Klik hier - Gezinsbond

1
24 oktober 2014 · G E ZI N S K R A N T D E B O N D 2 4 O K T O B E R 2 0 1 4
Foto: Jasper Jacobs
AKTIEF
Grootouderskatern van de Gezinsbond
• Fotomoment
• Zeker lezen
• Grootouders uit de duizend
Elke geboorte
heeft zijn
verhaal
Column Willem
Vermandere
De wedstrijd van de Gezinsbond in samenwerking met Die Keure geeft de leerlingen uit het
basisonderwijs de kans om de grootouders te
verrassen en vooral te bedanken. Vandaag is de
laatste dag dat je kan inschrijven met de klas,
maar nu al blijkt dat straks duizenden kleinkinderen hun oma(‘s) en opa(‘s) een fijne
attentie bezorgen. Van Veldegem tot Tienen,
van Lovendegem tot Tessenderlo, van Genk
tot Tielt… allen gaan ze aan de slag om te tonen hoe enthousiast kleinkinderen over hun
grootouders kunnen zijn. Uit al die werkjes
wordt een selectie gemaakt en gepresenteerd
tijdens een groots slotevenement op 8 februari
2015 in het Belgisch Stripcentrum te Brussel.
Negen maanden lang een kind dragen, dat
schept een aparte band tussen moeder en
kind. Als er dan generatie na generatie
telkens een dochter bijkomt, wordt het
helemaal iets bijzonders. Op de foto zien
we vier generaties vrouwen die elkaar
hebben gedragen, verzorgd en grootgebracht.
De foto komt uit de nieuwste wandkalender van de Gezinsbond. In deze kalender
gaan we in op de vele mooie verhalen en
tradities verbonden met het thema geboorte. Sommige tradities zijn eeuwenoud, anderen ontstonden nog niet zo heel
lang geleden. Toch voel je herkenning bij
elk van deze verhalen, want overal ter wereld verbindt een geboorte mensen.
p. 2
Drie
generaties,
vier toffe
mannen
p. 4-5
Brief aan mémé
p. 6
‘Aktief’ is een uitgave van de Grootoudersen Seniorenactie van de Gezinsbond en
verschijnt vier keer per jaar als bijlage bij
De Bond. Troonstraat 125, 1050 Brussel,
tel. 02-507.89.45, [email protected]
Coördinatie: Ronny De Schuyter
Werkten mee aan dit nummer:
Ronny De Schuyter, Sarah Saelens, Nicolas
• Je kan de kalender laten opsturen
door 4,50 euro over te schrijven op
rekeningnummer BE77 4350 3052 2142
met vermelding van ‘Wandkalender 2015’,
naam, adres en lidnummer.
Van Herck, Willem Vermandere,
Ann De Cramer, Paul en Barbara Verstraete,
Eindredactie: Jef Bergmans
Lay-out: Tessa De Ceuninck
2 G E ZI N S K R A N T D E B O N D · 24 oktober 2014
• Column · Willem Vermandere
Gepensioneerd
“Ik Ben. geboren begin ’t jaar veertig,
’k ben dus nu gepensioneerd, ik moet
gene klop meer werken, ’k ben voorgoed uitgerangeerd.”
Tien jaar geleden heb ik er een liedje
van gemaakt en nu pas heb ik het op
cd gezet. Ge zult die moeten kopen als
ge de tekst helemaal wilt kennen. De
commerce mag niet stilvallen. (Foei!)
In mijn jonge jaren was ik een paar jaar leraar
in Nieuwpoort. Midden in het schooljaar ben ik het daar afgestapt,
zeg maar ‘uitgeput’ en ‘uitverteld’. Ik had vooral het gevoel dat ik
mijn kostbare tijd verloor. Mijn vader, de oude wagenmaker, knikte
heel begrijpend met het hoofd en hij was content dat ik weer werkmens werd, dat ik liever een overall droeg dan een net leraarskostuum, dat ik koos voor mijn hamer en beitels en mijn muziek- en
liedjesschrijverij. (Vader was zelf een hartstochtelijke muzikant.)
Maar mijn moeder was in paniek. “Maar jongen toch, ge hebt uw
werk opgezegd… uw vast inkomen en uw pensioen later… jongen
toch!” Ik kon ze geruststellen “Moeder, als ik zo voort doe, dan val
ik dood, dan haal ik nooit de pensioenleeftijd”.
Intussen mag ik me stilaan voorbereiden op mijn 75ste verjaardag
en ’k ben nog altijd niet gepensioneerd (dat liedje is gelogen!) Hoe
kan een dokter, een priester, een leraar, een beeldhouwer, een zanger in godsnaam met pensioen gaan? Precies rond je 65ste begin je
het helemaal te kunnen en dan sturen ze u naar huis, mag je gratis
met den tram rijden en voor 6 euro den trein pakken, heen en weer
naar Brussel. Nadat ge een spaarzaam leven hebt geleid en ge het
nu kunt betalen, wordt het allemaal goedkoper. Dank u wel.
Mijn vriend Johan is als metsersdiender begonnen toen hij amper
14 jaar was. Hij is niet verwend geweest in zijn jonge jaren. Zwaar
labeur! Nu komt hij regelmatig hierlangs gefietst en geniet mateloos van zijn pensioen. Zijn vader was ook al levenslang metser.
“Op zijn 65ste was mijn vader doodversleten”, zegt Johan. “Alle dagen door weer en wind met de velo naar ’t werk en later, o grote
luxe, met den brommer. Maar die laatste paar jaren moesten we
ons vader van zijnen brommer afhalen toen hij doodmoe en stokkestijf thuis kwam na een zware werkdag.” Die mens had zijn
pensioen dubbel verdiend. Maar zangers en al dat soort artiesten,
pastoors en advocaten, doktoren en apothekers, dat moest nooit
mortel staan draaien in de snerpende wind van november, nooit
met de kruiwagen al ’t gerief aanvoeren, nooit de ladder opkruipen
met vierentwintig bakstenen op een plank op hun schouder, al dat
artistiek luxevolk moet niet op pensioen gaan. Ze zullen zingen tot
ze erbij vallen.
Nu ben ik voorzeker een beetje populistisch bezig. Ach, wat prijs ik
me zalig dat ik rimpelloos al tien jaar geleden die pensioenkaap gepasseerd ben. Is dat niet zalig te mogen oud worden in je werkhok,
tussen stenen en houtblokken en je alaam. Stel je voor dat morgen
een ambtenaar aan mijn deur staat om mij alle handwerk te verbieden en mij te verbannen naar de relaxzetel. Ik ga dood.
Mijn eigen vader zaliger is ook ongemerkt en zachtjes oud geworden. Het echte wagenmakerswerk was sedert de jaren vijftig aan
’t verdwijnen. Vader was de man van het hout. Hij deed karweien,
pover betaald, maar hij had enorm veel contentement van zijn
werk. ’t Moest van de klanten altijd zo rap mogelijk gereed zijn, ook
zo schoon mogelijk, zo kloek mogelijk en vooral zo goedkoop mogelijk. Hij is zo rond zijn 85ste stilgevallen. Hij kwam nog even in
’t atelier in de voornoen en na zijn middagdutje nog een uurtje om
een beetje aan zijn draaibank te staan. Heel langzaam zijn zijn handen stilgevallen, om kort daarna te sterven.
Ikzelf maak me geen zorgen om dat cijfer 75. Hoor maar! “Kijk die
zanger van ’t jaar veertig eindelijk gepensioneerd, in al zijn vertellementen is gene mens nog g’interesseerd, zet hem thuis in de
vitrine, ook al schreeuwt ie moord en brand, maar dat wordt voor
’t streektoerisme ongelooflijk interessant, daarom zing ik van colleire, geef ik meer dan ooit katoen, zing ik met Methusalem, zwijg
mij van dat pensioen”.
• Wandelen met GSF
Samen naar de sneeuw
13-21 maart 2015
Als skiën niets voor jou is, maar je wilt toch graag genieten van een zalige
wintersportvakantie, dan heeft GSF een aanbod voor jou in Oostenrijk. Onder
begeleiding van ervaren wandelgidsen kan je in alle rust genieten van de witte natuur en de rustgevende bergtoppen. Het wandelgebied van DachsteinAmadé beschikt over alle ingrediënten voor een afwisselende wandelvakantie.
Neem je de kleinkinderen mee, dan kunnen jouw oogappels zich ondertussen
uitleven op de latten, onder begeleiding van een leuke Nederlandstalige skimonitor.
Geniet van een onovertroffen wintersportweek in Hotel Innviertler, gelegen
op een hoogte van 1.270 m, met een prachtig uitzicht op het schitterende
Dachsteingebergte.
• Prijs:
Wandelen: 710 euro
Sneeuwgewenning (4-6 jaar): 500 euro
• Prijs inclusief: halfpension (met viergangenmenu!), busreis, begeleiding,
ervaren wandelbegeleiding, animatie, fooi buschauffeur.
Niet inbegrepen: drank aan tafel.
• Info en inschrijving via www.gsf.be
Tip: Van 23 tot 31 januari 2015 organiseert GSF ook een wintersportweek in hotel
Sperlhof met aangepast wandel-, langlauf- en sneeuwgewenningsprogramma.
• Waar is de tijd · Barbara & Paul Verstraete
3
24 oktober 2014 · G E ZI N S K R A N T D E B O N D • Grootoudersontmoeting 2014
Eerlijke televisie
‘Eerlijke televisie maken (voor alle generaties)’ is
het boeiende uitgangspunt van de Grootouders
ontmoeting 2014. Het debat wordt op vrijdag 21
november 2014 in Schaarbeek geleid door niemand
minder dan Phara de Aguirre. Als gasten ontvangt
ze tv-pionier Paula Semer en ‘Ten oorlog’-boegbeeld Arnout Hauben.
Programma 3 generaties / 3 kopstukken
1 Paula Semer (1925) is een pionierster van de
openbare omroep. In haar programma’s doorbrak ze geregeld de bestaande taboes. Via programma’s als ‘Penelope’, dat meer dan tien jaar werd
uitgezonden, droeg ze bij tot de emancipatie van
de vrouw.
2 Phara de Aguirre (1961) maakt indringende reportages zoals in ‘Liefde in tijden van kanker’.
Als (politiek) interviewer kent ze haar gelijke niet.
Op haar gekende en inspirerende manier leidt ze
de gesprekken.
3
Arnout Hauben (1976) startte zijn
carrière bij het productiehuis
Woestijnvis. Hij werkte er als regisseur en reporter voor programma’s
als ‘Het Geslacht De Pauw’, ‘Meneer
Doktoor’ en ‘Man Bijt Hond’. Met ‘Weg
naar Compostela’ en ‘Ten Oorlog’ toont
hij de kracht van een nieuwe generatie
programmamakers.
Ode aan Wannes
Tussen en na de gesprekken brengen we bij wijze
van eerbetoon muziek
van Wannes Van de Velde
(1937-2008).
• De Grootoudersontmoeting vindt
plaats op vrijdag 21 november 2014 in het
Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen
(De Factorij), Huart Hamoirlaan 136,
1030 Brussel. Om 10 uur is er onthaal met
koffie(koek). Het broodbuffet is voorzien
om 13 uur.
• De deelname in de
kosten bedraagt 15 euro
(inclusief maaltijd).
Voor inschrijvingen
kan je terecht bij
[email protected].
De inschrijving is
definitief na ontvangst
van betaling op
rekeningnummer
BE 94-4350-3065-5114
BIC: KREDBEBB
• Meer info: dienst SCW,
tel. 02-507.89.44
4 G E ZI N S K R A N T D E B O N D · 24 oktober 2014
• Grootoudersinterview
Drie generaties
Vier toffe mannen
Vier j’s! Is dat erom gedaan?
Jorre en Jaro, zien jullie je pépé vaak?
Joël: Natuurlijk! Dat is voor het profijt, dan kunnen
Jaro: Elke dag!
Joël: De wasserij die nu van Johan is, werd in 1951
we gewoon allemaal hetzelfde visitekaartje laten
drukken. (lacht) Mijn grootvader heette Johannes,
mijn vader Jan en mijn twee zussen Janine en Jacqueline.
Jorre: Ik vind het een toffe traditie die ik zeker ga
verderzetten. Ook mijn kinderen krijgen dus een
naam met een j.
Jaro: Die van mij niet, hoor! Ik ga mij daar niets
van aantrekken. Je kunt dat toch niet blijven doen?
Op den duur zijn alle toffe namen op en moet jouw
kind als Jezus of Jerommeke door het leven. Stel je
voor! (lacht)
door mijn ouders opgestart en heb ik later overgenomen. Ik ben nu wel met pensioen, maar ik kom
hier nog elke dag om wat te helpen met de boekhouding en de paperassen en zo. Bezigheidstherapie eigenlijk.
Johan: En… om zijn kleinkinderen te verwennen!
Jorre: Ja, pépé brengt ons naar school als het regent.
Johan: Dat moesten wij vroeger niet proberen,
hoor! Het mocht nog zo hard gieten, als wij jou
vroegen om ons naar school te voeren…
Joël:… dan zei ik: ‘Zijn jullie van chocola misschien?’
(lacht) Tja, dat is nu het voorrecht van grootouder
zijn: je moet de kinderen niet meer opvoeden, je
mag ze lekker verwennen. Vroeger was ik zo druk
met de zaak bezig, dat ik weinig tijd had voor mijn
eigen kinderen. Dat probeer ik nu een beetje te
compenseren met de kleinkinderen.
Will Tura & DJ Tiësto
Vier mannen, laten we ’t dan eerst over computers
hebben! Jöel, kun jij die moderne dingen nog volgen?
Joël: Redelijk. Ik heb me daar eigenlijk altijd voor
geïnteresseerd. Voor de zaak hadden we vrij snel
een computer nodig, en toen heb ik er mij een van
tweeënvijftig megabyte aangeschaft.
Jorre: Máár tweeënvijftig megabyte? Oh jee! (lacht)
Johan: Dat was toen het van het, hoor! Ik weet
nog goed dat ik een vriend had die fan was van de
Commodore 64, maar ik was meer verknocht aan
spelletjes zoals Zacman en TRON. Daar was ik hele
dagen mee bezig! En wanneer we in het weekend
aan de kust waren, zat ik elk uur van de dag in het
lunapark. Zo goed als al mijn drinkgeld ging daar
naartoe.
Joël: Ja, dat weet ik nog! Johan kon echt niet sparen. Als hij van ons geld kreeg voor een hele maand,
foto: Kristof Ghyselinck
Een tienerjongen zijn, vroeger en nu. We wilden dat wel eens bekijken en
vergelijken. Na wat rondbellen, mochten we op de borrel & de babbel bij vier
toffe mannen. Graag uw aandacht voor Jorre (1998), Jaro (1997), Johan (1969)
en Joël (1942), drie generaties met een opvallend familietrekje: ze hebben niet
alleen een heerlijk gevoel voor humor, maar ook een stevige voorkeur voor
namen met de letter j! Sarah Saelens
5
24 oktober 2014 · G E ZI N S K R A N T D E B O N D was dat er na een paar dagen al door en stond hij
hier terug met een beteuterd gezicht: ‘Ik heb alles
opgedaan in het lunapark!’
Jorre: Ik speel ook graag spelletjes, maar dan vooral
op mijn PlayStation en op mijn gsm.
Johan: Die gsm! Onnozel word ik ervan… Continu
ligt dat ding te piepen. Voor het minste zitten die
jonge gasten sms’jes naar elkaar te sturen.
Joël: Ja, soms zie ik zo’n scherm passeren vol kruisjes en kusjes.
Johan: Als wij een lief hadden, moesten we nog gewoon brieven naar elkaar sturen en dus ook echt
nadenken over wat we schreven.
Jaro: Dat kan ik mij niet meer voorstellen. Dan
moet je gewoon hele dagen zitten wachten voor
je een antwoord krijgt? Een sms krijg je tenminste
meteen terug.
Johan: Dat was net het leuke: wachten, daarnaar
uitkijken en dan… een brief in je bus!
Jaro: Mwah…
Joël: Pas op, ik begrijp de voordelen van een gsm,
hoor. Ik heb er zelf ook een…
Jorre: Een iPhone5 dan nog wel! Jaro en ik hebben
nog getoond hoe hij daarmee moet werken.
Joël: Kijk, daarvoor zijn die kleinzonen dus handig!
(glimlacht)
Joël, luisterden jouw ouders ook naar jouw muziek?
Dus niet roken en drinken?
Joël: Nee, ik vind het eigenlijk straf dat Johan naar
Johan: Goh, daar maak ik me geen zorgen over. Vol-
dezelfde muziek luistert als zijn zonen. Vroeger
had je toch meer het fenomeen dat elke generatie
zich wat afzette tegen de vorige? Ik was bijvoorbeeld een grote fan van Elvis Presley. Dus draaide
ik mijn haar zoals The King en wou ik ook zo’n leren jas, maar dat mocht niet van mijn ouders: ‘Veel
te gemeen!’
Johan: Ik mocht ook niet zomaar dragen wat ik
wou, hoor!
Joël: Nu vind ik het misschien belachelijk dat we
daar toen zo’n spel van hebben gemaakt, maar wij
hadden echt nog schrik van wat andere mensen
zouden denken. Als we jou lieten doen, liep je ’r als
een clown bij! (hilariteit)
Johan: Ik? Dat zullen mijn zussen wel geweest zijn…
Wij hadden geen gsm,
we moesten een brief
schrijven naar ons lief.
Johan en Joël, ook op vlak van fuiven hebben jullie
waarschijnlijk veel zien veranderen?
Waren ouders vroeger strenger dan nu?
Johan: Ik ging vanaf mijn zestiende af en toe eens
Joël: Die van mij zeker! Mijn vader was nogal au-
op stap. Tja, mijn zussen waren ouder dan ik, dus ik
moest mee als zij iets gingen drinken…
Jaro: Moest?! Dat geloof ik niet! (lacht)
Johan: Oké, echt erg vond ik dat inderdaad niet. De
muziek op die fuiven was toen wel helemaal anders
dan nu. Veel ruiger. Ik heb de opkomst van de New
Beat en de House meegemaakt.
Joël: Ik de opkomst van Will Tura! Mijn vrouw en ik
zijn hem nog gaan bekijken in van die kleine parochiezaaltjes. En toen we nog jonger waren, gingen
we op zaterdagavond of zondagmiddag dansen in
een dancing. Dat was zelfs nog met een live orkest!
Jaro: Echt?!
Joël: Ja, dj’s bestonden bij ons niet. (richt zich naar
Jaro en Jorre) Daar luisteren jullie nu vooral naar,
hè?
Jorre: Goh, er is niet één bepaalde muziekstijl die
ik goed vind. Ik luister naar alles zo’n beetje: Jason Derülo, DJ Tiësto, Dimitri Vegas & Like Mike…
maar vooral naar elektronische muziek, ja.
Johan: Pas op, ik vind dat dus ook allemaal goed!
Ja, ik ben zo’n vader die graag eens naar Tomorrowland wil. En als Jaro en Jorre oud genoeg zijn,
mogen ze mee.
toritair. Maar ja, wij waren dan ook geen engeltjes…
Nu wordt er veel meer geluisterd naar kinderen,
vroeger werd er bijna niet gepraat en was het gewoon: ‘Waarom? Omdat wij het zeggen!’
Johan: Jullie waren ook streng voor ons, hoor!
Joël: Wij waren op veel vlakken nogal conservatief,
ja. Wij redeneerden gewoon: ‘Als je iets niet mag
doen, is het veel plezanter als het dan een keertje
wel mag.’
Johan: Dus mochten wij thuis héél weinig en deden
we wel eens iets achter hun rug.
Joël: Ik ga het hier allemaal nog te weten komen…
Johan: Wanneer mijn ouders een weekend aan zee
zaten, was dat voor mijn zussen en mij het moment
om te gaan feesten.
Jorre: En in plaats van naar de mis te gaan, ging je
stiekem op café!
Joël: Je denkt toch niet dat wij dat niet wisten? Ik
ben ook jong geweest, en ja, ik deed toen juist hetzelfde.
Johan: Ik zou daar nu als vader toch minder een
punt van maken. Als Jaro en Jorre me vragen om
uit te gaan, is dat oké. Als ze hun manieren maar
houden!
gens mij gaan ze daar verstandig mee om. Ik zal roken of drinken nooit echt verbieden, want dat heeft
volgens mij alleen maar een averechts effect.
Jorre: Roken ga ik sowieso nooit doen!
Jaro: En van sterke drank blijf ik ook af. Ik drink
maar af en toe iets alcoholisch.
Joël: Dat is toch serieus veranderd! In onze tijd
rookte iedereen en ik was amper twaalf toen ik
mijn eerste sigaret opstak. Op het college konden
we bijvoorbeeld gewoon staan roken, en ik mocht
al heel snel meedrinken met mijn ouders. Niet dat
we ons lazarus dronken, maar het werd nooit afgeraden: ‘Allez, drink maar een pint mee, manneke!’
Jorre: Ik kan me moeilijk voorstellen dat dat toen
allemaal zo normaal was…
Johan: In mijn tijd waren drugs zelfs heel gewoon!
Bijna iedereen slikte toen allerlei chemische rommel. Op dat vlak maak ik me als vader soms wel zorgen. Ik hoop echt dat Jaro en Jorre daar verstandig
mee gaan omspringen. Al ben ik ervan overtuigd
dat ze op school genoeg afschrikwekkende verhalen horen en dat ze intussen dus wel weten dat
drugs geen goed idee zijn.
Jorre: Natuurlijk! Al kan een plakje spacecake geen
kwaad, toch? (glimlacht)
Johan: Ach, ik heb er eigenlijk alle vertrouwen in.
’t Zijn zo’n brave gasten!
Jaro: En onze pa doet dat ook niet slecht…
• Dit interview lees je ook in BOTsing 60, een heus
retronummer met een vintage kleedje en idem dito
reportages.
• BOTsing is gratis voor leden
van de Gezinsbond met tieners
tussen 12 en 17 jaar. Wil je als
grootouder een abonnement?
Voor 4 nummers betaal je
slechts 5 euro. Bel naar tel.
02-507.88.88 of mail naar
abonnementendienst@
gezinsbond.be.
6 G E ZI N S K R A N T D E B O N D · 24 oktober 2014
• Boek
Vader, (groot)moeder
zult gij eren
Het is volop boekentijd. Ann De Cramer schreef op vraag van Aktief een brief.
Wie méér wil, leest haar boek ‘Kwikzilver’. Begin oktober verscheen een
nieuwe gedichtenbundel van Peter Theunynck. Uit ‘De benen van de hemel’
plukten we zijn loflied voor zijn vader die dementie heeft. “Binnen in hem
blijft het lente en licht”.
Een boom van een man is mijn vader.
Een boom van wortels en loof.
Takken vol bloeiende vogels.
Een bast rondom liefde en hoop.
Een leven lang groeien en schieten.
Het zomerde steeds in zijn hoofd.
Een hunker naar hoger en dieper.
Het zong er ‘de heer zij geloofd’.
Al is hij verweerd en verbogen,
geknot en geplaagd door de wind.
Al wankelt hij over zijn wegels
oud aan de hand van een kind.
Binnen in hem blijft het lente en licht.
Er zit iets in hem dat niet sterft.
Steeds wil het open. Nooit gaat het
dicht. Dat heb ik van hem geërfd.
Peter Theunynck
• Uit ‘De benen van de hemel’,
Wereldbibliotheek, 80 blz., 19,95 euro
Brief van auteur Ann De Cramer
aan haar mémé
Mémé,
Sinds jij er niet meer bent en ik zonder jou al een
hele reis door het leven heb afgelegd, heb ik op
mijn tocht aan niemand zo vaak teruggedacht als
aan jou. Zo vol zat mijn koffer met herinneringen
aan jou dat ik er zelfs net een roman heb over geschreven: ‘Kwikzilver’. Ik heb zoveel herinneringen aan jou die ik mijn leven lang wil meedragen
en met mijn lezers wilde delen, dat het niet anders
kon of dit boek moest er komen. Niets is mij als
schrijver dierbaarder dan mijn geheugen, en geen
angst is dan ook groter dan dat dat geheugen mij
in de steek zou laten, en ik zou vergeten wat je me
allemaal verteld en geleerd hebt. Het motto van
mijn boek, een citaat van de Amerikaanse schrijver
Philip Roth over zijn zieke vader in Patrimony, kon
dan ook niet toepasselijker zijn: “Je mag niets vergeten – dat is zijn wapenspreuk. In zijn ogen leef je
pas als je vol herinneringen zit – voor hem is een
man die niet vol herinneringen zit gewoon niets.
‘Ik moet het goed onthouden,’ zei ik bij mezelf, ‘alles onthouden zoals het was, zodat ik de vader die
mij geschapen heeft kan herscheppen als hij er niet
meer is.’ Je mag niets vergeten.”
Mijn roman is precies dat geworden: een schatkist
vol herinneringen aan het leven van een gewone
vrouw die toch buitengewoon was. Het is een verhaal over de heldhaftigheid van je eenvoudige bestaan in je grote huis op het platteland, en van de
laatste jaren van je leven, toen je dat huis moest
verlaten omdat het werd onteigend om plaats te
maken voor een industriezone. Je kwam in een serviceflat terecht in het centrum van onze stad, waar
je je huis miste, maar mij er zoveel verhalen over
vertelde dat je het met woorden opnieuw opbouwde. Die taak heb ik twintig jaar na je dood voortgezet met Kwikzilver, zodat de tijd je woorden nooit
meer zou kunnen uitwissen.
Dat wil ik meenemen, mijn leven lang: de manier
waarop je me hebt laten zien dat zolang je over iets
of iemand praat, niets of niemand ooit echt verdwenen is. Mijn boek is in die zin een ode aan de kracht
van het vertellen – aan jouw kracht. Misschien ben
ik, zittend op de radiator in je serviceflat en luisterend naar je verhalen, daar en dan wel schrijver
geworden.
Mijn leven lang ook wil ik de liefde meenemen die
je aan je tien kinderen en dertig kleinkinderen gaf.
Ik herinner me de glimlach waarmee je als een
mater familias aan de keukentafel zat toen we op
bezoek kwamen – een glimlach die niet verdween
toen je hardhorig werd en daardoor niet langer
alles begreep wat we zegden. Maar dat deerde je
niet, want we waren er, en dat was het belangrijkste.
Tot het einde van mijn dagen ook wil ik de eenvoud meenemen waarmee je in het leven stond. Al
twintig jaar ben je er niet meer, en in het tijdperk
waarin we nu zijn terechtkomen, mémé, lijkt het
wel alsof alles steeds sneller en drukker en verder
moet. Snellere smartphones, drukkere agenda’s en
verdere reizen waar mensen daarna op sociale media zo graag mee uitpakken. Jij bent nooit op reis
geweest, maar erg vond je dat niet. Je genoot van
het uitzicht op de zeven knotwilgen die je door het
keukenraam kon zien, met daarachter de velden
waar ’s zomers het graan wiegde, en die er, zo zei je,
elke dag weer anders uitzagen.
sprong: ik wilde met woorden je huis opnieuw tot
leven wekken, en daarmee ook een stuk platteland
laten zien dat helaas is verdwenen. Als ik vandaag
fiets langs de plek waar ooit je huis stond, zie ik
een vervallen kmo-zone. Ik wilde het verleden zijn
rechten teruggeven, en hoewel ik niet zal zeggen
dat mijn roman een boodschap heeft, heb ik mijn
lezers misschien toch willen laten zien hoe onachtzaam we met ons platteland omspringen. Jij moest
verhuizen voor een kmo-zone waar nu een aantal
fabrieken al jaren leegstaan, terwijl elders ons platteland duchtig wordt volgebouwd. Ver kunnen kijken, zoals jij dat kon, dreigt in onze zakdoekgrote
regio een zeldzaam luxeproduct te worden.
Ik wil tot slot op mijn hopelijk nog lange reis door
het leven dit meenemen: de manier waarop je, toen
je eenmaal in de serviceflat belandde, het beste
maakte van de jaren die je nog restten. Je was een
oude boom die verplant werd, maar toch deed je je
best om nog te bloeien. Je sloot een vriendschap
met je buurvrouw Madeleine die je de kracht gaf
om je op je nieuwe plek weer goed in je vel te voelen.
Er is niets van jou wat ik niet wil en zal meenemen.
Je was de koningin van de eenvoud, heb ik op de
laatste bladzijden van mijn boek geschreven. Als ik
erin slaag dat voorbeeld te volgen, zal ik tevreden
op mijn leven terugblikken.
Je jongste kleindochter,
Ann
Wanneer de grootmoeder van Ann De Craemer haar huis
op het platteland moet verlaten ten voordele van een kmozone, belandt ze in een serviceflat in het stadscentrum.
Strijdend tegen de heimwee naar een huis dat nog twee jaar
Die wiegende velden – ook die hoor ik nog vaak
ruisen in mijn herinneringen. Je huis op het platteland was mijn gedroomde buitenspeeltuin. Er
was geen zaterdag waarop wij, de kleinkinderen,
niet met modderschoenen terugkeerden van lange tochten door velden en weilanden. Vandaag is
er niets van je huis of van de velden overgebleven,
want op je tachtigste kreeg je een brief in de bus
waarin stond dat je binnen het jaar het huis waarin
je zestig jaar had gewoond moest verlaten. Dat ik
een boek over je schreef, mémé, heeft daar zijn oor-
op de sloophamer zal wachten, vertelt ze verhalen over de
plek waar ze haar leven doorbracht: de vluchtelingen die
er tijdens de Tweede Wereldoorlog schuilden, het zoontje
dat ze er verloor, en de familiefeesten die er werden gevierd.
Twintig jaar na Paula’s dood neemt Kwikzilver de lezer mee
op een tocht door de kamers van een huis waarvan de
stenen zijn verdwenen, maar de verhalen minutieus werden
overgeleverd.
• Kwikzilver, Ann De Craemer, De Bezige Bij, Antwerpen,
222 blz., 19,99 euro
7
24 oktober 2014 · G E ZI N S K R A N T D E B O N D Grootouders als
veilige haven
Oma, mémé, bompa, opie, mammie, moetie, … het zijn allemaal namen waarbij we
het telkens over diezelfde fijne mensen hebben: grootouders. Ronny De Schuyter
“Net zoals we ongelooflijk creatief zijn in het bedenken van aanspreektitels voor oma’s en opa’s, zijn
er heel veel manieren om het grootouderschap in te
vullen”, weet Sonja Delbeecke. Deze gezins- en relatietherapeute en bemiddelaar in familiezaken ziet
voor grootouders een rol weggelegd in (eenouder)
gezinnen. Ze heeft geen receptenboek onder de arm
– grootouders zijn heus wel ervaringsdeskundigen in
opvoeden – maar haar lijstje tips & tricks wil ze graag
met ons delen.
Respect
Je hebt grootouders in gradaties. “Sommigen staan
nog volop in het beroepsleven en anderen zorgen
wekelijks tot zelfs dagelijks voor hun kleinkinderen.
Maar hoe vaak of hoe weinig je de kleinkinderen ziet,
als grootouder kan je voor hen een grote bron van
steun betekenen.”
Sonja waarschuwt voor valkuilen: “Respecteer te allen tijde de ouders. Zij blijven de opvoeders van jouw
kleinkind. Het is belangrijk om hen in die rol te erkennen. Laat je nooit verleiden om tegen je kleinkind
negatief te zijn over één van de ouders. Ook al is het
niet altijd makkelijk, probeer onbevooroordeeld te
luisteren naar het verhaal van jouw kleinkind. Hou in
gedachten dat kleinkinderen hun hart mogen luch-
ten over hun ouders maar dat jij geen scherprechter
hoeft te zijn. Het luisteren naar die grote en kleine
verhalen is ongelooflijk belangrijk. Zeker wanneer
het gezinsleven onder druk staat, kunnen grootouders heel veel betekenen. Als grootouder kan je rust,
continuïteit en geborgenheid bieden waardoor je een
veilige haven wordt voor een kleinkind.”
Skype en co
Zelfs al ontmoet je je kleinkind minder vaak (dan
misschien gewenst), ook dán is een rol voor de grootouder weggelegd. “Probeer in dat geval te zoeken
naar manieren die je helpen om het contact te onderhouden. Je kan bijvoorbeeld regelmatig een brief
of een kaartje sturen naar jouw kleinkind. Een smsje, een mailtje, chatten of skypen zijn voor sommige
grootouders ook al vertrouwde communicatiemogelijkheden.
Probeer vooral te genieten van die keren waarop je
wél contact hebt met je kleinkind. Koester die ontmoetingen. Gebruik je talenten en ontdek de interesses van je kleinkind om er een aangenaam moment
van te maken. Samen knutselen, lezen, spelen of
kokerellen … Heerlijk!”
1
De Gezinsbond heeft in zijn
vormingsaanbod onder meer de
bijeenkomsten ‘Bij oma en opa mag
ik dat wel!’ en ‘Mijn kleinkind woont
in twee huizen’.
• Meer info over het vormingsaanbod
via [email protected]
2
Je kan bij de Gezinsbond ook
‘Uit elkaar – voor grootouders.
Brochure voor grootouders wiens
kleinkinderen een scheiding meemaken.’ bestellen (10 euro, exclusief
verzendkosten via scw@gezinsbond.
be). In ‘Uit elkaar voor grootouders’
wordt de positieve kracht van grootouders centraal gesteld en vind je
achtergrondinformatie en handvatten om een steunfiguur te (blijven)
zijn voor de kleinkinderen.
3
Wil je in eigen midden praten
over de kleinkinderen? Bijtan-
ken voor grootouders kan je zelf bij
je thuis organiseren. Ga samen met
vrienden en kennissen in gesprek,
en zo kom je te weten hoe anders (of
net niet) elke oma en opa omgaat met
het grootouder-zijn. Bijtanken over
opvoeding @ home zorgt gratis voor
een gespreksleider.
• Info en boeken via www.gezinsbond.be/
bijtanken, [email protected],
tel. 02-507.89.44
Foto: Jasper Jacobs
• Rol van grootouders
8 G E ZI N S K R A N T D E B O N D · 24 oktober 2014
• WO I · Tentoonstellingen
• Expo
De kunst van
het herdenken
Panamarenko
Universum: neem je
kleinkinderen mee
Stel je voor: vliegende rugzakken,
helikopters met pedalen, zeppelins,
meikevers, onderzeeërs en
wandelende kippen. Breng dat
allemaal samen in het M HKA en
je hebt de meest avontuurlijke
overzichtsexpo van de Heer
van Herwegen (in kunstkringen
en ver daar buiten bekend als
Panamarenko).
Tardi en de grote oorlog
Nog tot 23 november kan je in BOZAR te Brussel gaan kijken naar een reizende tentoonstelling rond
Jacques Tardi, een topper uit de Franstalige stripwereld. Al 40 jaar lang spitst Jacques Tardi zich toe op
de Eerste Wereldoorlog met werken zoals ‘De Grote Slachting’ en ‘Loopgravenoorlog’. Hoewel het om
fictieve verhalen gaat, tekent hij ze zo waarheidsgetrouw mogelijk en vertelt hij het conflict vanuit menselijk perspectief. De ‘heroïsche verhalen’ krijgen daardoor een heel andere inkleuring. In BOZAR krijg
je de originele platen te zien. Leden van de Gezinsbond betalen op vertoon van hun lidkaart 2 i.p.v. 4 euro.
Bolwerk Brugge
Kunst in de groote oorlog
Honderd jaar na de Duitse inval herdenkt Brugge
de Groote Oorlog met drie tentoonstellingen. Het
wereldconflict wordt niet enkel in zijn Brugse context getoond maar ook in zijn internationale kader
geduid.
ȸȸ Sophie De Schaepdrijver belicht in een historische tentoonstelling het weinig bekende verhaal van een bezette stad die tegelijk uitvalsbasis was voor de oorlog op zee.
ȸȸ Er zijn ook twee fotografietentoonstellingen.
Fotograaf Carl De Keyzer selecteerde historisch
fotomateriaal uit internationale verzamelingen en maakte er verbluffende afdrukken van.
In een tweede expo bracht hij ook eigen werk
samen met dat van negen MAGNUM collega’s.
Alle tien wonen ze in een land waarin WOI een
grote rol speelde.
ȸȸ Ook heel sterk is de bijdrage van schrijver David Van Reybrouck. Hij staat stil bij de jonge
doden van toen en nu. Na vijf maanden veldwerk in de Westhoek werkte hij ‘Lamento’ uit,
een tekstmontage over zelfdoding bij jongeren
in West-Vlaanderen vandaag. In de volgende
editie van De Bond vind je nog meer over deze
tentoonstelling.
‘Kunst in de Groote Oorlog’ in de Koningin Fabiolazaal te Antwerpen is de zevende tentoonstelling
in een reeks over de moderne kunstcollectie van
het KMSKA. In deze thematentoonstelling ligt de
focus op de schok die de Eerste wereldoorlog teweeg brengt in de wereld van kunst en literatuur.
Sommige kunstenaars en schrijvers vluchten naar
Nederland en Groot-Brittannië en komen daar
in contact met buitenlandse bewegingen.
Anderen proberen het leven aan en achter de frontlinie vorm te geven. Zo verwerkte onder meer Paul van Ostaijen
zijn trauma’s in de experimentele bundels ‘Bezette Stad’ en ‘De
Feesten van Angst en Pijn’. Maar
ook op andere schrijvers in Antwerpen en Vlaanderen laat de
oorlog diepe sporen na. De verhalen
van zes centrale figuren – Cyriel Buysse, André De Ridder, Paul van Ostaijen, Jules
Schmalzigaug, Emile Verhaeren en Rik Wouters –
zijn op hun beurt het vertrekpunt voor de verhalen van hun vrienden. Schilderijen, brieven, foto’s,
tekeningen, sculpturen en publicaties laten zien hoe zij de oorlog beleefden.
• Nog tot 22 februari 2015 in de Stadshallen van Brugge.
• Op vertoon van je lidkaart betaal je 3
Meer info op www.brugge1418.be, voor spaarkorting zie
i.p.v. 4 euro, 1 euro (19-25 jaar) en gratis
kalender pag. 26
voor – 19 jaar. Nog tot 11 januari 2015.
Neem gerust de kleinkinderen mee naar het
Antwerpse museum. Ze zullen u ongetwijfeld
wonderbare vragen stellen en het is aan u om
daar beeldrijke antwoorden voor te verzinnen.
Als ik op een woensdagmiddag de tentoonstelling bezoek, is groot en klein in de ban van de
man die buiten elke kunstrichting zijn eigen
universum heeft ontwikkeld. De suppoosten
hebben hun handen vol om de toeschouwers op
fatsoenlijke afstand te houden van de fragiele
tuigen. “Is dat niet vervelend?”, vraag ik aan de
dienstdoende mevrouw. “Nee, meneer, deze
tentoonstelling doet zo deugd voor de kinderziel.”
• MUHKA, Leuvenstraat 32, Antwerpen,
www.muhka.be, tot 22 februari 2015
We geven 5 duokaarten weg
voor deze Panamerenko-expo.
Schrijf of mail naar GezinsbondGrootouders, Troonstraat
125, 1050 Brussel of via
[email protected]
met het antwoord op de vraag
wat in omvang zijn grootste
creatie is a) Scotch Tablet b)
Scotch Rabbit c) Scotch Gambit?
Foto: Clinck
Illustratie: Jacques Tardi
Uit het overweldigend aanbod pikken we drie tentoonstellingen. Ze belichten
elk op hun beurt de Groote Oorlog op een bijzondere wijze.

Download Report