]. Door de crisis hebben ook personen tussen 25 en 50 een veel grotere kans om werkloos te worden. Bij jongeren is de kans veel kleiner maar een groot deel van hen studeert. o Opvallend is de stijging bij de hoogopgeleiden (+300 op een jaar tijd): dat zij moeilijker aan een job geraken is een duidelijke indicatie dat de crisis een impact op de Mechelse arbeidsmarkt heeft. Positief daarentegen is dat het aantal laaggeschoolden slechts beperkt groeit. o Er zijn afgelopen jaar een 500-tal personen in Mechelen bijgekomen die meer dan een jaar werkloos zijn (structurele werkloosheid). De kansen op hertewerkstelling dalen aanzienlijk naargelang de duur van de werkloosheid toeneemt. o Al deze evoluties worden ook in VLA gevonden, maar de intensiteit verschilt (soms). Belangrijke achtergrondvariabele is het aandeel van de (klassieke) industrie: M kenmerkt zich door relatief veel nieuwe dienstenbedrijven. De impact van de economische crisis komt sterker in klassieke industriële sectoren tot uiting, die in M aanwezig zijn maar niet domineren. Aantal werklozen (koppen) Mechelen, werkloosheid naar leeftijd, evolutie tussen jan 2013 en jan 2014 13.000 12.000 11.000 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 2013-01 leeftijd 2014-01 leeftijd >= 50 jaar 2.631 2.940 25 tot 50 jaar 5.632 6.023 < 25 jaar 2.431 2.502 Astitel Mechelen, werkloosheid naar opleidingsniveau, evolutie tussen jan 2013 en jan 2014 13.000 12.000 11.000 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 2013-01 scholing 2014-01 scholing Hooggeschoold 1.577 1.854 Middengeschoold 3.889 4.297 Laaggeschoold 5.228 5.314 900 800 Mechelen, groei werkloosheid tussen januari 2013 en jan 2014 700 600 239 277 309 500 189 400 300 408 391 200 343 100 0 71 86 leeftijd scholing duur werkloosheid < 25 jaar 25 tot 50 jaar >= 50 jaar Laaggeschoold Middengeschoold Hooggeschoold < 1 jaar 1 tot 2 jaar >= 2 jaar Werkloosheid is niet de enige indicator. De werkgelegenheid in het arro Mechelen kende tussen 2008 en 2012 een (zeer) lichte groei, met een terugval in 2010. Een merkbare terugval van de tewerkstelling in de industriële sectoren, en dit sinds 2006. De bouwsector houdt vrij goed stand, maar vooral “overheid en gezondheidszorg” vergroot het aandeel. Wanneer we de positieve berichten van de laatste dagen rond de ontvangen vacatures (in VL +20%) aftoetsen voor het arrondissement Mechelen kunnen we het volgende vaststellen; (Vooraf: de grafieken vergelijken de vacatures in de eerste twee maanden van 2011 tot en met 2014. Dit maakt een vergelijking van 2011 tot 2014 mogelijk.) 1/ openstaande vacatures Openstaande vacature = vacature die niet is ingevuld en dus tot jobcreatie kan leiden in volgende maand. Een openstaande vacature kan reeds lang openstaan en zelfs nooit ingevuld worden. • crisis laat zich voelen in daling openstaande vacatures tussen 2011 (4900) en 2013 (3600 openstaande vacatures) = -1300. • begin 2014 bescheiden groei (3800) = +200 tov jan & feb 2013 • klassieke diensten (handel…) zeer conjunctuurgevoelig: evolutie wordt in belangrijke mate verklaard door enkel deze groep bedrijfstakken • Openstaande vacatures blijven dalen in gezondheidszorg & maatschappelijke dienstverlening en tot op zekere hoogte ook overheid & onderwijs= verminderde financ ondersteuning / mogelijkheden? • zakelijke dienstverlening + industrie: groot aantal vacatures in vergelijking met aantal werknemers blijft openstaan 2/ ontvangen vacatures Ontvangen vacature = kan (maar hoeft niet) ingevuld te zijn = geeft dynamiek op arbeidsmarkt aan • uitzendarbeid grootste aanbod vacatures, gevolgd door klassieke diensten (handel, transport…) • crisis en opleving in 2014 komen ook goed tot uiting in deze sectoren • gezondheidszorg & maatschappelijke dienstverlening + overheid & onderwijs: stabiele vraag, neemt wel af in 2014 tov 2013 = impact evolutie overheidsfinanciën (en zal komende jaren niet verbeteren) • industrie: meer vacatures blijven openstaan dan dat er ontvangen worden = veel vacatures worden niet ingevuld = spanning tussen arbeidsaanbod en –vraag 3/ verschil tussen openstaande en ontvangen vacatures Totaal openstaande vacatures (4900) minus totaal ontvangen vacatures (2500) = aantal vacatures dat langer dan twee maanden openblijft (2400) = ongeveer de helft van de vacatures wordt in Mechelen niet snel ingevuld • Klassieke dienstensectoren zeer gevoelig voor conjunctuur: in 2011 wordt groot aantal vacatures niet snel ingevuld, wat in 2013 en 2014 wel het geval is = effect crisis • Weinig spanning in uitzendbureaus: meerderheid jobs wordt snel ingevuld = smeermiddel arbeidsmarkt • Opvallend: zakelijke dienstverlening (= vaak hoger opgeleide profielen): steeds meer vacatures worden niet ingevuld = mismatch tussen vraag en aanbod • Industrie: meerderheid jobs wordt niet snel ingevuld = industrie zoekt vaak specifieke profielen die niet snel gevonden worden • Gezondheidszorg & maatschappelijke dienstverlening vindt snel de gezochte personen voor hun vacatures = weinig blijft openstaan • Overheid is enige sector die erin slaagt meerderheid vacatures snel in te vullen (aantal openstaande vacatures op einde onderzochte periode < aantal ingevulde periodes tijdens onderzochte periode) = heel veel personen werken graag voor de overheid? Arrond. Mechelen, ontvangen vacatures naar sector, 2011 tot 2014, jan + feb 2600 2400 2200 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 435 234 639 281 554 195 402 194 506 198 499 237 2011 1+2 2012 1+2 439 202 453 307 373 170 2013 1+2 303 178 532 238 478 193 2014 1+2 Overige diensten Gezondheidszorg & maatsch dienstv Openbare besturen & onderwijs Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling Zakelijke dienstverlening Handel, transport, horeca,informatica & media, financiën Bouw Industrie, energie en primaire sector Arrond. Mechelen, openstaande vacatures naar sector, 2011 tot 2014, jan + feb 5000 104 930 170 669 653 1000 1733 229 452 85 860 146 830 662 1154 232 496 -1000 2011 1+2 2012 1+2 3000 89 713 109 763 809 721 115 318 2013 1+2 Overige diensten Gezondheidszorg & maatsch dienstv Openbare besturen & onderwijs Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling Zakelijke dienstverlening Handel, transport, horeca,informatica & media, financiën Bouw Industrie, energie en primaire sector 110 512 96 814 978 790 113 385 2014 1+2 Mechelen, openstaande minus ontvangen vacatures, naar sector, 2011 tot 2014, jan + feb 2600 2400 2200 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 -200 54 495 30 372 34 458 324 464 655 150 259 -48 2012 1+2 1179 133 257 -64 2011 1+2 53 209 282 740 312 55 192 -82 2014 1+2 19 274 310 502 348 53 148 -93 2013 1+2 Overige diensten Gezondheidszorg & maatsch dienstv Openbare besturen & onderwijs Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling Zakelijke dienstverlening Handel, transport, horeca,informatica & media, financiën Bouw Industrie, energie en primaire sector Arrond. Mechelen, werkgelegnheid per bedrijfstak, 2003-2012, personen Industrie, energie, landbouw 150.000 140.000 130.000 120.000 110.00027.759 100.000 90.000 80.000 70.000 60.00060.312 50.000 40.000 30.0005.646 20.000 10.00028.317 0 2003 Bouw Marktdiensten Overheid & gezondhzorg 30.023 31.649 31.869 33.510 33.851 28.972 29.422 30.650 29.101 61.908 64.266 66.084 67.916 70.361 71.378 70.557 70.662 70.734 5.778 5.880 6.403 6.728 6.885 7.085 7.132 7.186 7.385 28.556 28.363 28.723 29.022 29.481 27.807 26.728 26.686 25.872 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Arrond. Mechelen, toegevoegde waarde per bedrijfstak, 2003-2012, € mln Industrie, energie, landbouw Bouw Marktdiensten Overheid & gezondhzorg 11.000 10.000 9.000 1.410 1.502 5.664 5.880 450 1.342 8.000 7.0001.185 1.747 5.918 6.113 6.192 455 462 507 535 1.571 5.928 1.273 1.237 6.000 5.000 4.366 4.000 1.674 1.573 5.239 4.742 4.970 312 337 386 446 2.000 289 1.0001.904 2.100 2.128 2.320 2.376 2.162 1.804 2.093 2.123 1.981 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 3.000 Arrond. Mechelen, toegevoegde waarde, aandeel in Vlaams totaal, per bedrijfstak, 2003 tot 2012 Industrie, energie, landbouw Bouw Marktdiensten Overheid & gezondhzorg Totaal 7% 6% 5% 6,0% 5,5% 5,4% 4,6% 6,1% 5,7% 5,6% 6,1% 5,8% 5,6% 6,1% 5,7% 6,1% 6,0% 5,7% 6,1% 5,7% 5,6% 4,6% 4,6% 3,6% 3,7% 4,6% 4,1% 3,5% 4,6% 3,9% 4,6% 3,8% 4% 6,3% 5,6% 5,1% 4,6% 3,9% 6,0% 5,7% 5,5% 6,0% 5,6% 5,5% 4,5% 3,9% 4,6% 3,9% 5,9% 5,4% 5,3% 4,6% 4,1% 3% 2% 1% 0% 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Conclusie Er wordt vandaag een broos economisch herstel geregistreerd. Verwacht wordt dat dit herstel zich zal versterken in de loop van 2014 en 2015. Van een kentering van de negatieve evolutie op de arbeidsmarkt is voorlopig enkel sprake van hoopgevende signalen. Zorgwekkend is dat het aantal faillissementen hoog blijft, terwijl te weinig nieuwe ondernemingen opgericht worden. Voorbereiding panelgesprek Johan Willemen CEO Willemen group, Voorzitter Confederatie Bouw Voorzitter VOKA-Mechelen - Ondernemingen spelen natuurlijk een cruciale rol in dit verhaal. Ze investeren, groeien, genereren meerwaarde hetgeen noodzakelijk is voor onze welvaart en ons welzijn. - Hoe voelt een ondernemer vandaag de situatie aan; in Vlaanderen en in onze regio zelf? - Welke rol moet de confederatie en VOKA spelen? - Wat mogen ondernemers verwachten van het onderwijs (sec. en hoger)? en vice versa Bart Somers Voormalig minister-president Burgemeester Mechelen - De stad is in deze discussie aanspreekbaar als “werkgever” maar ook en misschien vooral als beleidsniveau dat dichtst bij de burgers staat en van daaruit als intermediair een belangrijke rol kan spelen mbt “werkgelegenheid” (flankerend beleid, investeringen,…) - In “steden maken het verschil” pleit de burgemeester voor meer bevoegdheden en meer middelen voor steden en gemeenten. Hoe kan dit de “werkgelegenheid” bevorderen? - RESOC-Mechelen is het overlegorgaan waarin vakbonden werkgevers en ook de steden en gemeenten zijn vertegenwoordigd. Daar wordt nu een aanzet gegeven voor de opmaak van een nieuw “Streekpact voor het arro. Mechelen”; is dit zinvol? Heeft dit impact? Luc Van Den Brande Voormalig minister-president Voorzitter Vleva (Vlaams-Europees Verbindingsagentschap) Gewezen Voorzitter Europees Comité van de regio’s - Net voor verkiezingen wil een mens zich wel eens beraden over zijn relatie met de Europese Unie! - Europa worstelt wat met zichzelf en moet vaak moeite doen om aan de burger de meerwaarde uitgelegd te krijgen. - Wat kan “Europa” dan echt doen voor de werkgelegenheid? (richtlijnen werkgelegenheid, structuurfondsen, vrij verkeer…) Chris Van der Vorst Coördinerend directeur scholengemeenschap Kath. Secundair onderwijs Mechelen - Ons onderwijs heeft goede naam (pisa) maar krijgt desondanks vaak kritiek vanuit diverse hoeken. Er wordt dan ook gigantisch veel verwacht vanuit een zoekende maatschappij. - In dit kader toch graag focus op afstemming onderwijsarbeidsmarkt; hoe houdt het secundair onderwijs de vinger aan de pols wat betreft de verwachting vanuit de arbeidsmarkt? - Er is nog altijd nood aan meer “technisch” geschoolden! Heeft de school hierin ook een rol te spelen (beïnvloeden keuze) - “de ongekwalificeerde uitstroom” is een groeiend en soms schrikbarend probleem, waar ook Mechelen onder lijdt; België viel terug in de strijd tegen de “schooluitval” van de 10de naar de 20ste plaats in EU met 12% van de 18 tot 25-jarigen! (in VL is het 8,7%) - In 2010 waren er 966 jongeren woonachtig in Mechelen die “vroegtijdig” de school verlieten (18,9%) ((“de sociale staat van Vlaanderen”2013) - Hier wordt geen steen geworpen naar “het onderwijs” maar de vraag gesteld hoe we dit kunnen doen keren? Carl Snoecks Adviseur VVKSO Coördinatie studiegebieden niet-nijverheidsonderwijs - Hierbij focus op “masterplan hervorming secundair onderwijs” (2013), een volgende stap na het initiëren van een grondige hervorming SO via het rapport van de commissie Monard (2009), en de oriëntatienota “mensen doen schitteren” van september 2010. - Op bepaald moment veel commotie en vaststelling van “te weinig draagvlak” om tijdens deze legislatuur door te drukken, maar bevoegd minister zegt dat “de trein is vertrokken”?? - Hoe zal de voorziene hervorming een antwoord bieden op een aantal van de hier gestelde vragen, problematieken, e.d. met betrekking tot een betere afstemming onderwijs-arbeidsmarkt. Machteld Verbruggen Algemeen directeur Thomas More Hogeschool - We zijn hier in Mechelen “gezegend” met de aanwezigheid van de Thomas More Hogeschool, lid van de KUL-associatie, resultaat van een fusieproces tussen KHM, LHK en Lessius en nu dus aanwezig in heel de provincie Antwerpen. - In de missie van de hogeschool staat; “…Door innovatief, veldwerkgericht onderwijs….. in nauwe samenwerking met haar partners……een motor van maatschappelijke ontwikkeling in de regio.” Wat betekent dit in de praktijk (aanbod professionele opleidingen, netwerken met het “werkveld”, samenwerking met de stad,…) - Hoe kan het hoger onderwijs (hogescholen én universiteiten) die rol van “motor” verder aanscherpen?
© Copyright 2024 ExpyDoc
