nieuwsbrief Vredeskerk- Breepleinkerk uitgave 19 maart 2014 Wijkgemeente Protestantse gemeente Rotterdam-Zuid in deze uitgave o.a. een preek over de vrouw en de doodstraf ruimte voor stilte www.vredeskerkrotterdam.nl Kerkdiensten zie voorlaatste pagina Vredeskerk - Lede 117 - 3075 HH Rotterdam Iedere zondagmorgen 10.00 uur van harte welkom ! scriba: mw G.J. (Gerda) den Dunnen, Meiendaal 13-B, 3075 KD Rotterdam tel. 010-419 25 73 e-mail: [email protected]. Pastor dhr. A.F. (Guus) Ruijl Rembrandtlaan 15 a, 3117 VB Schiedam tel 06 – 24 22 42 53 e-mail [email protected] Predikant ds. Joh. H. (Johan) Maat Lede 119, 3075 HH Rotterdam tel: 010 - 419.39.24, e-mail: [email protected] bellen: bij voorkeur tussen 09.00 en 09.30 uur en 18.30 en 19.00 uur. Breepleinkerk van Malsenstraat 104 tel: 010-419.11.96 koster: dhr. C.(Cornelis) van der Pligt contactpersoon: mw. A.(Annie) Roos, tel: 010484.76.25 e-mail: [email protected] agenda: www.breepleinkerk.nl Wil je deze nieuwsbrief doorsturen naar wie belangstelling heeft? 1 Nieuwsbrief Vredeskerk – Breepleinkerk Dit bericht wordt gratis per mail verstuurd door Gerda den Dunnen, [email protected] n door Johan Maat ([email protected].). Voor aanmelding of afmelding van deze uitgave kun je bij hen terecht. Tekst en samenstelling :Johan Maat. Stilte Vorige week donderdag werd het nieuwe Rotterdam Centraal geopend door onze koning. Bent u al in het station geweest? Heeft u al gezien wat daar tot stand is gebracht? Een waar kunstwerk! Wie met de trein vanuit Parijs Nederland binnenkomt krijgt als eerste uitstapplaats te maken met Rotterdam. Een wereldstad met een bijpassend station van wereldallure. Meer dan 100.000 reizigers bewegen zich dagelijks in het station. En de bijnamen zijn nu al veelzeggend De Haaienbek, De Grote Muil, Station Kapsalon. De punt van het gebouw zorgt voor een droge overstap op de metro en de punt wijst als een grote uitnodiging de stad in. Er is veel over dit station en haar prachtige ontvangsthal geschreven. Graag voeg ik daar nog iets aan toe. Want er is nog iets bijzonders met die enorme stationshal. Je kunt er een spelt horen vallen. Met de duizenden reizigers is het geen herrie, maar heerst er een soort van serene stilte. Misschien vind ik dat nog wel het knapste van de architect. De ruimte voor stilte die hij heeft weten te creeëren. Als u er komt, moet u het maar eens zelf ontdekken en op u laten inwerken. Deze periode zoeken we de stilte. Als u zoekt naar die stilte vergeet die ruimte met al die mensen dan ook niet als plek waar je stilte kunt ervaren. Verrassend en indrukwekkend. Guus Ruijl 2 Nieuwsbrief Vredeskerk – Breepleinkerk In de kerkdiensten over Johannes We hebben voor de 40-dagen tijd en voor de vier bijzondere vieringen rond Pasen afgesproken om steeds te lezen uit het Johannes evangelie. Dat zal voor ons ook weer een nieuwe verrassingstocht worden. Want hoe vaak je de bijbel ook leest, telkens valt er weer ander licht op de woorden. Juist het evangelie volgens Johannes is bijzonder. Op de eerste zondag van deze serie diensten lazen we het verhaal over de overspelige vrouw. Jezus schrijft in het zand, en de vrouw ontsnapt aan de doodstraf. Hier, en steeds weer, zien we hoe Johannes de weg van Jezus naar het kruis en op het kruis beschrijft als een ópgang, als verheerlijking, als overwinning op de dood. Solidariteitsmaaltijden Zoals ieder jaar willen we weer samen op weg gaan naar Pasen in oecumenisch verband. Dit doen we in de vorm van solidariteitsmaaltijden. U kunt u weer elke zondag na de kerkdienst aanmelden om mee te eten. U mag mij daar ook voor bellen. Welkom in de Kruisvindingskerk op 28 maart en 11 april en in de Vredeskerk op 21 maart en 4 april. Tineke Vis (010 485 9846; [email protected]) Samen kerk op Zuid 12 april 10.00 – 12.00 uur: Sam´s Kledingactie Op zaterdag 12 april zal er zoals ieder jaar weer – samen met de parochie - een kledingactie gehouden worden voor de stichting Mensen in Nood (SAM). Tussen 10.00 en 12.00u. bent u weer van harte welkom bij de Breepleinkerk met uw overtollige, maar goede, draagbare kleding. Ook schoenen en huishoudtextiel, zoals lakens, handdoeken en gordijnen, zijn welkom. Wilt u die in goed afgesloten plastic zakken doen? Alles wordt gesorteerd en daarna verkocht De opbrengst is dan voor noodhulpprojecten van Mensen in Nood. Zo worden bijvoorbeeld evacuatiecentra in het Zuiden van India gebouwd. Daar worden de kastelozen het hardst getroffen door grote overstromingen en cyclonen die bijna iedere twee jaar daar hun huizen vernielen. Meer informatie kunt u lezen in de folder die in de kerk ligt en die u kunt meenemen. Ook is er een website die u eventueel kunt bezoeken (www.samskledingactie.nl). Alvast bedankt! Tineke Vis Seniorensoos: dinsdag van 13.30 – 15.30 uur. „Stilteviering‟: Open Huis: dinsdag van 19.30 – 20.10 uur woensdag om 13.30 uur. Wie de predikant wil spreken kan terecht tussen 13.30 – 14.00 uur. Concert Klassiek op Zuid 6 april 11.45 uur Een concert met muziek van Johann Sebastiaan Bach met strijkers, blazers en zangers. Klassiek op Zuid in afwisselende en zeer uitgebreide bezetting. Vanaf 11.30 uur is er koffie, aanvang concert 11.45 uur. Voor wie dit aangaat: Wij verzoeken u vriendelijk om uw Gezamenlijke broodmaaltijd vrijdag 11 april (kerkbalans) bijdrage of gift over te om 17.00 uur maken op bankrekeningnummer: Van harte welkom bij de maandelijkse brood- en NL 96 FVLB 0225327252 soepmaaltijd. Vanaf 17.00 uur is er koffie en de t.n.v. „CvK PG Rotterdam-Zuid maaltijd begint om 17.30 uur. Opgave bij de fam. inzake wijkgemeente Bloem, tel: 432 67 42. Vredeskerk-Breepleinkerk te Rotterdam‟. 3 Nieuwsbrief Vredeskerk – Breepleinkerk † Wij gedenken Jaap Kok Op 17 februari blies Jaap Kok de laatste adem uit. Naar zijn persoonlijke wens werd zijn lichaam opgebaard in een kist die de vorm had van een boek, met als titel „Holy Bible‟. Met deze symbolische keuze gaf Jaap aan dat hij met zijn leven opgenomen was in de wolk van geloofsgetuigen die in de brief aan de Hebreeën wordt opgesomd. Net als de aartsvaders en aartsmoeders in de bijbel had hij zijn leven ingezet om uitdrukking te geven aan de liefde van God. Hij was daarvoor ongebaande wegen gegaan. Toen Jaap enkele maanden geleden hoorde dat hij geen baat meer zou hebben bij medicatie tegen de ziekte die zijn lichaam sloopte, voelde hij dat zijn levensboek ging sluiten. Zorgvuldig als hij was, wilde hij het vele vrijwilligerswerk dat hij in kerk en maatschappij had gedaan goed afronden voor overdracht aan anderen. Zo vroeg hij nog tot op het laatst om toegezegde giften voor de weeshuizen in Soweto, Zuid-Afrika. Onder het motto: „Wat je belooft, moet je doen.‟ Jaap leefde diep bewogen mee met mensen die achtergesteld en uitgebuit werden in zijn nabije omgeving en op wereldschaal. Zijn energie leek daarin onuitputtelijk en geen weerstand was te groot om te overwinnen. Zeer terecht werd hij vanwege die warme, menselijke betrokkenheid met verschillende penningen onderscheiden. En bij dat alles bleef hij zichtbaar bescheiden, vriendelijk en zacht. In hem missen velen in Rotterdam, Frankrijk en Zuid-Afrika een man die de onzichtbare talenten bij kwetsbare mensen naar boven wist te halen. Een man die zijn levenstaak op aarde opvatte als hovenier van God. En velen hebben gezien dat door Jaaps arbeid die tuin van God mooier is geworden. In de week voor zijn sterven droeg Jaap de volgende psalm * in zijn jaszak mee: "Psalm 95 Vier het leven, ontspan je, oefen je in blij vertrouwen, en laat je hart zingen. Wees ervan overtuigd dat alle leven van hoog tot laag en wereldwijd in handen ligt van de Schepper die ook jou geschapen heeft." Ds. Fokje Wierdsma ( * een bewerking van de hand van Johan Maat, in gebruik bij de stiltevieringen in de Vredeskerk) Preekrooster maart 23 10.00 u. 3e zondag 40 dagentijd 30 10.00 u. 4e zondag 40 dagentijd pastor A.F. Ruijl ds. Joh.H. Maat april 06 13 17 18 19 20 10.00 u. 10.00 u. 19.30 u. 19.30 u. 21.00 u. 09.00 u. 10.00 u. 27 10.00 u. 5e zondag 40 dagentijd palmzondag witte donderdag/avondmaal goede vrijdag stille zaterdag/avondmaal paasontbijt paasdienst activiteiten Breepleinkerk: zie website Breepleinkerk 4 Nieuwsbrief Vredeskerk – Breepleinkerk pastor A.F. Ruijl ds. Joh.H. Maat ds. Joh.H. Maat/pastor A.F. Ruijl ds. Joh.H. Maat/pastor A.F. Ruijl ds. Johan Maat/pastor A.F. Ruijl ds. Joh.H. Maat pastor A.F. Ruijl Protestantse Wijkgemeente Rotterdam-Zuid Vredeskerk – Breepleinkerk www.vredeskerkrotterdam.nl preek Schrijven in Zand door Johan Maat (het cursieve gedeelte is in de preek niet aan de orde gekomen) Een vrouw op overspel betrapt Johannes 8 1 Jezus ging naar de Olijfberg, 2 en vroeg in de morgen was hij weer in de tempel. Het hele volk kwam naar hem toe, hij ging zitten en gaf hun onderricht. 3 Toen brachten de schriftgeleerden en de farizeeën een vrouw bij hem die op overspel betrapt was. Ze zetten haar in het midden en 4 zeiden tegen Jezus: „Meester, deze vrouw is op heterdaad betrapt toen ze overspel pleegde. 5 Mozes draagt ons in de wet op zulke vrouwen te stenigen. Wat vindt u daarvan?‟ 6 Dit zeiden ze om hem op de proef te stellen, om te zien of ze hem konden aanklagen. Jezus bukte zich en schreef met zijn vinger op de grond. 7 Toen ze bleven aandringen, richtte hij zich op en zei: „Wie van jullie zonder zonde is, laat die als eerste een steen naar haar werpen.‟ 8 Hij bukte zich weer en schreef op de grond. 9 Toen ze dat hoorden gingen ze weg, een voor een, de oudsten het eerst, en ze lieten hem alleen, met de vrouw die in het midden stond. 10 Jezus richtte zich op en vroeg haar: „Waar zijn ze? Heeft niemand u veroordeeld?‟ 11 „Niemand, heer,‟ zei ze. „Ik veroordeel u ook niet,‟ zei Jezus. „Ga naar huis, en zondig vanaf nu niet meer.‟ 12 Jezus nam opnieuw het woord. Hij zei: „Ik ben het licht voor de wereld. Wie mij volgt loopt nooit meer in de duisternis, maar heeft licht dat leven geeft.‟ (NBV) Jouw evangelie voor alle mensen Al 2000 jaar, beste Johannes, zijn jouw woorden gelezen. Ze zijn bewaard, het was monnikenwerk, letter voor letter, generaties lang. Daarna zijn ze gedrukt en werden jouw woorden ook bereikbaar voor gewone mensen. De nieuwe machtigen van de kerk zagen met lede ogen aan hoe burgers, gewone leken, jouw evangelie konden lezen. Bang waren die machtigen van de kerk, Johannes, dat mensen die heilige woorden van jou op hun eigen wijze konden lezen. Bang waren ze dat niet langer de kerkelijke hierarchie de exclusieve rechten had op die woorden van jou en op de betekenis en uitleg ervan. Zij waarschuwden voor het gevaar van de blote, naakte bijbel, voor iedereen toegankelijk. Maar de democratisering van woorden en de democratisering van jouw woorden was onstuitbaar. Het is zoals 2000 jaar na jou, Johannes. De digitalisering is ook onstuitbaar. Woorden worden niet meer voor eeuwen vastgelegd op perkament en papier maar prijsgegeven aan de vluchtigheid van bits, eenvoudig te deleten. Het verhaal als een zwerfkei Jouw woorden zijn gedemocratiseerd , Johannes. Ze zijn in vele talen en in vele oude en steeds weer nieuwe vertalingen toegankelijk. Ze zijn toegankelijk voor gewone mensen en voor kritische geesten die jouw woorden hebben onderzocht. Het waren die kritische geesten van de 17 de eeuw die zagen dat dat verhaal over die vrouw in de tempel, niet in de vroegste bijbels en 5 Nieuwsbrief Vredeskerk – Breepleinkerk handschriften voorkwam. Had jij dit verhaal dan niet zelf opgetekend, Johannes? Had jij het niet opgepikt uit de vele mondelinge verhalen over Jezus die rondverteld werden? Is het dan onecht? Kritische geesten hadden ontdekt dat juist dit verhaal een zwerfkei van een tekst was. Wie heeft het dan ooit geschreven? Hoe kan het dat er zelfs oude handschriften gevonden zijn waarin dit verhaal aan het evangelie van Lukas is toegevoegd? Niemand die het meer kan achterhalen. Maar zijn deze woorden dan niet echt, Johannes? Waarom zouden mensen ze toch niet gewoon lezen ondanks al die kritische bijbelwetenschappers. Want juist dat verhaal over die vrouw maakt op ons een onuitwisbare indruk van Jezus. Juist dit verhaal brengt ons dichter bij het geheim van God die wij niet zien noch ooit volledig kennen. Het is zo levensecht. Altijd en overal spannen mensen en gelovigen samen in hun oordelen over het gedrag van anderen, Overal liggen stenen klaar, al is het maar in gemene roddel waartegen geen verweer mogelijk is. Overal spelen duistere gevoelens en motieven en verborgen agenda’s een rol bij het spreken en oordelen van mensen zoals bij die voorname heren in de tempel van Jeruzalem. Dank je wel, Johannes, voor jouw prachtige evangelie dat ons nog steeds inspireren kan. Jouw evangelie dat ons een spiegel voorhoudt Wij willen gewoon leren van de spiegel in dat bijzondere verhaal over Jezus en die vrouw, en laten maar rusten of het later is toegevoegd of niet. Jouw verhaal tussen de sympathieke Nicodemus en zwart-wit oordelen We lezen in jouw evangelie direct voorafgaand aan ons verhaal, Johannes, over de farizeeër Nicodemus. Dat is de farizeeer die het nachtelijke gesprek met Jezus voerde. Het ging toen over opnieuw geboren worden. jou gevoerd. We lezen nu ook hoe hij jou verdedigde tegenover de grote samenzwering van farizeeën en hoge priesters. Jouw collega evangelisten Matheus, Markus en Lukas noemen deze sympathieke farizeeër nergens. Volgens jou had Jezus dus een bijzondere vriend onder de joodse wetgeleerden. Maar het is mij een raadsel dat je even later zo keihard afrekent met alle joden. Je citeert Jezus woorden tegen joden die nota bene in hem geloven. Jij hebt voor altijd die woorden van Jezus neergeschreven : „jullie vader is de duivel‟. Waarom zo fel, zo schijnbaar liefdeloos? Jij die zo gloedvol kunt schrijven over de wegen van de liefde! Waarom zó zwart wit? Nicodemus Johannes 3: 1 Zo was er een farizeeër, een van de Joodse leiders, met de naam Nikodemus. 2 Hij kwam in de nacht naar Jezus toe. „Rabbi,‟ zei hij, „wij weten dat u een leraar bent die van God gekomen is, want alleen met Gods hulp kan iemand de wondertekenen doen die u verricht.‟ 3 Jezus zei: „Waarachtig, ik verzeker u: alleen wie opnieuw wordt geboren, kan het koninkrijk van God zien.‟ Johannes 19: 38 Na deze gebeurtenissen vroeg Josef uit Arimatea – die uit vrees voor de Joden in het geheim een leerling van Jezus was – aan Pilatus of hij het lichaam van Jezus mocht meenemen. Pilatus gaf toestemming en Josef nam het lichaam mee. 39 Nikodemus, die destijds ‟s Weet je niet , Johannes, dat je zo alle eeuwen na jou nachts naar Jezus toe gegaan was, gelovigen in de kaart speelt die ook graag zwart-wit kwam ook; hij had een mengsel van denken. En niet alleen gelovigen. Overal op de hele mirre en aloë bij zich, wel honderd litra. wereld en in alle tijden zoeken mensen steeds weer hun veiligheid in zwart-wit denken. Is het niet Jezus ten voeten uit wanneer hij de zwart-wit tegenstelling radicaal stuk slaat als onchristelijk en onmenselijk in zijn benadering van die vrouw tussen de dogmatisch gelovige voor-mánnen? Johannes 8: 31 En tegen de Joden die in hem geloofden zei Jezus: „Wanneer u bij mijn woord blijft, bent u werkelijk mijn leerlingen. .... 43 Waarom begrijpt u niet wat ik zeg? Omdat u mijn woorden niet kunt aanhoren. 44 Uw vader is de duivel, 6 Die Jezus-woorden van jou, Johannes, over joden die geboren zijn uit de duivel zijn het klassieke aanknopingspunt geworden voor Jodenhaat. Is dat evangelie, Johannes? Waarom, o waarom, Johannes? Of moet ik hierbij maar leren van Job die niet alles begrijpen kon. Nieuwsbrief Vredeskerk – Breepleinkerk Het verhaal rond de vrouw Ik zal het laten rusten, en in eerbied luisterend aan jouw voeten gaan zitten, Johannes. Ik wil me laten raken en inspireren door dat bijzondere verhaal over Jezus in de tempel. Een kroonjuweel van goddelijke barmhartigheid. Hoe mild en warm en troostend, maar ook keihard kritisch is dat aan jouw naam toegeschreven verhaal over Jezus en die vrouw. Job 42: 3 en 4 - Werkelijk, ik sprak zonder enig begrip, over wonderen, te groot voor mij om te bevatten. 4 “Luister,” zei ik, “dan zal ik spreken, ik zal u ondervragen, zeg mij wat u weet.” Ik zie het voor me. Zo‟n groep baardige schijnbaar waardige, maar zo onwaardige voorgangers van het volk in de tempel. En dan die vrouw. Op heterdaad betrapt. Hoe krijgen ze dat voor elkaar? Op heter-daad. Hadden ze een valstrik gespannen zoals sommigen denken. In ieder geval was het geen zuivere koffie. Latere feministen vragen jou, Johannes: waar was de man? Stenigen en de doodstraf Wij leven in een andere cultuur, Johannes. De seksuele moraal is iets vrijer geworden en iets meer gelijkwaardig. Althans op stukjes van deze aarde. Want er zijn plekken op aarde waar nog steeds wordt gestenigd. Een deel van de wereld, Johannes, heeft het stenigen afgeschaft en ook iedere doodstraf. We weten nu hoe ook rechters kunnen falen bij hun ter dood veroordeling. Iedere gewelddadige dood is er al één te veel. Hoe kunnen rechters daar ooit nog de opgelegde dood aan toe voegen? Daarin is het eerste testament door Jezus toch definitief herzien, Johannes. Wie, welke rechtbank, heeft nog het recht om de mens, geschapen als beeld en gelijkenis van onze God, van de aardbodem weg te nemen? De bijzondere dood van Jezus Je zult, Johannes, misschien wijzen op die ene gewelddadige dood, de kruisiging van Jezus. Maar juist de dood van Jezus beschrijf jij niet als vernedering. Jij beschrijft de weg van Jezus naar het kruis en op het kruis juist als een ópgang, als verheerlijking, als overwinning op de dood. Als Judas na de maaltijd en het gebaar van de voetwassing vertrokken is teken jij als woorden van Jezus op: „ nu is de grootheid van de Mensenzoon zichtbaar geworden’. Zullen wij dat ooit echt kunnen begrijpen, Johannes? Joh 13 21 Nadat hij dit gezegd had werd Jezus diepbedroefd, en hij verklaarde: „Waarachtig, ik verzeker jullie: een van jullie zal mij verraden.‟ 22 De leerlingen keken elkaar aan en vroegen zich af wie hij bedoelde. 23 Een van hen, de leerling van wie Jezus veel hield, lag naast hem aan tafel aan, 24 en Simon Petrus beduidde hem dat hij moest vragen wie Jezus bedoelde. 25 Hij boog zich dicht naar Jezus toe en vroeg: „Wie, Heer?‟ 26 „Degene aan wie ik het stuk brood geef dat ik nu in de schaal doop,‟ zei Jezus. Hij doopte een stuk brood in de schaal en gaf het aan Judas, de zoon van Simon Iskariot. 27 Op dat moment nam de duivel bezit van Judas. Jezus zei: „Doe maar meteen wat je van plan bent.‟ 28 Niemand aan tafel begreep waarom hij dit zei; 29 omdat Judas de kas beheerde, dachten sommigen dat Jezus bedoelde dat hij inkopen voor het feest moest doen, of dat hij iets aan de armen moest geven. 30 Judas nam het brood aan en ging meteen weg. Het was nacht. 31 Toen hij weg was zei Jezus: „Nu is de grootheid van de Mensenzoon zichtbaar geworden, en door hem de grootheid van God. 32 Als Gods grootheid door hem zichtbaar geworden is, zal God hem ook in die grootheid laten delen, nu onmiddellijk. 33 Kinderen, ik blijf nog maar een korte tijd bij jullie…. 7 Nieuwsbrief Vredeskerk – Breepleinkerk Hetze in Nederland In het Nederland van 2000 jaar later is de doodstraf afgeschaft. Maar ook daar klinkt steeds weer de roep om strenger en strenger straffen. De invloed van Jezus is tanende. Mensen organiseren zelfs een protesttocht tegen de man die zijn straf heeft uitgezeten als pedofiel. Moet hij voor eeuwig gestraft worden? Moeten mensen met stenen blijven gooien om hun angsten te bezweren? Gelukkig zijn er nog mensen uit kerken die vooroplopen met het organiseren van menselijke begeleiding en barmhartigheid. Zouden zij daarmee ook de betekenis laten zien van wat vergeven is zoals de vrouw ook vergeven werd. Vergeven is loslaten en achterlaten wat niet goed was en opnieuw kiezen voor leven. Gebukt naar de aarde En Jezus schreef in het zand. Hij hief zijn gezicht niet op naar de hemel, maar bukte zich naar de aarde. Jezus ging geen theologische discussie aan. Hij hield geen preek. Maar alleen dat gebaar Johannes, was dat niet een preek op zich? Wie denken die vrome broeders wel dat zij zijn? Zou Jezus met dat gebaar bedoelen: Jullie zijn aarde zoals ik aarde ben geworden, en zoals die vrouw aarde is. Aarde met Heilige Geest wordt mens. Maar hier zijn onheilige geesten werkzaam. Laat jij ons niet op onvergetelijke wijze zien, Johannes, hoe Jezus zich neerbuigt naast deze vertrapte ziel van een vrouw? Naar de aarde gekeerd schreef hij in het zand. Eén handgebaar is voldoende om alles uit te wissen. Letters vluchtig en vergankelijk als het leven van de mens. Vluchtig is het leven, 70 jaar en indien wij sterk zijn 80 jaar, inmiddels schrijven wij 100 jaar en ouder … Zouden we de vluchtige dagen ons gegeven niet beter gebruiken dan voor stenen? Bedankt ! In gedachte zie ik, Johannes, Jezus ook naast mij staan. Gebogen, schrijvend in het zand … en ik mag gaan als die vrouw: ópgericht … ópgestaan … nieuw leven tegemoet. Ik ben je dankbaar Johannes dat jouw evangelie de ruimte mocht worden voor dit bijzondere gebaar van Jezus. Het evangelie van Johannes is één grote oproep tot vreugdevol geloof en vertrouwen … 8 Nieuwsbrief Vredeskerk – Breepleinkerk De dagen van het Loofhuttenfeest Die sfeer van vergankelijkheid van leven hing in de lucht op het moment dat jij Jezus daar tekent in de tempel, Johannes. Je schrijft zelf hoe Jezus speciaal naar Jeruzalem was gegaan voor het Loofhuttenfeest. Eerst wilde hij niet gaan. Te gevaarlijk. Toen ging hij toch. Je vertelt het ons allemaal. Johannes. Maar wij lezen er zo snel overheen. Want het Loofhuttenfeest hebben we nooit een plaats gegeven in de Christelijke traditie. Wat zegt het ons? Oefening in vertrouwen Het is dat typische feest waarbij joden tot op vandaag hun loofhutje bouwen om tenminste even in te eten. Door de bladeren heen moeten ze de sterren kunnen zien. Herinnering aan de tocht van 40 jaren door de woestijn. Een weg naar vrijheid, onafhankelijkheid, naar vruchtbaar land, naar een thuis. Maar één gedachte zal dodelijk zijn zoals een rabbijn later schreef. Dat is de gedachte: we zijn er. Zelfs een grootse tempel kan vergaan. En daarom zal iedere jood ieder jaar een volle week symbolisch als het zwervende volk in de woestijn leven. Besef van vergankelijkheid en van leven onder de hoede van hun God. Een oefening in vertrouwen. Het is dat feest dat Jezus meeviert, volgens jouw eigen weergave van Jezus leven, Johannes. Een feest dat de hete woestijntocht naspeelt en het wonder van water in die woestijn. Is het daarom dat jij, Johannes, Jezus uitvoerig aan het woord laat over het water? „Ik ben het levende water …‟ Óp dat Loofhuttenfeest wordt de tempel feestelijk verlicht zoals het volk onderweg verlicht werd door een vuurkolom van licht. Is het daarom dat jij, Johannes, Jezus uitvoerig aan het woord laat over het licht? „Ik ben licht der wereld …‟ Joh. 7 Jezus op het Loofhuttenfeest 1 Daarna trok Jezus door Galilea; in Judea wilde hij niet komen, omdat de Joden daar hem wilden doden. 2 Nu naderde het Joodse Loofhuttenfeest, 3 en daarom spoorden Jezus‟ broers hem aan: „Blijf toch niet hier, ga naar Judea; dan zien ook je leerlingen het werk dat je doet. 4 Niemand doet toch iets in het geheim als hij bekend wil worden. Als je dit soort dingen doet, laat je dan zien aan de wereld.‟ 5 Ook zijn broers geloofden namelijk niet in hem. 6 Maar Jezus zei: „Mijn tijd is nog niet gekomen, voor jullie is elke tijd goed. 7 De wereld kan jullie niet haten, maar mij haat ze wel, omdat ik verklaar dat wat ze doet slecht is. 8 Gaan jullie maar naar het feest; ik ga niet, omdat de tijd voor mij nog niet rijp is.‟ 9 Dat zei hij, en hij bleef in Galilea. 10 Maar toen zijn broers naar het feest vertrokken waren, ging hij zelf ook, niet openlijk, maar in het geheim. De vrouw ging haar tocht door haar woestijn van leven; opgepakt, aangeklaagd, slachtoffer van oneerlijke bedoelingen. Maar Jezus schreef haar vrij in het zand van de woestijn. Jezus was inmiddels begonnen aan zijn eigen woestijnreis. Ook Hem wachtte het: opgepakt, aangeklaagd, slachtoffer van oneerlijk machtsspel. Maar jij , Johannes, tekent ons die weg van Jezus in zijn kracht en eenvoud als een weg van overwinning. Een weg naar nieuw leven 9 Nieuwsbrief Vredeskerk – Breepleinkerk Ook wij staan nu symbolisch stil bij de weg door de woestijn. Wij tellen veertig dagen naar het getal van de veertig jaren in de woestijn, naar het getal van de veertig dagen van Jezus in de woestijn … Wij willen stilstaan bij onze vergankelijkheid, maar ook bij de bestemming van ons leven. Wij willen bidden om wijsheid, kracht en vertrouwen om niet de stenen die we tegen komen in de woestijn op te nemen om te gooien … Wij willen ons oog en ons hart richten op die ene steen die te groot was om te gooien. De steen die door engelenhand weggerold werd van het graf van Jezus. De weg van ópstanding en nieuw leven … We zullen symbolisch onze tocht gaan van veertig dagen. We zullen ons bezinnen op onszelf, op onze eigen woorden en gedachten en daden. Een weg van kracht, niet van vernedering. Uiteindelijk een weg van vreugde en niet van droefheid. Zoals het Loofhuttenfeest nadrukkelijk een feest van vreugde was. En jij, Johannes, vertelt ons zo nadrukkelijk hoe Jezus zei wees niet bedroefd … Dank, Johannes, voor jouw blijgestemde evangelie. Loofhuttenfeest – Leviticus 23 39 Neem dit in acht: Op de vijftiende dag van de zevende maand, wanneer je de oogst van het land hebt gehaald, begint het feest van de HEER, dat zeven dagen duurt. De eerste dag en de achtste dag moeten voor jullie rustdagen zijn. 40 De eerste dag moeten jullie mooie vruchten plukken en takken afsnijden van dadelpalmen, loofbomen en beekwilgen. Zeven dagen lang moeten jullie feestvieren ten overstaan van de HEER, jullie God. 41 Elk jaar moet dit feest ter ere van de HEER zeven dagen lang gevierd worden. Dit voorschrift geldt voor altijd, generatie na generatie. Vier dit feest in de zevende maand. 42 Zeven dagen lang moeten jullie in hutten wonen, elke geboren Israëliet moet in een loofhut wonen, 43 om jullie kinderen eraan te herinneren dat ik de Israëlieten in hutten liet wonen toen ik hen uit Egypte wegleidde. Ik ben de HEER, jullie God.”‟ Zondag 9 maart 2014 Vredeskerk 1ste zondag in de 40-dagentijd tijdens de volgende vieringen in de 40-dagentijd én bij de bijzondere diensten rond Pasen zullen we steeds lezen uit het Johannes evangelie. Van harte welkom Guus Ruijl Johan Maat 10 Nieuwsbrief Vredeskerk – Breepleinkerk 44 En Mozes maakte de hoogtijdagen van de HEER aan het volk bekend. Overgenomen uit Het kerkblad „Kerk op Zuid‟ is een uitgave van de Protestantse Gemeente Rotterdam Zuid Wie een abonnement op het kerkblad op prijs stelt kan dat aanvragen bij Gerda den Dunnen. Er is wordt geen abonnementsgeld gevraagd maar een vrije gift om de onkosten te dekken. De kosten bedragen plm. €16.- per jaar (per post €24.-). Iedere gift komt voor 100 % ten goede aan de wijkgemeente. Meditatie n.a.v. Psalm 131 vers 2a: „Ik ben stil geworden, ik heb mijn ziel tot rust gebracht.‟ De landelijke kerk heeft een prachtige Veertigdagenkalender uitgegeven met als titel „ Zoek de stilte‟. Ons leven, waarin we van het een naar het ander hollen, kent bijna geen rustmomenten meer. Onze samenleving met de 24-uurs economie en de zondagse winkelopenstelling draagt daar al helemaal niet aan bij. „Doorgaan‟, „doorgaan‟ lijkt het devies in onze tijd. Jongeren ontkomen niet aan de drukte, ook zij hebben al gevulde agenda‟s. Zelfs ouderen bouwen tegenwoordig weinig rust momenten in. Hoe anders is dat in deze psalm. Want wat lezen we in deze korte maar veelzeggende psalm? ‘Ik ben stil geworden, ik heb mijn ziel tot rust gebracht.’ In de Naardense Bijbel staat het er net iets anders. Het is een nuance verschil, maar wel een veelzeggend nuanceverschil: ‘Nee, bedaren liet ik, verstillen mijn ziel.’ De psalmist liet zijn ziel verstillen. Hij deed het niet zelf. Er is er Eén die dat kan bewerken, de Eeuwige, de Ene, de God van Israel. Hij kan ons mensen tot rust brengen, stil doen worden. De preikestolen of Prekestolen (letterlijk: de preekstoel), een klif die 605 meter boven de Lysefjord in Noorwegen uitsteekt Wat kunnen wij mensen rusteloos zijn met van alles en nog wat. Wat kunnen we een lawaai maken. Een grote mond opzetten als wij ons gekrenkt voelen. Voorbeelden te over. Vult u zelf maar in… Hij, onze God kan ons stil doen worden. Geven wij Hem die kans? Laten wij ons tot rust brengen? Kerkvader Augustinus wist ervan. Hij zei: ‘Onrustig is ons hart, totdat het rust vindt in U, O God.’ Laten we daarom in deze Veertigdagentijd tot verstilling komen. Ik hoop dat u en jij momenten van stilte weet te vinden om tot bezinning te komen en weer duidelijk voor ogen te krijgen welke rol God in de hectiek van alle dag in uw / jouw leven vervult. pastor Wilma Kloppenburg 11 Nieuwsbrief Vredeskerk – Breepleinkerk Gedenk o mens dat gij stof zijt! door ds. J.A.P. Vlasblom, predikant Ikazia ziekenhuis Het askruisje Met deze woorden wordt op aswoensdag met as een kruis op het voorhoofd van de gelovigen getekend. In de protestantse kerken een vergeten ritueel, dat de laatste jaren in steeds meer gemeenten wordt herontdekt. Het askruisje op het voorhoofd en de woorden die gesproken worden gaan keihard in tegen ons levensgevoel waarin de menselijke vitaliteit centraal lijkt te staan. In reclames zien we senioren vrolijk sporten. Mochten we op een kwade dag toch merken dat onze vitaliteit en potentie wat afnemen dan kunnen we bij de drogist tal van middelen kopen die dat weten te verhelpen. De maakbaarheid van het bestaan en gezondheid lijken een nieuw bijgeloof te vormen. Aan het begin van de veertigdagentijd, een tijd van bezinning, klinkt tegenover dat maakbaarheidsgeloof een heel andere boodschap. Gedenk o mens dat gij stof zijt. De kunst van het sterven: vijf deugden Deze oproep doet me denken aan de Ars Moriendi of te wel de kunst van het sterven. Deze stervenskunst kwam vooral tot bloei in de middeleeuwen waar door de pestepidemieën onvoorstelbaar veel mensen de dood vonden. Om de mens een goede voorbereiding op de alom aanwezige dood te geven ontstonden prentenboekjes waaruit men kon leren goed te sterven. Men leerde vijf deugden ( geloof, hoop, liefde, geduld en nederigheid) waarmee men de duivel kon weerstaan en daardoor een goede dood kon sterven. Van levenskunst tot stervenskunst Handboek stervenskunst, 1450 In onze tijd, waarin de dood nauwelijks zichtbaar aanwezig is in de maatschappij, is de aandacht veel meer gericht op levenskunst in plaats van op stervenskunst. Totdat Carlo Leget, momenteel hoogleraar zorgethiek en bijzonder hoogleraar palliatieve zorg, nu al weer enkele jaren geleden het boek “Van levenskunst tot stervenskunst, over spiritualiteit in de palliatieve zorg” schreef. Zoals de ondertitel al aangeeft is dit boek vooral geschreven met het oog op de spirituele zorg in de laatste levensfase. Maar het kan geen kwaad om ons, als de middeleeuwers, tijdens het gewone leven bezig te houden met de Ars Moriendi. Vijf spanningsvelden In de middeleeuwen ging het om het leren van deugden waarmee we de ondeugden moesten overwinnen. Bij Carlo Leget gaat het niet om deugden tegenover ondeugden, maar om vijf spanningsvelden waarin elk mens leeft. De ene pool van het spanningsveld is niet beter dan de andere, nee als mens zitten we ergens tussen de twee polen. Het ene moment meer aan de ene, even later weer aan de andere pool. In de bezinning gaat het er nadrukkelijk niet om dat we moeten streven naar een van de polen, maar om vast te stellen waar we ons (op dit moment) in de spanningsvelden bevinden. Bij de vijf spanningsvelden van Leget geef ik als aanvulling enkele punten om eens bij stil te staan. “Ik en de ander”. Het eerste is dat van “Ik en de ander”. Wij leven niet als een Robinson Crusoe op een onbewoond eiland. We leven altijd samen met andere mensen. (Zelfs Robinson Crusoe leefde op zijn “onbewoond” eiland samen met zijn maatje Vrijdag.) Ook als we als mens menen autonoom te 12 Nieuwsbrief Vredeskerk – Breepleinkerk zijn, zijn we toch in belangrijke mate afhankelijk van anderen. Wie zijn voor ons belangrijk. Wat zijn dingen die ik met die ander(en) nog zou willen doen, en wat zou ik in ieder geval nog willen zeggen? Als het gaat om ik en de ander gaat het ook om autonomie en afhankelijkheid. Durf ik afhankelijk van die ander te zijn? “Doen en laten” Het tweede spanningsveld is dat van “doen en laten”. Bij Leget gaat het vooral om het doen en laten rond het levenseinde. Moet er nog iets gedaan worden aan levensverlenging, of is het beter “te laten”. Als bezinningsmoment is het goed eens stil te staan waar wij ons in het spanningsveld bevinden. Zijn wij doeners, of laters? Moeten wij alles zelf regelen, of kunnen we het ook laten gebeuren. Kunnen we delegeren, of zijn wij voor ons gevoel de enige die het echt goed kunnen? “Vasthouden en loslaten”. Als derde spanningsveld noemt Leget “Vasthouden en loslaten”. Aan het einde van het leven valt er niet aan te ontkomen, de stervende moet alles in deze wereld loslaten. Voor veel mensen is het moeten loslaten het ergste van de dood. Hoe is het voor ons die in het leven staan? Hoe belangrijk is bezit voor ons? Ik hoorde een fysiotherapeut eens zeggen dat het merendeel van de klachten die hij behandelt voortkomen uit het feit dat mensen niet los kunnen laten. “Vergeven en vergeten” “Vergeven en vergeten” is het vierde Symbool van de opstanding, ca. 350 na Christus spanningsveld. Aan het einde van het leven neemt het opmaken van de balans van het leven een grote plaats in. Hoe gaan wij om met ons falen en feilen en hoe verhouden we ons met het leed dat ons is aangedaan? “Geloven en weten”. Als laatste spanningsveld noemt Leget “geloven en weten”. Welke plaats heeft het geloof in ons leven? Is het een vreugde of eerder een last? En als we ons in deze veertigdagentijd bezig houden met stervenskunst, wat is de plaats van Pasen daarin? 13 Nieuwsbrief Vredeskerk – Breepleinkerk
© Copyright 2024 ExpyDoc
