Innovatie-Uniescorebord 2014

Innovatie-Uniescorebord 2014
Het prestatiescorebord voor onderzoek en
innovatie van de Innovatie-Unie
Samenvatting
NL versie
Onderneming
en industrie
Innovatie-Unie Scorebord 2014.
Samenvatting
Innovatie-Uniescorebord 2014: effect van de economische crisis minder
ernstig dan verwacht. Verschillen in de innovatieprestaties worden wederom
kleiner, zij het in bescheiden tempo
Uit de editie van vorig jaar bleek het effect van de crisis, die ontregelingen
veroorzaakte in de convergentieprocessen op het gebied van innovatie tussen de
lidstaten. De editie van dit jaar toont dat er weer positieve signalen in de lidstaten te
zien zijn, met een verbetering van de innovatieprestaties en een hervatting van het
inhalaproces in minder innovatieve landen.
Acht innovatiedimensies en 25 indicatoren analyseren de prestaties van het
innovatiesysteem van de EU...
Het meetkader dat voor het Innovatie-Uniescorebord wordt gebruikt, maakt een
onderscheid tussen 3 belangrijkste soorten indicatoren en 8 innovatiedimensies, voor
in totaal 25 verschillende indicatoren.
De aanjagers zijn de belangrijkste drijvende krachten achter innovatieprestaties
buiten het bedrijf en bestaan uit 3 innovatiedimensies: mensen, open, excellente en
aantrekkelijke onderzoekssystemen en financiën en steun. Bedrijfsactiviteiten zijn
de innovatie-inspanningen op het niveau van het bedrijf, ingedeeld in 3
innovatiedimensies: bedrijfsinvesteringen, netwerken en ondernemerschap en
intellectuele activa. Outputs zijn de effecten van de innovatieactiviteiten van een
bedrijven in 2 innovatiedimensies: innovatoren en economische effecten.
... en de lidstaten worden ingedeeld in vier prestatieklassen op basis van hun
gemiddelde innovatieprestaties.
De lidstaten zijn op basis van hun gemiddelde innovatieprestaties in vier verschillende
prestatiegroepen ingedeeld:

Denemarken (DK), Duitsland (DE), Finland (FI), en Zweden (SE) zijn
"innovatieleiders" met innovatieprestaties die ruim boven het EU-gemiddelde
liggen;

België (BE), Cyprus (CY), Estland (EE), Frankrijk (FR), Ierland (IE), Luxemburg
(LU), Nederland (NL), Oostenrijk (AT), Slovenië (SI) en het Verenigd Koninkrijk
(UK) zijn "innovatievolgers" met innovatieprestaties boven of dicht tegen het
EU-gemiddelde aan;

de prestaties van Griekenland (EL), Hongarije (HU), Italië (IT), Kroatië (HR),
Litouwen (LT), Malta (MT), Polen (PL), Portugal (PT), Slowakije (SK), Spanje
(ES) en Tsjechië (CZ) liggen onder het EU gemiddelde. Deze landen zijn
"gematigde innovatoren";

Bulgarije (BG), Letland (LV) en Roemenië (RO) zijn "bescheiden innovatoren"
met innovatieprestaties die ruim onder het EU-gemiddelde liggen.
Het innovatiesysteem van Zweden staat wederom bovenaan in de EU, en de
algemene ranglijst blijft relatief stabiel...
Zweden heeft wederom het best presterende innovatiesysteem in de EU, gevolgd door
Denemarken, Duitsland en Finland. Over het algemeen is de samenstelling van de
prestatiegroepen relatief stabiel gebleven ten opzicht van de vorige editie van het IUS,
en alleen Polen
is van groep veranderd door van de bescheiden innovatoren door te groeien naar de
gematigde innovatoren.
2
Innovatie-Unie Scorebord 2014.
... maar met enkele veranderingen binnen de prestatiegroepen.
Net als elk jaar zijn er verschillende stijgingen of dalingen binnen iedere
prestatiegroep. Denemarken en Duitsland zijn van plaats gewisseld binnen de
innovatieleiders. Binnen de innovatievolgers heeft Luxemburg de plaats van Nederland
ingenomen als best presterende, en ook Ierland en Oostenrijk zijn van plaats
gewisseld, evenals Estland en Cyprus. Bij de gematigde innovatoren presteert Italië
het best, gevolgd door Tsjechië, dat Spanje en Portugal heeft ingehaald. Hongarije en
Slowakije zijn van plaats gewisseld, net als Malta en Kroatië. Bij de bescheiden
innovatoren zijn Roemenië en Letland van plaats gewisseld.
Figuur 1: Innovatieprestaties van de EU-lidstaten
0.800
0.700
0.600
0.500
0.400
0.300
0.200
0.100
0.000
BG LV RO PL LT HR MT SK HU EL PT ES CZ IT CY EE SI EU FR AT IE UK BE NL LU FI DE DK SE
MODEST INNOVATORS
MODERATE INNOVATORS
INNOVATION FOLLOWERS
INNOVATION LEADERS
De meest innovatieve landen hebben een gebalanceerd innovatiesysteem met
sterke punten voor alle dimensies...
De meest innovatieve landen presteren het best voor alle dimensies: van onderzoeken innovatie-inputs via activiteiten voor bedrijfsinnovatie naar innovatie-outputs en
economische effecten, hetgeen een gebalanceerd nationaal systeem voor onderzoek
en innovatie toont. De innovatieleiders, gevolgd door de innovatievolgers, hebben
voortdurend de laagste variatie in hun prestaties voor alle 8 innovatiedimensies. Dat
betekent dat de prestaties van de innovatieleiders Zweden, Denemarken, Duitsland en
Finland voor alle dimensies niet te zeer van elkaar verschillen. De innovatieleiders
staan ook voornamelijk bovenaan en duidelijk boven het EU-gemiddelde. Alleen voor
de tweede dimensie open, excellente en aantrekkelijke onderzoekssystemen scoort
Duitsland net onder het EU-gemiddelde.
... maar sommige andere landen behalen de hoogste scores voor individuele
dimensies.
Sommige andere landen halen echter de hoogste scores voor de individuele
dimensies. Zweden, Finland, Ierland en het Verenigd Koninkrijk scoren het best voor
mensen; Denemarken, Nederland, Zweden en het Verenigd Koninkrijk staan bovenaan
voor open, excellente en aantrekkelijke onderzoekssystemen. Estland, Finland,
Zweden en Denemarken scoren het best voor financiën en steun; Zweden, Duitsland,
Finland en Slovenië staan op de hoogste plaats voor bedrijfsinvesteringen;
Denemarken, het Verenigd Koninkrijk, België en Zweden presteren het best voor
netwerken en ondernemersschap; Denemarken, Oostenrijk, Duitsland en Zweden
staan bovenaan voor intellectuele activa; Duitsland, Luxemburg, Zweden en Ierland
3
Innovatie-Unie Scorebord 2014.
presteren het best voor innovatoren; en Ierland, Duitsland, Luxemburg
Denemarken behaalden de beste resultaten voor economische effecten.
en
Over het geheel genomen verbetert de EU haar innovatieprestaties, met
Portugal, Estland en Letland als sterkst groeiende landen...
Over het geheel genomen bedroeg de gemiddelde jaarlijkse groei van de
innovatieprestaties 1,7 % gedurende de geanalyseerde achtjarige periode 2006-2013,
en alle lidstaten verbeterden hun innovatieprestaties. Portugal, Estland en Letland
boekten de meeste vooruitgang. De laagste percentuele groei werd geconstateerd in
Zweden, het Verenigd Koninkrijk en Kroatië.
... maar ook binnen de groepen bestaan er verschillen in groei.
In de groep innovatieleiders boekte Duitsland de meeste vooruitgang, terwijl de
innovatiegroei van Zweden de laagste van de groep was. Estland is de snelst
groeiende innovatievolger, en het Verenigd Koninkrijk de minst groeiende. In de groep
van gematigde innovatoren boekte Portugal de meeste vooruitgang, en zag Kroatië de
minste percentuele groei. Bij de bescheiden innovatoren was Letland de snelst
groeiende innovator.
Het innovatiegat wordt echter langzaam gedicht...
Al bij al tonen de resultaten van dit jaar aan dat de innovatieprestaties van de
lidstaten convergeren, maar dat het convergentieproces is vertraagd. Bijgevolg is het
convergentieniveau in de innovatieprestaties gezakt tot het niveau van 2009.
... en er bestaan aanzienlijke verschillen tussen de lidstaten, vooral op het
gebied van kennisvergaring en internationalisering, en samenwerking op het
gebied van bedrijfsinnovatie.
De verschillen in de prestaties van de lidstaten zijn het kleinst voor mensen, waarvoor
het best presterende land (Zweden) meer dan drie keer zo goed presteert als het
slechtst presterende land (Malta). Er bestaan echter opvallend grote verschillen in het
internationale concurrentievermogen van de wetenschappelijke basis (open, excellente
en aantrekkelijke onderzoekssystemen), en samenwerking op het gebied van
bedrijfsinnovatie zoals gemeten door netwerken en ondernemersschap. Voor beide
dimensies presteert het sterkste land (Denemarken) respectievelijk meer dan negen
en zeven keer zo goed als de minst sterke landen, Letland en Roemenië.
Hoewel de innovatieprestaties van mensen en de openheid van het Europese
onderzoekssysteem het meest zijn gegroeid...
Voor
individuele
dimensies
droeg
open,
excellente
en
aantrekkelijke
onderzoekssystemen het meest bij aan de algehele innovatieprestaties over de laatste
acht jaar, gevolgd door de groei voor mensen. Wat betreft de individuele indicatoren
droegen de Gemeenschapsmerken het meest bij aan de stijging van de
innovatieprestaties, gevolgd door promovendi van buiten de EU en internationale
wetenschappelijke copublicaties. Er was ook sprake van relatief goede
prestatieverbeteringen in samenwerking op het gebied van innovatie door het mkb en
de commercialisering van kennis zoals gemeten door opbrengsten van licenties en
octrooien uit het buitenland.
... was er sprake van negatieve groei in bedrijfsinvesteringen in innovatie en
financiële steun aan innovatie.
Voor twee dimensies was de algehele verandering van de prestaties
bedrijfsinvesteringen en financiën en steun. Meer bepaald werd de positieve
overheidsuitgaven voor onderzoek en ontwikkeling (1,8 %) teniet gedaan
constante daling in investeringen in durfkapitaal (-2,8 %). Daarnaast
negatief:
groei van
door een
werd de
4
Innovatie-Unie Scorebord 2014.
positieve verbetering in uitgaven aan onderzoek en ontwikkeling door bedrijven
(2,0 %) tenietgedaan door uitgaven van bedrijven voor innovatie, m.u.v. onderzoek
en ontwikkeling (-4,7 %).
Op een breder Europees niveau behaalde Zwitserland opnieuw de eerste
plaats, boven alle lidstaten van de EU...
Wanneer ook Europese landen buiten de EU in beschouwing worden genomen, staat
Zwitserland ook dit jaar bovenaan als algehele innovatieleider, door constant beter te
presteren dan de EU-lidstaten en voor liefst 9 indicatoren de beste prestatie te
leveren. IJsland is een van de innovatievolgers met een prestatie die ruim boven het
EU-gemiddelde ligt, Noorwegen en Servië zijn gematigde innovatoren en de
Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië en Turkije zijn bescheiden
innovatoren.
... en op internationaal vlak verdedigen Zuid-Korea en de VS hun plaats als
beste mondiale innovatoren.
Op mondiaal niveau presteren de innovatiesystemen van Zuid-Korea, de VS en Japan
beter dan de EU. De scores van de Verenigde Staten en Zuid-Korea zijn 17 % hoger
dan die van de EU, en die van Japan 13 %. Hoewel het gat tussen de EU en de VS en
Japan kleiner wordt, wordt het gat tussen de EU en Zuid-Korea groter.
De best scorende innovatieleiders VS, Japan en Zuid-Korea zijn vooral sterker dan de
EU voor de indicatoren betreffende bedrijfsactiviteit, zoals gemeten door uitgaven aan
onderzoek en ontwikkeling door bedrijven, publiek-private copublicaties en PCToctrooiaanvragen, maar ook in onderwijsniveau zoals gemeten door het aantal
personen die tertiair onderwijs hebben afgerond in % van de bevolking.
Als wordt gekeken naar andere belangrijke internationale partners presteert de EU
nog steeds beter dan Australië en Canada, die respectievelijk 62 % en 79 % van de
EU-score behalen. De voorsprong is nog groter op de BRICS-landen (Brazilië, Rusland,
India, China en Zuid-Afrika). De voorsprong op alle BRICS-landen is stabiel of zelfs
stijgend, met uitzondering van de voorsprong op China. De huidige innovatieprestaties
van China zijn 44 % van die van de EU, en China blijft het gat verkleinen door een
snellere en relatief grotere verbetering dan die van de EU.
Opmerking inzake de methodologie
Het Innovatie-Uniescorebord (IUS) 2014 gebruikt de meest recente beschikbare
gegevens van Eurostat en andere internationaal erkende bronnen, met gegevens van
11 indicatoren voor 2012, 4 indicatoren voor 2011, 9 indicatoren voor 2010 en 1
indicator voor 2009.
Het IUS 2014 biedt een vergelijkende beoordeling van de innovatieprestaties van de
EU-lidstaten en de relatieve sterke en zwakkere punten van hun onderzoeks- en
innovatiesystemen. Het scorebord kijkt naar innovatietrends in de EU-lidstaten,
waartoe vanaf deze editie ook Kroatië behoort als 28e lidstaat, en in IJsland,
Noorwegen, Servië, Turkije, de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië en
Zwitserland. Ook biedt het vergelijkingen tussen de EU en 10 mondiale concurrenten.
De gemiddelde innovatieprestaties worden gemeten door prestaties over 25
indicatoren waar hetzelfde belang aan wordt gehecht samen te vatten in een
samengestelde indicator: de beknopte innovatie-index. Dit jaar gaat het IUS 2014
vergezeld van het Regionale Innovatiescorebord 2014.
5

Download Report