Infobrochure huisje Mostinckx

Huisje Mostinckx
Geschiedenis
De “goeie” ouwe tijd ?
De keuken was de centrale leefruimte waar
alles gebeurde: wassen, plassen, strijken,
koken, eten... De “Leuvense stoof” was de
enige warmtebron. In de slaapkamer van de
ouders en in de kinderkamertjes was het
’s winters dan ook bitterkoud.
Ooit was het huisje Mostinckx een doodgewoon lemen hoevetje, één van de vele in het
Pajottenland. Vandaag is het “bijzonder”,
omwille van zijn authenticiteit, ook omwille
van zijn schilderachtige ligging aan de voet
van de rijzige Sint-Martinuskerk, maar vooral
omdat het er nog staat.
Hoe oud het huisje precies is? Wie zal het
zeggen? Alleen kan met enige zekerheid
gesteld worden dat het er voor 1777 stond.
Op de betrouwbare Ferrariskaart (ca.17701777) staat het immers exact op zijn huidige
plaats ingetekend.
Hoe lang de familie Mostinckx er heeft gewoond, is evenmin duidelijk. Wij weten alleszins dat ene Petrus Mostinckx en zijn echtgenote voor 1835 eigenaars waren van het
huisje.
De schuur
werd pas omstreeks 1900
bijgebouwd.
In 1981
wordt het
huisje als
monument
beschermd.
2
Karel De Pauw woonde hier 66 jaar toen hij
in 1980 overleed. Zijn vrouw Sofie werd in
het huisje geboren en bracht er ook al haar
kinderen ter wereld.
Het gezin kwam aan de kost met “boerkozen”.
Zij kweekten groenten en fruit voor de markt
en mestten één of twee varkens vet voor
eigen gebruik.
Na het vertrek van de laatste bewoners koopt
de gemeente Dilbeek in 2000 het huisje aan
omwille van de historisch-educatieve waarde.
Het verkeert intussen in zo’n erbarmelijke
staat dat het compleet moet “gedemonteerd”
worden.
Na de zorgvuldige heropbouw wordt het
huisje in 2011 opengesteld voor het publiek.
Tot kort na de Tweede Wereldoorlog moest
het water in emmers gehaald worden aan de
gemeentepomp nabij de kerk.
Elektriciteit was er toen wel al: één peertje
in de keuken, bengelend aan een lang snoer,
zodat de lamp naar behoeve kon worden
verplaatst.
3
Hoe het vroeger was
2
4
6
7
1
11
9
3
8
5
10
4
1
2
3
4&5
6
7
8
9
10
11
BERGHOK
VARKENSHOK
STAL
SLAAPKAMERS
WOONKAMER
SLAAPKAMER
INKOM
SCHUUR
WC
BERGHOK
5
Leembouw
Hopteelt
Leem, voor het bepleisteren van het vlechtwerk, werd ter plaatse gedolven en met
gekapt stro en paardenurine vermengd.
De toegenomen welvaart zorgde ervoor dat
mettertijd de kwetsbare lemen muren door
duurzame bakstenen muren werden vervangen. Zo heeft ook het huisje Mostinckx enkel
nog een lemen voorgevel.
Een boerenwoning mocht niet veel kosten.
Gelukkig zorgde de natuur zelf voor nagenoeg alle bouwmaterialen.
Op ieder plekje vrije grond werden boompjes
geplant. Zij leverden jaren later de balken
voor het vakwerk. De vakken werden met
gekliefde es- of wilgentakken gevitst.
Minstens eenmaal per jaar, meestal voor
Pasen, werd het huis gewit. De plint kreeg
een stevige peklaag.
Voor de heropbouw van het huisje Mostinckx
werd gekozen voor een gebruiksklaar mengsel van leem, zand en gerstestro dat in “big
bags” uit Duitsland aangeleverd werd en in
de betonmolen met water werd vermengd.
Paardenurine kwam er niet meer bij te pas.
6
De hopteelt was eeuwenlang een belangrijke
bron van inkomsten in de streek rond Asse
en Aalst. Het hopareaal van het “Land van
Aalst” was ooit het belangrijkste van België,
groter dan dat van Poperinge.
Het landschap in Sint-Ulriks-Kapelle en SintMartens-Bodegem werd grotendeels gekenmerkt door de velden met hopstaken.
Volgens landbouwhistoricus Paul Lindemans
vereist de hopteelt een “vruchtbare bodem
en werkzame, knappe boeren”, voorwaarden
die ruim vervuld waren in deze streek. Maar
het mocht niet baten. Vanaf de tweede helft
van de 20ste eeuw kwijnde de hopteelt onder
de druk van de internationale concurrentie
weg. In Dilbeek blijven nog slechts enkele
kleine hoplochtingen over die in bijberoep
worden bewerkt. Hop uit Oost-Europa en de
VS beheerst tegenwoordig de markt.
Op een boogscheut van het huisje Mostinckx,
langs de Ternatstraat, liggen nog twee hoppevelden. In het voorjaar worden de hopscheuten, begin september de hopperanken
geoogst.
7
Bezoeken
boeiende belevenis. Het huisje lijkt immers
op kindermaat gebouwd, met zijn kleine
kamertjes en lage plafonds.
Sprookjesachtig, aantrekkelijk, maar tegelijk
een beetje vreemd. Met wekkers die moeten
opgewonden worden, kommetjes om je in te
wassen, een gekke waterketel en dito koffiepot, een kachel die met kolen moet gestookt
Het huisje Mostinckx is een museumpje, met
authentiek meubilair en gebruiksvoorwerpen
van voor de Tweede Wereldoorlog.
De tijd is er blijven stilstaan, het lijkt alsof de
laatste bewoner er nooit is vertrokken.
Het biedt de bezoeker een realistisch beeld
van de typische landelijke en traditionele
woningbouw en wooncultuur van onze voorouders op het platteland.
Een heel klein stukje Bokrijk in Bodegem dus.
Het huisje kan op aanvraag bezocht worden,
door de ramen naar binnen gluren, mag altijd.
Nu het zijn charme van weleer heeft teruggekregen en het typische Bodegemse dorpsgezicht weer in ere is hersteld, mogen ook de
schildersezels weer aanrukken.
worden om een kommetje pap te bereiden,
matrassen die met stro gevuld zijn…
Om nog niet te spreken over de vreemde
voorwerpen die je in het stalletje vindt.
Ook voor kinderen is een bezoek aan het
huisje Mostinckx een ware ontdekking en een
8
9
Huren
Wandel-, fiets- en ruiterroutes
Kleinschalige kunstprojecten vinden hier een
gedroomd kader: van concerten over film,
theater, creatieve ateliers tot poëzieavonden,
lezingen en voordrachten.
Maar ook voor familiefeestjes, vergaderingen,
koffietafels, cursussen,… biedt deze locatie
heel wat mogelijkheden.
De schuur die tegen het huisje staat aangebouwd, is ingericht als hoppemuseum en
bezoekersruimte. De tentoongestelde voorwerpen en documenten herinneren aan de
nagenoeg teloorgegane hoppeteelt uit de
streek.
Van april tot oktober kan je er iedere zondag
terecht en er tevens genieten van een heerlijk
streekbier, zoals geuze en kriek, waarin de
typische hoppesmaak zich duidelijk laat gelden.
De hoppeschuur met keukentje, toiletten,
terras en grasperk, kan buiten de openingsdagen gehuurd worden.
10
De Hoppewandeling (11 km) herinnert aan
de vroegere hoppeteelt in Sint-MartensBodegem en Sint-Ulriks-Kapelle. Enkele hoppevelden liggen net buiten het traject aan de
Ternatstraat en aan de Kwaadbunderweg.
De Vierbekenwandeling (11 km)
loopt langs de Zierbeek,
de Zibbeek, de Plankenbeek en de Doornbeek,
die alle ontspringen op
de heuvelflank tussen
Schepdaal en SintMartens-Bodegem. Dikwijls liggen de beken
wat verdoken onder het groen van bomen
en weelderige oevervegetatie. De beekvalleien worden vandaag de dag gekoesterd
als groene corridors voor fauna en flora.
De Konijntjesroute (23 km) en Fietsroute
Dilbeek (29 km) lopen langs het huisje
Mostinckx. Ook de Bruegelfietsroute
(45 km) passeert vlakbij.
De drie
Dilbeekse
ruiterroutes
passeren
aan het
huisje
Mostinckx.
Er wordt een
rustplaats
voor paarden voorzien.
Een leuke manier om de omgeving te verkennen is een tocht met huifkar of koets.
11
Praktisch
Oosth
traat
Ve
HUISJE MOSTINCKX
Dorpsplein 5, 1700 Dilbeek (Sint-MartensBodegem)
(treinstation Sint-Martens-Bodegem op
900 m; bushalte De Lijn voor de deur)
ra
Li
OPEN VAN APRIL TOT OKTOBER !
•
Hoppeschuur (met hoppemuseum):
iedere zondagnamiddag
van 15 tot 18 uur
•
Lemen huisje:
iedere eerste zondag van de maand,
van 15 tot 18 uur
met gratis rondleidingen
•
Rondleidingen voor groepen
op aanvraag.
•
De schuur kan ook gehuurd worden.
Smissenb
Pre
d
SintMartensBodegem
at
rstr.
Kat
Lange H
aags
ten
tr a
s tr a
at
at
at
vers
he
pd
aa
lst
ra
tra
Po
Sc
t
lds
ge
an
ehe
e
at
Bodeg
em
s
Dorpsplein
ev
a
str
Huisje
Mostinckx
aat
emstr
Wols
Ne
er s
tra
at
L
n
ole
raat
Tenbroekst
ne
r
M
Ternats
t
raat
Solleveld
De C
Brui
ks t
a at
ra
a
t
oe
Ternat
INFO
vzw Dilbeeks Erfgoed
Kasteelhoeve, de Heetveldelaan 4,
1700 Dilbeek
Tel. 02 451 68 00 (of 02 451 69 34)
[email protected]
Alle info over openingsuren, bijzondere
activiteiten, huurvoorwaarden en tarieven is
terug te vinden op www.dilbeekserfgoed.be
Foto’s: Renate Devreese, Miel Verhasselt, Piet De Decker
Tekening: Steven Wilsens

Download Report