nieuwbouw hoofdkantoor Fokker

Slobbengors Papendrecht
Ontwerpprincipes voor positionering gebouw en ontwerp openbare ruimte
Inleiding
Dit document vormt een samenvatting van
de ontwerpprincipes voor het Slobbengors
zoals ze door Palmbout Urban Landscapes en
door Carin Jannink landschap en stedenbouw
zijn opgesteld.
Via een ontwerp hebben zij de
uitgangspunten voor inpassing van het
nieuw te bouwen hoofdkantoor van Fokker
onderzocht en voor de hoofdstructuur
van de openbare ruimte. Doel van het
ontwerpproces was om de dynamiek in het
Slobbengors zo goed mogelijk te faciliteren
en te sturen.
Het Integraal Ontwikkelingsplan
Op basis van ambities van Fokker
en Papendrecht is in het Integraal
Ontwikkelingsplan (IOP) een programma
van wensen opgesteld voor Slobbengors en
het hoofdkantoor. Met dit programma van
wensen wordt op hoofdlijnen uitgedrukt aan
welke kwaliteitseisen de gebiedsinrichting
en het gebiedsgebruik moeten voldoen in
samenhang met de investeringswensen
van Fokker. Dit programma van wensen
is in het IOP vertaald in een kansenkaart
voor Slobbengors. Vervolgens zijn
twee inrichtingsmogelijkheden van het
(sport)park Slobbengors geschetst, is
een voorkeurslocatie van het kantoor
aangewezen en is een impressie opgesteld
van het hoofdkantoor van Fokker.
“Schetsontwerp herinrichting openbare
ruimte”
In een gezamenlijk proces is daarna
gewerkt aan ruimtelijke uitgangspunten
voor inpassing van het kantoor in het gebied
en aan ontwerpprincipes voor de openbare
ruimte. Deze zijn in een ontwerpproces
door Palmbout Urban Landscapes en door
Carin Jannink landschap en stedenbouw
onderzocht. De optimale synergie tussen
beide programmaonderdelen stond daarbij
centraal. De ambitie is om het Slobbengors
weer op de kaart te zetten als hoogwaardige
en aantrekkelijke locatie voor sporten,
recreëren en werken, prachtig gelegen aan
de rivier.
Ligging aan drierivierenpunt
Het Slobbengors: prachtplek aan de rivier
Het Slobbengors maakt deel uit van het
rivierenlandschap van de Drechtsteden. Het
ligt strategisch aan het drierivierenpunt. Ter
plaatse van het Slobbengors is de rivieroever
volledig openbaar toegankelijk met een
voetpad op de dijk, het Aviolandapad. Het
voetpad biedt een wijds zicht op de rivieren,
het silhouet van Dordrecht en de groene
oevers van Zwijndrecht en de Sophiapolder.
Deze strategische ligging aan de rivieroever
is de troef van het Slobbengors.
Het “Schetsontwerp herinrichting openbare
ruimte” van Palmbout Urban Landscapes
schetst de structuur van de openbare
ruimte, maar geeft geen ontwerp voor de
groeninrichting van de openbare ruimte.
Ligging van het Slobbengors in het rivierenlandschap van de Drechtsteden
Ontwerpprincipes
Een ontwikkeling op het Slobbengors
biedt kansen voor het versterken van
de groenstructuur en de functionele
gebruiksmogelijkheden. In de bestaande
situatie gaan de verschillende bestemmingen
op en rond het Slobbengors niet of
nauwelijks een relatie met elkaar aan.
Opgave voor het gebied is dan ook om de
continuïteit van routes te versterken en
nieuwe samenhang voor het Slobbengors te
creëren.
Hiervoor zijn vier ontwerpprincipes opgesteld
voor een nieuwe ontwikkeling:
• Nieuwe bebouwing moet zich verhouden
tot het weidse rivierenlandschap.
• De ruimtelijke kwaliteit van de openbare
buitenrand van het Slobbengors is
continu.
• Het netwerk van verbindingen wordt
afgemaakt en opgewaardeerd.
• Het te realiseren kantoorgebouw
vormt een scharnierpunt dat de
hoogteverschillen in het maaiveld met
elkaar verweeft.
Nieuwe bebouwing moet zich verhouden tot
het weidse rivierenlandschap
De dijken en oevers zijn van grote
betekenis voor de identiteit van de
regio en de beleving van de rivieren. De
ontwikkeling op het Slobbengors die met het
bestemmingsplan wordt mogelijk gemaakt
wordt achter de dijk gesitueerd, waardoor de
dijk als lange lijn herkenbaar blijft.
De grote schaal van de rivieren vraagt
om een evenzo krachtige inzet van het
gebouw. Het gebouw zoekt uiteraard het
uitzicht op het rivierenlandschap maar
moet dit uitzicht niet privatiseren. Het
heeft een hoogwaardige uitstraling en is
zichtbaar als een representatief onderdeel
van de Slobbengors. Het gebouw ligt als
een landhuis op zijn landgoed. Enigszins
op de tweede linie, maar goed aangesloten
op het maaiveld en met een riant uitzicht
op de rivier. Als een scharnierpunt tussen
de verschillende kwaliteiten van het
Slobbengors; trots maar ook Hollands
ingetogen.
Een nieuw aan te leggen openbaar
toegankelijk park zal het gebouw met de
rivierdijk verbinden. De ontwikkeling wordt
met dit park aan de rivierdijk gekoppeld.
Het park verankert het Slobbengors aan de
grote schaal van de rivier en het landschap,
door de ligging aan de rivierdijk. Het park
moet de verschillende bestemmingen op
het Slobbengors, zoals bedrijfshallen,
hoofdkantoor, sportvoorzieningen en
wandelpad op de dijk verbinden. De entree
van het kantoor is aan het park gelegen en
ligt via het park ook met een voorkant naar
de dijk.
Scharnierpunt in het Slobbengors
Verankering van het Slobbengors aan de rivier
De ruimtelijke kwaliteit van de openbare
buitenrand van het Slobbengors is continu
De continuïteit van de rivieroever wordt
versterkt. In de bestaande situatie
verstoppen de bomen langs de oever de
voorzieningen op het Slobbengors aan het
zicht. Alleen het Aviolandapad op de kruin
van de dijk heeft een directe relatie met
de rivier. Bij de ontwikkeling hoort ook
een inpassing in de omgeving. Door niet
alleen pal achter de dijk, maar ook op de
tweede en derde lijn bomenschermen te
plaatsen wordt nieuw volume en diepte
geboden aan het beeld van de groene
rivieroever. Het balkon aan de rivier wordt
als landschappelijk fenomeen en unieke
identiteit krachtig in beeld gebracht.
Het netwerk van verbindingen wordt
afgemaakt en opgewaardeerd
Het Slobbengors en het Aviolandapad zijn in
de bestaande situatie slecht aangesloten op
de omgeving. Vooral de aansluiting van het
Slobbengors op Noordhoek en Westeind (het
historische dijklint) vormt een opgave voor
de toekomst. Door losse elementen in het
groenblauwe netwerk van Papendrecht beter
met elkaar te verbinden wordt de structuur
versterkt en de gebruiksmogelijkheden
vergroot.
Om het nieuwe hoofdkantoor hoogwaardig
bereikbaar te maken is het wenselijk de
westelijke ontsluitingsroute te verbeteren.
Dit is een opgave waarbij ook de recreatieve
routes langs het water kunnen worden
versterkt. De recreatieve routes langs het
water worden daarbij versterkt.
De ontwikkeling op het Slobbengors
vergroot ook de mogelijkheden om rondjes
te wandelen in (en buiten) het gebied
door een fijnmazig netwerk van routes
die de verschillende planonderdelen met
elkaar verbindt. De bestaande recreatieve
voorzieningen worden daardoor beter
benutbaar en beter met elkaar en met de
rivier verweven.
niveauverschillen voor het elegant situeren
van functionaliteiten zoals het parkeren,
de centrale ingang, de ontvangsthal
aan het park en de vergaderfaciliteiten
hoog in het gebouw met uitzicht op het
rivierenlandschap. Zoals gezegd; als een
landhuis op haar landgoed, trots maar
beschaafd terughoudend.
Het te realiseren kantoorgebouw vormt een
scharnierpunt dat de hoogteverschillen in
het maaiveld met elkaar verweeft
Het Slobbengors heeft een kenmerkende
en ook lastige doorsnede met grote
hoogteverschillen. De laag gelegen
sportvelden liggen als een badkuip
ingeklemd tussen de hoge dijk en de hoger
gelegen strip industriegebouwen.
In de huidige situatie ligt tegen de
rivierdijk in de punt van het Slobbengors
een verhoogd gedeelte. Het lager gelegen
gebied ligt verstopt achter bomenschermen.
Door het hoogteverschil in die punt van
polderniveau naar iets onder dijkniveau
te laten oplopen en het bomenscherm
te openen, wordt bijgedragen aan
zichtbaarheid en herkenbaarheid van de
dijk. Het hele Slobbengors gaat weer bij
de dijk en daarmee bij de rivier horen.
Hoogteverschillen worden subtiel ingezet. De
relatie tussen het gebied achter de rivierdijk
en de rivier wordt hiermee versterkt en
de rivier wordt ook dieper op het terrein
beleefbaar. Het kantoorgebouw van Fokker
kan gebruik maken van deze subtiele
Peilenkaart
Hoofdstructuur
In het “Schetsontwerp herinrichting
openbare ruimte” van Palmbout Urban
Landscapes is een nieuwe hoofdstructuur
geschetst voor het Slobbengors. In
die hoofdstructuur is onder andere het
grondvlak voor het nieuwe hoofdkantoor en
het netwerk van verbindingen op en rond
het Slobbengors aangegeven. Ook zijn hierin
de grenzen tussen het openbare en private
domein vastgelegd.
Ruimtelijke hoofdstructuur Slobbengors
Het netwerk kan worden verbeterd door een
royale aanrijroute aan de westzijde, meer
ruimte voor vrachtverkeer en parkeren aan
de Industrieweg en een uitbreiding van het
interne padenstelsel.
De aansluiting van Industrieweg op
het dijklint is niet helder en krap
gedimensioneerd. Bewoners ter plekke
ervaren in de bestaande situatie overlast
van het verkeer, zowel qua veiligheid als
qua geluid. De verbinding voor recreanten
van het Slobbengors naar het dijklint is
onduidelijk en onveilig. In de hoofdstructuur
is een nieuwe aansluiting geschetst waarbij
het Aviolandapad in een vrijliggend pad
voor langzaam verkeer wordt doorgetrokken
naar het Westeind. De westelijke toegang
wordt daarmee voor alle bezoekers een
prachtig visitekaartje voor het Slobbengors.
Verbeteren van de westelijke toegang maakt
geen deel uit van de ontwikkeling, maar is
wel een belangrijke wens voor de toekomst.
De Industrieweg is in de geschetste
hoofdstructuur de ruimtelijke en functionele
drager van het gebied. Het wegprofiel
wordt continu en biedt ruimte voor extra
parkeerplaatsen, een groene berm, bomenrij
en een nieuw voetpad. Daarmee wordt
de Industrieweg een goed geoutilleerde
parkeerlaan met prachtig zicht op het
groengebied.
In de hoofdstructuur is ook een
fijnmazig netwerk van paden in het
gebied opgenomen, dat de verschillende
planonderdelen met elkaar verbindt.
Het nieuwe kantoor sluit aan op de
verschillende peilen rondom het gebouw. Het
basement van het gebouw heeft zodoende
(minstens) twee niveaus: een hoog niveau
dat aansluit op de Industrieweg en een
laag niveau dat aansluit op het peil van
de sportvelden. In het basement kunnen
programmaonderdelen zoals parkeren en
serviceruimte worden opgelost. Langs de
Industrieweg wordt het niveauverschil
opgevangen door een grotere maat
grastalud.
Links: Netwerk in de geschetste hoofdstructuur
Onder: Het nieuwe kantoor sluit aan de verschillende peilen rond het gebouw.

Download Report