2014
2015
Kerncijfers Holland Rijnland
Inhoud
Voorwoord5
Technische toelichting
7
1. Benchmark
8
2. Kerncijfers per gemeente
12
3. Oppervlakte en bodemgebruik
28
4. Bevolking
30
5. Wonen
38
6. Economie en toerisme
41
7. Verkeer en vervoer
46
8. Arbeidsmarkt, werk en inkomen
50
9. Jeugd, onderwijs en zorg
57
10.Veiligheid
62
11. Verkiezingen
63
Colofon68
2
3
Voorwoord
Eenduidige onderbouwing voor visies, strategieën en plannen in Holland Rijnland; dat is
wat de Kerncijfers Holland Rijnland wil bieden aan alle partners in en om de regio Holland
Rijnland. Dat is waarom wij alweer voor de zesde keer de kerncijfers voor Holland Rijnland
publiceren.
Deze publicatie biedt vergelijkbare cijfers over de gemeenten afzonderlijk en over de
regio als geheel. Voor een aantal onderwerpen zijn ook de cijfers van andere regio’s en de
provincie Zuid-Holland opgenomen. Het jaar waarop de cijfers betrekking hebben, is bij
elke tabel vermeld. Bij een aantal tabellen heeft een herberekening plaatsgevonden voor
de gemeente Alphen aan den Rijn, in verband met de fusie per 1 januari 2014 met de
­voormalige gemeenten Boskoop en Rijnwoude.
Wat in deze editie opvalt is dat de daling van het aantal banen afvlakt. Nam het aantal
banen in Holland Rijnland in 2011 met bijna 4.000 af, in 2012 was de afname per saldo nog
(slechts) 516. Het aantal bedrijfsvestigingen nam in 2012 af met 102. Het aantal banen dat
in 2013 per 100 inwoners van 15 tot 65 jaar beschikbaar was, bedroeg 57. Bijna 100.000
inwoners werkte buiten de regio (2011), een lichte stijging ten opzichte van eerdere jaren.
In 2013 nam het aantal inwoners van de gemeenten in Holland Rijnland met 1.872 toe.
Het aantal huishoudens steeg met 770. Het aantal woningen dat voor hen beschikbaar was
nam per saldo met 2.549 toe.
Alle cijfers in deze publicatie zijn ook digitaal te raadplegen via www.hollandrijnland.net.
Roelof van Netten,
secretaris Holland Rijnland
najaar 2014
4
5
Technische toelichting
Samenstelling van de regio Holland Rijnland
In deze uitgave staan cijfers van de veertien gemeenten van de regio Holland Rijnland:
Alphen aan den Rijn, Hillegom, Kaag en Braassem, Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Lisse,
Nieuwkoop, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Teylingen, Voorschoten en
Zoeterwoude.
Gemeentelijke herindelingen
Vanaf 2006 hebben verschillende gemeenten in Holland Rijnland te maken gehad met
gemeentelijke herindelingen, te weten:
• De gemeenten Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg zijn per 1 januari 2006 samengevoegd
tot de nieuwe gemeente Katwijk.
• De gemeenten Sassenheim, Voorhout en Warmond zijn per 1 januari 2006 samengevoegd
tot de nieuwe gemeente Teylingen.
• De gemeenten Liemeer, Nieuwkoop en Ter Aar zijn per 1 januari 2007 samengevoegd tot
de nieuwe gemeente Nieuwkoop.
• De gemeenten Alkemade en Jacobswoude zijn per 1 januari 2009 samengevoegd tot de
nieuwe gemeente Kaag en Braassem.
• De gemeenten Alphen aan den Rijn, Boskoop en Rijnwoude zijn per 1 januari 2014
samengevoegd tot de nieuwe gemeente Alphen aan den Rijn.
De cijfers van deze vijf gemeenten worden vermeld onder de naam die ze vanaf de
fusiedatum hebben. Daarbij zijn (op een enkele uitzondering na) cijfers met een peildatum
of peiljaar van vóór de herindeling herberekend.
Voorbeelden:
• Het inwonertal per 1 januari 2004 voor de gemeente Teylingen is berekend door de
aantallen inwoners op die peildatum van Sassenheim, Voorhout en Warmond bij elkaar
op te tellen.
• Het inwonertal per 1 januari 2004 voor de huidige gemeente Alphen aan den Rijn is
herberekend door de aantallen inwoners op die peildatum van het vroegere Alphen aan
den Rijn, Boskoop en Rijnwoude bij elkaar op te tellen.
6
7
1.1 Oppervlakte, inwoners en woningvoorraad in Holland Rijnland vergeleken met andere regio’s
1. Benchmark
Holland Rijnland
Stadsregio Amsterdam
Stadsregio Haaglanden
Stadsregio Rotterdam
Drechtsteden
Midden-Holland
De regio Holland Rijnland is één van de bestuurlijke regio’s van de Provincie Zuid-Holland en
maakt ook onderdeel uit van de Zuidvleugel van de Randstad. Ruimtelijk functionele relaties
zijn er vooral met de Stadsregio’s Haaglanden en Amsterdam.
In de grafieken is Holland Rijnland op een aantal punten vergeleken met andere regio’s in de
Noord- en Zuidvleugel en met Zuid-Holland en Nederland als geheel.
Voor de onderwerpen oppervlakte, bevolking en wonen is Holland Rijnland vergeleken
met andere bestuurlijke Wgr-(plus)regio’s. Voor de meer economische onderwerpen is een
vergelijking gemaakt met andere ruimtelijk-economische regio’s, de zgn. ‘COROP-gebieden’.
Dit vanwege het feit, dat deze gegevens niet altijd voor de Wgr-(plus)regio’s beschikbaar
waren of wel beschikbaar, maar niet vergelijkbaar waren.
De grenzen van deze bestuurlijke regio’s vallen niet altijd samen met die van de economische
indeling van Nederland in COROP-gebieden. Het COROP-gebied Leiden-Bollenstreek bestaat
uit twaalf van de veertien gemeenten van Holland Rijnland; de gemeenten Alphen aan den
Rijn en Nieuwkoop liggen in het COROP-gebied Oost Zuid-Holland dat in totaal bestaat uit
acht gemeenten waaronder bijvoorbeeld ook Gouda.
Zuid-Holland
Nederland
inwoners
546.990
1.465.230
1.051.980
1.221.850
268.595
224.104
woningen
236.385
701.234
495.334
579.278
119.090
95.471
oppervlakte in km² *
totaal
w.v. land
542
89%
1.004
80%
450
89%
806
74%
169
83%
362
91%
3.577.032
16.829.289
1.636.097
7.535.315
3.418
41.540
82%
81%
Bron: CBS (* peildatum oppervlakte 1 januari 2013)
1.2 Bevolking naar leeftijd in Holland Rijnland vergeleken met andere regio’s
1 januari 2014
Holland Rijnland
23,1%
60,0%
16,9%
Stadsregio Amsterdam
21,8%
64,1%
14,1%
Stadsregio Rotterdam
22,5%
61,1%
16,4%
Stadsregio Haaglanden
22,8%
61,6%
15,6%
Drechtsteden
23,5%
58,4%
18,1%
Midden-Holland
24,5%
57,9%
17,6%
Zuid-Holland
23,0%
60,4%
16,6%
Nederland
22,9%
59,8%
17,3%
H
H ii ll ll ee gg oo m
m
N
N oo oo rr dd w
w ii jj kk
1 januari 2014
N
N oo oo rr dd w
w ii jj kk ee rr hh oo uu tt
0%
LL ii ss ss ee
25%
jonger dan 20
50%
20 t/m 64
75%
100%
65-plus
TT ee yy ll ii nn gg ee nn
4
A4
Bron: CBS
A4
K
K aa tt w
w ii jj kk
K
K aa aa gg ee nn B
B rr aa aa ss ss ee m
m
O
O ee gg ss tt gg ee ee ss tt
N
N ii ee uu w
w kk oo oo pp
LL ee ii dd ee nn
1.3 Aantal inwoners per km2 land (bevolkingsdichtheid)
1 januari 2014
LL ee ii dd ee rr dd oo rr pp
Holland Rijnland
N11
V
V oo oo rr ss cc hh oo tt ee nn
Z
Z oo ee tt ee rr w
w oo uu dd ee
1.136
A
A ll pp hh ee nn aa aa nn dd ee nn R
R ii jj nn
Sources: Esri, DeLorme, NAVTEQ, TomTom, Intermap, increment P Corp.,
GEBCO, USGS, FAO, NPS, NRCAN, GeoBase, IGN, Kadaster NL, Ordnance
Survey, Esri Japan, METI, Esri China (Hong Kong), swisstopo, and the GIS User
Source: Esri, Kadaster NL, Esri User Community
Community
±
1.814
Stadsregio Amsterdam
Stadsregio Haaglanden
Stadsregio Rotterdam
Drechtsteden
Midden-Holland
2.623
2.049
1.908
679
1.275
Zuid-Holland
Nederland
499
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
Bron: CBS
8
9
1.4 Huishoudenssamenstelling in Holland Rijnland vergeleken met andere regio’s 1 januari 2014
1.6 Opleidingsniveau 15-64 jarigen in Holland Rijnland vergeleken met andere regio’s
Holland Rijnland 27,1%
20
34%
37%
27%
38,9%
29,3%
‘s-Gravenhage 27,0%
36,6%
Groot - Rijnmond 30,6%
Meerpersoons zonder kinderen
Nederland
Zuid-Holland
Midden-Holland
Drechtsteden
Stadsregio
Rotterdam
Stadsregio
Haaglanden
Stadsregio
Amsterdam
Holland Rijnland
Eenpersoons
27,8%
38,2%
40,2%
41,1%
Nederland 28,6%
0%
10%
laag
36,4%
41,6%
Groot - Amsterdam 21,6%
0
26,6%
32,4%
43,2%
Zuid-Holland 28,9%
10
34,1%
44,1%
Delft en Westland 24,3%
29%
34%
39%
38%
32%
31%
36%
34%
30%
33%
26%
25%
30%
23%
29%
30
Oost Zuid-Holland
32%
34%
37%
40
41%
43%
46%
50
2013
30%
42,1%
20%
middelbaar
30%
40%
50%
29,3%
60%
70%
80%
90%
100%
hoog
Bron: CBS, Enquête Beroepsbevolking 1.7 Gemiddeld huishoudinkomen* in Holland Rijnland vergeleken met andere regio’s
2011
Meerpersoons met kinderen
€ 37.200
Holland Rijnland
Bron: CBS
1.5 Groei Bruto Binnenlands Product en Bruto Regionaal Product vanaf 2001 (2001=100) 2001-2011
’s-Gravenhage
145
Groot - Rijnmond
Groot - Amsterdam
Groot - Rijnmond
135
Nederland
130
125
Utrecht
120
’s-Gravenhage
115
Leiden en Bollenstreek *
110
105
100
€ 35.000
Delft en Westland
150
140
€ 37.200
Oost Zuid-Holland
€ 33.900
€ 33.000
€ 33.500
Groot - Amsterdam
Zuid-Holland
€ 34.600
Nederland
€ 34.200
€0
€ 5.000
€ 10.000
€ 15.000
Delft en Westland
Bron: CBS, Regionaal InkomensOnderzoek RIO (besteedbare huishoudinkomens)
Haarlem
* exclusief studentenhuishoudens
€ 20.000
€ 25.000
€ 30.000
€ 35.000
€ 40.000
Oost Zuid-Holland *
95
90
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Bron: CBS (2011: voorlopige cijfers)
* CBS publiceert deze gegevens niet per gemeente maar alleen per COROP-gebied. 12 van de 14 gemeenten in Holland Rijnland vallen precies samen met COROP-gebied Leiden en
Bollenstreek. De overige twee gemeenten (Alphen aan den Rijn en Nieuwkoop) maken deel uit van COROP-gebied Oost Zuid-Holland, dat in totaal uit negen gemeenten bestaat
waaronder b.v. ook de gemeente Gouda.
Het Bruto Regionaal Product (BRP) van Leiden en Bollenstreek groeide van 2001 tot en met 2008; in dat laatste jaar lag het 26% hoger dan in het begin (index
126). In 2009 en 2010 daalde het BRP in deze regio; in het laatste jaar waarvan cijfers bekend zijn (2011) steeg het weer iets en staat het weer op het niveau van
2009 (index 123). In Oost-Zuid Holland waarvan twee gemeenten in Holland Rijnland deel uitmaken daalde het BRP in 2010 meer dan in de rest van Holland
Rijnland (index van 118 naar 111) en is het cijfer voor 2011 ook nog steeds 111.
10
11
2.1 Holland Rijnland
2. Kerncijfers per gemeente
In dit hoofdstuk staat een aantal kerngegevens van de gemeenten in Holland Rijnland.
Bij elke gemeente zijn ter vergelijking ook de cijfers voor heel Holland Rijnland opgenomen.
De peildatum van de hier opgenomen kerncijfers is:
- oppervlakte: 1 januari 2013
- bevolking en huishoudens: 1 januari 2014
- onderwijs naar woongemeente: schooljaar 2013/14
- woningen en gebouwen met andere functie: 1 januari 2014
- personenauto’s: 1 januari 2014
- gegevens van bedrijven: 1 januari 2013
- bijstandsuitkeringen: 31 december 2013
- gemiddeld huishoudinkomen: jaar 2011
- opkomst verkiezing Gemeenteraad: 19 maart 2014 (Alphen aan den Rijn: 13 november 2013)
oppervlakte (km2)
waarvan land
waarvan water
Holland Rijnland
aantal
541,9
481,6
60,4
inwoners (2014)
per km2 land
546.990
1.136
100%
jonger dan 20
20 t/m 64
65+
126.282
328.127
92.581
23%
60%
17%
13.468
27.233
2%
5%
huishoudens (2014)
eenpersoons
meerpersoons zonder kinderen
meerpersoons met kinderen
243.977
89.847
70.550
83.580
100%
37%
29%
34%
gebouwen (2014)
woningen
gebouwen met andere functie
gemiddelde woningbezetting
271.952
236.385
35.567
2,3
100%
87%
13%
personenauto's (2014)
per huishouden
240.680
1,0
bedrijfsvestigingen (2013)
banen
per 100 inwoners 15-64 jaar
24.889
205.419
57
onderwijs (woongemeente, 2013/2014)
leerlingen MBO
studenten HBO en WO
bijstandsuitkeringen (eind 2013)
% huishoudens met uitkering
%
100%
89%
11%
6.870
2,8%
gemiddeld huishoudinkomen (2011)
€ 37.200
opkomst gemeenteraadsverkiezing (2014)
54,3%
2.1a Leeftijdsopbouw Holland Rijnland
1 januari 2004 en 2014
10%
2004: 531,1 duizend inwoners
12
2014: 547,0 duizend inwoners
95+
90 - 94
85 - 89
80 - 84
75 - 79
70 - 74
65 - 69
60 - 64
55 - 59
50 - 54
45 - 49
40 - 44
35 - 39
30 - 34
25 - 29
20 - 24
15 - 19
10 - 14
5-9
0%
0-4
5%
Leeftijd
13
2.2 Gemeente Alphen aan den Rijn
2.3 Gemeente Hillegom
Alphen aan den Rijn
aantal
%
132,5
100%
126,5
95%
6,0
5%
oppervlakte (km2)
waarvan land
waarvan water
Holland Rijnland
aantal
%
541,9
100%
481,6
89%
60,4
11%
Hillegom
Holland Rijnland
aantal
%
541,9
100%
481,6
89%
60,4
11%
%
100%
96%
4%
inwoners (2014)
per km2 land
106.785
844
100%
546.990
1.136
100%
inwoners (2014)
per km2 land
20.944
1.624
100%
546.990
1.136
100%
jonger dan 20
20 t/m 64
65+
25.825
63.454
17.506
24%
59%
16%
126.282
328.127
92.581
23%
60%
17%
jonger dan 20
20 t/m 64
65+
4.616
12.320
4.008
22%
59%
19%
126.282
328.127
92.581
23%
60%
17%
2.847
3.221
3%
3%
13.468
27.233
2%
5%
489
552
2%
3%
13.468
27.233
2%
5%
huishoudens (2014)
eenpersoons
meerpersoons zonder kinderen
meerpersoons met kinderen
45.269
13.993
14.138
17.138
100%
31%
31%
38%
243.977
89.847
70.550
83.580
100%
37%
29%
34%
huishoudens (2014)
eenpersoons
meerpersoons zonder kinderen
meerpersoons met kinderen
9.144
2.926
2.960
3.258
100%
32%
32%
36%
243.977
89.847
70.550
83.580
100%
37%
29%
34%
gebouwen (2014)
woningen
gebouwen met andere functie
gemiddelde woningbezetting
51.123
45.433
5.690
2,4
100%
89%
11%
271.952
236.385
35.567
2,3
100%
87%
13%
gebouwen (2014)
woningen
gebouwen met andere functie
gemiddelde woningbezetting
10.632
9.297
1.335
2,3
100%
87%
13%
271.952
236.385
35.567
2,3
100%
87%
13%
personenauto's (2014)
per huishouden
55.302
1,2
240.680
1,0
personenauto's (2014)
per huishouden
10.464
1,1
240.680
1,0
bedrijfsvestigingen (2013)
banen
per 100 inwoners 15-64 jaar
5.314
39.359
56
24.889
205.419
57
bedrijfsvestigingen (2013)
banen
per 100 inwoners 15-64 jaar
991
5.845
43
24.889
205.419
57
1.180
2,6%
6.870
2,8%
bijstandsuitkeringen (eind 2013)
% huishoudens met uitkering
190
2,1%
6.870
2,8%
€ 37.100
€ 37.200
€ 36.000
€ 37.200
2014: 106,8 duizend inwoners
Leeftijd
2004: 20,6 duizend inwoners
2014: 20,9 duizend inwoners
95+
90 - 94
85 - 89
80 - 84
75 - 79
70 - 74
65 - 69
60 - 64
55 - 59
50 - 54
45 - 49
1 januari 2004 en 2014
40 - 44
95+
90 - 94
85 - 89
80 - 84
75 - 79
70 - 74
65 - 69
60 - 64
55 - 59
50 - 54
45 - 49
40 - 44
35 - 39
30 - 34
25 - 29
0%
20 - 24
0%
15 - 19
5%
10 - 14
5%
5-9
10%
0-4
10%
2004: 104,7 duizend inwoners
54,3%
2.3a Leeftijdsopbouw Hillegom
35 - 39
1 januari 2004 en 2014
53,5%
30 - 34
2.2a Leeftijdsopbouw Alphen aan den Rijn
opkomst gemeenteraadsverkiezing (2014)
25 - 29
54,3%
20 - 24
40,9%
15 - 19
opkomst gemeenteraadsverkiezing (2013)
gemiddeld huishoudinkomen (2011)
10 - 14
gemiddeld huishoudinkomen (2011)
5-9
bijstandsuitkeringen (eind 2013)
% huishoudens met uitkering
onderwijs (woongemeente, 2013/2014)
leerlingen MBO
studenten HBO en WO
0-4
onderwijs (woongemeente, 2013/2014)
leerlingen MBO
studenten HBO en WO
14
oppervlakte (km2)
waarvan land
waarvan water
aantal
13,5
12,9
0,6
Leeftijd
15
2.4 Gemeente Kaag en Braassem
2.5 Gemeente Katwijk
oppervlakte (km2)
waarvan land
waarvan water
Kaag en Braassem
aantal
%
72,2
100%
63,3
88%
8,9
12%
Holland Rijnland
aantal
%
541,9
100%
481,6
89%
60,4
11%
inwoners (2014)
per km2 land
25.745
407
100%
546.990
1.136
jonger dan 20
20 t/m 64
65+
5.976
15.134
4.635
23%
59%
18%
696
793
huishoudens (2014)
eenpersoons
meerpersoons zonder kinderen
meerpersoons met kinderen
Holland Rijnland
aantal
%
541,9
100%
481,6
89%
60,4
11%
oppervlakte (km2)
waarvan land
waarvan water
100%
inwoners (2014)
per km2 land
62.782
2.558
100%
546.990
1.136
100%
126.282
328.127
92.581
23%
60%
17%
jonger dan 20
20 t/m 64
65+
16.303
36.502
9.977
26%
58%
16%
126.282
328.127
92.581
23%
60%
17%
3%
3%
13.468
27.233
2%
5%
2.256
1.638
4%
3%
13.468
27.233
2%
5%
10.574
2.875
3.502
4.197
100%
27%
33%
40%
243.977
89.847
70.550
83.580
100%
37%
29%
34%
huishoudens (2014)
eenpersoons
meerpersoons zonder kinderen
meerpersoons met kinderen
24.582
7.076
7.084
10.422
100%
29%
29%
42%
243.977
89.847
70.550
83.580
100%
37%
29%
34%
gebouwen (2014)
woningen
gebouwen met andere functie
gemiddelde woningbezetting
12.593
10.764
1.829
2,4
100%
85%
15%
271.952
236.385
35.567
2,3
100%
87%
13%
gebouwen (2014)
woningen
gebouwen met andere functie
gemiddelde woningbezetting
28.391
25.022
3.369
2,5
100%
88%
12%
271.952
236.385
35.567
2,3
100%
87%
13%
personenauto's (2014)
per huishouden
12.808
1,2
240.680
1,0
personenauto's (2014)
per huishouden
24.172
1,0
240.680
1,0
bedrijfsvestigingen (2013)
banen
per 100 inwoners 15-64 jaar
1.334
6.821
41
24.889
205.419
57
bedrijfsvestigingen (2013)
banen
per 100 inwoners 15-64 jaar
2.255
18.232
45
24.889
205.419
57
bijstandsuitkeringen (eind 2013)
% huishoudens met uitkering
130
1,2%
6.870
2,8%
640
2,6%
6.870
2,8%
€ 39.000
€ 37.200
€ 36.300
€ 37.200
gemiddeld huishoudinkomen (2011)
2014: 25,7 duizend inwoners
Leeftijd
2004: 60,6 duizend inwoners
2014: 62,8 duizend inwoners
95+
90 - 94
85 - 89
80 - 84
75 - 79
70 - 74
65 - 69
60 - 64
55 - 59
50 - 54
45 - 49
40 - 44
1 januari 2004 en 2014
35 - 39
95+
90 - 94
85 - 89
80 - 84
75 - 79
70 - 74
65 - 69
60 - 64
55 - 59
50 - 54
45 - 49
40 - 44
35 - 39
30 - 34
25 - 29
0%
20 - 24
0%
15 - 19
5%
10 - 14
5%
5-9
10%
0-4
10%
2004: 25,2 duizend inwoners
54,3%
2.5a Leeftijdsopbouw Katwijk
30 - 34
1 januari 2004 en 2014
%
100%
79%
21%
56,5%
25 - 29
2.4a Leeftijdsopbouw Kaag en Braassem
opkomst gemeenteraadsverkiezing (2014)
20 - 24
54,3%
15 - 19
59,7%
10 - 14
opkomst gemeenteraadsverkiezing (2014)
bijstandsuitkeringen (eind 2013)
% huishoudens met uitkering
5-9
gemiddeld huishoudinkomen (2011)
onderwijs (woongemeente, 2013/2014)
leerlingen MBO
studenten HBO en WO
0-4
onderwijs (woongemeente, 2013/2014)
leerlingen MBO
studenten HBO en WO
16
Katwijk
aantal
31,1
24,5
6,6
Leeftijd
17
2.6 Gemeente Leiden
2.7 Gemeente Leiderdorp
oppervlakte (km2)
waarvan land
waarvan water
Leiderdorp
aantal
%
12,3
100%
11,6
94%
0,7
6%
100%
inwoners (2014)
per km2 land
26.813
2.321
100%
546.990
1.136
100%
126.282
328.127
92.581
23%
60%
17%
jonger dan 20
20 t/m 64
65+
6.284
15.140
5.389
23%
56%
20%
126.282
328.127
92.581
23%
60%
17%
2%
12%
13.468
27.233
2%
5%
639
945
2%
4%
13.468
27.233
2%
5%
65.108
34.528
15.143
15.437
100%
53%
23%
24%
243.977
89.847
70.550
83.580
100%
37%
29%
34%
huishoudens (2014)
eenpersoons
meerpersoons zonder kinderen
meerpersoons met kinderen
11.845
3.917
3.654
4.274
100%
33%
31%
36%
243.977
89.847
70.550
83.580
100%
37%
29%
34%
gebouwen (2014)
woningen
gebouwen met andere functie
gemiddelde woningbezetting
62.498
55.202
7.296
2,2
100%
88%
12%
271.952
236.385
35.567
2,3
100%
87%
13%
gebouwen (2014)
woningen
gebouwen met andere functie
gemiddelde woningbezetting
13.731
11.891
1.840
2,3
100%
87%
13%
271.952
236.385
35.567
2,3
100%
87%
13%
personenauto's (2014)
per huishouden
38.755
0,6
240.680
1,0
personenauto's (2014)
per huishouden
12.714
1,1
240.680
1,0
bedrijfsvestigingen (2013)
banen
per 100 inwoners 15-64 jaar
5.162
60.449
70
24.889
205.419
57
bedrijfsvestigingen (2013)
banen
per 100 inwoners 15-64 jaar
1.072
11.349
67
24.889
205.419
57
3.020
4,6%
6.870
2,8%
340
2,9%
6.870
2,8%
€ 33.800
€ 37.200
€ 38.700
€ 37.200
18
2.7a Leeftijdsopbouw Leiderdorp
2014: 121,2 duizend inwoners
95+
90 - 94
85 - 89
80 - 84
75 - 79
70 - 74
65 - 69
60 - 64
55 - 59
50 - 54
45 - 49
40 - 44
35 - 39
30 - 34
25 - 29
0%
20 - 24
0%
15 - 19
5%
10 - 14
5%
5-9
10%
0-4
10%
2004: 118,7 duizend inwoners
Leeftijd
54,3%
2003: 26,2 duizend inwoners
1 januari 2004 en 2014
2013: 26,8 duizend inwoners
95+
1 januari 2004 en 2014
55,7%
90 - 94
2.6a Leeftijdsopbouw Leiden
opkomst gemeenteraadsverkiezing (2014)
85 - 89
54,3%
80 - 84
56,8%
75 - 79
opkomst gemeenteraadsverkiezing (2014)
gemiddeld huishoudinkomen (2011)
Holland Rijnland
aantal
%
541,9
100%
481,6
89%
60,4
11%
70 - 74
gemiddeld huishoudinkomen (2011)
bijstandsuitkeringen (eind 2013)
% huishoudens met uitkering
65 - 69
bijstandsuitkeringen (eind 2013)
% huishoudens met uitkering
60 - 64
huishoudens (2014)
eenpersoons
meerpersoons zonder kinderen
meerpersoons met kinderen
onderwijs (woongemeente, 2013/2014)
leerlingen MBO
studenten HBO en WO
55 - 59
2.321
14.169
45 - 49
onderwijs (woongemeente, 2013/2014)
leerlingen MBO
studenten HBO en WO
40 - 44
20%
66%
14%
35 - 39
24.397
80.334
16.432
30 - 34
jonger dan 20
20 t/m 64
65+
25 - 29
546.990
1.136
20 - 24
100%
15 - 19
121.163
5.522
10 - 14
inwoners (2014)
per km2 land
5-9
oppervlakte (km2)
waarvan land
waarvan water
50 - 54
Holland Rijnland
aantal
%
541,9
100%
481,6
89%
60,4
11%
%
100%
94%
6%
0-4
Leiden
aantal
23,3
21,9
1,3
Leeftijd
19
2.8 Gemeente Lisse
2.9 Gemeente Nieuwkoop
oppervlakte (km2)
waarvan land
waarvan water
Nieuwkoop
aantal
%
91,2
100%
78,8
86%
12,3
14%
100%
inwoners (2014)
per km2 land
27.104
344
100%
546.990
1.136
100%
126.282
328.127
92.581
23%
60%
17%
jonger dan 20
20 t/m 64
65+
6.319
16.021
4.764
23%
59%
18%
126.282
328.127
92.581
23%
60%
17%
3%
3%
13.468
27.233
2%
5%
856
729
3%
3%
13.468
27.233
2%
5%
9.776
3.140
3.117
3.519
100%
32%
32%
36%
243.977
89.847
70.550
83.580
100%
37%
29%
34%
huishoudens (2014)
eenpersoons
meerpersoons zonder kinderen
meerpersoons met kinderen
10.763
2.811
3.633
4.319
100%
26%
34%
40%
243.977
89.847
70.550
83.580
100%
37%
29%
34%
gebouwen (2014)
woningen
gebouwen met andere functie
gemiddelde woningbezetting
11.498
9.782
1.716
2,3
100%
85%
15%
271.952
236.385
35.567
2,3
100%
87%
13%
gebouwen (2014)
woningen
gebouwen met andere functie
gemiddelde woningbezetting
12.612
10.597
2.015
2,6
100%
84%
16%
271.952
236.385
35.567
2,3
100%
87%
13%
personenauto's (2014)
per huishouden
10.897
1,1
240.680
1,0
personenauto's (2014)
per huishouden
13.740
1,3
240.680
1,0
bedrijfsvestigingen (2013)
banen
per 100 inwoners 15-64 jaar
1.060
7.772
54
24.889
205.419
57
bedrijfsvestigingen (2013)
banen
per 100 inwoners 15-64 jaar
1.514
7.985
45
24.889
205.419
57
bijstandsuitkeringen (eind 2013)
% huishoudens met uitkering
170
1,7%
6.870
2,8%
bijstandsuitkeringen (eind 2013)
% huishoudens met uitkering
150
1,4%
6.870
2,8%
€ 35.700
€ 37.200
€ 38.400
€ 37.200
20
2.9a Leeftijdsopbouw Nieuwkoop
2014: 22,3 duizend inwoners
Leeftijd
2004: 26,8 duizend inwoners
2014: 27,1 duizend inwoners
95+
1 januari 2004 en 2014
90 - 94
95+
90 - 94
85 - 89
80 - 84
75 - 79
70 - 74
65 - 69
60 - 64
55 - 59
50 - 54
45 - 49
40 - 44
35 - 39
30 - 34
25 - 29
0%
20 - 24
0%
15 - 19
5%
10 - 14
5%
5-9
10%
0-4
10%
2004: 22,1 duizend inwoners
54,3%
85 - 89
1 januari 2004 en 2014
56,7%
80 - 84
2.8a Leeftijdsopbouw Lisse
opkomst gemeenteraadsverkiezing (2014)
75 - 79
54,3%
Holland Rijnland
aantal
%
541,9
100%
481,6
89%
60,4
11%
70 - 74
56,6%
65 - 69
opkomst gemeenteraadsverkiezing (2014)
gemiddeld huishoudinkomen (2011)
60 - 64
gemiddeld huishoudinkomen (2011)
55 - 59
huishoudens (2014)
eenpersoons
meerpersoons zonder kinderen
meerpersoons met kinderen
onderwijs (woongemeente, 2013/2014)
leerlingen MBO
studenten HBO en WO
50 - 54
574
628
onderwijs (woongemeente, 2013/2014)
leerlingen MBO
studenten HBO en WO
40 - 44
23%
58%
20%
35 - 39
5.071
12.889
4.376
30 - 34
jonger dan 20
20 t/m 64
65+
25 - 29
546.990
1.136
20 - 24
100%
15 - 19
22.336
1.424
10 - 14
inwoners (2014)
per km2 land
5-9
oppervlakte (km2)
waarvan land
waarvan water
45 - 49
Holland Rijnland
aantal
%
541,9
100%
481,6
89%
60,4
11%
%
100%
98%
2%
0-4
Lisse
aantal
16,1
15,7
0,4
Leeftijd
21
2.10 Gemeente Noordwijk
2.11 Gemeente Noordwijkerhout
oppervlakte (km2)
waarvan land
waarvan water
Noordwijkerhout
aantal
%
23,4
100%
22,6
96%
0,8
4%
100%
inwoners (2014)
per km2 land
15.956
706
100%
546.990
1.136
100%
126.282
328.127
92.581
23%
60%
17%
jonger dan 20
20 t/m 64
65+
3.640
9.247
3.069
23%
58%
19%
126.282
328.127
92.581
23%
60%
17%
2%
3%
13.468
27.233
2%
5%
392
453
2%
3%
13.468
27.233
2%
5%
11.497
4.217
3.454
3.826
100%
37%
30%
33%
243.977
89.847
70.550
83.580
100%
37%
29%
34%
huishoudens (2014)
eenpersoons
meerpersoons zonder kinderen
meerpersoons met kinderen
6.747
2.140
2.099
2.508
100%
32%
31%
37%
243.977
89.847
70.550
83.580
100%
37%
29%
34%
gebouwen (2014)
woningen
gebouwen met andere functie
gemiddelde woningbezetting
15.449
12.154
3.295
2,1
100%
79%
21%
271.952
236.385
35.567
2,3
100%
87%
13%
gebouwen (2014)
woningen
gebouwen met andere functie
gemiddelde woningbezetting
8.545
6.867
1.678
2,3
100%
80%
20%
271.952
236.385
35.567
2,3
100%
87%
13%
personenauto's (2014)
per huishouden
12.337
1,1
240.680
1,0
personenauto's (2014)
per huishouden
7.541
1,1
240.680
1,0
bedrijfsvestigingen (2013)
banen
per 100 inwoners 15-64 jaar
1.417
12.764
75
24.889
205.419
57
bedrijfsvestigingen (2013)
banen
per 100 inwoners 15-64 jaar
906
5.303
52
24.889
205.419
57
210
1,8%
6.870
2,8%
bijstandsuitkeringen (eind 2013)
% huishoudens met uitkering
120
1,8%
6.870
2,8%
€ 37.600
€ 37.200
€ 36.100
€ 37.200
Leeftijd
2004: 15,1 duizend inwoners
2014: 16,0 duizend inwoners
95+
90 - 94
85 - 89
1 januari 2004 en 2014
80 - 84
95+
90 - 94
85 - 89
80 - 84
75 - 79
70 - 74
65 - 69
60 - 64
55 - 59
50 - 54
45 - 49
40 - 44
35 - 39
30 - 34
25 - 29
20 - 24
0%
15 - 19
0%
10 - 14
5%
5-9
5%
0-4
10%
2014: 25,7 duizend inwoners
54,3%
2.11a Leeftijdsopbouw Noordwijkerhout
10%
2004: 24,5 duizend inwoners
22
1 januari 2004 en 2014
57,1%
75 - 79
2.10a Leeftijdsopbouw Noordwijk
opkomst gemeenteraadsverkiezing (2014)
Holland Rijnland
aantal
%
541,9
100%
481,6
89%
60,4
11%
70 - 74
54,3%
65 - 69
62,1%
60 - 64
opkomst gemeenteraadsverkiezing (2014)
gemiddeld huishoudinkomen (2011)
55 - 59
gemiddeld huishoudinkomen (2011)
50 - 54
bijstandsuitkeringen (eind 2013)
% huishoudens met uitkering
45 - 49
huishoudens (2014)
eenpersoons
meerpersoons zonder kinderen
meerpersoons met kinderen
onderwijs (woongemeente, 2013/2014)
leerlingen MBO
studenten HBO en WO
40 - 44
563
765
35 - 39
21%
60%
20%
30 - 34
5.312
15.332
5.047
25 - 29
jonger dan 20
20 t/m 64
65+
20 - 24
546.990
1.136
15 - 19
100%
10 - 14
25.691
724
5-9
inwoners (2014)
per km2 land
onderwijs (woongemeente, 2013/2014)
leerlingen MBO
studenten HBO en WO
Holland Rijnland
aantal
%
541,9
100%
481,6
89%
60,4
11%
0-4
oppervlakte (km2)
waarvan land
waarvan water
Noordwijk
aantal
%
51,5
100%
35,5
69%
16,0
31%
Leeftijd
23
2.12 Gemeente Oegstgeest
2.13 Gemeente Teylingen
oppervlakte (km2)
waarvan land
waarvan water
Oegstgeest
aantal
%
8,0
100%
7,3
92%
0,7
8%
Holland Rijnland
aantal
%
541,9
100%
481,6
89%
60,4
11%
inwoners (2014)
per km2 land
22.910
3.138
100%
546.990
1.136
jonger dan 20
20 t/m 64
65+
5.646
12.765
4.499
25%
56%
20%
290
1.014
huishoudens (2014)
eenpersoons
meerpersoons zonder kinderen
meerpersoons met kinderen
gebouwen (2014)
woningen
gebouwen met andere functie
gemiddelde woningbezetting
Holland Rijnland
aantal
%
541,9
100%
481,6
89%
60,4
11%
oppervlakte (km2)
waarvan land
waarvan water
100%
inwoners (2014)
per km2 land
35.735
1.252
100%
546.990
1.136
100%
126.282
328.127
92.581
23%
60%
17%
jonger dan 20
20 t/m 64
65+
8.994
20.594
6.147
25%
58%
17%
126.282
328.127
92.581
23%
60%
17%
1%
4%
13.468
27.233
2%
5%
841
1.235
2%
3%
13.468
27.233
2%
5%
10.117
3.639
2.948
3.530
100%
36%
29%
35%
243.977
89.847
70.550
83.580
100%
37%
29%
34%
huishoudens (2014)
eenpersoons
meerpersoons zonder kinderen
meerpersoons met kinderen
14.618
4.298
4.406
5.914
100%
29%
30%
40%
243.977
89.847
70.550
83.580
100%
37%
29%
34%
11.271
10.269
1.002
2,2
100%
91%
9%
271.952
236.385
35.567
2,3
100%
87%
13%
gebouwen (2014)
woningen
gebouwen met andere functie
gemiddelde woningbezetting
16.784
14.687
2.097
2,4
100%
88%
12%
271.952
236.385
35.567
2,3
100%
87%
13%
onderwijs (woongemeente, 2013/2014)
leerlingen MBO
studenten HBO en WO
%
100%
85%
15%
personenauto's (2014)
per huishouden
9.905
1,0
240.680
1,0
personenauto's (2014)
per huishouden
16.674
1,1
240.680
1,0
bedrijfsvestigingen (2013)
banen
per 100 inwoners 15-64 jaar
885
5.927
41
24.889
205.419
57
bedrijfsvestigingen (2013)
banen
per 100 inwoners 15-64 jaar
1.510
11.801
51
24.889
205.419
57
bijstandsuitkeringen (eind 2013)
% huishoudens met uitkering
190
1,9%
6.870
2,8%
210
1,4%
6.870
2,8%
€ 45.200
€ 37.200
€ 40.700
€ 37.200
2014: 22,9 duizend inwoners
Leeftijd
2004: 34,6 duizend inwoners
2014: 35,7 duizend inwoners
90 - 94
85 - 89
80 - 84
75 - 79
70 - 74
65 - 69
60 - 64
55 - 59
50 - 54
45 - 49
40 - 44
35 - 39
1 januari 2004 en 2014
30 - 34
95+
90 - 94
85 - 89
80 - 84
75 - 79
70 - 74
65 - 69
60 - 64
55 - 59
50 - 54
45 - 49
40 - 44
35 - 39
30 - 34
25 - 29
0%
20 - 24
0%
15 - 19
5%
10 - 14
5%
5-9
10%
0-4
10%
2004: 21,2 duizend inwoners
54,3%
2.13a Leeftijdsopbouw Teylingen
25 - 29
1 januari 2004 en 2014
55,9%
20 - 24
2.12a Leeftijdsopbouw Oegstgeest
opkomst gemeenteraadsverkiezing (2014)
15 - 19
54,3%
10 - 14
62,3%
5-9
opkomst gemeenteraadsverkiezing (2014)
gemiddeld huishoudinkomen (2011)
0-4
gemiddeld huishoudinkomen (2011)
bijstandsuitkeringen (eind 2013)
% huishoudens met uitkering
95+
onderwijs (woongemeente, 2013/2014)
leerlingen MBO
studenten HBO en WO
24
Teylingen
aantal
33,5
28,6
4,9
Leeftijd
25
2.14 Gemeente Voorschoten
2.15 Gemeente Zoeterwoude
oppervlakte (km2)
waarvan land
waarvan water
Voorschoten
aantal
%
11,6
100%
11,2
97%
0,4
3%
inwoners (2014)
per km2 land
24.951
2.236
100%
546.990
1.136
100%
inwoners (2014)
per km2 land
8.075
380
100%
546.990
1.136
100%
jonger dan 20
20 t/m 64
65+
6.073
13.642
5.236
24%
55%
21%
126.282
328.127
92.581
23%
60%
17%
jonger dan 20
20 t/m 64
65+
1.826
4.753
1.496
23%
59%
19%
126.282
328.127
92.581
23%
60%
17%
457
804
2%
3%
13.468
27.233
2%
5%
247
287
3%
4%
13.468
27.233
2%
5%
huishoudens (2014)
eenpersoons
meerpersoons zonder kinderen
meerpersoons met kinderen
10.754
3.433
3.365
3.956
100%
32%
31%
37%
243.977
89.847
70.550
83.580
100%
37%
29%
34%
huishoudens (2014)
eenpersoons
meerpersoons zonder kinderen
meerpersoons met kinderen
3.183
854
1.047
1.282
100%
27%
33%
40%
243.977
89.847
70.550
83.580
100%
37%
29%
34%
gebouwen (2014)
woningen
gebouwen met andere functie
gemiddelde woningbezetting
12.727
11.086
1.641
2,3
100%
87%
13%
271.952
236.385
35.567
2,3
100%
87%
13%
gebouwen (2014)
woningen
gebouwen met andere functie
gemiddelde woningbezetting
4.098
3.334
764
2,4
100%
81%
19%
271.952
236.385
35.567
2,3
100%
87%
13%
personenauto's (2014)
per huishouden
11.543
1,1
240.680
1,0
personenauto's (2014)
per huishouden
3.828
1,2
240.680
1,0
bedrijfsvestigingen (2013)
banen
per 100 inwoners 15-64 jaar
980
5.064
33
24.889
205.419
57
bedrijfsvestigingen (2013)
banen
per 100 inwoners 15-64 jaar
489
6.748
126
24.889
205.419
57
bijstandsuitkeringen (eind 2013)
% huishoudens met uitkering
270
2,5%
6.870
2,8%
bijstandsuitkeringen (eind 2013)
% huishoudens met uitkering
50
1,6%
6.870
2,8%
€ 42.100
€ 37.200
€ 40.200
€ 37.200
2004: 8,5 duizend inwoners
2014: 8,1 duizend inwoners
95+
90 - 94
85 - 89
80 - 84
75 - 79
70 - 74
65 - 69
60 - 64
55 - 59
50 - 54
45 - 49
40 - 44
35 - 39
1 januari 2004 en 2014
30 - 34
25 - 29
95+
90 - 94
85 - 89
80 - 84
75 - 79
70 - 74
65 - 69
60 - 64
55 - 59
50 - 54
45 - 49
40 - 44
35 - 39
30 - 34
25 - 29
20 - 24
15 - 19
0%
10 - 14
0%
5-9
5%
0-4
5%
Leeftijd
54,3%
2.15a Leeftijdsopbouw Zoeterwoude
10%
2014: 25,0 duizend inwoners
Holland Rijnland
aantal
%
541,9
100%
481,6
89%
60,4
11%
57,8%
20 - 24
1 januari 2004 en 2014
opkomst gemeenteraadsverkiezing (2014)
15 - 19
54,3%
10%
2004: 22,5 duizend inwoners
26
gemiddeld huishoudinkomen (2011)
62,2%
2.14a Leeftijdsopbouw Voorschoten
onderwijs (woongemeente, 2013/2014)
leerlingen MBO
studenten HBO en WO
10 - 14
opkomst gemeenteraadsverkiezing (2014)
oppervlakte (km2)
waarvan land
waarvan water
5-9
gemiddeld huishoudinkomen (2011)
Zoeterwoude
aantal
%
22,0
100%
21,3
97%
0,7
3%
0-4
onderwijs (woongemeente, 2013/2014)
leerlingen MBO
studenten HBO en WO
Holland Rijnland
aantal
%
541,9
100%
481,6
89%
60,4
11%
Leeftijd
27
3.3 Bodemgebruik land (hectare) in Holland Rijnland en provincie Zuid-Holland
3. Oppervlakte en bodemgebruik
Het Alphen aan den Rijn van na de gemeentelijke herindeling is de enige gemeente in Holland
Rijnland met een oppervlakte van meer dan honderd vierkante kilometer: om precies te zijn
132,5 km2 ofwel ongeveer een kwart van het totaal (541,9 km2). Nu Rijnwoude niet meer bestaat
als afzonderlijke gemeente is Nieuwkoop de gemeente met de laagste bevolkingsdichtheid
(344 inwoners per km2). Leiden blijft de gemeente met de meeste inwoners (121.163) en de
grootste bevolkingsdichtheid (5.522 inwoners per km2).
3.1 Oppervlakte (km2) gemeenten van Holland Rijnland
oppervlakte (2013)
land
481,6
126,5
12,9
63,3
24,5
21,9
11,6
15,7
78,8
35,5
22,6
7,3
28,6
11,2
21,3
totaal
541,9
132,5
13,5
72,2
31,1
23,3
12,3
16,1
91,2
51,5
23,4
8,0
33,5
11,6
22,0
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
2013/2014
water
60,4
6,0
0,6
8,9
6,6
1,3
0,7
0,4
12,3
16,0
0,8
0,7
4,9
0,4
0,7
inwoners 1 jan 2014
aantal
per km2 land
546.990
1.136
106.785
844
20.944
1.624
25.745
407
62.782
2.558
121.163
5.522
26.813
2.321
22.336
1.424
27.104
344
25.691
724
15.956
706
22.910
3.138
35.735
1.252
24.951
2.236
8.075
380
Holland Rijnland
%
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
55.569
20%
recreatieterrein
2.379
5%
505
54
112
194
324
91
118
179
230
150
86
197
108
31
agrarisch
terrein
30.851
64%
9.633
748
5.424
711
253
537
832
6.277
818
1.482
143
1.793
445
1.755
bos en open
natuurlijk
terrein
3.720
8%
101
21
42
452
19
6
147
683
1.885
180
22
76
70
16
15.890
6%
167.105
60%
21.078
8%
7.634
3%
3.4
Vergelijking landgebruik (%) Holland Rijnland en Zuid-Holland
2010
3.720
1.895
8%
8.525
4%
777
18%
48.147 ha
in %
2%
5%
2.379
Holland Rijnland
30.851
1.136
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
844
1.624
407
verkeersterrein
bebouwd terrein
semi-bebouwd terrein
recreatieterrein
agrarisch terrein
bos en open natuurlijk terrein
2.558
5.522
2.321
1.424
344
724
706
21.078
Zuid-Holland
3.138
13.252
8%
1.252
20%
Bron: CBS
2.000
55.569
5%
2.236
380
0
28
13.252
5%
bebouwd semi-bebouwd
terrein
terrein
8.525
777
18%
2%
1.708
271
406
9
469
33
881
66
1.319
75
389
61
409
7
519
38
482
22
314
25
362
61
636
29
388
60
243
20
Bron: CBS
64%
Bron: CBS
280.528
100%
Zuid-Holland
%
Bron: CBS
3.2 Bevolkingsdichtheid per gemeente (inwoners per km2 land)2014
land totaal
48.147
100%
12.645
1.292
6.333
2.454
2.183
1.157
1.571
7.883
3.550
2.257
719
2.862
1.118
2.123
verkeersterrein
1.895
4%
427
54
253
150
193
73
58
187
113
106
45
131
47
58
2010
4.000
280.528 ha
in %
6.000
60%
167.105
7.634
3%
6%
15.890
29
4.3 Toename of afname bevolking in Holland Rijnland, per gemeente
4. Bevolking
2004-2014
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
In 2014 wonen er in Holland Rijnland 546.990 mensen. Alphen aan den Rijn is door de
gemeentelijke herindeling de tweede gemeente in Holland Rijnland met meer dan honderduizend
inwoners: 106.785. Alleen Leiden heeft meer inwoners (121.163).
Het aantal huishoudens in de regio nam vanaf 2011 tot 2014 toe van 237,1 duizend naar 244,0
duizend, een stijging van 3% in drie jaar dus. De vergrijzing van de bevolking zie je ook terug in de
stijging van het aantal huishoudens met een 65-plusser als hoofd: de stijging in diezelfde drie jaar
was daar 14% (van 53,9 duizend in 2011 tot 61,6 duizend in 2014).
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
4.1 Ontwikkeling omvang bevolking in Holland Rijnland
Gemeente
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
2004
531.146
104.688
20.588
25.173
60.576
118.702
26.182
22.061
26.815
24.452
15.092
21.188
34.598
22.505
8.526
2009
535.534
106.007
20.487
25.412
61.337
116.787
26.470
22.301
26.757
25.335
15.355
22.564
35.533
22.996
8.193
Teylingen
2004-2014
aantal inwoners
2010
2011
2012
537.836 540.415 542.661
106.171
106.190
106.558
20.484
20.627
20.831
25.642
25.744
25.737
61.828
62.044
62.476
117.123
117.915
118.748
26.426
26.609
26.706
22.335
22.685
22.511
26.929
26.988
26.974
25.407
25.438
25.517
15.555
15.601
15.648
22.597
22.767
22.788
35.759
35.812
35.686
23.462
23.865
24.310
8.118
8.130
8.171
2013
545.118
106.685
20.868
25.715
62.688
119.800
26.743
22.393
27.082
25.671
15.740
23.153
35.800
24.658
8.122
ontwikkeling (%)
2013-14 2004-14
+0,3%
+3,0%
+0,1%
+2,0%
+0,4%
+1,7%
+0,1%
+2,3%
+0,1%
+3,6%
+1,1%
+2,1%
+0,3%
+2,4%
-0,3%
+1,2%
+0,1%
+1,1%
+0,1%
+5,1%
+1,4%
+5,7%
-1,0%
+8,1%
-0,2%
+3,3%
+1,2%
+10,9%
-0,6%
-5,3%
2014
546.990
106.785
20.944
25.745
62.782
121.163
26.813
22.336
27.104
25.691
15.956
22.910
35.735
24.951
8.075
Voorschoten
Zoeterwoude
0
20.000
2004
40.000
2009
60.000
80.000
100.000
120.000
2014
Bron: CBS
4.4 Ontwikkeling bevolking in Holland Rijnland, per leeftijdsgroep van 5 jaar
2004-2014
45.000
40.000
35.000
30.000
Bron: CBS
25.000
4.2 Toename omvang bevolking in Holland Rijnland, Zuid-Holland en Nederland
2004-2014
20.000
15.000
+5%
2004
+2%
95+
90 - 94
85 - 89
80 - 84
75 - 79
70 - 74
65 - 69
60 - 64
55 - 59
50 - 54
45 - 49
40 - 44
35 - 39
2014
Bron: CBS
+1%
0%
2009
30 - 34
+3,0%
+3%
25 - 29
0
20 - 24
+3,5%
15 - 19
5.000
10 - 14
+3,6%
0- 4
+4%
5- 9
10.000
2004
2005
Nederland
2006
2007
Zuid-Holland
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Holland Rijnland
Bron: CBS
30
31
totaal
546.990
106.785 20.944 25.745 62.782 121.163 26.813 22.336 27.104 25.691 15.956 22.910 35.735 24.951 8.075
jonger dan 20
20 t/m 64
65-plus
126.282
328.127
92.581
25.825 4.616 5.976 16.303 24.397 6.284 5.071 6.319 5.312 3.640 5.646 8.994 6.073 1.826
63.454 12.320 15.134 36.502 80.334 15.140 12.889 16.021 15.332 9.247 12.765 20.594 13.642 4.753
17.506 4.008 4.635 9.977 16.432 5.389 4.376 4.764 5.047 3.069 4.499 6.147 5.236 1.496
0 t/m 4 jaar
5 t/m 9 jaar
10 t/m 14 jaar
15 t/m 19 jaar
29.145
30.351
33.167
33.619
6.072
6.288
6.928
6.537
1.082
1.172
1.262
1.100
1.300
1.461
1.675
1.540
4.035
4.079
4.196
3.993
6.140
5.439
5.489
7.329
1.380
1.498
1.734
1.672
1.125
1.218
1.402
1.326
1.288
1.499
1.822
1.710
1.179
770 1.189
1.306
830 1.396
1.417 1.063 1.566
1.410
977 1.495
1.829
2.200
2.531
2.434
1.422
1.558
1.558
1.535
334
407
524
561
20 t/m 24 jaar
25 t/m 29 jaar
30 t/m 34 jaar
35 t/m 39 jaar
40 t/m 44 jaar
45 t/m 49 jaar
50 t/m 54 jaar
55 t/m 59 jaar
60 t/m 64 jaar
37.728
33.285
32.094
32.362
39.229
41.664
41.006
36.916
33.843
5.876
5.993
6.482
6.687
8.005
8.309
7.997
7.245
6.860
1.054
1.207
1.200
1.198
1.517
1.641
1.651
1.475
1.377
1.478
1.182
1.287
1.342
1.898
2.048
2.115
1.982
1.802
4.176
3.810
3.881
3.664
4.398
4.641
4.369
3.946
3.617
14.126
11.269
9.037
8.014
8.063
8.210
7.985
7.096
6.534
1.331
1.054
1.223
1.513
2.062
2.215
2.103
1.905
1.734
1.176
1.080
1.184
1.278
1.631
1.725
1.790
1.510
1.515
1.589
1.355
1.282
1.398
1.885
2.280
2.240
2.110
1.882
1.450
1.409
1.381
1.447
1.908
1.917
2.070
1.985
1.765
1.878
1.676
1.744
1.978
2.704
3.093
2.992
2.450
2.079
1.125
994
1.147
1.442
1.792
1.914
1.913
1.696
1.619
490
311
350
380
581
700
729
649
563
65 t/m 69 jaar
70 t/m 74 jaar
75 t/m 79 jaar
80 t/m 84 jaar
85 t/m 89 jaar
90 t/m 94 jaar
95 of ouder
32.114
21.725
16.527
12.036
6.739
2.804
636
6.372 1.323 1.651 3.461 5.789 1.838 1.446 1.804 1.855 1.080 1.368 1.962 1.616
4.214
921 1.156 2.407 3.724 1.212 1.018 1.203 1.222
722
986 1.394 1.179
3.083
735
797 1.820 2.769 1.036
871
841
879
558
790 1.172
919
2.125
546
585 1.298 2.048
751
611
511
553
432
663
891
827
1.136
316
291
668 1.327
390
287
291
358
183
464
484
461
472
137
119
259
633
145
117
96
147
81
187
195
184
104
30
36
64
142
17
26
18
33
13
41
49
50
549
367
257
195
83
32
13
911
846
811
815
1.140
1.224
1.218
1.195
1.087
1.068
1.099
1.085
1.206
1.645
1.747
1.834
1.672
1.409
Bron: CBS
4.6 Inwoners naar herkomst in Holland Rijnland
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
totaal
546.990
106.785
20.944
25.745
62.782
121.163
26.813
22.336
27.104
25.691
15.956
22.910
35.735
24.951
8.075
herkomst-aantallen
Nederland niet-westers land westers land
448.296
45.970
52.724
87.780
10.148
8.857
17.628
1.187
2.129
23.590
771
1.384
56.501
2.931
3.350
86.057
18.636
16.470
21.323
2.855
2.635
19.555
907
1.874
24.736
914
1.454
21.620
1.179
2.892
13.824
608
1.524
17.958
1.579
3.373
30.752
1.854
3.129
19.738
2.034
3.179
7.234
367
474
1 januari 2014
Nederland
82%
82%
84%
92%
90%
71%
80%
88%
91%
84%
87%
78%
86%
79%
90%
herkomst-percentage
niet-westers land westers land
8%
10%
10%
8%
6%
10%
3%
5%
5%
5%
15%
14%
11%
10%
4%
8%
3%
5%
5%
11%
4%
10%
7%
15%
5%
9%
8%
13%
5%
6%
Bron: CBS
32
Herkomst (CBS-definitie)
Iemand is van buitenlandse herkomst als minimaal één van diens ouders in het buitenland is geboren.
Als hij/zij zelf ook in het buitenland is geboren is het een allochtoon van de eerste generatie, anders van de tweede.
Classificatie westers – niet-westers:
Bij de verdeling van de landen van herkomst van allochtonen in westers en niet-westerse landen wordt de classificatie van het CBS aangehouden.
Tot de westerse landen horen in deze classificatie:
• alle Europese landen
• alle landen van het Noord-Amerikaanse continent
• Japan en Indonesië
• Australië en Nieuw Zeeland
4.7 Holland Rijnland, leeftijdsopbouw mannen en vrouwen
Zoeterwoude
Voorschoten
Teylingen
Oegstgeest
Noordwijkerhout
Noordwijk
Nieuwkoop
Lisse
Leiderdorp
Leiden
Katwijk
1 januari 2014
Kaag en Braassem
Hillegom
Alphen aan den Rijn
Holland Rijnland
4.5 Leeftijdsopbouw Holland Rijnland
270.023
1 januari 2014
276.967
totale
bevolking
49,4% 50,6%
Holland Rijnland
x1000
overschot x1000
mannen vrouwen
95+
0,1
0,5
-
+0,4
90-94
0,8
2,0
-
+1,3
85-89
2,3
4,4
-
+2,1
80-84
4,9
7,1
-
+2,2
75-79
7,5
9,0
-
+1,5
70-74
10,4
11,3
-
+0,9
65-69
15,9
16,2
-
+0,2
60-64
17,0
16,8
+0,1
-
55-59
18,5
18,4
+0,1
-
50-54
20,3
20,7
-
+0,3
45-49
20,8
20,8
-
+0,0
40-44
19,5
19,8
-
+0,3
35-39
16,1
16,2
-
+0,1
30-34
16,1
16,0
+0,0
-
25-29
16,6
16,7
-
+0,0
20-24
18,7
19,0
-
+0,3
15-19
17,1
16,5
+0,5
-
10-14
16,9
16,3
+0,5
-
5-9
15,5
14,8
+0,7
-
0-4
totaal
14,9
14,2
+0,7
270,0
277,0
+6,9
Bron: CBS
33
32.152
22.397
6.981
2.055
719
-0,5%
-1,1%
+1,5%
+0,5%
-3,1%
+5,3%
+6,8%
+2,4%
-1,1%
+8,3%
30-64 jaar
eenpersoons *
meerpersoons zonder kinderen
2-oudergezin
1-oudergezin
152.767
39.561
35.917
65.290
11.999
152.185
40.203
34.458
65.205
12.319
151.414
40.444
33.622
64.691
12.657
150.273
40.067
32.969
64.072
13.165
-0,8%
-0,9%
-1,9%
-1,0%
+4,0%
-1,6%
+1,3%
-8,2%
-1,9%
+9,7%
65+
eenpersoons *
meerpersoons zonder kinderen
2-oudergezin
1-oudergezin
53.825
24.803
25.882
1.859
1.281
56.936
25.921
27.784
1.934
1.297
59.472
26.748
29.309
2.122
1.293
61.552
27.383
30.600
2.230
1.339
+3,5%
+2,4%
+4,4%
+5,1%
+3,6%
+14,4%
+10,4%
+18,2%
+20,0%
+4,5%
13%
64%
23%
13%
63%
24%
13%
62%
24%
13%
62%
25%
percentages
15-29 jaar
30-64 jaar
65+
Bron: CBS
4.9 Ontwikkeling aantal huishoudens in Holland Rijnland naar leeftijd hoofd
2011-2014
+14,4%
totaal
243.977
eenpersoons
89.847
meerpersoons
zonder kinderen
70.550
2-oudergezin
68.357
1-oudergezin
15.223
15-29 jaar
1 persoons
meerpersoons
zonder kinderen
2-oudergezin
1-oudergezin
Zoeterwoude
32.321
22.655
6.879
2.045
742
Voorschoten
31.009
21.496
6.784
2.039
690
Teylingen
30.527
20.967
6.818
2.078
664
Oegstgeest
15-29 jaar
eenpersoons *
meerpersoons zonder kinderen
2-oudergezin
1-oudergezin
leeftijd hoofd/
samenstelling
Noordwijkerhout
+2,9%
+5,3%
+2,8%
-1,3%
+9,2%
1 januari 2014
Noordwijk
+0,3%
0%
+1,1%
-0,7%
+3,6%
Nieuwkoop
243.977
89.847
70.550
68.357
15.223
Lisse
243.207
89.847
69.810
68.858
14.692
Leiderdorp
240.130
87.620
69.026
69.178
14.306
Leiden
2014
Katwijk
237.119
85.331
68.617
69.227
13.944
ontwikkeling (%)
2013-14
2011-14
2013
Kaag en Braassem
totaal
eenpersoons *
meerpersoons zonder kinderen
2-oudergezin
1-oudergezin
jaar
2012
Hillegom
2011
4.10 Huishoudens in Holland Rijnland naar leeftijd hoofd en samenstelling
Alphen aan den Rijn
leeftijd hoofd/samenstelling
2011-2014
Holland Rijnland
4.8 Ontwikkeling aantal huishoudens in Holland Rijnland 45.269 9.144 10.574 24.582 65.108 11.845 9.776 10.763 11.497 6.747 10.117 14.618 10.754 3.183
13.993 2.926 2.875 7.076 34.528 3.917 3.140 2.811 4.217 2.140 3.639 4.298 3.433
854
14.138 2.960 3.502 7.084 15.143 3.654 3.117 3.633 3.454 2.099 2.948 4.406 3.365 1.047
14.029 2.643 3.610 8.963 11.881 3.416 2.897 3.709 3.048 2.051 2.872 4.944 3.193 1.101
3.109
615
587 1.459 3.556
858
622
610
778
457
658
970
763
181
32.152
22.397
3.992
2.127
707
354
620 1.963 18.605
336
793 15.297
753
433
654
346
663
309
918
551
486
248
995 1.001
641
559
642
332
153
71
6.981
2.055
719
1.232
477
156
229
99
25
195
73
16
206
79
35
207
71
30
254
85
15
277
70
20
158
62
18
277
57
20
212
66
32
52
22
8
657 2.697
423
383
90
228
328
88
26
30-64 jaar
150.273
eenpersoons
40.067
meerpersoons
zonder kinderen
32.969
2-oudergezin
64.072
1-oudergezin
13.165
29.814 5.855 6.916 16.002 35.023 7.407 6.162 6.985 7.263 4.248 6.110 9.743 6.674 2.071
7.154 1.441 1.393 3.400 13.374 1.768 1.496 1.331 2.165 1.031 1.483 2.074 1.582
375
65+
eenpersoons
meerpersoons
zonder kinderen
2-oudergezin
1-oudergezin
61.552
27.383
11.463 2.582 3.038 6.617 11.480 3.685 2.960 3.115 3.316 2.013 3.012 3.874 3.438
4.712 1.131 1.146 2.883 5.857 1.716 1.298 1.171 1.501
861 1.515 1.665 1.519
959
408
30.600
2.230
1.339
6.085 1.312 1.687 3.261 4.907 1.820 1.523 1.703 1.611 1.034 1.358 2.018 1.775
422
74
139
289
422
94
85
160
137
76
87
126
91
244
65
66
184
294
55
54
81
67
42
52
65
53
506
28
17
9%
66%
25%
5%
65%
30%
percentages
15-29 jaar
30-64 jaar
65+
13%
62%
25%
6.821 1.419 1.620 3.166 7.539 1.628 1.387 1.676 1.566
907 1.313 2.060 1.378
489
13.130 2.470 3.398 8.251 11.076 3.243 2.741 3.464 2.841 1.913 2.728 4.730 3.036 1.051
2.709
525
505 1.185 3.034
768
538
514
691
397
586
879
678
156
8%
64%
28%
6%
65%
29%
8%
65%
27%
29%
54%
18%
6%
63%
31%
7%
63%
30%
6%
65%
29%
8%
63%
29%
7%
63%
30%
10%
60%
30%
7%
67%
27%
6%
62%
32%
Bron: CBS
+10%
4.11 Huishoudens in Holland Rijnland naar samenstelling huishouden
+5,3%
+5%
1 januari 2014
0%
eenpersoons
34
meerpersoons zonder kinderen
2-oudergezin
Zoeterwoude
Voorschoten
Teylingen
Oegstgeest
Noordwijkerhout
Noordwijk
Nieuwkoop
0%
Lisse
* Trendbreuk eenpersoons huishoudens 2013-2014: Door de verbeterde waarneming van het CBS van personen in institutionele huishoudens treedt in 2014 een trendbreuk op in de
ontwikkeling van het aantal eenpersoonshuishoudens/alleenstaanden. Landelijk gaat het om circa 35 duizend personen die voorheen als alleenstaanden getypeerd waren en nu
verschuiven naar de institutionele huishoudens. Landelijk steeg het aantal eenpersoonshuishoudens van 2013 tot 2014 maar met 0,1%. Deze trendbreuk is ook te zien in Holland
Rijnland, in 2013 steeg het aantal eenpersoonshuishoudens niet, in de laatste jaren daarvoor was die stijging jaarlijks nog zo’n 2,5%. In de leeftijdsgroep van 15-29 jaar zijn veel
eenpersoons huishoudens, daardoor is dáár deze trendbreuk het duidelijkst zichtbaar.
Leiderdorp
Bron: CBS
20%
Leiden
2014
Katwijk
2013
Kaag en Braassem
2012
Hillegom
2011
Alphen aan den Rijn
-5%
40%
65+
15-29 jaar
30-64 jaar
Holland Rijnland
-1,6%
1-oudergezin
35
4.12 Loop van de bevolking in Holland Rijnland
2013
gemeente/gebied
Holland Rijnland
inwoners op
1 jan 2013
545.118
geboorte
5.409
sterfte
4.270
vestiging
25.847
vertrek1
25.136
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
106.685
20.868
25.715
62.688
119.800
26.743
22.393
27.082
25.671
15.740
23.153
35.800
24.658
8.122
1.107
191
247
760
1.252
258
199
230
212
134
184
322
253
60
749
194
177
533
878
195
186
174
246
130
204
297
231
76
3.315
953
804
1.599
9.349
1.240
785
767
1.332
936
1.588
1.558
1.332
289
3.601
874
845
1.739
8.348
1.224
857
800
1.283
717
1.809
1.649
1.071
319
overige
correcties ontwikkeling
+22
+1.872
+28
0
+1
+7
-12
-9
+2
-1
+5
-7
-2
+1
+10
-1
inwoners op
31 dec 2013
546.990
+100
+76
+30
+94
+1.363
+70
-57
+22
+20
+216
-243
-65
+293
-47
106.785
20.944
25.745
62.782
121.163
26.813
22.336
27.104
25.691
15.956
22.910
35.735
24.951
8.075
Bron: CBS
1
Vertrek inclusief administratieve correcties
4.14 Geboorte en sterfte in Holland Rijnland naar sekse
2013
60
40
20
vestiging
vertrek
Zoeterwoude
Voorschoten
Teylingen
Oegstgeest
Noordwijkerhout
Noordwijk
Nieuwkoop
Lisse
Leiderdorp
Leiden
Katwijk
Kaag en Braassem
Hillegom
Alphen aan den Rijn
Holland Rijnland
0
Bron: CBS
vrouwen
totaal
5.409
2.783
51%
2.626
49%
1.107
191
247
760
1.252
258
199
230
212
134
184
322
253
60
589
109
129
393
616
127
111
118
104
77
104
148
125
33
518
82
118
367
636
131
88
112
108
57
80
174
128
27
totaal
Holland Rijnland
% man-vrouw
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
sterfte
mannen
vrouwen
totaal
saldo
mannen
vrouwen
4.270
2.025
47%
2.245
53%
+1.139
+758
+381
749
194
177
533
878
195
186
174
246
130
204
297
231
76
377
90
88
243
406
101
91
87
101
63
85
153
102
38
372
104
89
290
472
94
95
87
145
67
119
144
129
38
+358
-3
+70
+227
+374
+63
+13
+56
-34
+4
-20
+25
+22
-16
+212
+19
+41
+150
+210
+26
+20
+31
+3
+14
+19
-5
+23
-5
+146
-22
+29
+77
+164
+37
-7
+25
-37
-10
-39
+30
-1
-11
4.15 Holland Rijnland, specificatie vestiging en vertrek
80
sterfte
geboorte
mannen
gemeente/gebied
Bron: CBS
4.13 Loop van de bevolking in Holland Rijnland - per duizend inwoners
geboorte
2013
2013
gemeente/gebied
gevestigd vanuit
andere
totaal gemeente buitenland
vertrokken naar
andere
totaal gemeente buitenland
saldo
andere
totaal gemeente buitenland
Holland Rijnland
25.847
20.751
5.096
25.136
20.848
4.288
+711
-97
+808
3.315
953
804
1.599
9.349
1.240
785
767
1.332
936
1.588
1.558
1.332
289
2.790
807
695
1.337
6.888
1.090
652
670
1.048
782
1.200
1.398
1.122
272
525
146
109
262
2.461
150
133
97
284
154
388
160
210
17
3.601
874
845
1.739
8.348
1.224
857
800
1.283
717
1.809
1.649
1.071
319
3.133
792
767
1.468
6.284
1.088
717
744
1.075
621
1.492
1.512
846
309
468
82
78
271
2.064
136
140
56
208
96
317
137
225
10
-286
+79
-41
-140
+1.001
+16
-72
-33
+49
+219
-221
-91
+261
-30
-343
+15
-72
-131
+604
+2
-65
-74
-27
+161
-292
-114
+276
-37
+57
+64
+31
-9
+397
+14
-7
+41
+76
+58
+71
+23
-15
+7
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
Bron: CBS
36
37
5.3 Ontwikkeling in de woningvoorraad in Holland Rijnland
76
4
72
133
9
124
199
177
22
94
37
57
332
190
142
246
10
236
375
221
154
135
4
131
102
41
61
Onttrekkingen
sloop
overig
1.398
263
1.135
86
34
52
42
33
9
27
14
13
20
9
11
108
2
106
28
26
2
4
0
4
24
17
7
874
4
870
7
4
3
104
97
7
39
4
35
16
1
15
19
18
1
5.1 Woningvoorraad in Holland Rijnland
gemeente
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
2012-2014
Correcties
+294
+19
+6
+1
-1
+140
0
0
+2
+13
-1
+117
+5
-8
+1
2012
231.402
aantal
2013
233.836
2014
236.385
44.572
8.978
10.520
24.307
53.613
11.838
9.637
10.346
12.847
6.428
9.822
14.339
10.951
3.204
45.051
9.163
10.647
24.614
54.400
11.843
9.653
10.420
12.921
6.543
10.010
14.346
10.975
3.250
45.433
9.297
10.764
25.022
55.202
11.891
9.782
10.597
12.154
6.867
10.269
14.687
11.086
3.334
ontwikkeling 2012-14
aantal
percentage
+4.983
+2,2%
Saldo
ontwikkeling
+2.549
+382
+134
+117
+408
+802
+48
+129
+177
-767
+324
+259
+341
+111
+84
Voorraad op
31 dec
+861
+319
+244
+715
+1.589
+53
+145
+251
-693
+439
+447
+348
+135
+130
+1,9%
+3,6%
+2,3%
+2,9%
+3,0%
+0,4%
+1,5%
+2,4%
-5,4%
+6,8%
+4,6%
+2,4%
+1,2%
+4,1%
236.385
45.433
6.867 10.269 14.687 11.086
3.334
9.782 10.597 12.154
1 januari 2014
2014*
Holland Rijnland
244
Alphen aan den Rijn
220
Hillegom
227
Kaag en Braassem
267
249
210
Leiderdorp
239
251
Lisse
271
Nieuwkoop
60.000
Oegstgeest
5.4 Gemiddelde WOZ-waarde woningen (* € 1.000)
Leiden
5.2 Gebouwen in Holland Rijnland
328
Noordwijk
266
Noordwijkerhout
320
Oegstgeest
40.000
20.000
Teylingen
285
Voorschoten
283
261
Zoeterwoude
199
provincie Zuid-Holland
woningen totaal: 236.385
gebouwen met overige functie totaal: 35.567
Zoeterwoude
Voorschoten
Teylingen
Oegstgeest
Noordwijkerhout
Noordwijk
Nieuwkoop
Lisse
Leiderdorp
Leiden
Katwijk
Kaag en Braassem
Hillegom
Alphen aan den Rijn
0
3.250
Bron: CBS
Katwijk
Bron: CBS
Noordwijk
Lisse
Katwijk
9.297 10.764 25.022 55.202 11.891
6.543 10.010 14.346 10.975
Zoeterwoude
770
292
478
Voorschoten
429
154
275
9.653 10.420 12.921
Teylingen
143
14
129
9.163 10.647 24.614 54.400 11.843
Noordwijkerhout
170
154
16
Nieuwkoop
449
190
259
Leiderdorp
3.653
1.497
2.156
Leiden
Toevoegingen
nieuwbouw
overig
Kaag en Braassem
Alphen aan den Rijn
45.051
Voorraad op
1 jan
Hillegom
Holland Rijnland
233.836
5. Wonen
Begin 2014 waren er in Holland Rijnland 236.385 gebouwen met een woonfunctie en 35.567
gebouwen met een andere functie. In 2013 werden 1.497 nieuwbouwwoningen opgeleverd
en waren er 2.156 overige toevoegingen aan de woningvoorraad; per saldo nam de
woningvoorraad met 2.549 toe want er waren ook nog 1.398 onttrekkingen.
Uit gegevens van het Regionaal Inkomensonderzoek blijkt dat 26,6 duizend huishoudens die
huren huurtoeslag ontvangen (cijfers 2011).
2013
Nederland
Bron: CBS (* peildatum
waardebepaling 1 jan 2010)
0
50
211
100
150
200
250
300
350
400
Bron: CBS (* peildatum waardebepaling is een jaar eerder: 1 jan 2013, de cijfers zijn voorlopig)
Bron: CBS, voorlopige cijfers
38
39
5.5 Particuliere huishoudens naar soort woning (aantallen * duizend)
2011
inclusief studentenhuishoudens
gemeente
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Noordwijk
Noordwijkerhout
Nieuwkoop
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
exclusief studentenhuishoudens
totaal
eigen
woning
totaal
huur
met
huur
toeslag
zonder
huur
toeslag
totaal
eigen
woning
totaal
huur
met
huur
toeslag
zonder
huur
toeslag
236,2
139,7
96,9
26,6
70,2
224,9
139,5
85,7
25,1
60,8
44,7
9,0
10,4
24,1
60,5
11,7
9,8
11,1
6,5
10,9
9,7
14,3
10,4
3,1
28,4
5,9
6,9
15,7
24,6
7,3
6,1
7,3
4,1
7,6
7,0
9,6
6,9
2,3
16,3
3,1
3,5
8,5
36,0
4,4
3,7
3,9
2,4
3,3
2,8
4,7
3,5
0,8
4,7
1,0
0,9
2,6
9,8
1,2
1,0
1,0
0,7
0,7
0,7
1,2
0,9
0,2
11,6
2,1
2,7
5,8
26,2
3,2
2,7
2,9
1,7
2,6
2,1
3,5
2,5
0,6
44,2
8,9
10,4
24,0
50,9
11,5
9,7
11,0
6,5
10,8
9,4
14,2
10,3
3,1
28,4
5,9
6,9
15,7
24,5
7,3
6,1
7,3
4,1
7,6
6,9
9,6
6,9
2,3
16,0
3,0
3,5
8,3
26,5
4,2
3,7
3,7
2,4
3,2
2,4
4,6
3,4
0,8
4,6
1,0
0,9
2,6
8,5
1,2
1,0
1,0
0,7
0,7
0,6
1,2
0,9
0,2
11,4
2,0
2,6
5,7
18,0
3,1
2,7
2,8
1,7
2,5
1,8
3,4
2,5
0,6
Bron: CBS, Regionaal InkomensOnderzoek (RIO)
Opmerking: het aantal huishoudens is om verschillende redenen niet gelijk aan het aantal woningen, zoals:
1) in één woning kunnen zich meer huishoudens bevinden (bv. meerdere studentenhuishoudens op kamers).
2) een woning kan tijdelijk leeg staan.
40
6. Economie en toerisme
De regio Holland Rijnland is met de clusters Health & life-science, Space en drie Greenports
goed vertegenwoordigd in het rijtje met topsectoren, die door het Rijk worden gezien
als trekkers van de economie in Nederland. De regio heeft met deze sectoren een prima
uitgangspositie verworven in de Zuidvleugel.
Met ruim honderd bedrijven en kennisinstellingen op het gebied van Health & life-science
en ruim veertienduizend werkzame personen behoort het Bio Science Park in Leiden en
Oegstgeest tot de grootste en meest toonaangevende kennisclusters in Nederland.
De totale kantorenvoorraad in Holland Rijnland is in 2013 per saldo met bijna 6.000 m²
afgenomen en de leegstand daalde iets (van 15,3% naar 15,0%). De leegstand bedroeg op
1 januari 2014 nog wel ruim 230.000 m². Per gemeente zijn er grote verschillen in leegstand,
variërend van minder dan 3% in Oegstgeest tot bijna 40% in Lisse.
Naast diverse kantoorlocaties telt Holland Rijnland ook 87 formele bedrijven-terreinen met
een totale bruto oppervlakte van 1.536 hectare en bijna 65.000 arbeidsplaatsen.
De vijf grootste toeristische attracties en musea in de regio (Keukenhof, Archeon, Avifauna,
Corpus en Naturalis) trokken in 2013 2% meer bezoekers dan in 2012.
Het aantal tuinbouwbedrijven op ‘open grond’ is tussen 2009 en 2013 met 249 (22%)
afgenomen. Ook de oppervlakte nam met bijna 900 hectare (19%) af. De gemiddelde
oppervlakte per bedrijf nam wel licht toe (van 4,1 hectare in 2009 tot 4,3 hectare in 2013) .
41
6.1 Leiden Bio Science Park
2013
Oppervlakte
Gespecialiseerde life science bedrijven
Kennisinstellingen
Multi-tentant buildings
Musea
Aantal werkzame personen *
- waarvan bij LUMC
- waarvan bij overige kennisinstellingen
- waarvan bij life sciencebedrijven
Ingeschreven studenten **
- waarvan bij Universiteit leiden
- waarvan bij Hogeschool Leiden
- waarvan bij LIS
- waarvan bij ROC Leiden
Bezoekersaantallen musea
- Naturalis
- Corpus Experience
6.4 Kantoorgegevens per gemeente
110 hectare
92
7
8
2
14.000
6.800
2.600
4.600
18.800
9.300
8.900
200
400
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
295.500
235.000
Bronnen: Leiden Bio Science Park Foundation en betreffende musea
2014
voorraad
aantal
m2 bvo
1.142
1.548.300
219
41
38
76
351
46
70
32
88
18
41
60
44
18
255.400
26.300
43.300
70.900
638.800
80.300
84.500
21.000
139.500
8.200
34.300
56.900
26.400
62.700
in aanbouw
m2 bvo
49.600
%
3,2%
500
900
18.600
13.700
16.000
0,2%
2,1%
2,9%
39,9%
25,5%
leegstand
m2 bvo
232.200
42.100
3.400
7.000
5.200
88.400
14.900
33.400
3.200
23.400
1.000
900
2.000
2.300
5.000
6.5 Bestaande formele bedrijventerreinen
6.2 Space Cluster
2011
Bruto oppervlakte ESA-ESTEC terrein
Bruto oppervlakte Space Business Park
Werkzame personen bi ESA-ESTEC
Werkgelegenheid 'upstream industrie' in Holland Rijnland
Werkgelegenheid 'downstream industrie' in Holland Rijnland
Groei werkgelegenheid 2004-2011 bij ESA-ESTEC
Aantal start-ups 2005-2012 in Noordwijk
gemeente
45 hectare
12 hectare
2.700
500
niet bekend
640
55
Bron: Eindrapport Waarde van ESTEC voor Nederland
Toelichting: Ruimtevaart bestaat uit een ‘upstream’ en een ‘downstream’ segment. Het upstream segment houdt zich bezig met productie van de ‘harde infrastructuur en technologie’
(bijv. de ontwikkeling van raketten en satellieten). Bij het downstream segment gaat het om de (commerciële) exploitatie van die infrastructuur en technologie (bijvoorbeeld het gebruik
van satellietdata).
6.3 Kerncijfers kantorenvoorraad in Holland Rijnland
Bron: Kantorenmonitor Holland Rijnland
42
2010
1.199
1.494.300
1.246
175.200
11,7%
73.500
4,9%
16,5%
12,8%
16,3%
7,4%
13,8%
18,6%
39,5%
15,1%
16,8%
12,0%
2,6%
3,5%
8,6%
8,0%
Bron: Kantorenmonitor Holland Rijnland
* werkzaam in life sciencegerelateerde banen
** bij instellingen die op het BSP zijn gevestigd
aantal kantoren
kantoren voorraad (m2 bvo)
gemiddelde grootte per kantoor (m² bvo)
leegstand (m2 bvo)
% leegstand
in aanbouw (m2 bvo)
% in aanbouw
%
15,0%
2010-2014
2011
1.191
1.505.000
1.264
180.500
12,0%
97.000
6,4%
2012
1.183
1.537.300
1.299
196.800
12,8%
69.800
4,5%
2013
1.167
1.554.000
1.332
238.500
15,3%
44.100
2,8%
2014
1.142
1.548.300
1.356
232.200
15,0%
49.600
3,2%
2013/2014*
aantal terreinen
oppervlakte (in ha)1
bruto
netto
vestigingen
banen
absoluut netto per hectare
Holland Rijnland totaal
- waarvan (modern) gemengd
- waarvan hoogwaardig (kenniscluster)
- waarvan voor agribusiness
87
75
3
9
1.536
1.264
117
155
1.153
954
85
114
3.767
3.394
138
235
64.426
45.631
15.330
3.345
56
48
180
29
per gemeente
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk 2
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen 3
Voorschoten
Zoeterwoude 4
20
4
4
12
12
2
5
6
3
3
4
7
2
3
480
61
51
214
191
39
74
88
47
60
50
89
22
72
330
44
41
173
145
27
57
69
35
49
38
73
18
55
880
203
144
571
574
161
189
240
139
192
24
214
79
157
13.687
1.643
1.680
7.462
22.823
1.669
2.412
2.249
1.526
1.390
165
4.080
957
2.683
41
37
41
43
157
62
42
33
44
28
4
56
53
49
Bron: Provincie Zuid-Holland / Infodesk Bedrijventerreinen en Bedrijven Register Zuid-Holland
* Aantal terreinen en oppervlakte per 1 januari 2014 / vestigingen en werkzame personen per 1 januari 2013
De oppervlaktecijfers zijn afgerond.
exclusief ESA-ESTEC
exclusief AKZO Nobel
4
exclusief Heineken
1
2
3
Toelichting: Onder een formeel bedrijventerrein wordt verstaan een terrein van minimaal één hectare bruto, dat vanwege zijn bestemming bestemd en geschikt is voor gebruik door
handel, nijverheid, industrie en dienstverlening. Een bedrijventerrein is bestaand wannner de gronduitgifte is gestart. De oppervlakte, het aantal vestigingen en het aantal werkzame
personen zijn afgerond op 5-tallen.
43
6.6 Bezoek aan toeristische attracties en musea
2009-2013
Attracties:
Archeon, Alphen aan den Rijn
Avifauna, Alphen aan den Rijn
Corpus Experience, Oegstgeest
Keukenhof, Lisse
Space Expo, Noordwijk
2009
2010
aantal bezoekers
2011
2012
2013
270.600
348.800
225.000
868.000
78.500
295.000
328.100
225.000
780.000
-
334.800
225.000
885.000
-
300.000
336.000
230.000
875.000
80.000
312.000
346.000
235.000
849.000
55.100
Musea:
Atlantikwall Museum, Noordwijk
Boomkwekerijmuseum, Boskoop
De Lakenhal, Leiden
De Zwarte Tulp, Lisse
Ford Museum, Hillegom
Hortus Botanicus, Leiden
Kasteel Duivenvoorde, Voorschoten
Katwijks museum, Katwijk
Leids Wevershuis, Leiden
Molenmuseum De Valk, Leiden
Museum Boerhave, Leiden
Museum voor Volkenkunde, Leiden
Nationaal Smalspoormuseum, Valkenburg
Naturalis, Leiden
Oudheidkamer Het Molenhuis, Benthuizen
Rijksmuseum van Oudheden, Leiden
Sieboldhuis, Leiden
3.900
4.500
100.400
6.000
16.300
23.900
94.400
13.500
266.900
134.400
29.000
4.100
39.700
5.700
10.400
19.200
3.700
21.500
47.500
103.700
12.800
263.000
3.000
131.400
23.900
4.600
82.000
5.100
114.800
7.500
22.700
23.800
55.500
118.300
13.300
267.000
2.600
38.400
5.000
44.000
3.700
111.700
8.500
18.000
2.100
21.000
60.900
130.600
12.000
254.900
4.500
142.800
34.200
5.600
6.400
58.200
5.000
140.500
11.500
19.500
24.100
73.700
130.100
13.500
295.500
173.300
35.400
Overig:
Bezoekerscentrum Natuurmonumenten, Nieuwkoop
-
-
-
50.000
6.8 Holland Rijnland, oppervlakte (hectare) tuinbouw open grond en onder glas
2013
Open grond
2.269,6
Onder glas
859,7
396,8
254,6
222,3
95,5
Bloembollen
en -knollen
Bloemen
Bomen en
vaste planten
Groenten
en fruit
Bloemen
11,1
Bomen en
vaste planten
Groenten
en fruit
Bron: CBS
6.9 Bollenbroei1 in Holland Rijnland
2009
233
2010
239
bedrijven
2011
228
2012
202
2013
189
2009
.
2010
.
productie2
2011
.
2012
.
2013
.
Hyacintenbroei
Tulpenbroei
71
154
72
160
61
151
60
131
57
120
71.955
210.584
77.889
230.250
66.002
220.350
64.231
203.550
59.424
206.968
Narcissenbroei
Overige bollenbroei
105
-
104
-
101
-
89
13
79
15
2.226
-
2.093
-
2.274
-
1.978
1.016
1.867
1.027
totaal3
-
- Geen gegevens bekend of niet publicabel
Bron: Tot en met 2011: Zuid-Hollands Bureau voor Toerisme; vanaf 2012: attracties, musea en gemeente Leiden
2009-2013
Bron: CBS
1
2
3
6.7 Tuinbouw open grond
gemeente
totaal Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn2
Hillegom1
Kaag en Braassem3
Katwijk1
Leiden
Leiderdorp
Lisse1
Nieuwkoop3
Noordwijk1
Noordwijkerhout1
Oegstgeest
Teylingen1
Voorschoten
Zoeterwoude
2009
1.128
488
57
91
41
1
2
37
100
60
142
9
89
3
8
2009-2013
bedrijven
2010 2011 2012
1.049 1.011
942
454
447
421
52
44
41
71
70
70
36
32
26
1
1
1
2
1
1
37
34
31
96
93
82
59
51
48
135
136
130
9
8
7
86
85
77
4
4
4
7
5
3
2013
879
385
41
64
22
0
1
30
77
46
121
7
77
4
4
2009
4.646
1.045
589
171
105
1
4
344
205
291
1.407
10
455
6
11
oppervlakte (ha)
2010
2011
2012
4.361 4.324 3.980
878
852
770
548
515
430
215
221
146
38
36
31
1
2
1
5
1
4
318
292
276
179
178
168
296
278
243
1.396
1.456
1.427
9
6
8
457
463
457
5
5
5
16
17
14
Bron: CBS
Hillegom, Katwijk, Lisse, Noordwijk, Noordwijkerhout en Teylingen maken deel uit van greenport Duin en Bollenstreek
Woonplaatsen Boskoop en Rijnwoude in de gemeente Alphen aan den Rijn maken deel uit van greenport Boskoop
3
Kaag en Braassem en Nieuwkoop maken deel uit van greenport Aalsmeer
1
2
2013
3.748
730
426
137
23
0
4
169
153
223
1.378
8
476
4
19
6.10 Tuinbouw onder glas
gemiddelde
oppervlakte
2009 2013
4,1
4,3
2,1
1,9
10,3
10,4
1,9
2,1
2,6
1,0
1,5
1,8
3,5
9,3
5,6
2,0
2,0
4,9
4,8
9,9
11,4
1,1
1,1
5,1
6,2
2,1
1,1
1,4
4,8
gemeente
totaal Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn2
Hillegom1
Kaag en Braassem3
Katwijk1
Leiden
Leiderdorp
Lisse1
Nieuwkoop3
Noordwijk1
Noordwijkerhout1
Oegstgeest
Teylingen1
Voorschoten
Zoeterwoude
2009
825
234
30
117
77
2
1
15
161
39
77
10
54
4
4
2009-2013
bedrijven
2010 2011 2012
757
696
627
213
207
190
30
25
21
103
97
89
71
66
57
1
1
1
1
1
0
16
11
11
152
141
130
34
30
28
69
62
55
10
8
7
49
40
34
5
5
4
3
2
0
2013
569
169
21
83
56
0
1
9
117
22
48
6
32
5
0
2009
483,8
93,4
10,2
110,0
81,1
0,9
0,1
3,3
120,5
12,1
25,0
5,1
14,8
4,0
3,3
oppervlakte (ha)
2010
2011
2012
442,5 419,0 370,0
85,8
84,5
80,5
9,7
9,3
8,0
102,3
94,5
81,2
76,0
70,3
58,8
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,0
4,4
2,4
1,7
108,7
105,9
96,7
12,0
10,5
10,2
20,9
19,4
16,8
5,1
4,2
3,1
11,4
11,5
9,3
4,5
4,9
3,7
1,6
1,5
0,0
2013
361,3
83,7
5,3
77,8
55,4
0,0
0,0
4,2
97,0
7,2
16,8
2,8
6,5
4,6
0,0
gemiddelde
oppervlakte
2009 2013
0,6
0,6
0,4
0,5
0,3
0,3
0,9
0,9
1,1
1,0
0,4
0,1
0,0
0,2
0,5
0,7
0,8
0,3
0,3
0,3
0,4
0,5
0,5
0,3
0,2
1,0
0,9
0,8
-
Bron: CBS
1
2
3
44
Bollenbroei is het (door toevoegen van warmte) sneller laten groeien van bolgewassen om vervroegde bloei te krijgen.
Productie: Hyancinten en tulpen * duizend stuks; narcissen * duizend kilo.
Op bedrijven kunnen meerdere soorten bloemen in broei worden gekweekt; daarom is totaal aantal bedrijven minder dan de som.
Hillegom, Katwijk, Lisse, Noordwijk, Noordwijkerhout en Teylingen maken deel uit van greenport Duin en Bollenstreek
Woonplaatsen Boskoop en Rijnwoude in de gemeente Alphen aan den Rijn maken deel uit van greenport Boskoop
Kaag en Braassem en Nieuwkoop maken deel uit van greenport Aalsmeer
45
7.2 Aantal personenauto’s per honderd huishoudens
2014
7. Verkeer en vervoer
In 2014 zijn er in Holland Rijnland 240,7 duizend personenauto’s, ofwel 99 auto’s voor elke
honderd huishoudens. Het Nederlands gemiddelde is 96 auto’s per honderd huishoudens.
Leiden heeft met zestig auto’s per honderd huishoudens relatief het kleinste aantal
personenauto’s, Nieuwkoop het grootste met 128 auto’s per honderd huishoudens.
In 2013 waren er dagelijks meer dan honderdduizend in- en uitstappende treinreizigers per
dag. In 2013 werden in het collectief vraagafhankelijk vervoer 258,4 duizend ritten gemaakt.
7.1 Motorvoertuigenpark
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
Bron: CBS
46
personen­
auto’s
240.680
55.302
10.464
12.808
24.172
38.755
12.714
10.897
13.740
12.337
7.541
9.905
16.674
11.543
3.828
1 januari 2014
totaal bestelauto’s
29.240
22.970
7.753
6.267
1.286
940
2.072
1.651
3.459
2.398
3.456
2.925
1.116
871
1.152
957
2.485
1.951
1.184
914
1.384
1.047
565
420
1.829
1.463
707
602
792
564
bedrijfsmotorvoertuigen
vrachtauto’s trekkers spec. voertuigen autobussen
2.553
1.963
1.554
200
650
542
269
25
119
167
57
3
168
88
118
47
540
380
135
6
137
83
309
2
119
72
54
90
58
47
205
175
142
12
74
36
66
94
173
74
90
35
72
38
145
107
113
1
38
18
49
60
91
67
10
motor­
tweewielers
20.370
4.520
1.104
1.378
1.927
2.927
999
1.005
1.556
945
768
587
1.335
890
429
Holland Rijnland
99
Alphen aan den Rijn
122
Hillegom
114
Kaag en Braassem
121
Katwijk
98
Leiden
60
Leiderdorp
107
Lisse
111
Nieuwkoop
128
Noordwijk
107
Noordwijkerhout
112
Oegstgeest
98
Teylingen
114
Voorschoten
107
Zoeterwoude
120
Zuid-Holland
110
Nederland
96
0
25
1
= 10 auto’s
50
75
100
125
150
Bron: CBS
47
7.3 In- en uitstappende treinreizigers1
station
totaal
Alphen aan den Rijn
Boskoop
Hillegom
Leiden Centraal
Leiden Lammenschans
De Vink
Sassenheim
Voorhout
Voorschoten
2006
81.179
8.692
980
1.419
59.710
3.088
2.132
2.662
2.496
2006-2013
2007
82.769
8.830
1.027
1.343
61.383
2.690
2.153
2.734
2.609
2008
83.076
8.944
1.041
1.423
60.962
2.833
2.251
2.841
2.782
2009
83.441
9.097
1.068
1.493
60.782
3.041
2.312
2.802
2.846
2010
80.028
8.464
1.017
1.482
58.529
2.908
2.162
2.838
2.628
2011
86.679
8.609
1.120
1.603
63.868
3.181
2.393
3.056
2.849
2012
91.925
9.179
1.320
2.077
64.712
3.837
2.647
2.212
3.275
2.666
2013
100.688
10.130
1.429
2.429
70.905
3.643
2.782
3.000
3.453
2.917
Bron: Nederlandse Spoorwegen
gemiddeld aantal per werkdag, uitgaande van tellingen van maandag tot en met donderdag in het kalenderjaar.
1
7.4 Vier vormen van verkeersoverlast (% van de inwoners dat veel overlast ondervindt)
Holland Rijnland
18%
19%
Hillegom
8%
Kaag en Braassem
15%
5%
Lisse
4%
Noordwijk
5%
Noordwijkerhout
15%
14%
21.453
22.597
37.844
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
799
799
598
201
2.553
2.553
1.893
660
3.023
3.023
2.285
738
91.486
59.317
45.852
13.465
96.008
59.173
47.406
11.767
71.871
71.871
56.857
15.014
n.v.t.
74
77
67
n.v.t.
23
25
18
n.v.t.
24
25
20
-
-
-
32.169
36.835
.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
22%
17%
20%
14%
Parkeerproblemen
Agressief rijgedrag
Te hard rijden
17%
17%
3%
0%
-
24%
15%
4%
Zoeterwoude
-
15%
15%
6%
Voorschoten
2013
n.v.t.
27
31
26
13
30
25
29
29
29
21
30
20
21
23%
18%
3%
Teylingen
2012
n.v.t.
22
25
20
12
24
23
21
23
23
17
23
17
15
20%
17%
3%
Oegstgeest
2011
n.v.t.
22
25
21
12
25
21
20
25
26
18
26
16
14
17%
6%
Nieuwkoop
-
ritten per pashouder
2011
2012
2013
271.823 284.404 296.226
250.370 261.807 258.382
22.000
23.520
20.294
14.204
14.534
13.492
10.197
11.052
10.393
88.271
91.710
94.157
13.724
15.672
17.119
13.860
15.933
15.464
23.287
22.467
20.594
17.250
16.755
14.913
7.651
7.751
10.135
27.638
27.306
24.863
7.665
9.642
11.145
4.623
5.465
5.813
19%
19%
8%
Leiderdorp
2013
9.739
9.739
650
529
821
3.149
673
531
715
517
478
830
568
278
22%
5%
Leiden
2012
12.133
12.133
955
711
890
3.877
696
762
993
717
455
1.169
553
355
32%
14%
Katwijk
niet-pashouders (OV-algemeen)
aantal ritten
2011
11.192
11.192
885
665
830
3.600
642
701
914
665
418
1.061
476
335
20%
15%
3%
CVV Holland Rijnland
pashouders WMO - totaal
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
niet-pashouders (OV-algemeen)
16%
4%
2011-2013
aantal pashouders
CVV Rijnstreek1
pashouders WMO - totaal
Alphen aan den Rijn2
Nieuwkoop
18%
5%
Alphen a/d Rijn
2013
7.5 Collectief vraagafhankelijk vervoer (CVV)
17%
10%
20%
30%
40%
Bron: Veiligheidsmonitor 2013
48
49
8.2 Vestigingen en banen1 in Holland Rijnland per gemeente
8. Arbeidsmarkt, werk en inkomen
gemeente / gebied
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
Inclusief de cijfers van de voormalige gemeente Boskoop, dat tot 2014 niet tot deze regio
behoorde, waren er in 2013 in Holland Rijnland 24,9 duizend bedrijfsvestigingen met in totaal
205,4 ­duizend werknemers. Dat betekent dat er voor elke honderd inwoners in de leeftijd van
15 tot en met 64 jaar 57 banen zijn. De meeste banen in Holland Rijnland zijn er in de bedrijfstak gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening: 44,0 duizend ofwel 21% van het
totaal aantal banen.
Holland Rijnland kent als woon- en werkregio omvangrijke pendelstromen met per saldo
meer uitgaande dan inkomende forenzen. In 2011 werkten 99,9 duizend inwoners van Holland
­Rijnland buiten de regio en werkten in de regio 56,2 duizend mensen die elders woonden.
Een negatief pendelsaldo van 43,7 duizend mensen.
Eind 2013 hadden 11.350 inwoners in Holland Rijnland een werkloosheidsuitkering (WW).
Dat is 3,1% van het aantal inwoners van 15 tot en met 64 jaar. Een jaar daarvoor ging het nog
om 8.430 WW-uitkeringen. Ook het aantal bijstandsuitkeringen nam in 2013 toe: eind 2012
­hadden 6.270 huishoudens een bijstandsuitkering, eind 2013 waren dat er 6.870.
8.1 Vestigingen en banen in Holland Rijnland per sector
sector
totaal
A Landbouw, bosbouw en visserij
B Winning van delfstoffen
C Industrie
D Prod., distr. en handel in elektr. & aardgas
E Winning en distributie van water
F Bouwnijverheid
G Groot- en detailhandel, reparatie van auto's
H Vervoer, opsl.en dienstverl., post en koeriers
I Horeca
J Informatie & communicatie
K Financiële instellingen
L Verhuur van en handel in onroerend goed
M Adv., onderzoek en zakelijke dienstver.
N Verh.van roer. goed. en ov. zak. dienstverl.
O Openb. best., overh.dienst. en verpl. soc. verz.
P Onderwijs
Q Gezondheidszorg en maatsch. dienstverl.
R Kunst, cultuur, sport en recreatie
S Overige dienstverlening
vestigingen
2011
2012
2013
25.701 24.991 24.889
1.839
1.774
1.753
1
1
2
1.112
1.077
1.073
7
7
6
49
47
45
2.671
2.633
2.585
5.590
5.329
5.317
482
472
469
1.043
1.016
1.077
1.028
978
978
330
319
316
312
295
293
4.074
3.968
3.918
1.151
1.112
1.122
82
95
94
1.081
1.064
1.057
2.641
2.630
2.628
806
809
807
1.402
1.365
1.349
gemiddelde grootte
2011
2012
2013
8,2
8,2
8,3
3,1
3,1
3,1
1,0
1,0
1,0
17,8
18,0
18,2
59,4
66,0
73,7
16,7
16,3
16,9
4,5
4,3
4,2
7,5
7,7
7,5
16,0
15,7
17,2
8,2
8,3
8,0
4,4
4,5
4,6
9,1
8,3
8,0
5,2
5,4
5,4
4,1
4,3
4,5
6,9
7,3
6,9
119,4
103,4
102,3
15,9
16,3
16,2
17,0
16,7
16,8
4,1
4,0
4,4
2,6
2,6
2,6
2013
24.889
5.314
991
1.334
2.255
5.162
1.072
1.060
1.514
1.417
906
885
1.510
980
489
2010
208.769
40.266
6.119
6.890
19.471
58.460
12.066
7.913
8.269
13.966
5.024
6.054
11.925
5.210
7.136
banen1
2011
2012
209.734
205.935
40.205
39.027
5.963
5.826
6.751
6.764
19.532
18.793
59.037
59.985
12.236
12.140
8.028
7.768
8.200
8.144
14.189
12.626
4.891
5.238
6.139
5.924
12.177
11.892
5.283
5.037
7.103
6.771
2013
205.419
39.359
5.845
6.821
18.232
60.449
11.349
7.772
7.985
12.764
5.303
5.927
11.801
5.064
6.748
Banen = totaal van voltijd en deeltijd werkende werkzame personen
1
8.3 Banen1 in Holland Rijnland per honderd inwoners 15 t/m 64 jaar
1 januari 2011-2013
banen1
2011
2012
2013
209.734 205.935 205.419
5.706
5.497
5.397
1
1
2
19.761 19.349 19.539
416
462
442
818
768
759
12.018 11.348 10.835
41.871 40.851 40.119
7.729
7.394
8.048
8.526
8.483
8.603
4.566
4.393
4.468
2.989
2.655
2.526
1.634
1.588
1.577
16.903 17.031 17.493
7.928
8.150
7.720
9.794
9.822
9.614
17.207 17.384 17.143
44.913 43.991 44.077
3.312
3.268
3.589
3.642
3.500
3.468
vestigingen
2011
2012
25.701
24.991
5.577
5.378
963
954
1.356
1.330
2.336
2.230
5.432
5.316
1.098
1.069
1.086
1.043
1.527
1.489
1.414
1.398
924
898
921
875
1.557
1.545
1.013
980
497
486
Bron: Bedrijvenregister Zuid Holland
In vergelijking met Zuid-Holland en Nederland is het gemiddelde besteedbare huishoud­
inkomen (exclusief studentenhuishoudens) in Holland Rijnland (€ 37.200) relatief hoog.
­Oegstgeest is de gemeente met het hoogste gemiddelde inkomen (€ 45.200).
Het percentage huishoudens (ook weer exclusief studentenhuishoudens) met een inkomen tot
120% van het sociaal minimum varieert in Holland Rijnland van 8% in Zoeterwoude tot 16% in
Leiden. In heel Holland Rijnland gaat het om 12% van de huishoudens, landelijk is dit 15%.
1
2010
22.565
4.837
843
1.215
2.108
4.836
957
941
1.357
1.170
813
762
1.435
838
453
1 januari 2010-2013
Holland Rijnland
57
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
56
1 januari 2013
43
41
45
70
67
54
45
75
52
41
51
33
126
0
50
100
Bron: Bedrijvenregister Zuid Holland
Banen = totaal van voltijd en deeltijd werkende werkzame personen
1
Bron: Bedrijvenregister Zuid Holland
Banen = totaal van voltijd en deeltijd werkende werkzame personen
1
50
51
8.4 Woon-werkverkeer in Holland Rijnland
woont in Holland Rijnland
werkt in eigen
werkt in andere
gemeente
regio-gemeente
140.800
69.400
30.400
7.200
9.000
2.400
6.600
4.600
17.400
9.700
33.900
9.300
4.600
5.500
4.500
3.500
6.800
2.700
7.700
4.400
3.900
3.100
3.100
5.000
7.900
6.800
3.600
3.400
1.400
1.800
totaal
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
2011
310.100
61.300
16.500
15.900
34.700
65.400
14.500
12.300
15.700
15.500
9.100
11.700
20.400
12.200
4.900
werkt buiten
de regio
99.900
23.700
5.100
4.700
7.600
22.200
4.400
4.300
6.200
3.400
2.100
3.600
5.700
5.200
1.700
woont elders
werkt in
Holland Rijnland
56.200
13.000
1.500
2.100
2.500
18.300
3.200
1.700
2.000
1.800
2.900
1.000
2.500
2.000
1.700
8.6 Bruto arbeidsparticipatie naar sekse
3-jaarsperiode 2011/2013
73%
Holland Rijnland
73%
Alphen a/d Rijn
66%
IN-EN UITGAANDE PENDEL
Tussen Regio Holland Rijnland
en aangrenzende regio’s
Hillegom
71%
8.5 In- en uitgaande pendel
2011
Tussen regio Holland Rijnland en aangrenzende regio’s
Legenda
Katwijk
56%
Leiden
66%
Leiderdorp
74%
Noordwijkerhout
Teylingen
0%
3.100
2.300
2.300
3.100
IN:
57.200
5
7.
2
4.100
00
0
20
1.4
2.
7.600
0
7.600
4.100
0
20
18
13
.0
.2
00
Regio Utrecht
00
00
1.4
0
00
Zuid-Holland Oost
00
2.
00
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
.2
5.500
7
6.
Regio Den Haag
Delft e.o.
18
2.900
Overige geemeenten
4
4.
0
60
.
14
8.7 Werkloosheidsuitkeringen
3
4
4.
2
UIT:
95.900
Overige geemeenten
Zuid-Holland Oost
13
.0
00
Overig Nederland
Delft e.o.
Regio Rotterdam
Overig Nederland
Zuid-Holland
Nederland
Regio Rotterdam
Bron: CBS, bewerkt door EIM
52
80%
100%
eind 2008-2013
00 2.900
3
0.
Regio Utrecht
0
70
6.
00
5
7.
60%
vrouwen
Regio Amsterdam
5.500
IN:
57.200
00
.6
14Holland-Rijnland
Regio Den Haag
.3
00
UIT:
95.900
00
40%
82%
00
30
.3
Holland-Rijnland9
76%
74%
Opmerkingen:
Van de gemeente Zoeterwoude zijn geen gegevens beschikbaar
0
30
9.
mannen
81%
Bron: CBS, enquête beroepsbevolking (EBB)
Regio Amsterdam
Haarlem e.o.
20%
totaal
82%
79%
68%
Uitgaande pendel
Haarlem e.o.
71%
70%
64%
Voorschoten
82%
74%
67%
63%
80%
75%
66%
Oegstgeest
81%
72%
65%
Noordwijk
78%
72%
64%
Lisse
Inkomende pendel
82%
84%
72%
Uitgaande pendel
Grens COROP- gebied
81%
77%
71%
70%
68%
Legenda
IN-EN UITGAANDE PENDEL
Grens COROP- gebied
Tussen Regio Holland Rijnland
en aangrenzende regio’s
Inkomende pendel
81%
76%
Kaag en Braassem
Nieuwkoop
Bron: CBS, bewerkt door EIM
80%
65%
29 augustus 2014
29 augustus 2014
2008
abs.
3.980
840
220
150
300
1.070
190
180
130
180
110
150
230
180
50
2009
abs.
6.180
1.300
330
240
550
1.550
300
290
220
300
160
240
400
220
80
2010
abs.
6.730
1.420
340
270
580
1.680
330
350
260
350
160
220
430
270
70
2011
abs.
6.740
1.430
340
310
590
1.670
290
320
270
340
160
240
410
300
70
2012
abs.
8.430
1.880
430
370
750
1.980
410
390
350
390
200
300
510
370
100
29.790
170.830
48.720
269.860
51.060
263.740
53.800
269.900
66.680
340.170
2013
abs. % 15-64 jarigen
11.350
3,1%
2.500
3,6%
590
4,4%
510
3,1%
1.110
2,7%
2.570
2,9%
530
3,2%
530
3,7%
520
2,9%
540
3,2%
320
3,1%
390
2,7%
690
3,0%
440
2,9%
110
2,1%
85.470
437.730
3,6%
4,0%
Bron: CBS (cijfers door CBS afgerond op een tiental)
53
8.8 Bij het UWV geregistreerde werkzoekenden
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
Zuid-Holland
Nederland
eind 2008-eind 2013
8.10 Arbeidongeschiktheidsuitkeringen
2008
8.826
1.570
332
255
653
3.514
402
279
228
335
204
266
379
330
79
2009
11.705
2.352
453
423
880
4.119
555
379
406
421
248
368
547
416
138
eind jaar
2010
11.099
2.330
432
443
807
3.632
567
404
409
423
218
353
474
485
122
2011
10.975
2.097
391
408
810
3.841
564
371
403
395
210
368
467
543
107
2012
12.531
2.648
530
498
982
3.839
605
479
484
524
268
396
600
546
132
2013
18.676
3.686
893
734
1.490
5.629
877
777
665
857
507
590
1.004
795
172
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
totaal
16.140
3.140
730
540
1.690
3.830
730
550
950
1.010
570
570
880
530
420
87.816
416.893
106.797
507.795
110.174
490.497
113.241
472.804
138.735
568.696
198.891
762.469
Zuid-Holland
Nederland
107.330
612.360
eind 2013
WAO, WAZ en Wajong
WAO
WAZ
8.610
440
1.680
80
470
20
310
30
920
50
2.110
50
440
20
380
20
340
30
430
30
320
20
300
20
490
50
320
10
100
10
62.530
356.700
2.410
18.750
42.390
236.910
Bron: UWV
Bron: CBS (cijfers door CBS afgerond op een tiental)
Trendbreuk in de cijfers van het UWV:
Het aantal van alle bij het UWV geregistreerde werkzoekenden is, met name in 2013, sterk gestegen. Dit komt voor een groot deel doordat voorheen
bijstandsgerechtigden met arbeidsplicht vaak niet als werkzoekenden bij het UWV stonden geregistreerd en nu wel. Welk deel van de toename komt door de
veranderde registratie van mensen die al langer werkzoekend waren en welk deel door nieuwe werkzoekenden is niet te bepalen.
8.11 Bijstandsuitkeringen aan huishoudens met 65-minners
8.9 Bij het UWV geregistreerde werkzoekenden in % van de 15- t/m 64-jarigen
eind 2013
5,2%
Holland Rijnland
5,3%
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
6,7%
4,4%
3,7%
6,4%
5,2%
5,5%
3,8%
5,1%
5,0%
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
Zuid-Holland
Nederland
4,1%
4,4%
5,2%
WIA IVA en WIA WGA
totaal
IVA
WGA
4.300
1.130
3.170
870
200
670
220
50
170
170
50
120
550
170
380
970
240
730
250
70
180
170
50
120
180
50
130
200
60
140
150
50
100
120
50
70
230
40
190
170
40
130
50
10
40
Wajong
7.090
1.380
240
200
720
1.670
270
150
580
550
230
250
340
200
310
35.400
179.330
8.900
48.790
26.500
130.540
eind 2007 - eind 2013
2007
abs.
5.120
840
140
80
440
2.520
210
110
100
160
60
140
130
160
30
2008
abs.
4.800
810
140
90
380
2.360
200
90
100
150
70
120
130
140
20
2009
abs.
5.120
910
140
90
440
2.370
220
120
110
170
70
130
160
170
20
2010
abs.
5.500
990
160
100
500
2.410
240
150
120
190
90
160
170
190
30
2011
abs.
5.930
1.010
170
110
540
2.650
280
150
140
200
100
160
180
200
40
2012
abs.
6.270
1.070
180
130
550
2.790
290
150
160
200
110
180
200
220
40
76.040
273.980
70.720
258.780
75.290
280.800
83.210
306.980
86.070
317.660
87.690
328.610
2013
abs. % huishoudens
6.870
2,8%
1.180
2,6%
190
2,1%
130
1,2%
640
2,6%
3.020
4,6%
340
2,9%
170
1,7%
150
1,4%
210
1,8%
120
1,8%
190
1,9%
210
1,4%
270
2,5%
50
1,6%
94.710
358.800
5,8%
4,7%
Bron: CBS (cijfers door CBS afgerond op een tiental)
3,2%
8,4%
Zuid-Holland
Nederland
6,9%
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%
9%
Bron: UWV
54
55
8.12 Inkomens van particuliere huishoudens1 2011
besteedbaar inkomen
gemiddeld
laag 3 midden 3
€ 37.200
35%
40%
€ 37.100
33%
42%
€ 36.000
36%
42%
€ 39.000
32%
40%
€ 36.300
33%
44%
€ 33.800
44%
36%
€ 38.700
32%
42%
€ 35.700
36%
41%
€ 38.400
31%
42%
€ 37.600
37%
38%
€ 36.100
36%
39%
€ 45.200
28%
36%
€ 40.700
30%
40%
€ 42.100
29%
39%
€ 40.200
28%
44%
gemeente / gebied
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
Zuid-Holland
Nederland
€ 34.300
€ 34.200
41%
40%
gestandaardiseerd inkomen2
gemiddeld
laag 3 midden 3
€ 25.800
34%
41%
€ 25.500
33%
43%
€ 24.800
34%
43%
€ 26.100
32%
42%
€ 24.000
37%
45%
€ 24.700
40%
37%
€ 26.900
28%
43%
€ 24.700
35%
42%
€ 25.700
32%
43%
€ 26.500
35%
40%
€ 24.600
36%
42%
€ 31.200
24%
36%
€ 27.300
30%
42%
€ 29.200
27%
38%
€ 26.700
29%
45%
hoog 3
25%
24%
22%
28%
23%
21%
26%
23%
27%
25%
24%
35%
30%
32%
28%
38%
40%
21%
20%
€ 24.200
€ 23.900
40%
40%
39%
40%
9. Jeugd, onderwijs en zorg
hoog 3
25%
24%
22%
26%
19%
24%
28%
22%
25%
25%
21%
39%
28%
35%
26%
21%
20%
In Holland Rijnland wonen 177,8 duizend mensen onder de 27 jaar; dat is bijna een derde van
de totale bevolking van Holland Rijnland. Het opleidingsniveau in Holland Rijnland is relatief
hoog: 34% van de 15- tot en met 64-jarigen heeft een hoog opleidingsniveau tegenover
30% in Zuid-Holland en 29% in Nederland. Er zijn ook veel inwoners die een opleiding aan
hogeschool of universiteit volgen, in 2012/2013 waren het er 27,2 duizend ofwel 5% van de
totale bevolking.
9.1 Inwoners jonger dan 27 jaar in Holland Rijnland
Bron: CBS, Regionaal InkomensOnderzoek RIO
Een particulier huishouden bestaat uit één of meer personen die samen een woonruimte bewonen en zichzelf daar niet-bedrijfsmatig voorzien in de dagelijkse levensbehoeften.
In deze tabel gaat het om particuliere huishoudens exclusief studentenhuishoudens.
Het gestandaardiseerde huishoudinkomen is het besteedbaar inkomen herleid tot het inkomen van een eenpersoonshuishouden. Bij die herleiding houdt het CBS rekening met de
schaalvoordelen van grotere huishoudens. Zo zijn huishoudens van verschillende grootte onderling vergelijkbaar.
3
De verdeling in laag-midden-hoog is hier zó gedaan dat landelijk 40% van de huishoudens in de categorie ‘laag’ valt, 40% in ‘midden’ en 20% in ‘hoog’.
1
2
8.13 Aandeel van de particuliere huishoudens1 met een inkomen tot 110% en tot 120% van het sociaal minimum22011
Holland Rijnland
8%
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
8%
12%
10%
8%
11%
7%
10%
8%
11%
7%
7%
12%
12%
9%
9%
8%
13%
11%
5%
inkomen tot 110% van het sociaal minimum
10%
16%
15%
15%
inkomen tot 120% van het sociaal minimum
Bron: CBS, Regionaal InkomensOnderzoek RIO
1
2
56
percentage in totale bevolking
0-3 jaar
4-11 jaar 12-17 jaar 18-26 jaar
4%
9%
7%
12%
5%
10%
8%
10%
4%
9%
7%
9%
4%
9%
8%
10%
5%
11%
8%
12%
4%
7%
5%
19%
4%
9%
8%
9%
4%
9%
7%
9%
4%
9%
8%
10%
4%
8%
7%
10%
4%
9%
8%
10%
4%
10%
8%
9%
4%
10%
9%
10%
4%
10%
8%
8%
3%
9%
8%
11%
9.2 Leerlingen voortgezet onderwijs naar woongemeente
8%
Zuid-Holland
Nederland
0%
18-26 jaar
65.526
10.689
1.986
2.537
7.359
23.012
2.369
2.120
2.819
2.603
1.579
2.081
3.422
2.093
857
Bron: CBS
16%
11%
9%
9%
9%
7%
5%
aantallen
4-11 jaar 12-17 jaar
49.381
39.702
10.205
8.313
1.871
1.448
2.366
1.992
6.605
4.895
8.878
6.518
2.431
2.115
2.030
1.645
2.490
2.158
2.092
1.727
1.402
1.319
2.273
1.881
3.569
3.102
2.479
1.952
690
637
10%
6%
6%
6%
13%
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
0-3 jaar
23.119
4.810
862
1.035
3.193
4.946
1.107
893
999
947
588
931
1.452
1.096
260
1 januari 2014
Een particulier huishouden bestaat uit één of meer personen die samen een woonruimte bewonen en zichzelf daar niet-bedrijfsmatig voorzien in de dagelijkse levensbehoeften.
In deze grafiek gaat het om particuliere huishoudens exclusief studentenhuishoudens.
Het sociaal of beleidsmatig minimum is het wettelijk bestaansminimum zoals dat in de politieke besluitvorming is vastgesteld. Het sociaal minimum betreft normbedragen die
verschillen per huishoudenstype en die jaarlijks worden aangepast.
20%
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
totaal
32.621
6.765
1.202
1.621
3.745
5.628
1.758
1.320
1.679
1.425
1.093
1.709
2.577
1.568
531
leerjaar 1 en 2
13.584
2.895
525
682
1.678
2.336
711
567
712
548
437
639
1.029
593
232
schooljaar 2013/2014
Praktijkonderwijs
en VMBO, va. klas 3
6.520
1.372
290
340
1.008
971
332
295
416
292
230
159
479
237
99
HAVO, klas 3-5
5.640
1.296
191
288
567
881
283
227
299
257
194
274
514
269
100
VWO, klas 3-6
6.877
1.202
196
311
492
1.440
432
231
252
328
232
637
555
469
100
Bron: min. OCW Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), voorlopige cijfers
57
Bron: min. OCW Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), voorlopige cijfers
9.4 Waar volgen in Holland Rijnland wonende studenten hoger onderwijs
In de buurt zijn goede speelplekken voor kinderen
73%
29%
64%
In de buurt zijn goede voorzieningen voor jongeren
8.355
9.6 Opleidingsniveau 15- t/m 64-jarigen in Holland Rijnland, Zuid-Holland en Nederland
Holland Rijnland
27%
Zuid-Holland
29%
Nederland
29%
0%
10%
2013
39%
34%
41%
30%
42%
20%
middelbaar
30%
40%
50%
29%
60%
70%
80%
90%
100%
hoog
9.7 Kengetallen jeugdigen in jeugdzorg
3.521
3.886
3.566
3.721
3.713
3.565
3.791
3.419
3.539
3.212
3.298
2.697
3.238
2.650
3.060
2.514
Holland Rijnland
0
2007/2008
Hogeschool Leiden
2008/2009
2009/2010
andere hogeschool
Bron: min. OCW Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), (2012/13: voorlopige cijfers)
2010/2011
Universiteit Leiden
2011/2012
2012/2013
andere universiteit
2013/2014
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
2010 en 2013
aangemeld
bij AMK in 2013
1.737
in
provinciale
zorg 2011
2.530
met jeugdbeschermingsmaatregel
start 2013
177
met jeugdreclasseringsmaatregel
start 2013
120
in zorg met
kortdurend
verblijf
in 2013
290
in 2e lijns
ggz-zorg met
verblijf in 2010
125
in 1e lijns
ggz-zorg
in 2010
2.330
398
75
51
180
475
52
59
80
69
37
90
77
84
10
630
70
85
275
645
150
80
100
70
55
80
150
105
35
43
7
10
22
37
5
12
6
16
8
2
5
4
0
41
0
0
8
39
8
3
1
7
2
4
5
2
0
60
15
15
30
55
25
10
20
10
10
10
20
10
0
20
5
5
15
25
5
5
5
5
5
10
10
5
5
365
70
90
270
440
155
80
85
170
85
165
235
90
30
4.000
2006/2007
Zoeterwoude
20%
28%
Teylingen
Oegstgeest
Noordwijkerhout
Noordwijk
16%
Nieuwkoop
Voorschoten
63%
69%
57%
29%
27%
38%
Lisse
Leiderdorp
22%
26%
Leiden
29%
53%
55%
69%
59%
57%
61%
26%
30%
Katwijk
0%
Kaag en Braassem
10%
Hillegom
20%
24%
30%
Bron: CBS, Enquête Beroepsbevolking
6.000
2.000
62%
59%
62%
40%
laag
8.742
10.356
9.750
8.672
8.561
9.403
9.480
8.362
8.122
9.062
9.182
7.898
9.103
50%
11.084
studiejaar 2006/07 t/m 2013/14
10.000
7.892
60%
2013
Bron: Veiligheidsmonitor
bbl = beroepsbegeleidende leerweg, bol = beroepsopleidende leerweg, mbo = middelbaar beroepsonderwijs, hbo = hoger beroepsonderwijs, wo = wetenschappelijk onderwijs
8.000
70%
22%
wo
14.605
857
149
201
472
10.506
382
170
172
208
100
580
393
344
71
Alphen a/d Rijn
hbo en wo
hbo
12.628
2.364
403
592
1.166
3.663
563
458
557
557
353
434
842
460
216
totaal
27.233
3.221
552
793
1.638
14.169
945
628
729
765
453
1.014
1.235
804
287
60%
bol
9.387
2.017
331
480
1.497
1.689
470
398
600
382
257
211
581
320
154
9.5 Mening over jeugdvoorzieningen in de buurt (% (helemaal) mee eens)
26%
mbo
bbl
4.081
830
158
216
759
632
169
176
256
181
135
79
260
137
93
totaal
13.468
2.847
489
696
2.256
2.321
639
574
856
563
392
290
841
457
247
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
studiejaar 2013/2014
Holland Rijnland
9.3 Studenten mbo, hbo en wo naar woongemeente
Bron: Regionaal Informatiesysteem Samenleving Zuid-Holland (Tympaan)
Het aantal jeugdigen in zorg met verblijf en in de eerstelijns psychische hulpverlening betreft een schatting
58
59
9.8 Gemeld ongeoorloofd schoolverzuim per woongemeente
2009/10
1.559
.
66
81
323
492
92
70
.
96
27
76
120
99
17
Holland Rijnland totaal
Alphen aan den Rijn*
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop*
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
2010/11
1.589
.
79
93
234
576
95
74
.
99
41
71
117
89
21
studiejaar 2009/10 t/m 2013/14
2011/12
1.690
.
80
80
244
582
135
87
.
76
54
91
130
95
36
2012/13
1.776
.
62
76
303
575
100
82
.
115
74
82
144
141
22
2013/14
2.382
.
98
109
435
787
160
110
.
127
78
86
205
144
43
9.10 Nieuwe voortijdig schoolverlaters
Gemeente
Holland Rijnland
Aangesloten bij RBL*
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
Niet aangesloten bij RBL*
Alphen aan den Rijn
Nieuwkoop
Bron: Regionaal Bureau Leerplicht Holland Rijnland (RBL)
* De gemeenten Alphen aan den Rijn en Nieuwkoop zijn niet bij het RBL aangesloten
studiejaar 2008/09 t/m 2012/13
2008/09
1.472
1.079
48
66
190
327
69
52
67
44
51
82
60
23
2009/10
1.353
1.006
43
41
196
323
74
42
60
36
49
79
45
18
2010/11
1.226
898
43
47
177
263
56
47
58
43
33
70
43
18
2011/12
1.195
857
45
38
180
252
63
44
54
33
26
68
34
20
2012/13
822
611
32
28
128
181
42
35
29
20
31
42
32
11
393
313
80
347
278
69
328
276
52
338
272
66
211
184
27
Bron: ministerie van OCW (2012/13 voorlopige cijfers), via website: www.vsvverkenner.nl/gemeenten
9.9 Door het Regionaal Bureau Leerplicht behandelde jongeren van 5 t/m 17 jaar
Holland Rijnland totaal
Alphen aan den Rijn*
Hillegom
Kaag en Braassem
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Lisse
Nieuwkoop*
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Teylingen
Voorschoten
Zoeterwoude
van buiten de regio
2010/11
2.403
.
112
131
386
807
145
109
.
142
99
117
162
148
45
0
aantal (absoluut)
2011/12
2012/13
2.566
2.693
.
.
128
144
128
125
410
393
834
910
171
161
126
118
.
.
131
159
107
113
111
117
200
211
173
196
46
46
1
0
Bron: Regionaal Bureau Leerplicht Holland Rijnland en CBS
* De gemeenten Alphen aan den Rijn en Nieuwkoopzijn niet bij het RBL aangesloten
2013/14
2.799
.
152
127
464
902
177
127
.
166
118
134
223
167
42
0
2010/11
3,9%
studiejaar 2010/11 t/m 2013/14
aantal (in procenten)
2011/12
2012/13
4,1%
4,4%
3,6%
3,1%
3,6%
5,6%
3,3%
3,0%
4,2%
3,1%
3,8%
5,8%
3,9%
3,6%
4,6%
3,0%
3,7%
6,3%
3,7%
3,4%
4,0%
3,9%
3,0%
2,5%
3,7%
2,0%
nvt
3,7%
4,3%
2,8%
3,1%
4,3%
3,4%
nvt
4,4%
4,5%
3,0%
3,3%
4,8%
3,6%
nvt
2013/14
4,4%
.
4,9%
3,1%
4,4%
6,4%
4,1%
3,7%
.
4,6%
4,6%
3,4%
3,5%
4,1%
3,4%
nvt
* RBL = Regionaal Bureau Leerplicht, 12 van de14 gemeenten in Holland Rijnland zijn hierbij aangesloten.
9.11 Nieuwe voortijdig schoolverlaters in % van het aantal scholieren/deelnemers
Holland Rijnland
1,9%
Aangesloten bij RBL*
2,0%
Hillegom
2,1%
Kaag en Braassem
1,3%
Katwijk
2,3%
2,5%
Leiden
Leiderdorp
1,9%
Lisse
2,0%
Noordwijk
1,6%
Noordwijkerhout
1,5%
Oegstgeest
1,7%
Teylingen
1,3%
Voorschoten
1,7%
1,5%
Zoeterwoude
Niet aangesloten bij RBL*
1,9%
2,1%
Alphen aan den Rijn
Nieuwkoop
1,1%
Nederland
0%
studiejaar 2012/13
2,1%
1%
2%
3%
4%
Bron: ministerie van OCW (voorlopige cijfers), via website: http://www.vsvverkenner.nl/gemeenten
* RBL = Regionaal Bureau Leerplicht, 12 van de14 gemeenten in Holland Rijnland zijn hierbij aangesloten.
60
61
10. Veiligheid
11. Verkiezingen
36% van inwoners van Holland Rijnland voelt zich wel eens onveilig. In de eigen buurt voelt
16% zich wel eens onveilig (cijfers 2013).
In de fusiegemeente Alphen aan den Rijn waren er op 13 november 2013 verkiezingen voor
de gemeenteraad. De opkomst was minder dan de helft: twee van elke vijf kiesgerechtigden
(40,9%) kwamen hun stem uitbrengen. Op 19 maart 2014 waren er raadsverkiezingen in de
overige gemeenten van Holland Rijnland. In al die andere gemeenten was de opkomst (ruim)
meer dan de helft; het opkomstpercentage varieerde van 53,5% in Hillegom tot 62,2% in
Voorschoten.
10.1 Onveiligheidsbeleving
2013
Holland Rijnland
11.1 Opkomst bij verkiezingen 2011-2014
36%
16%
54,3%
Holland Rijnland
Alphen aan den Rijn
15%
Hillegom
35%
16%
Kaag en Braassem
35%
10%
Katwijk
12%
33%
15%
Lisse
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Leiden
35%
41%
14%
Teylingen
15%
Zoeterwoude
15%
Zuid-Holland
Nederland
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
56,7%
45%
voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt
78,9%
59,3%
57,1%
79,2%
61,4%
62,3%
50%
Oegstgeest
voelt zich wel eens onveilig
77,2%
58,4%
62,1%
Noordwijkerhout
40%
80,5%
61,5%
Noordwijk
37%
19%
56,6%
Nieuwkoop
39%
22%
80,4%
62,8%
Lisse
36%
77,7%
55,7%
Leiderdorp
37%
75,2%
61,4%
37%
15%
Voorschoten
56,5%
55,1%
56,8%
33%
17%
81,1%
61,3%
Katwijk
15%
77,4%
59,7%
59,7%
Kaag en Braassem
27%
11%
Noordwijk
53,5%
25%
16%
76,1%
56,9%
Hillegom
44%
23%
Nieuwkoop
40,9%
Alphen aan den Rijn
31%
Leiden
Leiderdorp
78,5%
60,7%
33%
84,8%
70,9%
55,9%
Teylingen
80,7%
62,9%
62,2%
Bron: Veiligheidsmonitor
Voorschoten
81,9%
68,1%
57,8%
Zoeterwoude
62,6%
0%
20%
Gemeenteraad 2014
Tweede Kamer 2012
40%
60%
79,3%
80%
100%
Provinciale Staten 2011
Bron: Kiesraad en gemeenten
Opmerking: in de opkomst in Alphen aan den Rijn in 2011 en 2012 is de opkomst in de woonplaatsen Boskoop en Rijnwoude niet meegenomen.
62
63
Uitslagen gemeenteraadsverkiezingen 19 maart 2014*
Hieronder staan de uitslagen per gemeente van de
gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014.*
Bron van de cijfers is de kiesraad.
De partijen worden vermeld op volgorde van het
behaalde aantal stemmen.
*
B ij Alphen aan den Rijn betreft het de uitslag van de verkiezing op 13
november 2013. Deze vonden plaats omdat per 1 januari 2014 de gemeenten
Alphen aan den Rijn, Boskoop en Rijnwoude zijn samengevoegd.
11.2a Alphen aan den Rijn
partij
CDA
Nieuw Elan
VVD
PvdA
D66
SP
ChristenUnie
GroenLinks
SGP
RijnGouweLokaal
Beter Alphen
13 november 2013
stemmen
5.930
4.938
4.183
3.458
3.372
2.736
2.352
2.240
1.755
1.492
1.240
11.2b Hillegom
partij
Bevolkingsbelangen Hillegom
CDA
Bloeiend Hillegom
VVD
D66
GroenLinks
PvdA
stemmen
2.848
1.439
1.193
1.122
952
773
587
11.2c Kaag en Braassem
partij
PRO Kaag en Braassem
Samen voor Kaag & Braassem
CDA
D66
VVD
64
zetels
7
6
5
4
4
3
3
3
2
1
1
19 maart 2014
%
31,9%
16,1%
13,4%
12,6%
10,7%
8,7%
6,6%
zetels
7
3
3
2
2
1
1
19 maart 2014
stemmen
3.716
2.687
2.221
1.853
1.559
11.2d Katwijk
partij
CDA
ChristenUnie
SGP
GemeenteBelangen
Hart Voor Katwijk
VVD
PvdA
D66
KiesKatwijk
OPA Katwijk
Jezus Leeft
%
17,6%
14,7%
12,4%
10,3%
10,0%
8,1%
7,0%
6,6%
5,2%
4,4%
3,7%
%
30,9%
22,3%
18,5%
15,4%
13,0%
zetels
7
5
4
3
2
19 maart 2014
stemmen
5.488
4.828
4.453
3.044
2.450
1.704
1.561
1.332
1.151
632
200
%
20,4%
18,0%
16,6%
11,3%
9,1%
6,3%
5,8%
5,0%
4,3%
2,4%
0,7%
zetels
7
6
6
4
3
2
2
1
2
0
0
11.2e Leiden
partij
D66
SP
VVD
PvdA
GroenLinks
CDA
Leefbaar Leiden
Partij voor de Dieren
ChristenUnie
Stadspartij Leiden Ontzet
Partij Sleutelstad
Partij van Tegenwoordig
Libertarische Partij (LP)
19 maart 2014
stemmen
15.673
6.856
6.479
6.388
5.718
4.528
3.531
2.063
1.665
1.215
533
369
128
11.2f Leiderdorp
partij
D66
VVD
CDA
GroenLinks
PvdA
Lijst 6 (naamloos)
stemmen
2.657
2.586
2.487
1.439
1.381
1.022
stemmen
2.464
1.982
1.851
1.577
1.246
857
zetels
5
5
4
3
2
2
%
24,7%
19,9%
18,6%
15,8%
12,5%
8,6%
partij
VVD
NZLokaal
CDA
D66
GroenLinks
PvdA
19 maart 2014
stemmen
1.854
1.839
1.689
726
545
518
11.2k Oegstgeest
partij
D66
VVD
Progressief Oegstgeest
Leefbaar Oegstgeest
CDA
Lokaal Oegstgeest
Libertarische Partij
zetels
4
5
4
2
1
1
19 maart 2014
stemmen
2.348
2.173
1.923
1.725
1.523
1.016
117
11.2l Teylingen
partij
VVD
CDA
D66
Trilokaal
PvdA
ChristenUnie
%
25,9%
25,6%
23,6%
10,1%
7,6%
7,2%
%
21,7%
20,1%
17,8%
15,9%
14,1%
9,4%
1,1%
zetels
4
4
3
3
3
2
0
11.2m Voorschoten
partij
VVD
ONS Voorschoten
CDA
D66
GroenLinks
SP
PvdA
19 maart 2014
stemmen
2.537
2.409
2.230
1.693
1.220
964
856
11.2n Zoeterwoude
partij
totaal
Progressief Zoeterwoude
CDA
VVD
%
21,3%
20,2%
18,7%
14,2%
10,2%
8,1%
7,2%
zetels
4
4
4
3
2
1
1
19 maart 2014
stemmen
3.683
1.709
1.435
539
%
100,0%
46,4%
39,0%
14,6%
zetels
13
6
5
2
19 maart 2014
stemmen
3.672
3.510
2.934
2.523
1.842
772
%
24,1%
23,0%
19,2%
16,5%
12,1%
5,1%
zetels
6
6
5
4
3
1
zetels
5
4
4
3
2
1
19 maart 2014
stemmen
3.231
2.309
2.253
1.719
1.717
850
11.2i Noordwijk
partij
Puur Noordwijk
CDA
Lijst Salman Noordwijk
VVD
PvdA / GroenLinks
Noordwijk Zelfstandig
D66
%
23,0%
22,3%
21,5%
12,4%
11,9%
8,8%
19 maart 2014
11.2h Nieuwkoop
partij
Samen Beter Nieuwkoop
CDA
MPN-PN
VVD
D66
SGP / ChristenUnie
zetels
12
5
5
5
4
4
2
1
1
0
0
0
0
19 maart 2014
11.2g Lisse
partij
Nieuw Lisse
CDA
D66
VVD
ChristenUnie / SGP
PvdA / GroenLinks
%
28,4%
12,4%
11,7%
11,6%
10,4%
8,2%
6,4%
3,7%
3,0%
2,2%
1,0%
0,7%
0,2%
11.2j Noordwijkerhout
%
26,7%
19,1%
18,7%
14,2%
14,2%
7,0%
zetels
6
4
4
3
3
1
19 maart 2014
stemmen
4.215
2.105
1.868
1.488
1.193
1.192
805
%
32,8%
16,4%
14,5%
11,6%
9,3%
9,3%
6,3%
zetels
8
3
3
2
2
2
1
65
Zoeterwoude
Voorschoten
Teylingen
Oegstgeest
Noordwijkerhout
Noordwijk
Nieuwkoop
Leiden
Lisse
28,7% 28,8% 17,4% 15,9% 25,5% 27,0% 27,7% 31,1% 30,0% 30,0% 31,3% 28,4%
12,7% 9,5% 7,7% 18,8% 15,7% 9,4% 8,2% 11,6% 9,7% 14,0% 11,1% 11,8%
14,8% 14,3% 12,8% 9,4% 11,2% 13,2% 14,9% 15,1% 15,6% 7,6% 11,7% 9,4%
14,8% 22,2% 23,9% 5,9% 11,1% 17,9% 24,0% 15,0% 19,2% 10,2% 17,4% 12,6%
8,3% 7,9% 5,5% 12,7% 9,6% 7,8% 6,7% 8,5% 7,7% 7,4% 7,4% 8,0%
8,5% 6,6% 3,7% 18,9% 11,6% 8,1% 6,4% 7,1% 6,6% 15,5% 10,1% 11,9%
5,3% 4,7% 2,7% 11,3% 7,3% 3,6% 3,5% 4,8% 5,2% 8,3% 5,0% 9,7%
1,3% 1,1% 11,1% 2,1% 2,2% 2,5% 2,8% 1,9% 0,9% 2,8% 1,9% 1,7%
0,7% 0,5% 11,6% 0,4% 1,1% 6,0% 2,0% 0,4% 0,1% 0,4% 0,2% 0,4%
2,0% 2,3% 1,7% 1,3% 2,2% 2,0% 2,3% 2,0% 2,6% 1,5% 1,9% 2,0%
2,4% 1,7% 1,4% 2,9% 2,0% 1,8% 1,3% 2,0% 2,0% 2,3% 1,7% 2,2%
0,5% 0,3% 0,4% 0,3% 0,3% 0,7% 0,3% 0,4% 0,3% 0,2% 0,3% 1,8%
0,0% 0,0% 0,1% 0,1% 0,1% 0,0% 0,0% 0,1% 0,0% 0,1% 0,0% 0,1%
Leiderdorp
24,1%
14,5%
12,4%
13,9%
10,2%
9,1%
5,3%
4,3%
1,6%
2,2%
1,8%
0,5%
0,1%
Katwijk
23,8%
13,1%
11,8%
14,7%
9,1%
10,8%
6,6%
3,3%
2,4%
1,8%
2,1%
0,5%
0,1%
Kaag en Braassem
Hillegom
20,7%
16,5%
14,5%
11,3%
9,4%
8,8%
5,5%
3,9%
3,8%
2,5%
2,3%
0,5%
0,3%
21,9%
11,0%
11,5%
22,9%
9,9%
9,5%
6,3%
1,3%
1,0%
2,0%
2,7%
0,2%
0,1%
Bron: Kiesraad. De partijen staan vermeld op volgorde van het behaalde aantal stemmen in de provincie Zuid-Holland
Opmerking: in de percentages vermeld bij Alphen aan den Rijn is hoe er is gestemd in de woonplaatsen Boskoop en Rijnwoude niet meegenomen.
Opmerking: in de percentages vermeld bij Alphen aan den Rijn is hoe er is gestemd in de woonplaatsen Boskoop en Rijnwoude niet meegenomen.
1e plaats
2e plaats
3e plaats
1e plaats
2e plaats
3e plaats
11.4 Uitslag verkiezing Tweede Kamer 12 september 2012
2 maart 2011
Bron: Kiesraad
Bron: Kiesraad
De partijen staan vermeld in volgorde van lijstnummer waarmee ze meededen aan de verkiezing; partijen die geen zetels haalden in de kamer staan onder “overige”
De partijen worden vermeld in volgorde van het aantal behaalde stemmen in de provincie Zuid-Holland
PvdD
50+
SGP
CU
D66
SP
GroenLinks
Holland Rijnland
0,5%
0,8%
overige
2,1%
2,3%
1,8%
2,5%
3,8%
2,4%
3,3%
3,9%
6,6%
5,5%
10,8%
8,8%
9,1%
9,4%
14,7%
11,3%
14,5%
11,8%
13,1%
16,5%
Zuid-Holland
CDA
0,9%
0,9%
0%
PVV
50+
PvdD
SGP
CU
D66
SP
CDA
PVV
Holland Rijnland
GroenLinks
Nederland
PvdA
VVD
0%
overige
1,9%
1,9%
2,1%
1,9%
2,2%
2,1%
3,1%
3,1%
2,6%
2,3%
9,9%
8,0%
9,7%
6,5%
8,6%
8,5%
9,1%
10,1%
10%
PvdA
10%
23,8%
20,7%
20%
20,7%
24,8%
26,6%
20%
11.6 Uitslag verkiezing Provinciale Staten Zuid-Holland
30%
32,5%
30%
66
Alphen aan den Rijn
Bron: Kiesraad.
partij
VVD
PvdA
PVV
CDA
SP
D66
GroenLinks
CU
SGP
50+
PvdD
Pl. Lokale Partijen
Unie van Democr.
2 maart 2011
Holland Rijnland
partij
VVD
26,6% 32,5% 32,8% 37,5% 40,0% 28,6% 20,6% 32,0% 37,7% 41,0% 43,0% 41,4% 36,1% 40,7% 37,2% 33,1%
PvdA
24,8% 20,7% 21,9% 18,9% 15,8% 12,3% 30,2% 24,5% 16,0% 14,3% 17,8% 15,5% 20,8% 18,0% 19,7% 20,7%
PVV
10,1% 9,1% 9,3% 11,1% 10,5% 10,4% 9,0% 8,4% 9,3% 10,6% 9,9% 10,5% 4,8% 7,6% 7,7% 9,1%
CDA
8,5% 8,6% 7,8% 8,0% 11,4% 15,0% 4,0% 7,2% 10,3% 12,2% 7,5% 10,4% 7,1% 9,9% 8,1% 11,9%
SP
9,7% 6,5% 7,3% 6,7% 5,6% 5,0% 8,5% 6,6% 5,5% 4,8% 5,6% 6,4% 4,9% 5,8% 4,9% 7,2%
D66
8,0% 9,9% 8,7% 8,0% 8,4% 3,9% 15,3% 10,9% 7,5% 6,7% 7,4% 7,3% 15,6% 9,6% 12,4% 9,5%
GroenLinks
2,3% 2,6% 2,1% 1,9% 1,8% 0,8% 4,9% 2,6% 1,4% 1,4% 1,9% 2,0% 3,1% 1,9% 3,3% 2,4%
CU
3,1% 3,1% 4,0% 1,1% 1,1% 9,9% 1,9% 2,0% 2,1% 2,8% 1,3% 0,7% 2,6% 1,6% 1,5% 0,9%
SGP
2,1% 2,2% 1,5% 0,7% 0,4% 10,2% 0,4% 1,0% 5,0% 2,0% 0,4% 0,1% 0,5% 0,3% 0,4% 0,9%
PvdD
1,9% 2,1% 2,0% 2,6% 1,7% 1,4% 2,9% 2,1% 1,6% 1,5% 1,9% 1,8% 2,1% 1,7% 2,3% 2,1%
50+
1,9% 1,9% 1,9% 2,6% 2,4% 1,7% 1,4% 2,0% 2,6% 2,1% 2,5% 2,8% 1,4% 2,1% 1,6% 1,6%
overige partijen 0,9% 0,9% 1,0% 0,9% 0,8% 0,8% 1,1% 0,7% 0,9% 0,8% 0,8% 0,9% 0,8% 0,8% 0,8% 0,8%
11.5 Uitslag verkiezingen Provinciale Staten Zuid-Holland Zuid-Holland
Zoeterwoude
Voorschoten
Teylingen
Oegstgeest
Noordwijkerhout
Noordwijk
Nieuwkoop
Lisse
Leiderdorp
Leiden
Katwijk
Kaag en Braassem
Hillegom
Alphen aan den Rijn
Holland Rijnland
12 september 2012
VVD
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
16
Nederland
lijst
11.3 Uitslag verkiezing Tweede Kamer 67
Colofon
Kerncijfers Holland Rijnland 2014-2015 is een uitgave
van het samenwerkings­orgaan Holland Rijnland en
uit­gebracht in samenwerking met Beleidsonderzoek
en Analyse (BOA) van de gemeente Leiden.
Voor informatie:
Hans Stapper, tel. 071-523 90 41,
[email protected]
Karin Theulings, tel. 071-516 51 22,
[email protected]
Ontwerp & realisatie: Zabriski, www.zabriski.nl
November 2014

2015-06-19 BFT 07c_PHO-Verzoek_zienswijzen_Raden[1]

is2 - Gemeente Noordwijkerhout

Maand van de Kennismaking Holland Rijnland 16 juni tm 14 juli

Voorzitter en leden Commissie voor de

1 Onderwerp: Agenda voorzitter mw. R. van Gelderen 01 Opening

BRIDGEN om de KAAG en BRAASSEM CUP - NBB

December 2013 - Woningstichting Warmunda

Bijdrage GroenLinks bij agendapunt Holland Rijnland

PERSBERICHT 27 november 2014 Secretaris

February 2014