download - Steunpunt Algemeen Welzijnswerk

Thuisloosheid Praktijkboek herankering Participatie Waarover gaat het? •
•
Participatie is deelname aan het maatschappelijk leven. Inspraak is de gelegenheid om zijn mening of wensen kenbaar te maken in een zaak waarbij men betrokken is. Belang van participatie Omdat het moet (vanuit de kwaliteitseisen in de regelgeving): •
•
•
•
‘Het centrum hanteert een hulpverleningsconcept dat een zorg op maat en aangepaste methodieken toelaat en dat in samenspraak met de gebruiker de meest aangewezen en minst ingrijpende zorgvorm aanwendt’. ‘Het centrum pleegt op geregelde tijdstippen extern overleg met het oog op de participatie in een ruimer welzijnsbeleid’. ‘Cliënten hebben toegang tot hun cliëntdossier’. ‘Cliënten hebben inzagerecht op de delen die uitsluitend op hen betrekking hebben’. Omdat het niet anders kan: •
•
Diensten vragen om participatie! Je kan geen hulpverlening bieden zonder dat de cliënt, hoe beperkt ook, meewerkt. De cliënt is de medeproducent in de hulpverlening: hij dient ook zaken te ondernemen. Vanuit visie en effectiviteit: •
•
•
•
•
•
Het democratische burgerschap als principiële keuze. Participatie verhoogt de effectiviteit, efficiëntie en de kwaliteit van dienstverlening. Het garandeert meer toegang tot de grondrechten. Participatie bevordert het zelfvertrouwen van de cliënt. Hulpverleners krijgen meer begrip bij problemen omdat de cliënt aan de hulpverlening meewerkt. Het is positief voor de groepsdynamiek omdat deelnemers meningen en ervaringen kunnen uitwisselen. Praktijkboek herankering: participatie -‐ 1 De participatieladder Participatie neemt verschillende gradaties aan. Deze noemt men de participatieladder. Van hoog naar laag ziet die er als volgt uit: Zelfbesturen Meebeslissen Adviseren Raadpleging Reageren Medeweten Niet iedereen en niet in elke situatie zal of dient men de hoogste trap te bereiken. Dit moet situationeel bekeken worden. Participatie als situationeel proces. H
O
O
G
participeren
overtuigen
RELATIEGERICHTHEID
L
A
A
G
delegeren
dirigeren
LAAG
HOOG
TAAKGERICHTHEID
Mensen die in een nieuwe context terecht komen doorlopen een proces waarbij ze mogelijk in toenemende mate gaan participeren. Een nieuwe cliënt in een opvangcentrum zal eerst de situatie moeten leren kennen. De hulpverlener zal hem uitleggen (dirigeren) hoe de zaken verlopen. Geleidelijk kan de cliënt (meer) taken in het centrum op zich nemen. Bijvoorbeeld bij het koken: van wat en hoe er gekookt wordt tot het zelfstandig doen. •
•
•
•
fase van dirigeren: medeweten fase van overtuigen: reageren en raadplegen fase van participeren: adviseren fase van delegeren: meebeslissen en zelf doen Je dient met deze fases rekening te houden bij het opzetten van participatieprocessen. En niet iedereen dient of zal de laatste stap bereiken. Praktijkboek herankering: participatie -‐ 2 Methodische aandachtspunten Individueel of in groep? In groep: Wanneer dezelfde klachten regelmatig terugkeren. Als er gedeelde belangen zijn bij hulpvragers. Als de bundeling van hulpvragen de kracht van de cliënt kan verhogen. Wanneer de cliënt de problematiek als zeer individueel beleeft. Via de groep ervaart hij dat ook andere mensen deze problematiek ervaren. • Als de groep het sociaal netwerk kan versterken. • Wanneer het belangrijk is dat de cliënt meerdere reacties hoort. • Wanneer de cliënt zich té afhankelijk opstelt. • Wanneer een individuele benadering té bedreigend is. Individueel: •
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Wanneer de cliënt nog geen verwachting of doelstelling kan formuleren. Als de cliënt niet wil aansluiten bij de doelgroep. Wanneer de cliënt zeer op zichzelf gericht is. Als de cliënt de individuele relatie met de hulpverlener nodig heeft. Wanneer de cliënt te verward is en groep té veel prikkels zou opleveren. Bij een vermoeden van suïciderisico. Bij een overheersende psychiatrische problematiek. Aandachtspunten voor bewonersvergaderingen: •
•
•
•
•
•
•
Voorzie er voldoende tijd en personeelsmiddelen voor. Zorg voor een informele benadering. Zorg voor een gezamenlijke agenda: punten vanuit cliënten en punten vanuit de voorziening. Doe geen valse beloftes. Volg besluiten nauwgezet op. Hou persoonlijke conflicten er buiten. Zorg voor een eenvoudig verslag en hang dit ergens op waar iedereen het kan lezen. Praktijkvoorbeelden •
•
•
•
CAW Middenkust (nu CAW Noord West-‐Vlaanderen), regionale actie over thuisloosheid samen met cliënten. CAW De Papaver (nu CAW Centraal West-‐Vlaanderen), vertalen van interne documenten door bewoners. CAW De Poort (nu CAW Noord West-‐Vlaanderen), Jongeren zelf bewonersvergadering leren leiden. CAW Welzijnshuis (nu CAW Mechele-‐Lier-‐Willebroek), interne studiedag samen met cliënten. Praktijkboek herankering: participatie -‐ 3 •
•
•
•
CAW Sonar (nu CAW Limburg, lokaal cliëntoverleg met aanwezigheid cliënt. CAW Stimulans (nu CAW Zuid West-‐Vlaanderen), groepsbudget in opvangcentrum, beheerd door cliënten. CAW’t Verschil (nu CAW Limburg) en andere ILC, werken met vrijwilligers en ervaringsdeskundigen uit de doelgroep. CAW Leuven (nu CAW Oost-‐Brabant), behoefteonderzoek bij cliënten en meting tevredenheid. Danny Lescrauwaet Bronnen en meer lezen •
•
•
•
•
Lescrauwaet D., module cliëntparticipatie, steunpunt algemeen welzijnswerk, 2002 Verbeek, G., Wat zeggen onze cliënten?, gebruikersraadpleging als middel voor kwaliteitsbevordering, NIZW, 1993 www.groepsmaatschappelijkwerk.nl : interessante site over groepsmaatschappelijk werk www.féantsa.org, workgroup participation, Engelstalige site over cliëntparticipatie met thuislozen, zie participation toolkit. www.samenlevingsopbouw.be: site met info over participatie-‐methodes aan het lokaal sociaal beleid Praktijkboek herankering: participatie -‐ 4

Download Report