17.0 Nieuwsbrief De Nieuwe Afsluitdijk augustus 2014

Nieuwsbrief aan Provinciale Staten van Fryslân
augustus 2014
Er is een noodzaak om met de Afsluitdijk aan de slag te gaan: de dijk en haar sluizen
voldoen niet langer aan de geldende veiligheidsnormen en moeten daarom versterkt
worden. Dit doet Rijkswaterstaat. Tegelijkertijd richten de provincies Fryslân en
Noord-Holland en de gemeenten Hollands Kroon, Súdwest-Fryslân en Harlingen zich
op het versterken van de noordelijke economie. Dit gebeurt in het regionale
samenwerkingsverband De Nieuwe Afsluitdijk (DNA), samen met het bedrijfsleven,
kennisinstellingen en belangenorganisaties.
Sinds de vaststelling van de regionale Ambitie Agenda Afsluitdijk begin 2012 is er veel
gebeurd. Een groot deel van de toen door u vastgestelde ambities is vertaald naar concrete
projecten (zie ook www.deafsluitdijk.nl).
Met deze nieuwsbrief informeren wij u over de belangrijke fase die dit najaar aanbreekt voor
het DNA programma. Belangrijk uitgangspunt voor het DNA programma was het benutten
van de opknapbeurt van de dijk als vliegwiel voor de ontwikkeling van de regionale projecten.
Dit moment is nu gekomen, want Rijkswaterstaat start in 2015 met de aanbesteding van de
werkzaamheden aan de dijk. Daarom besluit de nationale stuurgroep eind september welke
regionale projecten samen met de veiligheidswerkzaamheden van het Rijk uitgevoerd
kunnen worden. Projecten die gezamenlijk gerealiseerd worden profiteren optimaal van de
voordelen van werk-met-werk. Deze voordelen liggen zowel op financieel als
maatschappelijk vlak. Een combinatie van projecten kan namelijk als geheel efficiënter,
goedkoper en sneller gerealiseerd worden. Bovendien is er minder overlast voor de
omgeving te verwachten omdat de uitvoering in handen is van dezelfde aannemer.
Waar staan we nu?
De betrokken provinciale en gemeentelijke bestuurders zijn momenteel volop in gesprek met
het Rijk om te komen tot een zo efficiënt mogelijke gezamenlijke aanpak en een acceptabele
kosten- en risicoverdeling voor de regionale projecten. Dit wordt in september vastgesteld.
Vanaf 2016 start vervolgens de daadwerkelijke realisatie van die projecten.
De projectorganisatie DNA heeft zich de afgelopen twee en een half jaar gefocust op de
projecten waar meerwaarde te behalen is door ‘aan te haken’ bij het Rijksproject.
De beoogde aanhaakprojecten zijn:
 Vismigratierivier bij Kornwerderzand
 Verruiming schutsluis bij Kornwerderzand
 Recreatief fietspad met zicht op het UNESCO Werelderfgoed de Waddenzee
 Verbetering recreatieve infrastructuur bij beide sluizencomplexen en kazematten
 Stromingsenergie democentrale in het spuicomplex Kornwerderzand
 Buitenruimte bij het Monument verbeteren
Deze projecten zijn volgens de regionale overheden technisch voldoende uitgewerkt om in
het contract van Rijkswaterstaat te kunnen worden opgenomen en zijn procedureel haalbaar.
Voor al deze projecten liggen er in september stabiele kostenramingen en kan een goede
inschatting worden gemaakt van de kosten voor het beheer. Daarmee gaan de regionale
overheden ervan uit aan de belangrijkste criteria te voldoen om mee te kunnen liften met het
Rijk.
Het DNA programma bevat naast de aanhaakprojecten nog tal van projecten waar de relatie
met het Rijkscontract er niet is. De planning van die projecten staat hierdoor minder onder
druk, maar ook deze projecten vorderen. Dit zijn bijvoorbeeld verbeterde voorzieningen voor
recreanten en toeristen, zoals verbeterde camperplekken en een beleefcentrum,
Waddenpoort Den Oever en Waddenpark Fryslân, de kustontwikkeling Harlingen-Zurich,
maar ook zonne-energie en de volgende fasen van Blue Energy.
Kosten, opbrengsten en financiering van de gebiedsontwikkeling
Het Rijk heeft een budget van ongeveer € 800 miljoen voor het versterken van de Afsluitdijk
en het vergroten van de afvoercapaciteit. Het regionale ambitieprogramma sluit hier op aan
met een omvang van ongeveer € 250 miljoen tot 2020. Het DNA programma dat meeloopt in
het contract van het Rijk heeft - zoals het er nu uitziet - een omvang van circa € 150 miljoen.
Het DNA programma is meer dan een willekeurige verzameling van projecten: het totaal is
meer dan de som der delen. De projecten zijn op gebiedsniveau in onderlinge samenhang
ontwikkeld.
Buck Consultants heeft de effecten van het DNA programma geanalyseerd en verwacht dat
het programma € 175 miljoen opbrengt (netto contant) en het is goed voor 1000 tot 2500
structurele arbeidsplaatsen. Daar bovenop zijn er tijdelijke werkgelegenheidseffecten,
ecologische en maatschappelijke effecten die niet in geld uitgedrukt zijn. Banengroei is
voornamelijk gekoppeld aan de verruiming van de sluis, de duurzame energie projecten
(onderzoek en doorontwikkeling) en de groei van het toerisme.
Financiering en besluitvorming
Het Rijk vraagt de regionale overheden om eind september zicht te geven op de financiering
van de aanhaakprojecten. Voor alle aanhaakprojecten is dat zicht er. Per project varieert de
hardheid van de financiële dekking: van harde toezeggingen tot reële verwachtingen. De
financiering is veelal opgebouwd uit meerdere bijdragen. Daarbij wordt zoveel mogelijk
aangesloten op bestaande programma’s en subsidiemogelijkheden, op zowel provinciaal,
regionaal, nationaal als Europees niveau.
Alle afspraken tussen Rijk en regio worden vastgelegd in samenwerkingsovereenkomsten.
Dit gebeurt onder voorbehoud van besluitvorming die hierover in de Staten en Raden van de
regionale partners gepland staat in het laatste kwartaal van 2014. Begin oktober informeren
wij u over de ontwikkelingen rondom de besluitvorming.
Meer informatie over de Afsluitdijk?
Neem gerust contact op met: Projectbureau De Nieuwe Afsluitdijk Tel: 058 - 292 5820.
Email: [email protected]
Website: www.deafsluitdijk.nl
Twitter: @afsluitdijk2020
Facebook: https://www.facebook.com/DeNieuweAfsluitdijk
Via de website www.deafsluitdijk.nl kunt u zich aanmelden voor de nieuwsbrief van de
Afsluitdijk. Zo blijft u op de hoogte van de ontwikkelingen rondom het programma.
De Afsluitdijk is een icoon van de Nederlandse waterbouwkunde. Met de aanleg bedwongen wij het
water en veranderden we zout in zoet water. Inmiddels doet de Afsluitdijk al ruim 80 jaar dienst.
Een periode waarin hij zijn waterkerende en economische functie overduidelijk bewees. Onze
waterwerken hebben ons wereldberoemd gemaakt en hebben daarmee onze economie een
enorme impuls gegeven.
De spraakmakende waterkering is echter door de tijd ingehaald. Met respect voor de internationale
icoonwaarde en de geschiedenis krijgt de Afsluitdijk een fikse opknapbeurt. Rijk en regio
versterken samen het unieke karakter en de aantrekkelijkheid van de Afsluitdijk. Door innovatief te
zijn kunnen we opnieuw waterwerken creëren die ons weer in de spotlights van de
wereldgemeenschap plaatsen.