tekst.....markus 14,3-9 thema.....in de hektiek van verzet tegen jezus

________________________________________________________
TEKST.....MARKUS 14,3-9
THEMA.....IN DE HEKTIEK VAN VERZET TEGEN JEZUS IS ER
ÉÉN VROUW DIE ZIJN STERVEN AL VANTEVOREN
WAARDEERT
________________________________________________________
_________________________________________________________
ds.Jitse van der Wal
1
Gemeente van Jezus Christus,
Kritiek hebben kán erg goedkoop zijn. Je hebt je oordeel over de daden van
die ander gemakkelijk uitgesproken zonder dat je de ins en outs van een
situatie of van de omstandigheden van die ander in je hart hebt. Want je
kritiek is gebaseerd op wat je ziet zonder dat je aan de persoon die iets
doet iets vraagt; vraagt naar de motieven voor zijn of haar daden.
Dia 1 In Markus 14 barst de goedkope kritiek los, wanneer een vrouw het
hoofd van Jezus overgiet met een kapitaal aan nardusolie. En eerlijk is
eerlijk, je kunt je die felle reaktie wel voorstellen, wanneer je alleen maar
kijkt naar deze daad. Jezus gaat dan duidelijk maken, dat zijn leerlingen te
weinig inzicht hebben in de motieven van deze vrouw; dat zij te goedkoop
reageren als het gaat om het gebruik van deze dure nardusolie. Zij krijgen
daarom doorzicht van Jezus zelf op de diepere betekenis van deze daad.
Daarom is het thema voor deze preek in deze tijd, waarin we stilstaan bij
het lijden van Jezus Christus
Dia 2 IN DE HEKTIEK VAN VERZET TEGEN JEZUS IS ER ÉÉN VROUW
DIE ZIJN STERVEN AL VANTEVOREN WAARDEERT
Dia 3 Jezus' leven in deze wereld gaat naar een klimaks in zijn dood op het
kruis.
Daar leeft en werk Hij bewust naar toe. Dat is de opdracht die Hij van God,
zijn Vader meegekregen heeft. Juist met het oog op zijn lijden, zijn dood,
zijn herleven en zijn terugkeer naar de hemel is Hij mens geworden. Al dat
werk moet gedaan worden om mensen die hun leven met zijn Vader
verbroken hebben terug te brengen naar zijn Vaderhart. Dit reddings- en
vernieuwingswerk is van levenswaarde voor deze slechte mensen; zonder
Jezus Christus en zijn werk is er geen toekomst voor hen.
Daarom probeert Jezus zijn leerlingen mee te nemen in dat heenleven en
heenwerken naar zijn dood. Dat is een moeilijk proces. Kijk maar es naar
de momenten waarop Jezus zijn lijden aankondigt en let vooral op de
reakties.
______
Een eerste keer is Jezus heel open daarover, nadat Petrus zo prachtig verwoord heeft, dat Jezus de Christus is. Dan legt Hij uit, dat dat betekent, dat
Hij veel moet lijden; ja, dat Hij verworpen wordt door de Joodse leiders en
zelfs gedood worden. Gelukkig zal Hij na drie dagen herleven.
2
Petrus, ja die man die zojuist zo prachtig over Jezus als de Christus sprakPetrus reageert furieus. Hij neemt Jezus apart en spreekt Hem bestraffend
toe. Dat dit zal gebeuren, dat kan er bij deze leerling die in de groep een
belangrijke plaats inneemt niet in. Zo zie je, dat deze Petrus die woorden
van Jezus niet kan plaatsen. Hij komt met felle kritiek op Jezus' uitspraken.
Onjuiste kritiek ook, waardoor Jezus scherp moet zijn: 'Weg, jij satan, uit
mijn ogen. Want jij staat niet aan de kant van God maar aan die van de
mensen'. Dat zal je maar gezegd worden !
Dia 4 Dat vraagt om een omslag in je kijk op het leven. Niks oog voor jezelf;
je hebt de opdracht om Jezus Christus te volgen en zijn kruis te dragen.
Scherp hè, vind je ook niet ? Teveelgevraagd, zeg je in je hart ? Luister dan
naar Jezus: wie zijn leven verliest om mij en het evangelie, die zal het
redden (Markus 8,27-9,1). Werk dat maar es uit in je leven; daar heb je een
dagtaak aan.....
_____
Dia 5 Een tweede keer is Jezus met zijn leerlingen aan het rondtrekken in
Galilea. Wanneer ze even onderelkaar zijn geeft Hij hen opnieuw les over
de toekomst. In feite is het een herhaling van wat Hij de eerste keer tegen
hen gezegd heeft. Het gaat weer over het overgeleverd worden aan de
leiders, over zijn dood en over zijn opstaan.
De reaktie van de leerlingen is opvallend: ze begrijpen niet wat Hij hiermee
tegen hen zegt. Ze durven Hem ook niet om uitleg te vragen.
Zie je, dat het niet gemakkelijk is om het juiste zicht te krijgen op Jezus'
werk voor slechte mensen ? Zelfs zijn leerlingen met wie Hij een aantal
jaren heeft samengeleefd en samengewerkt peilen die werkelijkheid niet
(Markus 9,30-32).
_____
De derde keer zijn ze onderweg naar Jeruzalem, de stad waar het lijden
van Jezus binnenkort naar een hoogtepunt gaat. Zijn leerlingen zijn in
verwarring en daarom neemt Hij hen nog een keer apart. Hij vertelt voor de
derde keer over zijn lijden, dood en herleven. De vernedering van zijn
arrestatie en wat er gebeurt kort voor zijn dood in het spugen en geselen
wordt nu door Jezus wat meer uitgewerkt.
En wat zie je de leerlingen daarna doen ? Ruzie maken over de
belangrijkste plekken in het rijk van God ! Onvoorstelbaar toch ? Dan moet
Jezus opnieuw duidelijk maken, dat Hij niet gekomen is om zich te laten
dienen, maar om zijn leven te geven als losprijs voor veel mensen. Hij geeft
zijn leven weg in zijn dood om het kruis om anderen te redden van de
3
eeuwige dood. Dat eeuwige leven is veel meer waard dan welke belangrijke
plek ook maar; dat valt totaal weg wanneer je het juiste zicht op Jezus
Christus hebt..... (Markus 10,32-45).
_____
Zo kort voor Jezus' dood heeft Jezus handenvol werk om zijn leerlingen op
het juiste spoor te zetten; op het trajekt van zijn dood en van zijn herleven.
Het is nu inmiddels zondag geworden. Een gewone dag na de sabbat, de
voor de HERE gereserveerde dag van de week. Met elkaar leven ze toe
naar het feest van het Pascha, dat over zes dagen start. Je merkt dat het al
drukker en drukker wordt in Jeruzalem. Lang niet alle mensen die het
Pascha in de stad willen vieren kunnen daar onderdak vinden. Zo zie je,
Dia 5 (2e keer) dat Jezus met zijn leerlingen uitwijkt naar het dorp Betanië.
Vanuit dat dorp kun je gemakkelijk naar Jeruzalem, omdat het nog geen
drie kilometer lopen is naar de stad. 'Toen Jezus in Betanië was...'
(Mk.14,3) is een terugverwijzing naar die andere vermelding in Markus
11,1. Wanneer je naar de juiste volgorde van gebeurtenissen zoekt, dan
heb je op grond van deze start en van Johannes 12,1-11 dat eerder in de
tijd te plaatsen dan hier in Markus 14 het geval is.
Waarom vertelt Markus het dan hier ? Omdat hij deze gebeurtenis zo goed
kan gebruiken als start van het vertellen over Jezus' arrestatie, lijden en
sterven. Want in alle onrust van dat moment wordt hierin duidelijk waar het
om gaat. Ja, dat wordt helder via een aparte daad met meerwaarde.
_____
Betanië, 'huis van de armen' betekent dat. Dat dorp ten z/o van Jeruzalem
is voor Jezus een dorp waar Hij vaker kwam. Daar wonen vrienden van
Hem, Lazarus, Marta en Maria. Bij hen thuis heeft Hij meegemaakt, dat er
een konflikt tussen de zussen groeide. Marta, die druk bezig is met de zorg
voor de gasten is kwaad op Maria, die naar Jezus zit te luisteren. Marta
vindt, dat Jezus haar moet aanpakken. Maar dan pakt Jezus juist Marta met
al haar gestress aan. Maria heeft de juiste keus gemaakt: luisteren naar
Jezus, want Hij redt je leven. Hij geeft eeuwig leven. Zie je, hoe Jezus vaak
duidelijk maakt, dat mensen te goedkope kritiek hebben. Dat Hij dan
doorzicht geeft in waar het echt om draait in dit leven (Lukas 10,38-42).
_____
Dia 6 Vanuit Betanië komt ook es een noodkreet naar Jezus. Een schreeuw
om hulp van Maria en Marta, want broer Lazarus is erg ziek. Toch stelt
Jezus dan zijn vertrek naar dat dorp uit, ja het is zelfs zo, dat Lazarus al 4
4
dagen begraven is wanneer Jezus aankomt. Marta's reaktie is dubbel: ze
maakt aan de ene kant Jezus het verwijt, dat Hij niet eerder gekomen is;
dan was Lazarus nog in leven geweest; kritiek op wat Jezus gedaan heeft.
Aan de andere kant heeft ze oog voor de daadkracht van Jezus,
daadkracht die Hem door God gegeven wordt. Wanneer Maria Hem
ontmoet is ze emotioneel en scherp. Ook zij verwijt Jezus, dat Hij niet
sneller gekomen is.
Wanneer Jezus bij het graf van Lazarus aankomt moet ook Hij huilen.
Midden in alle kritische reakties laat Jezus Christus zijn vriend Lazarus
terugkeren in het leven. Wat een wonder. Zo maakt Hij zichtbaar, dat de
plannen van God in en met je leven wel es heel anders zijn dan jezelf hebt
uitgedacht. Dat je vreselijk moet oppassen met goedkope kritiek (Johannes
11,17-44).
______
In dit dorp Betanië is Jezus nu opnieuw om onderdak te hebben in de
dagen kort voor het Pascha. Hij is nu niet bij Lazarus, Maria en Marta te
gast - al zijn zij alle drie wel present. Dat lees je in Johannes 12. Lazarus is
ook gast aan tafel, Marta is natuurlijk aan het werk in de verzorging van de
maaltijd en Maria ontmoeten we ook.....
Jezus en zijn leerlingen zijn nu thuis bij een zekere Simon. Omdat je zoveel
mensen met die naam hebt wordt hier duidelijk gemaakt via een
Dia 7 levenservaring van deze man wie hij is. Deze Simon is melaats
geweest. Dat is vast geen bijnaam geweest, want dat zou wel erg wreed
zijn. Iemand een bijnaam geven aan de hand van een ingrijpende ziekte.
Nee, dit gaat om voor ogen te hebben welke Simon het is. Deze man heeft
die ernstige huidziekte gehad. Dan moet je een tijd buiten de samenleving
bivakkeren, omdat het zo besmettelijk is. Een melaatse wordt uit de
samenleving gesloten tot het moment, dat hij of zij genezen is. Gelukkig is
dat met deze Simon gebeurd. Misschien dat Jezus hem wel zelf genezen
heeft, maar dat is niet echt hard te maken.
Dia 8 Bij deze Simon thuis is het een feestmaaltijd. Dat het meer is dan een
gewone maaltijd zie je ook in het aanliggen van de gasten. Dat is een
houding die niet aangenomen wordt wanneer het een gewone maaltijd zou
zijn. Wanneer je aanligt, dan lig je op een soort bank met je hoofd naar de
tafel en met je voeten naar achteren gericht. Zo zijn daar Jezus, zijn
leerlingen, Lazarus en Simon in ieder geval bijelkaar om een fijne maaltijd
mee te maken; en in die wereld is dat sámen eten waardevol, veel
5
belangrijker dan wij dat vandaag in onze kultuur hier vinden.
______
Dia 9 Ineens is daar een vrouw in hun midden. Kijk es wat zij bij zich heeft:
een kruik die van albast, van een soort marmer gemaakt is. Dat ziet er
schitterend uit. Het is niet zo'n kleine draagkruik, maar een wat grotere. In
zo'n mooie kruik zit natuurlijk ook een fijne olie. Het is inderdaad echte,
kostbare nardusolie.
Die nardus is een geurende plant in India. Uit de wortel en de stengel wordt
die kostbare nardusolie en narduszalf gewonnen. Die sappen vloeien
spontaan uit een blad of boom en kunnen worden opgevangen. Het woord
nardus is een direkte vertaling van het woord uit de Indische talen.
Deze nardus heeft een lekkere geur, waarmee je je lichaam en vooral je
hoofd kunt opfrissen in de hitte van die wereld. Het is heerlijk wanneer je
die olie over je heen gegoten krijgt. Deze nardusolie wordt ook gebruikt om
het lichaam van iemand die zojuist gestorven is te balsemen; daarna kan
het lichaam op een goede manier begraven worden in een rots. Dat
balsemen belangrijk is heeft ook te maken met de hitte in Palestina.
Deze olie kun je mixen met specerijen om een bepaalde geur te krijgen.
Denk aan alle soorten after shaves en parfums die er vandaag op de markt
zijn. Maar deze nardusolie in de kruik van deze vrouw is echte,
ongemengde. Dit is pure nardus en dus ontzettend duur.
Dia 10 Moet je es zien, wat deze vrouw met die mooie kruik gaat doen ? Ze
breekt de lange hals ervanaf, wat aangeeft dat ze alle olie gaat gebruiken.
En ja hoor, ze gaat naar Jezus en giet die flinke hoeveelheid olie over zijn
hoofd. Het loopt helemaal van zijn hoofd over zijn lichaam naar zijn voeten.
Wat komt daar een sterke geur vanaf, zodat dat het hele huis van Simon
doortrekt.
_____
Dia 11 De leerlingen aan tafel stoten elkaar aan en beginnen emotioneel
naar elkaar te reageren. Je hoort ze mopperen. Ze zijn flink in hun wiek
geschoten door de daad van deze vrouw. Wat Maria gedaan heeft -want zij
is het (zie Johannes 12)- kan niet door de beugel. 'Waar is die verkwisting
van die nardusolie goed voor ?' Dit is echt slecht omspringen met zo'n
kostbaar produkt. Dit is echt onzin van Maria.
Moet je nou es kijken: wanneer deze echte nardusolie verkocht was, dan
had het wel een jaarloon van een gewone werknemer opgeleverd. Want
driehonderd denariën of schellingen is driehonderd lonen in Romeinse munt
6
voor één dag (Matt.20,10). Die zilveren munt is in Palestina in omloop,
omdat de Romeinen de machthebbers in deze periode van de geschiedenis
zijn. Maria heeft nardusolie ter waarde van een jaarloon in één keer over
het hoofd van Jezus uitgegoten. Dat is toch helemaal nergens voor nodig !
Ze had moeten nadenken: die olie had zij moeten verkopen, wat zij
daarvoor betaald zou krijgen had ze moeten geven aan de leerlingen,
zodat zij de mensen die arm zijn hadden kunnen helpen. Dat spreekt in
Betanië, 'huis van de armen' zeker aan. En dat is toch ook een levenstaak,
die Jezus hen steeds op het hart gedrukt heeft ? Een opdracht al vanuit het
Oude Testament in de zorg voor mensen die in sociale en/of financiële
nood verkeren. Een taak die gewoon doorgaat in het samenleven en
samenwerken met Jezus Christus. Sober leven met oog en hart voor
mensen aan de rand hebben deze leerlingen zeker van hun leider
geleerd. Dus deze kritiek op die daad van Maria kun je je best wel
voorstellen. Moet je je voorstellen hoeveel praktische hulp je wel niet had
kunnen geven op basis van een jaarloon.....
Jezus zal Maria wel flink de les gaan leren; daar kun je yes op zeggen.
_____
Dia 12 'Laat haar met rust, laat haar haar gang gaan. Waarom maken jullie
het haar zo moeilijk, waarom vallen jullie haar lastig ?'
Hè, zegt Jézus dit ? Horen zij dat echt goed ? Heeft Hij geen problemen
met wat deze vrouw gedaan heeft met dat kapitaal aan nardusolie ?
Dat meen je toch niet ?
Jezus is niet uitgesproken: 'Zij heeft een goede daad in en aan mij verricht'.
Wat zegt Hij nu ? Dat dit een goede daad van Maria was ? Dat zij zo in
deze situatie van Jezus goed bezig geweest is ? Zij heeft dit gedaan in
samenhang met het werk waar Hij op dit moment mee aktief is.
De vragen stapelen zich op bij de leerlingen: maar hoe kan dat dan ? Hoe
is die koppeling dan ooit mogelijk ? Dit kan Jezus gewoon niet menen !
Jezus heeft wel door dat zijn leerlingen in verwarring zijn.
Daarom werkt Hij zijn reaktie verder uit. 'De armen hebben jullie altijd bij
jullie; jullie kunnen ze goed doen wanneer jullie willen, maar mij hebben
jullie niet altijd'.
Wat wil Jezus hiermee aangeven ? Niet dat de armen geen zorg van
christenen nodig hebben. Absoluut niet, want die liefde in praktische hulp
7
vindt Jezus erg belangrijk. Hij geeft ook aan, dat je dat altijd handen en
voeten kunt geven. Want zij zijn er elke dag. 'Rijken en armen ontmoeten
elkaar; de HERE heeft hen allemaal gemaakt'.
Het draait hier om de vergelijking die Jezus maakt met zichzelf. Hij is niet
altijd meer bij zijn leerlingen. Alles wat belangrijk is voor Hem, dat kan deze
paar dagen nog gedaan worden. Na deze week is dat onmogelijk.
Dia 13 Hij wil de ogen van zijn discipelen openen voor de tijd waarin zij
samen terechtgekomen zijn; zij zijn onderweg naar Jeruzalem waar Jezus
overgeleverd en gedood zal worden en gelukkig zal Hij kort daarop ook
herleven.
Daarom deed Maria wat zij (te doen) kreeg bij deze gelegenheid. Daar
moeten de leerlingen geen goedkope kritiek op hebben om dat te willen wat
elke dag kan tot de dag waarop Jezus terugkeert: zorg voor medemensen
die arm zijn.
Deze vrouw doet wat straks niet meer kan en dat is al zeer binnenkort zo.
Wat is dat dan wat straks niet meer gedaan kan worden voor Jezus en wat
nu zo belangrijk is ?
Jezus vertelt dat zelf: 'Zij heeft vantevoren mijn lichaam gezalfd voor de
begrafenis'. Wat bedoelt Jezus hiermee ? En waarom is dit zo belangrijk ?
Normaal wordt het lichaam kort na de dood gebalsemd, verzorgd met olie,
ingewikkeld in linnen om daarna begraven te worden. Voor misdadigers is
die lijkverzorging niet in beeld. Lichamen van mensen die gekruisigd
worden worden zelfs niet eens begraven; die worden verbrand,
gekremeerd.
Jezus' lichaam zal straks wel begraven worden, omdat God daarmee wil
aangeven dat Hij echt dood is. Toch zal de verzorging met olie, dat echte
balsemen van het lichaam niet kunnen gebeuren. In alle haast is het
maksimale, dat zijn lichaam in linnen gewikkeld wordt en daarna begraven.
Door deze daad van Maria laat zij merken, dat deze zorg met nardusolie
voor Jezus' lichaam belangrijk is. Zij heeft hart en oog voor zijn dood die
dichter- en dichterbij komt. Zij heeft door dat haar Redder van haar zonden
goede zorg nodig heeft. Zo waardeert zij door deze daad met echte, dure
nardusolie zijn liefde voor haar en voor al die andere mensen die die
verlossing door Jezus nodig hebben.
Zo wordt vervuld wat Jesaja al voorzegd heeft, zoals wij dat kunnen vinden
8
in Jesaja 53,9: 'Men heeft zijn graf bij de goddelozen aangewezen, maar Hij
is bij de rijke in zijn dood geweest'. Als misdadiger is Jezus
onderuitgehaald, toch laat de HERE ook via deze daad van Maria zijn dat
Hij rijk is. Vandaar die rijke lichaamsverzorging van Maria zo kort voor zijn
begrafenis.
Zo zet Jezus zijn leerlingen voor de zoveelste keer aan het denken over
deze fase van zijn lijden, zijn sterven en zijn herleven. De
lijdensaankondigingen klinken hierin mee.
_____
Heeft Maria zelf hart en oog gehad voor deze koppeling tussen het zalven
en de verzorging van Jezus' lichaam met het oog op zijn begrafenis ?
Ja, want het zou anders vreemd zijn, dat Jezus door zíjn interpretatie haar
daad zou goedkeuren. Zij heeft echt doorzicht in de tijd waarin Jezus
Christus zit.
En Jezus peilt dat, omdat Hij niet alleen een gewoon mens maar ook zelf
God is.
Dia 14 In de hektiek van verzet tegen Jezus -verzet van de Joodse
leiders, verzet van zijn eigen leerlingen; kijk naar de lijdensaankondigingen
en de reakties daarop- is er één vrouw die zijn sterven al vantevoren
waardeert.
Jezus geeft door zijn reaktie aan, dat Hij zijn dood en zijn begraven worden
ook aanvaardt. Hij beseft, dat Hij deze taak van God, zijn Vader tot redding
van zoveel mensen moet uitvoeren. Alleen door Hem kunnen ze bevrijd
worden van hun zonden, van de eeuwige dood die ze zelf hun leven
hebben binnengehaald.
Alleen door zijn lijden, zijn sterven en zijn opstaan kunnen zij eeuwig leven.
Precies dat waar het Jezus Christus ook om gaat in het avondmaal.
Leven van Hem die het brood en die de drank van het eeuwige leven is.
Daarom krijgt de daad van deze vrouw -het is Maria, maar Markus vertelt
haar naam niet om het aksent te leggen op haar daad- zoveel waarde. Die
waardering voor Jezus' sterven in de vorm van de verzorging van zijn
lichaam met een kapitaal aan nardusolie; een zorg met het oog op zijn
begrafenis wordt door Jezus erg gewaardeerd. Hij schat deze daad op de
juiste manier in.
9
Dat merk je ook in het laatste wat Jezus zegt: 'Voorwaar, Amen' -zo van dit
is belangrijk, dit is zeker- Ik zeg jullie, overal waar het evangelie verkondigd
zal worden, zal ook tot haar gedachtenis gesproken worden van wat zij
gedaan heeft'.
De herinnering aan deze daad waarin deze ene vrouw Jezus' sterven al
vooraf waardeert blijft levend, doordat het in de Bijbel verteld wordt. Ook dit
krijgt een plaats in Jezus' levensverhaal om doorzicht te krijgen in zijn
reddingswerk. Deze dieptepeiling van Maria is een streep onder de fase
waarin Jezus verkeert; een paar dagen voor zijn dood en voor zijn
begrafenis.
Die evangelische geur van deze daad met nardusolie met de hele wereld
dóórtrekken en doortrékken. Het moet overal te horen zijn én het moet
overal harten van mensen omkeren naar Jezus Christus.
Dat wil Jezus ook graag meemaken in uw, jouw en mijn leven. De meesten
van ons hebben het druk, druk en nog es druk. We worden geleefd door de
agenda of de kalender, ook in deze lijdensweken. Ineens vallen we straks
in een dienst op goede vrijdag, na misschien op die dag zelf nog hard
gewerkt te hebben.
Zo ineens worden we stilgezet bij Jezus' kruisdood, maar die schok kan wel
es zo groot zijn dat wij dat groot nieuws niet op kunnen pakken. Kort daarop
rollen we Pasen in, het feest van Jezus' herleven.
Laat jezelf es stilzetten door deze daad van Maria. Dia 14 In de hektiek
van verzet tegen Jezus is er één vrouw die zijn sterven al vantevoren
waardeert. Zij verzorgt zijn lichaam nu al met het oog op zijn begrafenis
over een aantal dagen.
Peil zo mee door deze periode waarin we stilstaan bij Jezus' lijden- de
diepte, de hoogte, de breedte van zijn werk voor jou. Dat is veel meer
waard dan al dat gestress van elke dag waarmee we onszelf opjagen.
Gemeente van Jezus Christus,
'Niets is hier blijvend,
niets is hier blijvend.
Alles, hoe schoon ook, zal eenmaal vergaan.
Maar wat gedaan werd uit liefde tot Jezus,
dat houdt zijn waarde en zal blijven bestaan'.

Download Report