Inkijkexemplaar - Fontaine Uitgevers

l
o
o
h
c
s
n
e
t
u
a
n
o
r
t
as
Stap voo
r stap ee
n ruimte
vaartuig
leren be
sturen
je RoosteR vooR De Ruimteschool
Ben je klaar voor de Ruimtesch
ool?
Controleer je rooster en stijg op
!
n
astRonaut woR De
8
R aKetKR acht
we
6
z ij n opg esteg e n!
10
12
ma an m issie
sh ut tle a a
maanlanDing
14
R u imte K a a
teRug naaR aaRDe
16
B este m m in
shuttlelanceRing
18
RoBot voe R
Ruimtestation
20
RuimtewanDeling
22
n h et we R K
Rt
g maRs
tu ig e n
R u imtevlie
gtu ig
an
ar de ma
Wil je na erre
fv
vliegen o rkennen?
ve
planeten
X-3
7B
in De
nnaute
o
R
t
s
l
a
o
scho
e
Ruimt
24
toeKomstig e Re iz en
34
26
iD gi Ds
36
28
Ru imtequ iz
46
in DeX
48
30
32
laar
Ben je k ttle
paceshu
om een s
e
ruimte t
naar de
brengen?
Kijk naar deze badges aan de bovenkant van de bladzijde. Ze vertellen je of
je in een klaslokaal op de astronautenschool gaat studeren of meegaat op een
missie de ruimte in. Net als een echte
astronaut leer je alles stap voor stap.
nnaute
astRo ool
sch
astRonaut woRDen
Voordat je naar de maan of een ruimtestation kunt vliegen, moet je een
opleiding tot astronaut volgen. Je
gaat hard studeren, alle dingen oefenen die je in de ruimte moet doen en
je wordt fit voor je missie.
Camera
Vizier
Een camera
maakt foto’s van
wat je aan het
doen bent, zodat
andere bemanningsleden dit
ook kunnen
zien.
Een gouden
vizier beschermt
je ogen tegen
het verblindende
zonlicht.
:
tr
en
ficiele as
Om je of moet je deze tak
n,
te krijge
n:
g
n
volbre e
oet
egtuig m uikt.
li
v
n
e
e
hoe je
el gebr
4 Leren
schietsto volgen
e
d
n
e
n
besture r survivalcursus .
orden
utdoo
4 Een o taal sterker te w llen.
om men an met noodgeva
omga
amens
4 Leren oor een aantal ex cht
v
evlu
4 Slagen uccesvolle ruimt
en een s
n.
uitvoere
6
… VlIeGen In een sImulaTOR
Door taken onder water
uit te voeren, raak je gewend aan werken terwijl
je gewichtsloos bent.
Handschoenen
Soepele handschoenen waarin je
je vingers goed kunt
buigen om je taken
uit te voeren.
Astronauten oefenen het vliegen in
hun ruimtevaartuig in een simulator
die er hetzelfde uitziet als een echte
cockpit. Er zijn ook simulatorspellen
voor op de computer.
astRonautenhelDen
Gaan deze astronautenhelden je inspireren om
in de toekomst een ruimtereiziger te worden?
Op de borst zitten goed
bereikbare bedieningsknoppen voor het verwarmen en koelen van
het pak. Het is erg koud
in de ruimte!
Rugzak
In de rugzak
wordt zuurstof
bewaard en via
een buisje wordt
het in je helm gebracht. De ruimte
is bijna helemaal
leeg – er is geen
lucht, dus je kunt
niet ademhalen.
Buitenste laag
Een sterke laag aan
de buitenkant beschermt je lichaam
tegen scherpe
ruimtedeeltjes zoals
zandkorrels, die je
met hoge snelheid
kunnen raken. In de
ruimte is er minder
weerstand om bewegende objecten
af te remmen.
‘Kotskomeet’ is de bijnaam voor een
vliegtuig waarin een astronaut kan ervaren hoe het is om gewichtsloos in de
ruimte te zweven. Je kunt er
misselijk van worden!
Bedieningsknoppen
ist!
l
K
c
e
adge
ch
onautenb
… een RITJe maken In de
‘kOTskOmeeT’
De meeste trainingen vinden plaats onder dezelfde omstandigheden als in de ruimte, zodat je goed
voorbereid bent op je ruimte-ervaringen. Bereid je
voor op…
… dRIJVen In
een Tank
je RuimtepaK
Laten we beginnen met het belangrijkste
onderdeel van je uitrusting: je ruimtepak.
Hiermee blijf je in leven en kun je klussen buiten het ruimtevaartuig doen.
tRainingspeRioDe
Jetpack
voor noodgevallen, als ze losraken
van het ruimteschip, dragen astronauten raketgestuurde jetpacks.
Zonder zwaartekracht ben je gewichtsloos en kun je wegzweven!
JOeRI GaGaRIn
In 1961 werd de Russische astronaut Joeri
Gagarin de eerste mens die een rondje
om de aarde maakte. Hij reisde bijna twee
uur door de ruimte in zijn ruimteschip
vostok 1, waarna hij veilig terugkeerde.
ValenTIna TeResJkOVa
De eerste vrouw in de ruimte kwam
ook uit Rusland. In 1963 cirkelde
valentina Teresjkova in de vostok 6
in bijna drie dagen 48 keer om de
aarde. Ze kwam als een heldin terug.
neIl aRmsTROnG
In 1969 werd de Amerikaanse astronaut
Neil Armstrong de eerste mens die voet
op de maan zette. Mensen op aarde
hoorden hem zeggen: ‘Dit is een kleine
stap voor een mens, een reuzensprong
voor de mensheid.’
7
e
Ruimt
in De
RuimtewanDeling
4
We Rk aan de ROBO
Ta
Rm
Tot slot ga je naar de
robotarm en bevestig
je je voeten aan het platform. Do
or een verminderde zw
aartekracht voelen objecten
in de ruimte veel lichter
aan,
dus het is veel makke
lijker dan het lijkt om ee
n zwaar
onderdeel zoals hier te
verplaatsen. Goed geda
an!
Als een astronaut een klus buiten het ruimtevaartuig doet, zoals reparaties of het verplaatsen
van apparatuur, noem je dit een ruimtewandeling. Het is spannend, maar gevaarlijk om het
ruimtevaartuig te verlaten! Ben jij er klaar voor
om buiten het ruimtestation te gaan?
2
m
hoe… je woont in de ruimte
1. Wassen
1
u
In 1984 gebruikten astr
on
drie spaceshuttlemiss auten op
ies een MMV
(Manned Manoeuvring
Un
ruimtewandelingen. Me it) voor
t
leunstoel’ met bestur deze ‘vliegende
ingsknoppen
konden ze zich verplaa
tsen en goed
werken.
Pak Je GeReedsCHaP
Neem je gereedschap mee. Klussen
uitvoeren kan lastig zijn, omdat je dikke
handschoenen moet dragen. Ruimtegereedschappen hebben vaak een
groter handvat dan de gereedschappen
die op aarde worden gebruikt, zodat je
ze makkelijker vast kunt houden.
m
2. eten
3. sporten
4. slapen
Eten zit in luchtdichte zakjes.
veel is gevriesdroogd en moet
met water worden gemengd
en opgewarmd. Astronauten
drinken door een buisje, zodat
er geen vloeistofbellen wegzweven.
Minder zwaartekracht betekent
dat je spieren en botten in de
ruimte afnemen, dus het is erg
belangrijk dat je fit blijft. Astronauten sporten elke dag op een
loopband en hometrainer. Ze
doen ook aan gewichtheffen.
Er is geen boven- of onderkant,
dus astronauten kunnen overal
slapen. Ze gebruiken geen
bed, maar kruipen meestal in
een slaapzak die aan de muur
of vloer bevestigd zit, zodat ze
niet wegzweven.
Ik
rlock
OPe n H eT lu
nacht in de ai in
n
ee
t
rs
ee
p
uk
Slaa
aan de lage dr
om je lichaam n wennen. Trek je
te
de ruimte te la
ik en
n, open het lu handaa
k
pa
te
im
ru
de
ik
ru
eb
n. G
klim naar buite rplaatsen.
ve
vaten om je te
Lastige
Woord
en
22
el
eVa tewandeling staat otokvowor
Een ruim een EVA. Dit staa els
g
bekend als ular Activity – En
ic
h
Extra Ve tiviteit buiten je
ac
voor een tuig.
r
a
ruimtev a
3
VOeR Re PaRaTIes uI
T
Tijdens een ruimtewan
deling zit je met dunn
e, sterke kabels vast aan het
ruimtestation. Dit betek
en
dat je rond kunt bewe
gen zonder dat je wegzw t
eeft!
vaak werk je met een
andere astronaut sam
en.
concentreer je goed
en voer je reparaties uit
.
Het dagelijkse leven in de
ruimte is anders dan op aarde.
In een ruimtestation zijn geen
douches, omdat water niet naar
de grond kan vallen. In plaats
daarvan wassen astronauten
zich met een vochtige hand-
doek met zeep.
23
Ruimtequiz
Test jezelf en doe mee aan deze waanzinnige
ruimtequiz! De antwoorden vind je aan de zijkant van de bladzijde. Blijf het proberen tot je
ze allemaal goed hebt!
1
Geef jezelf een
pu
elk goed antwoo nt voor
rd en tel
dan het aantal
pu
Hoe heb je het nten.
gedaan?
2
Hoeveel keer per dag cirkelt het
internationale ruimtestation ISS
ongeveer rond de aarde?
a) een keer
b) 15 keer
c) 100 keer
welk van dit eten staat niet op het menu in het
internationale ruimtestation ISS?
a) hamburgers – te vet
b) gebakken aardappelen – ontploffen in de ruimte
c) brood – kruimels kunnen de apparatuur
beschadigen
46
Als je op de maan een hamer en een
veertje zou laten vallen, wat gebeurt er
dan?
a) het veertje komt het eerst op de grond
b) ze komen tegelijk op de grond
c) de hamer komt het eerst op de grond
7
wat zou er met je kunnen gebeuren als
je in een zwart gat valt? Je kunt…
a) zo lang en dun worden als spaghetti
b) felgroen worden
c) krimpen tot het formaat van een
boon
0–5 Oeps! Blijf oefenen en leren over de ruimte;
ooit komt het goed.
Hoeveel stukken ruimteafval
– dat zijn stukjes van een oud
ruimtevaartuig, raket of satelliet – zweven er in de ruimte
rond?
a) 50 stukjes
b) 500 stukjes
c) 500.000 stukjes
6–9 Goed gedaan! Je bent van het lanceerplatform
omhooggeschoten..
10–12 Topcijfers! Je bent een eersteklas ruimtepiloot
die door de Melkweg schiet!
R u i mte s c
Gefelicitee
hool-ce R
rd!
8
6
Als een grote ster explodeert, noem je dit een
supernova. Hoeveel energie komt dan vrij? Hetzelfde als…
a) 10 sterren
b) 10 miljoen sterren
c) 100 miljard sterren
wat was je score?
9
3
4
wat is het grootste stuk
ruimteafval dat ooit op
aarde is gevallen?
a) een ruimtestation
b) een raket
c) een spaceshuttle
Hoe kwamen de astronauten van de
Apollo op het maanoppervlak?
a) Sojoez
b) Saturnus v
c) Delta Iv Heavy
Als je een ijsblokje in de
brandstoftank van een ruimtevaartuig stopt, hoe lang duurt
het dan voor dit smelt?
a) 8,5 seconden
b) 8,5 minuten
c) 8,5 jaar
Hoeveel stof in je slaapkamer komt uit de ruimte?
a) niets
b) een derde
c) alles
a) met een maanlander
b) met een maanwagen
c) met een luchthijskraan
wat is de grootste
raket die ooit werd
gebouwd?
5
10
12
welke van deze namen
is niet de naam van een
planetoïde?
a) Gaspra
b) Platypus
c) Ida
antwoorden
1b, 2a, 3b, 4b, 5c, 6c,
7a, 8b, 9c, 10b, 11a, 12c
tvlucihz
qu
11
sCOR e
ti Fica at
Je hebt je a
stronauteno
p
het gezagv
oerdercertifi leiding volbracht en je
hebt
c
aat en de b
verdiend. v
ijbehorend
eel plezier
e badge
in de ruimte
!
Getekend
Hoofd Miss
ion control
47