Praktijkvoorbeeld Vangrail Boxtel

Praktijkvoorbeeld
Vangrail Boxtel
juni 2014
Samenvatting
In Boxtel heeft de Werkstichting ‘Sterk in Werk’ werkstichtingen het project Vangrail opgezet.
Vangrail richt zich op jongeren met een licht verstandelijke beperking en (beperkt)
arbeidsvermogen die een extra ondersteuningsbehoefte hebben en in een orthopedagogisch
behandelcentrum verblijven. Afhankelijk van het uitstroomprofiel van de jongere uit het
voortgezet speciaal onderwijs wordt een passende inzet op arbeidstoeleiding gekozen. Vangrail
is er in geslaagd een succesvolle keten van partners te vormen in ’ meerdere gemeentes.
Hiermee is het project een voorloper in de verbinding van de transities. Integraal werken is
binnen deze keten al jarenlang een vanzelfsprekendheid.
Doelen en doelgroep
Doel van Vangrail is om samen met partners uit zorg en voortgezet speciaal onderwijs de
voorbereiding op de arbeidsmarkt te professionaliseren: zorgen voor een goede route, een
integraal plan, de jongere aanspreken op niveau, kleine stapjes, het aanleren van goede
beroepsvaardigheden en toeleiden naar een passend toekomstperspectief. Onderwijs en werk
vormen een vast onderdeel van het behandelplan van iedere jongere. Vangrail richt zich op
jongeren met een licht verstandelijke beperking in combinatie met ontwikkelings-, gedrags- en
/of psychische problematiek die zeer veel moeite hebben om regie over het eigen leven te
houden, maar wel in potentie een zeker arbeidsvermogen hebben. Hun gezinnen hebben
nauwelijks of geen sociaal netwerk dat hen verder kan helpen. Vanwege complexe
problematiek in het thuismilieu zijn de jongeren uit huis geplaatst in een orthopedagogisch
behandelcentrum.
Aanleiding
Partners in het project, met name het onderwijs, constateerden een grote afstand tussen de
voorbereiding op arbeid op school en het vinden van werk. Zeker bij jongeren die vertrokken
uit het behandelcentrum en terugkeerden naar hun woonplaats. Er was een overbrugging
nodig om te voorkomen dat zij maatschappelijk uitvallen. Daarom hebben zij de handen ineen
geslagen om maatwerk te bieden door succesvolle samenwerking van ketenpartners in het
toeleiden naar arbeid (jobfinding) en in nazorg op de werkplek (jobcoaching).
Betrokken partijen
De La Salle is een drie-milieuvoorziening voor LVB, verbonden met een Cluster 4 school voor
leerlingen met LVB-problematiek op hetzelfde terrein. De Michaëlschool biedt speciaal
onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs aan zeer moeilijk opvoedbare en lerende kinderen.
Op hetzelfde terrein is ook de werkstichting ‘Sterk in Werk’ gehuisvest. Alle drie maken zij deel
uit van de Koraalgroep1. De La Salle is een werkstichting en de Michaelschool is een van de
scholen van de werkstichting Saltho Onderwijs.
De voorbereiding op de arbeidsmarkt begint op school, gefinancierd door het onderwijs, met
aanvullende middelen uit ESF. Ze bestaat uit een intensieve samenwerking tussen de drie
partners zorg, school en Sterk in Werk, dat is uitgegroeid tot een re-integratiebedrijf en een
erkende jobcoach organisatie, met het ‘Blik op Werk’ keurmerk en is gecertificeerd volgens
ISO HKZ. Sinds 2004 heeft Sterk in Werk een eigen AWBZ-erkenning.
Aanpak
Het Vangrail traject begint met een gedegen intake. Hierin gaat men na of er sprake is van
arbeidspotentieel. Lijkt regulier werk, beschut werk of een andere vorm van werk, de best
passende plek voor een jongere, dan bepaalt men welke stappen nodig zijn:
1
De Koraalgroep is een brede organisatie, met expertise op zorg, wonen, werk, en speciaal onderwijs. Naast de
concernstichting bestaat Koraal Groep uit elf andere stichtingen, waaronder Sterk in Werk. Sterk in Werk werkt in
Noord-Brabant, Limburg en Zeeland. Begin 2013 had Sterk in Werk ongeveer 900 cliënten en 70 medewerkers.
Heeft een jongere alle stappen nodig, dan kan hij beginnen in een intern leerwerkbedrijf
op het terrein van de la Salle, in een omgeving met veel kansen en begrip voor
gedragsproblemen. Hier zet hij de eerste stapjes, zoekt uit wat bij hem past en wat hij
kan.
Een jongere kan ook beginnen met een externe stage op een plek die de Werkstichting
Sterk in Werk (onderdeel van de Koraalgroep) voor hem regelt en die hem daar begeleidt.
Uiteindelijk richt de begeleiding zich op het verwerven van een baan bij een reguliere
werkgever, dan wel werk in een meer beschutte omgeving
Parallel aan dit traject met de jobcoach loopt de lijn in de behandeling en in wonen.
-
De jobcoach is opgeleid in ondersteuningsbehoeften in relatie tot arbeid. De zorg adviseert op
specifieke problematiek, bijvoorbeeld: hoe om te gaan met autisme van deze jongere? Hoe
zorgen we ervoor op één lijn te zitten, waarbij ieder vanuit de eigen expertise handelt?
Behandel- en arbeidstoeleidingstraject werken hierin samen vanuit geïntegreerde plannen. Een
jobcoach kan nooit behandeling of therapie bieden en een behandelaar zal zich niet op de
arbeidsmarkt bewegen. Een jobcoach kan wel de lichtere problematiek aanpakken,
bijvoorbeeld jongeren die niet uit bed kunnen komen, of die steeds zonder lunchpakket op het
werk komen. Bij dergelijke situaties is het niet nodig de zorg in te schakelen.
Financiën
In de financiering van Vangrail speelt noch de zorgverzekeraar, noch de AWBZ een rol. Alle
inzet van Vangrail is door het UWV (innovatiegelden) gefinancierd. Voor zover inzet van de
zorg is betrokken, valt de financiering wel onder de AWBZ. Nu is het zoeken naar continuering
van de financiering een centraal vraagstuk. De middelen kunnen van het UWV komen, maar
ook via inkoop van trajecten door gemeenten.
Deskundigheid
Het belangrijkste is dat een jobcoach verstand heeft van twee werelden: hij moet verstand
hebben van de problematiek en de doelgroep, maar ook van de vereisten van het bedrijfsleven
en van de wereld die tussen de problematiek van de jongere en het werk ligt. Dus: hoe kan ik
de jongere tot ontwikkeling brengen? Wat belemmert hem daarbij? En dan neemt de jobcoach
een besluit over de beste aanpak. Deze wijze van jobcoachen vergt veel van medewerkers en
is zeer intensief. Op veel plaatsen in Nederland werken jobcoaches, ingekocht door het UWV.
De meerwaarde van de Sterk in Werk jobcoaches ligt in de specifieke expertise die zij hebben
van deze LVB- doelgroep met extra problemen en de geïntegreerde samenwerking met het
behandelcentrum.
Succesfactoren
Ervaring in integraal werken en kennis van de doelgroep
Vangrail is er in geslaagd een succesvolle keten van partners te vormen in gemeentes in de
regio. Hiermee is het project een voorloper in ideeën die in de transities gemeengoed moeten
worden: integraal werken is binnen deze keten al jarenlang een vanzelfsprekendheid. De
betrokkenheid van een OBC (orthopedagogisch behandelcentrum) maakt dat het
behandelplan, het onderwijsplan en het arbeidsintegratieplan met de juiste expertise en in de
meest passende verhouding in één geschoven kunnen worden.
Heldere afspraken en afbakening van de eigen expertise
Bij deze doelgroep is het van groot belang duidelijke afspraken te maken over wie doet wat en
waarom. Zonder elkaar goed informeren is succes niet mogelijk. Vaak zijn veel volwassenen bij
een jongere betrokken: een inventarisatie leverde ooit op dat er wel 17 mogelijke personen
zijn die namens een jongere contact op kunnen nemen. Het is daarom van groot belang dat zij
onderling afstemmen wie wat doet. De kracht zit erin dat alle betrokkenen hetzelfde zeggen en
hetzelfde handelen.
Het gebruik van eigen instrumenten
Sterk in Werk gebruikt het Melba systeem, waarin de mogelijkheden van een persoon én de
eisen van een functie geanalyseerd en vastgelegd worden. Het systeem bestaat uit een
capaciteiten- en een eisenprofiel. De vergelijking van deze beide profielen maakt adequate
advisering mogelijk. Er worden in totaal 29 aspecten in de arbeidshouding gevolgd. Voordeel is
bovendien dat eenheid in rapportage mogelijk wordt. Ook heeft men een eigen
beroepsinteressetest voor LVB’ers ontwikkeld, de SIWIT, evenals een eigen methode /leergang
voor LVB (SIWOV). Zowel de SIWIT als SIWOV zijn landelijk in gebruik.
De trajecten in Sterk in Werk hebben gewerkt met het project CL!CT van de Koraalgroep
(cliënt en ICT). Daarbij kregen de jongeren een I-Phone van de jobcoaches en onderhielden op
die manier contact met hun coaches.
Het overtuigen van de financier
Het UWV heeft afgelopen jaren toestemming gekregen om al vanaf 16 jaar trajecten te mogen
starten.
De kracht van volwaardig meedoen
Dankzij Vangrail draaien jongeren volwaardig mee in de samenleving, wat de ontwikkeling en
ontplooiingskansen enorm vergroot. De jongere heeft de regie: hij vertelt wat hij wil, zijn
coach noteert dat en de jongere maakt zelf zijn plan. De medewerkers ondersteunen en
nemen het plan van de jongere als uitgangspunt. Het hebben van echt werk of een echte
stageplek verleent de jongeren de status van volwaardig stagiair of medewerker, ze groeien er
enorm van. Met als gevolg dat gedragsproblematiek, ook in de behandelgroepen, merkbaar
afneemt. Dat betekent ook iets voor de begeleiders, zij moeten zich in hun begeleiding op de
veranderingen bij de jongere aanpassen. Het blijkt dat veel jongeren mèèr kunnen, bij goede
ondersteuning. Jobcoaching, continuering in begeleiding nadat een arbeidscontract is
aangegaan (soms blijvend), is essentieel voor de duurzaamheid van de opgebouwde inzet.
Aandachtspunten
Aandachtspunten zijn met name de verdringing van laaggeschoold werk als gevolg van steeds
verdergaande technologische ontwikkelingen en een gebrek aan continuïteit op de
arbeidsmarkt. De meeste jongeren hebben meerdere keren arbeidsbemiddeling nodig.
Website
http://www.de-la-salle.nl
Beschikbare documentatie
Meer lezen? www.nji.nl/arbeidstoeleiding.

Download Report