Landgoederenroute - Elsendorp Online

Landgoederen
wandelroute Elsendorp
1
3
2
4
5
Totale route ca. 14 km.
Verkorte route Limbraweg ca. 10 km.
Verkorte route Middenpeelweg ca. 5 km.
Startpunt Christoffelplein
Als startpunt nemen we de kerk in het dorp met beeldje van
D’n Elsendörper en de Koningslinde. Deze in 1960 in gebruik
genomen Katholieke kerk verving de uit 1926 daterende houten
kerk die stond in de nabijheid van de rotonde. Heel bijzonder
zijn de glas-in-lood ramen.
- We gaan rechtsaf (Christoffelstraat)
- 1 e weg rechts (Pater Rossaertstraat) met rechts het voormalige
klooster en vroegere kleuterschool
- We gaan linksaf naar de rotonde
6
7
- Rotonde oversteken naar kapelletje van Christoffel (rustplaats)
- Elsendorpseweg oversteken
- We gaan rechtsaf over het fietspad (na 50 meter rustplaats)
- 1e laan links
Als u hier rechtdoor loopt richting Gemert kunt u bij de Grintweg rechtsaf slaan en aansluiten op de wandelroutes “aan de
wandel in Handel”
U bent nu op Landgoed Cleefswit met aan uw linkerhand een
villa en even verderop het jachthuis (A).
8
9
10
11
12
Aan uw rechterhand ligt het land waar in de nacht van 25 op 26 juli
1943 een neergeschoten Lancaster Mk.III van het 103 Squadron
neerstortte in het aardappelveld van familie Sevenster, ’n grote krater
veroorzakend. Verschillende boerderijen in de omgeving raakten
zwaar beschadigd door ontploffingen van de meegevoerde bommen. Drie van de acht bemanningsleden overleefden deze crash
met hun parachute. Een van hen was Jim Brazil, een Canadees wiens
zoon met zijn gezin in 2012 de plaats van de crash bezocht heeft.
- Weg vervolgen
- Voorbij de boerderij ligt de oude Bebakende Dijk (B) met informatiebord en rustplaats
- Einde links (witte poort)
- Na 200 meter rechts (bordje De Sijp)
- Einde laan rechts
- Na 100 meter eerste pad links tussen landerijen
- Einde rechts
- Na 150 meter eerste pad links
- Op kruising links (Sijpseweg)
Aan uw rechterhand ziet u de boerderij Marie-Paulinehoeve staan
waarachter in 1944 een oorlogsvliegveld heeft gelegen waar
eerst de Duitsers gebruik van maakte en na de geallieerde opmars
de Canadezen, die er 80 Spitfires stationeerden. Met SMT matten
was de ondergrond verstevigd maar men had ook de slootjes
gedempt waardoor het veld in het najaar van 1944 onder water
liep en het vliegveldje onbruikbaar werd. De SMT matten werden
dankbaar door de boeren in de omgeving gebruikt als afrastering
voor het vee. Zie ook mysterie 44 website www.vvvdepeel.nl/
detail/mysteries+van+gemert/
- Na ca. 250 meter rustplaats (bankje geschonken door de brandweer
van Gemert: 1981-2006 Bedevaart St. Jozef van Smakt) hier linksaf
bospad in
- Einde rechts
- Einde links, ventweg Middenpeelweg op
- Vanaf dit punt kunt u ook rechtsaf slaan waar u na ongeveer 500
meter aan kunt sluiten op de historische route “wandelen in De
Rips”.
-N
a 100 meter rechtsaf, NB voorrangsweg de Middenpeelweg
oversteken en de H.J. IJpenburglaan in lopen. gehucht Vossenberg (C)
Verkorte route: na oversteken, linksaf Middenpeelweg vervolgen
terug naar het beginpunt in het dorp
- L inks voormalig schooltje “School met de Bijbel”, met daartegenover de uit 1927 daterende Hervormde Kerk (rustplaats)
- Na huisnummer 42 gaan we links het Kerkepad op
Het Kerkepad werd vroeger gebruikt door de kerkgangers uit de
richting Oploo die te kerke gingen bij de NH geloofsgemeenschap
van de Vossenberg.
- We bereiken het bosgebied van De Krim, Kerkepad vervolgen
Als u hier rechts het veld in kijkt ziet u ca. 100 meter het veld in,
een zink. Dit is ongeveer de plek waar zaterdagnacht 1 augustus
1942 een Wellington Mk.IC bommenwerper is neergestort, de vijf
koppige bemanning kwam hierbij tragisch om het leven. Jaren
later zorgden in de grond achtergebleven brokstukken nog voor
schade aan landbouwmachines en werd besloten de brokstukken op te graven. Hierbij werd o.a. een portemonnee gevonden
die door Teus de Rooi is bewaard en welke uiteindelijk is terug
bezorgd bij familie van de eigenaar van de portemonnee: Dennis
Kurtz uit Burlington, Ontario Canada.
-A
an einde Kerkepad scherpe bocht naar links en na 250 meter
rechts door poortje (carrousel), we volgen nu de oranje palen van
de route
U bevind zich op de heide en het begrazingsgebied van De Krim,
13
14
15
u kunt hier de runderen tegen komen die door dit gebied lopen.
- Oranje palen volgen
- U verlaat nu het gebied door wederom een poortje (carrousel)
- Rechtsaf route vervolgen
- Einde rechts (Fietspad – Limbraweg – halfweg rustplaats)
(Linksaf verkorte route Limbraweg: volg de witte palen van Den
Heikop route)
- Einde rechts (Bunthorstseweg)
- Na 300 meter links (slagboom en bordje Bunthorst)
- Einde links (4e pad links)
- E inde links - Gaat men hier 50 meter naar rechts dan bereikt men
de begraafplaats van de grondleggers van Landgoed De Groote
Slink (tegenwoordig eigendom van Brabants landschap): de
familie Roelvink - Willink. Instituut Bronlaak (D) is hier gevestigd.
Tegenover de begraafplaats kan men aansluiten op de gedichtenroute van Bronlaak.
- Rechtdoor op kruispunt
-U
passeert enkele arbeiderswoningen op De Bunthorst, rechtdoor weg vervolgen langs witte poort “de Bunthorst” en verder
het kronkelpad op waarlangs u veel oude Rododendrons ziet
staan
16
- Einde rechts
- Einde links voor Elsendorpseweg via fietspad
-N
a 100 meter links oorlogsherdenking monument (E)
Directeur Coöperatieve Zuivelfabriek de Eendracht
dhr. C. Wintermans (rustplaats)
- Weg vervolgen en na ongeveer 900 meter verrijst aan de rechterzijde de imposante Annehoeve op de Dompt uit 1910 (F).
Zie ook mysterie 36 op de website www.vvvdepeel.nl/detail/
mysteries+van+gemert/
Hier tegenover tegen de bosrand van wat nu Naturistisch
Recreatie Park Elsendorp is, nabij Den Heikop, heeft een monumentje (G) gestaan ter nagedachtenis aan de bemanning van de gecrashte Wellington Mk.III bommenwerper.
Iets terug van deze plek bevond zich in die dagen ook het Koordekanaal (H) als 2de verdedigingslinie van de Peelraamstelling.
- Fietspad volgen tot bord Gasthoeve de Dompt
- NB voorrangsweg Elsendorpseweg oversteken en links fietspad
volgen
- 3e weg rechts (Christoffelstraat) tot kerk
- Einde wandeling
17
s
Lang
tra
e
Tw
ed
eS
ven
2
g
twe
om p
eD
Elsendorp
2
H
weg
orpse
Elsend
Slink-Bunthorst
G
Bu
p
Heiko
nt
ho
rst
s
ew
raweg
Limb
e
ertse w
eg
Gr
en
g
sw
eg
Cleefs Wit
weg
witse
Cleefs
Vossenberg
Hendrik
C
Jan IJpe
nbergln
jk
edi
fs
S ij ps ew
eg
7
eg
sw
te
Zwar
eg
Bur
g. W
ijtv
liet
eg
rw
Wate
laa
O ud
eR
ip s
n
Bla
Rip
eg
n tw
rD
eg
Quayw
Faza
ing
ginn
Ont
to
Doc
r De
Docto
we g
u ay
eQ
sw
eg
sew
edijk
horsts
Breem
Gr
en
R ip
g
we
e
ijs
eg
sew
Sijp
Re
rd
Haa
N27
eg
sew
r
Hoe
sest
ije
Roo
Landgoed de Gro
E
eg
sew
Rip
p
Die
eg
eiw
Den
N27
A
B
Sch
erg
F
Fuik
D
7
N2
sb
Keizer
N277
weg
or pse
Elsend
g
in
k
edij
Ou d
e Peel
Gere l
ht
tic
eg
s
land
Zee
utw
rsh
ote
Sto
rs
Keize
js
Paradi
Beesten-
veld
De
e
g
we
we
eu
Ni
G
e
ew
rts
e
em
Sc
Sp
el
pe
e rs
p
hip
u
De
eg
ew
s
e
rn
uw
Nie
eg
ew
s
ne
r
eu
g
ewe
ote
D
se
we
g
t
g
eg
ew
w
u
Nie
De
ur
ne
e
ldw
Ve
Jan B
eren
veneind
Bo
Beschrijving van de foto’s
dwe
Christoffelkapelletje
2
Heidegebied Bunthorst
3
RK kerk St. Johannes Evangelist
4
Jachthut Cleefswit
5
Arbeiderswoning Bunthorst
6
Bebakende Dijk
7
Voormalig klooster en kleuterschool
8
Wellington
9
Hoeve de Dompt
10
Naamgever dorp pater van den Elsen
11
Hervormde kerk Vossenberg
12
D’n Elsendörper
13
Kerkepad
14
De Krim
15
Graanmijten
16
Stoomploeg
17
Kruispunt Sijpseweg
18
Kruispunt Elsendorp 1930
19
Kaart Bebakende Dijk
20
Monument C. Wintermans
g
1
e paaldre
ef
Opl
ose
weg
Vre
d
Roe
lv in
kla
aar
Wepeelg
arp
eel
we
n
g
D
.
jenl
77
N2
Bur
g. V
.
Bla
Vredepeel
Vredeweg
e Rips
an
18
Beschrijving plaatsen bij de wandelroute
A) De jachthut op landgoed Cleefswit is van oorsprong een
pakhuis geweest welke later in gebruik is genomen als jachthut
en onderkomen van de boswachter. Deze jachthut verkeert
tot op heden in originele staat. In 1956 wordt het landgoed
verkocht aan Dhr. en Mevr. Frowein. De houten villa wordt afgebroken en vervangen door een stenen villa, bestemd als tweede
woning. Mevrouw Frowein is van adel en de familie is bevriend
met ons koningshuis. Jaarlijks wordt er op Cleefswit tijdens het
wildseizoen een drijfjacht georganiseerd waarbij Prins Bernhard
meerdere malen aanwezig was. Na het overlijden van Dhr.
Frowein wordt het landgoed verkocht aan de huidige eigenaar
Maatschappij van Welstand.
B) De Bebakende Dijk was een van de eerste wegen door de
Peel dat voor de ontginningen een onafzienbare kale vlakte was.
Deze weg van Gemert naar St. Anthonis is in 1778 aangelegd,
19
om de 800 à 1000 meter werd een baken geplaatst, 14 in totaal,
waarop reizigers door de Peel zich konden oriënteren. Deze
oude weg is nog herkenbaar in het landschap als een holle
weg, ontstaan door het veelvuldig gebruik waardoor het zand
losraakte en ging wegwaaien.
C) Het gehucht De Vossenberg is gelegen op 10 km van
Gemert, niet ver van Elsendorp en De Rips. Er zijn enkele huizen
te vinden en een schooltje is nog herkenbaar, hoewel dit nu
tot een tweetal woningen is verbouwd. Het kerkje is, anders
dan men in de overwegend katholieke Peel zou verwachten,
een Protestantse kerk. De eerste Protestanten kwamen naar de
Peel in 1894 vanwege de ontginningen, deze werden mede
uitgevoerd door mensen die uit Noord-Nederland kwamen
en moesten kerken in de verafgelegen Protestantse kerken te
Boxmeer of Veghel. Vanaf 1918 werd een houten arbeidershuisje
op De Vossenberg gebruikt als Hervormde kerk. De eigenaren
20
van Landgoed De Vossenberg, de familie Groskamp, schonk grond
voor een kerk, een pastorie en een begraafplaats. In 1927 kwam,
dankzij giften van allerlei mensen, het kerkje gereed en in 1936
werd een eigen gemeente opgericht. De kerk werd van 1980-1981
vernieuwd. Het is een modern en heel rustiek, klein kerkje.
ontginningsboerderij. Ongeveer 250 ha Peelgrond wordt ontgonnen met een uit Duitsland afkomstige stoomploeg. Het bouwplan
van 1915-1916 vermeld Rogge, Haver, Aardappelen, Mangels &
koolrapen en Erwten. De veestapel bestond toen uit 2 stieren, 91
koeien, 13 paarden, 11 veulens en 145 varkens.
D) Bronlaak aan de Gemertseweg te Oploo ligt midden op
het Landgoed De Groote Slink, ooit eigendom van peelontginner
Adam Roelvink. In 1948 startte men hier het initiatief Bronlaak,
mogelijk gemaakt door schenking van het landgoed met bijbehorende gebouwen door Willy Roelvink, dochter van Adam Roelvink
en een bevlogen antroposofe. Hieruit is het huidige Bronlaak
ontstaan, een woon- en werkgemeenschap voor mensen met een
beperking, geleid vanuit de antroposofische mensvisie.
G) Verdwenen monumentje bosrand Heikop. Op donderdagavond 27 augustus 1942 is op deze plaats een Wellington Mk.III
van het 156 Squadron neergestort. De romp van de bommenwerper viel in de streek De Krim en belandde op een haverakker van
Hendrik Reijnen.
Uit het wrak van de romp werden de lichamen van vier bemanningsleden geborgen, de andere twee lichamen werden naderhand gevonden. Op de plaats van het ongeval heeft, tot ongeveer
1965, ter nagedachtenis aan de overleden bemanningsleden,
een betonnen kruis gestaan. Door de toenmalige pachter van
de grond werd op het terrein “de Limbra speeltuin” aangelegd en
werd het monument uiteindelijk geruimd..
E) Monument C. Wintermans, op deze plaats is in 1944 dhr. C.
Wintermans, de directeur van Coöperatieve Zuivelfabriek “De Eendracht” in Gemert, omgebracht door de Sipo en SD, als vergelding
voor een uit de hand gelopen en mislukte roofoverval en moord
op slager Theeke Verstappen door het ondergronds verzet.
F) Annehoeve op de Dompt, gebouwd tussen 1910 en 1912,
in opdracht van dhr. S.C. Van Musschenbroek uit Baarn. Zijn zoon
Felix gaat de boerderij bewonen samen met zijn vrouw Wilhelmina
van Lockhorst, hun zoon Samuel (Sam) wordt hier op 25 augustus
1916 geboren. In 1915 volgt Felix zijn vader op als directeur van
Landbouwmaatschappij De Peel. Het is een voor die tijd enorme
H) Koordekanaal nabij Elsendorp. Een andere zaak die met WO
II te maken heeft, is het Koordekanaal die als 2de verdedigingslinie
fungeerde als aanvulling op het Defensiekanaal. Vanuit De Rips is
deze gegraven tot de Vossenberg en stopte dan om vervolgens
weer op te duiken nabij boerderij “De Pauwenhorst”, de weg over
te steken en over het grondgebied van De Dompt richting Keizersberg te lopen. Als verdediging heeft het kanaal zijn diensten niet
kunnen bewijzen en het is na de oorlog gedempt.
We danken Brabants Landschap en Maatschappij van Welstand voor de geboden mogelijkheid om over hun terrein te mogen
wandelen: dit zijn de landgoederen de Groote Slink, de Bunthorst, de Krim, de Sijp en Cleefswit.
Check voor meer info de website
www.vvvgemert-bakel.nl
en klik op Heerlijck Historisch
U kunt ook terecht in de VVV Winkel te Gemert
VVV Heerlijck Vrij Gemert-Bakel
Ridderplein 49
5421 CX Gemert
T (0492) 366606
E [email protected]
www.facebook.com/vvvdepeel
@VVVGemertBakel
www.youtube.com/user/vvvgemertbakel
Ga je mee iets leuks doen? Download de VVV NL app en bekijk alle mogelijkheden
Met dank aan: RJ Foto- videoproducties Gemert, J. van der Putten, T. Delissen,
F. Francissen, J. Timmers, A. Otten, R. Wildekamp
www.brabantslandschap.nl
Maatschappij van Welstand