Nieuwe rivieren Wat is... Hoogwatergeul?

RUIMTE VOOR DE RIVIER
Wat is... Hoogwatergeul?
Ruimte voor
de Rivier
De rivier meer ruimte geven
kan op verschillende manieren.
Hier lees je meer over
‘hoogwatergeul’.
uimte voor de
Rivier bestaat
uit meer dan
30 verschillende
projecten. We werken langs
en aan de rivieren de IJssel,
Rijn, Lek, Nederrijn en Waal.
Rijkswaterstaat doet dit
samen met bewoners, water­
schappen, gemeentes en
provincies van die gebieden.
Ruimte voor de Rivier moet
het ­rivierengebied veiliger
maken, maar ook ruimte
geven aan natuur en r­ ecreatie.
Een hoogwatergeul is een door mensen
gemaakte rivier naast de bestaande
rivier. De hoogwatergeul kan worden
gegraven, maar kan ook ontstaan
doordat men naast de rivier twee
­dijken naast elkaar bouwt. Tussen
de twee dijken ontstaat dan de hoog­
watergeul. Bij heel hoog water kan
het water van de rivier ook in de
hoog­watergeul stromen.
Nieuwe rivieren
W
Nevengeul
at is het verschil tussen
een hoogwatergeul, een
bypass, een groene rivier
en een nevengeul?
In de hoogwatergeul staat bij een
normale waterstand geen water. Het
water kan alleen in de geul stromen als
men besluit de geul open te zetten, of
wanneer het water over een vaste drem­
pel loopt. Maar dat gebeurt heel zelden.
In de tussentijd wordt het land tussen
de ­dijken gebruikt als weiland of voor
akkerbouw.
Een bypass is het Engelse woord voor
hoogwatergeul. Het is hetzelfde als een
meestromende hoogwatergeul, waarbij
de hoogwatergeul stroomafwaarts weer
uitmondt in de hoofdrivier.
Een groene rivier is een strook weilan­
den naast de rivier met dijken erlangs.
Alleen bij heel hoogwater stroomt er
water doorheen. Soms moeten daarvoor
obstakels (dingen die in de weg staan)
verwijderd worden.
Een nevengeul is een extra rivier die
gegraven wordt in de uiterwaarden
langs de rivier. Er staat altijd een beetje
water in de nevengeul. Bij hoogwater
stroomt het water ook door de neven­
geul mee met de rivier.
R
Voor meer informatie:
www.ruimtevoorderivier.nl en
[email protected]
© Mei 2014
In welke provincie ligt
Veessen-Wapenveld?
Gelderland
atergeul V
w
g
ees
o
s
Ho
penveld
-Wa
en
RUIMTE VOOR DE RIVI
ER
IJSSELDELTA
KETELMEER
MARKERMEER
DIJKVERLEGGING
WESTENHOLTE
Kampen
Lelystad
HOOGWATERGEUL
VEESSEN-WAPENVELD
Amsterdam
UITERWAARDVERGRAVI
NG
BOLWERKSPLAS, WORP
EN
OSSENWAARD
DIJKVERBETERING
LEK / BETUWE / TIELEREN CULEMBORGERWAARD
Hilversum
Leiden
Amersfoort
UITERWAARDVERGRAVI
NG
BOSSENWAARD, PONTWA
ARD
EN HEERENWAARD
DIJKVERBETERING
LEK / ALBLASSERWAARD
EN VIJFHEERENLANDEN
OBSTAKELVERWIJDERIN
G
MACHINISTENSCHOOL ELST
Utrecht
A
UITERWAARDVERGRAVI
NG
MIDDELWAARD
Deventer
DIJKVERLEGGING
VOORSTERKLEI
Apeldoorn
Zutphen
UITERWAARDVERGRAVING
MEINERSWIJK
DIJKVERLEGGING
HONDSBROEKSCHE PLEIJ
RGA
T
STE
U
KIL
N
M IEU
ER W
W E
ED
E
DORDTSCHE
AMER
HE
GSC
BER
AS
MA
FACTSHEET HOOGWATERGEUL
WAAL
H
HOLLANDSCH
DIEP
UITERWAARDVERGRAVI
NG
AVELINGEN
UITERWAARDVERGRAVI
NG
ONTPOLDERING
MUNNIKENLAND
NOORDWAARD
KRIBVERLAGING
BENEDEN-WAAL
MERWEDE
SC
EN
D
ER
L
N
N
AA
N
PA
KA
OUDE MAAS
D
OR
NO
UITERWA
de inlaat ligt nog een brug zodat
Tussen de dijken
het land 550
meter
ls het water goed kan
ARDVERGRAVIBoven
Arnheis
m
NG
HUISSENSCHE WAARDEN
deRAVI
mensen
die wonen in het gebied
doorstromen is er minder Tiel tot 1500 meter breed en daar grazen
UITERWAARDVERG
NG
MILLINGERWAARD
tussen de IJssel en de geul, gewoon
koeien en schapen en er wordt land­
kans op overstroming.
KRIBVERLAGING
MIDDEN-WAAL
Nijmegen
Dordrecht
van de ene naar de andere kant kun­
bouw bedreven.
Door een hoogwatergeul
DIJKVERBETERING
OBSTAKELVERWIJDERIN
G
DIJK
STEU
SUIKERDAM / GENDTSE
TERUGLEGGING
RGAT /
nen reizen. Dit is ook het geval bij de
aan te leggen bij Veesen-Wapenveld,
WAARD
LENT
KRIBVERLAGING
LAND VAN ALTENA
KRIBVERLAGING
WAAL FORT ST. ANDRIES
uitlaat. Het duurt ongeveer vier uur
Als het water in de IJsselWAA
heel
hoog
kan bij hoogwater het water ook
door
LBOCHTEN
DIJKVERBETERING
’s-Hertogenbosch
NEDERRIJNboven
KADEVER
voordat de hoogwatergeul vol is. De
staat,
de
hoogwatergeul
stromen, waardoor
/ BETUWE /5,65m. +NAP, wordt de
LAGI
NG
TIELER- EN CULEMBORGER
ZUIDERKLIP
WAARD
RIVIERVERRUIMING
KAD
OVER
geul stroomt dan gewoon mee met
hoogwatergeul
gebruikt
door
het
neer­
deEVER
IJssel
meer
water
kan
verwerken.
DIEP
LAGING
SE POLDER
BIESBOSCH
de IJssel. Als het water in de IJssel
laten van de ‘inlaat’. Deze ‘inlaat’
DIJKVERBETERING DIJK
VERBETERING
AMER / DONGE
BERGSCHE MAAS /
weer is gedaald, wordt aan de ande­
bestaat
uit
een
dijk
met
kleppen.
Een
Hoe gaan
weLAND
dat
doen?
VAN ALTENA
re kant van de hoogwatergeul de
soort drempel dus. Als het water over
Naast de IJssel wordt een hoogwater­
uitlaat geopend. Dit is een dijk met
de kleppen stroomt worden de kleppen
geul aangelegd van wel acht kilometer
Eindhoven
een soort ‘deur’ er in.
neergelaten en stroomt het water vanuit
lang. Deze dijken gaan om de dorpen
de IJssel in de hoogwatergeul.
Veessen, Vorchten, Marle en Werven
heen.
Culemborg
BOV
EN-
RIJN
Het zal bijna nooit gebeuren dat er
water in de hoogwatergeul staat: gemid­
deld eens per 100 jaar ofwel ‘eens in
een mensenleven’. Gemiddeld wil niet
zeggen dat de IJssel pas over 100 jaar
zal overstromen. Dat kan ook volgende
week en het jaar daarop zijn en daarna
bijvoorbeeld 1000 jaar niet. Maar we
kunnen van tevoren nooit met zekerheid
zeggen wanneer het gebeurt.
Meer informatie
www.ruimtevoorderivier.nl/
veessen­wapenveld
DIJKVERLEGGING
CORTENOEVER
DIJKVERBETERING
NEDERRIJN / ARNHEMSE
EN VELPSEBROEK
Velp
NEDERRIJN
LEK
UITERWAARDVERGRAVI
NG
KEIZERS-, STOBBEN- EN
OLSTERWAARDEN
UITERWAARDVERGRAVI
NG
DOORWERTHSCHE WAA
RDEN
DIJKVERBETERING
NEDERRIJN /
GELDERSCHE
VALLEI
DIJKVERBETERING
LEK / LOPIKER- EN
KRIMPENERWAARD
Rotterdam
UITERWAARDVERGRAVI
NG
DE TOLLEWAARD
het klaar?
van Ruimte voor
de Rivier worden tussen 2012
en 2019 opgeleverd.
UITERWAARDVERGRAVI Wanneer is
NG
SCHELLER EN OLDENELE
R De projecten
BUITENWAARDEN
L
Almere
Wanneer is het project
gestart?
2012
SE
Haarlem
Zwolle
IJS
MAAS
VOORBEELD PROJECT
Facts
Wist je dat
de IJssel
125 km lang is
en een
aftakking is
van een andere
grote rivier:
de Rijn?
RUIMTE VOOR DE RIVIER