Kweken van groentengewassen en bloemen als exacte wetenschap

TUINBOUW EN UITGANGSMATERIALEN
Kwantitatieve Genetica
Kweken van
groentengewassen
en bloemen als
exacte wetenschap
Tuinbouw en Uitgangsmaterialen
– Blooming business
Bloemen, planten, groenten, fruit,
zaden en stekken. Bekende Hollandse
producten, die worden ontwikkeld,
geproduceerd en verhandeld in de
sector Tuinbouw- en Uitgangs­
materialen. Hierin staat Nederland
Gewassen die niet ziek worden, insectenplagen
overleven en langer mooi blijven. Vroeger was
een teler tien tot vijftien jaar bezig met het
kweken van de ‘perfecte’ bloem of plant. Met
DNA-onderzoek gebeurt dit tegenwoordig twee
keer zo snel. Wil Nederland leidend blijven in
de sector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen, dan
speelt onderwijs een sleutelrol. De leerstoel
Kwantitatieve Genetica aan de Universiteit van
Amsterdam draagt bij aan deze koppositie.
aan de absolute wereldtop. Jaarlijks
gaat er ongeveer 15 miljard euro
in om. En maar liefst 450 duizend
Nederlanders verdienen er hun brood
mee: van zaden tot detailhandel, van
kassenbouw tot verpakkings­
industrie. Ze passen de nieuwste
ontwikkelingen toe, zoals DNA-
technologie. Bovendien is er veel
kruis­bestuiving met andere sectoren
en de wetenschap. Internationaal
liggen er grote kansen. Zo draagt
de sector bij aan oplossingen voor
wereld­wijde vraagstukken, rond
onder meer gezond­heid, welbevinden
en voedselzekerheid.
KWANTITATIEVE GENETICA
SELECTIE & KRUISING
Een veredelaar werd vroeger een ‘selecteur’
genoemd: iemand met een buitengewoon oog
voor variatie, die uit duizenden bloemen de
beste kon kiezen. Dergelijke selectie wordt
nog steeds gemaakt, maar nu ook in het
laboratorium, op basis van genetische kenmerken. Als je bijvoorbeeld een bloem met
een langere steel wilt, moet je weten welke
genen hieraan bijdragen. Daarvoor breng je
de erfelijke eigenschappen in kaart: dat kan
tegenwoordig in korte tijd. Vervolgens kun je
aan de hand van een schema de juiste bloemen kruisen. Met als resultaat een bloem die
niet alleen een langere steel heeft, maar ook
nog eens resistent is tegen ziektes en lang
blijft stralen in de woonkamer.
WETENSCHAP & KENNIS
Door DNA-technologie verandert de sector
Tuinbouw en Uitgangsmaterialen razendsnel in een exacte wetenschap met zeer
specifieke kennis. Met hulp van provincie
Noord-Holland en samenwerkende zaadbedrijven in Seed Valley is daarom een leerstoel
Toegepaste Kwantitatieve Genetica opgezet
aan de Universiteit van Amsterdam (UvA).
Bijzonder hoogleraar Joost Keurentjes heeft
de leiding. Hij onderzoekt onder meer stress
bij planten en resistentie tegen droogte,
hitte en kou. Doel is om mensen op te leiden
die wetenschappelijke kennis in praktijk
kunnen brengen en de laatste ontwikkelingen
kunnen omzetten in Nederlandse innovaties.
REGIONAAL & KRUISBESTUIVING
Voor de leerstoel is bewust gekozen voor
Amsterdam, want in Noord-Holland zitten
veel samenwerkende tuinbouw- en sierteeltbedrijven en Seed Valley is rondom Enkhuizen
en Warmerhuizen gecentreerd. Bovendien is
de UvA sterk in ‘normale’ genetica. Samenwerking levert naar verwachting een interessante kruisbestuiving op. Daarnaast wint
‘groen’ onderzoek aan populariteit in hbo en
mbo. Hogeschool InHolland Amsterdam heeft
een afstudeerrichting Green Biotechnology,
gericht op zaadtechnologie en plantenveredeling. Het Noord-Hollandse Clusius-college
heeft een mbo-lab om studenten klaar te
stomen voor werk in de veredelingssector.
ONDERWIJS & INNOVATIE
Kwantitatieve genetica gaat ervoor zorgen
dat Tuinbouw en Uitgangsmaterialen in
Nederland een schaalsprong kunnen maken.
Want juist bij kleinere gewassen zoals
bloemen biedt dit nieuwe kansen. Investering in specialistisch onderwijs is daarom
een absolute must. Het brengt een nieuwe
generatie medewerkers die de sector ook in
de toekomst toonaangevend houdt.
Meer weten over kwantitatieve genetica? Neem contact op met prof. dr. ing.
Joost Keurentjes: [email protected],
020 525 69 70. Of met Stichting Seed
Valley: [email protected], 088 123 7333.
Meer over het cluster Tuinbouw en
Uitgangsmaterialen? Ga naar www.
amsterdameconomicboard.com. Of neem
contact op met clustermanager Gerard
Kooiman: [email protected],
06 52 50 59 65.
WAAROM INZETTEN OP
KWANTITATIEVE GENETICA?
–≥De komende twintig tot dertig
jaar groeit de wereldbevolking
met twee miljard mensen.
Om hen te voeden zijn nieuwe
gewassen en technieken nodig.
–≥DNA-onderzoek levert niet
alleen sterkere en meer
vruchtdragende gewassen op,
maar is ook duurzamer, omdat
minder pesticiden en kunstmest
nodig zijn.
–≥DNA-technologie komt steeds
beter beschikbaar voor
onder­­nemers. Inzet op
kwantitatieve genetica zorgt
voor medewerkers die de
kennis hebben hiermee te
werken.
–≥De Nederlandse veredeling
groeit jaarlijks met 10 procent,
terwijl veel medewerkers de
komende tien jaar met pensioen
gaan. Tijd voor een nieuwe
generatie, die met de nieuwste
technologie aan de slag kan.