Pedagogisch werkplan

Pedagogisch werkplan
Kinderdagverblijf Lieve & Bouwe 2013/2014
Een vreedzaam kinderdagverblijf waar kinderen vies mogen worden….
Kinderdagverblijf Lieve & Bouwe
Lieven de Keylaan 2
3555 VZ Utrecht
Telefoon: 030 - 820 07 60
Inhoudsopgave
Inleiding
3
1.
1.1
1.2
1.3
Pedagogische doelen en uitgangspunten
De visie van Ludens
De Groeimeter
Lieve & Bouwe
4
4
5
2
2.1
2.2
2.3
Pedagogisch handelen
Met elkaar
Communicatie
Het spelende kind
6
8
10
Bijlage1:
Dagindeling
11
Bijlage 2:
Feesten en rituelen
12
Bijlage 3:
Ondersteuning beroepskrachten
14
Bijlage 4:
Omgaan met bijzondere gebeurtenissen
15
Bijlage 5:
Afname van extra dagen of dagdelen
16
Bijlage 6:
Vierogenbeleid
17
Bijlage 7:
Opendeurenbeleid
18
2
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014
Inleiding
De organisatie
Kinderdagverblijf Lieve en Bouwe is geopend in september 2013 en is gehuisvest in een nieuw
gebouw, de Bouwmeester aan de Lieven de Keylaan. Hierin zijn, naast het kinderdagverblijf, ook 50
zorgappartementen gehuisvest en 30 sociale huurappartementen. Alle appartementen en het
kinderdagverblijf liggen rondom een binnentuin. Hier ontmoeten jong en oud elkaar.
Lieve en Bouwe maakt deel uit van Ludens. Samen met de buitenschoolse opvang Floris, Zigzag,
Petteflet en Bikkels vormt zij Cluster Zuilen. Ludens biedt professionele kinderopvang en telt diverse
kinderdagverblijven en locaties voor buitenschoolse opvang in vrijwel de hele stad Utrecht. Ook
verzorgt Ludens op diverse basisscholen de tussenschoolse opvang. Ludens staat ervoor dat
kinderen zich bij ons thuis voelen. Ludens staat dichtbij de ouders en kinderen, werkt wijkgericht en
speelt in op de ontwikkelingen in de leefomgeving en de buurt.
De werkwijze
Dit pedagogisch werkplan is tot stand gekomen door ons met elkaar een aantal bijeenkomsten te
bezinnen op de kern van ons werk: ons pedagogisch handelen. Pedagogisch medewerkers, de
teamleider, een pedagoog van Ludens en een aantal ouders uit de oudercommissie namen deel aan
deze bijeenkomsten. Dit werkplan betekent niet dat we nu klaar zijn. Het is een doorlopend proces
waaraan we blijven werken. Ieder jaar wordt het pedagogisch werkplan geëvalueerd en stellen we dit,
waar nodig, bij. We hanteren hierbij de evaluatiekalender van ons HKZ-kwaliteitssysteem.
De Vreedzame Wijk
Zuilen is een Vreedzame Wijk. De Vreedzame Wijk komt voort uit de Vreedzame School. In Zuilen
werken de meeste scholen inmiddels met dit programma. In de Vreedzame School wordt de school
beschouwd als een oefenplaats voor actief en democratisch burgerschap. In De Vreedzame School
krijgen leerlingen een stem, mogen ze meedenken over allerlei zaken, krijgen ze
verantwoordelijkheden. Bovendien leren ze op een positieve en zorgzame manier met elkaar om te
gaan en hoe je conflicten constructief kunt oplossen. De klas en de school worden beschouwd als een
leefgemeenschap waaraan iedereen zijn of haar steentje bij draagt.
In de Vreedzame Wijk werken alle organisaties die in de wijk met kinderen werken met eenzelfde
pedagogische aanpak, aansluitend aan de werkwijze van De Vreedzame School. Zo wordt het voor de
kinderen duidelijk dat er overal in de wijk dezelfde regels en afspraken gelden. Hierdoor ontstaat
verantwoordelijkheid voor elkaar en voor de gemeenschap. Lieve en Bouwe sluit met haar manier van
werken aan bij deze Vreedzame Wijk.
3
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014
1. Pedagogische doelen en uitgangspunten
1.1
De visie van Ludens
Ludens biedt verantwoorde opvang die bijdraagt aan een goede en gezonde ontwikkeling van
het kind in een veilige omgeving. Wij stellen ons ten doel om kinderen emotionele veiligheid te
bieden, ze mogelijkheden te geven om hun persoonlijke en sociale competenties te
ontwikkelen en de kans om zich de waarden en normen van onze samenleving eigen te
maken. Op de achterkant van onze GROEIMETER verwoorden we onze pedagogische
uitgangspunten:
Bij Ludens kijken we naar de kinderen die voor ons staan:
Ludens ziet kinderen als uniek, competent, krachtig en creatief: kinderen hebben van
oorsprong al heel veel in huis. Onze pedagogiek gaat uit van wat een kind allemaal al is en
kan, rijk aan mogelijkheden om zichzelf uit te drukken. Wij bieden de kinderen een veilige
omgeving waarin zij zelf, in hun eigen tempo, de wereld kunnen ontdekken. Een plek om te
kijken naar die wereld, hierover na te denken en zelf te komen tot oplossingen voor problemen
die zich in hun wereld voordoen. Wij denken dat het heerlijk is voor ene kind om te
experimenteren, te ervaren, te spelen, te onderzoeken en vooral ook om te doen. Om te
merken dat je als kind gezien wordt en dat er echt naar je geluisterd wordt.
Dat er veel positieve aandacht voor je is en dat er ook duidelijke grenzen worden gesteld. En
dat we steeds kiezen voor win-win oplossingen. Wij bieden een plek waarin kinderen met
elkaar zijn, waarin ze leren om samen besluiten te nemen en zich verbonden voelen met
elkaar. Een omgeving waarin kinderen begeleid worden door pm-ers die vertrouwen in hen
hebben en een voorbeeld zijn, waar ze van kunnen leren en die hun werk doen met harte en
ziel en die de kinderen iedere dag weer stimuleren:
‘Probeer het maar, je kunt het best !’
1.2
De Groeimeter
Op de voorkant van de Groeimeter hebben we in 12 items samengevat hoe wij werken aan
onze pedagogische doelen en uitgangspunten:
1. Samen kun je meer; we bieden een plek waarin de kinderen met elkaar zijn en zich
verbonden voelen
2. Zo kan het ook ! ; we hebben aandacht voor de verschillen en overeenkomsten tussen
de kinderen
3. We lossen het samen wel op; bij conflicten zoeken we met elkaar naar win-winoplossingen
4. Wat vinden jullie ervan; we nemen kinderen serieus en geven hen een stem
5. Fijn dat je vertelt wat er is; we communiceren op een respectvolle manier
6. Goed gedaan ! ; we geven veel positieve aandacht aan kinderen
7. Je vliegt ! ; we werken met plezier
8. Mmmm, lekker appeltje ; we geven het goede voorbeeld
9. Bij ons mag je vies worden ; we geven ruimte aan kinderen, laten hen zelf ontdekken
10. Spring maar, ik vang je op; we bieden uitdagingen aan kinderen en geven grenzen
11. Wat heb je gevonden ? we laten kinderen ervaren dat er echt naar hen geluisterd wordt
en dat ze gezien worden
12. Probeer het maar; we hebben vertrouwen in kinderen
4
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014
1.3
Lieve en Bouwe
Bij Lieve en Bouwe werken wij Vreedzaam. Dit betekent dat wij extra aandacht hebben voor
de vreedzame uitgangspunten:
….wij horen bij elkaar….
….wij hebben oor voor elkaar….
….wij hebben hart voor elkaar….
….wij zijn allemaal anders….
….wij dragen allemaal een steentje bij….
….wij lossen probleempjes op door te praten….
5
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014
2. Pedagogisch handelen
2.1
Met Elkaar
Bij Lieve en Bouwe horen we bij elkaar
Samen kun je meer
Al heel jong hebben kinderen met elkaar een sociaal leven waarin ze samen spelen en leren, plezier
hebben, elkaar uitdagen en ook elkaar storen. De groep biedt de kinderen een veelheid aan informatie
en ervaringsmogelijkheden die maken dat kinderen zich bewust worden van zichzelf, wat ze doen en
het effect daarvan op anderen. Wij begeleiden de interactie tussen de kinderen. Kinderen leren zo met
elkaar en met steun van de pm-ers basale sociale vaardigheden.
Stamgroepen
Lieve en Bouwe bestaat uit 6 stamgroepen waarvan er nu 3 in gebruik zijn. Dit zijn verticale groepen
waarin kinderen zitten van 0 – 4 jaar. De groepen heten Sietse, Jonne en Olle. Op elke groep werken
2 vaste medewerkers per dag. De kinderen weten in welke groep zij horen omdat ze elke dag in hun
eigen stamgroep eten,drinken en spelen. In hun stamgroep hangen foto’s van de kinderen uit die
groep. Zij kennen ook de kinderen van de andere stamgroepen omdat de kinderen regelmatig met
elkaar in de grote hal spelen. (zie bijlage 7, open deuren beleid) Als kinderen een extra dag komen
worden ze in principe in hun eigen stamgroep geplaatst. Als daar geen plaats is kunnen ze, in overleg
met de ouders, een keertje naar een andere groep (zie bijlage 5, afname van extra dagen) Door een
vast dagritme aan te houden bieden wij de kinderen houvast en een veilige omgeving. Elke dat
hetzelfde ritme !
Goedemorgen Merel, wat fijn je weer te zien,
Wie ziet er naast je, weet je dat misschien ?
Goedemorgen Bastiaan, wat fijn je weer te zien,
Wie zit er naast je, weet je dat misschien ?
Etc. etc.
Wennen
Als er een nieuw kindje komt wennen hanteren wij een globaal wenschema maar in overleg met de
ouders kijken wij steeds weer wat het beste werkt voor het betreffende kind. Tijdens het wennen
vinden wij contact met de ouders heel belangrijk: met elkaar kennis maken, praten met elkaar over het
kind en het gezin en het kennismaken met het kinderdagverblijf. De eerste keren komt de ouder altijd
mee en blijft samen met het kind op de groep. Zo kan de ouder zien hoe het gaat op Lieve en Bouwe
en kan het kind rustig alles verkennen. Belangrijk is dat ouders altijd en met name tijdens de
wenperiode goed bereikbaar zijn. Ouders zijn altijd welkom in het kinderdagverblijf en het is ook altijd
mogelijk om een keer een dagdeel mee te draaien (graag wel in overleg) Ouders kunnen altijd even
bellen om te vragen hoe het met het kind is !
Bij Lieve en Bouwe dragen we allemaal een steentje bij
Wat vinden jullie ervan ?
Om kinderen voor te bereiden op een plek in onze democratische samenleving vinden wij het
belangrijk om hen dit te laten ervaren op ons kinderdagverblijf. Wij laten kinderen met ons
meedenken, vragen wat zij van de dingen vinden, we kijken en luisteren goed naar wat hen bezig
houdt en nemen hen hierin serieus. Steeds weer vragen we aan de kinderen ‘wat vinden jullie ervan
?’ We geven de kinderen ook zoveel mogelijk keuzes (die zij aankunnen…) in plaats van opdrachten
bv. door te vragen ‘wil je je melk voor of na de boterham ?’ We vragen de kinderen ook regelmatig om
6
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014
hun steentje bij te dragen bv. helpen bij het tafeldekken, elkaar troosten, bekers naar de keuken
brengen, helpen opruimen etc.
We gaan bijna eten. ‘Wie helpt ermee tafel dekken ? ‘ vraag de pm-er. Twee peuters komen er al
aan. Ze zetten bij elke plek een bord en een beker. De pm-er zegt: ‘wat fijn dat jullie mij helpen, zo
zijn we lekker snel klaar !’
Bij Lieve en Bouwe zijn we allemaal anders
Zo kan het ook !
We hebben oog en respect voor overeenkomsten en verschillen tussen kinderen, ouders en
medewerkers. Iedereen mag er zijn en doet er toe ! We praten hier regelmatig met de kinderen over
bv. dat er kindjes zijn met rood haar en kindjes met zwart haar en dat we allemaal een neus hebben,
de een is wat langer en de ander is wat korter. We laten kinderen vaak hun eigen oplossingen zoeken
voor problemen, ervan uitgaande dat kinderen hiervan leren en de oplossingen van ons niet altijd per
definitie de beste zijn. Ook realiseren we ons steeds weer dat niet alle kinderen op hetzelfde moment
dezelfde behoefte en dezelfde aanpak nodig hebben. Bv. als een dreumes liever lekker wil slapen in
plaats van eerst aan tafel zijn broodje eten, mag hij lekker gaan slapen. We bieden divers
spelmateriaal aan, zoveel mogelijk ‘open’ speelgoed. Dit prikkelt de fantasie en dat kan op meerdere
manieren worden gebruikt ! Zo hebben we geen traditionele poppenhoek maar is er voor een grote
kist gekozen waarin kinderen kunnen spelen. Wel met huishoudspullen maar soms is het een kamer,
soms een bed en dan weer een winkeltje….
De duplo wordt veel gebruikt om te bouwen, maar als we een winkel hebben, zijn de blokjes soms
fruit en dan weer geld om mee te betalen….
(het zijn overigens ook hele mooie bloemen….)
Slapen
Elk kind heeft een eigen bedje. De meeste kinderen hebben een slaapzakje van thuis en een eigen
knuffeltje of speentje mee. We gaan bij het slapen uit van de behoefte van de kinderen en wat het
thuis gewend is. Bij de jongste kinderen worden de slaapgewoonten van thuis overgenomen. De
peuters zitten meestal in eenzelfde ritme. Als een kind meer behoefte heeft aan rust of slaap wordt er
altijd naar een passende oplossing gezocht: even op de bank of met een boekje toch in bed. Voordat
de peuters naar bed gaan lezen we altijd een verhaaltje voor
Zindelijk worden
Zindelijk worden gaat vanzelf. We ondersteunen en begeleiden dit proces maar ieder kind volgt hierin
zijn/haar eigen tempo. Bij Lieve en Bouwe zien de kinderen elkaar naar de wc gaan. Hierdoor wordt
vaak de belangstelling gewekt en willen de kleinere kinderen ook ! zo stimuleren de kinderen elkaar
om zindelijk te worden. Dit is ook een mooi moment om de verschillende en overeenkomsten tussen
jongens en meisjes te benoemen !
Seksualiteit
Seksualiteit is een wezenlijk onderdeel van de ontwikkeling van een kind naar volwassenheid. Daarom
besteden we op Lieve en Bouwe regelmatig aandacht aan de thema’s intimiteit en seksualiteit. Op
deze manier dragen we bij aan de ontwikkeling van kinderen maar ook aan het voorkómen van
grensoverschrijdende incidenten.
Wij bieden de kinderen bij ons een plek waar ze fysiek veilig zijn en zich ook zo voelen, ook op het
gebied van seksualiteit. Daarnaast ondersteunen wij kinderen, afhankelijk van hun leeftijd en situatie,
bij hun ontwikkeling op het gebied van intimiteit en seksualiteit. Kinderen hebben seksuele gevoelens.
Ieder kind maakt een seksuele ontwikkeling door, in zijn eigen tempo, wanneer hij/zij hier aan toe is.
7
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014
Kinderen zijn nieuwsgierig en stellen vragen over seks. Kinderen gaan op onderzoek uit en wij stellen
hierin ook grenzen, bv. doktertje spelen mag, maar we houden wel onze kleren aan
Wij signaleren grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling. Daarbij zijn drie criteria voor
ons heel belangrijk: toestemming, vrijwilligheid en gelijkwaardigheid.
Eten en drinken
Ludens heeft een voedingsbeleid en wij werken volgens deze richtlijnen. Voor de baby’s nemen we
het voedingsschema over van thuis, altijd in overleg met de ouders. Als de kinderen wat groter worden
bieden we wat meer structuur door hen mee te laten gaan in het dagritme. Er zijn vier momenten
waarop we met elkaar eten en drinken gedurende de dag: om 9.30 uur fruit en sap, om 11.30 uur
brood met melk of water, om 14.30 yoghurt met een soepstengel of cracker en om 16.00 uur thee of
sap met een koekje, rozijntjes of een crackertje. De maaltijd is een gezellig moment in ons dagritme:
we dekken de tafel en we zitten met elkaar aan tafel. Ook de jongste kinderen die nog niet mee eten
zetten we gezellig bij ons aan tafel. Voor het eten wassen de kinderen hun handen en gezicht en
voordat we beginnen met eten zingen we met elkaar een liedje.
Feesten en traktaties
Bij verschillende feesten, zoals Kerst, Sinterklaas, Pasen, een verjaardag, vinden wij het leuk om met
elkaar iets extra’s te eten. Wij proberen dan wel te voorkomen dat er teveel vet en zoet wordt gegeten.
Als kinderen willen trakteren is ons advies ‘een gezonde traktatie’, zoals mandarijntjes of ander fruit,
rozijntjes of rijstwafels. Onze pm-ers kunnen ook altijd leuke ideetjes aandragen hiervoor.
Bij Lieve en Bouwe lossen wij probleempjes op door te praten
Wij lossen het samen wel op !
Wij leren kinderen dat zij een ruzie kunnen oplossen door te praten en samen te zoeken naar een
oplossing die voor beide partijen goed is. In eerste instantie laten we de kinderen zelf hun ruzie-tjes
oplossen. We houden het wel in de gaten en als ze er zelf niet uit kunnen komen, helpen we hen
daarbij. We stimuleren de kinderen om zoveel mogelijk zelf met een oplossing te komen. We
gebruiken daarbij de volgende stappen:
-we grijpen in als de kinderen elkaar pijn of verdriet doen
-we benoemen de gevoelens van de kinderen
-we vragen wat er aan de hand is en laten hen om de beurt vertellen wat er is gebeurd
-we benoemen ‘het probleem’
-we vragen de kinderen of zij een oplossing weten en zo nodig, dragen wij een oplossing aan
-we helpen de kinderen zich aan de afspraak te houden als dit nodig is
Twee kinderen willen allebei hetzelfde treintje, ze worden allebei boos en één kind begint te gillen. De
pm-er gaat ernaar toe en zegt: ‘ jullie zijn allebei boos omdat jullie allebei met hetzelfde treintje willen
spelen hè ? …’ ‘ Hoe kunnen jullie dit oplossen ? ‘
Een van de twee kinderen zegt: ‘…ik wil dat de trein naar mij toe rijdt ! …’ en het andere kind zegt
‘…ja, en dan rij jij de trein daarna weer naar mij ?!....’
2.2
Communicatie
Bij Lieve en Bouwe hebben we oor en hart voor elkaar
Fijn dat je vertelt wat er is !
Wij vinden de manier waarop we met elkaar en met de kinderen communiceren heel belangrijk.
8
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014
Hiervoor hebben we allemaal een Gordontraining ‘Effectief communiceren met kinderen’ gevolgd. Wij
praten op een rustige toon tegen kinderen en maken oogcontact door op hun hoogte met hen te
praten. We luisteren actief naar behoeften en gevoelens van de kinderen
Een meisje van 4 maanden ligt op een kleed te huilen. De pm-er besluit na een paar minuutjes even
bij haar te gaan zitten. Ze legt haar hand op de rug van het kindje en kijkt haar aan. ‘He, ben je zo
verdrietig ? Wil je dat ik even bij je kom zitten ?’ Ze wrijft zachtjes over het ruggetje van het meisje en
laat zo weten dat ze bij haar is. Na een poosje kijkt het meisje haar aan en is rustig geworden
Wat heb je gevonden ?
We letten goed op de initiatieven van de kinderen en we laten merken dat we deze gezien hebben.
We volgen deze initiatieven door te verwoorden wat een kind aan het doen is, doen regelmatig
toevoegingen en zorgen ervoor dat we beurt verdelen. We maken contact met het kind en voeren
gesprekjes op ooghoogte van de kinderen. Elke pedagogisch medewerker wordt hierin begeleid door
Video Interactie Begeleiding.
Een kind heeft een slak gevonden en laat het diertje aan de pm-er zien. ‘Ha, jij hebt iets gevonden,
wat is dat ? ‘ vraagt de pm-er. Het kind zegt ‘een schelp’! ‘zit er ook iets in ? ‘ vraagt de pm-er. ‘Een
tong !’ zegt het kind
Goed gedaan !
We benoemen het gedrag van de kinderen waarvan we genieten en geven de kinderen zoveel
mogelijk concrete aanwijzingen over wat ze wel kunnen en mogen in plaats van wat er niet mag. We
leggen uit waarom we iet goed of niet goed vinden en wijzen daarbij niet ‘het hele kind’ af. Wij geven
elk kind zoveel mogelijk positieve aandacht. We blijven bij de kinderen als ze verdrietig of bang zijn
We gaan buiten spelen. Laarzen en jassen gaan aan. Een jongetje laat trots zien dat hij zijn laarzen
zelf heeft aan gedaan. De laarzen zitten aan de verkeerde voeten…
De pm-er zegt: ‘goed dat je je laarzen zelf hebt aangedaan !’ ‘Zitten ze lekker ?’ De jongen knikt blij
met zijn hoofd. ‘Goed gedaan hoor !’ Blij gaat het kind buiten spelen.
Je vliegt !
Samen met de kinderen maken we van elke dag een leuke dag ! We werken met plezier, kiezen voor
een actieve houding en verzinnen leuke activiteiten met de kinderen waar we samen plezier in
hebben.
Twee peuters zitten met een pm-er met de blokken te spelen. Een paar meter verderop zit een
jongetje van 7 maanden. ‘Hoehoe, Niek’ roept de pm-er naar hem. De twee andere kinderen doen
gelijk mee: ‘Hoehoe’ roepen ze, ‘Hoehoe’. Niek kijkt telkens naar hun richting en moet lachen
Mmmm, lekker appeltje !
Bij Lieve en Bouwe zijn wij ons ervan bewust dat wij het goede voorbeeld geven. Wij laten het gedrag
zien dat wij ook graag bij de kinderen zien. Dit doen we bij alles wat we doen bv. als wij willen dat de
kinderen met een vork eten, eten wij ook met een vork. Als wij willen dat de kinderen aan tafel blijven
zitten, lopen wij ook niet steeds van tafel. Bij ongewenst gedrag laten wij ook zien hoe het anders kan.
De kinderen zijn heel druk aan het rennen en schreeuwen op de groep. De pm-ers willen graag dat
het wat rustiger wordt. Zij gaan op hun tenen lopen en heel zachtjes met elkaar en tegen de kinderen
praten. De kinderen stoppen met schreeuwen en gaan heel zachtjes praten en op hun tenen lopen…
Hygiëne
Wij willen graag het ‘straatvuil’ buiten ons kinderdagverblijf houden: bij de voordeur staan
9
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014
overschoenen voor ouders. Wij leren de kinderen hun handjes te wassen voor we gaan eten en na het
toiletbezoek. Na elke verschoning wast een medewerker haar handen en elke dag wordt het
kinderdagverblijf schoon gemaakt. Bij ziekte en/of besmettingsgevaar volgen wij de richtlijnen van de
GGD. Verder heeft Ludens een hygiëneprotocol volgens welke wij werken.
2.3
Het spelende kind
Bij Lieve en Bouwe mogen we vies worden
Bij ons mag je vies worden !
Wij gaan ervan uit dat spelen de natuurlijke manier is van jonge kinderen om te leren en hun
omgeving te verkennen. Door te spelen, oefenen de kinderen alle sociale, emotionele, cognitieve,
motorische, morele en communicatieve vaardigheden die ze nodig hebben. Kinderen krijgen bij ons
de gelegenheid om te voelen, proeven, ruiken, horen en ervaren. Ze mogen doen en kijken wat dat
teweeg brengt. We laten kinderen zoveel mogelijk zelf ontdekken. Onze twee tuinen, de Kliedertuin en
de Babytuin, zijn allebei ingericht met natuurlijke materialen. Zand, water en verschillende
niveauverschillen dagen kinderen uit te ontdekken en de elementen te ervaren. Hierbij mogen ze dus
letterlijk vies worden. Vies worden betekent bij Lieve en Bouwe echter ook dat je dingen mag proberen
en zelf uitvinden, waarbij er ruimte is om fouten te maken en zelf te bepalen waarvoor en wat voor
materiaal en speelgoed je wilt gebruiken.
Spring maar, ik vang je op
Kinderen ontwikkelen zich optimaal als ze zich op hun gemak voelen. Dan zijn ze ontspannen,
nieuwsgierig en vol zelfvertrouwen. Als kinderen weten waar ze aan toe zijn en als ze kunnen overzien
wat er gaat gebeuren en wat er van hen verwacht wordt zal dat bijdragen aan een gevoel van
veiligheid. Dat bereiken we door duidelijk te zijn en structuur aan te brengen in de ruimte. Onze
groepsruimtes zijn bewust rustig ingericht. Zonder teveel prikkels, lichte ruimtes met gedekte tinten.
De hal is ingericht voor de actie: er is een poppen-, bouw-, en verkleedhoek. Er zijn sjouw- en
klautermaterialen en er is ruimte voor expressie- en dansactiviteiten. Om de 10 weken worden de
materialen verwisseld zodat de kinderen worden uitgedaagd om de hal opnieuw te verkennen en
nieuw fantasiespel te ontwikkelen. In de hal is ook een atelierruimte waar kinderen creatief worden
uitgedaagd om hun eigen kunst te maken. De baby’s leggen we bewust vaak op de grond op een
kleed zodat ze zelf in beweging kunnen komen. Wij denken dat het goed is dat kinderen uit zichzelf
gaan rollen, kruipen en zitten.
Probeer het maar !
We hebben vertrouwen in de kinderen. Kinderen mogen regelmatig op zichzelf zijn en we helpen of
corrigeren niet te snel. We geven kinderen keuzes en verantwoordelijkheden (op hun niveau),
stimuleren kinderen om te durven en laten kinderen zoveel mogelijk zelf doen en uitproberen. We
doen zelf regelmatig een stapje terug ‘Probeer het maar, je kunt het best !’
Een meisje wil zelf in de kinderstoel klimmen. De pm-er kijkt op een afstandje toe. Het meisje kijkt
haar aan. De pm-er zegt: ‘toe maar, probeer het maar, je kunt het best ! ‘ Het meisje klimt voorzichtig
op de stoel. Na een aantal pogingen lukt het. Triomfantelijk kijkt ze naar de pm-er, ‘goed gedaan zeg!’
10
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014
Bijlage 1: Dagindeling
DAGSCHEMA LIEVE & BOUWE
7.00-9.15u
Ontvangst van alle kinderen gezamenlijk in de hal
Koffie/thee/ sap voor ouders en kinderen aan de koffietafel
Begroeting van ouders en kinderen, vragen naar bijzonderheden en deze op de
daglijsten van de groepen noteren
Aanbod van puzzeltjes, kralen rijgen en kleine activiteiten.
9.15-10.00u
Ochtendgymnastiek/dansje, Ochtendmuziek op de CD-speler
Opruimen, Opruimliedje
Splitsen van de groepen, ieder naar eigen stamgroep
Aan tafel, kijken wie er zijn door middel van begroetingsliedje
Fruit en sap, fruitliedje
Bespreken wat we die dag gaan doen, welke activiteiten in de hal, buitenspelen,
gymmen, muziek, knutselen
10.00u-10.15u Verschonen en kiezen
10.15u-11.00u In groepjes uiteen: Jongste naar bed, of spelen in de stamgroep met medewerker
Oudste kiezen activiteit: buitenspelen, vrij spelen, knutselen, muziek, expressie,
gymmen, fantasie etc.
11.00u
Wisselen van activiteiten.
11.45u
Opruimen Opruimliedje
Naar binnen toe Stampliedje
12.00u
Uiteen in stamgroepen
Handen wassen
Voor het eten aan tafel een boekje lezen
Eet smakelijk liedje
Broodmaaltijd
12.30u/13.00u Naar bed brengen
13.00u-14.30u Spelers op de gang: Aanbod van 3 spelletjes, gedurende een periode van 6 weken
ste
herhalen om de spelletjes te leren. (1 periode bedenkt Mariëlle de spelletjes). Te
denken valt aan: Jan Huigen in de ton/ we maken een kringetje etc
Maar ook gymspelletjes, knutselen, bouwen en fantasiespel (begeleid).
14.30u-15.30u Wakker worden, aankleden, verschonen, sap+ koekje met een verhaaltje.
15.30u
Activiteit, groep splitsen: Jongste op de stamgroep.
Oudste splitsen in activiteiten als op de ochtend.
16.15
Opruimen van de hal, Opruimliedje
16.30u
Splitsen van kinderen naar stamgroep, tot het ophalen



Er wordt gewerkt met thema’s, deze wisselen ongeveer om de 6 weken.
Er wordt naar gestreefd om elke dag naar buiten te gaan
Er wordt ingespeeld op de behoefte en interesse van de kinderen
11
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014
Bijlage 2: Feesten en rituelen
Wij vieren feesten en hebben aandacht voor speciale momenten in het jaar, en gebeurtenissen.
Sommige feesten vieren wij echt, andere dagen schenken wij aandacht en gebeurt er iets speciaals
binnen de gewone dagindeling.
Sinterklaas
Krijgt beperkt aandacht. Schoentje knutselen en 1x zetten. Liedjes en boekjes.
Zonder ouders.
Kerst/oud en nieuw
Is een feest. Het KDV wordt versierd met een boom en lichtjes. Kerstontbijt…met ouders.
Verjaardag
Krijgt aandacht, door middel van muts en liedjes zingen. Ouders mogen trakteren en bij de viering zijn.
Van te voren afspreken met de medewerkers.
Vader- en Moederdag
Krijgt aandacht door een knutseltje, is geen verplichting, als kinderen niet willen, is het ook goed.
Afscheid
Krijgt aandacht, ouders mogen trakteren, in overleg met de medewerkers.
Eventueel met de ouders van het kind.
Carnaval
Vieren wij wel, bescheiden. Kinderen mogen verkleed komen. Als kinderen willen, kunnen zij
geschminkt worden. Er wordt gedanst op muziek.
Zonder ouders.
Alleen kinderen van de dag, wel twee dagen in die week.
Voorleesontbijt
Wordt op de ochtend van het Nationaal Voorleesontbijt Ludensbreed gevierd. Er wordt gezamenlijk
het boek voorgelezen, en er is voor elk kind een gezond ontbijtje.
Met ouders en opa’s en oma’s.
Alle kinderen worden voor dat moment uitgenodigd.
Valentijn
Krijgt aandacht door middel van knutseltjes.
Zonder ouders.
Alleen kinderen van de dag.
Pasen/Lente
Pasen krijgt aandacht door middel van knutseltjes. Versiering in de gang met name gericht op lente.
Een paasbrunch met de kinderen.
Zonder ouders.
Alleen kinderen van de dag.
Koningsdag
Krijgt aandacht door het maken van een muts, die de kinderen tijdens Koningsdag kunnen dragen,
thuis.
Suikerfeest
Krijgt aandacht door middel van kleine lekkere hapjes die samen met de kinderen worden gemaakt en
opgegeten. We vragen ouders eventueel ook om hapjes mee te nemen.
Met ouders.
Alleen kinderen van de dag.
Divali
Dit Hindoestaanse lichtjesfeest wordt gevierd door samen lichtjes te branden en liedjes te zingen. Ook
zijn er traditionele hapjes.
12
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014
Zonder ouders
Geboorte zusje, broertje
Krijgt aandacht in overleg met ouders. Wanneer ouders willen trakteren is het goed. Wel in overleg
met de medewerkers van de groep.
Jaarfeest
1x per jaar vieren wij een feest met het hele kinderdagverblijf. Rond de zomer in samenwerking met
de Oudercommissie.
Met alle ouders, en alle kinderen.
13
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014
Bijlage 3: Ondersteuning beroepskrachten
Binnen kinderdagverblijf Lieve & Bouwe werken we met gediplomeerde pedagogische medewerkers,
(pm-ers).
Op elke groep staan dagelijks pm-ers die in het bezit zijn van en MBO-diploma. De omvang van de
groepen en de beroepskracht-kind ratio zijn vastgesteld in de CAO en Ludens hanteert die norm.
Bij het uitvoeren van hun werkzaamheden worden de pm-ers ondersteund door andere volwassenen.
Het kan hier gaan om ondersteuning door:
 Teamleider voor aansturing, begeleiding en coördinatie i.v.m. het dagelijks uitvoeren van
beleid en de dagelijkse gang van zaken
 Administratief personeel van Ludens ter ondersteuning van de administratie van zaken als
planning, plaatsing etc.
 Gebiedsmanager voor het aansturen en begeleiding op management niveau.
 Facilitaire zaken voor het uitvoeren van werkzaamheden en onderhoud van het pand, tuin en
speelgoed.
 Een schoonmaakbedrijf voor het schoonmaken.
 De pedagoog voor advies en ondersteuning indien dit noodzakelijk is, in overleg met ouders.
 GG&GD voor toezicht en controle op de uitvoering van het wettelijk vastgestelde beleid.
 Ludens werkt volgens het Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector (HKZ), en
heeft het zogenaamde HKZ-certificaat. Dit wordt getoetst door een extern auditbureau.
Daarnaast werkt Ludens ook met stagiaires. Zij worden zowel op als buiten de groep opgeleid door
pm-ers en teamleider. Zij volgen de MBO-opleiding en werken gedurende een aantal maanden in het
kinderdagverblijf.
14
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014
Bijlage 4: Omgaan met bijzondere gebeurtenissen
Ieder kind kan iets mee maken wat van invloed is op het welzijn of functioneren van het kind. Een kind
kan bijvoorbeeld ernstig ziek worden, er kunnen problemen in de gezinssituatie ontstaan, en kan
sprake zijn van een stoornis of het vertonen van afwijkend gedrag.
Deze gebeurtenissen kunnen klein van aard zijn, en met wat extra zorg, aandacht of aanpassingen
verholpen worden. Er komen echter ook situaties voor waarbij meer hulp gewenst is. In overleg met
ouders kan er professionele hulp of zorg van buiten het kinderdagverblijf dan noodzakelijk zijn.
Vastleggen van beleid
Ludens heeft het beleid vastgelegd conform de wet BIG: het signaleren en begeleiden van kinderen
met opvallend gedrag of van kinderen die extra zorg nodig hebben.
We handelen bij het vermoeden van mindermishandeling volgens de Meldcode Kindermishandeling.
Ook het omgaan met pestgedrag, hoe te handelen bij overlijden en ziekte en ongevallen is vastgelegd
in beleid, en is terug te vinden voor alle medewerkers in het Kwaliteitshandboek.
Protocollen beschrijven welke stappen er gezet kunnen worden als er iets bijzonders plaatsvindt
omtrent een kind.
Ook kunnen wij onze eigen pedagoog inzetten. Zij ondersteunt pm-ers, en adviseert hen en eventueel
ouders bij de omgang met kinderen met gedrags- of ontwikkelingsproblematiek. Pm-ers kunnen de
pedagoog vragen om een kind te observeren. Dit kan alleen met toestemming van de ouders.
15
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014
Bijlage 5: Afname van extra dagen of dagdelen
In Lieve & Bouwe bestaat de mogelijkheid tot flexibele opvang. Dit is een contract waarbij ouders in
een rooster van 4 weken, aangeven welke dagen/dagdelen, gaat komen. Het is verplicht om minimaal
2 dagdelen per week kinderen te brengen, maar dit hoeven geen vaste dagen van de week te zijn. In
het rooster geven zij op welke dagen zij wensen af te nemen, het aantal dagen/dagdelen kan hierbij
variëren.
Daarnaast kunnen ouders extra dagdelen afnemen. Dit staat beschreven in de Ludens Spelregels en
Vrijspel.
Ludens vangt het kind in principe op in de eigen stamgroep, als hier echter geen plaats is, dan mogen
wij het kind in een andere stamgroep plaatsen, dit doen wij altijd in overleg met de ouders. Ouders
moeten hiervoor ook schriftelijk toestemming geven.
Dit wordt op het “Formulier toestemming incidentele opvang in andere stamgroep”, genoteerd en
vooraf door de ouders getekend. Deze formulieren worden op de groep bewaard.
Voor kinderen die geplaatst worden op twee groepen gebruiken we het Formulier “plaatsing op twee
groepen”.
16
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014
Bijlage 6: 4-ogenbeleid kinderdagverblijf Lieve & Bouwe
Afspraken:
- Alle ruimtes zijn voorzien van een raam, deze worden niet geblokkeerd door gordijnen, folie of
ander materiaal.
- In de ochtend en de middag voegen wij groepen samen, tijdens de pauzes ook.
- Wij gebruiken babyfoons ter controle als er medewerkers alleen binnen blijven.
- Bij minder bezetting sluiten er altijd vast medewerkers af.
- Als er invalkrachten afsluiten, is daar altijd een vaste medewerker bij.
17
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014
Bijlage 7: Opendeurenbeleid
Onze locatie is zo opgezet dat wij werken met het opendeurenbeleid. Dit betekent dat kinderen bij ons
gebruik maken van alle ruimtes in het gebouw.
Doel van Opendeurenbeleid
- Uitbreiding van de leefruimte, spelaanbod en leefwereld
- Uitbreiding van onderlinge contacten tussen kinderen
- Profiteren van de talenten van de groepsleiding
- Vertrouwdheid van het hele kindercentrum
Doordat elk kind in een eigen stamgroep is geplaatst, met daarin een eigen groep kinderen en vaste
medewerkers, bieden wij genoeg emotionele veiligheid. Kinderen weten in welke groep zij horen en
welke pedagogische medewerkers daar in werken. Doordat dit altijd een veilige basis biedt, zullen
kinderen op ontdekkingstocht gaan, buiten hun groepsruimte. Dit mogen zij op hun eigen tijd doen.
Sommige kinderen zullen dit eerder doen dan andere.
Ook bij deze “ontdekkingstocht” worden zij door vaste leiding begeleidt.
Doordat wij met een vaste dagindeling werken, zijn er structurele momenten op de dag dat kinderen
worden uitgedaagd om samen te spelen en uitdagingen aan te gaan.
Dit gebeurt elke dag op vaste momenten, zodat kinderen weten waar zij aan toe zijn.
Kinderen die er nog niet aan toe zijn, blijven met een vaste medewerker achter op hun eigen groep.
De gang die wij gebruiken, is zo ingericht dat er duidelijke hoeken zijn om in te spelen, er ook plekken
zijn waar kinderen zich kunnen afzonderen.
Er zijn uitdagende plekken om zowel de fijne als de grove motoriek te ontwikkelen, er is ruimte voor
fantasie- en concentratiespel, en er is een atelier waar creatieve activiteiten worden aangeboden.
Daarnaast is er ruimte voor expressie en dans.
De medewerkers bieden op alle ontwikkelingsgebieden activiteiten aan. Kinderen worden gevraagd en
gestimuleerd om mee te doen, maar alleen kijken of niet meedoen mag ook. Kinderen gaan meedoen
wanneer zij er aan toe zijn.
18
Pedagogisch werkplan KDV Lieve & Bouwe, 2014