1 S.L.O. Leeuwarden ANBO – PCOB – KBO

S.L.O. Leeuwarden
Samenwerkende Leeuwarder Ouderenbonden
ANBO – PCOB – KBO
----------------------------------------------------Aan het College van Burgemeester en Wethouders
van de gemeente Leeuwarden
Geacht college,
We hebben kennis genomen van het collegeprogramma 2014-2018.
Tot onze vreugde constateren wij dat het college een van onze speerpunten : aandacht voor
de mantelzorgers en respijtzorg in het programma heeft opgenomen. Wij verwachten
betrokken te worden bij de aangekondigde beleidsontwikkeling rondom deze voor ons zeer
belangrijke onderwerpen.
Wij zijn evenwel van mening dat, als we het geheel overzien, in het collegeprogramma erg
weinig concreets terug vinden is van alle onderwerpen/aandachtspunten die wij voorafgaand
aan de verkiezingen aan de politieke partijen voorgelegd hebben. Het collegeprogramma
ademt een hoge mate van abstractie en vaagheid uit. Uiteraard is de instelling van een
“Mienskipfonds “een goede zaak, maar het is volstrekt onduidelijk hoe dit fonds ingezet gaat
worden voor de aandachtspunten die door ons aangedragen zijn.
Let wel, de ouderen van Leeuwarden worden overspoeld met berichten dat de nu geboden
zorg en de toekomstige zorg zwaar onder druk komen te staan door de overgang van de
AWBZ naar de WMO. Het is iedereen duidelijk dat de gemeente hierin een sleutelpositie
gaat vervullen. In veel berichten wordt ernstig betwijfeld of de gemeente over voldoende
financiën, kennis en capaciteit beschikt om deze nieuwe taak uit te kunnen voeren. Bij de
ouderenbonden komen veel signalen binnen van ouderen die zich grote zorgen maken over
de effecten op hun huidige zorg en over hun mogelijkheden om in te toekomst gebruik te
kunnen maken van zorg als de nood aan de man komt. Het collegeprogramma staat bol van
prachtige ambities op dit vlak waarbij je de indruk krijgt dat het allemaal veel beter wordt dan
het nu is en dat voor een budget dat 30% lager is dan de nu beschikbare middelen. Geeft het
collegeprogramma wel een eerlijk beeld van wat de ouderen in onze gemeente te wachten
staat? Dat vragen wij ons af. (citaat blz 16: de zorg wordt beter, goedkoper en efficiënter als
we het dichter bij mensen organiseren).
We komen ook in dit programma het adagium tegen dat de zelfredzaamheid van mensen
vergroot moet worden en dat zij primair zelf hun hulpbehoefte moeten organiseren. Men gaat
er kennelijk vanuit dat op dit moment nog niet vaak tot het uiterste geprobeerd wordt om met
behulp van familie, buren en vrienden de noodzakelijke zorg en ondersteuning te verlenen.
Pas als dat niet meer kan wordt een beroep op de professionele instanties gedaan. Natuurlijk
kan er in incidentele gevallen iets meer gebruik gemaakt worden van het eigen netwerk,
maar zeker niet in die mate als nu gesuggereerd wordt. Graag vernemen wij van u hoe u
concreet invulling gaat geven aan de praktische invulling van de nieuwe zorgtaken die op de
gemeente af komen. Uiteraard toegespitst op de meer dan 32000 ouderen in onze gemeente
waaronder meer dan 7000 inwoners ouder dan 75 jaar.
Naast deze algemene beschouwing vragen wij uw aandacht voor de volgende specifieke
punten:
1
Loketfunctie
U noemt op blz 9 uw verantwoordelijkheid voor de toegankelijkheid van de eerstelijnszorg. U
organiseert daarvoor een goede loketfunctie.
Op bladzijde 31 stelt u dat u gaat besparen op de publieke dienstverlening middels een
verdergaande digitalisering. De meeste ouderen in Leeuwarden zijn niet thuis in de digitale
communicatiewereld, hebben vaak geen computer en zijn afhankelijk van een fysiek loket.
De SLO is van mening dat u zorg moet dragen voor een voor iedereen toegankelijk loket op
locaties die voor iedereen dagelijks bereikbaar zijn, bijvoorbeeld door deze te koppelen aan
de buurtservice-punten. Natuurlijk dient daar voldoende kennis van de complexe
problematiek aanwezig te zijn.
Tevens zet u in op “maatwerk” en inzicht in de specifieke zorgvraag. Een prima zaak, maar
dat zal een extra inzet vragen van de professionele zorgverleners. Hoe rijmt u dat met de
reductie is het beschikbare budget voor de zorg door de bezuinigingen van de rijksoverheid
en uw eigen bezuinigingsambitie in de publieke dienstverlening?
Wonen van ouderen
Op blz 14 verwijst u naar het project Groen Werk; het verduurzamen van woningen. Wij
wijzen er nadrukkelijk op dat het levensloopbestendig maken van woningen een zeer
belangrijk aspect van de verduurzaming is. Wij missen aandacht voor dit aspect in uw
programma.
Op blz 23 stelt u dat u zorgvuldig gaat kijken naar het type woning waar behoefte aan is. De
noodzaak voor seniorenwoningen zal, doordat de ouderen meer en langer thuis blijven
wonen, alleen maar toe nemen. Belangrijk punt daarbij is het realiseren van
ontmoetingsruimten in seniorenflats zodat de dreigende vereenzaming, die sterk
samenhangt met het langer thuis wonen, wordt tegengegaan. De kosten die hiermee
samenhangen kunnen gedekt worden uit het “Mienskipfonds”.
Ook missen we aandacht voor het bevorderen van groepswonen. Initiatieven van actieve
ouderen stranden nu vaak doordat noch corporaties, noch gemeente oog lijken te hebben
voor het maatschappelijk belang van deze initiatieven, waardoor mensen "het bos ingestuurd
worden".
Nodig is, dat er beleid en prestatieafspraken (met budget) komen tussen gemeente,
corporaties en liefst ook zorginstellingen, waardoor deze initiatieven gefaciliteerd worden.
Op dit moment zegt de gemeente tegen initiatiefnemers: "jullie moeten bij de corporatie zijn.
Daar gaan wij niet over. Wij kunnen niets voor je doen".
Corporaties zeggen: "Er is op dit moment geen financiële ruimte om in deze, doorgaans
onrendabele projecten te investeren.
Gevolg: Woongroep-initiatieven komen op dit moment niet van de grond en initiatiefnemers
haken gefrustreerd af, terwijl het dringend nodig is om senioren nu een woonomgeving te
bieden, waarin zij hun oude dag op een bevredigende manier kunnen doorbrengen. Een
woonomgeving, waarin de 'samenredzaamheid' ervoor zorgt dat zij langer actief en
zelfstandig kunnen zijn, mensen om zich heen hebben en niet eenzaam hun tijd uitzitten.
Dat levert gelukkige ouderen op. En gelukkige ouderen hebben minder hulp en zorg nodig.
Juist initiatieven van burgers voor deze vorm van wonen sluiten naadloos aan op het hoge
ambitieniveau in het collegeprogramma.
Wij verwachten van u een gerichte aanpak zowel bij de aanpassing van de bestaande
voorraad als bij de nieuwbouw ten aanzien van bovengenoemde punten. In ons
visiedocument “Wonen van Ouderen” zijn deze onderdelen nader uitgewerkt.
Tevens wijzen wij naar de resultaten van het symposium in 2013 “Ouder worden in eigen
woning een lust of een last”. Hierin kwam als belangrijkste, breed gedragen, knelpunt naar
voren: het gebrek aan regie tussen alle actoren die een rol spelen bij de complexe
samenhang tussen wonen voor ouderen in samenhang met het welzijns- en zorgelement.
Naar onze mening hoort u daarin het voortouw te nemen. Tot nu toe ontbreekt het hieraan.
Ook in het collegeprogramma vinden we hier niets over terug. Graag vernemen wij welke
activiteiten u hieromtrent gaat ondernemen. Bijlage: Visie Wonen van Ouderen, febr. 2011
2
Decentralisatie
Bij het onderdeel “Gevolgen van de decentralisatie” stelt u dat de bezuiniging van de
rijksoverheid onder meer opgevangen kan worden door preventief eerder “lichte vormen van
zorg en hulpverlening” in te zetten. Hiermee zou in een later stadium duurdere zorg
voorkomen kunnen worden. Dit idee onderschrijven wij van harte. Preventie voorkomt veel
leed en levert financieel voordeel op. Vaak komen de (financiële) voordelen echter niet
terecht bij de instantie die de investeringen in eerste instantie moet doen. Wij hebben u
eerder gewezen op de noodzaak tot “Budgettaire ontschotting” bij alle actoren in het
zorgveld. Graag zien we uw voorstellen om dit te realiseren tegemoet.
Bijlage: Visie Zorg en Welzijn van ouderen , april 2012
Graag willen wij onze opmerkingen bij het Collegeprogram 2014-2018 nader toelichten in
een persoonlijk gesprek met u.
Wij hopen daarvoor binnenkort een uitnodiging van u te mogen ontvangen.
Met vriendelijke groeten,
namens het bestuur van de SLO (ANBO-PCOB-KBO),
Jeanet Dijkema-Reinders, voorzitter
Tel. 058-2660168
Leeuwarden, 12 februari 2014
3