Programmaboekje Bezonken rood

Guy Cassiers over Bezonken rood
«In Bezonken rood wordt de wereld beschreven vanuit het zeer subjectieve standpunt van een traumatisch en
gekweld bewustzijn. Het is het bewustzijn van een outsider: de door kampervaringen getraumatiseerde schrijver.
Ik onderzoek is hoe vanuit die ervaring een heel persoonlijk en eigenzinnig universum tot stand komt. Brouwers
neemt afscheid van zijn moeder. Je zou het zelfs een afrekening met de moeder kunnen noemen, maar een
afrekening die tegelijk ook diep ontroert. Doordat hij afscheid van haar neemt, is het ook een eerbetoon aan de
moeder.
De roman is een ingenieus netwerk waarin alles met alles te maken heeft. Het is niet mijn bedoeling om een
schrijver achter zijn tafel op het toneel te tonen. We zoeken naar een andere metafoor. Het decor is een soort
donkere kamer, gehuld in rood licht, waarin beelden uit het verleden getoond worden. Uit het donker, uit het nietlicht, worden de beelden ontwikkeld. Dat is een metafoor voor het werk van de schrijver en de kunstenaar in het
algemeen.”
Toneelhuis & ro theater | Guy Cassiers
Bezonken rood
10
Videocamera’s zijn in Cassiers’ voorstellingen geduchte tegenspelers van acteurs. Dit keer zijn er vijf camera’s
die de man van alle kanten observeren. In de roman kijkt de man steeds naar zichzelf en zijn spiegelbeeld
kijkt terug. Het hele boek is een keiharde zelfanalyse. De camera’s doen bij ons wat bij Brouwers de woorden
doen: ze brengen hem kritisch in beeld. Wat ontstaat is een zelfportret van iemand die uit elkaar valt. Door zijn
toestand in kaart te brengen vindt hij zichzelf toch terug. Daar heeft hij lang op moeten wachten, tot aan de
dood van zijn moeder.
Verwacht:
Toneelhuis en Behoud de Begeerte
HET BROUWERSHUIS
Za 25.04.2015 - 20u Bourla
Bezonken rood, naar de gelijknamige roman van Jeroen Brouwers, is een rouwzang op de gestorven moeder en een
herinnering aan de Jappenkampen tijdens WOII. Guy Cassiers ensceneerde dit harde en tegelijkertijd ontroerende
verhaal over de onmogelijke herinnering en het evenzo onmogelijke vergeten met Dirk Roofthooft in een glansrol.
Bezonken rood werd geselecteerd voor het Theaterfestival Vlaanderen 2005.
Tien jaar na de creatie is deze productie nog meer dan springlevend: Dirk Roofthooft speelde Bezonken rood in het
Nederlands, Engels, Frans en Spaans in Vlaanderen, Nederland, Spanje, Italië, Montréal (CA), Frankrijk (o.a. op het
Festival van Avignon), Zürich (CH), Istanbul (TR), Wroclaw (PL), New York (US), Taipei (TW) en Istanbul (TR).
Nu komt de voorstelling voor een jubileumreeks terug naar de Bourla.
Weinig schrijvers hebben zoveel invloed op andere schrijvers gehad als Jeroen Brouwers.
Van Lanoye tot Verhulst, van Brusselmans tot Vekeman: allemaal zijn ze op een of andere manier schatplichtig
aan de schrijver die in 2007 de Prijs der Nederlandse Letteren weigerde.
In april wordt Jeroen Brouwers 75 jaar: voor Behoud de Begeerte en Toneelhuis het uitgelezen moment om
hem met medewerking van tal van schrijvers te vieren.
Info en tickets
www.toneelhuis.be
03 224 88 44
Toneelhuis werkt met subsidies van de stad Antwerpen en de Vlaamse Overheid. Foto Pan Sok.
NAAR DE ROMAN VAN JEROEN BROUWERS | TEKSTBEWERKING CORIEN BAART, GUY CASSIERS, DIRK
ROOFTHOOFT | REGIE GUY CASSIERS | SPEL DIRK ROOFTHOOFT | DRAMATURGIE CORIEN BAART & ERWIN
JANS | DECOR-, VIDEO- & LICHTONTWERP PETER MISSOTTEN - DE FILMFABRIEK | REALISATIE VIDEO
ARJEN KLERKX | GELUIDSONTWERP DIEDERIK DE COCK | KOSTUUMS KATELIJNE DAMEN | TECHNISCHE
PRODUCTIELEIDING CHRIS VANNESTE | GELUIDSTECHNIEK DIEDERIK DE COCK | LICHTTECHNIEK JAAP
TOET | DECORTECHNIEK PEPIJN DE PAEPE | TECHNIEK BOURLAPLOEG | PRODUCTIELEIDING MICHAEL
GREWELDINGER | COPRODUCTIE TONEELHUIS & RO THEATER (NL)
Biografieën van alle medewerkers vindt u op www.toneelhuis.be
MUZIEK Piu Jesu uit het Requiem van M. Duruflé door Frank Spruijt van het Rotterdams Jongenskoor onder
leiding van Geert van den Dungen
Sonatas en Interludes for prepared piano van John Cage
Blues for mama van J.J. Cale
De pers over Bezonken rood
De Volkskrant:
“Soms is toneel hallucinerend. Een trip, een droom die je weghaalt uit je schouwburgstoel. Zoiets gebeurt zelden, maar
Guy Cassiers en Dirk Roofthooft is het in Bezonken rood gelukt. (...) Roofthooft is een fenomenaal acteur. Maar hij
doet het niet alleen. Gesteund door een meer dan perfecte geluidstechniek is elk zuchtje, elke beweging van zijn stem
hoorbaar. Dat biedt ruimte voor een ongekende subtiliteit. In de grote schouwburgzaal heb je het gevoel dat dit verhaal
alleen aan jou wordt verteld.”
NRC Handelsblad:
“Een fascinerende theatervoorstelling… een monologue intérieur van een man gevangen in zijn wanen. Het is of
deze voorstelling het enige, juiste antwoord is op de strijd tussen literaire verbeelding en de eis trouw te zijn aan de
werkelijkheid.”
Rotterdams Dagblad:
“Met Bezonken rood, de bewerking van Jeroen Brouwers’ klassieker over de vernietigende gevolgen van het
Jappenkamp op een moeder-zoonverhouding, laat Guy Cassiers van het ro theater weer beter dan ooit tevoren zien hoe
ongeëvenaard indringend theater kan zijn. (…) Roofthoofts talent staat op eenzame hoogte. Zoals hij zinnen kan laten
wegdwarrelen en gefluisterde woorden in de lucht kan laten hangen, dat is puur meesterschap.”
Het Parool:
“Het is de zoveelste prachtige toneelproductie van Cassiers geworden, waarin inventieve videoprojecties gepaard gaan
met intens toneelspel. (...) Dirk Roofthooft blijkt voor deze tekst de ideale vertolker te zijn. Hij is een fenomenale acteur
bij wie ieder woord op de juiste plaats valt, ook in deze rol creëert hij een perfecte spanningsboog. (...) Hoewel de
voorstelling verre van larmoyant wordt, snijdt het relaas over de Japanse wandaden door je ziel. In het metafoorrijke, en
fijnmazige proza van Brouwers zijn alle herinneringen met elkaar verbonden.”
Dirk Roofthooft speelt deze monoloog in het Nederlands, Frans, Engels en Spaans.
Bezonken rood, de Nederlandstalige versie, was de vorige jaren te zien in België en Nederland en werd geselecteerd voor het
Theaterfestival Vlaanderen 2005. Als Rouge décanté kende de voorstelling een succesvolle Franse première op het Festival
van Avignon 2006 en speelde in een aantal Franse theaters en op het Festival TransAmériques 2007 in Montréal (CA). De
Engelstalige versie Sunken Red was te zien op het Theater Spektakel van Zürich in 2005, in het Poolse Wroclaw (2009) en
in het legendarische Brooklyn Academy of Music in New York (2008). Rouge décanté en Sunken Red zetten hun succesvolle
tournee verder in Frankrijk, Italië en Turkije. Rojo reposado, de spaanstalige versie, werd met veel lof onthaald in Madrid en
maakt einde 2010 een tournee doorheen Spanje.
Enkele reacties uit de internationale pers:
Libération:
“Zonder gebrul of kalashnikovs krijgen we de vernieling van een leven door een enkele stem op scène (…) De immense
Dirk Roofthooft heeft een diep verankerde, kalme en boeiende présence.”
Le Monde:
“C’est fort, très fort!”
El Pais:
“Een prachtprestatie! Dit is een van de zeldzame theaterensceneringen waarbij het gefilmde beeld niet illustreert, niet
afleidt, en ook de acteur niet doet verdwijnen: integendeel het beeld versterkt hem, en smelt met hem samen.”
Bezonken rood
Jeroen Brouwers schreef Bezonken rood (1981) in de weken na de dood van zijn moeder. Het is een
van de meest aangrijpende rouwzangen van de Nederlandse literatuur. In 1943 werd de driejarige
Jeroen Brouwers samen met zijn zusje, moeder en grootmoeder opgesloten in het vrouwenkamp
Tjideng in het huidige Jakarta. Nadat de Japanners hun opmars in Azië begonnen waren, brachten
ze de Europese burgers onder in interneringskampen. Het leven in de Jappenkampen was zwaar.
Japanse bewakers mishandelden de burgers, er was vaak een groot tekort aan voedsel en de
bestaansonzekerheid was groot.
De schrijver vertelt hoe in het kamp de relatie tot zijn moeder voor de rest van zijn leven werd
beschadigd en hoe iedere nieuwe liefdesrelatie met een vrouw onder die last bezwijkt.
Bezonken rood is gebed, litanie, grafgedicht, afscheidsbrief, lofzang, vervloeking, wanhoopskreet,
zelfbeklag,… alles in één ontroerende, harde en poëtische vertelling.
Het boek werd naar het Frans vertaald (Rouge décanté) en kreeg in 1995 de Prix Fémina Etranger.
De Jappenkampen
Tijdens de Tweede Wereldoorlog in 1942 begon het Japanse bestuur in Nederlands-Indië met de
internering in kampen van Europese burgers. Er werden aparte kampen ingericht voor vrouwen
en kinderen en voor de mannen en grotere jongens. Het leven in de kampen, kortweg vaak
Jappenkampen genoemd, was zwaar. Japanse bewakers mishandelden de burgers, er was vaak
een groot tekort aan voedsel en de bestaansonzekerheid was groot.

Download Report