Chimpansee Opvangcentra - Jane Goodall Instituut Nederland

Chimpansee Opvangcentra
Ruim honderd jaar geleden leefden er nog tussen de een en twee
miljoen chimpansees in de bossen van Afrika. Tegenwoordig
zijn het er nog maar ongeveer 200.000-300.000 individuen (dat
zijn vier tot vijf grotere voetbalstadions), verdeeld in meerdere
populaties in verschillende landen in Afrika. Maar ook deze
populaties verliezen geleidelijk terrein aan de steeds groeiende
eisen van de menselijke bevolking.
Wilde chimpansees worden steeds meer bedreigd en het duurt
niet meer heel lang, voordat ze gewoon uit onze wereld verdwenen zijn. Dit heeft meerdere oorzaken: Hun habitat
wordt verwoest, ze worden bejaagd om hun vlees en veel chimpanseemoeders worden gedood zodat hun jongen
verkocht kunnen worden. De weesjes worden dan naar het buitenland gesmokkeld om daar bij mensen als
huisdier opgesloten te zitten, ze worden een attractie in een circus of gebruikt voor medisch onderzoek.
Om deze chimpanseewezen te helpen en te behoeden voor uitsterven heeft het Jane Goodall Instituut in
samenwerking met plaatselijke instanties in vier landen in Afrika opvangcentra voor chimpansees opgericht. Dit
zijn Ngamba Island in Oeganda, Tchimpounga in Congo, Sweetwater Sanctuary in Kenia en Chimp Eden in Zuid
Afrika. Deze opvangcentra maken thans deel uit van een samenwerkingsverband van meerdere opvangcentra over
heel Afrika: Pan African Sanctuary Alliance, PASA.
Hier komen chimpanseeweesjes terecht die slachtoffer van de illegale handel zijn, maar ook volwassen dieren uit
bijvoorbeeld een circus of (privé-)dierentuinen worden hier opgevangen. De chimpansees leven hier samen in
groepen onder toezicht van ervaren en betrokken verzorgers.
Betrokkenheid Lokale Bevolking
Elk opvangcentrum probeert de lokale bevolking zoveel mogelijk bij het project te betrekken, bijvoorbeeld in de
vorm van het bieden van werkgelegenheid aan de lokale bevolking, het geven van educatie en basis
gezondheidzorg maar ook door het lokaal inkopen van groente en fruit voor de chimpansees.
JGI Nederland steunt twee van de opvangcentra met een adoptieprogramma:

Ngamba Island in Oeganda

Tchimpounga in de Republiek Congo.
Ngamba Island
Ngamba Island is een eiland gelegen in het Victoriameer in Oeganda voor de kust van Entebbe. Dit eiland,
ter grootte van ongeveer 45 hectare, is in 1997 aangekocht en geschikt gemaakt als opvangcentrum voor
chimpansees. De natuurlijke begroeiing met tropisch woud en de ligging in het Victoriameer (chimpansees
houden niet van zwemmen en dus is de ontsnappingskans gering) maakt dit gebied uitermate geschikt voor
de opvang van chimpansees.
Inmiddels worden er 47 chimpansees op Ngamba Island opgevangen. Er is een groot slaapverblijf met meerdere
vertrekken waar de chimpansees desgewenst de nacht door kunnen brengen en kunnen eten. De chimpansees
hebben echter ook de vrijheid om elders op het eiland te slapen en zelf in hun voedselbehoefte te voorzien. Ze
leven hier dus in relatief grote vrijheid. Om de financiering van Ngamba Island duurzaam veilig te stellen is er een
stichting opgericht: de Chimpanzee Santuary Wildlife Conservation Trust (CSWCT), een samenwerkingsverband
van Oegandese en internationale organisaties waar ook het Jane Goodall Instituut deel van uitmaakt. U kunt
helpen door donateur van ons te worden of door een chimpansee te adopteren.
Wilt u meer weten over Ngamba Island? Bekijk dan de website van Ngamba Island.
Informatie voor een bezoek aan Ngamba Island kunt u ook hier downloaden.
Tchimpounga
In het West-Afrikaanse Congo Brazzaville ligt het
Tchimpounga Chimpanzee Rehabilitation Centre. Dit, in
1992 opgerichtte opvangcentrum, is het grootste in Afrika
en richt zich niet alleen op de opvang van chimpansees,
maar ook sterk op de educatie van de lokale bevolking. Het
opvangcentrum ligt in het Tchimpounga Natural Reserve
dat voor 85% uit savanne landschap en 15% tropisch
regenwoud bestaat. Het opvangcentrum wordt omsloten
door een elektrisch omheining waarvoor de energie door
zonnepanelen wordt opgewekt. De chimpansees brengen
hun dag door in het bos en aan het eind van de dag komen
ze terug naar hun centrale slaapverblijf voor het
avondeten en om de nacht door te brengen.
Tijdens de burgeroorlog in Congo in 1992 kwamen de eerste
chimpansees naar Tchimpounga. Het centrum was
aanvankelijk gepland voor 25 chimpansees, maar al snel
groeide het aantal chimpanseewezen, slachtoffertjes van de
bushmeat handel, tot het huidige aantal van 160. En helaas
worden er nog elke maand chimps geconfisqueerd en
aangeboden aan Tchimpounga. Men beseft hier dan ook maar
al te goed dat enkel het opvangen van chimpansees niet
voldoende is. Educatie en voorlichting van de lokale bevolking
met betrekking tot natuurbehoud spelen hier dan ook een grote rol.
Eilanden
In 2011, na drie jaar van plannen en regelen, is JGI er in geslaagd om het land rondom het Tchimpounga
Chimpanzee Rehabilitation Center flink te vergroten. Tchimpounga natural Reserve, zoals het gebied nu heet,
omvat nu 523 km2 (was 75 km2) waarvan 80% bos (dit was 20%). De noordzijde van het reservaat wordt begrensd
door de Kouilou Rivier. Hierin liggen drie eilanden die worden ingericht om2/3 van de 160 chimpansees op te
huisvesten. Op het grootste eiland, Tchindzoulou, is men in 2011 begonnen met de bouw van een omheining en
de eerste gebouwtjes. Momenteel (eind 2013) zijn 15 chimpansees op dit eiland uitgezet.
Tchibebe, een van de andere eilanden in de Kouilou rivier, zal uiteindelijk vijfendertig chimpansees uit groep drie
gaan huisvesten. Deze chimpansees verblijven nu nog in hun oorspronkelijke verblijf in Tchimpounga en moeten
dringend worden verhuisd. Alle chimpansees in deze groep zijn volwassenen of tieners en ze hebben echt meer
ruimte nodig om rond te kunnen zwerven.
Tchibebe is een lang, druppelvormig eiland dat meer dan genoeg ruimte biedt om deze chimpansees te huisvesten.
Om de komst van de chimpansees mogelijk te maken is het JGI-Congo team druk bezig met het bouwen van een
nachtverblijf en een gebouw om het voedsel te bereiden. Deze faciliteiten zijn nodig om veterinair te kunnen
ingrijpen en de chimpansee integraties goed te begeleiden. Vanwege het ruwe terrein op het onbewoonde eiland
en de hoge vochtigheid van de bodem dicht bij de rivier is de bouw op Tchibebe vertraagd. Maar zodra het
cement en de bodem voldoende droog zijn kunnen de metalen panelen die deel uitmaken van de slaapzalen en de
faciliteiten voor de voedselbereiding op zijn plaats worden gezet. De werkzaamheden zullen eind 2013 zijn
afgerond zodat in april 2014 de eerste chimps op het eiland kunnen worden vrijgelaten.