INDUSTRIËLE ICT - vvkso

INDUSTRIËLE ICT
DERDE GRAAD TSO
LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS
VVKSO – BRUSSEL D/2014/7841/039
Vervangt leerplan D/2004/0279/074 vanaf 1 september 2014
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs
Guimardstraat 1, 1040 Brussel
Inhoudstafel
1 Inleiding en situering van het leerplan ................................................ 3
1.1 Plaats van dit leerplan in de lessentabel .................................................... 3
1.2 Uitgangspunten bij het leerplan .................................................................. 3
1.3 Studierichtingsprofiel (SRP) ........................................................................ 3
2 Beginsituatie en instroom ................................................................... 4
3 Logisch studietraject .......................................................................... 5
3.1 Aangeboden studierichtingen tso binnen het studiegebied mechanicaelektriciteit ............................................................................................................. 5
3.2 Factoren die de keuze voor deze studierichting kunnen beïnvloeden. ... 6
3.3 Uitstroom ....................................................................................................... 6
4 Christelijk mensbeeld ......................................................................... 7
5 Opbouw en samenhang ..................................................................... 8
6 Doelstellingen .................................................................................... 9
6.1 Algemene doelstellingen.............................................................................. 9
6.2 Na te streven attitudes ................................................................................. 9
6.3 Doelstellingen te realiseren in alle leerplandelen .................................... 10
6.4 Leerplandoelstellingen ............................................................................... 11
7 Minimale materiële vereisten............................................................ 21
7.1 Algemeen..................................................................................................... 21
7.2 Infrastructuur .............................................................................................. 21
7.3 Materiële en didactische uitrusting ........................................................... 21
8 Pedagogisch-didactische wenken .................................................... 24
8.1 Inleiding ....................................................................................................... 24
8.2 Werken aan de realisatie van het studierichtingsprofiel (SRP) .............. 24
8.3 Evaluatie ...................................................................................................... 24
9 Geïntegreerde proef (GIP) ............................................................... 25
10 Stage/werkplekleren ........................................................................ 26
2
D/2014/7841/039
3de graad tso
Industriële ICT
1
Inleiding en situering van het leerplan
1.1
Plaats van dit leerplan in de lessentabel
Zie website van het VVKSO bij lessentabellen.
1.2
Uitgangspunten bij het leerplan
Volgende impulsen liggen aan de basis van het vernieuwen van het leerplan:
– aanpassingen geïntegreerd werken, het bewaken van de diverse leerlijnen en de concrete
realisatie hiervan bv. via projecten;
– het industriële karakter van deze opleiding duiden;
– de vereiste aandacht die moet gaan naar preventie, veiligheid, gezondheid, duurzaamheid en
milieu;
– de technologische vernieuwingen binnen de sector;
– aandacht voor nieuwe normen en regelgeving;
– het inbouwen van de mogelijkheid om in de scholen eigen accenten te leggen.
1.3
Studierichtingsprofiel (SRP)
Zie website van het VVKSO bovenaan bij de lessentabel van 3de graad tso Industriële ICT.
3de graad tso
Industriële ICT
3
D/2014/7841/039
2
Beginsituatie en instroom
De studierichting 3de graad tso Industriële ICT bouwt verder op de 2de graad tso ElektriciteitElektronica of op de 2de graad tso Elektrotechnieken. Leerlingen met deze vooropleiding hebben dan
ook alle troeven in handen om met succes deze studierichting aan te vatten.
De minimale vormingscomponenten die als voorkennis beschouwd mogen worden zijn:
– de basisbegrippen van de elektriciteit verklaren;
– elektrische arbeid en vermogen duiden;
– het schakelen van verbruikers realiseren;
– de begrippen van het elektromagnetisme toelichten;
– opslag van elektrische energie verklaren;
– eenvoudige schakelingen op wisselstroom realiseren;
– elektrisch gestuurde schakelingen ontwerpen, opbouwen en instellen.
4
D/2014/7841/039
3de graad tso
Industriële ICT
3
Logisch studietraject
3.1
Aangeboden studierichtingen tso binnen het studiegebied mechanicaelektriciteit
Doorstroming
Kwalificatie
Academische
Master
HO
Professionele
Bachelor
Computergestuurde mechanische productietechnieken
Se-n-Se
Industriële computertechnieken
Industriële onderhoudstechnieken
Mechanica constructie- en planningstechnieken
Productie- en procestechnologie
Regeltechnieken
Stuur- en beveiligingstechnieken
Vliegtuigtechnicus
Industriële
wetenschappen
3de graad
Elektromechanica
Podiumtechnieken
Elektriciteitelektronica
Vliegtuigtechnieken
Kunststoftechnieken
Elektrische installatietechnieken
Mechanische
vormgevingstechnieke
Industriële
ICT
n
Elektronische installatietechnieken
Mechanische vormgevingstechnieken
2de graad
Industriële
wetenschappen
3de graad tso
Industriële ICT
Elektromechanica
Mechanische technieken
Elektriciteitelektronica
Elektrotechnieken
5
D/2014/7841/039
3.2
Factoren die de keuze voor deze studierichting kunnen beïnvloeden.
Bepaalde lichamelijke beperkingen kunnen een belemmerende factor zijn voor het uitvoeren van één
of meerdere beroepen waarop deze studierichting voorbereidt. Een gepaste oriëntering en begeleiding
zijn dan ook ten zeerste aangewezen, enerzijds omdat ze invloed kunnen hebben op de slaagkansen
en anderzijds omdat ze de uitoefening van heel wat beroepen kunnen bemoeilijken.
3.3
Uitstroom
Deze studierichting heeft een duaal karakter van finaliteit of doorstroom.
Na de 3de graad tso Industriële ICT kan de leerling zich specialiseren en/of zijn competenties
verbreden in een Se-n-Se-jaar Industriële computertechnieken. Een professionele bachelor opleiding
in ICT behoort tot de mogelijkheden.
De mogelijkheden op de arbeidsmarkt zijn legio: technicus industriële ICT, technicus
automatiseringssystemen, pc-technicus, installateur gestructureerde bekabeling…
6
D/2014/7841/039
3de graad tso
Industriële ICT
4
Christelijk mensbeeld
Ons onderwijs streeft de vorming van de totale persoon na waarbij het christelijke mensbeeld centraal
staat. Onderstaande waarden zijn dan ook altijd na te streven tijdens alle handelingen:
•
respect voor de medemens;
•
solidariteit;
•
zorg voor milieu en leven;
•
respectvol omgaan met eigen geloof, anders gelovigen en niet-gelovigen;
•
vanuit eigen spiritualiteit omgaan met ethische problemen.
3de graad tso
Industriële ICT
7
D/2014/7841/039
5
Opbouw en samenhang
Bij het clusteren van de leerplandoelstellingen maken we het onderscheid tussen de doelstellingen die
gerealiseerd dienen te worden in alle leerplandelen (d.w.z. leerplandoelstellingen die gerealiseerd
dienen te worden telkens het nodig, nuttig of wenselijk is) en de leerplandoelstellingen rond een
bepaald thema/item.
- Beroeps- en studiekeuze
- Preventie, veiligheid, gezondheid en milieu
- Communicatie
- Kwaliteitsbeheersing
Leerplandoelstellingen in
alle leerplandelen
Processor
Software engineering
Stage
Planning en organisatie
8
D/2014/7841/039
Elektriciteit-elektronica
Netwerkcommunicatie
3de graad tso
Industriële ICT
Leerplandoelstellingen
per thema/item
6
Doelstellingen
(U) = uitbreidingsdoelstellingen
6.1
Algemene doelstellingen
Bij de algemene doelstellingen van de studierichting 3de graad tso Industriële ICT dienen de
leerlingen competenties te verwerven om:
– te zoeken naar verbanden tussen elementen van de leerstof: relateren;
– hoofd- en bijzaken van elkaar te onderscheiden: selecteren;
– bestaande realisaties te bestuderen van het geheel van onderdelen: analyseren;
– inoefenen van technieken om gestructureerd (hardware en software) een probleem aan te
pakken: verwerken;
– vanuit bestaande realisaties nieuwe realisaties uit te werken; zelfstandig leren;
– in alle omstandigheden te handelen naar de vigerende regelgeving rond preventie, veiligheid,
gezondheid en milieu: veilig handelen;
– duurzaamheid op een praktische manier implementeren.
6.2
Na te streven attitudes
Het is enorm belangrijk om attitudes bewust en expliciet op diverse momenten na te streven. Hierdoor
kan je de attitudes die bijzondere aandacht verdienen vinden:
-
Erop gericht zijn binnen de voorgeschreven tijd een opgedragen taak te voltooien.
-
Bereid zijn in team te werken.
-
Erop gericht zijn, ondanks moeilijkheden, verder te werken om het einddoel te
bereiken.
-
Handelen met het oog op de tevredenheid voor zichzelf en voor anderen.
-
Erop gericht zijn om informatie op te zoeken.
-
Bijdragen tot een leef- en werkomgeving als een gemeenschap van mensen die iets
voor elkaar betekenen.
-
Handelen met het oog op het vermijden van verspilling en respect voor het milieu.
Al deze attitudes terzelfder tijd nastreven is uiteraard onmogelijk. Het is daarom aangewezen om in
functie van de opdracht telkens één of enkele attitudes expliciet te benadrukken.
3de graad tso
Industriële ICT
9
D/2014/7841/039
6.3
Doelstellingen te realiseren in alle leerplandelen
6.3.1
Beroeps- en studiekeuze
DOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
1. De leerling kan zich situeren in de leer- en
loopbaanmogelijkheden van de studierichting
3de graad tso Industriële ICT.
– Beroepen in de Industriële ICT
2. Info verwerven over het werknemersstatuut.
– Tewerkstellingsmogelijkheden
– Vervolgstudies
– Werknemersstatuut
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– Je kan gebruik maken van het aanbod (SID-IN) van de hogescholen om de leermogelijkheden
de
na de 3 graad te bespreken.
– Ga eens op bedrijfsbezoek en bespreek nadien de tewerkstellingsmogelijkheden.
– Maak gebruik van het aanbod aan workshops in de hogescholen/RTC.
6.3.2
Preventie, veiligheid, gezondheid en milieu
DOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
3. De leerling kent de nodige vigerende
regelgeving in verband met preventie,
veiligheid, gezondheid en milieu in functie
van de opdracht of taak.
– Veiligheid
4. De leerling past de nodige vigerende
regelgeving in verband met preventie,
veiligheid, gezondheid en milieu toe in functie
van de opdracht of taak.
– Gebruiksaanwijzing
– Gezondheid
– Instructies
– Machine-instructiekaart
– Veiligheidsinstructiekaart
– Gevaarlijke stoffen
– Etikettering
– Persoonlijke beschermingsmiddelen
(PBM’s)
– Collectieve beschermingsmiddelen
(CBM’s)
– Signalisatie
– Pictogrammen
– Noodprocedures
– Gevaren
– Risico’s
– Ergonomie
– Meldingsprocedures
– Milieuvoorschriften
– Afvalvoorkoming
– Rationeel energieverbruik
10
D/2014/7841/039
3de graad tso
Industriële ICT
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– Je kan met de leerlingen de risicoanalyse van hun werkplek bespreken.
– Gebruik regelmatig een toolbox-meeting om de leerlingen de attitude van veilig werken eigen
te maken.
– Hanteren van vaste veiligheidsprocedures (zoals vitale 5) zullen het aantal
veiligheidsincidenten verminderen.
– Nodig eens de preventieadviseur van de school of scholengemeenschap uit in de klas.
6.3.3
Kwaliteitsbeheersing
DOELSTELLINGEN
5. Aan de hand van ter beschikking gestelde
criteria, de realisatie van eigen leerdoelen
evalueren.
LEERINHOUDEN
– Stappenplan
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– Het zelfevaluatieproces wordt bevorderd als de leerling voorafgaand aan het project (of GIP)
de evaluatiecriteria meegedeeld krijgt.
6.3.4
Communicatie
DOELSTELLINGEN
6. De leerling heeft communicatieve
vaardigheden om correct te communiceren
met klant of opdrachtgever.
LEERINHOUDEN
– Schriftelijk
– Verbaal
– Schema’s
– Technische termen
7. Volgens procedure, projecten uitvoeren en
deze projecten met de opdrachtgever
bespreken.
– Bestaande opdracht
– Nieuwe opdracht
– BA4 – BA5 bevoegdheden
– Rapportverslag
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– Beklemtoon het belang van planning, rapportering en evaluatie.
– Schenk bij verslaggeving voldoende aandacht aan de communicatieve vaardigheden.
– Het is wenselijk de leerlingen een sjabloon, model of richtlijnen aan te reiken om een verslag
samen te stellen.
6.4
Leerplandoelstellingen
6.4.1
Planning en organisatie
DOELSTELLINGEN
8. De eigen studies/realisaties plannen en
planningsmethoden hanteren.
3de graad tso
Industriële ICT
LEERINHOUDEN
– Tijdsplanning
11
D/2014/7841/039
– Vaste en variabele planningsgegevens
– Doel van de planning
– Storingen en onderbrekingen
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– Maak eens met je leerlingen samen een planning op en bespreek deze tijdens en na de
realisatie van het project.
– Beklemtoon het belang van planning, tijdsverloop (vorderingsplan) en organisatie.
6.4.2
Processor
DOELSTELLINGEN
9. Het toepassingsgebied van de PLC,
computersysteem en microcontroller duiden.
LEERINHOUDEN
– Industriële omgeving
– Automatisatie (tertiaire omgeving)
– Embedded systems
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– Het is de bedoeling dat de leerling op een onderzoekende manier het toepassingsgebied van
de verschillende processoren ervaart.
PLC
DOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
10. De opbouw, werking en belangrijke
eigenschappen van componenten van PLC
toelichten.
– Hardware-configuratie van de PLC
11. Componenten om procesvisualisatie te
realiseren met een PLC toelichten.
– HMI
– Werking (flow-chart)
– Bediening
– Grafische procesvisualisatie (U)
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– Integreer de hardware-configuratie vanuit een totaalconcept opgebouwd met een processor,
verschillende I/O’s (digitaal/analoog), procesvisualisatie en communicatiemogelijkheden
(bus/netwerk).
Microcontroller
DOELSTELLINGEN
12. De opbouw, werking en belangrijke
eigenschappen van componenten van een
microcontroller toelichten.
LEERINHOUDEN
– Blokschema
– ALU, register, bussysteem, geheugen,
klok
– Input
– Output
– Interrupt
– Timers/tellers
12
D/2014/7841/039
3de graad tso
Industriële ICT
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– Maak afspraken met het lerarenteam over welke microcontroller gebruikt zal worden in welk
project.
Computersystemen
DOELSTELLINGEN
13. De opbouw, werking en belangrijke
eigenschappen van componenten van een
computersysteem toelichten en vergelijken.
LEERINHOUDEN
– Moederbord
– Processor
– Geheugenchip
– Bussysteem
– Chipset
– Permanente opslag
14. De functie en technische specificaties van
optionele componenten toelichten.
– Beeldscherm – grafische kaart
– Muis
– Toetsenbord
– Printer
– Uitbreidingskaart
– Eenheden
15. Een computersysteem installeren,
configureren en onderhouden.
– Componenten
– Handleiding
– BIOS/UEFI
– Schijfbeheer
16. Een computer assembleren. (U)
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– Met een computersysteem wordt bedoeld een systeem waarop een besturingssysteem draait,
zoals een pc, singleboardcomputer (bv.: RaspBerry Pi, Beagleboard), mobiele apparaten (bv.
tablet, smartphone) en industriële pc…
6.4.3
Software engineering
DOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
17. Op gestructureerde wijze problemen
analyseren en oplossingen beschrijven.
– Analyse
18. Een gekozen algoritme programmeren en
testen in functie van een project.
– PLC
19. Een gegeven programma kunnen analyseren
en aanpassen.
– Microcontroller
20. Zelfstandig een probleem oplossen met
behulp van tools.
– Helpfunctie
– Algoritme
– Computersystemen
– Debug
– Documentatie
3de graad tso
Industriële ICT
13
D/2014/7841/039
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– Het is wenselijk met de leerlingen eenzelfde workflow te volgen, startend met de functionele
analyse (gedetailleerde opdrachtomschrijving, WAT moet er gebeuren), vervolgens het
maken van het ontwerp (algoritme schrijven, HOE moet het gebeuren), implementeren of
coderen, testen, debuggen en tenslotte evalueren en documenteren.
– Het is een meerwaarde voor de leerling bij het inoefenen van zijn communicatieve
vaardigheden om tijdens de workflow regelmatig een terugkoppeling met klant/opdrachtgever
te voorzien.
PLC
DOELSTELLINGEN
21. Een PLC programmeren in een toepassing
en de realisatie uitvoeren.
LEERINHOUDEN
– PLC instructieset
– Programmeerblokken
– Dataverwerking
– I/O adressering
– HMI
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– In de industrie wordt object georiënteerd programmeren volgens de norm 61131-3 meer en
meer toegepast.
– Het is de bedoeling dat de leerling op een onderzoekende manier tot de realisatie van een
toepassing komt. Hierdoor wordt geïntegreerd werken gestimuleerd.
Microcontroller
DOELSTELLINGEN
22. Basisprincipes van het programmeren
kennen en toepassen.
LEERINHOUDEN
– Syntax
– Datatypes
– Arrays
– Programmeerstructuren
23. Een microcontroller programmeren in een
toepassing met een hogere programmeertaal
en de realisatie uitvoeren.
– I/O
– Interrupt
– Tellers/timers
– PWM
– ADC-DAC
– Watch-dog
– Registers
24. Een assembler-programma toelichten en
ontwikkelen. (U)
– Registers
– I/O
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– Met een hogere programmeertaal wordt bedoeld: een taal die, in tegenstelling met assembler,
de nodige abstractie kan bevatten en dus gemakkelijk te lezen en te begrijpen is. Bijvoorbeeld
de taal C.
14
D/2014/7841/039
3de graad tso
Industriële ICT
– Een grafische programmeertaal (zoals Flowcode) kan als opstap gebruikt worden naar een
hogere programmeertaal.
– Maak gebruik van microcontrollerbordjes om een verhoogde succeservaring te stimuleren bij
de leerling.
Computersystemen
DOELSTELLINGEN
25. Een besturingssysteem duiden, installeren,
configureren en onderhouden.
LEERINHOUDEN
– Drivers
– Backup
– Beveiliging
– Gebruikersbeheer
– Multiboot (U)
– LDAP (U)
26. Basisprincipes van het programmeren
kennen en in een realisatie toepassen.
– Syntax
– Datatypes
– Programmeerstructuren
– Arrays
27. Het begrippenkader en principes van objectgeoriënteerd programmeren toelichten en in
een realisatie toepassen.
– Klassen
– Object
– Eigenschap
– Gebeurtenis
– Methode
28. Lokale opslag van data integreren in een
programma.
– Bestanden
29. Een eenvoudige netwerktoepassing
ontwikkelen. (U)
– Webservice
– Database
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– Maak afspraken binnen het lerarenteam welke verschillende besturingssystemen gebruikt
zullen worden.
– Maak gebruik van een interfaceboard om de succeservaring van de leerling te verhogen.
– Het kan een verrijking zijn voor de leerling om een toepassing platform onafhankelijk te
schrijven.
6.4.4
Elektriciteit - Elektronica
DOELSTELLINGEN
30. Het gedrag van R, L en C in een
enkelvoudige wisselstroomketen
interpreteren.
LEERINHOUDEN
– Invloed van de frequentie op de
impedantie, stroom
– Faseverschuiving tussen spanning en
stroom
– Serieschakeling
3de graad tso
Industriële ICT
15
D/2014/7841/039
– Parallelschakeling
31. Een 3-fasennet herkennen, grafisch
voorstellen en meten.
– Fase- en lijngrootheden
32. In een toepassing, een verbruiker aansluiten
op een 3-fasennet volgens een gegeven
schema.
– Ster- en driehoekschakelingen
33. Het gebruik van filters met betrekking tot
storingsbronnen duiden.
– Netstoringen (HF–LF, schakelende
voeding)
– De nulgeleider
– Beveiligingen
– Netfilters
– UPS
34. Een éénfasige transformator selecteren en
aansluiten.
– Vermogen
– Spanningswaarde
– Scheidingstransfo
35. Een omvormer kiezen en aansluiten in een
toepassing.
– DC-DC
– DC-AC
– AC-DC
– AC-AC
36. De werking van een asynchrone motor
toelichten en deze motor zelfstandig
aansluiten.
– Samenstelling
– Werkingsprincipe
– Symbool
– Aanloopstroom
– Draaizin
– Slip
– Frequentie
37. Een frequentieregelaar aansluiten volgens
gegeven schema, parametreren en in bedrijf
stellen.
– Blokschema
38. Een stappenmotor (sturing) herkennen en
aansluiten volgens schema.
– Werkingsprincipe
– EMC
– Functie van de hardware
– Functie van de software
39. Een RC-servomotor (regeling) herkennen en
aansluiten volgens schema.
– Werkingsprincipe
– Functie van de hardware
– Functie van de software
40. In een toepassing een brushless DC-motor
herkennen en aansluiten volgens schema.
– Werkingsprincipe
– Functie van de hardware
– Functie van de software
41. Talstelsels toepassen.
– Decimaal, binair en hexadecimaal
– Conversie van getallenstelsels
42. Actuele digitale codes herkennen.
– BCD-code
– ASCII-code
16
D/2014/7841/039
3de graad tso
Industriële ICT
– QR-code
– BAR-code
– UTF-code
43. De logische vergelijking opstellen van een
combinatorische schakeling.
– Booleaanse algebra
– Waarheidstabel
– KV-diagram (U)
44. De geheugenwerking in een sequentiële
schakeling duiden.
– Klokpuls
– Disable/enable
– Flip-flop
– Register
– Teller
– Multivibrator
45. De opamp als I/O-interface toepassen.
– Comparator
– Schmitt-trigger
– Versterker/buffer
– Ingangs-/uitgangsimpedantie
46. De keuze van een I/O-interface in een
gegeven toepassing verantwoorden.
– Opto-coupler
– A/D-, D/A-conversie
– Driver IC
– Digitale families
47. De diode als veiligheidselement toepassen.
– Vrijloopdiode
– Tegen ompoling (polariteit)
48. Een DC-voeding selecteren en aansluiten.
– Eenvoudig blokschema
– Stabilisatie/rimpel
– Vermogen/rendement
– Symbool
49. Een halfgeleider als actieve schakelaar in
een gegeven ontwerp realiseren.
– Verzadiging/sperren
– Schakelfrequentie
– Transistor
– MOSFET
50. In een proces, de juiste sensor bepalen en
aansluiten volgens gegeven schema.
– Specificaties sensoren/datasheet
– Meetprincipe
– Omzetting van de meetwaarde
– Uitgangssysteem
51. Een positioneersysteem realiseren.
– Servomotor
– Stappenmotor
– Terugkoppeling
52. Het begrip koeling duiden.
– Thermische weerstand
– Passief
3de graad tso
Industriële ICT
17
D/2014/7841/039
– Actief
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– Het is de bedoeling dat de leerlingen op een onderzoekende manier kennis maken met de
verschillende leerinhouden in een realisatie. De onderzoekende activiteit start in functie van de
eigen realisatie. Hierdoor wordt het geïntegreerd werken gestimuleerd. Leerinhouden die niet
aan bod komen in de projectwerking kunnen met behulp van een andere werkvorm
aangebracht worden.
– Alle weergaven gebeuren best grafisch, niet vectorieel (LPD30-31).
– Het is wenselijk een positioneringssysteem te realiseren in een toepassing ter bevordering van
de succeservaring bij de leerling.
6.4.5
Netwerk – communicatie
DOELSTELLINGEN
53. Datacommunicatie en specifieke begrippen
verklaren.
LEERINHOUDEN
– Transmissiesnelheden
– Bandbreedte
– Baud rate
– Modulatie
54. Datatransmissie en specifieke begrippen
verklaren.
– Seriële overdracht
– Parallelle overdracht
– Asynchrone dataoverdracht
– Synchrone dataoverdracht
– Simplex
– Duplex
– Unicast
– Multicast
– Broadcast
– Packet-switching
– Circuit-switching
55. Datacommunicatietechnologie en specifieke
begrippen verklaren.
– Draadloze breedband
– Bekabelde breedband
– Serieel
56. Netwerktopologieën toelichten.
– Maas
– Ring
– Bus
– Ster
– Point-to-point
57. Communicatieprotocollen verklaren en
toepassen op het lagenmodel.
– OSI-model
– IP-adressering
– File transport
– DHCP
18
D/2014/7841/039
3de graad tso
Industriële ICT
– DNS
– NAT
– ARP
58. Hardware in een netwerk toelichten,
aansluiten en testen.
– Netwerkadapters
– Transmissiemedia
– Switch, router, accesspoint
– Managed switch (U)
59. Beveiligde netwerkverbinding toelichten.
– Veiligheidsproblemen
– Firewall
– Proxyserver
– Beveiliging draadloze netwerken
– VPN (U)
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– Het is wenselijk om gebruik te maken van het lagenmodel om de leerstof op te bouwen.
– Bij de bespreking van ‘file transport’ is het wenselijk het verschil aan te geven tussen
‘connection oriënted’ en ‘connection less’ protocollen. (LPD 57)
– Het duiden aan de leerlingen van de verschillende afwerkingscategorieën van de hardware
(SOHO, industrial ethernet, enterprise infrastructure), verhoogt het inzicht bij de toelichting van
een netwerk. (LPD 58)
PLC
DOELSTELLINGEN
60. Een PLC-toepassing in een industrieel
netwerk realiseren.
LEERINHOUDEN
– Configuratie
– Decentrale I/O-opstelling
– HMI
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– Een industriële pc kan ook gebruikt worden als een industriële sturing.
Microcontroller
DOELSTELLINGEN
61. De microcontroller-toepassing in een netwerk
realiseren.
LEERINHOUDEN
– RS485/RS232
– USB (U)
– Bluetooth (U)
– TCP/IP
Computersystemen
DOELSTELLINGEN
62. Client-server communicatie toelichten.
3de graad tso
Industriële ICT
LEERINHOUDEN
– Server
19
D/2014/7841/039
– LAN
63. LAN installeren en configureren in een
SOHO-netwerk.
– Netwerkadapters
– Transmissiemedia
– Domeincontroller (U)
– Switch, router, accesspoint
– Client software
– NAS
– Foutcontrole
64. Softwaretoepassing ontwikkelen voor
netwerkcommunicatie.
– Serieel/USB
– TCP/IP
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– SOHO-netwerk is een Small Office Home Office netwerk.
– Veel netwerkdiensten kunnen aangeboden worden via open source (virtuele) applicaties. (bv.
Pfsense, Freenas, Artica…).
– Schenk aandacht bij foutcontrole aan het icmp-protocol. (LPD 63)
– Je kan gebruik maken van virtualisatie om netwerken te simuleren.
– Het is wenselijk om op het belang te wijzen van gestructureerde bekabeling in een gebouw
(norm EIA 568).
6.4.6
Stage
65. De leerling kan de taken en
verantwoordelijkheden van het team en zijn
leden toelichten.
– Organigram
66. Contact leggen met de stagegever.
67. Kennis nemen van de structuur en de
werking van een bedrijf.
68. Praktische afspraken maken met de
stagegever.
– Werkuren
– Verplaatsing
– Veiligheid en kledij
69. Samenvatten en neerschrijven van de
dagtaak.
– Stageschrift
– Stageverslag
PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN
– Het is wenselijk om samen te werken met de leerkracht Nederlands om de communicatieve
vaardigheden van de leerling te begeleiden.
20
D/2014/7841/039
3de graad tso
Industriële ICT
7
Minimale materiële vereisten
7.1
Algemeen
Om de leerplandoelstellingen bij de leerlingen te realiseren, dient de school minimaal de hierna
beschreven infrastructuur, materiële en didactische uitrusting ter beschikking te stellen, die
beantwoordt aan de reglementaire eisen op het vlak van veiligheid, gezondheid, hygiëne, ergonomie
en milieu.
Dit alles is daarnaast aangepast aan de visie op leren die de school hanteert.
7.2
Infrastructuur




7.3
DE WERKRUIMTE met de nodige nutsvoorzieningen.
DE BERGRUIMTE met de nodige nutsvoorzieningen om materiaal te stapelen, leermiddelen
en dure gereedschappen te bergen, meettoestellen en didactisch materiaal op te bergen.
ZONE om het afval te sorteren en te stockeren.
Een VAKLOKAAL dat dienst doet als inspirerende leeromgeving.
Materiële en didactische uitrusting
In functie van het realiseren van de doelen is het van belang dat onderstaand materieel beschikbaar is
in het vaklokaal/werkruimte.
ALGEMEEN

Een goed uitgerust vaklokaal en werkruimte voorzien van schoolmeubilair, een recente pc per
leerling, software , een rechtstreekse breedbandinternetverbinding, projector, printer.
SPECIFIEK
PLC
-
-
PLC (1 per project)
 Digitale en analoge ingangen
 Digitale en analoge uitgangen
 Telleringang
 Bussysteem
PLC software
HMI
HMI-software
Decentrale I/O
Microcontroller
-
3de graad tso
Industriële ICT
Microcontrollers
Microcontrollerbordjes
 digitale en analoge ingangen
 digitale en analoge uitgangen
 PWM
 Netwerk
21
D/2014/7841/039
-
Programmeersoftware
-
Moederbord(en)
Processoren
Geheugenchips
Permanente opslag
Beeldscherm – grafische kaart
Muis
Toetsenbord
Printer
Besturingssysteem
Drivers
Back-up systeem
Object-georiënteerde programmeertaal
Interfacekaart voor I/O
Industriële pc
Tablet
Server
-
Netwerkadapters
Switch
Router
NAS
Accesspoint
LAN-tester
Krimptangen,
UTP-kabel
Patchpanel
RJ45-contactdozen
Pc
Netwerken
Elektriciteit-elektronica
22
D/2014/7841/039
DC-voeding
Verschillende R, L en C
Multimeter
Stroomtang
Oscilloscoop
Functiegenerator
Netfilters
Transformator (scheiding)
Omvormers (DC-DC, DC-AC, AC-DC, AC-AC)
Asynchrone motor
Frequentieregelaar
Stappenmotor (sturing)
RC-servomotor
Brushless DC-motor (sturing)
Componenten voor sequentiële schakelingen
Opamp
Opto-coupler
A/D- en D/A convertors
Verschillende halfgeleiders
3de graad tso
Industriële ICT
-
Diverse sensoren en detectoren
Er dient voldoende didactisch materiaal beschikbaar te zijn voor het bereiken van de doelstellingen.
Omwille van de noodzaak van het werken met professionele en recente materialen en
benodigdheden, pleiten we voor de beschikbaarheid van materialen en benodigdheden op de school –
eventueel tijdelijk door middel van huren of lenen of beschikbaarheid op de stageplaats, externe
opleidingscentra ...
In functie van stage en/of werkplekleren verbinden de scholen er zich toe om zelf een
inventarislijst in overleg met de meewerkende bedrijven op te maken en ter beschikking te
stellen als daar door de inspectie naar gevraagd wordt. Deze lijst wordt jaarlijks aangepast
volgens de nieuwe noden en regelgeving.
3de graad tso
Industriële ICT
23
D/2014/7841/039
8
Pedagogisch-didactische wenken
8.1
Inleiding
Dit leerplan wil hoofdzakelijk een leidraad zijn. De erin opgenomen doelstellingen en leerinhouden zijn
een referentiekader waarmee het lerarenteam vrij kan omgaan. Het is zelf verantwoordelijk voor de
wijze waarop deze doelstellingen en leerinhouden door de leerlingen kunnen worden verworven. De
gekozen pedagogische-didactische methode is dus niet zonder belang.
Het is belangrijk dat leerlingen tijdens hun leerproces succes beleven. Zij worden dan ook voldoende
gewaardeerd voor het gepresteerde werk.
8.2
Werken aan de realisatie van het studierichtingsprofiel (SRP)
Onder “werken aan het studierichtingsprofiel” verstaan we een aanpak waarbij we vertrekken vanuit
de samenhang tussen het nadenken over en het uitvoeren van diverse computersystemen en
netwerken.
Om de link met het bedrijfsleven te leggen en om zo tot een uitdagende studierichting te komen,
worden in de 3de graad tso Industriële ICT computersystemen en netwerken voorbereid, uitgevoerd
en bijgestuurd waarbij gebruik wordt gemaakt van moderne technologieën. Door gebruik te maken van
deze moderne technologie komen de leerlingen in aanraking met gecombineerde processen van
elektriciteit, elektronica, software-engineering, pc, PLC en microcontroller.
8.3
Evaluatie
Evaluatie maakt integraal deel uit van het leerproces. Evaluatie is gekoppeld aan de
leerplandoelstellingen en gekozen werkvormen en wordt mede bepaald door het studierichtingsprofiel.
Wanneer we willen ingrijpen op het leerproces is de rapportering, de duiding en de toelichting van de
evaluatie belangrijk. Indien men zich na een evaluatie enkel beperkt tot het weergeven van de cijfers
krijgt de leerling weinig adequate feedback. In de rapportering kunnen zowel de sterke als de
verbeterpunten van de leerling weergegeven worden. Adviezen voor het verdere leerproces kunnen
eveneens aan bod komen.
De leraar neemt meer de rol op van mentor, die de leerling kansen biedt en methodieken aanreikt om
voorkennis te gebruiken, om nieuwe elementen te begrijpen en te integreren.
Evaluatie is bovendien noodzakelijk om een positieve oriëntering mogelijk te maken waarbij steeds
rekening gehouden wordt met de mogelijkheden van elke leerling.
24
D/2014/7841/039
3de graad tso
Industriële ICT
9
Geïntegreerde proef (GIP)
In het 2de leerjaar van de 3de graad van het technisch, het kunst- en het beroepssecundair onderwijs;
is de organisatie van een geïntegreerde proef reglementair verplicht. Het algemeen kader daarvoor
wordt toegelicht in een VVKSO-Mededeling die u via de directie kunt bekomen.
De proef slaat voornamelijk op de vakken van het specifiek gedeelte. De integratie van andere vakken
kan een meerwaarde vormen als die de GIP ondersteunen.
De geïntegreerde proef wordt beoordeeld door zowel interne als uit externe deskundigen. Hun
evaluatie zal deel uitmaken van het deliberatiedossier.
Het document met specifieke gegevens voor de studierichting is te raadplegen op de website
www.vvkso.be via de ingang lessentabellen > 3de graad > tso > Industriële ICT.
3de graad tso
Industriële ICT
25
D/2014/7841/039
10
Stage/werkplekleren
Naast vorming op school maakt de stage in deze studierichting deel uit van de opleiding.
De leerling krijgt de mogelijkheid om de op school aangeleerde kennis, vaardigheden en attitudes op
de stageplaats in te oefenen en/of uit te breiden.
De doelstellingen, die via stage moeten worden bereikt, staan vermeld in een afzonderlijke rubriek.
De school beslist welke doelstellingen daarnaast nog via de stage worden bereikt.
De school is verantwoordelijk voor de organisatie van de stage.
De stage moet altijd gebeuren conform de omzendbrief betreffende leerlingenstages in het voltijds
secundair onderwijs die u kan raadplegen via www.ond.vlaanderen.be/edulex > omzendbrieven >
secundair onderwijs > stages.

Leerplannen van het VVKSO zijn het werk van leerplancommissies, waarin begeleiders,
leraren en eventueel externe deskundigen samenwerken.
Op het voorliggende leerplan kunt u als leraar ook reageren en uw opmerkingen, zowel
positief als negatief, aan de leerplancommissie meedelen via e-mail.
([email protected])
Vergeet niet te vermelden over welk leerplan u schrijft: vak, studierichting, graad, nummer.
Langs dezelfde weg kunt u zich ook aanmelden om lid te worden van een
leerplancommissie.
In beide gevallen zal de coördinatiecel leerplannen zo snel mogelijk op uw schrijven
reageren.
26
D/2014/7841/039
3de graad tso
Industriële ICT