Energieleveranciers(pdf)

onderhouden+verbouwen
Groot
energiebedrijf is
vaak nog
grijs
De energiebranche onderzocht
Energieleveranciers zijn niet groen, al
zeggen ze van wel, blijkt uit onderzoek
van Vereniging Eigen Huis en zes andere
maatschappelijke organisaties.
TEKST MARIJKE SNIJDER BEELD RUUD VAN DER GRAAF
T
erwijl energiebedrijven in
buurlanden een groen
sprintje trekken – in Duitsland werd in 2013 23,4
procent van alle energie
duurzaam opgewerkt – sukkelen Nederlandse leveranciers op hun dooie
gemak achter het peloton aan. 4,4
procent van de energie werd hier in
2013 opgewekt via zon, wind, water
of biomassa. Wil Nederland aan de
Europese verplichting voldoen om in
2020 14 procent van de energie duurzaam op te wekken, dan moet er in
rap tempo wat gebeuren. Maar dat
zou je niet zeggen als je naar de reclame-uitingen van sommige leveranciers kijkt.
Vereniging Eigen Huis onderzocht
afgelopen half jaar met de Consumentenbond, Greenpeace, Hivos, Wise,
Natuur & Milieu en het Wereld Natuur
Fonds hoe groen elektriciteitsleveranciers zijn. Wat blijkt: ook al zeggen
eigen huis magazine maart 2014 33
In de top 5 staan vooral
kleinere leveranciers.
HVC Energie bijvoorbeeld,
met 450 klanten
ze van wel, lang niet alle energieleveranciers zijn groen. Het verbaast
Olof van der Gaag, woordvoerder van
Natuur & Milieu, niet. ‘We hebben
veel zesjes uitgedeeld. Het zou gek
zijn als we het merendeel van de bedrijven achten hadden gegeven, terwijl Nederland ver achterloopt op
andere Europese landen.’
Met het onderzoek willen de organisaties laten zien hoe groen energieleveranciers en hun producten echt
zijn, zodat consumenten die duurzaamheid belangrijk vinden, een weloverwogen overstap kunnen maken.
Volgens Van der Gaag is dat nodig,
omdat huishoudens nu bedot worden
door energieleveranciers: ‘Essent
maakt bijvoorbeeld veel reclame voor
duurzaamheid, maar scoort in ons
onderzoek heel slecht. Wij hopen dat
stroomleveranciers door deze onder-
zoeksresultaten gestimuleerd worden
duurzamer te werk te gaan.’
De onderzoekers beoordeelden 29
stroomleveranciers. Niet-duurzame
energiebronnen kregen een lage beoordeling en duurzame bronnen een
hoge. De leveranciers werden verdeeld over drie duurzaamheidscategorieën: koplopers, die hun energie
halen uit wind, zon en kleinschalige
waterkrachtcentrales. Middenmoters
met grootschalige waterkrachtcentrales, gascentrales en biomassacentrales. En de achterblijvers met
kolencentrales, kerncentrales en bijstook van biomassa in kolencentrales.
Ook de investeringen van de energiebedrijven telden zwaar mee in de
beoordeling. Hoe meer een energieleverancier investeert in duurzame
energieproductie, hoe hoger de score.
Uiteindelijk bleken maar weinig
stroomleveranciers echt duurzaam te
werk te gaan. Op een gedeelde eerste
plaats staan Windunie en Raedthuys,
gevolgd door HVC Energie, Eneco,
Dong Energy en Greenchoice. Onderaan de lijst bungelen Delta, Essent en
Atoomstroom. Nuon staat op een
dertiende plaats in de middenmoot.
Opvallend is dat vooral kleinere leveranciers – HVC Energie heeft bijvoorbeeld 450 klanten, tegenover 2,2
miljoen klanten van Nuon – in de top
vijf staan. Die bedrijven hebben afgelopen jaren veel geïnvesteerd in
duurzame energie. ‘De traditionele
energiebedrijven hebben de boot gemist. Ze blijven steken in een oud
systeem en melken angstvallig oude,
bestaande technieken uit. Sommige
bedrijven investeren zelfs nog in kolen- en kerncentrales. Vervolgens
proberen ze met één leuk product de
Reacties energieleveranciers
Raedthuys
Essent
Eneco
Raedthuys staat met Windunie
bovenaan de ranglijst van
duurzame energieleveranciers.
Zegsman Harold Weerkamp van
Raedthuys: ‘Raedthuys wil de
groenste zijn, dus we zijn heel
trots op deze beoordeling. Het is
nu aan ons om de koppositie te
behouden. Het is goed dat dit
soort onderzoeken wordt gedaan,
omdat ze helpen de complexiteit
en ondoorzichtigheid van de
energiewereld te doorgronden.
Consumenten moeten bewust en
met vertrouwen kunnen kiezen
voor écht groene stroom.’
Essent komt in het onderzoek
als één van de minst duurzame
energieleveranciers uit de bus.
Vereniging Eigen Huis heeft
het bedrijf om een reactie
gevraagd, maar Essent heeft
hiervan geen gebruik gemaakt en
plaatste alleen een algemene
reactie op hun website. Daarin
stelt de energieleverancier ‘echt
bij te dragen aan de verduurzaming van de energievoorziening
van Nederland. Door groene
stroom te leveren, maar ook door
het zelf in Nederland op te
wekken.’
Eneco is de enige internationaal
opererende energieleverancier in
de top vijf. Public-affairsdirecteur
Ron Wit: ‘De vierde plaats is voor
ons niet goed genoeg. We willen
het aandeel groene stroom dat
we opwekken elk jaar sterk laten
toenemen. Nog dit jaar starten we
met de bouw van een windmolenpark op zee. Windpark Luchterduinen komt op 23 kilometer uit de
kust, en levert vanaf eind volgend
jaar groene stroom aan bijna 150
duizend huishoudens. In 2030
willen we onze stroom volledig
leveren uit duurzame bronnen.’
34 eigen huis magazine maart 2014
Hoe duurzaam is uw stroomleverancier?
Vereniging Eigen Huis heeft
afgelopen half jaar met zes andere
maatschappelijke organisaties
onderzocht hoe duurzaam de
leveranciers van elektriciteit zijn.
Voor de waardering tellen productie, levering en inkoop van stroom
even zwaar als investeringen in
stroomopwekking. Van de koplopers is ook onderzocht wat hun
groenste stroomproduct is.
Koplopers
1. Windunie – Winduniestroom
2. Raedthuys –
100% Pure Elektriciteit
3. HVC Energie –
Groene Elektriciteit
4. Eneco – Hollandse Wind
5. Dong Energy – Puurstroom
6. Greenchoice – 100% Wind
groene consument te verleiden’, zegt
Peer de Rijk, directeur van milieuclub
Wise (World Information Service on
Energy). Wise voert actie met de campagne ‘Groene stroom? Ja graag!’ om
het aantal klanten voor groene stroom
te vergroten en is één van de partijen
achter het onderzoek. Van der Gaag
van Natuur & Milieu vindt het niet
meer van deze tijd dat bedrijven in-
Middenmoot
Achterblijvers
7. MKB Energie
8. Hezelaer Energie
9. Electrabel
10. NieuweStroom
11. Scholt Energy Control
12. De Groene Belangenbehartiger
13. Vattenfall/Nuon
14. Oxxio
15. Bas Energie
16. De Vrije Energieproducent
17. SEPA Groen
18. Nederlandse Energie Maatschappij
19. Qwint
20. MAIN Energie
21. Innova
22. Budget Energie
23. Energiedirect.nl
24. E.ON
25. Anode Energie
26. Robin Energie
27. Delta N.V.
28. RWE/Essent
29. Atoomstroom
‘Het is niet meer
van deze tijd dat
energiebedrijven
investeren in
kolen’
Download het volledige
onderzoeksrapport en de
verantwoording van het onderzoek
op eigenhuismagazine.nl/
stroomleveranciers
vesteren in kolencentrales, of dat ze
dat soort centrales bouwen: ‘Als je dat
doet, weet je dat je nog veertig jaar
lang fossiele energie produceert. Dat
kan niet. Als je altijd in kolencentrales hebt geïnvesteerd, hoef je dat niet
te blijven doen. Een traditionele energieleverancier kan, nee moet van koers
veranderen.’ Als Nederland de doelstelling van 14 procent duurzame
eigen huis magazine maart 2014 35
energie in 2020 wil halen, moet de
achterstand op de buurlanden als de
wiedeweerga worden ingehaald, daarover zijn de partijen achter het onderzoek het eens. Welke rol traditionele stroomleveranciers daarin zullen
spelen is volgens De Rijk en Van der
Gaag nog maar de vraag. ‘Er zullen
steeds meer kleine bedrijven opstaan,
die klanten bij de grote partijen weghalen’, zegt Van der Gaag. De Rijk:
‘We moeten energiegebruikers een
duwtje in de goede richting geven. De
meest vooruitstrevende bedrijven
moeten wij, consumenten, belonen
door massaal klant van hen te worden.
De bedrijven die snappen dat de toekomst duurzaam is, zullen het redden.
De andere delven het onderspit.’
Collectieve Inkoop Energie
Sinds november 2012 speelt de
kwaliteit van energieleveranciers
een grotere rol in de Collectieve
Inkoop Energie. Vereniging Eigen
Huis beoordeelt deelnemende
leveranciers onder andere op hun
service en de overzichtelijkheid
van de energierekening. Ook
moeten energiebedrijven aangeven of ze investeren in groene
energie en hoe ze de geleverde
stroom vergroenen. Investeren in
groene stroom levert meer punten
op dan energie vergroenen met
energiecertificaten. Niet alle
leveranciers uit het onderzoek
kunnen meedoen aan de Collectieve Inkoop Energie, omdat
sommige niet landelijk werken.
Ook zijn er energiebedrijven die
niet willen meedoen aan de
Collectieve Inkoop Energie.
Meer informatie over de Collectieve Inkoop Energie leest u op
veiligsamenoverstappen.nl
Groen-tech
Eneco is het enige traditionele energiebedrijf dat in
de top vijf van duurzaamste leveranciers staat. Eind
januari opende de energieleverancier de efficiëntste
biomassacentrale van de Benelux, waar stroom wordt
gemaakt van keukenkasten en sloophout.
I
n een uithoek van Nederland staat
Eneco’s paradepaardje: de Eneco
Bio Golden Raand – een naam die
deels is ontleend aan het Groningse volkslied. In de vestigingsplaats Farmsum, vlakbij Delfzijl, tuft
een veegwagen door het industriegebied, de bezemauto is er één van
Eneco. De boten die het afvalhout naar
de biomassacentrale verschepen, lossen aan een nabijgelegen kade. Bij het
overladen naar vrachtwagens belanden er zo nu en dan spijkers en hout
op de weg. Na een telefoontje van een
vrachtwagenchauffeur met een lekke
band, besloot directeur Anton Besaris
dat een bezemwagen ook de openbare weg moest gaan vegen.
Om 120 duizend huishoudens en
chemiebedrijf Akzo Nobel van stroom
te voorzien, verbrandt de Bio Golden
Raand jaarlijks 300 duizend ton sloophout. Deels uit Groot Brittannië, omdat daar veel hout voorhanden is. Het
Britse vuilverbrandingssysteem loopt
namelijk jaren achter op Europa. Nog
steeds storten de Britten houtafval
voornamelijk onder de grond. Het
hout dat afkomstig is van Britse, Belgische en Nederlandse milieustraten
en overblijft na grootschalige renovatieprojecten wordt dagelijks door
vijftig tot honderd trucks bij de centrale afgeleverd. Omdat het hout eerder dienst deed als bureau of als
keukenkast, bevatten de wagens regelmatig scharnieren en deurklinken.
Die worden er net als het plastic en
de stenen uitgevist, zodat alleen hout
naar de vuurhaard wordt getransporteerd.
Buiten liggen twee bergen houtafval,
samen goed voor 17 duizend kuub, wat
genoeg is om de centrale drie dagen
te laten draaien. In de twee silo’s is
nog eenzelfde hoeveelheid opgeslagen en in de Eemshaven ligt een reservestapel. Dagelijks verbrandt de
eigen huis magazine maart 2014 37
Twee jaar geleden stond hier in
Farmsum niet meer dan een
bouwkeet. Nu wordt er stroom
opgewekt voor 120 duizend
huishoudens
installatie 800 tot 1000 ton hout,
hiermee is de Bio Golden Raand de
grootste biomassacentrale van de Benelux – twee keer zo groot als andere centrales in Nederland. Dat vindt
Besaris mooi, maar niet het belangrijkste. ‘Zijn’ installatie is state-of-theart en haalt uit dezelfde hoeveelheid
hout meer energie dan andere centrales.
Circulerend wervelbed
In de elf verdiepingen tellende fabriek
hangt een ketel met vuurhaard. Besaris: ‘Dit noemen we een circulerende
wervelbed-oven. Zie het maar als een
doos met 60 duizend kilo zand.’ Als de
installatie koud is, ligt het zand op de
bodem. Zodra er binnenin een tempe-
ratuur van 900 graden Celsius is bereikt, blazen honderden pijpjes het
zand omhoog. ‘Dan gebeurt er iets
bijzonders: het gloeiend hete zand
wordt een bubbelende magma-achtige vloeistof. Vervolgens wordt langzaam de brandstof, het hout, toegevoegd. Zodra dat in de kolkende
massa valt, verbrandt het. De warme
lucht, het brandende hout en het zand
stijgen op en er ontstaat een enorme
circulatie, die het zand terug de ketel
in slingert. De rookgassen die nog veel
warmte bevatten, gaan ontdaan van
het zand naar het tweede deel van de
ketel’, zegt Besaris. In dat deel van de
ketel wordt van water stoom gemaakt.
Deze stoom drijft een stoomturbine
aan, die op zijn beurt een generator
aan het werk zet. De generator levert
elektriciteit aan het hoogspanningsnet.
In de file
Twee jaar geleden ging Besaris aan de
slag in Farmsum. Op dat moment werd
er nog druk gebouwd aan de hightechbiomassacentrale. Hij had niet meer
dan een bouwkeet, een telefoon en een
auto. Hij moest ervoor zorgen dat er in
2014 stroom geleverd zou worden aan
120 duizend huishoudens. Dat is gelukt.
De bouw van de centrale riep weinig
weerstand op, en vooral veel belangstelling. Tijdens de open dag, begin februari 2014, stond Besaris in de file voor
de Bio Golden Raand. Ruim 2.500
mensen uit de buurt wilden weten hoe
hun stroom wordt opgewekt.
eigen huis magazine maart 2014 39