Health Impact Assessment met stakeholder-workshops

Workshop Health Impact Assessment
Loes Geelen, Lea den Broeder
SCHAKELDAG 2014 – ALLES ONDER ÉÉN DAK
Wat komt vandaag aan bod?
• Opwarmer
• Wat is HIA?
• Theorie naar praktijk: een voorbeeld
Vergeet niet na
afloop je telefoon
weer aan te zetten!
Actie!
Wat versta jij onder een gezonde
leefomgeving?
Het wiel van Egan
Wat is …
Een beleidsvoorstel, programma of project systematisch bekijken: wat
zijn te verwachten effecten op de gezondheid burgers?
Aard en omvang
van te verwachten effecten
Positief!
…of
negatief…
Verdeling van effecten
• Kwetsbare groepen
• Signaalgroepen
• Andere relevante
bevolkingsgroepen
Brede definitie gezondheid
• WHO definitie: een toestand van volledig fysiek,
geestelijk en sociaal welbevinden en niet louter het
ontbreken van ziekte of gebrek
• Nieuw: Gezondheid is het vermogen zich aan te passen
en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke,
emotionele en sociale uitdagingen van het leven.
Met deze definitie kunnen mensen dus gezond zijn, naast het hebben van een
ziekte, het neemt de veerkracht van mensen mee
Vermogen tot participatie in maatschappij
Iedereen = expert!
•
•
•
•
•
•
Stakeholders participeren in HIA
Ook burgers praten mee
Van ‘zenden’ naar ‘met elkaar praten’
Relevante kennis
Draagvlak voor beleid
Good governance!
Stappen in HIA
1. Screening
Heeft het plan effecten op gezondheid?
2. Scoping
Vaststellen welke factoren binnen de plannen
invloed hebben op gezondheid? En zouden
deze meegewogen moeten worden? En hoe?
3 . As s e s s m e n t
Het feitelijke onderzoek: kwantitatief én
kwalitatief
4. Beïnvloeden van beleid
Casus: Vught
• Asfalt en spoor trekken wissels op
leefbaarheid en gezondheid
• Nu gaande: planning aanpak spoor en
N65
• Gezondheid in MER procedures in
beperkte mate aan de orde
• Gemeente Vught vroeg om een HIA
Vught in beeld
• Ligging: in de Meierij van ‘sHertogenbosch
• 26.000
inwoners
• 34 km2
Leefsituatie Vught
• 16% van de bewoners maakt zich zorgen over de
invloed van de omgeving op de gezondheid.
– aantal mensen dat aangeeft bezorgd te zijn over de
invloed van het wonen langs een route (weg/
water/spoor/ pijp) voor gevaarlijke stoffen significant
hoger dan elders in de regio (11% vs 2%).
Leefsituatie Vught
• Ernstige geluidhinder 23% vs 17%,
– treinverkeer en buren scoren hoger
• Ernstige geurhinder 7%, wegverkeer als belangrijkste
oorzaak genoemd
• 34% is ontevreden over betrokkenheid in buurt (sociale
cohesie) ref. 44%
• 3% is ontevreden over aanwezigheid gebruiksgroen
(park, bos, natuur) ref. 8%
HIA
interactie
• Inleidende workshop over HIA en
gezondheid: ontwikkeling gezamenlijke
visie op gezonde leefomgeving
• Tweede ‘scoping’ workshop om plannen
te toetsen aan die visie
• Mix burgers, andere belanghebbenden én
professionals
proces
W AT ZIJN BELANGRIJKE
POSITIEVE EN NEGATIEVE
EFFECTEN?
ONDER WELKE
VOORWAARDE KUNNEN
DE PLANNEN BIJDRAGEN
AAN DEZE
RANDVOORWAARDE?
W AT VRAGEN WE ONS
NOG AF?
PRIORITEIT /
RANDVOORWAARDE
W AT ZIJN PUNTEN VAN
ZORG?
W AAR ZIJN KWETSBARE
PLEKKEN?
W IE ZIJN KWETSBARE
GROEPEN?
Vughtse visie
• Gezondheid wordt gestimuleerd in onze Vughtse
‘waarden-vaste’ leefomgeving door…
– Vertrouwen, participatie en openheid besluitvorming
– Open, groene woonomgeving, waar men zich prettig
voelt, eigen regie bewoners
– Interne bereikbaarheid snel en langzaam verkeer
– Koesteren zorginstellingen
– Veilige transportroutes (calamiteiten kunnen hanteren
Gezondheid komt in Vught binnen bereik
– juist in plannen rondom PHS en uitbreiding N65 –
met ambities om…
•
Goede interne bereikbaarheid te waarborgen door…
•
Veilige transportroutes voor gevaarlijke stoffen te waarborgen door…
•
Goede kwaliteit van woning en woonomgeving te waarborgen door…
•
Goed vestigingsklimaat voor zorg, onderwijs en mkb te waarborgen
door…
Aandachtspunten voor
planvorming
• Aanbevelingen per onderdeel
• Oorzaak-effect aangegeven
• Veel onderdelen liggen buiten
standaard
MER
onderwerpen!
Belangrijkste effect
• Komt tegemoet aan verlangen van
inwoners om serieus genomen te worden
• Van verzet en frustratie
naar dialoog en
gezamenlijke visie
• Start van nieuwe manier om aandacht
voor gezondheid in gemeentelijke plannen
vorm te geven
Vragen?
[email protected]
[email protected]