Presentatie Ziek worden aan de rand van de maatschappij

Workshop maandag 24/11/2014






Vereniging waar armen het woord nemen
Brussel - achter klein kasteeltje
Lid BPA
2,2 VTE (normaal 1,2)
Wekt met mensen zonder papieren
Deelt huis met
 Meeting (SOB)
 Vrienden van K



Open onthaal : elke maandag
Socio-juridische permanentie (met SOB)
Activiteiten:
 Voetbalploeg
 Loopclub
 Kookploeg

Politiek groepswerk :
 Bescherming mensen uit Ebola-landen
 Coordineren van Collectifs des sans papiers

Project geestelijke gezondheid

Waarom?
 schotten : moeilijke doorverwijzing
 stijgende complexiteit bij MZP
 frustratie, onmacht... bij hulpverleners

Met wie ?
 Pigment, Meeting (SOB), CAW Brussel & CGG Brussel
 Samenwerking 0e, 1e en 2e lijn

10/2013  10/2015





Bevraging doelgroep en hulpverleners
Individuele begeleiding
Groepswerk
Theoretische onderbouw
Verdere uitwerking : drie peilers
Wat is voor jullie geestelijke gezondheid ?
Wat is psychisch lijden ?




geen papieren, geen rechten
heimwee
hoofdpijn, slapeloosheid
depressie, stress...
Maar vooral :
 JULLIE doen niets
 Wat jullie doen is NIET GOED
Wat zien jullie op het terrein ?
Met welke symptomen/klachten kampen MZP ?








Multiproblematiek
Paranoia
Depressie, stress
Vergeetachtig, afwezig, apathisch
Afhankelijkheid
Druggebruik, kleine criminaliteit
Incoherentie, liegen
Negatieve respons
Maar ook:
 Het is hopeloos, WIJ kunnen niets doen
 ZIJ werken niet mee

Individuele begeleiding :
 Moeilijk, tijdrovend  diepe kloof
 Veel goede bedoelingen...

Groepsvormende activiteiten
 Een uitstap, een opleiding, een toneel...
Wat brengt het op ?
Niets of misschien de kans om te vragen:
“zou je ons niet echt kunnen helpen?”
Vertrouwen = de mogelijkheid om samen iets te doen

Oeps, nu komt een theoretisch stukje

Jean-Claude Métraux
 Zwitserse psychiater
 La Migration comme métaphore
Diagnose:
 Maladie du lien social défaillant
Symptomen:
 Migratie  rouwproces
 Tekortenmodel
 Norme de l’écart en norme de la maitrise
Remedie:
 Dons de paroles, paroles précieuses
 Erkenning (bij jezelf en de andere)
 Weten met ipv weten over
Afstand
Gelijkenissen
Anders
Verschillen

Jean Furtos
 Franse psychiater
 De la précarité à l’auto-exclusion

Syndroom van zelf-uitsluiting treedt langzaam op
bij langdurig verblijf in diepe onzekerheid en
precariteit
 Verlies van vertrouwen in zichzelf, de andere en de
toekomst

Gregory Bateson
 Britse wetenschapper
 Theorie van de dubbele binding

Dubbele binding = tegenstrijdige bevelen of
emotionele boodschappen op verschillende
communicatieniveaus
 Schizofrene reacties: paranoia, onaangepast gedrag,
passiviteit
Een voorbeeld?

Stanton & Schwartz
 The Mental Hospital, 1954

Ontdekken de sterke correlatie in een
psychiatrische instelling tussen agitatie/regressie bij
patiënten en onuitgesproken emotionele conflicten
tussen personeelsleden
 Belang van institutionele, organisatorische aspecten
 Belang van communicatie
Wat doe ik hier?
Wie spreekt er?

Zelfkennis

 Wie ben ik
 Wat kan ik en wat kan ik niet
 Wat is mijn plaats/rol/functie

Eerlijkheid
 Wat voel ik
 Wat denk ik

 Wie ben jij
 Wat kan jij en wat kan je niet
 Wat is je plaats/rol/functie

 Wie spreekt er allemaal mee
 Wat denken mijn collega’s,
mijn omgeving, mijn
landgenoten
 Waar staat mijn instelling
voor, wat is ons doel
Nieuwsgierigheid
 Wat voel je
 Wat denk je
ERKENNING
Eenduidigheid
Kennis van de andere

Inzicht
 Wie spreekt er allemaal mee
 Wat denkt je omgeving, je
groep, je gemeenschap
 Wat is jullie doel

Club Pigment
 Participatieve stuurgroep
▪
▪
▪
▪
▪
▪
Plaats waar alles ter discussie staat
Voor werkers, directie, bezoekers, vrijwilligers…
Geen machtsverhoudingen : iedereen gelijk
Duidelijk mandaat, echte verantwoordelijkheid
Collectiviseren individuele hulpvragen
Tegen paranoia, machtsmisbruik, normdenken,
onwetendheid, agitatie
 Ook plaats voor opstart nieuw groepswerk
Ik kan niets voor je doen,
wat kunnen we dan samen doen?

Politiek groepswerk
 Op basis van wederzijdse erkenning
 Elkaar echt proberen helpen
 Geen hulpverlening
Een collectief is per definitie politiek
 Het ontbreken ervan = ziekmakend

Wat is de politiek van je instelling?
Hoe collectief is je instelling?

Opbouw brede samenwerking
 Samenwerking 0e, 1e en 2e lijn : verenigingen,
samenlevingsopbouw, CAW, CGG…
 Huidige manier van (samen)werken =
hoogdrempelig en weinig efficiënt
 Samenkomen rond de mensen ipv mensen naar
elkaar doorsturen !!!

Download Report