SOS VORMING KAZOU BRUGGE versie oktober 2014 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge Hey instructeur, Leuk dat je een engagement wil opnemen binnen Kazou Brugge als instructeur in het jeugdwerk. We kunnen ons gerust voorstellen dat je met heel wat vragen zit bij het ‘instructeur zijn’. Hoe moet ik me gedragen ten opzichte van cursisten? Een sessie opbouwen, hoe doe ik dat? Hoe evalueer ik mijn cursisten op een eerlijke en correcte manier? Hoe coach ik mijn cursisten? … Vandaar dat we deze mini-gids samenstelden voor alle nieuwe instructeurs, die hun eerste passen zetten in het geven van vorming op onze verschillende initiatieven. We geven je in dit boekje tips mee rond de basishouding van een instructeur, de visie van Kazou, het opbouwen van een vormingssessie, het evalueren van cursisten en de vormingsmomenten, etc. Je krijgt van ons ook enkele handige tips & tricks, zodat je zekerder van je stuk bent als je de eerste keer voor je groep cursisten staat. Eén ding is en blijft uiteraard heel belangrijk en dat is zelfreflectie. Neem dus na de cursus of vormingssessie uitgebreid de tijd om ook eens stil te staan bij je eigen groeipunten en sterktes, want je zal zien: daaruit kun je verrassend veel leren. We wensen je veel leesplezier en hopen dat je eerste passen als instructeur vlot verlopen en je zin in meer doen krijgen! Wij geloven alvast in jouw kwaliteiten! Impuls 3 Inhoudsopgave Visie van Kazou p. 5 Basishouding p. 6 Vormingsaanbod Kazou Brugge p. 7 Opbouw van een vormingssessie p. 9 Voorbereidingsfiche vormingssessie p. 11 Rekening houden met je doelgroep p. 13 Methodieken p. 15 Coachen van cursisten p. 17 Creëren van een open sfeer p. 18 Afsluitende tips en tricks p. 20 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge Visie van Kazou Als instructeur bij Kazou verwachten we dat je onze visie uitdraagt als je vorming geeft. Lees deze visie goed door, het kan een handig hulpmiddel zijn bij het beantwoorden van de vele vragen die cursisten je zullen stellen. We streven ernaar dat alle instructeurs van Kazou deze visie samen kunnen verdedigen. Respect Als instructeur heb je respect voor iedere persoon binnen onze organisatie. Je staat open voor meningen van anderen, zodat je in vertrouwen kan samenleven. Groei Als instructeur begeleid je cursisten in hun groeiproces van het monitor zijn bij Kazou. Je staat open om mensen kansen te geven en aan te moedigen waar nodig. Als instructeur ben je ook kritisch naar jezelf toe, want ook in je ‘instructeur zijn’ moet je groeien. Zinspelend Als instructeur sta je met een grote portie enthousiasme voor je cursisten, zodat je hen zin laat krijgen in de vorming die je aanbiedt. We streven ernaar om samen met de instructeursploeg en de cursisten zin te geven aan elk vormingsmoment dat we organiseren. ‘Zinspelend’ wordt ook gelinkt aan de christelijke kant van onze organisatie. Hier streven we naar een positieve en vooruitstrevende houding om dit op een leuke en vernieuwende manier te integreren op onze vormingsinitiatieven. Solidariteit Als instructeur ben je er voor je cursisten, mede-instructeurs, cursusleiding, kookploeg, … Door het ondersteunen van elkaar waar we kunnen creëren we een goede wisselwerking tussen alle partijen. We zijn ook solidair t.o.v. mensen met een beperking. Ook zij krijgen de kans deel te nemen aan onze vormingsinitiatieven. We vragen ook hier een open houding naar deze mensen toe, waar we wel eerlijk zijn naar haalbaarheid voor het begeleiden van een vakantie in de toekomst. In groep Bij Kazou sta je er nooit alleen voor: alle monitoren, instructeurs, het dagelijks bestuur en medewerkers van het vakantiesecretariaat staan steeds klaar voor jou en alle anderen. Ook op cursus stellen we de groep centraal en niet het individu. Impuls 5 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge Basishouding Bij Kazou verwachten we van elke instructeur een bepaalde basishouding naar onze cursisten toe. Je zal zien dat de meeste zaken eigenlijk voor zich spreken, maar toch zetten we ze hier graag nog eens op een rijtje. Voorbeeldfunctie: Als instructeur heb je naar je groep cursisten toe een zekere machtspositie waarmee je positief moet omgaan. Wat jij niet vindt kunnen bij je cursisten, doe je dan ook zelf niet. Open houding: Als instructeur dien je de mening van een cursist steeds te accepteren, ook al deel je die mening niet. Bedoeling van een cursus is om mensen inzichten bij te brengen, daarom kiezen we ervoor om persoonlijke ideeën niet onmiddellijk af te breken. Elke mening is op zich waardevol om verder te gaan nadenken over de inhoud van je sessie. Kritische feedback en het dieper ingaan op de mening van een persoon is wel noodzakelijk. Een tweede luik vinden we terug bij het accepteren van iedereen die meegaat met ons op cursus. Als instructeur probeer je, wanneer je cursus geeft, je steeds te verplaatsen in de gedachten van een ander. Dit enerzijds om iedereen een kans te geven, anderzijds om objectief te blijven. We verwachten een open houding van jou naar alle cursisten. Echtheid: Als instructeur spelen we geen ‘typetje’, je bent wie je bent, ongeacht de situatie waar je je in bevindt. Probeer nooit een rolletje te gaan spelen, want dat houdt niemand vol. Ook de cursisten hebben dit sneller door dan je denkt! Je zal zien dat je eerlijkheid als instructeur steeds als heel waardevol wordt beschouwd door de cursisten. Zelfreflectie: Als instructeur moet je kunnen terugblikken op je gegeven vormingssessie en daarover kritisch kunnen reflecteren. Zo zal je gaandeweg leren uit je eigen fouten en zal je groeiproces als instructeur gestimuleerd worden. We kijken hierbij niet enkel naar onze werkpunten, maar evenzeer naar onze sterktes. Vaak kun je vanuit je sterke punten gaan werken aan zwakkere punten. Het kan zeker en vast een meerwaarde zijn om voor de cursus al eens stil te staan bij je eigen sterktes of valkuilen. Zo kun je jezelf al behoeden voor die ene valkuil door er rekening mee te houden bij het maken van een vormingssessie. Zeker als je met 2 een sessie moet geven (denk maar aan basiscursus, waar je een hele week samen met iemand sessie geeft) is het echt nuttig om vooraf stil te staan bij elkaars sterktes en valkuilen. Zo raak je soms voor de sessie al voor een gedeelte ingespeeld op elkaar. Impuls 6 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge Vormingsaanbod Kazou Brugge Bij Kazou Brugge organiseren we elk jaar opnieuw verschillende vormingen, telkens met een bepaalde doelgroep voor ogen. We maken ook een duidelijk onderscheid tussen de meerdaagse vormingsinitiatieven en de kleinere ‘impulsjes’. In het volgende hoofdstuk lees je daarover meer… Hieronder vind je een overzicht van alle vormingsinitiatieven. Meerdaagse vormingsinitiatieven Basiscursus In de paasvakantie wordt er elk jaar een basiscursus georganiseerd. De duur van deze cursus bedraagt één volledige week. Deze vorming staat open voor alle jongeren die zich willen engageren in het jeugdwerk bij Kazou. De cursus vindt plaats in het domein van Massembre in Heer-sur-Meuse. De cursisten worden opgedeeld in leefgroepen voor de theoretische blokken, met telkens 2 instructeurs. Ze maken ook kennis met ateliers: EHBO, Spel, Op tocht en Vrije expressie. Deze worden niet in leefgroep gegeven maar in grotere groepen, met telkens 3 à 4 instructeurs. De cursisten moeten na hun basiscursus een stagevakantie doorlopen om hun attest te kunnen krijgen. Mix-it Tijdens de herfstvakantie wordt een 4-daagse specialisatiecursus georganiseerd voor alle geïnteresseerden. Enige vereiste is het gevolgd hebben van basiscursus of instapweekend. In deze cursus ligt de nadruk vooral op het verder eigen maken van bepaalde specialisaties, zoals bv. tochten begeleiden, creatief spelen maken,… Daarnaast ligt de nadruk ook op keuzesessies. Op die manier kunnen cursisten hun eigen 4-daagse vorm geven en inspelen op onderwerpen die hen interesseren. Voor de instructeurs zijn deze keuzesessies dan weer een makkelijk hulpmiddel om leeftijdsgerichte sessies op te maken. VV/VL-weekend Voor alle VV’s en VL’s wordt elk jaar het VV/VL-weekend georganiseerd in maart. Bedoeling hiervan is samen met alle VV’s de start te maken van het nieuwe werkjaar. Natuurlijk voorzien we ook hier wat opfrissing van belangrijke zaken en ook creatieve vormingen. Er wordt met elke VV ook de nodige vakantie-info meegegeven rond zijn/haar bestemming. Instapweekend Gelijktijdig met mix-it wordt het Brugse instapweekend georganiseerd. Hierop kunnen alle mensen inschrijven die al het brevet van animator bezitten via een andere organisatie, maar toch willen meegaan met Kazou. We dompelen hen onder in de wereld van Kazou, zodat ook zij actief kunnen meedraaien op onze vakanties. Impuls 7 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge Andere vormingsinitiatieven Impuls: Vormingsdag -15 jarigen Op deze vormingsdag, georganiseerd 1 week na de basiscursus, worden alle mensen uitgenodigd die een vakantie begeleidingen tot en met 14 jaar. We bieden heel wat vormingssessies aan, overgoten met een reünie-sausje. Een leuke namiddag, verplicht voor alle monitoren die een vakantie begeleiden in de komende zomer voor de aangegeven vakanties. Impuls: ado-vormingsdag Voor alle monitoren die een vakantie begeleiden met 15-jarigen of ouder wordt deze vormingsdag georganiseerd. Er wordt ingegaan op specifieke aspecten van ado-vakanties, zoals seksualiteit, avondactiviteiten, leefwereld van ado’s,… Impuls: Los Impulsje Elk jaar kiest Impuls één specifiek punt om verder te gaan uitwerken. Zo is er in het verleden al geïnvesteerd in het maken van een tussendoortjesbundel. De vorm, de inhoud, de promotiecampagne bij de monitoren, … Dit wordt allemaal bekeken in ‘los impulsje’ Impuls: Vakantiegerichte vorming Rond de periode van de eerste vergaderingen proberen we elk jaar een kort vormingsmoment te organiseren. Bedoeling hierbij is om voor de monitoren een korte opfrissing te voorzien rond een bepaald thema waar er nog veel vragen over zijn of hen te prikkelen met nieuwe creatieve zaken die kunnen gebruikt worden op vakantie. Hiernaast worden ook nog EHBO-vormingen en vakantiespecifieke vormingen georganiseerd (fietsvorming, kookvorming,…), maar deze worden hoofdzakelijk door externen gegeven. Impuls 8 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge Opbouw van een vormingssessie Bij het maken van een vormingssessie dien je vooraf stil te staan bij volgende zaken: Doelgroep: voor wie maak ik deze sessie? Doelstellingen: wat wil ik bereiken met deze sessie? Wees hier concreet en duidelijk genoeg! Een doelstelling is to-the-point en zeker niet iets algemeen, wat een grote lading dekt! Een hulpmiddel hierbij kan zijn dat je vertrekt vanuit de zin ‘de cursisten kennen/kunnen/zijn …’ Je zal zien dat je doelstellingen dan onmiddellijk concreet genoeg zijn! Inhoud: waar ligt het accent op bij deze vorming? Het is zeer belangrijk vooraf je doelstellingen op te stellen, zo kan je de inhoud perfect afstemmen hierop. Let wel op dat je doelstellingen haalbaar zijn in de beschikbare tijd! De kwaliteit is belangrijk, niet de kwantiteit! Als je doelstellingen, doelgroep en inhoud zijn bepaald, kun je je sessie gaan opbouwen in detail. Hieronder geven we de standaard opbouw mee van een sessie, maar sommige sessies vragen soms een andere aanpak of volgorde. Opwarmer Je start je sessie met een opwarmer of loslopertje. Bedoeling is om de cursisten warm te maken voor de rest van je sessie, om ze even stoom te laten afblazen of om ze wakker te maken. Je hoeft hier nog niet te vermelden waarover de sessie zal gaan, dat komt straks! Vaak wordt voor de opwarmer een klein spelletje gebruikt. We proberen in onze opwarmer ook een link te maken met de inhoud van onze sessie, maar dit lukt niet altijd. Belangrijk is ook dat je opwarmer niet te lang duurt, 5 minuten is meer dan genoeg. Samen starten Na het opwarmmoment vertel je de cursisten waarover je het zal hebben in je vormingssessie. Dit is een belangrijk moment in je sessie, want hier baken je voor een groot stuk je inhoud af. De cursisten weten dan ook al waar ze zich min of meer aan kunnen verwachten. Dit moment wordt vaak vergeten, maar biedt zeker een meerwaarde tijdens je sessie. Inzichten aanbrengen Hier ga je als instructeur je info overbrengen (de theorie dus) aan de cursisten. Of leren de cursisten zaken van elkaar. Belangrijk om weten is dat er veel meer manieren zijn dan louter doceren. We zijn een jeugdorganisatie en geen school, hou dit steeds in het achterhoofd! In deze fase van de sessie zal je merken dat je vooral zal putten uit je ervaring als (hoofd)moni op vakantie. Dit kan gerust, maar ga ook niet overdrijven met verhalen. Verderop in deze gids gaan we nog even in op de verschillende methodieken om info mee te geven met je cursisten op een leuke en originele manier. Impuls 9 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge Eigen maken van inzichten In deze fase van je sessie gaan de cursisten aan de slag met de theorie/inzichten die je hen gaf. Ze zetten deze om in de praktijk, met behulp van een oefening die jij geeft. Dit kan individueel, in grote groep of in kleinere groepjes zijn. Je hebt als instructeur in deze fase vooral een coachende functie. Durf kritisch te zijn waar nodig, het is niet de bedoeling dat je de cursisten volledig de mist in laat gaan. Ze zullen sowieso leren uit hun gemaakte fouten, maar niemand gaat graag ‘af’. Geef de cursisten daarna wel de kans om zaken bij te schaven en deze opnieuw uit te proberen. Het spreekt voor zich dat je daarna opnieuw feedback geeft. Vergeet tenslotte niet op elke positieve stap te bevestigen: positieve feedback helpt het zelfvertrouwen en daardoor ook het leerproces. Deze fase wordt vaak afgesloten met een toonmoment waarop de cursisten hun gemaakte werk voorstellen. Voorzie hiervoor zeker genoeg tijd! Zorg bij een toonmoment ook voor gepaste terugkoppeling. Deze feedback moet niet alleen van jou komen, maar kan ook van medecursisten komen. Slot & evaluatie De laatste stap is het slot: wat heb ik nu precies geleerd? Je kan hierbij de belangrijkste punten op een rijtje zetten. Daarna voorzie je best een laatste vragenronde, zodat je je vormingsblok mooi kan afsluiten. Je kan hier eventueel ook een link maken naar een volgende sessie, als dat nodig is. Verder kan je hier ook een kort evaluatiemoment voorzien. Dit kan heel kort zijn, maar het is belangrijk dat je naar het gevoel van de cursisten peilt. Zo kan je achteraf met deze feedback de sessie aanpassen waar nodig, mocht je die nog eens moeten geven. Op de volgende twee bladzijden, vind je een voorbeeld van een voorbereidingsfiche voor een vormingssessie. We streven ernaar om voor alle vormingen hetzelfde model te gebruiken, zodat elke instructeur wegwijs raakt aan andermans voorbereiding. We geven bij elk onderdeel nog mee wat hier precies wordt verwacht. TIP: Een grondige voorbereiding is de basis van een goede sessie… Impuls 10 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge SESSIEFICHE KAZOU BRUGGE NAAM VORMINGSINITIATIEF (VB. ‘BC 2015’) DUUR _____ (TITEL SESSIE) Algemene gegevens sessiegevers doelgroep aantal cursisten locatie/terrein tijdstip BC - ervaren moni - beginnende VV – ervaren VV VM - NM - AV Materiaal OMSCHRIJVING Z= materiaal dat zelf voorzien wordt Z D= materiaaldepot Kazou D A HOEVEELHEID A= aan te kopen door de VV Kopies naam bestand aantal kleur papier opmerking Doelstellingen Doel 1 Doel 2 … Korte en duidelijke opsomming van wat je de cursisten concreet wenst mee te geven in deze sessie. Wat moeten de cursisten kunnen, kennen en/of zijn na de sessie? Impuls 11 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge Sessie opbouw (schematisch) Duiding hoe je de sessie zal opbouwen en hoeveel tijd je voor welk deel wenst te gebruiken. Deze tijd kan nog variëren na de opwarmer: - Opwarmer Samen starten (hier vertel je de cursisten wat je gaat doen in deze sessie) Kern (tip: splits op in verschillende kleine delen!) voorzie ook goede afwisseling tussen theoriemoment<->doe-moment Afronding/evaluatie Hier kan je al een duidelijke onderverdeling of deelstukken aanbrengen. Verloop van de sessie Hier pen je het volledige verloop van de sessie neer. Zorg ervoor dat dit duidelijk en uitgebreid is. Denk hierbij vooral goed na hoe jij als cursist een sessie wenst te beleven: - Opwarmer o = meestal is dit een kort inleidend spelletje of toneeltje waarbij je de cursisten al laat proeven van de sessie. o Na deze opstart kan je mogelijk al vragen aan de cursisten: Wat weet jij over dit thema? Wat wil jij er nog meer over weten? Wat zijn je knelpunten? … Op deze manier kan je gericht cursus geven aan de hand van hun vragen. - Methodieken o = een gepaste manier om sommige stukken theorie aan te brengen Quizzen Spelletjes Muziek … - Ervarings- en ondervindingsgericht werken o = een manier om de cursisten voeling te laten krijgen met de sessie Rollenspellen Situatiespelletjes Toneeltjes waarbij zij ingrijpen … Afronding/evaluatie Tijdens dit deel koppel je terug naar de doelstellingen. Zijn deze bereikt? Zijn er nog onopgeloste vragen vanuit de inloop – deze had je misschien toen opgeschreven. Een korte samenvatting kan hier ook altijd van pas komen. Om af te sluiten een kort evaluatiemoment: op een creatieve manier de sessie evalueren. Bv. Op verbale of non-verbale manier polsen bij de cursisten hoe de sessie overgekomen is. Impuls 12 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge Rekening houden met je doelgroep Bij het voorbereiden van je sessie is een belangrijk punt waarbij je moet stilstaan de doelgroep. Hieronder bekijken we even de belangrijkste punten, die je zeker in het achterhoofd moet houden. HOUDING LEERSTIJL CURSISTEN NIVEAU VERWACHTINGEN Houding Elke cursist gedraagt zich op zijn eigen manier, bijvoorbeeld rustig<->druk, speels<->ernstig, open<->gesloten,... Als instructeur is het in de eerste plaats je taak om iedereen een plaatsje in de groep te schenken. Laat je niet te snel ontmoedigen door een minder geïnteresseerde houding en blijf er als instructeur steeds voor gaan. Je zal zien dat je hen op die manier toch zal bereiken. Durf cursisten eens te vragen naar hun bevindingen, als je merkt dat het hun niet echt interesseert. Niveau Probeer de vorming die je geeft toegankelijk te houden. Vermijd het gebruik van ‘zware termen’ en langdurige theoriemomenten. Het is de bedoeling dat je vorming voor iedereen nuttig is, niet enkel voor de ‘hoger opgeleiden’, cursisten met jeugdwerkervaring,…. Dit is iets waar je als instructeur steeds alert voor moet zijn, want na enige tijd treedt er gewenning op in de sessies die je geeft en ga je zonder dat je het zelf beseft de lat soms (te) hoog leggen voor je cursisten. Als instructeur kan je inspelen op verschillen in niveau door te gaan ‘differentiëren’. Je kan bijvoorbeeld een situatie in een rollenspel laten kaderen door iemand die al wat ervaring heeft. Zo betrek je ook de meer ervaren personen. Of je kan cursisten met ervaring een uitdagender opdracht geven dan de cursisten voor wie een inhoud nog redelijk nieuw is. Impuls 13 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge Leerstijl Elke persoon heeft zijn eigen leerstijl. Hiermee bedoelen we dat de manier waarop elke persoon informatie opneemt en verwerkt heel eigen is. De ene heeft graag visuele info en slaat als het ware een foto daarvan op in zijn geheugen, iemand anders heeft liever veel auditieve info en onthoudt die beter op die manier. Probeer hier als instructeur op in te spelen, door je informatie op verschillende manieren aan te bieden. Werk soms met info die je gewoon mondeling overbrengt, maar kies ook voor het werken met flappen en schema’s (deze kan je na je sessie ook uithangen in je lokaal). Je zal zien dat je op die manier je groep cursisten volledig bereikt. Verwachtingen In de sessies die je geeft zit elke cursist met persoonlijke verwachtingen. Het kan dus handig zijn om deze te achterhalen. Iemand die mee gaat op basiscursus kan bijvoorbeeld al perfect weten welke doelgroep hij/zij later wil begeleiden, terwijl een andere cursist hier nog totaal geen idee over heeft. Of misschien is iemand mee op cursus om nog eens het gevoel te hebben ‘deelnemer’ te zijn en is zijn/haar grootste doel om zich te amuseren. Ook de toekomstverwachting speelt een rol. De ene volgt een cursus of vorming om zich persoonlijk te verrijken, terwijl een ander al een concreet doel voor ogen heeft. Als instructeur kun je hierop inspelen door te variëren in inhoud en voorbeelden. Zorg bij rollenspelen bijvoorbeeld dat er van elke doelgroep een situatie gespeeld wordt. Bovendien kan je feedback ook veel persoonlijker meegeven als je weet met welke verwachting een cursus een bepaalde vorming volgt. Opmerking: Het is en blijft sowieso wat zoeken tijdens de sessie zelf. Soms ervaar je dat, ondanks je grondige voorbereiding, je sessie niet loopt, niet ‘aanslaat’, zoals je verwachtte. Ga dan niet panikeren, maar bekijk hoe je dezelfde info op een andere manier kan overbrengen. Een kort overlegmoment met je mede-instructeur is op zo’n moment vaak een goed plan. Zo kun je de sessie na kort overleg weer op de rails krijgen. Je zal merken dat je door je ervaring hier steeds flexibeler in wordt. Impuls 14 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge Methodieken Om de inhoud die je wil meegeven aan de cursisten over te brengen kun je verschillende ‘methodieken’ gebruiken. In feite is dit een zwaar woord voor de activiteit die je gebruikt om de inzichten aan te brengen en eigen te maken bij de cursisten. Er is geen pasklare handleiding om de beste methodiek te kiezen. Veel hangt af van het type instructeur dat jij bent en van de cursisten in je vormingssessie. Ben jij een extravert type ga je bv. veel sneller naar methodieken grijpen met een vleugje expressie in. Hetzelfde geldt voor de cursisten. Je zal dus moeten proberen om een mix van methodieken te gebruiken zodat er voor elk wat wils aan bod komt. We onderscheiden verschillende types methodieken: Info doorgeven Deze methodieken kenmerken zich door het feit dat de instructeurs vooral aan zet zijn. Het zijn zij die de info doorgeven aan de cursisten. Dit klinkt misschien wat negatief, maar er zijn veel momenten waarop dit soort methodieken handig kunnen zijn. Soms is er een moment dat je gewoon kort en krachtig info wil doorgeven, waarbij inkleding van minder belang is. Let er wel op dat na deze methodiek je de sessie best afwisselt met een methodiek waar de cursisten wel actief mogen zijn, anders schuilt het gevaar dat je vervalt in doceren. Mogelijke methodieken: Vertellen Ren-je-rot spel waarbij je bij een antwoord steeds wat verduidelijking geeft Aan de hand van een schema zaken verduidelijken Powerpointpresentatie Video/foto’s tonen … Info verzamelen Deze methodieken kenmerken zich door een ‘onderzoeksfase’. De cursisten zullen op zoek moeten gaan naar de nodige informatie, om zo tot de inhoud van (een gedeelte van) je sessie te komen. Van hieruit kan je dan vertrekken om te gaan discussiëren rond deze thema’s (zo zit je alweer bij een andere methodiek, zie volgende stukje) of om rollenspellen te doen, … de mogelijkheden zijn heel gevarieerd na deze methodieken. Mogelijke methodieken: Woordspin maken Brainstormronde (ook hiervoor zijn duizenden manieren) Groepsgesprek Rondvraag Associëren … Impuls 15 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge Meningen confronteren en vormen (doel gedrag/houding veranderen) In deze methodieken ga je de verschillende meningen van mensen confronteren met elkaar. Elke cursist heeft zijn eigen beeld en opvattingen ten opzichte van de aangeboden sessie-inhoud. Het is niet de taak van de instructeur om die opvattingen te gaan veranderen. Het is eerder de bedoeling dat de cursist vanuit zichzelf de verschillende meningen van anderen opneemt en van hieruit zijn eigen mening bijstuurt. Als instructeur heb je hier vooral de taak om onze visie te linken aan de aangeboden situaties. Je eigen mening kan hier ook zeker nuttig zijn, maar het kan nooit de bedoeling zijn jouw mening echt te gaan opdringen bij de cursisten. Enkel in extreme gevallen moet je als instructeur soms een bepaalde cursist weer volledig op de rails zetten, maar daarvoor raden we je eerder een individueel gesprek aan, om de plaats van die persoon in de groep niet in gevaar te brengen. Mogelijke methodieken: Discussieronde met moderator Stellingenspel Rollenspelen Simulatiespel Tableau vivant (stilstaande situatie uitbeelden) Inspringtoneel (inspringen in een bepaalde fase die jij anders zou aanpakken) … Zoals je ziet bestaan er heel wat methodieken, elk met hun positieve en negatieve kanten. Zoals eerder gezegd is er geen pasklare handleiding welke nu de beste zijn. Als tip kunnen we je wel nog meegeven dat je best kiest voor een gevarieerd aanbod in je sessie. Het kan gerust zijn dat je in anderhalf uur een 5-tal methodieken gebruikt, elk uit een andere categorie. Uitproberen maar! Impuls 16 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge Coachen van cursisten Misschien wel het belangrijkste aspect van je ‘instructeur zijn’ is het coachen van je cursisten. Op losse vormingsmomenten komt dit minder snel aan bod, maar op onze meerdaagse cursussen is het toch een niet te onderschatten onderdeel van je taak als instructeur. Hoe je aan dat coachen begint? Eigenlijk zijn heel wat zaken vanzelfsprekend, maar laat ons de belangrijkste zaken even opnoemen die je als instructeur in het achterhoofd dient te houden… Stimulerend omgeving creëren Als je cursisten kunnen vertoeven in een aangename plaats (lees: een plaats met een open sfeer/communicatie) om cursus te volgen zullen ze automatisch extra gemotiveerd zijn om ‘eraan te beginnen’. Kleine dingetjes maken soms het verschil, maar hier rond vind je heel wat tips in het volgende hoofdstukje ‘Creëren van een open sfeer’. Start vanuit zelfreflectie Zelfreflectie is een coachingsgesprek laten starten vanuit de cursist zelf. Op die manier laat je hen nadenken over hun eigen sterke punten en mogelijke groeipunten. Je zet de cursist er toe aan op zoek te gaan naar zichzelf. Een coachingsgesprek starten vanuit een zelfreflectie maakt deze krachtiger en waardevoller. Als cursisten hun eigen sterke punten en groeipunten zien zullen ze zich daar veel bewuster van zijn. Bovendien bevordert het de dialoog in een coachingsgesprek. Luisterend oor Wanneer je start vanuit een zelfreflectie is het de bedoeling dat je de persoon laat uitspreken. Luister dus onbevoordeeld naar wat hij/zij over zichzelf te vertellen heeft. Probeer de kern te begrijpen van wat de cursist wil zeggen en geef daaraan erkenning. Benoem groeipunten én sterke punten In een coachingsgesprek kun je minder goeie punten als groeipunten bezien, m.a.w. geloof in groei. Reik hierbij ook tips aan zodat de cursist zijn/haar groeipunten op termijn kan omzetten in sterke punten. Daarnaast bezit elke persoon ook kernkwaliteiten of sterktes. Vergeet niet om deze sterke punten te benoemen en hén mee te geven hoe ze er nog beter mee kunnen omgaan. Tussentijdse feedback Wacht niet om zaken aan te kaarten tot aan een coachingsgesprek. Het is aangeraden om tussendoor ook al feedback te geven. Positieve feedback (vb: schouderklopje, compliment,…) zal de cursist een boost geven om zo verder te doen. Corrigerende feedback zorgt er dan weer voor dat de cursist zich snel kan herstellen en hiermee geef je de cursist een tweede kans. Bovendien hoef je later geen oude koeien uit de gracht te halen. Impuls 17 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge Creëren van een open sfeer Elke instructeur hoopt natuurlijk een leuke en open sfeer te creëren tijdens zijn/haar vormingsmoment of bv. in de leefgroep tijdens een basiscursus. Veel hangt natuurlijk af van de groep cursisten die voor je zal zitten, maar we proberen je hier alvast enkele tips te geven, waardoor je dit wat in hand kan werken. In een open sfeer zullen niet alleen de cursisten, maar ook jijzelf beter functioneren. Sfeermeter (vooral handig op BC of Instap) Een leuke ‘gimmick’ in je leefgroeplokaal kan een sfeermeter zijn, soms ook wel barometer genoemd. Het is een peiling naar het ‘gevoel van je cursisten’. Je kan dit op verschillende manieren aanpakken. Een leuk voorbeeld is bv. een kerstboom waar elk zijn eigen kerstbal in hangt. Hoe hoger je kerstbal hangt, hoe beter je je voelt in de leefgroep die dag. Je kan de sfeermeter dagelijks laten hangen of per sessie, dat beslis je uiteraard zelf. Een andere mogelijkheid is dagelijks een nieuwe sfeermeter maken op papier en met stickers werken. Zo kan je je verschillende sessies en/of dagen vergelijken met elkaar. Het kan dus een handig middel zijn om ook te gaan evalueren voor jezelf. Tijd maken In de voorbereiding naar je sessie heb je uiteraard een grote inhoudelijke brok voorzien en een duidelijk verloop van de volledige sessie. Toch moet je ook opletten hiervoor. Je kan namelijk je sessie te vol gaan proppen, waardoor er geen ruimte meer overblijft voor vragen en inbreng van de cursisten. Sta hier tijdens de voorbereiding van je sessie voldoende bij stil, zodat je het maximum uit je cursisten kunt halen. Hierdoor toon je respect voor hun mening en dit wordt enorm geapprecieerd. Soms kan het zijn dat je sessie op een bepaald moment wat naast je uitgestippelde ‘rail’ gaat lopen. Ga dit niet altijd onmiddellijk afblokken, maar kijk voor elk onderwerp apart hoe je het aanpakt. Soms is het beter de ene keer er dieper op in te gaan, een andere keer te verwijzen naar een later moment waarop je dit onderwerp zal bespreken. Dit is sterk afhankelijk van het type vorming dat je geeft uiteraard. Brievenbussysteem (voorhal handig op BC of Instap) Een veelgebruikt systeem in leefgroepen tijdens meerdaagse cursussen is dat van de brievenbus. Je voorziet voor elke cursist als het ware een eigen ‘postvakje’. Je kan dit doen met enveloppen, kleine dozen, … Het wordt nog leuker als je elke cursist zijn brievenbus laat personaliseren. Je kan dit gerust doen bij de start van de leefgroep, want zo kun je de cursisten zichzelf laten voorstellen aan de hand van hun gepersonaliseerde brievenbus, met behulp van foto’s, tekstjes, tekeningen, … Soms is het nodig het brievenbussysteem in het begin wat te stimuleren door zelf eens een briefje voor je hele groep te schrijven… maar eens het op gang is, dan ben je (meestal) goed vertrokken! Impuls 18 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge Inkleding/thema/opwarmers Een inhoudelijk sterke sessie mag nog zo goed voorbereid zijn, het blijft leuk als je elke sessie wat probeert in te kleden. Dit kan je uiteraard op vele manieren doen: van letterlijk verkleden in het thema van je sessie, tot beginnen met een leuk spel als opwarmer. Onderschat het effect van dit extraatje niet, want je cursisten zullen onmiddellijk een stuk gemotiveerder zijn om aan de sessie te beginnen. Zorg ook voor een goede balans tussen extra inkleding/opwarmers en de inhoud van je sessie. Afsprakenkader (vooral handig op BC of Instap) Belangrijk voor jezelf en voor je cursisten is dat je een duidelijk afsprakenkader schept, waarop je kan terugvallen tijdens je vormingssessie. Dit kan gaan overal allerlei zaken, zoals mensen niet onderbreken, luisteren naar elkaar, opruimmoment voorzien,… Het lijkt misschien allemaal vanzelfsprekend, maar zeker op een meerdaagse cursus, waar je vaak dezelfde groep voor je hebt, zijn ze erg belangrijk. Ze kunnen wrevel rond veel kleine zaken vermijden. Echtheid We hebben het in dit boekje al aangehaald, maar wees als instructeur steeds jezelf! Als jij vervalt in het spelen van een rolletje, zal je geloofwaardigheid bij de cursisten enorm dalen en zullen zij zich eerder geremd voelen, terwijl jij het tegenovergestelde wil zijn. Deze remmingen zullen je open sfeer sterk bemoeilijken. Of het nu gaat om een sessie van een uurtje of een basiscursus, wees steeds jezelf. Geloof in je eigen sterktes en talenten! Evaluatietechniekjes Het is leuk als je na elke vormingssessie een kleine evaluatie doet. Je cursisten zullen dit heel positief ervaren, omdat ze steeds een eigen mening mogen geven. Gekoppeld aan je afsprakenkader, waar je normaal in vermeld dat elke mening waardevol is, zal je normaal heel wat nuttige feedback krijgen van de cursisten. Je kan evalueren gewoon mondeling doen in een kring, maar je kan er ook expressie aan koppelen. (bv. hoe beter je de sessie vond, hoe beestachtiger je je mag gedragen) Op deze manier kun je de sessie ook écht afsluiten, zonder later nog eens te moeten terugkomen op het onderwerp voor een korte evaluatie. Je zal merken dat je dan ook veel minder feedback krijgt, want het is wat ‘vijgen na Pasen’. Impuls 19 Mini-gids voor instructeurs Kazou Brugge Afsluitende tips & tricks We zijn bijna aan het einde van dit gidsje gekomen. We sluiten af met wat laatste wijze raad van tante Kaat en hopen dat jullie zin hebben om er volop in te vliegen als instructeur bij Kazou Brugge. Geniet nog van onze laatste tips hieronder en bedankt voor je tijd, inzet en engagement! Kies je plaats als instructeur strategisch Dit wordt vaak over het hoofd gezien, maar je (zit)plaats als instructeur bij het geven van een sessie is erg belangrijk. Kies voor een plaats waar je een duidelijk overzicht hebt op de groep en waar iedereen jou kan zien én horen. Geef je sessie met twee of drie instructeurs? Zet jullie dan goed verdeeld tussen de cursisten, want als je samen gaat zitten kun je soms overkomen als het ‘blok’ van instructeurs, wat door cursisten niet altijd positief wordt gezien. Materiaal In de meeste gevallen heb je voor je vormingssessie wat materiaal nodig. Zorg ook dat dit voor de start van je sessie allemaal aanwezig is. Niets is vervelender dan kostbare tijd te verliezen aan materiaal dat ontbreekt. Overkomt het je toch, wees dan creatief en efficiënt tegelijk! Escape! Alarm! Voorzie tijdens je vormingssessie op een ludieke manier een ‘noodknop’. Hiermee geef je de cursisten de kans om een sessie te onderbreken als het eventjes te zwaar/veel wordt. Pak dit aan op een ludieke manier. Voorbeelden zijn bv. een fietsbel die ergens in je lokaal hangt of een ‘stress-stoel’ waar iemand kan op zitten als het hem even te veel wordt. Voorzie hier bij aansluitend misschien een potje met daarin wat spelletjes op kleine papiertjes. Zo kun je na het gebruiken van het ‘alarm’ een leuk spel kiezen om enkele minuten uit te blazen. Je zal zien dat daarna de volle aandacht van iedereen terug is. O ja, als instructeur kan je zelf ook aan de alarmbel trekken ;-) Selecteer Te veel van het goede is ... te veel. De nieuwe kennis moet met mondjesmaat en grondig aangebracht worden. Dat betekent dus selecteren. Wat is prioritair en wat niet? Er zijn nu eenmaal dingen die de nieuwbakken moni veel beter in de praktijk, op vakantie, kan leren dan op een cursus... Blijf dus bescheiden en prop je cursus/sessie niet vol. Durf gerust ook iets afblokken wanneer je denkt dat je hierdoor eindeloos zal blijven uitweiden. Plezier! Na het lezen van dit boekje denk je misschien: Mijn god, waar ben ik aan begonnen? We kunnen je echter geruststellen: bij de meeste mensen is één vormingssessie geven genoeg om hen enthousiast te krijgen voor nog veel meer. Vergeet dus ook vooral geen plezier te maken tijdens je sessie, want hoe je het ook draait of keert, enkel zo hou je het vol! Impuls 20
© Copyright 2024 ExpyDoc
![Forop 1 - hoofdstuk 4[pdf, 631kb]](http://s3.expydoc.com/store/data/006711572_1-1d5ccb5f436a10075756f0e413f9c147-250x500.png)
