Amersfoort in de Atlas voor Gemeenten 2014

Amersfoort in de Atlas voor Gemeenten 2014
Gemeente Amersfoort
Ben van de Burgwal
24 juni 2014
In de Atlas voor Gemeenten 2014 wordt Amersfoort, net als in voorgaande jaren, gekarakteriseerd
als een stad met een sterke sociaal-economische positie, met een jonge, hoog opgeleide bevolking.
Het is ook een stad waar het prettig wonen is, onder meer dankzij de nabijheid van natuur, het
culinaire aanbod en omdat de stad relatief veilig is. Het cultureel aanbod is voor verbetering
vatbaar voor een stad van deze omvang.
Thema: economie en arbeidsmarkt
Op 4 juni 2014 presenteerde de Atlas voor Gemeenten de nieuwe ‘Atlas’ in Zoetermeer. Deze keer
stond het belang van een sterke arbeidsmarkt centraal. Met de invoering van de Participatiewet op 1
januari 2015 worden gemeenten verantwoordelijk voor het inkomen en de participatie van een veel
grotere groep mensen dan voorheen. Daarom biedt de Atlas dit jaar meer dan in voorgaande jaren
inzicht in de slagingskansen van verschillende bevolkingsgroepen op de arbeidsmarkt.
Sociaal-economisch: Amersfoort op de vijfde plaats
Op de sociaal-economische index is Amersfoort gezakt van een vierde naar een vijfde plaats.
Daarmee behoudt de stad zijn sterke sociaal-economische positie tussen de 50 grootste gemeenten.
Deze sterke positie dankt de stad vooral aan het lage aandeel laagopgeleiden en huishoudens met
een laag inkomen. Amersfoort onderscheidt zich verder door een hoge participatiegraad van
vrouwen, hoewel de positie hierin de afgelopen jaren is gedaald van de derde naar de tiende plek.
De stad lijkt de voortrekkersrol die het hierin lang heeft gespeeld enigszins te zijn kwijt geraakt.
Ook telt Amersfoort relatief veel banen in zogenaamde groeisectoren. Dit zijn banen in de financiële
en zakelijke dienstverlening. Op andere onderdelen, arbeidsongeschiktheid en aantal banen zit
Amersfoort dichter bij het gemiddelde van de 50 steden. Doordat Amersfoort in een economisch
sterke regio ligt, is de kans op een baan binnen acceptabele reistijd juist weer zeer gunstig.
Op dit punt staat Amersfoort zelfs op een aantrekkelijke derde plaats.
Slechtere positie voor allochtone jongeren in Amersfoort?
Voor het eerst dit jaar heeft De Atlas onderzoek gedaan naar de kansen voor jongeren op de
arbeidsmarkt. Daarbij is uitgegaan van alle jongeren die recent een diploma hebben behaald in het
voortgezet onderwijs. Het aantal geslaagden met een havo- of vwo-diploma als percentage van alle
geslaagden in het voortgezet onderwijs ziet men als een indicatie van de kansen die jongeren hebben
op de arbeidsmarkt. In Amersfoort is het aandeel geslaagden voor havo of vwo onder autochtone
jongeren relatief hoog (13e plaats). Onder niet-westerse jongeren neemt de gemeente een 43e plaats
in. Allochtone jongeren in Amersfoort lijken dus gemiddeld iets lager opgeleid te zijn dan in veel
andere steden. Dit zou weer van invloed kunnen zijn op de baankansen. Daarbij moet wel worden
opgemerkt dat de verschillen met andere gemeenten klein zijn: circa 25% slaagde met havo/vwo
tegen 28% gemiddeld.
Woonaantrekkelijkheid Amersfoort: gezakt naar de twaalfde plaats
De presentatie van de Atlas staat vooral in het teken van de lijstjes. Hoe scoren de steden op allerlei
terreinen ten opzichte van elkaar? Amersfoort is op de ranglijst van de ‘woonaantrekkelijkheid’ in
2013 flink gestegen, maar in 2014 weer even hard gedaald: van de achtste naar de twaalfde plaats.
Op de onderdelen waarop de score voor woonaantrekkelijkheid is gebaseerd is er echter weinig
veranderd. Dit komt ook doordat de verschillen tussen de plaatsen 8 en 12 klein zijn.
Kleine dalingen zijn voor Amersfoort zichtbaar op de culinaire ladder (van 9 naar 11) en ook de
bereikbaarheid in vergelijking met andere steden is – met name door files - iets minder goed
geworden. Nog steeds is Amersfoort een aantrekkelijke stad, onder andere vanwege de nabijheid
van natuur en het geringe aantal misdrijven.
Een matige positie heeft de stad met het culturele aanbod (onveranderd op 36ste plaats). Dit betreft
vooral het aantal voorstellingen in theaters en poppodia. Amersfoort telt veel kleine uitvoeringen die
in dit cijfer niet zijn meegenomen. Ook voor het ‘historische karakter’ neemt Amersfoort een matige
positie in met een 32ste plaats. Dit komt vooral door de wijze van meten: het percentage
vooroorlogse woningen. Dit is relatief laag door de omvangrijke nieuwbouw sinds de jaren tachtig.
Positie van Amersfoort (rangorde van hoog of goed naar laag of ongunstig)
2009
2010
2011
2012
2013
2014
11
13
14
13
8
12
-
bereikbaarheid van banen (per auto en OV)
13
14
14
16
16
17
-
cultureel aanbod (podiumkunsten per 1000 inw.)
36
36
35
30
36
36
-
culinair aanbod
10
8
17
15
9
11
Woonaantrekkelijkheid
-
veiligheid (o.b.v. aangiften geweld en vernielingen)
17
17
15
11
8
8
-
% koopwoningen
27
25
15
15
14
14
-
% vooroorlogse woningen (historische karakter)
32
32
32
32
32
32
-
nabijheid natuurgebieden
-
3
3
3
3
3
-
aanwezigheid universiteit
-
-
-
-
-
12
3
3
4
4
4
5
-
% bijstand (1=laag)
12
11
11
11
12
11
-
% werkloosheid
15
20
15
16
17
10
-
% arbeidsongeschiktheid
22
23
21
21
22
23
-
armoede (% huish. met inkomen < 105% van minimum)
7
7
7
7
6
8
-
% laag opgeleiden (1=weinig)
8
8
8
9
9
13
-
participatie vrouwen
2
2
1
3
8
10
-
banen in % van de beroepsbevolking
25
25
31
27
25
25
-
% zakelijke diensten
-
-
-
-
-
7
16
16
16
15
15
14
45
45
46
-
Sociaal-economische index
Andere indicatoren:
-
aantal inwoners
-
% 65+ (1=meest, 50 =minst)
-
44
-
% hoog opgeleiden
14
14
9
7
7
10
-
% creatieve klasse in de beroepsbevolking
11
14
12
11
-
-
-
huizenprijzen (in euro’s per m2: 1 is het duurst))
14
13
11
11
10
10
-
vers l echteri ng ten opzi chte va n 2013
verbeteri ng ten opzi chte van 2013
ni et gemeten
Bron: Atlas voor Gemeenten, 2014
Toelichting rangorde
e
e
De 50 gemeenten zijn gerangschikt van een 1 naar een 50 plaats. Daarbij betekent een eerste plaats in het
algemeen dat de betreffende gemeente goed scoort op dat item (bijvoorbeeld veilig, weinig
bijstandontvangers, et cetera). Waar dat niet duidelijk is, geldt dat een eerste plaats duidt op een hoge score
(bijvoorbeeld: veel 65-plussers, een hoge huizenprijs et cetera).
Andere indicatoren
De lijstjes veranderen soms ook, waardoor de vergelijkbaarheid niet altijd optimaal is. Zo is in 2014 de
aanwezigheid van een universiteit toegevoegd. Het onderzoek laat overigens niet zien hoe de twaalfde plaats
van Amersfoort hiervoor berekend is.

Download Report