inzamelen, sorteren en recycleren

Alles wat u moet weten over
inzamelen, sorteren
en recycleren
van huishoudelijk verpakkingsafval
Samen
Goed sorteren
Beter recycleren
Correct sorteren,
we hebben er alles
bij te winnen...
De Belgen staan bekend als echte sorteerkampioenen.
Nergens in Europa wordt meer en beter gesorteerd
dan in ons land. En dat is goed nieuws, want daardoor
dragen we met z’n allen bij aan een duurzamer
leefmilieu.
Correct sorteren is de basis voor een efficiënte recyclage. Hoe
beter u thuis sorteert, hoe meer materialen gerecycleerd kunnen
worden en hoe hoger de kwaliteit van de gerecycleerde materialen.
Met deze brochure willen we u daarbij een handje helpen. U vindt
hier alle informatie over de selectieve inzameling, sortering
en recyclage van huishoudelijk verpakkingsafval.
Bovendien geven we een antwoord op de meest gestelde vragen.
Wat moet u doen als u twijfelt over een bepaalde verpakking?
Waarom mogen enkel plastic flessen en flacons in de blauwe zak
en geen andere plastic verpakkingen? Wat betekent dat Groene
Punt-logo op de verpakkingen nu eigenlijk?
We hopen dat u met deze brochure meer inzicht krijgt in het
sorteren en recycleren van uw afval. En dat u ook anderen zult
stimuleren om correct te sorteren.
We wensen u alvast veel leesplezier!
2
3
Wat doet Fost Plus?
Fost Plus in cijfers
Haar rol in enkele woorden
Bedrijven die verpakte producten op de Belgische markt brengen
hebben een wettelijke terugnameplicht. Dat wil zeggen dat 90 %
van de verpakkingen gevaloriseerd moeten worden, waarvan
minstens 80 % gerecycleerd.
Om die bepaalde doelstellingen te behalen, kunnen bedrijven zich
aansluiten bij Fost Plus. Ze betalen dan een financiële bijdrage
gebaseerd op de hoeveelheid en het gewicht van de verpakkingen
die ze op de markt brengen en eveneens het type materiaal waaruit
de verpakkingen bestaan. Fost Plus gebruikt de financiële middelen
waarover ze beschikt vervolgens om:
• d e verpakkingen selectief in te zamelen, zowel via de
Fost Plus investeert ook heel wat middelen in de sensibilisering
van de bevolking. Via communicatiecampagnes stimuleert Fost
Plus consumenten om goed te sorteren door informatie te
verspreiden over de correcte sorteerregels. Fost Plus helpt
bedrijven ook om hun verpakkingen te optimaliseren door de
recycleerbaarheid van de gebruikte materialen te verhogen en
aandacht te besteden aan ecodesign.
4
toegang tot de selectieve inzameling van huishoudelijk
verpakkingsafval.
•M
eer dan 5.200 bedrijven zijn aangesloten bij
Fost Plus. Ze geven elk jaar meer dan 780.000 ton
verpakkingen aan, samen goed voor ongeveer 92 % van
de verpakkingen die op de Belgische markt komen.
• Jaarlijks wordt 700.000 ton verpakking gerecycleerd.
Per inwoner gaat het jaarlijks om ongeveer 30 kg glas,
16 kg PMD en 65 kg papier-karton, waarvan 16 kg
verpakking.
•H
et jaarlijkse budget van Fost Plus bedraagt ongeveer
130 miljoen euro. De inkomsten komen uit de
bijdragen van de leden enerzijds en de verkoop van de
selectief ingezamelde materialen anderzijds.
huis-aan-huisinzameling als via het containerpark
• b epaalde verpakkingen verder te sorteren in
gespecialiseerde sorteercentra
• d e verpakkingen te recycleren om er nieuwe grondstoffen
van te maken voor nieuwe producten of verpakkingen
Een belangrijk deel van de inkomsten van Fost Plus wordt ook gegenereerd
door de verkoop van de ingezamelde materialen aan de recycleurs.
• 11.000.000 Belgen in 589 gemeenten hebben
• 9 0 % van de aangegeven verpakkingen wordt
gerecycleerd en 92 % gevaloriseerd. Daardoor wordt
elk jaar de uitstoot van 670.000 ton CO2 vermeden.
•H
et hele Fost Plus-systeem stelt ongeveer 2.500
mensen tewerk.
5
Alles wat
u wilde
weten
over
sorteren
6
Waar kan ik meer informatie vinden over de
sorteerregels en het tijdstip van de inzameling?
U ontvangt elk jaar een ophaalkalender van uw
intercommunale. Daarop vindt u alle data voor de inzamelingen
in uw gemeente, wijk of straat, samen met alle regels voor het
aanbieden en sorteren van afval. De specifieke sorteerregels voor
PMD staan ook op de blauwe zakken zelf vermeld.
Wie een smartphone of tablet heeft, kan ook de Recycle!-app
downloaden die Fost Plus, Bebat en Recupel samen hebben
ontwikkeld. Daarmee kunt u alle inzamelingen in uw gemeente,
buurt of straat op elk moment raadplegen. U kunt bovendien
herinneringen instellen voor de inzamelingen, zodat u ze niet
vergeet. Tot slot kunt u de sorteerregels raadplegen, en kunt u de
dichtstbijzijnde inzamelpunten opzoeken, inclusief openingsuren
en routebeschrijving.
Verder kunt u ook op www.fostplus.be terecht voor informatie.
7
8
Kan mijn blauwe PMD-zak geweigerd worden?
En wat moet ik dan doen?
Waarom mogen enkel plastic flessen en flacons in
de blauwe zak?
De ophalers krijgen de specifieke opdracht om de aangeboden
PMD-zakken visueel te controleren. Wanneer ze afval bevatten dat
er niet in thuishoort, nemen ze die niet mee. De ophalers kleven
in dat geval een rode weigeringssticker op de zak. U moet de
fout gesorteerde voorwerpen dan uit de zak halen en bij de
volgende inzameling opnieuw buiten plaatsen. Voor papier-karton
bestaat een gelijkaardige procedure. Wie de geweigerde zak niet
terug binnenhaalt, riskeert een boete voor sluikstorten.
Vandaag zijn heel veel verschillende types plastic verpakkingen op
de markt. Maar enkel plastic flessen en flacons zijn in voldoende
grote hoeveelheden aanwezig om een efficiënte recyclage te
garanderen. Ze bestaan uit homogene kunststoffen (PET en
HDPE) die gerecycleerd kunnen worden tot hoogwaardige
materialen die beantwoorden aan de strengste normen –
onder meer als grondstof voor nieuwe verpakkingen voor
voedingsproducten. Door de ‘vloeibare’ aard van de producten die
ze bevatten, blijven er bovendien relatief weinig voedselresten
achter in de verpakkingen.
9
Waarom worden in mijn gemeente ook andere
plastic verpakkingen ingezameld?
Een aantal gemeenten heeft ervoor gekozen om ook andere types
plastic verpakkingen in te zamelen, vaak via het containerpark,
maar soms ook huis-aan-huis. Het gaat hierbij om een lokale
situatie.
« Het gaat
hierbij om
een lokale
situatie. »
10
Fost Plus voorziet ook voor de recyclage van deze verpakkingen een
financiële tussenkomst – op voorwaarde dat de gemeente of de
intercommunale kan aantonen dat de recyclage volgens de regels
gebeurt.
11
Waarom mag aluminiumfolie niet in de blauwe zak?
Verpakkingen uit aluminium (blikjes, bakjes, schaaltjes) zijn perfect
recycleerbaar omdat ze gesmolten kunnen worden in de ovens
van de recycleurs. In tegenstelling tot aluminiumfolie, dat te dun
is om op een efficiënte manier te recycleren: het verbrandt in
de smeltovens in plaats van te smelten. Bovendien bevat gebruikte
aluminiumfolie vaak nog heel wat voedselresten die storend zijn in
het recyclageproces.
Waarom mag ik geen flessen of flacons vastmaken
aan de buitenkant van de blauwe zak?
Wat moet ik doen bij een probleem met de
inzameling van glas?
De inzameling van glas en het onderhoud van de glasbollen zijn
de verantwoordelijkheid van uw intercommunale. Bij problemen
kunt u hen daarvan best op de hoogte brengen. Dat kan onder
meer wanneer er zich sluikstort bevindt bij de glasbollen of
wanneer de glasbollen overvol zijn.
U vindt in deze brochure de volledige lijst van alle afvalintercommunales
in België, samen met de juiste contactgegevens.
Bij het binnenkomen in het sorteercentrum worden de blauwe
plastic zakken automatisch geopend en als afzonderlijke
fractie uitgesorteerd. Verpakkingen die aan de buitenkant van
de zak worden vastgemaakt, worden samen met de zakken
meegenomen en komen daardoor in de verkeerde stroom
terecht.
Moet ik de verpakkingen uitspoelen vooraleer ze in
de blauwe zak mogen?
Wassen of uitspoelen van de verpakkingen is in principe niet
nodig. De verpakkingen moeten wel leeg zijn. Wanneer u het
product volledig hebt opgebruikt, kunt u de verpakkingen sorteren
zonder dat u ze nog verder hoeft te reinigen.
12
13
Waarom is het belangrijk om glas goed te sorteren?
Hoe beter we sorteren, hoe efficiënter de recyclage zal verlopen
en hoe hoger de kwaliteit van de gerecycleerde materialen. Dat
geldt zeker ook voor glas. Zo is het belangrijk om in de glasbollen
gekleurd glas strikt te scheiden van niet-gekleurd glas. Enkel het
niet-gekleurde glas kan gebruikt worden om te recycleren tot
nieuw niet-gekleurd glas.
Daarnaast zijn stenen flessen, aardewerk, keramiek en porselein uit
den boze, net als hittebestendig glas, dat onder meer gebruikt wordt
in schotels voor de oven of de microgolfoven en vitro-keramische
platen. De smelttemperatuur van deze materialen ligt immers hoger
dan die van het gewone glas. Op die manier kunnen niet-gesmolten
stukjes terechtkomen in de flessen die gemaakt worden uit de
gerecycleerde materialen, die daardoor onbruikbaar worden.
14
Wat als ik twijfel over het sorteren van een
verpakking?
Wanneer u twijfelt over het sorteren van een verpakking,
raadpleegt u best de sorteerregels voor PMD, glas en papierkarton. U vindt die regels op de ophaalkalender van uw
intercommunale, op de website van Fost Plus of in de
Recycle!-app voor smartphone en tablet. Wanneer u niet
meteen een duidelijk antwoord vindt, kunt u de verpakking beter
in de restafvalzak gooien. Zo vermijdt u problemen bij het sorteren
en recycleren van de verpakkingen.
15
Wat is de betekenis van het Groene Punt-logo?
Het Groene Punt-logo op een verpakking geeft aan dat het
bedrijf dat het product op de markt brengt, lid is van Fost Plus
en daardoor een bijdrage levert aan de selectieve inzameling,
sortering en recyclage van de verpakkingen. Het betekent niet
dat de verpakking automatisch selectief zal worden ingezameld en
gerecycleerd. Dat hangt immers af van het materiaal dat gebruikt
werd. Het betekent ook niet noodzakelijk dat u de verpakking in
de blauwe PMD-zak mag aanbieden. Het Groene Punt-logo is dus
geen sorteerlogo.
Waarom staat er geen sorteerlogo op de
verpakking vermeld?
Een sorteerlogo, dat aangeeft of een verpakking bij PMD, glas,
papier-karton of bij het restafval thuishoort, zou het correct
sorteren op het eerste zicht kunnen vereenvoudigen. Maar dat is
niet zo eenvoudig. Daar zijn verschillende redenen voor.
Zo zijn er nog steeds grote verschillen in de inzamelscenario’s
en sorteerregels tussen de Europese landen onderling. Een
verpakking die in het ene land wordt aanvaard in de selectieve
inzameling, moet in een ander land bij het restafval. In nog andere
landen is dan weer een statiegeldsysteem actief, waarbij de
verpakking dus terug naar het verkooppunt moet.
Ook binnen België gelden niet overal dezelfde regels. Zo
zamelen een aantal gemeenten op het containerpark bepaalde
types plastic verpakkingen in die niet in de blauwe PMD-zak
mogen. Dat maakt het moeilijk om tot een uniforme communicatie
op de verpakking te komen.
Tot slot bestaan heel wat verpakkingen uit een combinatie
van materialen – denk maar aan een glazen bokaal met een
metalen dop. Voor die verpakkingen zouden verschillende logo’s
naast elkaar moeten geplaatst worden, wat de duidelijkheid voor
consumenten niet ten goede komt.
16
17
Heeft het zin om een statiegeldsysteem in te voeren ?
« Bijna 90 % van
de verpakkingen
die bij Fost Plus
worden aangegeven, wordt vandaag
gerecycleerd. »
Bij een statiegeldsysteem betalen consumenten bij aankoop
een bijkomend bedrag dat ze kunnen terugkrijgen wanneer ze
de lege verpakking terugbrengen naar het verkooppunt. Een
dergelijk systeem heeft in de Belgische situatie echter weinig zin.
Vandaag leveren de bedrijven die verpakte producten op de markt
brengen immers al een bijdrage voor de duurzame verwerking
van de verpakkingen. Het huidige systeem vervangen door een
statiegeldsysteem zou bovendien de resultaten voor de recyclage
van verpakkingen niet of nauwelijks beïnvloeden, terwijl de totale
kost van het systeem voor het beheer van verpakkingsafval
sterk zou stijgen. Een statiegeldsysteem is bovendien vooral
gericht op drankverpakkingen en biedt dus geen oplossing voor de
andere verpakkingen.
Ook in de strijd tegen zwerfvuil biedt dit systeem geen oplossing.
Voor een groot deel van het huidige zwerfvuil – waaronder
papieren zakdoekjes, sigarettenpeuken, kauwgom, busticketjes of
kranten – kan immers moeilijk statiegeld gevraagd worden.
Waarom moeten bedrijven een bijdrage aan Fost
Plus betalen?
Alle bedrijven die verpakte producten op de Belgische markt
brengen, zijn onderworpen aan de zogenaamde terugnameplicht.
Dat betekent dat ze wettelijk verantwoordelijk zijn voor de
duurzame verwerking van de verpakkingen na de consumptie van
de producten. In de praktijk kunnen ze zich daarvoor aansluiten
bij Fost Plus, aangezien het heel moeilijk zou zijn om dit zelf te
organiseren. Ze betalen dan een financiële bijdrage, berekend op
basis van de hoeveelheid verpakkingen die ze op de markt brengen
en de materialen die ze gebruiken voor hun verpakkingen. Fost
Plus gebruikt die financiële middelen om de verpakkingen op
de meest duurzame manier te verwerken. Bijna 90 % van de
verpakkingen die bij Fost Plus worden aangegeven, wordt vandaag
gerecycleerd.
18
19
Zijn alle bedrijven die verpakte producten op de
Belgische markt brengen lid van Fost Plus?
Welke inspanningen leveren bedrijven om de
hoeveelheid verpakking te reduceren?
De bedrijven die vandaag aangesloten zijn bij Fost Plus zijn samen
goed voor ongeveer 92 % van alle verpakkingen die op de
Belgische markt komen. De resterende 8 % van de verpakkingen
is grotendeels afkomstig van bedrijven die ofwel onvoldoende
geïnformeerd zijn over hun wettelijke verplichtingen ofwel
moedwillig hun bijdrage niet leveren.
Bedrijven worden zich steeds bewuster van de milieu-impact
van hun verpakkingen en leveren heel wat inspanningen om de
hoeveelheid verpakking te reduceren. Zo daalde het gemiddelde
gewicht van een plastic fles voor mineraalwater de afgelopen 40
jaar met maar liefst 50 %. Maar ook de gebruikte materialen zijn
in volle evolutie. Niet alleen bevatten verpakkingen steeds meer
gerecycleerde materialen, ze worden ook zo ontworpen dat ze
achteraf gemakkelijk gerecycleerd kunnen worden.
Fost Plus levert heel wat inspanningen – onder meer via
informatiecampagnes – om bedrijven in te lichten over hun
verplichtingen en hen te overtuigen om hun verantwoordelijkheid
op te nemen. De Interregionale Verpakkingscommissie staat
als openbare overheid in voor de controle op het terrein en de
eventuele bestraffing van de overtreders.
20
Bedrijven die heel veel verpakkingen op de markt brengen zijn
bovendien ook wettelijk verplicht om een preventieplan op
te stellen. Daarin moeten ze aangeven hoe ze de hoeveelheid
verpakking zullen verminderen. Ze kunnen een individueel plan
opstellen of aansluiten bij een sectorplan dat de federaties hebben
uitgestippeld.
21
Wat doen bedrijven tegen zwerfvuil?
Kunnen we eigenlijk niet zonder verpakking?
Via hun bijdrage aan Fost Plus binden bedrijven ook de strijd
tegen zwerfvuil aan. Naast verpakkingen die op de openbare weg
terechtkomen, bestaat zwerfvuil onder meer uit sigarettenpeuken,
papiertjes en alle andere soorten afval. Fost Plus zet samen met de
gewesten in haar actieplan in op drie belangrijke assen:
Een wereld zonder verpakking is moeilijk denkbaar. Verpakkingen
vervullen immers een cruciale rol bij het bewaren en
beschermen van hun inhoud, zowel tijdens de opslag als tijdens
het transport. Daarnaast bevatten verpakkingen ook nuttige
informatie over de inhoud en de juiste gebruikswijze.
• C ommunicatie: sensibiliseringscampagnes
• Infrastructuur: voornamelijk vuilnisbakken
•H
andhaving
Op basis van deze aanpak worden in nauwe samenwerking
met de gewesten concrete projecten en acties opgezet.
Het uiteindelijke doel is om te komen tot een echte
mentaliteitswijziging, waarbij het niet langer sociaal aanvaard
wordt om afval zomaar op de grond te gooien.
Een goede verpakking moet er in de eerste plaats dus voor
zorgen dat er zo weinig mogelijk van het product verloren gaat en
verspilling vermeden wordt. De milieu-impact van een verpakking
is overigens meestal een stuk lager dan die van het product dat ze
beschermt.
Fost Plus helpt bedrijven om hun verpakkingen optimaal af
te stemmen op hun inhoud onder meer door het gewicht van
de verpakking te reduceren of door het type verpakking aan te
passen. Ecodesign biedt hiervoor heel wat mogelijkheden.
Fost Plus participeert ook in heel wat preventie-initiatieven: er wordt
informatie gedeeld met leden (www.preventpack.be) en ze krijgen
tools ter beschikking waarmee ze de recycleerbaarheid van hun
verpakkingen kunnen testen (www.pack4recycling.be) en de milieuimpact ervan in kaart kunnen brengen (www.pack4ecodesign.be).
Fost Plus komt bij haar leden ook financieel tussenbeide voor
audits van hun verpakkingen en biedt advies op maat.
22
23
Tot slot moet recyclage ook economisch verantwoord zijn. De
kosten voor de recyclage moeten afgewogen worden tegenover
de gerealiseerde milieuvoordelen. Het kostenaspect hangt
in de meeste gevallen ook sterk samen met de vraag naar de
gerecycleerde materialen.
Waarom recycleren we verpakkingsafval?
Recycleren is vandaag onlosmakelijk verbonden met een
duurzame maatschappij. De toenemende schaarste van natuurlijke
grondstoffen vraagt om een duurzame omgang met materialen.
Bovendien wordt dankzij recyclage heel wat energie bespaard
en de uitstoot van broeikasgassen gereduceerd. Zo wordt
dankzij de recyclage van hun verpakkingen jaarlijks de uitstoot
van 670.000 ton CO2 vermeden. Tot slot is recyclage ook een
aparte economische activiteit, die toegevoegde waarde levert en
werkgelegenheid creëert.
Is het mogelijk om nog meer te recycleren?
De intercommunales, onmisbare partners
De wereld van recyclage en verpakkingen staat niet stil. Dankzij
nieuwe technologieën kunnen steeds meer materialen en
verpakkingstypes gerecycleerd worden. Maar recycleren is pas
zinvol als er aan verschillende voorwaarden voldaan wordt.
Fost Plus werkt nauw samen met alle intercommunales die instaan
voor het afvalbeheer van de gemeenten. Zo bepaalt Fost Plus
samen met haar publieke partners de operationele modaliteiten
van de inzamelingen. In deze context zijn de intercommunales
verantwoordelijk voor het goede verloop van de selectieve
inzameling op het terrein, waaronder de organisatie van de
inzamelrondes, de verspreiding van de ophaalkalenders en de
opvolging en controle (het ledigen van de glasbollen, de weigering
van niet-conforme blauwe zakken, ...).
Er moeten betrouwbare en duurzame afzetmarkten bestaan
voor de gerecycleerde materialen. Het heeft weinig zin om
materialen selectief in te zamelen en te recycleren als er geen
nieuwe producten uit gemaakt kunnen worden.
De recyclage moet ook effectief een milieuvoordeel
bieden. Bepaalde verpakkingstypes vereisen voor de recyclage
bijvoorbeeld een intens reinigingsproces. Het extra waterverbruik
dat daarmee gepaard gaat, weegt niet altijd op tegen de
milieuvoordelen van recyclage.
24
Tot slot ondernemen Fost Plus en de intercommunales lokale
communicatie-acties die het correct sorteren stimuleren.
25
Sorteren,
altijd en overal
Sorteren in de thuisomgeving is intussen een
natuurlijke reflex geworden. Fost Plus wil
consumenten nu ook overtuigen om dit goede
gedrag ook buitenshuis door te trekken.
De afgelopen jaren werden verschillende initiatieven hierrond
gelanceerd. Het einddoel is om mensen overal de mogelijkheid te
bieden om hun afval te sorteren:
26
• o p school – van kleuterklas tot universiteit
• o p de werkvloer
• t ijdens de vrije tijd – jeugdbeweging, festivals, strand,
park, sportcentra, …
• o nderweg – stations, openbaar vervoer, luchthavens, ...
Kwaliteit, een
permanent
aandachtspunt
De kwaliteit van de ingezamelde materialen is een
permanent aandachtspunt voor Fost Plus.
Naast doorgedreven kwaliteitscontroles, investeert Fost Plus
ook heel wat middelen in de sensibilisering van verschillende
doelgroepen rond correct sorteren:
• c ommunicatiecampagnes op nationaal en op lokaal
niveau
• o pleidingen voor iedereen die betrokken is bij het
afvalbeheer: ophalers, sorteerders, milieu-ambtenaren,
containerparkwachters, politie-agenten, wijkcomités, ....
• s orteerspelen en animaties die kinderen en jongeren
goed leren sorteren
27
Nuttige
contactgegevens
Interafval (Organisatie die de Vlaamse afvalintercommunales
vertegenwoordigt)
02 211 55 00 - www.interafval.be
OVAM (Openbare Vlaamse afvalstoffenmaatschappij)
015 284 284 - www.ovam.be
Leefmilieu Brussel (Openbare Brusselse afvalstoffen-
03 253 16 64 - www.ibogem.be
IDM (regio Lokeren)
09 348 43 97 - www.idm.be
IGEAN Milieu en veiligheid (regio Antwerpen)
03 350 08 11 - www.igean.be
ILvA (regio Aalst)
053 83 88 48 - www.ilva.be
IMOG (regio Kortrijk)
056 71 61 17 - www.imog.be
maatschappij)
02 775 75 75 - www.leefmilieubrussel.be
INCOVO (regio Vilvoorde)
Copidec (Organisatie die de Waalse afvalintercommunales
INTERRAND (regio Hoeilaart)
vertegenwoordigt)
081 71 82 11 - www.copidec.be
Office Wallon des déchets (Openbare Waalse afvalstoffenmaatschappij)
081 33 65 34 - www.environnement.wallonie.be
02 255 94 70 - www.incovo.be
02 658 95 41 - www.interrand.be
INTERZA (regio Zaventem)
02 721 07 31 - www.interza.be
IOK Afvalbeheer (regio Kempen)
014 58 09 91 - www.iok.be
INTERCOMMUNALES
IVAGO (regio Gent)
VLAANDEREN
ECOWERF (regio Oost-Brabant)
016 28 43 00 - www.ecowerf.be
IVAREM (regio Mechelen)
015 28 77 50 - www.ivarem.be
Gemeente Knokke-Heist
IVBO (regio Brugge)
HAVILAND (regio Halle)
IVIO (regio Izegem)
050 47 24 40 - www.horizonnet.be
02 334 17 40 - www.haviland.be
28
IBOGEM (regio Beveren)
09 240.81.11 - www.ivago.be
050 45 63 11 - www.ivbo.be
051 31 17 96 - www.ivio.be
29
IVLA (regio Vlaamse Ardennen)
055 30 27 13 - www.ivla.be
IVM (regio Meetjesland)
09 377 82 11 - www.ivmafvalbeheer.be
IVOO (regio Oostende)
059 55 27 30 - www.ivoo.be
IVVO (regio Veurne)
057 23 08 80
Limburg.net (regio Limburg en Diest)
011 28 89 89 - www.limburg.net
MIROM (regio Roeselare en Menen)
056 52 81 30 en 051 26 03 50 - www.mirom.be
MI-WA (regio Midden-Waasland)
03 776 72 50 - www.mi-wa.be
WALLONIË
AIVE (regio Luxemburg)
063 23 18 11 - www.idelux-aive.be
BEP (regio Namen)
081 71 82 11 - www.bep-environnement.be
HYGEA Propreté Publique (regio Bergen)
065 87 90 90 - www.hygea.be
IBW (regio Waals-Brabant)
067 21 71 11 - www.ibw.be
ICDI (regio Charleroi)
071 44 00 40 - www.icdi.org
Intradel (regio Luik)
04 240 74 74 - www.intradel.be
VERKO (regio Dendermonde)
IPALLE (regio Henegouwen-West)
069 84 59 88 - www.ipalle.be
Stad Aarschot
071 59 12 02 - www.ipalle.be
052 21 39 91 - www.dds-verko.be
IPALLE Sud Hainaut (regio Henegouwen-Zuid)
0800 20 765 - www.aarschot.be
Stad Antwerpen
03 22 11 333 - www.antwerpen.be
Stad Tienen
016 80 57 00 - www.tienen.be
BRUSSEL
Net Brussel
02 775 08 11 - www.net-brussel.be
30
31
V.U. : J. Goossens • Fost Plus vzw • Olympiadenlaan 2 • 1140 Brussel
Gedrukt op 100 % gerecycleerd papier • Niet op de openbare weg gooien • 2014
www.fostplus.be