Zoet water in de Haarlemmermeer Joost Delsman Deltares / VU Amsterdam KIVI Deltadebat Zoetwatervoorziening 1 juli 2014 Inhoud • Inleiding: Knelpunten in de zoetwatervoorziening • Knelpunt Gouda: rol Haarlemmermeer • Hoe effectief is doorspoelen? 7 juli 2014 Knelpunten in de Zoetwatervoorziening 1 ‘Gouda’ verzilt 3 4 2 5 Knelpunten 1. IJsselmeer buffer 2. Lage rivierstanden / afvoer 3. Verzilting inlaten 4. Uitzakkende grondwaterstanden, geen aanvoermogelijkheid 5. Verzilting, geen aanvoer mogelijk Klimaatverandering Matig: weinig verandering Snel: knelpunten nemen toe Rijnland ‘s zomers afhankelijk van ‘Gouda’ Als Gouda verzilt: KWA Wateraanvoer via Oude Rijn Capaciteit KWA << Gouda 7 juli 2014 Toekomst: Bedrijfszekerheid ‘Gouda’ 7 juli 2014 Zoet water, waar is het voor nodig? Landbouw • Beregening • Sloten op peil houden (veengebieden!) • Voldoende kwaliteit (zoet) doorspoelen Natuurwaarden Stedelijk gebied • Grondwater op peil houden: paalrot, ongelijke zetting • Doorspoelen tegen stankoverlast Haarlemmermeer: vooral doorspoelen tegen verzilting 7 juli 2014 Waarom is verzilting een probleem? Gewasschade Drinkwater Infrastructuur 7 juli 2014 Kwetsbare natuurwaarden Haarlemmermeer groot deel watervraag Gouda Haarlemmermeer: doorspoeling ~ 20 Mm3/jr Ongeveer 5000 tankwagens zoet water per dag Haarlemmermeer 20-40% watervraag Rijnland Waterbalans HMM droog jaar Inlaat Gouda Peilhandhaving Doorspoeling overig Doorspoeling HMM Neerslagoverschot Beregening Inlaat Kwel 19% 10% 50% 11% 52% 40% 18% Bron: Dik et al, 2005 Bron: Rijnland, 2008 7 juli 2014 VERZILTING IN DE HAARLEMMERMEER 7 juli 2014 Een reis door de tijd 7000 jr geleden 1500 jr geleden 150 jr geleden Waddengebied Zeewater (zwaar) zakt grond in Hoog veengebied Regenwater infiltreert boven oud zeewater “Waterwolf” 1852: HMM droog! -5m NAP: grondwater stroomt omhoog Bron: Vos, 2011 7 juli 2014 Ontwikkeling zout ondergrond Haarlemmermeer kust HMM heuvelrug 250 m Maximale zee-invloed: infiltratie zeewater Veengebieden: infiltratie zoet water Drainage en inpoldering: Zout naar oppervlakte 7 juli 2014 De Haarlemmermeerpolder nu 7 juli 2014 Zoute kwel nu 2100 ‘Autonoom’ proces, naijling van de droogmaking 2050: toename ~25% 7 juli 2014 Zoute kwel 7 juli 2014 Opbarsting en wellen Wellen dominant in zoutlast Haarlemmermeer 7 juli 2014 VERZILTINGSBESTRIJDING 7 juli 2014 Doorspoelen 74 kleine inlaatpunten (~ 60%) hoofdinlaat bij gemaal Leeghwater (~ 40%) 7 juli 2014 Doorspoelen hoofdinlaat bij gemaal Leeghwater (~ 40%) 74 kleine inlaatpunten (~ 60%) (Precieze inlaat slecht bekend) 7 juli 2014 Welk water wordt afgevoerd? Okt 2012 Okt 2011 doorspoelen afvoer Cl- concentratie 1500 mg/l fracties herkomst inlaatwater kwel drains wellen 7 juli 2014 Effectiviteit doorspoeling • Mei 2011: droog! • 70 km aan sloten… gemaal • blauw: ~150 mg/l • oranje: ~1500 mg/l • rood: > 3000 mg/l inlaten 7 juli 2014 Effectiviteit doorspoeling • Mei 2011: droog! • 70 km aan sloten… gemaal • blauw: ~150 mg/l • oranje: ~1500 mg/l • rood: > 3000 mg/l stromingsrichting inlaten 7 juli 2014 Rek in het systeem? • JA: Huidig doorspoelwater niet optimaal benut • Kritisch kijken huidig doorspoelbeleid • Kleine schaalniveau belangrijk • Overleg met gebruikers: • Zout in gebiedsproces / Voorzieningenniveau • Beperking vraag? Of beter benutten? • MAAR: Aanvoer zoet water blijft nodig • Rest Rijnland: veenoxidatie / keringen • Afwenteling Haarlemmermeer op boezem • Timing: samenvallen vraagpiek en aanbodstop • Frequentie: meestal genoeg water 7 juli 2014 VRAGEN? 7 juli 2014
© Copyright 2024 ExpyDoc
