Onterecht - MCH Consultancy

 U nadert de grenzen van de comfort zone Omgaan met veranderingen is een natuurlijk proces. Maar als mensen een natuurlijke reactie op veranderingen uiten, vinden we dit vervelend en zeggen we dat ‘ze weerstand tegen de verandering hebben’. Onterecht. Bij verandermanagement denken veel mensen meteen aan ‘weerstand’. Ik hou niet van het begrip ‘weerstand’. Het heeft een negatieve lading en wordt gebruikt om aan te duiden dat ‘een ander’ niet wil meegaan in de verandering. Dat er actie nodig is om de weerstand om te buigen of te doorbreken. Heb je ooit stil gestaan bij de vraag waar ‘weerstand’ vandaan komt? Tijdens trainingen en werksessies over verandermanagement stel ik deze vraag. Meestal weten de deelnemers te benoemen dat ‘weerstand’ het resultaat is van een emotionele reactie. En dat klopt. Maar ik maak weinig mee dat hierbij naar de positieve kant van emotionele reactie wordt gekeken. Terwijl emotionele reacties ons twee dingen leren: mensen zijn betrokken en we raken iets wat relevant is. Comfortzone als comfortabele habitat Mensen gedijen bij voorspelbaarheid en regelmaat. Liefst 95% van ons gedrag is een automatisme, een gewoonte. Daarvan weten we hoe het werkt en wat we moeten doen. Zonder daar bewust over na te denken. Gelukkig maar. Als we iedere keer moeten nadenken over wat we doen, raken we uitgeput. En zijn we continu onzeker over wat we doen. Tijdens de wintersport van afgelopen winter heb ik dit zelf weer eens ervaren. Ik snowboard inmiddels lang genoeg om niet meer na te denken over hoe ik de pistes afkom. Ik hou het met redelijk gemak een dag vol. Maar na twee uur privéles met veel nadenken over mijn basistechniek, was ik zowel moe als minder overtuigd van mijn eigen vaardigheden. Ik was bewust bezig met iets wat ik normaal gesproken onbewust doe. Zodra we de dingen doen uit gewoonte en in vaste patronen, zitten we in onze comfortzone. En zoals het woord al zegt: dat is een zeer comfortabele zone. Het liefst blijven we in deze zone en veranderen we daar zo min mogelijk aan. Echter, als we een doorbraak willen creëren in de ontwikkeling van onze organisatie, dan is aantasten van de comfortzone onvermijdelijk. Bij bedrijven in verandering willen we juist vaste patronen en gewoontes doorbreken. Omdat we merken dat deze patronen en gewoontes niet langer tot de resultaten leiden die we willen halen. Andere manieren van kijken, denken en doen zijn nodig. En daarmee staat de comfortzone ter discussie. 1 Druk op de comfort zone leidt tot overlevingsdrift Zodra we de veiligheid van de comfortzone aantasten, is het een natuurlijk proces om over te gaan tot gedrag dat we al sinds de start van de mensheid laten zien: overleven. Soms door de strijd aan te gaan, soms door te vluchten of te ontwijken. Bij organisatieveranderingen noemen we dit ‘weerstand tegen de verandering’. We benoemen dit gedrag als ‘de verantwoordelijkheid niet nemen’, ‘vluchtgedrag’ of ‘hakken in het zand zetten’. Geen positieve kwalificaties voor kwaliteiten die ervoor hebben gezorgd dat wij als mensheid al eeuwen op de aarde hebben kunnen overleven! Overleven is een primaire reactie om onszelf te beschermen tegen gevaar van buitenaf. Bij organisatieveranderingen komt dit gevaar van degenen die de verandering hebben bedacht en in gang hebben gezet. Omgaan met weerstand tegen veranderingen begint daarom niet bij degene die een emotionele reactie vertoont. Het begint bij degene die de comfortzone ter discussie stelt. Meestal is dat degene die zegt dat anderen weerstand vertonen. Door te erkennen dat aantasten van de comfort zone tot logische natuurlijke reacties leidt, zet je een eerste voorzichtige stap om handig om te gaan met weerstanden tegen veranderingen. Björn Bierhaalder, partner en mede-­‐oprichter MCH Consultancy Vormgever van veranderingen. Weet steeds een manier te vinden om vastgelopen veranderprocessen los te trekken en mensen te inspireren om mee te gaan in de verandering. Björn maakt bespreekbaar wat onbespreekbaar is, stelt conventies ter discussie en brengt de energie bij elkaar die nodig is om duurzaam te veranderen. 2