Mirella van Markus en haar vrouw wilden een kind

Interview
Mirella van Markus en haar vrouw wilden een kind
‘We kunnen de
donor nooit
genoeg bedanken.
We hebben veel
van hem gevraagd’
Presentatrice Mirella van Markus en haar vrouw
Claudia hadden de diepe wens een gezin te stichten.
De indringende documentaire Wij willen ook een
kind legt vast welke keuzes ze als toekomstige
moeders moesten maken.
26
25 | 14
25 | 14
27
N
Nooit eerder zagen we Hart van
Nederland-presentatrice Mirella van
Markus (37) zo persoonlijk en openhartig
op televisie als in haar eigen documentaire
Wij willen ook een kind, die 2 juli aanstaande wordt uitgezonden. In december
vorig jaar werden Mirella en haar vrouw
Claudia, dankzij de hulp van een bevriende zaaddonor, moeders van dochter
Sammie. Maar de documentaire laat zien
dat daar een moeizaam proces aan voorafging. We zijn getuige van vele ziekenhuisbezoeken, zwangerschapstesten,
teleurstellingen en de twijfels waar Mirella
mee rondliep: kan een kind wel zonder
vader? Wat wordt de rol van de donor?
En: kan ik me hechten aan een kind met
wie ik geen bloedband heb? “Aanvankelijk
was ik helemaal niet van plan om er zo’n
persoonlijke film van te maken,” vertelt
Mirella in het Amsterdamse restaurant
Strand West. “Mijn eerste idee was om verschillende gezinssituaties te portretteren.
Maar daar zat een persoonlijke reden achter: ik was op zoek naar antwoorden op
mijn eigen vragen. De NTR stelde daarom
voor dat ik mijn eigen zoektocht zou gaan
vastleggen. Ik vond het een heftig idee om
mezelf zo bloot te geven. Maar Claudia had
er totaal geen problemen mee en dat zette
me aan het denken: als ik het zó belangrijk
vind dat er over dit thema een film komt,
moet ik dit er voor over hebben.”
Waarom vond je dat zo belangrijk?
“Omdat nog heel veel mensen niet bekend
zijn met gezinnen met twee vaders of twee
moeders en er weinig begrip voor hebben
of zelfs een weerzin bij voelen. Onbekend
maakt onbemind, zo is het gewoon. Ik
hoop met mijn documentaire mensen
meer openminded te maken. Niet zozeer
voor mezelf, maar vooral voor de kinderen
die opgroeien in een gezin met homoseksuele ouders. In Amsterdam begint het
wat gewoner te worden en hoef je minder
uit te leggen, maar op veel plekken in het
land is het nog best moeilijk. Veel lesbische
moeders die ik voor mijn film wilde interviewen, wilden niet meewerken uit angst
voor negatieve reacties. Ik hoorde ook van
twee vrouwen dat zij hun tienerdochter
niet bij school mogen afzetten, omdat zij
liever niet wordt gezien met twee moeders. We denken misschien dat de homoacceptatie in Nederland in kannen en
kruiken is, maar er is nog een wereld te
winnen.”
Kun je het een kind wel aandoen om op te
groeien met dat soort intolerantie?
“Dat vond ik inderdaad best een moeilijk
gegeven. Mijn geaardheid is mij over
komen, maar ons kind plaatsen wij bewust
in een gezinsvorm die afwijkt van de
norm. Toch geloof ik dat liefde, geborgenheid en een stabiele thuisbasis uiteindelijk
het allerbelangrijkste zijn voor een kind.
Dat blijkt ook uit onderzoek: kinderen die
bij lesbische stellen zijn opgegroeid, zijn
net zo gelukkig en doen het net zo goed op
school als kinderen met hetero-ouders.”
Had je al lang een kinderwens?
“Voor ik Claudia vijf jaar geleden ontmoette, was ik er niet echt mee bezig.
Toen ik ontdekte dat ik op vrouwen viel,
heb ik het denk ik onbewust een beetje
losgelaten. Ik heb ook niet echt last gehad
van een biologische klok. Maar Claudia
had zo’n sterke kinderwens dat ze al
‘Ik verlangde naar een gezin
met Claudia, net zo’n warm nest
als waaruit ik zelf kom’
28
25 | 14
plannen had om die in haar eentje te gaan
verwezenlijken. Vrij snel groeide bij mij
toen het verlangen om met haar samen
een gezin te stichten, net zo’n warm
nest als waaruit ik zelf kom. Het was wel
meteen duidelijk dat Claudia het kind zou
dragen, daar had ik zelf nog steeds geen
behoefte aan.”
Jullie hebben gekozen voor een bevriende
donor, niet voor de spermabank. Waarom?
“Omdat we voor ons kind de meest transparante vorm wilden kiezen en de weg
naar zijn of haar biologische oorsprong
open wilden houden. Tegelijkertijd wilden
we wel echt met z’n tweeën de ouders van
het kind zijn en niet in een soort driehoeksverhouding met de biologische
vader terechtkomen. We moesten dus op
zoek naar een bekende donor, die geen
actieve rol in de opvoeding wilde spelen.
In het begin denk je natuurlijk: ik ga
zoeken naar de knapste, intelligentste,
muzikaalste en grappigste donor, die ook
nog een beetje op mij lijkt. Maar zo luxe is
het leven niet. Onze donor is heel leuk en
slim hoor, maar we kwamen er snel achter
dat het veel belangrijker is dat je iemand
voor honderd procent kunt vertrouwen.
Clau en ik hadden allebei een lijstje mannen die zich gaandeweg onze levens hadden aangeboden als donor, maar die vielen
allemaal af omdat ze zelf niet meer wilden,
hun vrouwen het niet goed vonden of
omdat ze een grotere rol wilden dan wij
voor ogen hadden. Toen we ten einde
raad waren, zei een vriendin van Clau:
‘Waarom vraag je mijn broer niet?’ We
hebben hem opgebeld en meteen gezegd:
‘Hans, luister, wil jij onze donor zijn?’
Hij wilde er wel over praten. We hebben
alle beren op de weg gezet die we konden
bedenken. Hij moest weten waar hij aan
begon. Hans wilde twee dingen: met
een andere donor praten over diens
ervaringen en aan zijn ouders vragen hoe
zij er tegenover stonden. Zij zouden waarschijnlijk nooit op een andere manier
kleinkinderen krijgen en als zij deze vorm
emotioneel lastig zouden vinden, zou hij
het niet doen. Dat vond ik enorm voor
hem pleiten. Hij dacht na over de impact
van zijn beslissing. Uiteindelijk heeft hij
‘ja’ gezegd en daar kunnen we hem nooit
genoeg voor bedanken. We hebben veel
Mirella’s
zomerfavorieten:
Strand: “Wijk aan Zee, de noordpier. De
vele surfers zorgen voor een relaxte sfeer.”
Boek: “Een verzamelbundel met grote
westerse filosofen.”
Gerecht: “Kreeft met een goed glas witte
wijn.”
Drankje: “Prosejito, mix tussen prosecco
en mojito.”
Vakantieherinnering: “De mooiste gaat
misschien nog wel komen; deze zomer gaan we
voor het eerst met z’n drietjes op vakantie.”
Vakantieland: “Italië of Griekenland.”
Uitje: “Barbecueën met vrienden en familie
in de tuin. Voelt voor ons als een uitje, we
hebben zelf geen tuin.”
Ultiem zomergevoel: “Strand, muziekje,
drankje, boekje, zon op m’n huid, briesje
door mijn haar en mijn liefjes om me heen.”
van hem gevraagd, vooral omdat het
twee jaar heeft geduurd voor Clau zwanger
raakte en hij elke maand opnieuw moest
komen opdagen.”
In de documentaire laat je zelfs de
inseminaties in het ziekenhuis zien.
Vond je dat niet wat te intiem?
“Voor mij waren die momenten een
wezenlijk onderdeel van het vervullen
van de kinderwens. We laten er ook
mee zien hoeveel we ervoor over hebben
gehad, hoe gewenst Sammie was. Ik denk
bovendien dat het heel herkenbaar is
voor heterostellen die moeite hebben
met zwanger worden. Wij zijn begonnen
met inseminaties thuis, toen dat niet
lukte zijn we naar het ziekenhuis gegaan.
We hadden bedacht dat we niet te veel
wilden sleutelen aan de natuur, maar
onze grenzen schoven steeds verder op.
We zijn een ivf-traject ingegaan, maar er
ontstonden geen embryo’s. Dat was echt
een klap. Daarna hebben we nóg een stap
gezet: ICSI. Dan duwen ze de zaadcel de
eicel in. Er ontstonden twee embryo’s,
die allebei zijn teruggeplaatst. Eentje heeft
het overleefd. Het is een wonder dat het is
gelukt.” ▶
25 | 14
29
Alles al geprobeerd
tegen Acne?
‘Ik wilde de blik van mensen
verruimen, maar zit zelf soms net
zo vast aan bepaalde denkbeelden’
Hoe reageerde je omgeving op jullie plannen?
Je broer laat zich in de docu kritisch uit.
“Ik vond het best spannend om het aan
onze ouders te vertellen, maar zij vonden
het meteen een mooi idee. Ik heb mijn
moeder gevraagd of zij evenveel van ons
kind zou kunnen houden als van de kleinkinderen met wie ze een bloedband heeft.
Daar was ze meteen van overtuigd en na
de geboorte van Sammie is dat ook zo gebleken. Mijn broer is geen tegenstander
van homoseksueel ouderschap, maar
vindt het complex dat een ‘buitenstaander’ de biologische ouder is. Die oorsprong
kun je volgens hem niet ontkennen en is
bepalend voor het kind, daarom wil hij
Hans ook graag leren kennen. Misschien
heeft hij stiekem ook wel moeite met het
feit dat de man in dit soort gezinssituaties
buitenspel wordt gezet. Sommige mannen
vinden dat een degradatie van het vaderschap.”
Dat is ook een belangrijke kwestie: kan een
kind zonder vader?
“Woorden liggen hier gevoelig. Onlangs
interviewde ik filosoof Joachim Duyndam.
Hij vroeg me: ‘Wat voel jij je meer? Vader
of moeder?’ Ik vond dat een beledigende
opmerking. Ik ben toch geen manwijf!
Maar hij legde mij uit dat vaderschap
voor hem niet is gelinkt aan geslacht. Hij
zegt: de band met de vrouw die je heeft
gebaard, is vanzelfsprekend. De vader
moet het kind als het ware adopteren.
Dat woord komt van het Latijnse
ad optare, dat uitverkiezen betekent.
Die uitverkiezing geeft het kind voor het
eerst het gevoel uniek te zijn voor iemand.
In die zin ben ik dus vader - degene die
Sammie uitverkiest - en moeder ineen.
Ik heb haar juridisch geadopteerd, maar
ook in emotionele zin.”
Dat klinkt mooi, maar vaderschap is meer
dan dat. In de dagelijkse opvoeding hebben
30
25 | 14
mannen vaak een net iets andere rol dan
vrouwen, toch?
“Ja, dat zegt een pedagoog in mijn film
ook. Vaders fungeren vaak als brug naar
de buitenwereld. Ze sporen hun kinderen
aan risico te nemen, erop uit te trekken.
Maar in heterostellen heb je ook vrouwelijke vaders en mannelijke moeders.
Claudia’s vader is bijvoorbeeld echt
een metroman. We zeggen weleens gekscherend: ‘Je bent een halve homo’. Hij
was niet zo’n vader die haar leerde vissen
en klussen en Clau is ook goed terecht
gekomen. We moeten deze kwestie niet
kapot psychologiseren, vind ik. In de opvoeding gaat het denk ik voor een groot
deel om je karakter. Clau is de stoerste
van ons twee, zij zal voor Sammie die brug
naar de buitenwereld kunnen zijn. En we
hebben genoeg mannelijke rolmodellen in
onze omgeving: opa’s, broer, vrienden en
Hans.”
In de docu vertel je dat je het moeilijk zou
vinden als Sammie Hans ‘papa’ gaat noemen.
Hoe kijk je daar nu tegenaan?
“In mijn buik merk ik dat ik het nog steeds
lastig vind, maar ik denk dat dit heeft te
maken met de betekenis die het woord
‘papa’ voor mij heeft. Ik ben opgegroeid in
een heterogezin, dus ‘papa’ is voor mij een
onwijs intiem woord: zo noem ik de man
die mij heeft opgevoed. Voor Sammie zal
dat anders zijn, want Hans komt af en toe
langs, maar is geen opvoeder. We hebben
afgesproken dat ze Hans best papa mag
noemen, als zij dat wil. Ik moet Sammie
haar eigen betekenissen gunnen. Ik wilde
met de documentaire de blik van mensen
verruimen, maar merkte dat ik zelf soms
net zo gevangen zit in bepaalde denk
beelden. Ook voor mij is een gezin met
twee moeders nieuw, dus ook ik moet aan
bepaalde dingen wennen. De film heeft
wel een therapeutische werking gehad. Ik
ben een stuk opener en sterker geworden,
al zijn natuurlijk niet al mijn zorgen en
angsten opeens verdwenen.”
Voelde je je meteen moeder toen Sammie
was geboren?
“Ja! Ik had er rekening mee gehouden dat
ik meer tijd nodig zou hebben om een
band met haar op te bouwen, maar ik was
meteen verliefd. Een paar dagen na haar
geboorte moest ik Hart van Nederland
presenteren en terwijl ik erheen reed,
voelde ik een heel sterk verlangen om
terug te gaan naar Sammie. Na de uit
zending ben ik meteen naar huis gereden
en juichte ik in mezelf: wauw, ik heb dat
oermoedergevoel ook! Dat vond ik een
geruststellende gedachte.”
Hoe ziet jullie dagelijkse rolverdeling eruit?
“Een vriendin zei tegen me dat ze jaloers is
op hoe eerlijk wij de zorg verdelen. Dat is
denk ik wel een voordeel van een relatie
met een vrouw. Bij vrienden zie ik toch
vaak dat de vrouw wat carrière betreft aan
het kortste eind trekt en thuis overal voor
opdraait. Wij doen het heel erg fiftyfifty.
Clau werkt vier dagen als gedelegeerd
producent bij Eyeworks - ze maakt onder
andere Sterren springen - en is woensdag
thuis. Ik ben op maandag vrij.”
Zo’n documentaire maken is andere koek
dan sec presenteren. Kun jij bij Hart van
Nederland wel genoeg je ei kwijt?
“Ik vind het juist mooi dat ik me met verschillende disciplines kan bezighouden.
De dynamiek van een dagelijks nieuwsprogramma als Hart van Nederland en de
spanning van live-presentatie vind ik fantastisch. Dat ik daarnaast nog interviews
kan schrijven voor Filosofie magazine en
een documentaire kan maken, maakt
mijn werk heel afwisselend. Toen ik nog
studeerde, wilde ik al een film maken.
Ik heb na mijn studie ook een tijd bij
documentairemaker Frans Bromet
Op de huid leven miljarden bacteriën.
De meeste zijn onmisbaar voor een gezonde
huid. Maar sommige bacteriën kunnen
ontstekingen veroorzaken. Gladskin heeft als
eerste een product ontwikkeld dat zich alléén
richt op deze slechte bacteriën. De goede
bacteriën worden met rust gelaten.
Dit betekent een heel nieuw tijdperk in
de aanpak van acne.
Award
Winnaar:
gewerkt als researcher en geluidsvrouw.
Van hem heb ik geleerd niets in scène te
zetten, maar gewoon te filmen en te kijken
wat er gebeurt. Dat ik nu zo’n persoonlijke
documentaire van vijftig minuten heb
mogen maken, is een droom die uitkomt.
Dit smaakt zeker naar meer.”
Mirella’s documentaire Wij willen ook
een kind is woensdag 2 juli te zien om 23.30
uur bij de NTR op Nederland 2.
interview: bas maliepaard. fotografie: dafne ederveen.
styling: cynthia schrijver. ass. styling: christel van
puijenbroek. haar en make-up: gwyneth de neve.
met dank aan: strand west amsterdam, www.strand-west.nl
(locatie). hans ubbink (witte blouse, blauwe blouse, trui),
esprit (beige broek, lichtblauwe jeans), 10feet (geel-wit
gestreept hemdje), 4ever with everyone (armbandjes),
manfield (sandaaltjes), sukha amsterdam (hoedje, deken,
omslagdoek, houten ketting, grijze ketting, tas met tekst).
Nu Gratis Daily Care bij elke
Gladskin bestelling (verzorgende crème t.w.v €14.95)
Ga naar www.gladskin.nl/actie
en gebruik de coupon ‘GratisDC’
(Deze actie loopt van 31/05/2014 t/m 31/06/2014)
Gladskin heeft producten voor Acne,
Eczeem, Rosacea en Huidirritatie
Gladskin is een medisch hulpmiddel. Lees voor het gebruik eerst de bijsluiter.
Geproduceerd in Nederland
Ontwikkeld in Zwitserland

Download Report