De diabetische voet bij de bejaarde patiënt.

De diabetische voet bij de bejaarde
patiënt.
Elias Jonathan
Coordinator wond- en stomazorg
Iris Ziekenhuizen Zuid
Inleiding
5 a 7% hebben of haddden een diabetisch ulcus
25% ontwikkelen in de loop van hun leven een ulcus.1
Men heeft ingeschat dat om de 20 seconden, een onderste
ledemaat geamputeerd wordt ten van complicaties van
diabetes.2
De mortaliteit post-amputatie bedraagt 50-68% na 5 jaar
vergelijkbaar met sommige kwaadaardige aandoeningen.3
1 Singh
N, Armstrong DA, Lipsky BA. Preventing foot ulcers in patients with diabetes. JAMA, 2005 ; 293 : 217-228
2Hinchcliffe
RJ, Andros G, Apelqvit J et al. A systemic reviewof the effectivenessof revascularisationof the ulcerated foot in patient
withdiabetes and peripheral arterial disease. Diabete Metab Res Rev 2012 ; 28 (suppl 1) : 1179-217
3International Best Practice guidelines : Wound Management in Diabetic Foot Ulcers. Wounds International, 2013. Disponible sur :
www.woundsinternational.com
Diabetes en leeftijd
Diabetes type 2 is een van de meest voorkomende
ziekten van de bejaarden.
Effectief, meer dan 20% van de personen ouder dan 65
jaar en meer zijn aangetast ten gevolge van een slechte
levenswijze.
Diabetes zal nog toenemen bij de bejaarden in de loop
van de komende 20 jaren. Niet enkel ten gevolge van de
stijgende levensduur maar ook ten gevolge van de
slechte
fysieke
aktiviteit
en
een
slechter
voedingspatroon.
Bejaarde risicopatiënten
Extreme zwaarlijvigheid
Erfelijkheid
Behoren tot etnische risicogroepen
Tabac
Alcohol
Zwangerschapsdiabetes
Definitie : De diabetische voet
Geheel van pathologische letsels aan de voet ten gevolge
van diabetes.
Deze zullen voornamelijk de perifere zenuwen en de
arteriële vaten van de onderste ledematen aantasten. De
infecties zullen vaak een voorloper zijn van deze
aandoening.
Fysiopathologie
Diabetische voet: Klinische evaluatie
Letsel voetzool en hyperkeratose
Benadering van de wonden
Multidisciplinaire aanpak
Classificatie van ulcussen van de voet
Verschillende classificaties worden gebruikt (Texas, VAP,…)
2 zijn vaak gebruikt in België
Classificatie van Wagner-Meggit (1981)
Classificatie PEDIS
Classificatie van Wagner-Meggit
Classificatie van ulcussen van de
voet
Classification PEDIS
PERFUSION (Vascularisation)
Grade 1
Pas de symptômes, pas de signes d’artériopathie périphériques (P1)
Grade 2
Symptômes ou signes d’artériopathie périphérique mais pas d’ischémie
critique du membre (P2)
Grade 3
Ischémie critique du membre (P3)
EXTENT (étendue)
Surface mesurée en cm² après débridement
INFECTION
Grade 1
Aucun symptômes ni signes d’infection (I1)
Grade 2
Infection de la peau et des tissus sous-cutanés (I2)
Grade 3
Erythème > 2cm et infection plus profonde (I3)
Grade 4
Infection avec signes systémiques (I4)
SENSATION (Sensibilité)
Grade 1
Aucune perte de sensibilité (S1)
Grade 2
Perte de sensibilité (S2)
Evaluatie
Verschillende onderzoeken worden uitgevoerd om de
letsels aan de voet te onderzoeken.
Algemenen zorg
Behandel de diabetes
evenwichtige diabetes
Strijd tegen mogelijke infecties (Antibiotherapie)
Zorg voor voldoende arteriële toevoer
Strijd tegen geassocieerde oedeembij infectie van de voet
Aangepaste en adekwate voeding
Controleer cardio-vasculaire risico’s
Zorg voor pijnbestrijding bij geavanceerde arteriopathie of
specifieke neuropathie met verlammingen
Vacccinatie tetanos
Moeilijke uitdaging bij de polypathologische bejaarde
patiënt
Locale behandeling
Nauwkeurige hygiëne
Reinigen van de wonde met fysiologisch serum
Ontsmet de wonde met dermische Iso-bétadine® i.g.v.
geinfecteerde wonde of kritieke kolonisatie
Indien aanwezig: Verwijder hyperkeratose d.m.v. een bistouri
zorg voor geen nieuwe wonden
De wonde debrideren : mechanisch, autolytisch, ….
het verband is afhankelijk van het stadium van de
wonde
Sluiten van de wonde :
De tenen niet tegen elkaar drukken
Geen adhesieve verbanden
Het verband hermaken in functie van het type
Geen garrotvorming
De diabetische voet ontlasten
Doel :
Ontlast de gekwetste zone om te kunnen herstellen
Bevorder de zelfstandigheid van de patiënt
afhankelijkheid te voorkomen
Ontlast zo vaak mogelijk en zo volledig mogelijk :
Bedrust
Krukken, rolator
Aangepaste rolstoel
Ontlastende scoen voor de voorvoet (Barouk)
Schoenen die de hiel ontlasten (Sanital)
Aanpasbare of niet-aanpasbare botten (Aircast)
om
Preventie
Educatie :
Bewust worden van verminderde gevoeligheid en
slechtere doorbloeding met de nodige risico’s als gevolg
Belang van auto-controle van de voeten :
dagelijks (op het moment van het toilet)
Goede verlichting
Hygiëne, zorgen van de voet (nagels, hyperkeratose,
schimmels)
Contacteer de arts bij abnormaliteiten
Preventie
Wassen van de voeten :
Dagelijks
Eerder douche dan een bad
Lauw water
Neutrale zeep
Nauwkeurig drogen
Hydrateren van de voeten :
Dagelijks of meermaals dagelijks
Geen vaseline
Nooit creme tussen de tenen
Podologische benadering
Podologische zorgen : hyperkeratose verwijderen, nagelzorg, …
Realiseren van orthoplastische correcties
Voetsteuntjes
Aangepaste schoenen : soepel materiaal, aangepast volume,
antislipzolen, zonder inwendige naden
Katoenen kousen die dagelijks vervangen moeten worden
Voorkom sandalen, pantoffels
Diabetes, ‘t is de voet !
bedankt voor jullie aandacht !

Download Report