Coöperatief groepswerk, een hefboom in heterogene klasgroepen.

Coöperatief groepswerk
Fanny Matheusen
voor Velovconferentie
26/03/2014
Menu
Wat is COGW?
Waarom?
Principes
Werkvormen
Toelichting bij enkele onderdelen
En nu is het aan jullie…
Wat is Coöperatief groepswerk?
Groepswerk vs. coöperatief leren
• Willekeurige groepen
• Taak niet
voorgestructureerd
• Individuele cursist is niet
verantwoordelijk
• Ongelijke inbreng
• Weerspiegeling van
ongelijke verhoudingen in
de (klas)groep, samenleving
• Groepssamenstelling door
trainer
• Elk groepslid een specifieke
rol
• Alle groepsleden
verantwoordelijk
• Niemand is klaar tot de
groep klaar is
• Interactie en samenwerking
is noodzakelijk
Coöperatief leren (E. Cohen)
•
•
•
•
CLIMrollen
Procedure-afspraken
Taakgerichte settings: werken met opdrachten
Product- en procesevaluaties
werken op STATUS en INTERACTIE
om de meerwaarde van heterogene groepen
optimaal te benutten voor zinvol leren
Waarom?
• Toenemende heterogeniteit in de klas:
Stromae
• Actief leren:
Kolb
• Leren samenwerken:
Vandana Shiva
• Democratisch denken en handelen:
Martha Nussbaum
Heterogeniteit in de klas
Een kleurrijke klas?
http://www.youtube.com/watch?v=ccNVr03A_3I
• Migratiegeschiedenis van leerlingen
–
–
–
–
Arbeidsmigratie
Kolonisatie
Asiel
Adoptie
• Taalachtergronden
• Onderwijservaring
• …
Onderzoek homogeen/heterogeen
groeperen
Niveau
homogeen
Gender
homogeen
Sociaal milieu
homogeen
Cultureeletnisch
homogeen
Prestaties
+ sterke lln
- zwakke lln
+ meisjes
- jongens
Grote
verschillen
tussen
scholen!
- allochtone lln
Welbevinden
+ sterke lln
- zwakke lln
+ meisjes
-jongens
- zwakke lln
-autochtone
lln
+ allochtone
lln
Conclusie
Inzetten op
lkattitude
Enkel voor
wetenschappe
n
Kleinere
Spreidingsbele
klassen
id?
LKcompetentie
s
Onderzoek onderwijspraktijken
• Didactische verschraling en eentonigheid
• Leerlingen worden weinig geactiveerd tot
verbale participatie
• Leermiddelen stimuleren niet dat leerlingen
inbreng geven vanuit eigen achtergronden en
ervaringen
• Statuseffecten in groepswerk spelen door
• Een leerklimaat van lage verwachtingen
Actief leren
Vandana Shiva: waarden voor de
toekomst
• Hebzucht
• Concurrentie
• Loskoppelen,
autonoom,
reductionistisch denken
• Solidariteit en
medeleven
• Coöperatie
• Verbondenheid,
systeemdenken
Martha Nussbaum: hoe kan onderwijs
bouwen aan een democratische
samenleving?
Haar transitie-idee
Werken aan een ideaal van wederzijdse
behoefte en onderlinge afhankelijkheid:
• Aanvaarden van eigen
eindigheid/sterfelijkheid
=werken aan zelfredzaamheid
• Inleven in kwetsbaarheid van andere mensen
=werken aan medeleven, via verbeeldingskracht
Principes
G
I
P
S
Gelijke deelname: evenveel (tijd) investeren
Individuele aansprakelijkheid: iedereen
aanspreken op resultaten
Positief wederzijds afhankelijk: elkaar nodig
voor (betere) resultaten
Simultane interactie: meerdere leerlingen zijn
observeerbaar actief bezig
Voordelen van coöperatief leren
1. Andere waarden en normen in de klas/groep:
 Iedereen kan iets, niemand kan alles
 Plicht om te helpen, recht om hulp te vragen
 Aandacht voor noden van elke groepslid
2. Betere resultaten voor alle cursisten, vooral
grote leerwinst voor de zwakkere
3. Ontwikkelen van IC competenties
4. Actief en constructief leergedrag
Werkvormen: voorbeelden
Toelichting bij enkele onderdelen
•
•
•
•
•
Groepssamenstelling
De taak
Begeleiding
Procesevaluatie
Tijd
Zoom op groepssamenstelling
•
•
•
•
•
De relevantie van etnisch-culturele verschillen
Jongens en wetenschap
Ervaring baart kunst
Differentiatie
Uitdaging
Voorbeeld: o.b.v. werkveld en POP
GROEP 1
GROEP 2
GROEP 3
Verslaggever
Gil
Liza
Anneleen/Christel
Materiaalmeester
Marijke
Siska
Mirjam
Bemiddelaar
Jessie
Karen
Palesa
Planner
Ann
Kelly
Bart
Organisator
Karlien
Ingrid
Annelies
Bron
Inge
Lief
Liesbeth
Zoom op procesevaluatie
Evaluatie groepswerk IC Competenties
• Wat hebben jullie gedaan?
• Wat zou je de volgende keer anders doen?
• Wat zou anders kunnen?
• Hoe verliep de samenwerking?
• Hebben jullie elk de rol opgenomen?
• Heeft iedereen bijgedragen tot het resultaat?
• Wat is het eindresultaat?
• Voldoet het aan de criteria?
• Wat kan beter/anders?
Good practice
Evaluatie door studenten TP:
“Ideaal om andere culturen te leren kennen. Je leert ook
steeds beter met elkaar omgaan. Ik heb heel sterk het
‘samen’ ervaren. Ieder doet zijn inbreng waardoor het
eindproduct steeds beter wordt. Echt krachten bundelen.
Verschillen tussen België en Nederland en eventuele
andere cultuur leer je op deze manier goed kennen. We
hebben het doel ‘samenwerken’ wel bereikt!”
“Ik zag er heel hard tegenop om nòg een taak te moeten
maken, maar dit groepswerk vond ik echt tof en ik vond
het jammer dat het al zo snel af was ;-)”
Zoom op de taak: voorbeeld 1
INTERCULTURELE COMPETENTIE: WHAT'S IN A NAME? – GROEP 3
Individuele opdracht:
Schrijf jouw definitie van interculturele competentie op.
Groepsopdracht A
1. Vergelijk je definitie van interculturele competentie met de
definities van de andere groepsleden. Maak een overzicht van de
verschillen en gelijkenissen.
2. Lees de bronnenkaarten. Welke nieuwe informatie geven ze aan de
groep? Welke vragen hebben jullie erbij?
Zoom op de taak: voorbeeld 1
Groepsopdracht B
Het docententeam van de lerarenopleiding wil intercultureel competente
leerkrachten klaarstomen. Welke inhouden zet ze dan best op haar
programma? Hoe kan zij de interculturele competentie van studenten gaan
evalueren?
We verwachten van jullie een powerpointpresentatie met een voorstel voor
zinvolle leerinhouden binnen een 3 jarige opleiding/bachelor tot leerkracht.
In een posterpresentatie stellen jullie voor welke inhouden en vormen
aangewezen zijn in de evaluatie van de studenten.
Een lerarenopleiding doet dit werk niet in het ijle. Men hecht er veel belang
aan dat dit gebeurt in samenspraak met het werkveld. Speel in de presentatie
deze dialoog met het werkveld. De grote groep fungeert als ‘het werkveld’.
Denk na over een geschikte aanpak.
Zoom op de taak: voorbeeld 2
Kijk naar het filmpje van R.
Pannikar over het venster:
http://www.youtube.com/watch?
v=Kvsov6OuTWs&noredirect=1.
In IC contacten is je eigen
referentiekader kennen heel
belangrijk. Presenteer vrijdag wat
jullie geleerd hebben over je
eigen referentiekader deze week.
Verken of er verschillen zijn
tussen jullie op vlak van
referentiekader (NL/B?). Daag de
andere studenten uit met een
opdracht waarbij ze werken aan
zelfkennis.
Zoom op de taak: voorbeeld 2
Ben je zelf ooit slachtoffer
geweest van vooroordelen
of racisme? Beschrijf de
situatie zo uitgebreid
mogelijk en bespreek in je
groep. Was er sprake van
vooroordelen of racisme?
Waar trek je de grens?
Schrijf een column over Sint
en Piet. Is dit nu racistisch?
Breng de huidige discussie in
beeld.
Meervoudige intelligentie
Gardner
Zoom op begeleiding
• Belang van regels en afspraken
• Structuur
• Begeleidershouding
Procedureafspraken
•
•
•
•
•
Je bent pas klaar als iedereen klaar is.
Je hebt oog voor wat de ander nodig heeft.
Je helpt door uit te leggen hoe iets moet.
Iedereen helpt.
Beknopt zijn, luisteren, argumenten
ontwikkelen. Iedereen draagt bij.
• Discussieer en beslis.
• Geef redenen voor je suggesties.
Coaching
Van harte coachen…
… luister met aandacht
… gevoelens bespreekbaar maken
… en verder op weg
“Bij coachen gaat het er niet om het beste uit jezelf in
anderen te leggen, maar om het beste uit de mensen zelf te
halen.”
Neem de tijd!
“Les voyageurs sont trop pressés de
nos jours, pressés d’arriver, d’arriver à
tout prix, mais ce n’est pas au bout du
chemin que l’on arrive. A chaque étape
on arrive quelque part, à chaque pas
on peut découvrir une face caché de
notre planète, il suffit de regarder, de
désirer, de croire, d’aimer.”
Amin Maalouf
Formule voor intercultureel
onderwijs?
ICO=C+MT+Co
Bronnen
• CLIMwijzer
• Cohen, E. Designing Groupwerk. Strategies for
the heterogenuous classroom.
• http://www.diversiteitenleren.be/~wwwsteu/
sites/default/files/Kwaliteit_van_groepswerk_l
iablaton.pdf
• www.steunpuntdiversiteitenleren.be
Bedankt voor uw aandacht!
[email protected]
[email protected]

Download Report