Lesbrief voor paranoid park Het International Film Festival Rotterdam (IFFR) is in 1972 opgericht door Huub Bals onder de naam Film International. Het festival is in de loop der jaren uitgegroeid tot een van de grootste culturele evenementen van Nederland. Het is een platform voor de hedendaagse filmkunst van opkomend en al gevestigd talent uit de hele wereld. Het festival kent meerdere vaste onderdelen die iedere editie terugkeren (o.a. de VPRO Tiger Awards Competitie, Exploding Cinema, Filmmakers in Focus) en elk jaar zijn er ook een aantal thematische filmprogramma's. De 37e editie van het International Film Festival Rotterdam legt het accent op Free Radicals, filmmakers en kunstenaars die eigenzinnig en energiek een eigen koers volgen. In totaal biedt het festival meer dan 700 titels, waaronder lange films, korte films, installaties, optredens en feesten. Nauw verbonden met het festival zijn het Hubert Bals Fonds en de CineMart, beide opgericht om bij te dragen aan de realisatie van filmprojecten. Het filmfestival organiseert ook speciale schoolvoorstellingen voor het voortgezet onderwijs. Duizenden leerlingen hebben al aan deze filmvertoningen deelgenomen. Reader Credits Regie & montage: Gus Van Sant Scenario: Gus Van Sant naar Blake Nelson Camera: Christopher Doyle & Rain Kathy Li Cast: Gabe Nevins (Alex), Jake Miller (Jared), Taylor Momsen (Jennifer), Lauren Mc Kinney (Macy) Jaar: 2007 Speelduur: 90 minuten Officiële website: http://www.paranoidpark.co.uk/ Over de regisseur Gus Van Sant is geboren in 1952 in Louisville, Kentucky in Amerika. Hij is regisseur, scenarist, fotograaf, acteur en muzikant. Als regisseur is hij beslist niet voorspelbaar. De zin “Kies nooit voor het midden, want dat wordt gegarandeerd saai”, typeert hem. Het lijkt wel alsof Van Sant met een dubbele filmpersoonlijkheid schermt die zo nu en dan commerciële Hollywood producties aflevert als GOOD WILL HUNTING (1998) en TO DIE FOR (1995) en dan weer kleine, onconventionele, indepent arthouse films als GERRY (2002), ELEPHANT (2003) en LAST DAYS (2005). In zijn eerste films zoals MALA NOCHE (1985), DRUGSTORE COWBOY (1989) en MY OWN PRIVATE IDAHO (1991) filmt hij bij voorkeur de zelfkant van de samenleving, met junkies, hoerenjongens en loners. Een verzameling van zijn foto's werd gepubliceerd in het boek 108 Portraits (1992). Hij regisseerde videoclips zoals de clip Under the Bridge van de Red Hot Chili Peppers. In 1997 bracht hij zijn eerste roman uit, getiteld Pink. Het boek is opgedragen aan de overleden acteur River Phoenix. Ook maakte Van Sant twee muziekalbums, Gus Van Sant en 18 Songs About Golf. Bij zijn meest recente films, het met een Gouden Palm bekroonde ELEPHANT en LAST DAYS, liet Gus Van Sant zich inspireren door waargebeurde feiten: de schietpartij op Columbine High School en de zelfmoord van Kurt Cobain. Samen met de film GERRY (2002) vormen deze films een trilogie over de dood. Het filmverhaal Alex is een 16-jarige puberende tiener die het liefst met zijn vrienden skate en rondhangt. Op een dag neemt zijn beste vriend Jared hem mee naar het beruchte skatepark Paranoid Park. Dit skateparadijs, waar topskaters maar ook junks en drop-outs samenkomen, biedt aan Alex een gevoel van vrijheid. Hier kan hij even ontsnappen aan problemen als de scheiding van zijn ouders en een opdringerig vriendinnetje. Hij is direct gebiologeerd door Paranoid Park, het illegaal gebouwde skatepark, gelegen “aan de verkeerde kant van de spoorweg”. Op een zaterdagavond laat hij zich overhalen om stiekem mee te ‘surfen’ met een goederentrein. Wanneer een bewakingsagent hem van de trein probeert af te trekken, weert Alex hem af met zijn skateboard. De man valt op de rails en wordt overreden door een passerende trein. Dit tragische en gruwelijke voorval is voor Alex erg traumatisch en het spookt voortdurend door zijn hoofd. Tijdens een politieonderzoek op school wordt hij samen met de andere skaters ondervraagt. Alex zwijgt over zijn aandeel en probeert de innerlijke dilemma's die het voorval bij hem teweeg brengen het hoofd te bieden. Het ongeluk verandert zijn houding ten opzichte van de wereld. Hij wordt verscheurd en in beslag genomen tussen de behoefte om het voorval op te biechten en de angst voor de gevolgen van een bekentenis. Hij beëindigt hij zijn relatie met Jennifer nadat hij voor de eerste keer seks met haar heeft gehad en hij relativeert de scheiding van zijn ouders. Alex blijft zwijgen omdat hij niet weet tegen wie hij iets kan vertellen. Op aanraden van vriendin Macy besluit hij alles van zich af te schrijven om zo de gruwelijke ervaring te verwerken. Echte verlichting voor zijn tragiek blijkt er echter niet te zijn. Specifieke verhaalstructuur De film is gebaseerd op het gelijknamige boek Paranoid Park van Nelson Blake. In tegenstelling tot Nelson’s boek wordt het verhaal niét lineair verteld. In het filmverhaal volgen de gebeurtenissen elkaar niet chronologisch op. Aan de hand van terugblikken worden tijdsprongen gemaakt. Door middel van dagboekfragmenten komt de kijker door een afwisseling van flashbacks en 'nu-momenten' geleidelijk te weten in welke extreme toestand van verwarring de hoofdpersoon verkeert. Er is geen duidelijk begin en einde. Alsof Alex, als de verteller, zich in het midden van het verhaal ineens dingen uit het verleden herinnert. Hoe en wat er precies is gebeurt, kom je pas na geruime tijd en mondjesmaat te weten. Als een soort puzzel vallen de gefragmenteerde scènes in elkaar. “Het spijt me dat ik de gebeurtenissen een beetje door elkaar haal,” hoor je Alex zeggen in de voice over, “ik ben nooit zo goed geweest in creatief schrijven.” Deze schijnbaar onsamenhangende vertelstijl past perfect bij de verwarde teenager en zijn ontwrichte wereld. Je zit als het ware in het hoofd van Alex en reconstrueert samen met hem de context van de gebeurtenissen. Zijn twijfel, angst en paranoia zijn tastbaar gemaakt. PARANOID PARK is veeleer gericht op het overbrengen van een impressie, een gevoel, een sfeer en heeft daarom meer een associatieve structuur. Kijk voor extra achtergrond informatie op http://www.filmfestivalrotterdam.com/ned/educatie/voortgezet_onderwijs/schoolvoorstellingen_2008/paranoid_park.aspx Reader Waarschuwing: Er zit een gruwelijk ongeluk met schokkende beelden in de film Toelichting op de leerlingenopdrachten Er zijn vier opdrachten in de lesbrief voor de leerlingen te vinden. Opdracht 1 is een voorbereiding op de film. U kunt beslissen hoeveel opdrachten er gemaakt moeten worden door de leerlingen. Laat de leerlingen zelf ook één opdracht kiezen. In voorbereiding op de film Opdracht 1: Persoonlijk vertelperspectief De film PARANOID PARK is gebaseerd op de gelijknamige roman van de Amerikaanse schrijver Blake Nelson. Een verhaal vertellen op papier is heel anders dan een verhaal vertellen met filmbeelden. Een groot verschil tussen boekvorm en film is ‘beschrijven’ versus ‘laten zien’. In een boek worden de gedachten en gevoelens van de hoofdpersoon beschreven. In film moeten deze in filmtaal worden vertaald en zijn de gezichtsuitdrukkingen en de handelingen van de hoofdpersoon echt te zien. Ze tonen je wat de hoofdpersoon denkt en voelt. In de roman Paranoid Park wordt vanuit het perspectief van het personage vertelt. De vorm die Blake heeft gekozen is een dagboek / brief waarin de hoofdpersoon een aangrijpende gebeurtenis achteraf beschrijft en de invloed die het op zijn leven heeft. Wat hij meemaakt, denkt, waarneemt of overweegt staat in de ik-vorm beschreven. Leesopdracht: Dagboekfragment Laat de leerlingen de oorspronkelijke passage uit het boek van Nelson Blake lezen. Ga naar http://www.powells.com/biblio?show=HARDCOVER:USED:9780670061181:9.95&page=excerpt#page Deze opdracht is bedoelt om de leerlingen inzicht te geven in het vertelperspectief van respectievelijk het boek en de film. Vragen en antwoorden - Wat is kenmerkend voor deze stijlvorm? Antwoord: Geschreven in de ik-vorm, persoonlijk, intiem. Subjectief, vanuit de beleving van de hoofdpersoon. - Hoe word je als lezer bij het verhaal betrokken? Antwoord: Je wordt direct aangesproken door de hoofdpersoon, die aan jou zijn persoonlijke verhaal vertelt. Hierdoor lijkt het of jij bent uitgekozen door de hoofdpersoon om zijn relaas aan te horen; als vriend, kennis, klasgenoot, toevallige passant. - Stel dat de vertelstijl neutraal was geweest, hoe zou het verhaal dan bij je zijn overgekomen? Antwoord: Je voelt je minder in vertrouwen genomen, het is niet zo intiem. Daardoor ben je als lezer minder betrokken bij de hoofdpersoon uit het verhaal. Je inleving in deze persoon is kleiner. - Praat met de leerlingen over andere dagboeken of dagboekfragmenten die zij kennen. Antwoord: Het dagboek van Anne Frank, The Secret Diary of Adrien Mole, Christiane F. verfilmd in WIR KINDER VOM BAHNHOF ZOO (1981) en ook weblogs die digitale dagboeken zijn. In principe komt een dagboek nooit onder ogen van iemand anders dan de auteur. Een dagboek is hoogst vertrouwelijk. Door juist in deze vorm een roman te schrijven, verhoog je het intieme gevoel. Je duikt als het ware in de geest van de schrijver. Weblogs zijn juist op een publiek gericht. Kijkopdracht voor leerlingen De leerlingen kunnen extra letten op het vertelperspectief van de film PARANOID PARK. Hoe dit in beeld wordt gebracht zit verwerkt in de overige opdrachten. Antwoord: Regisseur Gus Van San heeft ook gekozen voor een persoonlijk vertelperspectief. De vertelvorm waarvoor de filmmaker kiest is van invloed op de manier waarop de film wordt beleefd. Het filmverhaal wordt vanuit het standpunt van het hoofdpersonage Alex vertelt waardoor je een diepgaand, intiem en persoonlijk portret van hem krijgt voorgeschoteld. Je wordt deelgenoot van zijn zielenroerselen. Reader Na de film De opdrachten 2, 3 en 4 zijn bedoelt om de leerlingen inzicht te geven in de filmische middelen die de filmmaker heeft gebruikt. Het opvallendste aan de film is de manier waarop het verhaal in beelden en geluiden wordt overgebracht. De filmbeelden en de soundtrack passen perfect bij de door schuldgevoelens verscheurde Alex. Ze verbeelden de geestestoestand waarin Alex verkeert. De bedrukkende sfeer wordt door een combinatie van extreme beeldkeuzes, slow motion, flashbacks en geluiden versterkt. Door de poëtische beelden, een goed gekozen soundtrack en de verknipte montage waarmee het chronologische tijdsverloop in de war wordt gestuurd krijg je Alex’s worsteling te zien. Dit zorgt ervoor dat je je als kijker optimaal in hem kunt inleven. Opdracht 2: Alex’s wereld in beeld Cameravoering en kadrering Zeer in het oog springend is de visuele stijl die Van Sant heeft gekozen. De beelden zijn gebaseerd op een contrast tussen poëtische, trage beelden op 35 mm formaat, gecombineerd met dynamische, enigszins ‘duistere’ skate-opnames op Super 8 formaat. De dicht op de huid gefilmde beelden (extreme close-up’s) van Alex waarbij veelal gebruik is gemaakt van lang aangehouden, ongesneden scènes (zgn. long takes) waarbij de focus ligt op Alex’s gezicht, worden afgewisseld door beweeglijke, haast sierlijke skate-opnames. Deze home-video achtige skatebeelden zijn dynamisch, korrelig van textuur en lijken zo van YouTube geplukt te zijn. Met deze quasi amateuristische beelden wordt de authenticiteit van de skate-cultuur extra benadrukt en wordt er een sfeer opgeroepen die sterk contrasteert met de kwaliteit van de 35-mm filmbeelden. Er wordt veelvuldig gebruikt gemaakt van ‘following shots’. Deze camerabeweging volgt Alex en geeft je het gevoel er zelf bij te zijn. Het lijkt alsof je hem voortdurend kunt waarnemen. Bovendien maakt Gus Van Sant veel gebruik van bevroren afstandsopnames; de camera wordt ergens in een kamer of schoolkantine geplaatst en blijft gedurende de hele scène op die plek. Alex loopt in en uit het frame, tijd gaat voorbij. Daardoor ontstaat er een gevoel van observatie. Hierbij staan de groothoeklenzen voor de camera (die zorgen voor een grotere scherptediepte, met als gevolg dat objecten op de achtergrond en personen op de voorgrond gelijk benadrukt worden). Van Sant’s nieuwe cameraman, Christopher Doyle (die na een vijftienjarige samenwerking met regisseur en Hongkonger Wong Kar Wai nieuwe horizonnen verkent), is hiervoor verantwoordelijk. Voor extra informatie over filmformaten zie http://www.filmfestivalrotterdam.com/ned/educatie/voortgezet_onderwijs/schoolvoorstellingen_2008/paranoid_park.aspx Vragen en antwoorden - In PARANOID PARK komen veel close-ups van Alex voor. Wat zou de reden zijn dat regisseur Gus Van Sant hiervoor heeft gekozen? Antwoord: De focus ligt op Alex’s gezicht. De emotie van Alex is dan goed waar te nemen. - In een belangrijke, allesbepalende scène in de film zit een point-of-view shot. In welke belangrijke scène heeft Gus Van Sant je met de ogen van Alex laten kijken naar een gebeurtenis? Antwoord: Als de bewakingsagent zwaargewond op de rails ligt. - Waarom heeft Gus Van Sant juist op dit moment gekozen voor een point-of-view shot? Antwoord: Op dat moment ziet Alex wat er is gebeurt. Dat is de gebeurtenis die het leven van Alex voorgoed verandert en waarmee hij gedurende de hele film worstelt. Eindelijk weten ook wij als kijker met welke ingrijpende afschuwelijke ervaring Alex moet omgaan. Slow motion In de film wordt er een aantal keren slow motion gebruikt, een techniek waarbij het beeld vertraagd te zien is. Veelal wordt slow motion gebruikt om een gebeurtenis extra aandacht te geven of een handeling beter zichtbaar te maken. Bijvoorbeeld bij sportwedstrijden of in videoclips. In PARANOID PARK zijn de opnames van de hoofdpersoon Alex vaak vertraagd. Door deze slow motion van zijn toonloze gezicht probeer je een emotie te ontdekken die zijn psyche blootlegt. Hoewel Alex’s onbewogen gezicht (minimale mimiek) in extreme close-ups nauwelijks tot geen emoties verraadt, voel je een intense betrokkenheid en inleving in de persoon. Onder de huid broeit iets, maar wat weet je nog niet. Het dramatische effect wordt door slow motion vergroot. Het voegt een vervreemdend element toe dat intrigerend werkt. Vragen en antwoorden - Kun jij je een scène herinneren waarin een slow motion wordt gebruikt? Beschrijf die scène. Antwoord: Hele duidelijke momenten zijn de scènes waarin het gezicht van Alex in close-up gefilmd is of de scène waarin hij door de verlate gang van school loopt, op weg naar het politieverhoor. - Waarom zijn juist deze beelden in slow motion te zien? Antwoord: De camera is heel dicht bij het personage. Je bent daardoor heel close en betrokken bij de emotie van Alex. Door slow motion probeer je te ontdekken of het onbewogen gezicht van Alex misschien toch emoties prijsgeeft. Door het vertragen van beelden kun je een emotie uitvergroten. Bovendien krijgt een bepaald moment in de film meer spanning en wordt er meer nadruk op gelegd. Extra Bekijk en bespreek de gevonden slow motion scènes. Vragen en antwoorden - Ken je een opname waarin het tegenovergestelde van de slow motion is toegepast? Dus een versnelling van het beeld; een fast motion. Antwoord: Het wordt vaak gebruikt om een traag tijdsverloop binnen een korte tijd te laten zien. Bijv een wereldstad in rust (nacht) verandert in ‘no time’ in de dynamische hectiek van de dag, zoals in de videoclip Ray of Light van Madonna. Bekijk deze clip op http://www.zoekclip.nl/link_show.php?id=1187. Reader Flashbacks In de film kunnen we terugkijken naar wat er gebeurt is in Alex’s leven. Er zijn scènes van gebeurtenissen uit het verleden ingevoegd. Via deze flashbacks krijgen enkele scènes pas later hun betekenis door eerdere gebeurtenissen. Met een flashback wordt het chronologisch verloop van een verhaal losgelaten. Het gedoseerd aanbieden van informatie via flashbacks is een manier om de spanning op te bouwen en om de kijker actief bij de ontwikkeling van het verhaal te betrekken. Waar deze scènes in het begin nog moeilijk te situeren flarden zijn, wordt het naar het einde toe eenvoudiger om de eindjes aan elkaar te knopen. Het niet–chronologische verhaal laat zich vertellen als een droom. Verwarring is hierbij echter troef, hetgeen zich ondermeer manifesteert in een herhaling van een aantal shots, waarbij je als het ware in het hoofd zit van Alex en samen met hem de context van de gebeurtenissen reconstrueert. Vragen en antwoorden - Noem een aantal flashbacks uit PARANOID PARK? Antwoord: Bijvoorbeeld als Alex en zijn vriend Jared voor het eerst naar Paranoid Park gaan. Of de beruchte zaterdagavond waarop hij met de wagen van zijn ouders naar het skatepark gaat. Ook het surfen met de goederenwagon, het ongeluk met de beveiligingsagent en het weggooien van zijn skateboard in de rivier zijn hiervan een voorbeeld. - Welke flashback verduidelijkt het terneergeslagen gedrag van Alex? Antwoord: De flashback waarop Alex de bewakingsagent zwaargewond ziet liggen op de rails en hij hulpeloos naar het slachtoffer kijkt. Voice-over De voice-over is een filmisch middel waarbij een stem (vaak die van een personage uit de film) een gedeelte uit het verhaal vertelt; bijvoorbeeld om iets uit het verleden toe te lichten. Gus Van Sant past de voice-over toe voor meer dan alleen het geven van informatie. Het filmverhaal wordt geheel vanuit het standpunt van Alex verteld. Om hierop extra accent te leggen laat hij de voice-over de gedachten en gevoelens van Alex weergeven. Met een voice-over in de ik-vorm vertelt Alex over zijn verwarring. Wat hij in zijn dagboek opschrijft, horen we hem hardop vertellen. Je empatisch, meevoelend vermogen wordt hierdoor aangesproken. Je wordt ondergedompeld in de psyche van de verscheurde puber die tegen wil en dank met volwassen gevoelens wordt geconfronteerd. Vragen en antwoorden - Wat vertelt Alex allemaal in zijn voice-over? Antwoord: Hij vertelt bijvoorbeeld hoe hij voor de eerste keer werd meegenomen door zijn vriend Jared naar Paranoid Park. Dat hij er eigenlijk niet klaar voor was, waarop Jared antwoordde dat nooit iemand klaar is om naar Paranoid Park te gaan. - Waarom heeft de filmmaker bij Alex de voice-over gebruikt? Antwoord: Het filmverhaal wordt vanuit het standpunt van Alex verteld. Om hierop extra accent te leggen gebruikt Gus Van Sant een voice-over die de gedachten en gevoelens van Alex weergeeft. Hierdoor kun je als kijker je makkelijker inleven in het hoofdpersonage. Geluid & muziek Het geluid en de muziek worden subjectief gebruikt en weerspiegelen de innerlijke beleving van Alex. Wonderlijke soundbytes en indringende klankdecors ‘verbeelden’ zijn emoties en leveren commentaar op zijn gevoelens. Bijvoorbeeld wanneer Alex onder de douche staat, nadat hij van de overrompelende nacht thuiskomt en als het ware overvallen wordt door geluiden die zijn brein teisteren. Het water dat op zijn hoofd stroomt lijkt te transformeren tot een snerpend en angstaanjagend treingeluid. De muziek is geen 'achtergrondmuziekje' zoals in veel films het geval is, maar helpt een unieke en intrigerende stijl te creëren. De muziek is een mengsel van vreemde Franstalige minimalistische muziek, Gregoriaanse gezangen, gangsta rap, keiharde punk en country. Zoals het Gus Van Sant als postmodernist past, wordt muziek geherinterpreteerd, gerecycled en geabsorbeerd uit de muziekcultuur. Zie voor de soundtracks uit de film http://www.soundslike.be/nieuws/?articleID=2581 of ga naar http://www.filmfestivalrotterdam.com/ned/educatie/voortgezet_onderwijs/schoolvoorstellingen_2008/paranoid_park.aspx Opdracht 3: Schrijf een dagboekfragment Vanuit een van de drie filmpersonages die de hoofdpersoon Alex omringen schrijven de leerlingen een dagboekfragment. Opdracht 4: Maak een beeldimpressie van jouw cultuur Hoofdpersoon Alex begeeft zich in de skate-cultuur, een jongerencultuur met specifieke kenmerken. De leerlingen brengen ‘hun’ jongerencultuur in beeld d.m.v. beeld- en geluidsfragmenten. Met deze collage-achtige impressie tonen zij een cultuur waarmee zij zich identificeren, verwant voelen of waar zij iets over willen vertellen. Deze beeldimpressies kunt u daarna klassikaal presenteren en bespreken. Colofon Deze lesbrief is vervaardigd door de SKVR BeeldFabriek in opdracht van het International Film Festival Rotterdam. Myriam Simons van de SKVR-Beeldfabriek Leerlingen lesbrief voor paranoid park Het International Film Festival Rotterdam (IFFR) is in 1972 opgericht door Huub Bals onder de naam Film International. Het festival is in de loop der jaren uitgegroeid tot een van de grootste culturele evenementen van Nederland. Het is een platform voor de hedendaagse filmkunst van opkomend en al gevestigd talent uit de hele wereld. Het festival kent meerdere vaste onderdelen die iedere editie terugkeren (o.a. de VPRO Tiger Awards Competitie, Exploding Cinema, Filmmakers in Focus) en elk jaar zijn er ook een aantal thematische filmprogramma's. De 37e editie van het International Film Festival Rotterdam legt het accent op Free Radicals, filmmakers en kunstenaars die eigenzinnig en energiek een eigen koers volgen. In totaal biedt het festival meer dan 700 titels, waaronder lange films, korte films, installaties, optredens en feesten. Nauw verbonden met het festival zijn het Hubert Bals Fonds en de CineMart, beide opgericht om bij te dragen aan de realisatie van filmprojecten. Het filmfestival organiseert ook speciale schoolvoorstellingen voor het voortgezet onderwijs. Duizenden leerlingen (zoals jij) hebben al aan deze filmvertoningen deelgenomen. Aan de filmvoorstelling zijn 4 opdrachten gekoppeld. Opdrachten die in de klas worden besproken en uitgevoerd. De docent zal de opdrachten toelichten en je begeleiden. Waarschuwing: Er zit een gruwelijk ongeluk met schokkende beelden in de film Voorbereiding op de film Opdracht 1: Persoonlijk vertelperspectief De film PARANOID PARK is gebaseerd op de gelijknamige roman van de Amerikaanse schrijver Blake Nelson. Een verhaal vertellen op papier is heel anders dan vertellen met filmbeelden. Een groot verschil tussen boek en film is ‘beschrijven’ versus ‘laten zien’. In een boek worden natuurlijk de gedachten en gevoelens van de hoofdpersoon beschreven. In de film moeten deze in filmtaal worden vertaald en zijn de gezichtsuitdrukkingen en de handelingen van de hoofdpersoon écht te zien. Deze tonen wat de hoofdpersoon denkt en voelt. In de roman Paranoid Park wordt vanuit het perspectief van de hoofdpersonage vertelt. De vorm die Blake heeft gekozen is die van een dagboek/brief, waarin de hoofdpersoon een aangrijpende gebeurtenis achteraf beschrijft en de invloed die het nu op zijn leven heeft. Wat hij meemaakt, denkt, waarneemt of overweegt staat in de ik-vorm beschreven. Lees de oorspronkelijke passage uit het boek van Nelson Blake op http://www.powells.com/biblio?show=HARDCOVER:USED:9780670061181:9.95&page=excerpt#page - Wat is kenmerkend voor deze stijlvorm? Hoe word je als lezer bij het verhaal betrokken? Stel dat deze passage in een neutrale stijl was beschreven, hoe zou het verhaal bij jou overkomen? Ken je andere dagboekfragmenten? Welke? Wat is er bijzonder aan? Kijkopdracht Let er op vanuit welk perspectief de film PARANOID PARK wordt vertelt en hoe dit in beeld wordt gebracht. Na de film Opdracht 2: Alex’s wereld in beeld Cameravoering en kadrering De regisseur Gus Van Sant laat de camera steeds andere plaatsen in nemen om Alex in beeld te brengen. Zo zijn er close-ups waarbij de camera zich richt op één enkel detail: Het gezicht van Alex. Maar hij laat de camera ook veel dingen tegelijk zien met een totaalshot. Je ziet dan Alex binnen zijn omgeving, bijvoorbeeld wanneer hij in de schoolgangen loopt of het landschap waarin hij zit te schrijven. Daartussen zit een mediumshot. M.b.v. closeups, mediumshots en totaalshots vertelt de filmmaker het verhaal in beelden. De verschillende shots worden afwisselend gebruikt om de aandacht van jou als kijker te sturen. Behalve deze shots gebruikt de filmmaker het point-of-view shot waarmee hij je precies hetzelfde laat zien als Alex. De camera neemt de plaats in van Alex en je kijkt als het ware door zijn ogen. Vragen - In PARANOID PARK komen veel close-ups van Alex voor. Wat zou de reden zijn dat regisseur Gus Van Sant hiervoor heeft gekozen? - In een belangrijke scène in de film zit een point-of-view shot. In welke belangrijke scène heeft Gus Van Sant je met de ogen van Alex laten kijken naar een gebeurtenis? - Waarom heeft Gus Van Sant juist op dit moment gekozen voor een point-of-view shot? Drie voorbeelden van shots zijn te zien op http://www.filmfestivalrotterdam.com/ned/educatie/voortgezet_onderwijs/schoolvoorstellingen_2008/paranoid_park.aspx Leerlingen lesbrief voor paranoid park Slow motion In de film wordt er een flink aantal keren een slow motion gebruikt, een techniek waarbij beelden vertraagd te zien zijn. Vragen - Kun jij je een scène herinneren waarin een slow motion wordt gebruikt? Beschrijf die scène. - Waarom zijn juist deze beelden in slow motion te zien? Extra opdracht - Zoek op internet een filmscène waarin jij vindt dat een slow motion prachtig wordt gebruikt. - Ken je een opname waarin het tegenovergestelde van slow motion is toegepast? Dus een versnelling van het beeld: Een fast motion. Flashback In de film kunnen we terugkijken naar wat er gebeurt is Alex's leven. Er zijn scènes van gebeurtenissen uit het verleden ingevoegd. Via deze flashbacks krijgen enkele scènes pas later hun betekenis door eerdere gebeurtenissen. Er wordt stapje voor stapje informatie aan je gegeven die het verhaal langzaam aan in een ander daglicht zet en je het gedrag van de hoofdpersoon anders laat interpreteren. Het wordt via de flashbacks duidelijk wat er is gebeurt en wat er zo ‘knaagt’ aan Alex. Vragen - Noem een aantal flashbacks uit PARANOID PARK? - Welke flashback verduidelijkt het terneergeslagen gedrag van Alex? Voice-over Van Sant probeert je als het ware in het hoofd van Alex te trekken; wat hij denkt en voelt. In PARANOID PARK gebruikt Van Sant het filmische middel voice-over. De voice-over monoloog van Alex begeleidt de beelden en gebeurtenissen met een persoonlijk commentaar. Met name bij het schrijven in zijn dagboek hoor je zijn voice-over. In de openingsscène, waarbij je Alex in de natuur ziet zitten schrijven, hoor je hem in de voice-over zeggen: “Het spijt me dat ik de gebeurtenissen een beetje door elkaar haal, ik ben nooit zo goed geweest in creatief schrijven.” Je hoort Alex vertellen waarom hij schrijft en wat hij schrijft. Dat is wel zo handig want dan hoeft de tekst niet gefilmd te worden. Vragen - Wat vertelt Alex allemaal in zijn voice-over? - Waarom heeft de filmmaker denk je bij Alex de voice-over gebruikt? Opdracht 3: Schrijf een dagboekfragment Alex schrijft zijn verhaal op advies van Macy op. Dit om zijn hart te luchten en als een bekentenis op papier van zijn betrokkenheid aan het ongeluk, omdat hij het verder tegen niemand durft te vertellen. Het einde aan de film is open. Er is geen ontknoping. Hoe het afloopt met Alex is voor een ieder zelf in te vullen. 1. Schrijf een dagboekfragment vanuit een van de volgende drie personages. Macy: De begripvolle vriendin waarmee Alex zijn problemen bespreekt. Jennifer: Zijn vriendin, waarmee hij het uitmaakt nadat ze voor het eerst seks hebben gehad. Of Jared: Zijn oudere vriend waar hij tegenop kijkt omdat hij dingen kan en doet die Alex zelf niet durft. Jared nam hem mee naar Paranoid Park. 2. Het is 5 jaar later. Bedenk en beschrijf hoe het nu met Alex is. Hoe het hem verder in zijn leven is vergaan, wat er met hem is gebeurd en in hoeverre het noodlottige ongeluk zijn verdere leven heeft beïnvloed. En vertel ook hoe jij, als één van die drie personen, ondertussen op de hoogte bent gekomen van zijn geheim. Schrijftip: Schrijf in de ik-persoon. Dit maakt het persoonlijker en versterkt het gevoel van betrokkenheid. Leerlingen lesbrief voor paranoid park Opdracht 4: Maak een beeldimpressie van jouw cultuur Alex begeeft zich in de skate-cultuur. Een cultuur die je herkent aan een eigen stijl met specifieke uitingen en belevingen. Waarin sprake is van bepaalde codes die zichtbaar zijn in kleding, lichaamsversiering (kapsels, tattoo's, piercings), taal en muziek. Opdracht Breng ‘jouw’ jongerencultuur in beeld d.m.v. beeld- en geluidsfragmenten. Maak zelf opnames met videocamera, mobiel of fotocamera en/of zoek beelden op bijv. YouTube. Het mag een collage-achtige impressie zijn van de cultuur waarmee jij je identificeert, verwant voelt of iets over wilt vertellen en laten zien. (Grunge, Skate, Gabber, Hiphop, Gothic, House, Alto, Techno, Raï, Nerd, Urban, Emo, Jumpstyle, Tecktonik etc.). Voeg aan de beelden ook geluid en/of muziek toe. Verschillende mogelijkheden - Zoek muziek die deze subcultuur vertegenwoordigen. - Zoek muziek of geluid die een subjectieve weergave zijn van hoe jij deze groep ziet en ervaart. - Becommentarieer deze cultuur met jouw voice-over (opnemen en later onder de beelden monteren). Gebruik Windows MovieMaker om het beeld en geluid te combineren en te monteren. Durf gerust te experimenteren met beelden en muziek en wees creatief. Inspiratie: De 12 filmstills en trailer op http://www.parnoidpark.co.uk/ zijn gemaakt om een indruk te geven van de film. Ze geven tevens een impressie van de subjongerencultuur waarin Alex zich begeeft. Download een handleiding voor MovieMaker en VDownloader op http://www.filmfestivalrotterdam.com/ned/educatie/voortgezet_onderwijs/schoolvoorstellingen_2008/paranoid_park.aspx Colofon Deze lesbrief is vervaardigd door de SKVR BeeldFabriek in opdracht van het International Film Festival Rotterdam. Myriam Simons van de SKVR-Beeldfabriek
© Copyright 2024 ExpyDoc
