Mijn bijdrage aan #onderwijs2032

IJs&Weder
Mijn bijdrage aan #onderwijs2032
onderwijs, terwijl het klootjesvolk
hun duiten in de Twitter-zak mag
werpen.
Aleid Truijens
ALEID TRUIJENS
Jee, wat zijn we lekker aan het
brainstormen over onderwijs met
z'n allen! Van onderwijs hebben
alle 16,8 miljoen Nederlanders
verstand, dat treft. Onderwijs kan
altijd stukken beter, dus iedereen
heeft altijd een beetje gelijk. Wij zijn
met z'n allen heel erg voor heel
goed onderwijs, net zoals we
hartgrondig tégen kanker zijn.
Goed hè, van ons?
Staatssecretaris Dekker van
Onderwijs betwijfelt of kinderen nog
wel de juiste dingen leren op
school. In 2032, als de kleuters van
nu aan hun eerste baan beginnen,
zal de wereld immers compleet
anders zal zijn dan nu. Dekker mist
'een samenhangende visie' over de
inhoud van onderwijs en roept
iedereen op hem met ideeën te
voeden.
Zou er ooit een samenhangende
visie zijn ontwikkeld door miljoenen
meepraters? De ideeëntrommel
loopt al aardig vol. Ook nu mogen
door een reclamebureau
geselecteerde bekende
Nederlanders op filmpjes vertellen
wat er moet veranderen aan
© de Volkskrant
Verrassend: techneuten wijzen op
de onontbeerlijk aandacht voor
techniek, VVD'ers bepleiten het vak
ondernemerschap,
iPadproducenten bestempelen
alles wat zonder scherm gebeurt
als achterlijk, historici promoten
hun gesmade vak, de Hartstichting
wil lessen reanimatie. Ha, daar
hebben we de lobbyisten van
mindfullness op school, de
duurzaamheidsprofeten, de
voorstanders van meer sport/
yoga/tuinieren/kleien/blokfluiten op
school. De commerciële
onderwijsbureaus ruiken een kans
de mythe van het zelfstandig
lerende, zelfsturende kind op te
poetsen. Ieder zijn belangetje.
Ook het kind komt aan het woord,
in een propagandafilmpje. Dat
jochie roept niet baldadig: 'Elke
middag eerder vrij! Gratis snoep!',
maar verzekert ons dat in zijn
toekomst alles anders gaat, want
hij werkt straks niet meer in een
fabriek (hij is geen robot). Hij leert
meer van internet dan van zijn
schoolboek. Hij mijmert: 'Moeten
kinderen vooral taal en rekenen
leren, of is er méér?' Moeten ze
meer Engels leren, en ook
Chinees? Programmeren? De toon
van zijn vragen is zo dat wij
snappen dat wij Ja, ja! moeten
roepen. De wereld verandert
razendsnel, dús moet het onderwijs
als een dolle mee veranderen.
Toch?
Ik weet ook een paar retorische
vragen. Wie heeft er verstand van
lerende kinderen? Wie werkt
dagelijks met leerlingen, legt de
basis voor wat zij weten en
kunnen? Ik las een interessante
tweet van Sander Dekker: 'Ook
leraren denken natuurlijk mee over
#onderwijs2032!'
Dat is inderdaad opmerkelijk. Bij
alle grote vorige veranderingen in
zaterdag 22 november 2014
het onderwijs, zoals de Tweede
Fase en het Studiehuis, en het
vrijwel landelijk ingevoerde
competentieleren in het mbo en
hbo, is de leraar stelselmatig
genegeerd. En al helemaal bij de
grootste en slechtste wijziging,
begin jaren tachtig, toen de
verantwoordelijkheid voor het
onderwijs geheel aan de
schoolbesturen werd
overgedragen. Net als de semiprivatisering van de ouderenzorg
heeft die wijziging noch geleid tot
een beter 'product' voor de
afnemer, noch tot meer autonomie
van de professional. Deze werd
volkomen afhankelijk van zijn
schoolbestuurders, die hem via het
management dicteerden wat hij
moest doen. Weg met de
eigenwijze koninkjes in hun
klaslokalen! Hoogopgeleide leraren
waren duur en lastig, leraren die
hoge eisen stelden eveneens.
Daarover zou de discussie eens
moeten gaan. Net als hun
voorgangers praten Dekker en
Bussemaker niet met leraren, maar
met hun werkgevers in de
onderwijsraden. Daarom klinkt het
'tegeltje' dat Dekker bijdroeg aan
de discussie ook zo cynisch: 'Als je
dingen moet doen waarvan je denkt
dat ze geen zin hebben, stop
ermee! (...) Zeg: ik wil mijn tijd
besteden aan de kinderen!' Dekker
heeft gelijk, maar dacht hij dat
leraren die macht hebben?
Onderwijs kan zich helemaal niet
voorbereiden op onbekende
technologische veranderingen, en
een onvoorspelbare arbeidsmarkt.
Onderwijs dient niet om nieuw
werkvee, voor de lopende band van
de economie, aan te leveren. Op
school zitten de mensen die straks
samen de wereld vormgeven. Die
kinderen opvoeden, oplossingen
verzinnen, schoonheid creëren,
valsheid doorzien, troost bieden,
perspectieven openen. Die moet je
geen tijdgebonden technieken
meegeven, maar wapenen met een
brede ontwikkeling,
Pagina 8 (1)
basisvaardigheden, een open hart
en een kritisch verstand. Onderwijs
moet het kind niet aanpassen aan
de toekomst, maar het de
werktuigen bieden om straks elke
toekomst aan te kunnen. Dat is ploink! - mijn duit in Dekkers
trommel.
© de Volkskrant
zaterdag 22 november 2014
Pagina 8 (2)

Download Report