Sector update Groenteteelt onder glas

Visie op Sectoren 2014
Visie op
Groenteteelt onder glas
Update 2014
Sterke toename verkoop duurzame groenten
Fors prijsherstel paprika’s, rendement tomaten onder druk in 2013
Belangrijkste uitdaging groenteketen is focus op onderscheid
Trends en ontwik k elingen
Schaalvergroting in de glasgroenteteelt zette in 2013 fors door. Het totaal areaal steeg licht, terwijl
het aantal bedrijven fors afnam. De gemiddelde bedrijfsomvang is nu 3,21 hectare, tweemaal
zoveel als tien jaar geleden. Het totale tomatenareaal is verder gegroeid. Daartegenover staat een
daling in de arealen komkommers en paprika’s.
Kenmerkend voor de glasgroenteteelt is het grote exportaandeel. De afzet concentreert zich op
West-Europese markten. Betrouwbare levering en hoge kwaliteit spelen een belangrijke rol.
Opvallend is de sterk toenemende consumptie van duurzaam gelabelde groenten. Belangrijkste
concurrent voor de Nederlandse groentetelers op de Europese afzetmarkten is Spanje. Met name
aan het begin en het einde van het seizoen. De concurrentiestrijd wordt aangegaan door meer
jaarrond te telen, met betere belichting of door het openen van buitenlandse vestigingen.
De prijsontwikkeling over 2013 was voor de meeste glasgroenten gunstig. Zeer negatieve
uitzondering daarop was de tomaat. De slechte tomatenprijzen werden veroorzaakt door een
versnipperd aanbod, uitbreiding van het Nederlandse areaal trostomaten, de rassenkeuze en een
zeer hoge Europese productie van trostomaten door de warme zomer.
Het koude voorjaar zorgde voor hogere variabele energiekosten. Hierdoor stond het gemiddelde
rendement voor glasgroenten in 2013 opnieuw onder druk. Het rendement voor paprikabedrijven
nam juist toe door minder productie en een geconcentreerder aanbod. Voor komkommers bleef
het rendement gelijk.
Investeringen in de sector hebben betrekking op kostprijsverlaging, procesverbetering en
belichting. Hierbij komen investeringen die een bijdrage leveren in de verlaging van de
energiekosten het meeste voor.
Onze vis ie
De Nederlandse groentetelers opereren op een verzadigde Europese markt. Door een versnipperd
aanbod, toename van de Europese en lokale productie en steeds hogere eisen van afnemers, zet
Br a nche in cijfe r s
1.030
glasgroentebedrijven waren er begin
2014. Dit aantal lag in 2002 nog op
2.500 bedrijven. Ruim 80% van de
bedrijven teelt paprika’s,
komkommers of tomaten.
1.739.000
ton aan verse groente, exclusief uien,
is er in 2013 geëxporteerd. In tien jaar
tijd betekent dit een minimale stijging
van 1%, waarbij tussen de jaren
fluctuaties voorkomen als gevolg van
weersomstandigheden. Tomaten zijn
over de afgelopen tien jaar 27% in
productievolume gegroeid.
30%
van de totale kosten van een
glasgroentebedrijf betreft energie. In
2001 bedroeg het aandeel
energiekosten nog 20% van het totaal.
Overige belangrijke kosten zijn arbeid
en huisvesting.
Bron: CBS, Groenten & Fruithuis/KCB,
LEI
de schaalvergroting door.
Belangrijkste uitdaging voor de telers is de focus op onderscheidende producten, om te
voorkomen dat ze alleen op prijs blijven concurreren. Nederlandse telers moeten gebruik gaan
maken van hun voorsprong als het gaat om de lekkerste, meest verse en duurzame groenten.
Groeikansen liggen buiten de eurozone door groeiende welvaart en de opkomst van supermarkten. Dit biedt kansen voor de Nederlandse verse en lang
houdbare groenten. Geopolitieke spanningen kunnen hierbij van grote invloed zijn op de afzet, bijvoorbeeld door schommelingen in valutakoersen en
handelsbelemmeringen.
Visie op Sectoren 2014
Hogere eisen van afnemers en de vraag van consumenten naar productdifferentiatie stimuleren verticale samenwerking. In verticale ketens worden
bewuste keuzes gemaakt voor specifieke afnemers, markten en producten; steeds vaker op basis van vaste prijsafspraken. De omschakeling naar
nieuwe ketenmodellen vraagt ondernemerschap en managementkwaliteiten van de ondernemers. Dit begint met de vraag in welke keten je zit of wilt
zitten, om vervolgens een bewuste keuze te maken voor consolidatie, specialisatie, ketensamenwerking of de overstap naar een andere keten.
Lichte s tijging areaal glas groenten door groei in tomaten
• Het areaal glasgroenten is in 2013 licht gestegen
met 0,5%, vooral door uitbreiding van het
tomatenareaal. Het areaal paprika’s en
komkommers daalde.
• Het tomatenareaal groeide in 2013 tot
recordhoogte van 1.768 hectare. Vooral het areaal
trostomaten is gegroeid, tot 1.256 hectare. Het
areaal cherrytomaten is licht gedaald, tot 114
hectare. Het restant van 398 hectare wordt
ingevuld door losse tomaten, die een lichte groei
lieten zien.
Bron: Bron: CBS
Exportvolume s tijgt
• Na een daling van twee jaar, steeg de groenteexport (exclusief uien) in 2013 met 1,8%. De
stijging kan grotendeels verklaard worden door
de toegenomen tomatenproductie.
• Belangrijkste afzetmarkten zijn Duitsland en het
Verenigd Koninkrijk. In beide landen steeg de
afzet licht, voornamelijk van komkommers en
tomaten. De export van paprika’s daalde als
gevolg van gedaald aanbod.
• De belangrijkste exportbestemming buiten de
EU is Rusland. De export naar dit land liep in
2013 voor het tweede opeenvolgende jaar licht
terug. Voornaamste reden hiervoor is dat
Rusland meer importeert uit omringende
landen.
Bron: Bron: KCB
Visie op Sectoren 2014
Gemiddelde ink omens daling glas groentebedrijven
• Het gemiddeld inkomen van
glasgroentebedrijven daalde in 2013 tot net
onder nul. Deze daling wordt vooral veroorzaakt
door slechte prijsvorming bij trostomaten. Het
verbeterde inkomen van komkommer- en
paprikabedrijven compenseert dit niet.
• Het gemiddelde kostenniveau steeg in 2013 licht
door toegenomen variabele energie- en
arbeidskosten.
• Het rendement daalde in 2013 met 4% ten
opzichte van het sterke jaar 2012. Voornaamste
oorzaak was de prijsdruk bij de tomaten.
Paprikabedrijven profiteerden juist van betere
prijsvorming. Voor komkommerbedrijven was
het gemiddelde rendement gelijk aan dat in 2012.
Bron: Bron: LEI Wageningen UR, agrimatie.nl
Visie op Sectoren 2014

Download Report