Programmaboekje

Programma van de openbare lezingen
Tijd: 13.00 – 17.00
Inloop : 12.30 –13.00 uur
NB. Er zijn 3 rondes, met steeds 4 parallelle sessies van elk een uur
Plaats: Universiteitstheater (Nieuwe Doelenstraat 16/18, Amsterdam)
EERSTE RONDE (13.00 – 14.00 uur)
Spreker sander brouwer is universitair docent Russische en Europese literatuur en
cultuurgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen sinds 1990, sinds 2012 aan
de opleiding Europese Talen en Culturen. Hij publiceert over Russische literatuur en
cultuur van de zeventiende tot en met de eenentwintigste eeuw, en heeft ook een
aantal vertalingen gepubliceerd (oa. Avvakoem, Tsjaadaev, Erdman).
Lezing De geschiedenis herhaalt zich: Poetins politieke poëtica
De politieke cultuur van de huidige Russische overheid baseert zich duidelijk
op zeer uitgesproken historische claims en daarmee op een geschiedbeeld:
al of niet vermeende vijanden worden consequent ingepast in het stramien
van de ‘fascistische’ tegenstander van de Sovjet Unie ten tijde van de Tweede
Wereldoorlog. Om dat beeld te analyseren is het niet genoeg alleen te kijken
naar inhoudelijke elementen, maar ook naar de vorm: wat voor een type chronologie wordt gehanteerd. Dit doen we steekproefsgewijs aan de hand van
een aantal media waarvan het Poetin-bewind zich graag bedient: bioscoop- en
TV-films, TV-documentaires, openbare ceremonies zoals feestdagen, etc.
Spreker eric metz is universitair docent vertaalwetenschap en Tsjechische literatuur aan de UvA. Zijn onderzoek heeft vooral betrekking op Slavische modernistische poëzie en op literair vertalen.
Spreker magda van duijkeren-hrabová doceert al 25 jaar aan de UvA Tsjechische
taal, geschiedenis en inleiding in de literatuur.
Lezing 100 jaar Eerste Wereldoorlog – Hašeks Švejk: de beroemdste
soldaat die nooit heeft gevochten
De lotgevallen van de brave soldaat Švejk tijdens de wereldoorlog van Jaroslav
Hašek, geschreven meteen na de Eerste Wereldoorlog, zorgde in Tsjechoslowa-
kije voor controverse. Niet alle critici hadden waardering voor deze komische
roman met zijn schijnbaar idiote, immer glimlachende hoofdpersonage, dat
precies door zijn naïeve uitspraken en zijn passiviteit het militaristische denken
op de korrel nam.
Spreker robbie schweiger studeerde Russisch en kunstgeschiedenis aan de UvA.
Filmpresentatie en lezing Monumenten voor Malevitsj
Een bizarre ontdekking in Rusland vormt de aanleiding voor deze film over
de grondlegger van de abstracte kunst. Begin september 2013 wordt het
graf van Malevitsj teruggevonden in Moskou op een bouwplaats voor luxe
appartementen. Robbie Schweiger en filmmaker Jeroen van der Poel reisden
in opdracht van het Stedelijk af naar Rusland en Wit-Rusland op zoek naar de
betekenis van Malevitsj voor Russen van nu.
Spreker sara crombach studeerde aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag
bij de Russische pianist Naum Grubert. Naast haar bestaan als musicus is ze ook
verbonden als promovendus aan de UvA (Europese Studies) waar zij onderzoek
doet naar de verstrengeling van politiek en geesteswetenschappen in Sovjet-
Azerbeidzjan.
Lezing Rusland: Messias of Kolonisator? De Erfenis van Sovjet-Oriën-
talisme in de Kaukasus
In deze lezing wordt een licht geworpen op de rol van kunstenaars, historici en
musici bij de vorming van een nationale identiteit in de Kaukasus in de twintigste eeuw, in het bijzonder in Azerbeidzjan. Cruciaal hierbij is de complexe rol
van Moskou vis-a-vis de eigen Oriënt, die enerzijds gestimuleerd werd tot het
ontwikkelen van een eigen nationale cultuur, anderzijds altijd rekening moest
houden met de belangen en voorschriften van Moskou.
TWEEDE RONDE (14.00-15.00 uur)
Spreker pauline michgelsen studeerde Russische taal- en letterkunde in Amsterdam en Moskou, organiseerde tentoonstellingen, beheerde een gastatelier voor
kunstenaars uit de voormalige Sovjet-Unie, schrijft sinds 1985 over Russische kunst
en cultuur.
Lezing Russische portretten
Van vernieuwend naar behoudend, van vrijheid naar censuur – van een ge-
lijkmatige ontwikkeling is in de Russische kunst nooit sprake geweest. In deze
lezing ligt de nadruk op de ontwikkelingen in de twintigste eeuw, van Malevitsj’
Rennende Man (1932/34) tot de Kussende Politieagenten van Mizin en Sjaboerov
uit 2004 – werken die elk op hun manier het eind van een vernieuwend tijdperk
tonen.
Spreker kris van heuckelom is polonist aan de KULeuven. Als vertaler werkte hij aan
verschillende bloemlezingen van Poolse poëzie in Nederlandse vertaling. Zijn meest
recente boeken zijn Van Eeden tot heden. Literaire dwarsverbanden tussen Midden-Europa en de Lage Landen, Polish Literature in Transformation, European Cinema after the
Wall, Screening East-West Mobility.
Lezing ‘In Holland staat een huis’. De uitbeelding van Poolse immigran-
ten in recente Nederlandse speelfilms
In tegenstelling tot de Amerikaanse cinema kent de Europese film een bescheiden traditie in het uitbeelden van migranten van Slavische en Oost-Europese
origine. Een bijzondere plaats komt in de Europese cinema toe aan inwijkelingen
van Poolse origine, die in de voorbije twintig jaar uitgegroeid zijn tot Europa’s
meest prototypische arbeidsmigranten. Aan de hand van een zevental Nederlandse speelfilms die gewijd zijn aan Poolse migratie naar de Lage Landen
worden diverse stadia besproken die de uitbeelding van deze emigranten op het
witte doek doorlopen heeft.
Spreker philip westbroek is universitair docent bij de opleiding Slavische Talen en
Culturen aan de UvA. Hij studeerde Theologie, Klassieke Talen en Slavistiek aan de
UvA en de Petersburgse Staatuniversiteit. Hij publiceert o.a. over Russische literatuur,
filosofie en de kunsttheorie van Richard Wagner. Hij vertaalde en annoteerde inmiddels drie delen van Wagners kunsttheoretische geschriften en vertaalde Boris Groys
Het communistische postscriptum.
Lezing De kunst van de nieuwe mens
In de aanloop naar de Oktoberrevolutie gist en gonst het in de Russische kunst
en literatuur. Stromingen buitelen over elkaar heen met hemelbestormende
manifesten en pamfletten. Het is tijd voor de nieuwe mens in een nieuwe wereld.
Maar wat zoeken de kunstenaars precies en welke historische, culturele en filosofische wortels hebben hun oververhitte ambities?
Spreker marc jansen doceerde tot 2011 (Oost-)Europese Studies aan de UvA. Hij publiceerde boeken en artikelen over de geschiedenis van de Sovjet Unie en Rusland.
In maart 2014 kwam zijn Grensland: een geschiedenis van Oekraïne uit.
Lezing Poetin en de onafhankelijkheid van Oekraïne
Russen en Oekraïners vormen praktisch één volk, vindt de Russische president Vladimir Poetin. De onafhankelijkheid die het broedervolk in 1991 heeft verworven en
die bij herhaling door Rusland is erkend, zet hij daarmee op de tocht. De zuidoostelijke helft van Oekraïne noemt hij Nieuw-Rusland. In maart van dit jaar voegde hij
de Krim bij Rusland en om de provincies Donetsk en Loegansk wordt nog gevochten. Wat zijn de gevolgen van deze ontwikkelingen voor de twee buurlanden en
buurnaties?
DERDE RONDE (15.15 – 16.15 uur)
Spreker sanja kregar was tot 2012 werkzaam als wetenschappelijk onderzoeker bij
verschillende Nederlandse instanties en bedrijven. In 2011 initieerde ze het project
KLIN, Kroatische Literatuur In Nederland. Nu vertaalt zij en geeft boeken uit.
Lezing Vandaag uit Kroatië. Een overzicht van het hedendaagse vertel-
proza
Tijdens deze lezing wordt een proeve gegeven van de ontwikkelingen en producties in de Kroatische literatuur van de laatste decennia. Sanja zal ook in debat gaan
met het publiek, en bijvoorbeeld ingaan op vragen als Waar blijven de vrouwelijke
auteurs? en Waarom zijn nu juist deze teksten van deze schrijvers gekozen en niet andere? Met fragmenten uit originele werken en uit de vertaling.
Spreker wim coudenys is professor in Russische en Europese geschiedenis en Cultuur
aan de KULeuven.
Lezing België en Rusland tijdens de Grote Oorlog: bondgenoten tegen wil
en dank
Het is een verhaal van de avonturen van de Russische militaire attaché in België
die tal van initiatieven nam tot militaire samenwerking, gaande van het sturen van
een Belgisch expeditiekorps naar Rusland tot het ronselen van vrijwilligers voor de
Witte legers.
Spreker sjeng scheijen is als Veni-laureaat verbonden aan de Universiteit Leiden, waar
hij met gebruik van vooral egodocumenten, probeert de relatie tussen de Avant-garde
en de Sovjet-staat te ontrafelen. Hij is auteur van een veelgeprezen biografie van Sergej
Diaghilev en schrijft regelmatig voor De Volkskrant en de Groene Amsterdammer.
Lezing De Russische avant-garde, voor altijd controversieel
De Avant-garde werd in Rusland in de jaren twintig steeds meer verdacht gemaakt,
en verdween in de jaren dertig volledig uit het openbare leven en de geschiedschrijving. Vanaf de tweede helft van de jaren tachtig werd ze langzaam gerehabiliteerd, maar desalniettemin bleef haar positie problematisch, ook in de jaren
negentig en onder de eerste regering van Poetin. Terwijl de historische Avant-garde
in het Westen volledig gecanoniseerd is, ligt de Avant-garde onder vuur in het ultra
conservatieve Rusland van Poetins tweede termijn. Wat maakt de Avant-garde
eigenlijk zo controversieel? Waarom lijkt ook de Russische intelligentsia niet volledig achter de Avant-garde te staan?
Spreker kees mercks, voormalig docent Tsjechische literatuur aan de UvA, is na zijn
pensionering in 2009 nog op dezelfde plek werkzaam als toegevoegd onderzoeker.
Daarnaast is hij steeds actief geweest als vertaler van Tsjechische literatuur, als publicist
en als redacteur van het Tijdschrift voor Slavische literatuur. Tot de schrijvers van wie hij
werken vertaalde, behoren onder meer Bohumil Hrabal, Ludvík Vaculík, Václav Havel en
Jiří Weil.
Lezing Jiří Weil: tussen Praag, Berlijn en Moskou
Drie romans van de Tsjechische schrijver J. Weil (1900-1959), die zich afspelen voor
en tijdens de Tweede Wereldoorlog, staan hier centraal: De hartslag van Moskou,
Het leven met de ster en Mendelssohn op het dak. Wie was eigenlijk Weil? Wat is
er van het leven van deze intrigerende joodse schrijver bekend? Aanvankelijk
enthousiast communist, avantgardist, maar later ook slachtoffer van communisme
en nazisme.
CONCERT (16.30 – 17.00 uur)
Kort concert door het Russisch Kamerkoor o.l.v. Anna Azernikova.
AFSLUITING EN BORREL (17.00 – 18.00 uur)
Met dank aan:
Amsterdam Center for Language and Communication
Amsterdamse Universiteits-Vereniging
Boekhandel en Uitgeverij Pegasus
KLIN
Tsjechisch Centrum
Pools Nederlandse Kulturele Vereniging

Download Report