MBO Facilitaire Benchmark 2014

“Met het inzichtelijk hebben van je eigen
facilitaire kosten, en het delen van deze
inzichten met anderen, werk je aan een
doelmatige inzet van middelen.
Doe mee, en vergroot je inzicht!”
ROC de Leijgraaf, Marcel Verstraaten
Deze rapportage is een handig naslagwerk voor facility
managers en adviseurs bij ROC’s en AOC’s. Bijna de
helft van de MBO sector is bij dit initiatief
aangesloten. Dit jaar is het onderzoek voor de elfde
keer, in samenwerking met de MBO Raad, uitgevoerd.
De rapportage bevat de vaste onderdelen algemene
parameters, NEN2748 functies huisvesting, diensten &
middelen, ICT en facility management. Daarnaast is dit
onderzoeksjaar aandacht gegeven aan de nieuwe
norm NENEN15221 en toekomstgerichtheid. Tevens
zijn modules van de FSR werkgroepen inkoop,
huisvesting en veiligheid opgenomen.
Deelnemers
ROC van Amsterdam, Albeda College,
ROC van Twente, ROC Midden Nederland,
Summa College, Landstede, Deltion College,
ROC Nova College, ROC Horizon College,
Friesland College, Scalda, Graafschap College,
Helicon Opleidingen, Groenhorst, AOC Oost,
Citaverde College.
Contactgegevens Fier.fm
www.fier.fm
Postbus 424
2400 AK Alphen aan den Rijn
In samenwerking met Facilitaire Samenwerking
ROC’s, AOC’s en Vakscholen (onderdeel MBO Raad)
MBO Facilitaire Benchmark 2014
ROC de Leijgraaf, ROC Flevoland, Regio College,
MBO Facilitaire Benchmark 2014
Onderzoek naar facilitaire kengetallen en trends bij ROC’s en AOC’s
Onderzoeksjaar: 2014
Boekjaar: 2013
Exclusief deelnemersgegevens
!
!
!
!
!
MBO!Facilitaire!Benchmark!2014!!
Onderzoek!naar!facilitaire!kengetallen!en!trends!bij!MBO!instellingen!in!
Nederland!over!het!boekjaar!2013!
!
Exclusief*deelnemersgegevens!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
Fier.fm!
Alphen!aan!den!Rijn,!augustus!2014!!
!
Versie!1.0!(definitief)!
Sheryl!Limburg!en!Froukje!Terpstra!
!
©!Fier.fm.!De!informatie!in!dit!document!mag!noch!geheel!noch!gedeeltelijk!op!enigerlei!wijze!
worden!aangepast!of!gewijzigd!zonder!voorafgaande!toestemming!van!Fier.fm.!De!gegevens!zijn!
alleen!voor!intern!gebruik!bestemd.!Anonieme!(totalen!en!gemiddelden)!gegevens!mogen!extern!
worden!gepresenteerd!mits!voorzien!van!bronvermelding.
2!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
Samengevat!
!
Kengetallen!–!kosten!per!m2bvo!
!
!
* Totaal!facilitair!!
!
!
!
!
!
€!238!
*
*
€*115*
!
!
!
!
!
!
!
€!76!
€!!!4!
€!!!1!
€!15!
€!!!1!
€!14!
€!!!4!
*
*
!
!
!
!
!
!
€!!!6!
€!10!
€!17!
€!!!1!
€!10!
€!17!
!
Huisvesting* *
•
•
•
•
•
•
•
*
1.1!Voorzien!in!
!
1.2!Belasting!en!heffing!
1.3!Verzekering!
!
1.4!Onderhoud!
!
1.5!Mutatie!
!
1.6!Energie!en!water! !
1.7!Beheer!
!
Diensten*en*Middelen* *
•
•
•
•
•
•
2.1!Consumptief!
!
2.2!Risicobeheersing! !
2.3!Schoonmaak!
!
2.4!Verhuizing!
!
2.5!Documentmanagement!
2.7!Verstrekken!van!ruimten!
Informatie<*en*Communicatie*Technologie* *
!
•
•
•
3.1!Informatiearchitectuur!
!
3.2!Technische!infrastructuur! !
3.3!Management!en!ondersteuning!
Facility*Management* *
•
•
•
5.1!Strategisch!facility!management!
5.2!Bedrijfsbureau! !
!
5.3!Inkoopmanagement!
!
!
Onderzoeksvolume!
M2bvo:!1.647.670!
Deelnemers!(ongewogen):!234.673!
Deelnemers!(gewogen):!189.512!
Medewerkers:!21.370!
FTE:!16.692!
Facilitaire!kosten:!€!367.694.177!
Concernkosten:!€!1.661.489.000!
!
!
!
*
€*61*
€*54*
€!16!
€!31!
€!!!6!
*
€!!!3!
€!!!3!
€!!!1!
€*7*
8,5!
m2bvo/!
gewogen!
deelnemer!
!
!
!
Kengetallen!–!kosten!per!gewogen!deelnemer!
!
!
!
!
* Totaal!facilitair!!
!
!
!
Huisvesting* *
•
•
•
•
•
•
•
*
1.1!Voorzien!in!
!
1.2!Belasting!en!heffing!
1.3!Verzekering!
!
1.4!Onderhoud!
!
1.5!Mutatie!
!
1.6!Energie!en!water! !
1.7!Beheer!
!
Diensten*en*Middelen* *
•
•
•
•
•
•
2.1!Consumptief!
!
2.2!Risicobeheersing! !
2.3!Schoonmaak!
!
2.4!Verhuizing!
!
2.5!Documentmanagement!
2.7!Verstrekken!van!ruimten!
*
*
!
!
!
!
!
!
!
€!634!
€!!!34!
€!!!12!
€!126!
€!!!!6!
€!113!
€!!!31!
*
*
!
!
!
!
!
!
€!!!51!
€!!!81!
€!143!
€!!!!!7!
€!!!87!
€!140!
Informatie<*en*Communicatie*Technologie* *
!
€!1.986!
!
•
•
•
3.1!Informatiearchitectuur!
!
3.2!Technische!infrastructuur! !
3.3!Management!en!ondersteuning!
Facility*Management* *
•
•
•
*
5.1!Strategisch!facility!management!
5.2!Bedrijfsbureau! !
!
5.3!Inkoopmanagement!
!
€*956*
€*510**
€*457*
€!129!
€!256!!
€!!!53!
*
€**62*
€!!!21!
€!!!29!
€!!!12!
!
Definitie!
De!NEN2748!(Nederlandse!norm)!wordt!gehanteerd!als!uitgangspunt!en!
bestaat!uit!vijf!functies;!huisvesting,!diensten!en!middelen,!ICT,!externe!
voorzieningen!en!facility!management.!Per!onderdeel!worden!de!kosten!
voor!eigen!personeel,!ingekochte!goederen/!diensten!(derden)!en!
vermogen!(rente/!afschrijving)!meegenomen!incl.!BTW.!Opbrengsten!(niet!
zijnde!interne!doorbelastingen)!worden!hierop!in!mindering!gebracht.!Het!
uitgangspunt!voor!de!kosten!en!parameters!is!organisatiebreed!en!geldt!
over!het!boekjaar!2013.!Voor!de!m2bvo!wordt!de!NEN2580!en!voor!de!
gewogen!deelnemer!de!bekostigingsmethodiek!aangehouden.
!
!
3!
4!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
!
Inhoudsopgave!
!
!
1.!INLEIDING!
2.!PARAMETER!
8!
12!
DEFINITIES!.................................................................................................!12!
RESULTATEN!...............................................................................................!12!
3.!TOTALE!KOSTEN!
16!
DEFINITIES!.................................................................................................!16!
RESULTATEN!...............................................................................................!17!
4.!HUISVESTING!
20!
DEFINITIES!.................................................................................................!20!
RESULTATEN!...............................................................................................!21!
5.!DIENSTEN!&!MIDDELEN!
28!
DEFINITIES!.................................................................................................!28!
RESULTATEN!...............................................................................................!29!
6.!ICT!
38!
DEFINITIES!.................................................................................................!38!
RESULTATEN!...............................................................................................!39!
7.!FACILITY!MANAGEMENT!
42!
DEFINITIES!.................................................................................................!42!
RESULTATEN!...............................................................................................!42!
8.!NIEUWE!NORM!
48!
9.!THEMA!
54!
!
!
!
5!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
BIJLAGEN!
58!
A.!VERANTWOORDING!..................................................................................!58!
B.!BETROKKENEN!.........................................................................................!61!
C.!OVER!FIER.FM!.........................................................................................!62!
D.!OVER!FSR!.............................................................................................!62!
E.!RESULTATEN!IN!DETAIL!...............................................................................!63!
!
!
!
6!
!
!
!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
1!
!
!
7!
INLEIDING!
!
!
!
8!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
1.!Inleiding!
!
De!MBO!Facilitaire!Benchmark!is!een!jaarlijks!onderzoek!onder!middelbaar!
beroeps!onderwijsinstellingen!naar!de!kosten,!kengetallen!en!trends!van!
facilitaire!activiteiten!overeenkomstig!de!Nederlandse!norm!NEN!2748.!Het!
helpt!facilitaire!organisaties!inzicht!te!krijgen!in!de!eigen!prestaties!en!hoe!
deze!zich!verhouden!tot!collega!instellingen.!Het!vormt!een!vertrekpunt!van!
discussie!en!een!traject!van!begrijpen,!leren!en!verbeteren.!In!2014!is!het!
onderzoek!voor!de!elfde!keer!uitgevoerd!en!hebben!achttien!organisaties!
1
actief!deelgenomen.!Zij!vertegenwoordigen!42%!van!de!MBO!sector .!
!
De!rapportage!is!verdeeld!in!een!algemeen!deel!en!een!deel!met!
deelnemersgegevens.!In!het!algemene!deel!zijn!de!resultaten!van!de!totale!
(referentie)groep!opgenomen.!Dit!deel!is!te!raadplegen!in!hoofdstuk!twee!
tot!en!met!negen.!In!deze!anonieme!versie!is!bijlage!E!met!daarin!de!
resultaten!in!meer!detail!en!per!deelnemende!organisatie!niet!opgenomen.!
In!de!rapportage!zijn!drie!referentiegroepen!te!onderscheiden:!grote!ROC’s!
bestaande!uit!meer!dan!10.000!gewogen!deelnemers!(9),!kleine!ROC’s!
bestaande!uit!minder!dan!10.000!gewogen!deelnemers!(5)!en!AOC’s!(4).!!
!
Indien!een!deelnemer!op!een!onderdeel!geen!of!onvolledige!gegevens!
heeft!aangeleverd,!is!zij!niet!in!de!betreffende!figuur!of!tabel!opgenomen.!
Voor!het!berekenen!van!de!kengetallen!worden!gewogen!gemiddelden!
gehanteerd.!Dit!is!een!gemiddelde!waarvan!de!waarde!het!meest!wordt!
beïnvloed!door!de!getallen!met!het!grootste!gewicht,!oftewel!de!totale!
(complete)!absolute!aantallen!worden!door!elkaar!gedeeld.!!
!
Tot!slot!bieden!we!ook!ditmaal!de!resultaten!in!digitale!vorm!aan!via!de!
benchmarktool.!Daarmee!kunt!u!online!analyses!maken!op!basis!van!zelf!
gekozen!criteria.!Ook!is!het!rapport!in!PDF!of!XLS!bestand!beschikbaar.!De!
tool!en!de!documenten!zijn!te!raadplegen!via!www.benchmark.fm!(alleen!
na!inloggen!door!deelnemers).!Voor!een!rapportage!of!advies!dat!is!toei
gesneden!op!uw!situatie,!kunt!u!zich!wenden!tot!de!adviseurs!van!Fier.fm.!
!
Wij!danken!alle!deelnemende!organisaties!voor!het!aanleveren!van!
gegevens!op!basis!waarvan!de!rapportage!is!vormgegeven.!Wij!wensen!u!
veel!verhelderende!inzichten!toe!met!daarbij!alle!benodigde!daadkracht!!
!
Sheryl!Limburg!en!Froukje!Terpstra!
Onderzoekers/!partners!Fier.fm!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
1
!De!MBOisector!vertegenwoordigt!514.500!deelnemers!(bron:!www.mboraad.nl).!In!
dit!onderzoek!zijn!216.637!deelnemers!(excl.!VO!(groen)!en!anders)!meegenomen.!
!
!
!
9!
!
Uit!de!FSR!werkgroep!benchmark!
*
Vaak!wordt!ons!als!werkgroep!gevraagd!naar!het!nut!en!de!noodzaak!van!het!jaarlijkse!
onderzoek!'MBO!Facilitaire!Benchmark'.!Wegen!de!baten!op!tegen!de!lasten?!Oftewel,!is!
het!de!moeite!waard!om!facilitaire!gegevens!te!verzamelen,!te!rubriceren!om!hiermee!
managementinformatie!te!genereren!in!de!vorm!van!kengetallen?!Het!antwoord!op!deze!
vraag!is!afhankelijk!van!de!individuele!wensen!die!managers!in!organisaties!hebben!en!
daardoor!niet!eenduidig!te!beantwoorden.!
!!
Mijn!inziens!is!het,!zeker!in!deze!tijd!waarin!veel!facilitaire!organisaties!worden!
geconfronteerd!met!een!extra!focus!op!doelmatigheid,!efficiënte!inzet!van!de!schaarse!
middelen!en!het!reduceren!van!vaste!kosten,!ondenkbaar!dat!je!als!facilitair!
verantwoordelijke!geen!inzicht!hebt!in!de!kosten!van!je!activiteiten.!Daarnaast!wordt!van!
ons!verwacht!te!werken!aan!de!professionaliteit!van!de!dienstverlening!en!het!steeds!
verder!ontzorgen!van!de!organisatie.!Reden!genoeg!om!het!instrument!benchmarking!te!
omarmen.!
!!
De!resultaten!uit!het!onderzoek!geven!een!beeld!van!de!kosten,!afgezet!tegen!bijvoorbeeld!
een!deelnemer!of!vierkante!meter,!van!de!dienstverlening!van!zowel!individuele!
organisaties!als!referentiegroepen.!Tevens!worden!verhoudingen!getoond:!verdeling!van!de!
kosten!over!verschillende!activiteiten!of!de!indeling!naar!diverse!kostensoorten,!maar!ook!
het!aandeel!van!de!kosten!van!een!bepaalde!facilitaire!activiteit!in!de!totale!concernkosten.!
Omdat!het!onderzoek!jaarlijks!wordt!uitgevoerd,!is!ook!de!trend!in!jaren!opgenomen.!
!!
In!het!onderzoek!van!2014,!over!het!boekjaar!2013,!zien!we!een!daling!van!de!facilitaire!
kosten!per!gewogen!deelnemer!van!circa!4!procent!ten!opzichte!van!vorig!jaar.!Of!met!deze!
daling!een!trend!is!ingezet,!zal!de!toekomst!moeten!uitwijzen!en!is!moeilijk!in!te!schatten!
met!alleen!deze!gegevens!uit!het!verleden.!Een!inschatting!is!wel!te!maken!als!je!inzage!
hebt!in!je!huidige!kostenpatroon!van!de!facilitaire!activiteiten!en!de!ontwikkeling!van!de!
deelnemersaantallen.!Een!doorvertaling!kan!dan!gemaakt!worden!naar!de!toekomstige!
huisvestingsbehoefte,!de!daarmee!gepaard!gaande!kosten!en!de!invloed!op!het!niveau!van!
de!facilitaire!dienstverlening.!Maar!hiervoor!blijft!het!vertrekpunt!belangrijk!en!hierbij!kan!
de!facilitaire!benchmark!helpen.!De!resultaten!berusten!op!feitelijke!informatie!en!bieden!
een!basis!om!met!elkaar!in!gesprek!te!gaan!en!bewustere!keuzes!te!maken!voor!de!
toekomst.!
!!
Op!een!organisatie!na,!hebben!alle!deelnemers!de!benchmark!volledig,!op!alle!activiteiten,!
ingevuld.!Wat!opvalt!is!dat,!in!tegenstelling!tot!voorgaande!jaren,!de!ICT!kosten!door!
iedereen!in!beeld!zijn!gebracht.!We!hopen!dat!het!vereenvoudigen!van!het!invuldocument!
voor!dit!onderdeel!hieraan!bijgedragen!heeft.!In!totaal!verantwoorden!de!deelnemende!
instellingen!bijna!€368!miljoen!aan!facilitaire!kosten.!Deze!facilitaire!kosten!vormen!22%!
van!de!concernkosten!van!de!deelnemende!organisaties,!zijnde!42%!van!de!totale!MBO!
markt.!Dus!zeker!kunnen!we!hier!spreken!van!een!representatieve!‘steekproef’.!
!!
Ik!wens!u!namens!de!werkgroepleden!veel!leesplezier!toe!en!vertrouw!erop!dat!u!met!deze!
rapportage!in!de!hand!een!nog!betere!afweging!kunt!maken!over!uw!uitgaven.*
*
Marcel*Verstraaten,*voorzitter*werkgroep*Benchmark*
!
!
10!
!
!
!
!
!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
2!
!
!
11!
PARAMETER!
!
!
!
!
!
12!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
2.!Parameter!
!
Onderstaande!parameters!vormen!de!basis!voor!het!berekenen!van!de!
kosten!kengetallen!conform!de!NEN!2748!en!geven!tevens!de!mogelijkheid!
om!algemene!kengetallen!te!presenteren.!!
Definities*
!
Deelnemer!
Een!inschrijving!bij!een!MBO!organisatie!welke!wordt!geteld!waarbij!de!
deelnemer!actief!is!op!1!oktober!2013!van!het!betreffende!studiejaar!
(2013i2014),!ongeacht!de!bekostigingsstatus.!
!
Gewogen!deelnemer!
Het!aantal!gewogen!deelnemers!wordt,!gelijk!aan!de!bekostigingsregels,!
berekend!met!de!formule!BOLivoltijd!+!VO!(groen)!+!0,35*(BBL!+!BOLi
deeltijd!+!volwasseneneducatie!+!anders).!
!
Vierkante!meter!bruto!vloeroppervlak!(m2bvo)!
Oppervlakte!van!een!ruimte!of!groep!van!ruimten,!gemeten!op!vloerniveau!
langs!de!buitenomtrek!van!de!opgaande!scheidingsconstructies,!die!de!
desbetreffende!ruimte!of!groep!van!ruimte!omhullen!conform!NEN!1824!en!
2580.!
!
Fulltime`equivalent!(FTE)!
Een!rekeneenheid!waarmee!de!omvang!van!een!functie!of!de!personeelsi
sterkte&kan&worden&uitgedrukt.&Eén&fte&is&1.689&uur&(gelijk&aan&een!fte!van!
de!onderwijs!CAO)!per!jaar.!In!dit!onderzoek!wordt!gevraagd!naar!het!
aantal!fte!in!dienst!bij!de!organisatie!op!31!december!2013!(indien!de!
afwijking!in!dat!jaar!meer!dan!5%!betreft!wordt!het!gewogen!aantal!
gebruikt).!Externe!inhuur!is!hierin!uitgesloten.!
Resultaten*
!
In!het!onderzoek!van!2014!zijn!234.673!deelnemers!en!189.512!gewogen!
deelnemers!meegenomen.!Verdeeld!over!achttien!instellingen!en!1.647.670!
2
m2bvo!komt!het!kengetal !m2bvo!per!gewogen!deelnemer!uit!op!8,5.!Dit!
betekent!dat!een!gewogen!deelnemer!gemiddeld!8,5!m2bvo!van!het!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
2
!Hierbij!is!het!aantal!m2bvo!huur/!eigendom!inclusief!leegstand!en!exclusief!verhuur!
aan!derden!gehanteerd!(1.606.236)!
!
!
!
13!
!
onderwijsgebouw!tot!zijn!of!haar!beschikking!heeft.!Dit!is!een!belangrijk!
gegeven!om!bij!de!interpretatie!van!ieder!kostenkengetal!mee!te!nemen.!!
!
!
Boekjaar!2011!
Boekjaar!2012!
Boekjaar!2013!
ROC!groot!
8,9!
9,7!
8,2!
ROC!klein!
9,2!
8,8!
7,5!
AOC!
10,7!
11,9!
12,1!
Totaal!
9,0!
9,8!
8,5!
Tabel*A:*m2bvo*per*gewogen*deelnemer*per*referentiegroep*en*boekjaar*
!
De!verdeling!van!de!m2!van!een!gemiddelde!MBO!instelling!is!hieronder!
gepresenteerd.!!
!
*
*
Juridische!staat! !
15%!
!
gehuurd!
85%!
eigendom!
.!
Leegstand!
!
Verhuur!!
3%!
4%!
Jong!<10jr!(37%)!
Belegen!10i40jr!(48%)!
Oud!>40jr!(15%)!
Ouderdom!
!
!
!
!
m2!WO!kantoor!(33%)!
m2!WO!theorie!onderwijs!(20%)!
m2!WO!praktjk!onderwijs!(20%)!
m2!BVO!overig!(27%)!
.!
!
Ruimtesoort!
14!
!
!
!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
3!
!
!
15!
TOTALE!
KOSTEN!
!
!
!
!
16!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
3.!Totale!kosten!
Definities*
!
Met!de!totstandkoming!van!de!NEN!2748!(Nederlandse!norm:!termen!voor!
facilitaire!voorzieningen!–!rubricering!en!definiëring)!en!de!bijbehorende!
NTA!8101!(norm!technische!afspraak:!toegespitst!op!het!onderwijs)!en!NPR!
2744!(Nederlandse!praktijkrichtlijn:!toelichting!op!de!NEN!2748),!is!
eenduidigheid!mogelijk!binnen!het!vakgebied!van!facility!management.!
Deze!eenduidigheid!is!de!basis!waarop!onderzoekers!en!gebruikers!op!
transparante!en!betrouwbare!wijze!facilitaire!kengetallen!kunnen!
ontwikkelen!en!vergelijken.!
!
De!NEN!2748!is!gerubriceerd!op!basis!van!vijf!hoofdrubrieken!(functies),!
namelijk:!
!
Huisvesting;!
!
Diensten!en!middelen;!
!
Informatiei!en!communicatietechnologie!(ICT);!
!
Externe!voorzieningen;!
!
Facility!management!(FM).!
!
De!laatstgenoemde!functie,!facility!!management,!bevat!de!integrale!sturing!
van!voornoemde!rubrieken.!In!dit!onderzoek!wordt!de!functie!externe!
voorzieningen!buiten!beschouwing!gelaten.!!
!
Elke!functie!is!onderverdeeld!in!activiteiten,!zaken!en!subzaken.!Per!functie,!
activiteit,!zaak!en!subzaak!kunnen!de!volgende!kostensoorten!en!
opbrengsten!worden!onderscheiden:!
!
Kosten!eigen!personeel;!
!
Kosten!ingehuurde!of!ingekochte!goederen!en!diensten;!
!
Afschrijvingskosten;!
!
Rentekosten;!
!
Opbrengsten.!
!
In!dit!onderzoek!worden!de!afschrijvingsi!en!rentekosten!samen!
uitgevraagd!onder!de!categorie!‘vermogenskosten’!en!worden!de!
opbrengsten!meestal!in!de!categorie!‘kosten!ingekochte!goederen!en!
diensten’!verrekend.!
!
!
!
!
17!
!
Resultaten*
!
Bijna!€!368!miljoen!facilitaire!kosten!conform!de!NEN!2748!is!opgenomen!in!
dit!onderzoek.!Gemiddeld!vertegenwoordigen!deze!kosten!22%!van!de!
totale!concernkosten.!!
!
!
Boekjaar!2011!
Boekjaar!2012!
Boekjaar!2013!
Totaal!
€!1.984!
€!2.071!
€!1.986!
Tabel*B:*totale*facilitaire*kosten*per*gewogen*deelnemer*per*boekjaar*
!
De!(onderverdeling!van!de)!totale!kosten!van!een!gemiddelde!MBO!
instelling!is!hieronder!gepresenteerd.!!
*
Per!gewogen!deelnemer!
!
*
!
€!1.982!
€!1.950! €!2.112!
.!
Verdeling!kostensoort!
ROC!groot!
Personeel!
!
18%!
Ingekocht!
!
49%!
!
Verdeling!functies!
!
!
48%!
huisvesting!
26%!
diensten!&!middelen!
!
!
ROC!klein!
AOC!
Vermogen!
!
33%!
!
23%!
ICT!
3%!
facility!management!
18!
!
!
!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
4!
!
!
19!
HUISVESTING!
!
!
!
!
!
20!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
4.!Huisvesting!
Definities*
!
De!functie!huisvesting!van!de!NEN!2748!bestaat!uit!de!volgende!
activiteiten:!
!
Voorzien!in!gebouw,!installatie,!terrein!en!stallingsplaats!(1.1);!
!
Afdragen!van!belastingen!en!heffingen!(1.2);!!
!
Verzekeren!van!gebouw!(1.3);!!
!
Onderhouden!gebouw,!installatie,!terrein!en!stallingsplaats!(1.4);!
!
Muteren!(1.5);!
!
Energie!en!water!(1.6);!
!
Beheren!huisvesting!(1.7).!
!
Voorzien!in!gebouw,!installatie,!terrein!en!stallingsplaats!(1.1)!
Onder!deze!activiteit!worden!kosten!meegenomen!die!voortkomen!uit!het!
huren!of!in!eigendom!hebben!van!een!gebouw!(casco!+!inbouwpakket!
bestaande!uit!bouwkundige!onderdelen!en!installaties),!terrein!en!
stallingsplaatsen.!Het!grootste!deel!wordt!bepaald!door!huur,!afschrijving!
en!rente.!!
*
Afdragen!van!belastingen!en!heffingen!(1.2)*
De!verplichte!betaling!aan!overheidsinstantie(s)!met!een!direct!aanwijsbare!
tegenprestatie.!!
*
Verzekeren!van!gebouw!(1.3)!
Alle!verzekeringen!die!tot!een!betaling!in!de!vorm!van!een!premie!leiden.!
*
Onderhouden!gebouw,!installatie,!terrein!en!stallingsplaats!(1.4)*
Alle!activiteiten,!diensten!en!middelen!die!er!op!zijn!gericht!om!het!object!
in!zodanige!(technische)!staat!te!houden!dat!de!huurinkomsten!en/!of!
gebruikersmogelijkheden!zijn!gewaarborgd.!Zowel!planmatig!als!nieti
planmatig!betreffende!gebouw!(incl.!installaties)!en!terrein!(incl.!groen).!
*
Muteren!(1.5)!
De!kosten!die!worden!gemaakt!indien!het!gebruik!van!een!gebouw(deel)!
wordt!beëindigd!(verkoop,!verhuur,!afstoot!of!sloop).*
*
!
!
!
21!
!
Energie!en!water!(1.6)*
Abonnementskosten!voor!aansluiting!en!kosten!voor!levering!van!energie!
en!water!en!de!coördinatie!hierop.!
*
Beheren!huisvesting!(1.7)!
Het!betreft!hier!alle!kosten!(veelal!personeelskosten)!voor!het!verwerven,!
beheren/!exploiteren!van!de!huisvesting.!
Resultaten*
!
Ruim!€!175!miljoen!bedragen!de!huisvestingskosten!van!de!deelnemers!
over!het!boekjaar!2013.!Het!aandeel!in!de!totale!facilitaire!kosten!komt!
daarmee!uit!op!48%.!Van!de!totale!concernkosten!betreft!dit!11%.!
!
!
Boekjaar!2011!
Boekjaar!2012!
Boekjaar!2013!
ROC!groot!
€!106!
€!102!
€!115!
ROC!klein!
€!94!
€!85!
€!129!
AOC!
€!85!
€!90!
€!87!
Totaal!
€!103!
€!97!
€!115!
Tabel*C:*huisvestingskosten*per*m2bvo*per*referentiegroep*en*boekjaar*
!
!
ROC!groot!
ROC!klein!
AOC!
Totaal!
Boekjaar!2011!
€!952!
€!861!
€!915!
€!929!
Boekjaar!2012!
€!989!
€!744!
€!1.065!
€!952!
Boekjaar!2013!
€!944!
€!970!
€!1.030!
€!956!
Tabel*D:*huisvestingskosten*per*gewogen*deelnemer*per*referentiegroep*en*boekjaar*
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
1.1!(66%)!
1.2!(4%)!
1.3!(1%)!
1.4!(13%)!
1.5!(1%)!
1.6!(12%)!
Ingekocht!(50%)!
Vermogen!(44%)!
1.7!(3%)!
Figuur*A:*verdeling*huisvestingskosten**
naar*activiteiten*
*
*
!
!
Personeel!(6%)!
Figuur*B:*verdeling*huisvestingskosten*
naar*kostensoorten*
22!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
Voorzien!in!gebouw,!installatie,!terrein!en!stallingsplaats!(1.1)*
Bijna!€!117!miljoen!is!in!het!onderzoek!meegenomen!aan!kosten!voor!de!
activiteit!1.1.!Het!aandeel!in!de!totale!huisvestingskosten!komt!daarmee!uit!
op!66%.!!
!
*
* 1.1!per!m2bvo! !
€!78!
ROC!groot!
!€!100!!
!€!80!!
!€!60!!
!€!40!!
!€!20!!
!€!i!!!!
!€!67!!
€!89!
ROC!klein!
€!45!
AOC!
€!76!
Totaal!
!€!76!!
!€!62!!
Boekjaar! Boekjaar! Boekjaar!
2011!
2012!
2013!
.!
!
Personeel! Ingekocht!
!
1%!
!
!
!
!
!
33%!
!
Verdeling!kostensoort!
Vermogen!
!
66%!
!
23!
!
Onderhouden!gebouw,!installatie,!terrein!en!stallingsplaats!(1.4)!
Ruim!€!23!miljoen!is!in!het!onderzoek!meegenomen!aan!kosten!voor!de!
activiteit!1.4.!Het!aandeel!in!de!totale!huisvestingskosten!komt!daarmee!uit!
op!13%.!!
*
* 1.4!per!m2bvo! !
€!14!
ROC!groot!
€!14!
ROC!klein!
€!22!
AOC!
€!15!
Totaal!
!€!15!!
!€!16!!
!€!15!!
!€!15!!
!€!14!!
!€!14!!
!€!13!!
!€!13!!
!€!12!!
!€!12!!
!€!13!!
!€!13!!
Boekjaar! Boekjaar! Boekjaar!
2011!
2012!
2013!
.!
Personeel!
!
26%!
Verdeling!kostensoort!
Ingekocht!
!
74%!
!
!
!
!
24!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
Energie!en!water!(1.6)!
Ruim!€!20!miljoen!is!in!het!onderzoek!meegenomen!aan!kosten!voor!de!
activiteit!1.6.!Het!aandeel!in!de!totale!huisvestingskosten!komt!daarmee!uit!
op!12%.!!
*
*
1.6!per!m2bvo! !
€!14!
ROC!groot!
!€!14!!
!€!14!!
€!14!
ROC!klein!
€!12!
AOC!
€!14!
Totaal!
!€!14!!
!€!13!!
!€!13!!
!€!13!!
!€!12!!
!€!12!!
!€!12!!
!€!11!!
Boekjaar! Boekjaar! Boekjaar!
2011!
2012!
2013!
.!
Personeel!
!
1%!
!
!
!
!
*
!
!
Verdeling!kostensoort!
Ingekocht!
!
99%!
!
25!
!
Uit!de!FSR!werkgroep!huisvesting!
“Deze!benchmark!laat!een!daling!van!de!facilitaire!kosten!zien!en!ik!denk,!
dat!huisvesting!daaraan!een!bijdrage!levert!en!in!de!toekomst!ook!zeker!zal!
blijven!leveren.!Immers!de!facilitaire!organisatie!is!verder!
geprofessionaliseerd!en!dat!zien!we!bij!huisvesting!terug!in!strategische!
huisvestingsplannen,!betere!onderhoudsplannen!en!betere!benutting!en!
bezetting.!Dat!vertaalt!zich!in!een!beter!inzicht!in!de!huisvesting!en!
uiteindelijk!ook!in!betere!beheersing!van!kosten.!We!zien!een!daling!van!
het!aantal!vierkante!meter!brutovloeroppervlak!per!(gewogen)!deelnemer.!
Het!is!dan!ook!niet!verrassend,!dat!de!kosten!per!deelnemer!zijn!gedaald!en!
de!kosten!per!vierkante!meter!brutovloeroppervlak!zijn!gestegen.!Dikwijls!
worden!de!huidige!vierkante!meters!meer!en!intensiever!gebruikt,!hetgeen!
ook!direct!gevolgen!heeft!voor!meer!kosten!zoals!schoonmaak,!energie!en!
onderhoud.!!
!
Uit!de!trendvragen!blijkt,!dat!een!behoorlijke!variatie!is!bij!de!toedeling!van!
ruimten.!Vrijwel!iedereen!kent!een!relatie!met!het!aantal!deelnemers,!maar!
de!wijze!waarop!toedeling!plaats!vindt,!verschilt!nogal.!In!de!werkgroep!is!
gebleken!dat!het!ontwikkelen!van!een!uniforme!normering!van!vierkante!
meters!aan!opleidingen!een!lastige!is.!Parameters!zijn!in!ieder!geval!aantal!
deelnemers,!kosten!en!onderwijsprogramma’s.!We!zien!ook!steeds!meer!
dat!roostermakers!gekoppeld!worden!aan!de!facilitaire!organisatie,!zowel!
centraal!als!decentraal.”!
*
Henk*Leever,*voorzitter*werkgroep*huisvesting*
!
!
26!
!
!
!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
5
!
!
DIENSTEN!&!
MIDDELEN!
!
!
!
27!
28!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
5.!Diensten!&!middelen!
Definities*
!
De!functie!diensten!en!middelen!van!de!NEN!2748!bestaat!uit!de!volgende!
activiteiten:!
!
Voorzien!in!consumptieve!diensten!(2.1);!
!
Risicobeheersing!(2.2);!
!
Schoonmaken!(2.3);!
!
Verhuizen!(2.4);!
!
Documentmanagement!(2.5);!
!
Reststoffenmanagement!(2.6);!
!
Verstrekken!ruimten,!benodigdheden,!hulpmiddelen/!kleding!(2.7).!
!
Voorzien!in!consumptieve!diensten!(2.1)!
Onder!consumptieve!diensten!wordt!verstaan:!het!bedrijfsrestaurant,!de!
catering!op!de!vergaderplek!c.q.!werkplek!(banqueting),!drankeni!en!
versnaperingenautomaten!(vending!en!koffiecorners)!en!de!catering!ten!
behoeve!van!evenementen.!
!
Risicobeheersing!(2.2)!
De!bewaking,!beveiliging,!preventie!en!bestrijding!van!calamiteiten!en!de!
receptie!vallen!onder!de!activiteit!risicobeheersing.!Denk!hierbij!
bijvoorbeeld!aan!de!bedrijfshulpverlening,!EHBO,!blusmiddelen,!trainingen,!
brandmeldcentrale,!bewakingsapparatuur,!surveillanten!en!alarmopvolging.!
De!receptie!wordt,!in!afwijking!van!de!NEN!2748!waarbinnen!alleen!de!
activiteiten!ten!behoeve!van!het!begeleiden!van!de!bezoekersstroom!
worden!gerekend,!volledig!meegenomen.!!
!
Schoonmaken!en!reststoffenmanagement!(2.3!en!2.6)!
Tot!het!schoonmaken!wordt!gerekend!het!reinigen!van!het!onroerende!
goed!inclusief!de!inventaris!(vloer,!meubilair,!sanitair)!en!het!glas!
(glasbewassing!binneni!en!buitenzijde).!In!de!benchmark!worden!de!kosten!
ten!behoeve!van!reststoffenmanagement!(verzamelen,!opslaan,!afvoeren!
en!vernietigen!van!afval)!meegenomen!bij!deze!activiteit.!Binnen!de!NEN!
2748!is!dit!een!aparte!activiteit.!
!
!
!
!
29!
!
Verhuizen!(2.4)*
Het!fysiek!verplaatsen!van!een!organisatorische!eenheid!en!personen!wordt!
onder!verhuizen!verstaan.!Er!wordt!onderscheid!gemaakt!tussen!interne!
(binnen!een!gebouw)!en!externe!verhuizingen!(tussen!gebouwen).!
!
Documentmanagement!(2.5)!
Het!dupliceren!(reproductie),!transporteren!(verwerking!in!de!postkamer,!
postrondes!(ini!en!extern),!digitale!verwerking)!en!beheren!(archief)!van!
documenten.!
!
Verstrekken!van!ruimten,!benodigdheden,!hulpmiddelen!en!kleding!(2.7)!
Alle!activiteiten,!diensten!en!middelen!die!gericht!zijn!op!het!verstrekken!
van!losse!inrichting!(zowel!onderwijs!(theorie!en!praktijk!ruimten)!als!
ondersteuning),!kantoorbenodigdheden,!kantoorartikelen,!hulpmiddelen!
ter!ondersteuning!van!de!te!leveren!diensten!door!de!facilitaire!organisatie,!
groenvoorziening!binnen!(beplanting),!kunst,!bewegwijzering!en!
bedrijfskleding.!!
Resultaten*
!
Bijna!€!94!miljoen!bedragen!de!kosten!voor!diensten!&!middelen!van!de!
deelnemers!over!het!boekjaar!2013.!Het!aandeel!in!de!totale!facilitaire!
kosten!komt!daarmee!uit!op!26%.!Van!de!totale!concernkosten!betreft!dit!
6%.!
!
!
Boekjaar!2011!
Boekjaar!2012!
Boekjaar!2013!
ROC!groot!
€!63!
€!57!
€!61!
ROC!klein!
€!61!
€!60!
€!72!
AOC!
€!41!
€!43!
€!44!
Totaal!
€!57!
€!55!
€!61!
Tabel*E:*kosten*diensten*en*middelen*per*m2bvo*per*referentiegroep*en*boekjaar*
!
!
ROC!groot!
ROC!klein!
AOC!
Totaal!
Boekjaar!2011!
€!546!
€!565!
€!443!
€!549!
Boekjaar!2012!
€!543!
€!525!
€!510!
€!535!
Boekjaar!2013!
€!500!
€!545!
€!520!
€!510!
Tabel*F:*kosten*diensten*en*middelen*per*gewogen*deelnemer*per*referentiegroep*en*
boekjaar*
*
!
!
30!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
2.1!(10%)!
2.2!(16%)!
Personeel!(21%)!
2.3!(28%)!
Ingekocht!(59%)!
2.4!(1%)!
Vermogen!(20%)!
2.5!(17%)!
2.7!(28%)!
Figuur*C:*verdeling*kosten*diensten**
en*middelen*naar*activiteiten** *
Figuur*D:*verdeling*kosten*diensten*
en*middelen*naar*kostensoorten*
!
Voorzien!in!consumptieve!diensten!(2.1)!
Bijna!€!10!miljoen!is!in!het!onderzoek!meegenomen!aan!kosten!voor!deze!
activiteit.!Het!aandeel!in!de!kosten!diensten!en!middelen!komt!daarmee!uit!
op!10%.!!
*
2.1!per!gewogen!deelnemer!
!
*
€!45!
ROC!groot!
!€!55!!
€!76!
ROC!klein!
€!53!
AOC!
€!51!
Totaal!
!€!54!!
!€!54!!
!€!53!!
!€!52!!
!€!51!!
!€!51!!
!€!51!!
!€!50!!
!€!49!!
Boekjaar!Boekjaar!Boekjaar!
2011! 2012! 2013!
.!
Personeel!
!
25%!
!
!
Verdeling!kostensoort!
Ingekocht!
!
75%!
!
31!
!
Risicobeheersing!(2.2)!
Bijna!€!15!miljoen!is!in!het!onderzoek!meegenomen!aan!kosten!voor!deze!
activiteit.!Het!aandeel!in!de!kosten!diensten!en!middelen!komt!daarmee!uit!
op!16%.!!
!
2.2!per!gewogen!deelnemer!
*
!
*
€!84!
ROC!groot!
!€!120!!
!€!100!!
!€!109!!
€!81!
ROC!klein!
€!54!
AOC!
€!81!
Totaal!
!€!97!!
!€!81!!
!€!80!!
!€!60!!
!€!40!!
!€!20!!
!€!i!!!!
Boekjaar!Boekjaar!Boekjaar!
2011! 2012! 2013!
.!
Personeel!
Ingekocht!
!
!
76%!
!
!
Verdeling!kostensoort!
23%!
Vermogen!
!
!1%!
!
32!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
Schoonmaken!en!reststoffenmanagement!(2.3!en!2.6)!
Ruim!€!26!miljoen!is!in!het!onderzoek!meegenomen!aan!kosten!voor!deze!
activiteit.!Het!aandeel!in!de!kosten!diensten!en!middelen!komt!daarmee!uit!
op!28%.!!
2.3!per!m2bvo!
!
*
*
€!17!
ROC!groot!
!€!18!!
!€!17!!
!€!17!!
!€!16!!
!€!16!!
!€!15!!
!€!15!!
!€!14!!
!€!14!!
!€!13!!
€!20!
€!14!
ROC!klein!
AOC!
€!17!
Totaal!
!€!17!!
!€!15!!
!€!15!!
Boekjaar! Boekjaar! Boekjaar!
2011!
2012!
2013!
.!
Personeel!
!
Ingekocht!
!
7%!
!
!
Verdeling!kostensoort!
93%!
!
33!
!
Documentmanagement!(2.5)!
Ruim!€!15!miljoen!is!in!het!onderzoek!meegenomen!aan!kosten!voor!deze!
activiteit.!Het!aandeel!in!de!kosten!diensten!en!middelen!komt!daarmee!uit!
op!16%.!!
!
2.5!per!gewogen!deelnemer!
*
!
*
€!88!
ROC!groot!
!€!111!!
!€!120!!
!€!100!!
!€!99!!
€!76!
€!104!
ROC!klein!
AOC!
€!87!
Totaal!
!€!87!!
!€!80!!
!€!60!!
!€!40!!
!€!20!!
!€!i!!!!
Boekjaar!Boekjaar!Boekjaar!
2011! 2012! 2013!
.!
Personeel!
!
!
!
Ingekocht!
!
11%!
!
Verdeling!kostensoort!
89%!
34!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
Verstrekken!van!ruimten,!benodigdheden,!hulpmiddelen!en!kleding!(2.7)!
Ruim!€!25!miljoen!euro!is!in!het!onderzoek!meegenomen!aan!kosten!voor!
deze!activiteit.!Het!aandeel!in!de!kosten!diensten!en!middelen!komt!
daarmee!uit!op!28%.!!
2.7!per!gewogen!deelnemer!
*
!
*
€!139!
ROC!groot!
!€!145!!
€!151!
ROC!klein!
€!126!
AOC!
€!140!
Totaal!
!€!140!!
!€!140!!
!€!135!!
!€!130!!
!€!128!! !€!128!!
!€!125!!
!€!120!!
Boekjaar!Boekjaar!Boekjaar!
2011! 2012! 2013!
.!
Personeel!
!
7%!
Verdeling!kostensoort!
Ingekocht!
!
22%!
Vermogen!
!
71%!
!
!
!
!
35!
!
Uit!de!FSR!werkgroep!veiligheid!
“Er!is!een!toename!te!signaleren!in!instituten!die!kiezen!voor!een!integrale!
aanpak!van!veiligheid.!De!veiligheidsplannen!zijn!in!de!meeste!gevallen!op!
orde!en!er!wordt!meer!aandacht!besteed!aan!de!bekendheid!en!de!
doorwerking!hiervan!naar!medewerkers!en!studenten.!!
!
Inmiddels!worden!op!bijna!alle!MBO!instellingen!incidenten!geregistreerd!in!
een!registratiesysteem!en!vormen!op!die!manier!de!basis!waarop!
veiligheidsbeleid!kan!worden!bijgesteld.!Ook!is!de!samenwerking!met!
externe!partners!op!het!gebied!van!veiligheid!in!veel!gevallen!vastgelegd!in!
een!convenant.!
!
Veel!aandacht!gaat!uit!naar!de!plannen!rondom!crisisbeheersing!en!de!
communicatie!rondom!crisissituaties.!De!werkgroep!veiligheid!van!FSR!
heeft!dit!punt!voor!2014!ook!als!centraal!agendapunt!geagendeerd.!Tevens!
wordt!aandacht!gegeven!aan!de!borging!van!het!veiligheidsbeleid!in!de!
kwaliteitscyclus.”!
*
Henk*Meendering,*voorzitter*werkgroep*veiligheid*
!
!
36!
!
!
!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
6!
!
!
ICT!
!
!
!
!
37!
!
38!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
6.!ICT!
Definities*
!
De!functie!ICT!bestaat!uit!de!volgende!activiteiten:!
!
Informatiearchitectuur!(3.1);!
!
Technische!infrastructuur!(3.2);!
!
Management!en!ondersteuning!(3.3).!
!
De!totale!kosten!die!in!deze!functie!worden!meegenomen!komen!overeen!
met!de!kosten!zoals!bedoeld!in!de!NEN!2748,!echter!is!de!onderverdeling!
naar!activiteiten!in!dit!onderzoek!afwijkend!ten!opzichte!van!de!norm.!
Hiervoor!is!gekozen!daar!de!huidige!ICT!situatie!zich!beter!laat!indelen!
volgens!deze!indeling!dan!de!inzichten!die!tijdens!het!opstellen!van!de!
norm!aanwezig!waren.!
!
Informatiearchitectuur!(3.1)!
De!informatiearchitectuur!gaat!over!de!inrichting!van!de!
informatiehuishouding!van!de!organisatie(s).!De!informatiehuishouding!
betreft!de!gegevens,!de!applicaties!en!services!waarmee!de!gegevens!
kunnen!worden!opgeslagen,!geraadpleegd!et!cetera.!Ook!de!berichten!die!
zorgen!voor!de!informatie!uitwisseling,!zijn!onderdeel!hiervan.!Zowel!de!
geautomatiseerde!als!de!niet!geautomatiseerde!gegevensverwerking!
maken!deel!uit!van!de!informatiehuishouding.!Binnen!het!onderzoek!
worden!alleen!de!kosten!rondom!applicaties!gevraagd.!Het!betreft!de!
applicaties!voor!de!dagelijkse!uitvoering!van!het!productieproces!en!
applicaties!die!besturende!processen!van!plannen!en!begroten!en!
verantwoorden!en!analyseren!ondersteunen.!Denk!hierbij!aan!branche!
specifieke,!generieke!(standaard!werkplek)!en!bedrijfsondersteunings!
applicaties.!
!
Technische!infrastructuur!(3.2)!
De!technische!infrastructuur!biedt!een!werkplek,!server,!opslag!en!netwerk.!
De!werkplek!betreft!de!techniek!die!op!de!werkplek!aanwezig!is:!computing!
devices,!operation!system!en!client!application!services.!De!server!omvat!de!
ondersteunende!basisservers!die!nodig!zijn!om!de!Business!Application!
Services!te!laten!werken.!De!opslag!omvat!online!storage,!nearline!storage,!
offline!storage.!En!het!netwerk!omvat!DAN,!LAN,!WLAN,!Telecom,!
Operating!system!en!Network!devices.!
!
!
!
!
39!
!
Management!en!ondersteuning!(3.3)!
ICT!management!en!ondersteuning!betreft!de!leiding!en!de!ondersteuning!
van!de!ICT!afdeling.!!
Resultaten*
!
Ruim!€!84!miljoen!bedragen!de!ICT!kosten!van!de!deelnemers!over!het!
boekjaar!2013.!Het!aandeel!in!de!totale!facilitaire!kosten!komt!daarmee!uit!
op!23%.!Van!de!totale!concernkosten!betreft!dit!5%.!
!
!
Boekjaar!2011!
Boekjaar!2012!
Boekjaar!2013!
ROC!groot!
€!52!
€!50!
€!58!
ROC!klein!
€!48!
€!50!
€!49!
AOC!
€!42!
€!37!
€!41!
Totaal!
€!51!
€!48!
€!54!
Tabel*G:*ICT*kosten*per*m2bvo*per*referentiegroep*en*boekjaar*
!
!
ROC!groot!
ROC!klein!
AOC!
Totaal!
Boekjaar!2011!
€!450!
€!463!
€!453!
€!453!
Boekjaar!2012!
€!488!
€!455!
€!439!
€!477!
Boekjaar!2013!
€!475!
€!369!
€!493!
€!457!
Tabel*H:*ICT*kosten*per*gewogen*deelnemer*per*referentiegroep*en*boekjaar*
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
3.1!(30%)!
Personeel!(28%)!
3.2!(58%)!
Ingekocht!(43%)!
3.3!(12%)!
Vermogens!(29%)!
Figuur*E:*verdeling*ICT*kosten*
naar*activiteiten*
*
!
!
**
*
Figuur*F:*verdeling*ICT*kosten*
naar*kostensoorten*
40!
!
!
!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
7!
!
!
41!
FACILITY!
MANAGEMENT!
!
!
!
!
!
42!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
7.!Facility!Management!
Definities*
!
De!functie!facility!management!bestaat!uit!de!onderstaande!activiteiten:!
!
Voorzien!in!strategisch!facility!management!(5.1);!
!
Uitvoeren!van!het!bedrijfsbureau!(5.2)!
!
Uitvoeren!van!inkoopmanagement!(5.5).!
!
Het!betreft!de!integrale!sturing!van!de!functies!uit!voorgaande!
hoofdstukken,!huisvesting,!diensten!en!middelen,!informatiei!en!
communicatietechnologie!en!externe!voorzieningen.!Denk!hierbij!aan!
voorzien!in!facilitair!beleid,!marketing!en!innovatie!van!facility!
management,!het!voorzien!in!een!bedrijfsbureau!voor!administratie,!
planning!en!control,!secretariële!ondersteuning!en!de!personeelszaken!van!
de!facilitaire!functie,!het!voorzien!in!een!helpdesk,!c.q.!bewonersservice,!als!
ook!het!managen!van!risico’s,!inkoop,!informatie!en!kwaliteit.!
Resultaten*
!
Ruim!€!11!miljoen!bedragen!de!kosten!voor!facility!management!van!de!
deelnemers!over!het!boekjaar!2013.!Het!aandeel!in!de!totale!facilitaire!
kosten!komt!daarmee!uit!op!3%.!Van!de!totale!concernkosten!betreft!dit!
1%.!
!
!
Boekjaar!2011!
Boekjaar!2012!
Boekjaar!2013!
ROC!groot!
€!8!
€!6!
€!8!
ROC!klein!
€!6!
€!8!
€!9!
AOC!
€!6!
€!4!
€!4!
Totaal!
€!7!
€!6!
€!7!
Tabel*I:*kosten*facility*management*per*m2bvo*per*referentiegroep*en*boekjaar*
!
!
ROC!groot!
ROC!klein!
AOC!
Totaal!
Boekjaar!2011!
€!69!
€!58!
€!62!
€!66!
Boekjaar!2012!
€!62!
€!65!
€!50!
€!61!
Boekjaar!2013!
€!63!
€!66!
€!47!
€!62!
Tabel*J:*kosten*facility*management*per*gewogen*deelnemer*per*referentiegroep*en*
boekjaar*
!
!
!
!
43!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
5.1!(34%)!
Personeel!(87%)!
5.2!(47%)!
Ingekocht!(13%)!
5.3!(19%)!
Vermogen!(0%)!
Figuur*G:*verdeling*kosten*facility*
management*naar*activiteiten* *
*Figuur*H:*verdeling*kosten*facility*
management*naar*kostensoorten*
!
!
Uit!de!FSR!werkgroep!inkoop!
!
Organisatie*
“Net!als!in!boekjaar!2012!is!in!boekjaar!2013!bij!het!overgrote!deel!van!de!
deelnemers!(88%)!de!inkoopfunctie!ondergebracht!bij!facilitaire!zaken.!
Gemiddeld!wordt!2,4!fte!ingezet!op!de!inkoopfunctie.!Het!aantal!fte!dat!
zich!decentraal!bezighoudt!met!inkoop!is!bij!slechts!enkele!instellingen!
ingevuld!en!wellicht!bij!het!overgrote!andere!deel!niet!bekend.!De!
inkoopfunctie!is!centraal!of!als!mixvorm!georganiseerd.!Met!59%!mixvorm!
stijgt!deze!groep!licht!ten!opzichte!het!vorige!onderzoeksjaar.!Hierbij!is!
geen!significant!verschil!tussen!kleine,!grote!en!groene!instellingen.!
!
Inkoopvolume*en*aantal*leveranciers*
Het!gemiddelde!inkoopvolume!bedraagt!net!als!vorig!jaar!ruim!€!39!
miljoen.!Daarbij!is!nog!steeds!grote!variatie!te!zien!in!percentage!
beïnvloedbaar!inkoopvolume,!van!10%!tot!70%.!Het!aantal!facturen!per!
leverancier!is!met!4,9!zo’n!15!procent!lager!dan!in!2012.!!
!
!!
ROC!groot! ROC!klein!
AOC!
Totaal!
Aantal!facturen/!jaar!
22.525!
14.417!
7.569!
17.912!
Gemiddelde!
€!2.149!
€!1.477!
€!2.403! €!2.062!
factuurwaarde!
Aantal!leveranciers!
4.788!
1.736!
2.786!
3.923!
Tabel*K:*aantal*en*waarde*facturen*en*aantal*leveranciers*
!
!
44!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
82%!van!de!instellingen!heeft!een!vastgesteld!inkoopbeleid,!de!rest!heeft!
dit!in!voorbereiding.!76%!van!de!instellingen!heeft!een!spendianalyse!
uitgevoerd.!*
*
Contracten!
Net!als!in!2012!meldt!90%!van!de!instellingen!dat!zij!werken!met!een!
contractenregister.!Het!aantal!contracten!dat!zij!daarin!hebben!verwerkt!en!
de!inschatting!welk!aandeel!dat!van!het!totaal!uitmaakt,!verschilt!sterk.!Het!
aantal!contracten!dat!per!instelling!in!omloop!zou!zijn,!varieert!van!minder!
dan!100!tot!meer!dan!4.000.!
!
!!
ROC!groot! ROC!klein! AOC! Totaal!
Aantal!contracten!in!register!
500!
1.850!
270!
654!
%!contracten!in!register!
62%!
48%!
73%!
63%!
Aantal!verwachte!contracten!
806!
3.854!
370! 1.038!
Tabel*L:*aantal*contracten**
!
Aanbestedingen*
Het!aandeel!Europese!aanbestedingen!blijft!onveranderd!op!12%.!Het!
aantal!Europese!aanbestedingen!per!instelling!is!gestegen!van!vijf!naar!
zeven.!Daarnaast!zijn!per!instelling!gemiddeld!vier!openbare!
aanbestedingen,!tien!meervoudige!aanbestedingen!en!36!enkelvoudig!
onderhandse.!De!spreiding!in!de!aantallen!nietiEuropese!aanbestedingen!is!
echter!zo!groot!dat!de!vergelijkbaarheid!van!de!cijfers!niet!hoog!mag!
worden!ingeschat.”!
*
Cees*Sprangers,*lid*werkgroep*inkoop*
!
!
!
!
!
!
45!
46!
!
!
!
!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
8!
!
!
47!
NIEUWE!
NORM!
!
!
!
!
!
48!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
8.!Nieuwe!norm!
!
Jarenlang!hebben!specialisten!uit!diverse!landen!in!Europa!keihard!gewerkt!
aan!een!nieuwe!facilitaire!norm:!de!NEN!EN!15221.!Een!nieuwe!norm!die!
aansluit!bij!de!facilitaire!organisatie!anno!2014.!De!‘nieuwe’!facilitaire!norm!
NEN!EN!15221!vervangt!de!(ver)oude(rde)!norm!NEN!2748.!!
!
De!komende!jaren!zal!de!nieuwe!norm!meer!en!meer!worden!toegepast,!in!
het!facilitaire!werkveld!en!in!dit!onderzoek.!Facility!managers!kunnen!de!
norm!gebruiken!bij!het!structureren!en!organiseren!van!de!organisatie.!!
!
Fier.fm!gebruikt!de!NEN!EN!15221!in!haar!dienstverlening,!onder!andere!in!
de!benchmarks.!Het!afgelopen!jaar!is!op!diverse!momenten!aandacht!
besteed!aan!de!norm;!wat!deze!inhoudt,!waar!de!verschillen!zitten!met!de!
NEN!2748!en!wat!organisaties!ermee!kunnen.!Dit!met!als!doel!om!de!markt!
te!laten!‘wennen’!aan!de!nieuwe!norm.!Ook!in!dit!onderzoek!is!hiervoor!
een!eerste!aanzet!gedaan!zodat!een!geleidelijke!overgang!van!de!oude!naar!
de!nieuwe!norm!nagestreefd!kan!worden.!!
!
In!dit!hoofdstuk!geven!schenken!wij!aandacht!aan!standaardiseren,!de!NEN!
EN!15221,!de!verschillen!met!de!NEN!2748!en!een!eerste!vertaling!in!cijfers.!
!
Standaardiseren!
Allereerst!de!vraag:!waarom!een!norm?!Waarom!standaardiseren?!!
!
Een!norm!of!standaard!is!een!document!met!erkende!afspraken,!
specificaties!of!criteria!over!een!product,!een!dienst!of!een!methode.!
Standaarden!kunnen!vastgelegd!worden!binnen!een!bedrijf!of!organisatie,!
binnen!een!consortium!van!organisaties!of!door!erkende!standaardisatiei
organisaties.!!
!
Gezien!vanuit!bijvoorbeeld!een!bepaalde!sector!of!de!Europese!unie!
vergemakkelijken!normen!de!uitwisseling,!of!de!Europese!eenwording!en!
de!economische!groei.!Met!een!norm!kan!letterlijk!worden!bepaald!wat!de!
‘standaard!is’;!door!dezelfde!begrippen!en!omschrijvingen!te!hanteren!
wordt!een!duiding!gegeven!aan!het!vakgebied!en!onderdelen!daarvan.!
Door!de!standaard!kan!ook!een!vergelijk!worden!gemaakt,!kan!een!
benchmark!worden!uitgevoerd!en!verbeteringen!worden!aangebracht.!
!!
!
!
!
49!
!
De!zeven!delen!
De!NEN!EN!15221!bestaat!uit!zeven!delen:!
1. Termen!en!definities;!
2. Richtlijn!tot!het!opstellen!van!facility!management!
overeenkomsten;!
3. Richtlijn!hoe!kwaliteit!in!facility!management!te!verwerven/!
garanderen;!
4. Taxonomie:!indeling,!classificatie!en!structuren!in!facility!
management;!
5. Richtlijn!voor!de!ontwikkeling!en!verbetering!van!processen;!
6. Methode!voor!meting!van!inhoud!en!ruimte!voor!facility!
management!(vervangt!niet!de!NEN!2580!);!
7. Richtlijn!voor!benchmarking!van!prestaties!in!facility!
management.!
!
Verschillen!
De!nieuwe!norm!is!veel!meer!omvattend!dan!de!NEN!2748.!Gaf!de!NEN!
2748!vooral!een!duiding!en!mogelijkheden!om!de!kosten!op!een!eenduidige!
manier!te!verzamelen,!de!NEN!EN!15221!biedt!voor!elke!facility!manager!op!
vele!terreinen!nuttige!handvatten.!!
!
Bijvoorbeeld!bij!het!opstellen!van!dienstverleningsovereenkomsten,!het!
verbeteren!van!processen,!het!inzichtelijk!maken!van!kwaliteit!en!het!
benchmarken!van!facilitaire!prestaties.!In!de!nieuwe!norm!liggen!naast!
benchmarkmogelijkheden!op!kosten,!ook!mogelijkheden!voor!het!
benchmarken!op!klanttevredenheid.!Een!onderdeel!wat!Fier.fm!nu!reeds!
voor!diverse!benchmarkdeelnemers!uitvoert!en!waarbij!de!
klanttevredenheid!aan!de!kosten!wordt!gekoppeld.!
!
Maar!bovenal:!de!NEN!2748!was!op!veel!terreinen!verouderd!en!werd!
alleen!in!Nederland!gehanteerd.!De!nieuwe!facilitaire!norm!is!(gelukkig!voor!
ons!Nederlanders)!grotendeels!gebaseerd!op!de!NEN!2748!en!past!weer!bij!
de!huidige!tijdsperiode,!bij!de!laatste!stand!van!zaken!in!het!facilitaire!
vakgebied.!Het!maakt!een!benchmark!tussen!MBO!instellingen!in!
Nederland!en!ook!buiten!onze!landsgrenzen!mogelijk.!!
!
De!gehanteerde!structuur,!de!duiding!van!facility!management!is!anders:!
Dit!begint!bij!het!eerste!deel.!Dit!deel!gaat!over!de!belangrijkste!termen!en!
definities!in!facility!management!en!geeft!inzicht!in!de!scope!van!dit!
vakgebied.!Facility!Management!wordt!verdeeld!over:!
!
!
50!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
•
•
Ruimte!&!infrastructuur!(zoals!de!accommodatie,!de!werkplek,!de!
technische!infrastructuur!en!ook!schoonmaak);!
Mens!&!organisatie!(zoals!alle!activiteiten!ten!aanzien!van!
gezondheid,!veiligheid,!gastvrijheid,!ICT!en!logistiek).!
!
Een!ander!groot!verschil!is!de!veel!bredere!scope!van!de!NEN!EN!15221.!
Onder!de!‘hoofdkop’!vallen!niet!alleen!de!voor!facility!managers!
gebruikelijke!en!herkenbare!activiteiten!zoals!huisvesting,!consumptieve!
diensten,!schoonmaak!en!beveiliging.!Ook!personeelszaken,!financiën,!
juridische!zaken!en!zelfs!marketing!zijn!benoemd.!Overigens!hanteert!
Fier.fm!‘Bedrijfsvoering’!als!benaming!voor!de!‘hoofdkop’!waar!al!deze!
groepen!(en!vaak!dus!afdelingen)!onder!zijn!gerangschikt.!Ook!op!deze!
bedrijfsvoeringsterreinen!is!Fier.fm!aan!de!slag!met!het!uitwerken!van!de!
activiteiten!en!het!uitvoeren!van!benchmarks.!
!
Tenslotte!
De!NEN!EN!15221!vervangt!de!NEN!2748.!Deze!laatste!bestaat!officieel!niet!
meer.!Wel!is!het!zo!dat!pas!als!‘de!markt’,!u!en!andere!MBO!instellingen,!
deze!nieuwe!norm!ook!daadwerkelijk!gaan!gebruiken!de!oude!norm!in!de!
vergetelheid!zal!raken.!Dit!zal!echter!ongetwijfeld!gaan!gebeuren.!En!het!is!
in!die!zin!net!als!met!een!nieuwe!munteenheid:!op!een!gegeven!moment!
kunt!u!het!oude!geld!niet!meer!gebruiken.!Doe!uw!voordeel!met!de!NEN!EN!
15221!en!steek!dus!uw!licht!er!over!op.!
!
Vertaling!
Om!alvast!kennis!te!maken!met!de!indeling!conform!de!nieuwe!norm!
hebben!wij!een!eerste!vertaling!gemaakt!met!behulp!van!een!aantal!extra!
vragen!waar!bijvoorbeeld!gevraagd!is!naar!het!aandeel!afval!binnen!de!
schoonmaakkosten.!De!drie!hoofdonderdelen!worden!gevormd!door!
Ruimte!en!Infrastructuur,!Mens!en!Organisatie!en!Management!en!
Ondersteuning.!!
!
!€!135,!7%!
!
!
!
Ruimte!en!infrastructuur!
!
Mens!en!Organisate!
!
! !€!616!,!31%!
Management!en!ondersteuning!
!
!€!1.212!,!62%!
!
Figuur*I:*verdeling*kosten*per*gewogen*deelnemer*conform*NENEN15221*(vertaling)*
!
!
!
51!
!
!!
!!
gew.!deeln.!
m2bvo!
Ruimte!en!infrastructuur!
1!
Huisvesting3!
1.1!
Accommodatie!
1.2!
Terrein!
1.3!
Schoonmaak!
1.4!
Werkplekomgeving!
**
***
!!
!!
!!
***
*
!!
Mens!en!Organisatie!
2!
Facilitaire!Diensten4!
2.1!
BHV,!ARBO,!Beveiliging!en!Milieu!
2.2!
Gastheerschap!
2.3!
Bedrijfskleding!
2.4!
Kantoorartikelen!
2.5!
Verhuizen!
3!
ICT5!
3.1!
Informatiearchitectuur:!applicaties!
3.2!
Technische!infrastructuur!
4!
Logistiek6!
4.1!i!
Reproductie,!post!en!archief!
4.3!
4.5!
Mediatheek/!bibliotheek!
!!
!!
Management!en!ondersteuning!
5!
Management!en!ondersteuning7!
5.1!
Management,!advies!en!ondersteuning!
!€!1.212!
!€!927!
!€!9!
!€!148!!
!€!128!!
!€!149!
!€!114!
!€!1!!
!€!18!!
!€!16!!
!€!145!
!€!58!
!€!78!
!€!i!!!!
!€!3!!
!€!6!
!€!385!!
!€!130!!
!€!255!!
!€!86!
!€!85!!
!€!18!
!€!7!!
!€!10!!
!€!i!!!!
!€!i!!
!€!1!!
!€!47!!
!€!16!!
!€!31!!
!€!11!!
!€!11!!
!€!i!!!!
!!
!
!€!135!!
!€!135!!
!€!i!!!!
!!
!
!€!17!!
!€!17!!
Tabel*M:*kosten*per*gewogen*deelnemer*of*m2bvo*per*onderdeel*conform*
NENEN15221*(vertaald*vanuit*NEN*2748).*In*de*voetnoot*is*aangegeven*uit*welke*
NEN2748*activiteiten*de*NENEN15221*onderdelen*zijn*opgebouwd.*
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
3
!Accommodatie:!1.1!(excl.!terrein),!1.2,!1.3,!1.4!(excl.!terrein),!1.6!en!deel!van!2.3!
(afval).!Terrein:!deel!van!1.1!(terrein)!en!deel!van!1.4!(terrein).!Schoonmaak:!2.3!
(excl.!afval).!Werkplekomgeving:!2.7!(excl.!kantoorartikelen).!
4
!BHV:!2.2!(excl.!receptie).!Gastheerschap:!2.1,!deel!van!2.2!(receptie)!en!arbo.!
Kantoorartikelen:!deel!van!2.7!(kantoorartikelen).!Verhuizen:!2.4.!
5
!ICT:!3.1!en!3.2.!
6
!Logistiek:!2.5!en!mediai/bibliotheek.!
7
!Management!en!ondersteuning:!1.7,!3.3,!5.1!en!5.2.!
!
!
52!
!
!
!
!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
9!
!
!
THEMA!
!
!
!
!
53!
54!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
9.!Thema!toekomstgerichtheid!
!
Het!onderwijs!staat!aan!de!vooravond!van!ingrijpende!maatregelen!welke!
ingegeven!worden!door!diverse!ontwikkelingen.!Met!name!demografische!
ontwikkelingen!spelen!een!rol.!Denk!daarbij!aan!de!terugloop!van!de!
deelnemersaantallen!en!de!vergrijzing!van!het!lerarenapparaat.!Althans,!
dat!is!de!beeldvorming!van!de!onderzoekers.!Aan!de!deelnemers!is!
gevraagd!in!hoeverre!dit!van!toepassing!is!binnen!de!eigen!organisatie.!
!
Ontwikkelingen!
8
Op!alle!‘destep’ !gebieden!spelen!ontwikkelingen!die!de!komende!vijf!jaren!
invloed!hebben!op!een!of!meerdere!facilitaire!organisaties.!Op!het!gebied!
‘demografisch’!spelen!ontwikkelingen!die!invloed!zullen!hebben!op!bijna!
alle!facilitaire!organisaties!(94%).!‘Economisch’!en!‘technologisch’!volgen!op!
de!tweede!en!derde!plaats!met!respectievelijk!63%!en!50%.!
38%!
politek!
economisch!
technologisch!
sociologisch!
ecologisch!
demografisch!
63%!
50%!
19%!
19%!
94%!
0%!
10%! 20%! 30%! 40%! 50%! 60%! 70%! 80%! 90%! 100%!
Figuur*J:*gebieden*waar*ontwikkelingen*plaatsvinden*die*volgens*de*deelnemers*
invloed*hebben*op*de*facilitaire*organisaties*
!
!
De!meeste!impact!wordt!verwacht!vanuit!de!demografische!hoek.!63%!
geeft!aan!dat!deze!ontwikkeling!van!alle!ontwikkelingen!de!meeste!impact!
op!de!facilitaire!organisatie!heeft.!Het!gaat!dan!met!name!om!de!verwachte!
terugloop!van!het!aantal!deelnemers.!!
!
Maatregelen!
Bovengenoemde!ontwikkelingen!vragen,!ook!van!de!facilitaire!organisatie,!
om!creatieve!maatregelen.!Maatregelen!rondom!personeel!en!huisvesting!
zijn!de!meest!genoemde.!Bij!personeel!gaat!het!om!de!inzet!van!minder!en!
meer!flexibele!mensen.!Voorbeelden!die!door!de!deelnemers!worden!
genoemd!zijn:!natuurlijk!verloop,!reorganisatie!ondersteuning,!flexibele!
schil,!flexibiliteit!vergroten/!multiiinzetbaar.!Opvallend!is!dat!deze!
maatregelen!met!name!bij!de!grotere!instellingen!van!toepassing!zijn.!Bij!de!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
8
!
!
!demografisch,!economisch,!sociologisch,!technologisch,!ecologisch!en!politiek!
!
55!
!
kleinere!en!middelgrote!organisaties!daarentegen!ligt!de!focus!meer!op!
huisvestingsgebied.!Het!gaat!dan!om!betere!benutting,!flexibele!vierkante!
meters!en!het!afstoten!van!(delen!van)!locaties.!
!
Het!merendeel!van!de!organisaties!behandelt!tijdens!een!overleg!op!
directieniveau!en!binnen!de!facilitaire!afdeling!de!lange!termijn!ontwiki
kelingen.!Met!de!leverancier!of!andere!ondersteunende!afdelingen!staat!dit!
onderwerp!nog!nauwelijks!op!de!agenda.!Slechts!20%!heeft!in!de!facilitaire!
visie,!strategie!of!het!jaarplan!de!ontwikkelingen!geen!plaats!gegeven.!
!
Prognoses!
Het!Ministerie!van!Onderwijs,!Cultuur!en!Wetenschap!brengt!de!landelijke!
trends!en!kaart!in!presenteert!deze!in!het!rapport!‘Trends!in!beeld.!Uit!de!
laatste!versie!blijkt!dat!het!aantal!deelnemers!in!de!MBO!sector!de!
komende!jaren!nog!licht!zal!groeien,!maar!dat!vanaf!2018!de!daling!wordt!
ingezet!met!zo’n!15%!tussen!2020!en!2030.!!
!
Figuur*K:*ontwikkeling*van*het*aantal*deelnemers*per*sector*incl.*groen*onderwijs,*
index*1995*=*100*(bron:*Trends*in*beeld*2013,*Ministerie*van*OCW)*
*
Alle!individuele!organisaties!die!deelnemen!aan!de!MBO!Facilitaire!
Benchmark!maken!prognoses.!Deze!hebben!met!name!aandacht!voor!de!
aantallen!deelnemers.!Het!aantal!medewerkers!wordt!bij!het!merendeel!
ook!meegenomen.!De!samenstelling!wordt!vaker!bij!de!medewerkers!dan!
bij!de!deelnemers!in!kaart!gebracht.!Daarnaast!worden!prognoses!op!de!
korte!termijn!(<2!jaar)!vaker!gemaakt!dan!die!voor!de!lange!termijn!(>5!
jaar).!Voor!het!vormgeven!van!facilitaire!beleidsplannen!worden!zowel!de!
prognoses!voor!de!korte!als!de!lange!termijn!toegepast,!waarbij!een!
minimaal!accent!bij!de!korte!termijn!ligt.
!
!
56!
!
!
!
!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
!
BIJLAGEN!
!
!
!
!
!
57!
58!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
Bijlagen!
A.*Verantwoording*
!
De!MBO!Facilitaire!Benchmark!is!in!2014!voor!de!elfde!keer!uitgevoerd.!Dit!
onderzoek!geeft!de!situatie!weer!binnen!de!facilitaire!organisatie!over!het!
boekjaar!2013!van!een!groot!aantal!MBO!organisaties.!Tevens!worden!
trends!weergegeven!over!meerdere!jaren!indien!gegevens!voorhanden!zijn.!!
!
Proces!totstandkoming!resultaten!
De!informatiebijeenkomst!heeft!op!21!januari!en!de!startbijeenkomst!op!12!
maart!plaatsgevonden.!Tijdens!deze!bijeenkomsten!zijn!de!(potentiële)!
deelnemers!geïnformeerd!over!de!aanpak!en!is!de!kennis!over!en!
toepasbaarheid!van!de!NEN!2748!opgefrist.!!
!
De!web!applicatie!www.benchmark.fm!is!op!1!maart!geopend!voor!de!
deelnemers.!Tot!en!met!1!juni!was!het!mogelijk!de!gegevens!aan!te!leveren!
en!op!de!web!applicatie!in!te!voeren.!In!mei!heeft!bijna!iedere!organisatie!
deelgenomen!aan!een!(regionale)!validatiesessie!die!door!één!van!de!
adviseurs!van!Fier.fm!is!georganiseerd!om!een!controle!op!de!cijfers!uit!te!
voeren!en!de!organisaties!te!ondersteunen!bij!het!aanleveren/!vertalen!van!
de!gegevens!waar!nodig.!Op!20!mei!is!een!eerste!kostenoverzicht!opgesteld!
(op!basis!van!de!gegevens!van!19!mei).!Op!basis!van!dit!overzicht!is!een!
individuele!kostensheet!inclusief!opvallende!zaken!beschikbaar!gesteld.!
Deze!vormde!het!uitgangspunt!van!een!tweede!validatieslag.!
!
In!juni!zijn!de!aangeleverde!gegevens!verwerkt,!geanalyseerd!en!
vormgegeven!in!een!conceptrapportage.!Deze!conceptversie!is!11!juni!
voorgelegd!aan!de!werkgroep!benchmarken.!Vervolgens!is!deze!met!enkele!
aanpassingen!aan!de!deelnemers!op!13!juni!verstuurd.!Indien!verklaringen!
of!aanvullende!informatie!door!de!deelnemers!zijn!aangedragen,!zijn!deze!
opgenomen!bij!het!betreffende!onderdeel!in!bijlage!E.!!
!
Ondanks!deze!drie!controles!is!het!voor!Fier.fm!onmogelijk!te!garanderen!
dat!alle!gegevens!die!voor!de!analyse!zijn!gebruikt!ook!juist!zijn.!Benadrukt!
wordt!dat!in!eerste!instantie!de!verantwoordelijkheid!bij!de!betrokken!MBO!
organisaties!ligt!om!de!gegevens!goed!aan!te!leveren,!conform!de!
gehanteerde!definities!en!regels.!
!
!
!
!
59!
!
In!juli!zijn!de!laatste!wijzigingen!verwerkt,!analyses!gemaakt!en!is!de!
definitieve!rapportage!tot!stand!gekomen.!Dit!definitieve!rapport!wordt!
begin!september!onder!de!deelnemers!verspreid.!Op!16!september!wordt!
een!benchmarkcongres!georganiseerd!(voor!alle!benchmarkdeelnemers!van!
Fier.fm).!En!op!2!oktober!vindt!de!rondetafelbijeenkomst!(voor!MBO)!plaats!
om!aan!de!slag!te!gaan!met!de!resultaten.!Tijdens!het!FSR!jaarcongres,!dat!
op!6!november!plaatsvindt,!zal!aandacht!worden!besteed!aan!het!
onderzoek!en!de!resultaten!middels!workshops.!
!
Via!de!website!www.bechmark.fm!is!het!mogelijk!om,!naast!het!aanleveren!
van!gegevens,!documenten!voortkomend!uit!de!MBO!Facilitaire!Benchmark!
(verslagen,!presentaties,!(concept)rapportages,!e.d.)!te!raadplegen.!
Hiervoor!zijn!organisatiegebonden!inloggegevens!nodig.!Deze!zijn!aan!het!
begin!van!het!project!verstrekt!aan!de!hoofdcontactpersoon.!
!
Rapportage!
De!opgenomen!kosten!in!dit!onderzoek!worden!gedefinieerd!en!
afgebakend!aan!de!hand!van!de!NEN!2748/!NTA!8101.!In!de!rapportage!
wordt!een!gewogen!gemiddelde!uitgerekend!bij!de!kengetallen.!Dit!is!een!
gemiddelde!waarvan!de!waarde!het!meest!beïnvloed!wordt!door!de!
getallen!met!het!grootste!gewicht.!Dit!gemiddelde!wordt!alleen!berekend!
over!kengetallen!waarbij!zowel!waarden!zijn!ingevuld!bij!de!noemer!als!de!
teller.!
!
In!de!tabellen!is!een!resultaat!per!organisatie!en!een!(gewogen)!gemiddelde!
opgenomen.!U!kunt!hierdoor!op!twee!manieren!conclusies!trekken!uit!deze!
resultaten,!namelijk!door!te!beredeneren!hoe!u!ten!opzichte!van!het!
gemiddelde!scoort!en!hoe!u!ten!opzichte!van!vergelijkbare!organisaties!
scoort.!Bij!het!uitbrengen!van!de!definitieve!rapportage!is!de!online!
benchmark!tool!op!www.benchmark.fm!beschikbaar!gesteld.!Hierop!kunt!u!
zelf!criteria!instellen!en!op!basis!daarvan!vergelijken.!
!
Indien!deelnemende!organisaties!gegevens!(op!een!onderdeel)!niet!hebben!
aangeleverd,!zijn!zij!niet!in!de!figuren!en!tabellen!weergegeven.!!
!
De!vertrouwelijkheid!van!de!benchmark!ligt!besloten!in!het!onderzoek.!Bij!
aanvang!van!het!traject!is,!in!de!overeenkomst!opgenomen!dat!de!
gegevens!van!de!individuele!deelnemers!bestemd!zijn!voor!de!deelnemers!
en!binnen!de!deelnemende!organisaties!blijven!en!niet!aan!derden!worden!
verstrekt.!Dit!geldt!voor!alle!betrokken!partijen.!
!
!
!
60!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
Betrokkenen!
Verschillende!partijen!zijn!betrokken!bij!de!totstandkoming!van!de!MBO!
Facilitaire!Benchmark:!deelnemende!MBO!organisaties,!FSR!Werkgroep!
Benchmarken,!MBOiraad!en!Fier.fm.!Alle!betrokkenen!zijn!opgenomen!in!
bijlage!B.!
!
De!MBO!Facilitaire!Benchmark!wordt!geïnitieerd!door!het!FSR!en!
uitgevoerd!door!Fier.fm.!Deelnemende!onderwijsorganisaties!hebben!
individueel!een!contract!afgesloten!met!het!FSR.!Het!FSR!heeft!een!contract!
afgesloten!met!Fier.fm!waarbij!het!FSR!als!opdrachtgever!fungeert.!
!
Het!project!wordt!gestuurd!vanuit!de!Werkgroep!Benchmarken!(onderdeel!
FSR),!onder!leiding!van!Marcel!Verstraaten.!De!werkgroep!bestaat!uit!
Marcel!Verstraaten!(voorzitter),!Harry!Burggraaf,!Marcel!van!Etten!en!Joris!
van!den!Heuvel.!In!deze!werkgroep!neemt,!desgewenst,!Fier.fm!zitting!
tijdens!overleggen!om!als!adviseur!op!te!treden.!De!werkgroep!heeft!de!rol!
om!jaarlijks!het!project,!zowel!inhoudelijk!als!projectmatig,!in!te!richten!
tijdens!een!viertal!vergaderingen.!!
!
Dit!jaar!nemen!19!organisaties!deel!aan!het!traject!en!hebben!18!
organisaties!hun!gegevens!aangeleverd.!Regio!College!heeft!dit!jaar!andere!
prioriteiten!en!neemt!deel!als!passieve!deelnemer.!De!actieve!deelnemers!
vertegenwoordigen!42%!van!het!totaal!aantal!landelijke!ongewogen!
deelnemers!binnen!de!MBO!sector!(excl.!educatie!en!VO(groen)).!In!2011!
was!dat!56%,!in!2012!46%!en!in!2013!51%.*!
!
De!projectorganisatie!vanuit!Fier.fm!wordt!bemenst!door!Sheryl!Limburg!
(projectleider!en!aanspreekpunt!voor!het!FSR!en!de!deelnemers)!en!Froukje!
Terpstra.!Beiden!zijn!adviseur!en!eigenaar!van!Fier.fm!en!gespecialiseerd!in!
benchmarkonderzoeken!op!het!gebied!van!Facility!Management.!Nihat!
Yilmaz!levert!vanuit!het!FSR!diverse!secretariële!werkzaamheden.!!!
!
Ontwikkeling!
Begin!2015!zullen!wij!het!plan!voor!het!onderzoek!2015!over!boekjaar!2014!
communiceren.!Samen!met!de!werkgroep!zal!het!plan!worden!
vormgegeven.!Hierin!spelen!de!uitkomsten!van!de!in!het!najaar!uit!te!
voeren!evaluatie!onder!de!deelnemers!een!belangrijke!rol.!
!
!
!
!
B.*Betrokkenen*
!
De!hoofdcontactpersonen!van!de!deelnemende!organisaties!
Organisatie!
Naam!
Albeda!College!
Sjaan!Broekzitter!
AOC!Oost!
Arjan!Broeks!
Citaverde!College!
Ans!Christophe!
Deltion!College!
Margon!voor!de!Poort!
Friesland!College!
Homme!Peereboom!
Graafschap!College!
Lianne!te!Winkel!
Helicon!College!
Anita!Booij!
Horizon!College!
Lieuwe!Elzinga!
Landstede!
Piet!van!der!Vegt!
Regio!College!
Sonja!van!der!Hijden!
ROC!de!Leijgraaf!
Marcel!Verstraaten!
ROC!Flevoland!
Jos!Reizevoort!
ROC!Midden!Nederland!
Jan!Eilers!
ROC!Nova!College!
Jan!Verbeek!
ROC!van!Amsterdam!
Jos!Reizevoort!
ROC!van!Twente!
Koos!de!Groot!
Scalda!
Chris!Heiligers!
Stichting!Aeres!Groep!(Groenhorst)!
Dick!van!den!Dool!
Summa!College!
Fieke!de!Wit!
!
De!FSR!werkgroep!benchmark!
Organisatie!
Naam!
ROC!de!Leijgraaf!
Marcel!Verstraaten!
ROC!West!Brabant!
Marcel!van!Etten!
Wellantcollege!
Joris!van!den!Heuvel!
Zadkine!
Harry!Burggraaf!
!
De!projectorganisatie!
Organisatie!
Naam!
Fier.fm!
Sheryl!Limburg!
Fier.fm!
Froukje!Terpstra!
FSR!
Nihat!Yilmaz!
!
!
61!
62!
[MBO!FACILITAIRE!BENCHMARK!!2014]!
!
C.*Over*Fier.fm*
!
Facilitair!advies`!en!onderzoeksbureau!
Op!een!persoonlijke!manier!facilitaire!organisaties!professioneler!maken.!
Dat!is!de!missie!waar!de!adviseurs!van!Fier.fm!dagelijks!aan!werken.!Dit!
doen!wij!met!een!duidelijk,!kort!verhaal!wat!tot!denken!aanzet.!In!onze!
opdrachten!worden!kennis!en!ervaring!altijd!gecombineerd!met!een!flinke!
dosis!enthousiasme!en!plezier.!
!!
Inzicht,!doorzicht!en!daadkracht!binnen!de!publieke!sector!
Inzicht,!doorzicht!en!daadkracht:!onze!drie!pijlers!waarmee!we!organisaties!
in!staat!stellen!in!controle!te!zijn,!te!leren!en!te!verbeteren.!Dit!doen!we!
met!name!binnen!de!publieke!sector.!Voorbeelden!hiervan!zijn!de!
ondersteuning!bij!visiei!en!strategieontwikkeling,!benchmarking,!
kennisuitwisseling!en!prestatiemetingen.!
!
D.*Over*FSR*
!
Roc’s,!aoc’s!en!vakinstellingen!werken!op!facilitair!gebied!samen.!Dit!doen!
zij!binnen!het!Facilitair!Samenwerkingverband!Roc's,!aoc's!en!
vakinstellingen!(FSR).!Dit!is!het!platform!van!de!MBO!Raad!waar!
medewerkers!die!werkzaam!zijn!binnen!de!facilitaire!diensten!van!de!mboi
scholen!kennis!delen!en!krachten!bundelen.!Bij!het!FSR!zijn!49!mboischolen!
aangesloten.!Daarmee!vertegenwoordigt!het!platform!85%!van!de!mboi
sector,!als!percentage!van!het!aantal!leerlingen.!
!
E.*Resultaten*in*detail*
In!deze!anonieme!rapportage!is!bijlage!E!met!daarin!de!gegevens!in!meer!
detail!en!per!organisatie!niet!opgenomen.!Deze!gegevens!zijn!alleen!
beschikbaar!voor!deelnemende!organisaties.!!
!
Meer*informatie*
Heeft!u!interesse!om!volgend!onderzoeksjaar!deel!te!nemen?!Of!heeft!u!
vragen!over!het!onderzoek?!U!kunt!ons!dit!laten!weten!via!info@fier.fm.!
Wij!houden!u!dan!op!de!hoogte!van!!ontwikkelingen!rondom!het!onderzoek!
zodat!u!weet!wat!het!plan!is!voor!2015!en!wanneer!(informatie)i
bijeenkomsten!plaatsvinden.!Ook!komen!wij!graag!bij!u!langs!om!een!en!
ander!nader!toe!te!lichten!en!uw!vragen!te!beantwoorden.!
!
!