Wijkwandeling Barakken Menen - Samenlevingsopbouw West

Wijkwandeling Barakken Menen
14 juni 2014
Tijdens deze wandeling nemen we jullie graag mee doorheen onze wijk op zoek naar troeven en
knelpunten.
Diversiteit, mobiliteit, groen en open ruimte en kinderen en jongeren staan centraal in deze wandeling.
Naast aandachtspunten voor het beleid geven we graag ook mee welke engagementen wij als bewoners
willen opnemen voor onze buurt.
We hopen dat deze wandeling en de gesprekken een aanzet kunnen zijn om een goed beeld te krijgen van
wijk De Barakken, maar dat dit initiatief bovenal ook een uitgelezen startschot mag zijn om inspraak en
participatie van bewoners bij beleidsbeslissingen daadwerkelijk vorm te geven.
We wensen u een boeiende wandeling toe!
De buurtbewoners van de Barakken
Emmy Sintobin, opbouwwerker
De Barakken
De grond tussen Leie en grens,
Ooit een stuk niemandsland
Waar enkel houten barakken stonden,
het rijk van landlopers en gespuis,
Het land van de land-lozen
Een stukje land tussen 2 landen
Een stukje land “between”
Waar “pot en panne” hun winkel hadden
Waar douaniers welig tierden
Waar duizenden frontaliers passeerden in autobussen
En even zoveel karren en kamions
Waar de eerste files van België stonden
En tevens ook de vuilste lucht van België hing
Waar de commercanten gouden zaken deden
Waar tonnen pistolets met américain werden verkocht
En al evenveel tonnen bier werden geleegd
Waar de wind het Leieschuim in alle kleuren over de wijk blies
En s’winters de velden onder water stonden tot honderden meter diep in de Barakken
Het is waar de café’s “In de Spiegel” en “Café du Centre” heten
En de Barakkenaars in ’t Frans hun “commèchen” doen
Waar dat een “teljore” een “assiette” is
En de “lattestoor” een “persienne”
Waar dat ze Vlaams in ’t Frans klappen en omgekeerd.
En ze naar “Miènde” of “’t stad” gaan.
De Barakken, met veel huisjes van “een skorte groit”
Maar rijk aan mensen van alle kanten …
De bewoners heten er Jeanske, Aïcha, Seppe en Juliette
Je hebt ze in alle maten en diverse kleuren.
Een wijk waar het brobbelt en broeit
Maak dat er iets schoons uit groeit !
Mieke Kerckhof
Inhoudstafel

De Barakken in enkele sprekende cijfers ..................................................... 2

Wandelroute............................................................................................... 3

Thema 1: samenleven in diversiteit ............................................................ 4

Thema 2: mobiliteit .................................................................................... 5

! Kassa Kassa ! ............................................................................................. 6

Thema 3: kinderen en jongeren .................................................................. 7

Thema 4: groen en open ruimte ................................................................. 8

Site Zuidstraat ............................................................................................. 9

Voorstelling project wijk Barakken ............................................................ 10
Wijkwandeling Barakken juni 2014
1
De Barakken in enkele sprekende cijfers








2802 inwoners
Ca. 50 verschillende nationaliteiten
Ca. 25% vreemdelingen (niet-Belgen) en ca. 33% inwoners
van vreemde origine
Meer dan 1 op 3 geboortes in kwetsbare gezinnen (45,83%)
26,5% eenoudergezinnen
Wijk is stilaan aan het verjongen: 9% 0-6 jarigen in 2014
(tgo 7% in 2004)
Oppervlakte: 1,54 km² (Menen: 33,1 km²)
1945 inw/km² (Menen: 1000 inw/km²)
Bronnen: cijfers Steunpunt Sociale Planning (01.01.2013) + Bevolkingspiramide 2014 stad Menen
Wijk Barakken op kaart
Legende: oranje = aandachtsbuurt
Bron: Steunpunt Sociale Planning, Provincie West-Vlaanderen (2010)
Wijkwandeling Barakken juni 2014
2
Wandelroute
EINDE
Halte 4
Halte 3
START!
Halte 2
Wijkwandeling Barakken juni 2014
3
Thema 1: Samenleven in Diversiteit
De Barakken is een heel diverse wijk. We tellen er zo’n 50 verschillende nationaliteiten op een bevolkingsgroep van
een kleine 3.000 mensen. De wijk ligt ingesloten tussen de grens met Frankrijk en de Leie wat zorgt voor weinig uitbreidingsmogelijkheden. De Barakken is ook een wijk met een eerder negatief imago, met weinig tot geen gemeenschapsleven en een dagelijks samenleven dat door de grote diversiteit onder druk staat.
In wijk de Barakken wonen heel wat mensen in een kwetsbare situatie. Vaak hebben zij slechts een beperkt sociaal
netwerk. Ontmoeting stimuleren, dienstverlening naar de wijk brengen, bewoners kansen geven om zich in te
zetten voor hun wijk en zorgen dat ook minder sterke groepen mee kunnen en betrokken worden, zijn essentieel
om werk te maken van een solidaire buurt.
Ook de diversiteit in de wijk zorgt voor heel wat uitdagingen. De taalproblematiek is er bijvoorbeeld een van. Veel
bewoners van andere origine spreken en begrijpen weinig Nederlands wat de communicatie en interactie met andere bewoners bemoeilijkt. We pleiten daarom voor projecten die op een positieve manier de Nederlandse taal
stimuleren en die bovendien de integratie in de wijk bevorderen. Door in te zetten op een positieve dynamiek in de
wijk waar plaats is voor elke bevolkingsgroep kan het samenleven in diversiteit bevorderd worden.
Wat wij gaan ondernemen




Ontmoetingsmomenten voor alle
bewoners ontwikkelen, met aandacht voor de diversiteit van de wijk
Maximaal inwoners betrekken bij
acties en activiteiten
Luisteren naar noden en behoeften
in de wijk en daarop inspelen
Wat we verwachten van beleid

Taaldrempel verkleinen (via creatieve activiteiten met insteek taal)

Inzet van een professionele buurtwerker in de wijk

Aanwezigheid van stadsdiensten in
de wijk

Creëren van ontmoetingsplaatsen in
de wijk gericht op diversiteit en het
versterken van de sociale cohesie
(buurthuis, parken, speelpleinen …)
Kleine initiatieven ontwikkelen naar
een school-in-de-buurt (thema taal)
Wijkwandeling Barakken juni 2014
4
Thema 2: Mobiliteit
Het mobiliteitsvraagstuk is waarschijnlijk één van de moeilijkste dossiers van de Barakken. Hoe behoud je het
evenwicht tussen leefbaarheid en bereikbaarheid? In het verleden werden al tal van experimenten gelanceerd.
Zelden hadden ze succes en de druk blijft groeien.
Onze oproep is om de woongebieden maximaal te beschermen van doorgaand verkeer. Drastische keuzes inzake
doorstroom dringen zich op. Samen met bewoners, handelaars en bestuur willen we zoeken naar oplossingen.
Ook het ingewikkeld parkeerbeleid, de keuze voor al of niet blauwe zone, het systeem van bewonerskaarten, het
afsluiten van de wijk op zondag … zijn vaak voer voor heel wat discussie in de wijk.
De mobiliteit in de Barakken is geen eenvoudige puzzel. Ook wij hebben geen kant-en-klare oplossingen - hier en
daar wel enkele suggesties - maar we pleiten vooral voor een betere communicatie vanuit het beleid naar
bewoners toe waar er ruimte en aandacht is voor oprechte inspraak en participatie omtrent dit heikele thema.
Daarnaast zien we ook de kansen en opportuniteiten rond mobiliteit. De werken aan de brug en de Leieboorden
bieden een unieke kans om hier een mooi project voor de wijk en zijn bewoners van te maken! Stadsvernieuwing
biedt ook veel kansen voor de leefbaarheid van een wijk, zeker als er ook aandacht is voor de visie van bewoners.
Wat wij gaan ondernemen


Opstart overleg bewoners en
handelaars
Ideeën bundelen en samenzitten met
beleid
Wat we verwachten van beleid

Goeie communicatie

Bewoners en handelaars (op voorhand!)
betrekken bij beslissingen

Eenvoudiger parkeerbeleid met nadruk
op betalend parkeren voor bezoekers en
gratis parkeren voor bewoners.

Woongebieden beschermen
(binnengebied autoluw, zone 30, …)

Visie op Leieboorden en verhoging brug
en ruimte voor inspraak vanuit de buurt

Aandacht voor zwakke weggebruiker
Enkele concrete voorstellen

Behoud 2-richtingsverkeer Rijselstraat

Zebrapaden voorzien in de Rijselstraat

Gratis bewonerskaart

Duidelijke verkeersaanduidingen (o.a.
herhalingsborden blauwe zone …)

Zone 30 tot Daels Kruis

Betere afstemming van de eenrichtingsstraten Kerkplein
Wijkwandeling Barakken juni 2014
5
! KASSA KASSA !
Als bewoners willen we mee nadenken hoe de stadskas wat gespijsd kan worden.
Enkele ideeën op een rij:
Grote toeristenparkings betalend (vb parking Grensstraat)
Het valt ons op dat de twee grootste parkings in onze buurt vooral gebruikt
worden door bezoekers. Deze parkings zijn gratis. In vergelijking met
andere steden en gemeenten is dit opvallend. Hier liggen volgens ons
kansen voor het Stadsbestuur om te kiezen voor extra inkomsten door het
parkeren op de parkings betalend te maken. Voor de woonstraten kunnen
dan andere regelingen gehanteerd worden zodat deze vooral gericht zijn op bewoners en familie.
Het verdoken pleintje (Prinses Paolalaan)
Een ex-speelpleintje, met een ex-zandbak, een verdwenen
schommel en dito klimkooi. Het best verborgen parkje van de
Barakken met een zitbank om te kijken naar … de hagen van de
omliggende villa’s. Als het al gevonden wordt is het de ideale plek
voor koppeltjes, dealers, alleenstaande honden … Hoewel we
voor groen zijn heeft dit hoekje als ontmoetingsruimte weinig
nut. Verkaveld kan het misschien een steentje bijdragen om de
stadskas te spijzen en zorgen voor behoud van meer waardevoller
terreinen zoals de Zuidstraat.
Subsidies zoeken op alle niveaus (Europees, nationaal, privé …)
Menen met haar unieke ligging als grensgemeente kan hier zeker een graantje meepikken!
Hogere boete op hondenpoep en sluikstorten
De problematiek van de ‘hondenpoep’ blijft een probleem. Men mag gerust naar een
strenger strafbeleid. Kunnen de stadswachten daar ook een taak in vervullen?
Wijkwandeling Barakken juni 2014
6
Thema 3: Kinderen en jongeren
De Barakken is een wijk die de laatste jaren sterk aan het verjongen is. De cijfers liegen er niet om, de wijk kent een
groot aandeel kwetsbare gezinnen. Heel wat van die gezinnen beschikken echter niet over de mogelijkheid om hun
kroost het plezier van de voetbalclub, muziekschool of jeugdbeweging te laten ontdekken.
Door de dichte bebouwing beschikken heel wat gezinnen slechts over een kleine tuin of koertje. Sommigen zijn
zelfs volledig aangewezen op de beschikbare speelruimte in de wijk. En deze zijn in de Barakken eerder schaars. De
verkeersdrukte maakt het bovendien gevaarlijk voor kinderen om onbezonnen op straat te spelen.
Op vlak van betaalbare en nabije speelruimte, vrijetijds- en ontspanningsmogelijkheden, ontmoetingsruimtes en
goed onderhouden speelpleinen zijn de noden in de Barakken reëel en (erg) groot. Zeker voor (kwetsbare) kinderen
en jongeren, zij zijn de toekomst van de wijk en verdienen alle kansen.
Wat wij gaan ondernemen
Wat we verwachten van beleid

Maandelijks ontmoetingsmoment
voor jongeren i.s.m. jeugddienst

Optimale inrichting en onderhoud
van bestaande speelruimtes

Activiteiten organiseren met en voor
kinderen uit de buurt

Stimuleren van vrije tijdsaanbod voor
kinderen en jongeren

Samenwerking school de Vlam
(contacten met ouders, link maken
tussen school en buurt …)

Behoud van de Zuidstraat als speel–
en ontmoetingsruimte

Inspiratie halen uit andere steden
Wijkwandeling Barakken juni 2014
7
Thema 4: Groen en open ruimte
Wijk de Barakken is een dichtbebouwde wijk, met heel wat kleine woningen. De bevolkingsdichtheid is er bijna dubbel zo groot vergeleken met de gemiddelde dichtheid in Menen. We willen dat onze Barakken een kwaliteitsvolle
leefbare gemeenschap is waar het goed om wonen is. Het is dus van belang dat er
voldoende groen en open ruimte beschikbaar is in de wijk, zowel voor de vele nieuwe jonge gezinnen als voor de
oude garde Barakkenaars. Want groen is in de Barakken een kostbaar goed!
Op de zeldzame plaatsen waar wel ruimte is (bv Weidestraat) kiest Menen voor hoge
struiken i.p.v. gras. Misschien een kans om de beschikbare ruimte optimaal te gebruiken
en in te richten voor buurtbewoners? Ook de heraanleg van de Leieboorden biedt veel
groene kansen voor de wijk. Denk bijvoorbeeld aan het Kortrijks voorbeeld
‘Leilekkerland’ waar inwoners met groene vingers de kans krijgen om samen te tuinieren
in een tijdelijke buurttuin.
Extra groen kunnen we alleen maar toejuichen, al dienen we ook op te passen voor
het onderhoud ervan. Hondenpoep en sluikstorten zijn gekende problemen in de
wijk. Leefbaarheid en netheid van een buurt gaan vaak hand in hand. Het is een verantwoordelijkheid van burgers, maar ook de stad kan hier een positieve rol in
spelen.
Wat wij gaan ondernemen
Wat we verwachten van beleid

Preventiecampagne hondenpoep


Buurtcoachen /straatverantwoordelijken inschakelen
Extra open en groene ruimte creëren
waar mogelijk (bv Leieboorden)

Beleid rond hondenpoep en
sluikstorten

Behoud van de Zuidstraat

Aanspreekpunt voor straatverantwoordelijken

Positief inschakelen stadswachten

Creatief zoeken naar plaatsen voor
bijkomend groen en verfraaiing van
de buurt (vb geveltuintjes, bebloemingsactie, kruidentuin…)
Boerderij (Grondwetstraat)
Deze geclasseerde hoeve staat al ruim 30 jaar te verkommeren en vormt stilaan een kankerplek in de wijk.
Niettengenstaande de grote verbouwingswerken die nodig zijn biedt deze site zeer veel mogelijkheden om er een
ontmoetingsruimte voor de buurt van te maken
bijvoorbeeld met ruimte voor ecologisch toerisme
(fietsknooppunt) en sociale tewerkstelling. Ongetwijfeld zijn hier Europese middelen voor te vinden.
Vanuit de buurt willen we hier mee onze schouders
onder zetten.
Wijkwandeling Barakken juni 2014
8
Site Zuidstraat
Bij vorige thema’s is de site Zuidstraat al enkele malen aan bod gekomen. Ze heeft dan ook haar meerwaarde in
de wijk als ontmoetingsruimte, openbaar groen en speelruimte. De verkoop ervan wordt door bewoners aanzien
als een groot verlies voor de wijk. Onze argumenten tot behoud nog even op een rijtje:

De Barakken is dichtbevolkt en een groot percentage van buurtbewoners bezit nauwelijks een tuin/terras.
Openbare ruimte en groen zijn belangrijk, voor alle groepen mensen die er wonen.

De Barakken is aan het verjongen. Voor kinderen moeten er voorzieningen zijn, dicht bij de woningen.

De Barakken is een heel diverse wijk. De bevolkingssamenstelling is de laatste jaren sterk gewijzigd. Het
sociaal weefsel van vroeger is niet meer, er zijn in de wijk weinig gemeenschapsvoorzieningen, bewoners
ontmoeten elkaar steeds minder spontaan. Inzetten op een positieve dynamiek in de wijk loont voor alle
groepen mensen die er wonen. Een ontmoetingsplaats als de gebouwen op de site van de Zuidstraat is een
belangrijk middel om dergelijke initiatieven te stimuleren.

We pleiten daarom voor het behoud van de Zuidstraat. Bovenal zijn we vanuit de wijkbewoners vragende
partij voor inspraak, overleg en duidelijke communicatie rond de site Zuidstraat. In het belang van zowel de
wijk, de bewoners als de politiek is het essentieel om de wijk van een vruchtbare toekomstvisie te voorzien
en toe te werken naar structurele oplossingen die lonen op lange termijn.
Samengevat: Op zoek naar een sociaal weefsel,
ontmoetingsplaats én openbare groene ruimte!
Wijkwandeling Barakken juni 2014
9
Voorstelling project wijk Barakken
Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen
Iedereen heeft recht op een menswaardig bestaan. Dat betekent onder meer een gezonde en betaalbare woning,
toegang tot dienstverlening, een behoorlijk inkomen en een buurt waar het aangenaam is om te leven. Jammer
genoeg is dit voor een grote groep mensen niet zo. Voor Samenlevingsopbouw is de stem van deze groep mensen
uitermate belangrijk.
Hoe zij problemen ervaren is vertrekpunt voor ons werk. We versterken hun stem en ondersteunen hen. Samenlevingsopbouw investeert dus in de kracht van mensen zodat zij opnieuw greep krijgen op hun leven en hun omgeving. Samen met hen zetten we politici er toe aan om uitdrukkelijk te kiezen voor armoedebestrijding, solidariteit
en herverdelen.
Doelstelling project wijk Barakken
Sinds april 2013 zijn we actief in de wijk De Barakken in Menen. Samen met bewoners, partners en het lokaal bestuur willen we antwoorden ontwikkelen op vastgestelde noden die de wijk en al zijn bewoners vooruit helpen.
Concreet: wat doen we nu al?

Ondersteunen bewonersgroep


Werken aan sociale cohesie en een positieve dynamiek in de wijk
Inspraak in beleid

Ontmoetingsmoment jongeren in samenwerking met de jeugddienst

Contacten met kwetsbare groepen (signalen opvangen), momenteel vooral via huisbezoeken

Dialoogtafel met Menense beleidsmakers over thema’s als migratie en wijkontwikkeling. We blikken vooruit
op Menen anno 2030 (i.s.m. Prof. Dr. Stijn Oosterlynck)
Onze plannen voor 2014 en verder

Blijvend breed inzetten in de Barakken vanuit de doelstelling “bewoners bouwen mee aan de leefbaarheid,
het samenleven in diversiteit en een positief imago en toekomstbeeld van hun wijk”

Initiatieven opzetten rond diverse thema’s: samenleven, woon-en leefomgeving, inspraak, jongeren

Diverse bevolkingsgroepen betrekken, met aandacht voor maatschappelijk kwetsbare groepen

Uitwerken van een ‘school-in-de-buurt’ waarbij we inspelen op noden op vlak van diversiteit, taalontwikkeling, kansarmoede. We gaan van start met kleine initiatieven rond de thema’s taal en vrije tijd.
Contact
Emmy Sintobin
[email protected]
M 0474 91 96 60
Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen vzw
Hoogstraat 98, bus 2 | 8800 Rumbeke
T 051 24 29 28
www.samenlevingsopbouwwvl.be
Bureau in de Barakken
Schansstraat 17, 8530 Menen
Wijkwandeling Barakken juni 2014
10

Download Report