Jaarverslag 2013 - De Brede School Gouda

@
JAARVERSLAG 2013
Brede School Mentorproject - School’s cool Gouda
Laetitia Kuijpers en Maria Wassink
Februari 2014
Pagina |2
Alles wat je aandacht geeft, groeit
Colofon
Dit project is in 2013 mede mogelijk gemaakt met financiële bijdragen
van het Samenwerkingsverband Voortgezet Onderwijs MiddenHolland, de gemeente Gouda, de Brede School Gouda, de Stichting
Kinderpostzegels Nederland en de Stichting Vrienden van het Brede
School Mentorproject. Het drukken van het jaarverslag is mede
mogelijk gemaakt door Multicopy Gouda.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
Pagina |3
Inhoud
Voorwoord .......................................................................................... 4
1. Brugklassers kansen geven .......................................................... 6
2. Belang van mentoring.................................................................... 8
3. Nu 68 mentorkoppels in Gouda .................................................. 12
4. Voordracht vanuit basisscholen ................................................. 16
5. Mentoren geven aandacht en structuur ..................................... 21
6. Goede koppeling is belangrijk .................................................... 26
7. Naar de brugklas .......................................................................... 27
8. Positief resultaat: evaluatie ......................................................... 30
9. Plek in Gouda ............................................................................... 42
10. Landelijke inbedding.................................................................. 45
11. Op andere wijze actief................................................................ 46
12. Financiering ................................................................................ 49
13. Uitdagingen ................................................................................ 52
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
Pagina |4
Voorwoord
Het mentorproject
Het Brede School Mentorproject biedt leerlingen een steuntje in de rug
bij de overgang van groep 8 naar de brugklas. We bestaan inmiddels 7
jaar en hebben verdeeld over 7 lichtingen in totaal 182 leerlingen aan
een mentor gekoppeld. Het mentorproject past binnen de
pedagogische visie van de Brede School.
Positief benaderen
Positieve aandacht is het kernwoord binnen het mentorproject. De
thuismentor probeert daarmee de leerling op het goede spoor te
houden en schooluitval te voorkomen. Deze extra ondersteuning helpt
jongeren hun kwaliteiten meer te ontwikkelen. We hebben met dit
project in Gouda een aardige beweging op gang gebracht om
leerlingen met potentie betere kansen te geven bij hun
schoolloopbaan. En daarmee ook betere kansen op een baan. We
gaan in dit verslag nader in op de achtergronden van de leerlingen,
hun mentoren, de ondernomen activiteiten en de resultaten van de
begeleiding.
Mooie resultaten
Aan het eind van ieder mentoraat vragen we de mentorkoppels een
vragenlijst in te vullen zodat we het project kunnen evalueren. De
respons op deze evaluatieformulieren is hoog. Zo krijgen we goed
inzicht in de effecten van het project. De leerlingen in het project
scoren vergelijkbaar of zelfs beter dan de gemiddelde scholier in
Nederland, ondanks de risicofactoren waarvan bij deze leerlingen
sprake is. Ze krijgen meer zelfvertrouwen en zitten beter in hun vel op
school. De leerlingen in het project zijn tijdens hun mentoraat allemaal
overgegaan naar de 2e klas. De leerlingen van de eerste 3 lichtingen
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
Pagina |5
uit 2007 t/m 2009 hebben inmiddels eindexamen gedaan. Hiervan
heeft 87% het einddiploma gehaald. In dit jaarverslag gaan we nader
in op deze mooie resultaten?
Kroonappel Jeugd
Tijdens onze activiteiten is fantastisch
te zien hoe de diversiteit binnen het
mentorproject leidt tot mooie
ontmoetingen tussen verschillende
culturen in Gouda. Zo dragen de
thuismentoren een belangrijk steentje
bij aan een positieve beweging in de
stad. Ook de Goudse inwoners
ervaren dit zo: we kregen de meeste
publiekstemmen in de categorie
Jeugd. Daarmee zijn we gekozen tot
Kroonappel Jeugd van Gouda!
Mentorproject en Passend Onderwijs
Het mentorproject vormt als overgangsarrangement naar het
voortgezet onderwijs een preventief aanbod om afstroom van
leerlingen en voortijdig schoolverlaten te voorkomen. U leest hierover
meer in dit jaarverslag.
Uitbreiding naar Waddinxveen
In 2013 zijn de eerste stappen gezet naar uitbreiding van het
werkgebied naar Waddinxveen!
L a e t i t i a K u i j p e r s e n Ma r i a W a s s i n k
P r o j e c t l e i d i n g B r e d e S c h o o l Me n t o r p r o j e c t
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
Pagina |6
1. Brugklassers kansen geven
Het Brede School Mentorproject biedt leerlingen die dit nodig hebben
extra kansen voor een goede overgang van basisschool naar
middelbare school. Deze leerlingen krijgen een vrijwilliger als
thuismentor, die ongeveer anderhalf uur per week de leerling thuis
helpt met alles wat aan school en vrije tijd raakt. De basisscholen
dragen de kinderen voor. De bezoeken aan huis starten eind groep 8
en lopen door tot in de 2e klas van de middelbare school. Het project
wordt uitgevoerd als een van de activiteiten van de Brede School
Gouda.
Positieve beweging in Gouda
Het mentorschap biedt leerlingen de steun die zijn/haar ouders (nog)
niet kunnen bieden bij de overgang naar de middelbare school. Heel
belangrijk is dat thuismentoren de leerlingen op een positieve manier
benaderen met aandacht voor zijn of haar mogelijkheden en kansen.
Dit leidt tot meer positieve resultaten op school en daarmee meer
uitdaging en plezier op school. Gouda is een stad met een grote
diversiteit aan culturen die onderling niet veel met elkaar in contact
komen. Dat leidt soms tot onbegrip en (ernstige) overlast, veelal met
jongeren. Gouda is dan ook – net als ieder andere gemeente - gebaat
bij een positieve en preventieve insteek zoals het Brede School
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
Pagina |7
Mentorproject om problemen met jongeren en schooluitval tegen te
gaan.
Preventieve insteek
Bij leerlingen in het mentorproject is sprake van één of meer
risicofactoren. De leerlingen vallen daarmee onder de groep
overbelaste jongeren1. Hierbij heeft het wekelijkse bezoek aan huis
een grote meerwaarde, omdat meer inzicht ontstaat in de (dagelijkse)
problemen waar de leerlingen tegenaan lopen, waar de knelpunten
liggen in het contact tussen school en de ouders en op welke manier
dat contact bevorderd kan worden. Daarmee heeft het mentorproject
een preventieve werking. Het mentorproject selecteert leerlingen op
risicokenmerken en minder aan de hand van daadwerkelijke
problemen. Zo proberen we vanuit preventief oogpunt een positieve
bijdrage te leveren aan de schoolloopbaan en de toekomst van de
jongere, de omgeving positief te beïnvloeden en een steentje bij te
dragen aan een positieve sfeer in Gouda.
Meldcode
Sinds 1 juli 2013 is de Brede School en daarmee ook het Brede School
Mentorproject verplicht een meldcode voor huiselijk geweld en
kindermishandeling te gebruiken. Met behulp van de toolkit Meldcode
huiselijk geweld en kindermishandeling is een eerste versie in 2013
voor het mentorproject in Gouda2 ontwikkeld. In 2014 wordt de
meldcode in relatie tot het mentoraat (mentoren en projectleiding)
uitgewerkt en in gebruik genomen.
1
2
Kohnstammlezing 2008: Niemand houdt van ze…, door P. Winsemius c.s., Wetenschappelijke
raad voor het regeringsbeleid.
We hebben daarbij tevens gebruik gemaakt van het materiaal dat reeds door School’s cool
Breda was ontwikkeld.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
Pagina |8
2. Belang van mentoring
Voortijdig schoolverlaten
Voortijdig schoolverlaten (vsv) komt relatief vaak voor bij leerlingen uit
de lagere sociale milieus (laag opleidingsniveau ouders), leerlingen uit
eenoudergezinnen, leerlingen die met een achterstand naar het
voortgezet onderwijs gaan (lage Cito-eindscores), allochtone leerlingen
en leerlingen uit de grote steden. Als sprake is van een cumulatie van
deze factoren neemt de kans op vsv sterk toe3. Ook kinderen uit
gezinnen waarvan de ouders geen betaald werk hebben lopen een
groter risico op schooluitval. Binnen het voortgezet onderwijs komt vsv
voornamelijk voor in het vmbo en veel minder in havo en vwo. Binnen
het vmbo komt vsv het meest voor in het leerweg-ondersteunend
onderwijs (lwoo) en vooral op het laagste niveau, dat van de
basisberoepsgerichte leerweg4. Onderzoek van Traag5 toont aan dat
achterblijvende schoolprestaties in de brugklas de belangrijkste
risicofactor is van voortijdig schoolverlaten naast het gebrek aan
motivatie, de school niet leuk vinden en het behoren tot de lagere
sociaal economische klassen. Tevens blijkt uit haar onderzoek dat het
tonen van interesse door ouders in de schoolactiviteiten van het kind
een preventieve werking heeft op het voorkomen van schooluitval.
Voortijdig schoolverlaten in Gouda
Sinds 2005/2006 is landelijk extra inzet gepleegd op het verminderen
van voortijdig schoolverlaten. Het aantal vsv-ers neemt sinds die
periode dan ook gestaag af. In Gouda zijn naar verhouding meer
Zie voetnoot 2.
Vertrouwen in de school, over de uitval van “overbelaste” jongeren. Wetenschappelijke raad
voor het regeringsbeleid. Amsterdam University Press, Amsterdam 2009
5 Traag, T, Early school-leaving in the Netherlands. A multidisciplinary study of risk and protective
factors explaining early school-leaving, 2012
3
4
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
Pagina |9
vsv-ers6 (grafiek 1 en tabel 1). Het aantal vsv-ers neemt in Gouda ook
af, maar de daling is later, vanaf 2009/2010, ingezet.
Grafiek 1: Percentage vsv’ers Gouda tov landelijk
Tabel 1: Percentage nieuwe vsv-ers in Gouda t.o.v. landelijk
6
Ministerie van OCW, VSV-Verkenner
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 10
Effecten van mentoring
Het Nederlands Jeugdinstituut noemt mentoring als een van de
preventieve interventies om voortijdig schooluitval te voorkomen7. Uit
landelijk onderzoek8 blijkt dat mentoring leidt tot minder voortijdig
schooluitval op latere leeftijd9 en daarmee een betere kans op de
arbeidsmarkt10. Ook onderzoek in opdracht van het Oranje Fonds11
naar de effecten van mentoring toont aan dat jongeren die kampen
met problemen thuis of op school baat hebben bij mentoring. Een
thuismentor vergroot het zelfvertrouwen en de schoolvaardigheden
van de jongeren. Sociaal-emotionele ondersteuning leidt tot positieve
verandering in enerzijds zelfvertrouwen en anderzijds sociale
vaardigheden. Doelgerichte meer praktische ondersteuning is van
belang voor het bereiken van veranderingen op cognitief vlak. Het
onderzoek concludeert verder dat een goede match niet alleen
belangrijk is voor de leerling maar ook voor de thuismentor.
Thuismentoren die de jongere centraal stellen in hun begeleiding,
maar ook oog hebben voor hun eigen leeropbrengsten, zijn
succesvoller in het opbouwen van een vertrouwensband met de
jongere.
Effecten van School’s cool
Er is ook specifiek onderzoek gedaan naar de effecten van School’s
cool. Leerlingen krijgen door een thuismentoraat meer zelfvertrouwen
(48%), hebben meer vertrouwen in de toekomst (57%), hebben
verbeterde schoolcijfers (41%), ontmoeten nieuwe mensen in andere
NJI databank: wat werkt bij voortijdig schoolverlaten
Meer dan een steuntje in de rug. Succesfactoren van mentoring onderzocht, Movisie 2009.
9 Effecten van School`s cool op de middellange termijn, Sardes 2009.
10 Steeg, M. van der, en D. Webbink, 2006, Voortijdig schoolverlaten in Nederland: omvang,
beleid en resultaten, CPB Document 107, www.voortijdigschoolverlaten.nl
11 ISW, Instituut voor integratie en sociale weerbaarheid, Met mentoring naar de TOP!
Toekomst, Ontwikkeling en Perspectief, Evaluatie Stimuleringsprogramma
Mentorprojecten, Dr. Menno Vos, 2012
7
8
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 11
netwerken (50%) en hebben betere sociale vaardigheden (48%). Zo
blijkt uit onderzoek naar de effecten van School’s cool Amsterdam12.
Uit onderzoek naar de effecten van School’s cool Utrecht13 blijkt dat
leerlingen die meedoen aan School’s cool voor een groter deel op
hetzelfde onderwijsniveau blijven als waarop ze begonnen zijn (67%)
dan de controlegroep die niet meedoet aan School’s cool. Naar
verhouding volgen meer leerlingen een hoger onderwijsniveau dan de
controlegroep.
12
13
Effecten van School`s cool op de middellange termijn, Sardes 2009.
Noorda, J., Draaisma, A. en Dijk, A. van (2013), One small step for mentors, one giant step for
mentees. Effectevaluatie van mentorproject School’s cool Utrecht. Amsterdam, Noorda en Co
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 12
3. Nu 68 mentorkoppels in Gouda
Het mentorproject is gestart in 2007. Over de afgelopen 7 jaar hebben
we inmiddels 182 leerlingen begeleid bij de overgang van de
basisschool naar het voortgezet onderwijs (tabel 2). Het mentoraat
loopt ruim 1,5 jaar. Enkele cijfers over 2013:
-
In 2013 zijn 36 nieuwe mentorkoppels gestart.
-
Eind 2013 hebben 32 koppels hun mentoraat afgerond.
-
In 2013 waren dus in totaal 68 mentorkoppels actief (32 oud plus
36 nieuw).
Leerlingen
Met dit project bereiken we een diverse groep van jongeren over heel
Gouda (tabel 2). Van de deelnemers heeft 76% een niet-westerse
achtergrond14: 52% heeft een Marokkaanse achtergrond en 24% een
andere niet-westerse achtergrond. Van de deelnemers is 55% jongen
en 45% meisje. De meeste leerlingen wonen in Goverwelle (23%) en
Gouda Oost (21%).
14 Beide
ouders of een van de ouders geboren in niet-westers land
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 13
Tabel 2: Achtergrond leerlingen
Achtergrond
Aantal leerlingen 2007 t/m 2013
2013
Totaal
%15
Culturele achtergrond (1 of beide ouders)
Marokkaans
20
94
52
Ander niet W-E land16
8
43
24
Nederlands
8
42
23
Ander W-E land17
0
3
2
Totaal
36
182
100
Meisje/Jongen
Meisje
20
81
45
Jongen
16
101
55
Totaal
36
182
100
Verdeling over stad
Goverwelle
8
41
23
Gouda Oost
5
38
21
Bloemendaal
4
22
12
Plaswijck
8
18
10
Korte Akkeren
2
17
9
Gouda Noord
4
14
8
Kort Haarlem
0
13
7
Achterwillens
2
7
4
Binnenstad
3
5
3
Overig18
0
7
4
Totaal
36
182
100
Thuismentoren
Het afgelopen jaar hebben zich 30 nieuwe vrijwilligers aangemeld om
thuismentor te worden. Na een kennismakingsgesprek hebben we 24
nieuwe thuismentoren ingeschreven. De belangrijkste reden voor
vrijwilligers om zich aan te melden is dat ze jongeren een extra kans
willen geven op een goede schoolloopbaan en een positieve bijdrage
willen leveren aan de Goudse samenleving. Sommige vrijwilligers
vinden het prettig om dit in een afgebakende periode van bijna 2 jaar
Afgerond op gehele getallen.
Ander niet W-E land = Ander niet West-Europees land, te weten Afghanistan, Algerije, Angola,
Antillen, Burundi, China/Vietnam, Egypte, Ghana, Irak, Israël, Kosovo, Litouwen, Marokko,
Somalië, Suriname, Sri Lanka, Thailand en Turkije.
17 Ander W-E land= Ander West-Europees land, te weten België en Duitsland.
15
16
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 14
te kunnen doen. Andere vrijwilligers begeleiden na hun 1e leerling nog
een 2e, 3e of zelfs 4e leerling. Grafiek 2 geeft het aantal nieuwe
vrijwilligers weer dat zich per jaar als thuismentor heeft aangemeld
naast het aantal actieve thuismentoren per jaar. In de loop van de tijd
zijn enkele thuismentoren afgevallen vanwege verhuizing, een andere
baan, ziekte of privé-omstandigheden.
Grafiek 2: Aantal thuismentoren
De groep thuismentoren is zeer gevarieerd: de jongste thuismentor is
15 jaar19 en de oudste thuismentor is 81 jaar. Van de thuismentoren is
68% vrouw en 32% man. De meeste thuismentoren hebben werk (van
ambtenaar tot ondernemer). Sommige thuismentoren zoeken (ander)
werk en zien hun mentoraat als een goede mogelijkheid om ervaring
op te doen met coaching. Enkele thuismentoren kunnen niet meer
werken vanwege ziekte of een arbeidshandicap of zijn met pensioen.
Er zijn thuismentoren zonder kinderen, thuismentoren met jonge
kinderen of met kinderen die het huis al uit zijn. Het aantal
thuismentoren met een niet-westerse achtergrond neemt iets toe (nu
18
19
Waddinxveen, Moordrecht, Reeuwijk.
In principe gaan we uit van een minimale leeftijd van 18 jaar. Hiervan wijken we in specifieke
situaties af, mede bij maatschappelijke stages.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 15
5%). Thuismentoren komen uit bijna alle wijken in Gouda (tabel 3).
Enkele thuismentoren komen uit omringende gemeenten.
Tabel 3: Gegevens thuismentoren
Kenmerken
Aantal
Totaal
%20
Vrouw/Man
Vrouwen
123
68
Mannen
59
182
32
100
Bloemendaal
46
25
Goverwelle
25
14
Kort Haarlem
18
10
Binnenstad
19
10
Plaswijck
17
9
Gouda Noord
13
7
Korte Akkeren
11
6
Achterwillens
11
6
Nieuwe Park
6
3
Totaal
Verdeling over stad
Gouda Oost
Overig21
Totaal
20
21
3
2
14
8
182
100
Afgerond op ronde getallen.
Haastrecht, Moordrecht, Nieuwerkerk a/d IJssel, Oudewater, Reeuwijk, Rotterdam en
Waddinxveen.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 16
4. Voordracht vanuit basisscholen
De leerkrachten van groep 8 of de intern begeleiders van de
basisscholen dragen de leerlingen voor het project voor. Vanaf 2011
kunnen ook leerlingen uit het speciaal basisonderwijs aangemeld
worden. Het gaat daarbij om leerlingen, die met behulp van een
thuismentor in staat worden geacht om door te stromen naar het
voortgezet onderwijs minimaal op Vmbo-basis niveau.
Criteria voor selectie zijn moeite met leervaardigheden, gebrek aan
zelfvertrouwen of weinig weerbaar, taalachterstand,
gezinsomstandigheden en/of zwakke integratie in de Nederlandse
samenleving. De afgelopen jaren hebben ook Bureau Jeugdzorg, Stek,
Kwadraad en de GGD contact gezocht met het mentorproject om
leerlingen voor te dragen. Na aanmelding schrijft de projectleider de
leerling op school in met gebruik van een standaard vragenlijst. Bij dit
gesprek zijn naast de intern begeleider en/of de leerkracht ook de
ouder(s) en de leerling aanwezig. Vervolgens beoordeelt de
projectleider of de leerling in aanmerking komt voor het project. Daarna
zoekt de projectleider een thuismentor die bij deze specifieke leerling
past.
Reden van aanmelding
Bij de leerlingen die worden voorgedragen is vaak sprake van
meerdere risicofactoren (zie tabel 4). In de meeste gevallen noemen
de basisscholen een combinatie van de risicofactoren leren, thuis,
gedrag en straat. Het hebben van leerproblemen wordt het meest
genoemd als risicofactor. Daarbij kunnen de ouders om diverse
redenen onvoldoende begeleiding geven aan de betreffende
leerlingen. De ouders zien een extra ondersteuning van hun dochter of
zoon als een welkome aanvulling. Regelmatig wordt de thuissituatie en
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 17
iets minder vaak het gedrag van de leerling als risicofactor genoemd.
Voor een aantal leerlingen vormt de aantrekkingskracht van andere
kinderen op straat een probleem. Van de leerlingen in het project wordt
75% van de leerlingen tweetalig opgevoed. Bij een aanzienlijk deel
daarvan spreken de ouders thuis geen of gebrekkig Nederlands. Van
de leerlingen in het project heeft 6% dyslexie. Gemiddeld ligt dit
percentage in Nederland voor kinderen van deze leeftijd op 3,6%22.
Deze factoren kunnen mede oorzaak zijn voor de vaak grote
taalachterstand (1 tot 2 leerjaren), die veel leerlingen volgens opgave
van de basisscholen bij aanvang van het project hebben.
Thuismentoren merken regelmatig dat de leerlingen moeite hebben
met begrijpend lezen. Van de leerlingen in het project komt 18% uit
een eenoudergezin (vader of moeder overleden of geen contact (meer)
met vader of moeder. In 12% van de gezinnen hebben beide ouders
geen werk, hetgeen vaak gepaard gaat met een slechte financiële
situatie. Bij 13% van de leerlingen is sprake van aanvullende
professionele ondersteuning in het gezin of voor de leerling via onder
meer Bureau Jeugdzorg.
Nadruk mentoraat
De nadruk van het mentoraat moet volgens de basisscholen meestal
gericht zijn op het ondersteunen van leervaardigheden. Het
ondersteunen bij sociale vaardigheden (faalangst, te weinig
zelfvertrouwen, pestgedrag) wordt bij de helft van de leerlingen
genoemd. Bij een kleiner deel van de leerlingen wordt ook het helpen
bij de algemene ontwikkeling en/of het wegwijs maken bij het
Nederlandse onderwijssysteem als reden genoemd. Vaak gaat het om
een combinatie van vaardigheden.
22
Steunpunt Dyslexie
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 18
Tabel 4: Achtergrond leerlingen in project
Achtergrond leerling
Risicofactor
- leren
- thuis
- gedrag
- straat
- combinatie
Accent mentoraat
- leervaardigheden
- sociale vaardigheden
- algemene ontwikkeling
- wegwijs maken op school
Tweetalig opgevoed
Eenouder gezin
Geen van ouders werkt
Dyslexie
ADD of ADHD
Autisme
Andere hulp aanwezig in gezin24
Totaal t/m 201323
%
93
62
39
29
81
51
34
21
16
45
139
83
23
23
136
32
22
11
9
7
24
76
46
13
13
75
18
12
6
5
2
13
Deelname basisscholen
Vanaf 2008 zijn alle basisscholen in Gouda aangeschreven om
leerlingen voor te dragen. Inmiddels hebben 23 van de 28
basisscholen (inclusief speciaal onderwijs) in Gouda ervaring met het
mentorproject (tabel 5).
23
24
Totaal t/m 2013: 182
Professionele hulp als Jeugdzorg, Stek, maatschappelijk werk.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 19
Tabel 5: Aanmeldingen leerlingen vanuit basisscholen
Basisschool
Grondslag
25
Al Qalam
Casimir
De Bijenkorf
De Carrousel
De Kas
De Oostvogel
De Ridderslag
De Triangel
De Meander ISK27
Goejanverwelleschool
Goudakker29
Het Avontuur
Het Schateiland
Julianaschool
Kon. Wilhelminaschool
Livingstoneschool
Plaswijckschool
St. Aloysiusschool
’t Carillon
’t Palet30
Wereldwijs31
Westerschool
Weth. Luidensschool
Overig32
Totaal
Leerlingen uit het SBO
ISL
N-BZ
RK
BZ
OB
SBO
VS
IC
RK
PC
RK
SBO
OB
PC
PC
PC
PC
RK
RK
OB
OB
PC
OB
RK en OB
Aantal
2013
4
126
2
0
2
1
3
3
0
528
2
0
2
0
0
2
1
1
4
0
2
1
1
0
36
Totaal 2007
t/m 2013
19
2
10
5
6
4
9
5
1
31
6
1
7
1
3
5
10
3
10
24
11
1
4
4
182
RK = Rooms Katholiek, PC = Protestants Christelijk, ISL = Islamitisch, OB = Openbaar,
BZ = Bijzonder onderwijs, N-BZ = Neutraal Bijzonder onderwijs, REF = Reformatisch,
IC = Interconfessioneel, VS = Vrije School, SBO = Speciaal Basisonderwijs
26 Aanmelding via voortgezet onderwijs
27 ISK = Internationale Schakelklas
28 Plus 1 aanmelding via voortgezet onderwijs
29 Voorheen De Kindervriend
30 Aanmeldingen voor fusie HCA-‘t Palet. Na fusie geen aanmeldingen meer van ‘t Palet, maar
wel via het VO van leerlingen op ‘t Palet
31 Inclusief leerlingen van de voormalige Nieuw Burgvlietschool
32 De Venen Reeuwijk (OB): 1; St. Jozefschool Moordrecht (RK): 1
25
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 20
De vrijwillige thuismentoren van het Brede School Mentorproject
worden nadrukkelijk niet ingezet als professionals. In overleg met het
speciaal basisonderwijs (SBO) bieden we in enkele situaties een
thuismentor voor leerlingen op het SBO die uitstromen naar het
voortgezet onderwijs op minimaal Vmbo niveau. In 2013 is 1 leerling
vanuit het SBO aangemeld voor het mentorproject. Twee andere
leerlingen zijn in overleg met de school verwezen naar het
maatjesproject van MEE Midden-Holland33. Leerlingen van het SBO
die uitstromen naar het praktijkonderwijs kunnen in principe bij dit
maatjesproject terecht. Het maatjesproject richt zich op een bredere
leeftijdsgroep kinderen en niet specifiek op de overgang naar het
voortgezet onderwijs. Daar waar leerlingen qua niveau op het raakvlak
tussen beide projecten zitten, werken we samen en stemmen we af.
Leerlingen vanuit het VO
In 2013 zijn via het voortgezet onderwijs 2 leerlingen voor het project
aangemeld die al in de brugklas zaten. Soms zien leerling en ouders
de noodzaak van een mentoraat in groep 8 (nog) niet in, ondanks het
advies van de leerkracht. Soms is de verwachting bij het leerwegondersteunend onderwijs dat de extra begeleiding op school in de
kleinere groepen voldoende is. In de praktijk blijkt bij nader inzien een
steuntje in de rug met individuele aandacht voor de leerling in de
thuissituatie toch zinvol. Soms vindt een leerkracht in groep 8 een
thuismentor niet direct noodzakelijk terwijl in de brugklas dit toch heel
zinvol wordt geacht.
33
MEE biedt ondersteuning aan kinderen en volwassenen met een beperking.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 21
5. Mentoren geven aandacht en structuur
Inzet thuismentoren
Bij inschrijving van de thuismentoren letten we vooral op
persoonlijkheid: zijn de thuismentoren in staat zich te verplaatsen in de
leefwereld van brugklassers? Kan de thuismentor de positieve
aandacht en begeleiding bieden die deze jongeren nodig hebben?
De thuismentoren
-
helpen hun leerling zelfstandig huiswerk te maken
-
motiveren hun leerling voor schoolzaken
-
praten met hun leerling over school en situaties die zich daar
voordoen
-
praten met de ouders over hun rol bij schoolzaken van hun kind
-
bevorderen het contact tussen ouders en school
-
gaan zo nodig mee naar een ouderavond op school.
De begeleiding is dus nadrukkelijk breder dan het ondersteunen bij
leervaardigheden. Dit is overigens wel de belangrijkste reden voor
basisscholen om kinderen voor te dragen (zie H. 4). De begeleiding
door de thuismentor vindt bij de leerling thuis plaats. Hierdoor krijgen
de thuismentoren beter zicht op de gezinssituatie en problemen waar
leerlingen en ouders tegenaan lopen. Op deze manier vindt ook
makkelijker een gesprek plaats met ouders van leerlingen.
Training Basisvaardigheden
Ook dit jaar kregen nieuwe thuismentoren een basistraining van 2
avonden. De eerste avond stond in het teken van vertrouwen bouwen
en communicatie. De tweede avond ging over motiveren en activeren
en omgaan met weerstand. Er hebben 20 nieuwe thuismentoren
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 22
meegedaan aan de basistraining. Verder zijn er 40
intervisiebijeenkomsten geweest verdeeld over 8 groepen van 7 tot 9
thuismentoren per groep. Bij deze bijeenkomsten wisselen de
thuismentoren met de projectleider ervaringen uit en geven elkaar tips.
Voor de afscheidnemende thuismentoren is nog een bijeenkomst
geweest na afsluiting van hun mentoraat.
Themabijeenkomsten
Per jaar organiseren we 2 themabijeenkomsten waaraan alle
ingeschreven thuismentoren kunnen deelnemen. In 2013 ging het om:
1. Leren leren
Jeanine Kouijzer van Atelier het Schildpad ging in op de verschillende
manieren waarop mensen kunnen leren. Daarbij stond het
beelddenken centraal naast het tekstdenken. Ze noemde de
veelzeggende titel van het boek van Jeffrey Freed: Ik leer in beelden,
jij onderwijst in woorden. De thuismentoren deden een eenvoudige test
om na te gaan hoe het bij hen zelf zit. Het is belangrijk dat een
thuismentor ontdekt hoe zijn of haar leerling leert. Het heeft immers
geen zin om een leerling in de richting van je eigen denkwijze te sturen
als deze veel beter op een andere manier leert. Jeanine besteedde
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 23
ook aandacht aan observeren en liet de deelnemers ervaren hoeveel
je niet ziet. Ook het belang om structuur aan te brengen kwam aan
bod. Weten waar je aan toe bent, vindt immers iedereen prettig.
2. Anders denken
Heel veel spanning roepen we zelf op door onze manier van denken.
We maken ons druk over dingen die eigenlijk de moeite niet waard zijn
om ons druk over te maken. Of we maken ons druk over dingen die we
niet kunnen beïnvloeden en die we dus maar beter kunnen
accepteren. Een menselijke eigenschap die we ons in feite niet kunnen
veroorloven: spanning neemt energie en hoe meer spanning, hoe
hoger het energieverbruik. Marion van den Eijnden van “Ontspannen
naar draagkracht” liet de deelnemers oefenen aan de hand van eigen
voorbeelden om te beseffen dat we niet blij, boos, bang of verdrietig
zijn door een gebeurtenis maar door de gedachte die we over die
gebeurtenis hebben. Door anders over gebeurtenissen te denken,
kunnen we ons anders gaan voelen. De bijeenkomst bood een
kennismaking met de Rationele Emotieve Training (R.E.T.), een
handvat voor thuismentoren om te hanteren in situaties met leerlingen
die spanningen oproepen.
Workshop Toolkit Huiswerkbegeleiding
Marleen Esmeijer, vestigingsmanager bij Studiekring Gouda,
verzorgde voor ons kosteloos de workshop Toolkit
Huiswerkbegeleiding. Daarbij kregen de mentoren een eigen toolkit
met tips en trucs over planning, structuur, motivatie en discipline. Zo
kunnen zij hun brugklasser nog beter begeleiden bij alles wat aan
school raakt. Omdat Marleen zelf ook thuismentor is, kon zij goed
aansluiten op de situatie van de thuismentoren.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 24
Aanvullende cursus vanuit ID college
Het ROC ID College in Gouda heeft een cursus voor vrijwilligersorganisaties aangeboden. Tijdens deze cursus bestaande uit 5
avonden werd op verzoek van het Vrijwilligersinformatiepunt aandacht
besteed aan: de presentietheorie, motiverende gespreksvoering en de
verschillende culturen waarmee thuismentoren te maken hebben.
Vanuit het Brede School Mentorproject deden 2 thuismentoren mee.
De cursus is een welkome aanvulling op onze basistraining.
Ondersteunend materiaal
In 2010 hebben we met een financiële bijdrage van het Oranje Fonds
materiaal kunnen aanschaffen en ontwikkelen om thuismentoren te
faciliteren bij het begeleiden van hun leerling. Dit materiaal was ook in
2013 voor alle mentorkoppels beschikbaar:
1. Oefenprogramma's voor Nederlands.
Alle startende thuismentoren krijgen een oefenprogramma voor
Nederlands op een CD-rom. Samen met hun leerling kunnen ze op
verschillende niveaus oefenen met tekstbegrip en woordenschat.
2. Mentorwijzer
De digitale mentorwijzer biedt thuismentoren allerlei informatie die
handig is bij het begeleiden van hun leerling. Het gaat bijvoorbeeld
om informatie over studiebegeleiding, stoornissen en
aandoeningen, aanbod in Gouda op het gebied van professionele
hulpverlening, sport, huiswerkbegeleiding en
financieringsregelingen.
Looptijd en duur begeleiding thuismentoren
De meeste mentoraten duren ruim 1,5 jaar. Van de 142 mentoraten die
volledig zijn afgerond, is circa 10% voortijdig gestopt. Redenen voor
het voortijdig stoppen waren verschillend:
-
Onvoldoende steun vanuit ouders voor mentoraat (7);
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 25
-
Onvoldoende motivatie vanuit leerling voor mentoraat (6);
-
Verhuizing leerling naar andere woonplaats (4);
-
Leerling had voldoende aan een kortere ondersteuning en kan nu
goed zelfstandig verder (4);
-
Leerling had professionele hulp nodig. De problematiek was te
zwaar voor een vrijwillige thuismentor (2);
-
Mentor moest wegens omstandigheden stoppen en een nieuwe
mentor was niet meer wenselijk (2).
De meeste huisbezoeken vinden wekelijks plaats en duren gemiddeld
1,5 uur. Soms heeft een leerling voldoende aan 1 uur (beperkte
concentratieboog, meestal vmbo-lwoo leerlingen) of is 2 uur nodig
(meer tijd nodig voor huiswerk, meestal vmbo-t/havo/vwo leerlingen).
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 26
6. Goede koppeling is belangrijk
Een goede koppeling tussen gezin en thuismentor is belangrijk om een
mentoraat tot een goed einde te brengen. Hoe beter de thuismentor bij
de leerling past, des te groter de kans dat beiden hieruit voordeel en
voldoening halen. Dit blijkt ook uit landelijk onderzoek (zie H. 2). Op
basis van de gesprekken met leerlingen en hun ouders zoeken we een
geschikte thuismentor bij de leerling. Daarbij wordt zowel rekening
gehouden met eventuele voorkeuren van de leerling en ouders als van
de thuismentoren. Persoonlijkheid, bepaalde karaktereigenschappen
zoals het openstaan voor de leerling en ervaring van de thuismentoren
zijn hierbij leidend.
Bij de koppeling worden behalve de voorkeuren van alle betrokkenen
ook factoren meegewogen als leeftijd, geslacht, etniciteit,
persoonlijkheid, werkervaring en interessegebieden van de
thuismentor. Verder spelen ook praktische zaken een rol zoals de
reisafstand (het is handig als thuismentor en leerling niet te ver uit
elkaar wonen), tijd (sluiten de tijdschema’s van beiden zodanig op
elkaar aan dat ze wekelijks kunnen afspreken) en het aantal
beschikbare thuismentoren in relatie tot het aantal aangemelde
leerlingen. Alle aspecten meewegend vindt de koppeling uiteindelijk
voor het grootste deel plaats op basis van de ervaring die inmiddels is
opgedaan én het juiste gevoel bij de projectleiders.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 27
7. Naar de brugklas
De meeste leerlingen in het project (59%) hebben een Cito-score
tussen de 511 en 530 (tabel 7). Enkele leerlingen hebben een lagere
of een hogere score. Van de leerlingen doet 15% niet mee aan de
Cito-toets. Een enkele school kiest voor de NIO-toets in plaats van de
Cito-toets. Doorgaans doorlopen leerlingen de NIO-toets om te
beoordelen of ze in aanmerking komen voor een lwoo-indicatie.
Tabel 7: Citoscore leerlingen in het project
Citoscore
Geen cito
500 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
Totaal
34
Aantal
leerlingen in
2013
5
1
6
16
7
1
36
Totaal aantal
leerlingen t/m
2013
28
12
41
66
27
8
182
Afgerond op gehele getallen.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
%34
15
7
23
36
15
4
100
P a g i n a | 28
De gemiddelde Cito-score van leerlingen in het project is aanzienlijk
lager dan gemiddeld in Nederland (tabel 8).
Tabel 8: Gemiddelde citoscore project tov landelijk
Jaar
Gemiddelde
citoscore
project
Gemiddelde
landelijke
citoscore35
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
525,8
526,5
528,5
522,3
521,8
518,4
523,2
535.1
535,5
535.5
535.4
535.1
535.0
535.1
Het project bereikt leerlingen op alle niveaus (grafiek 3). De afgelopen
6 jaar ging circa 57% van de leerlingen in het mentorproject naar het
Vmbo-b/k, circa 31% naar Vmbo-t/Havo en 10% naar Havo/VWO.
Grafiek 3: Verdeling leerlingen over type voortgezet onderwijs
35
Cito-rapport: Terugblik en resultaten 2013
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 29
Leerlingen uit het project gaan naar vrijwel alle middelbare scholen in
Gouda (tabel 6 en grafiek 4). De meeste leerlingen gaan naar de
Vmbo-locatie van de Goudse Waarden. Circa 4% van de leerlingen
gaat naar scholen buiten Gouda.
Tabel 6: Aantal leerlingen op middelbare scholen
Middelbare scholen
2013
Goudse Waarden
De Meander
12
8
Totaal
2007 t/m
2013
64
33
%
GSG Leo Vroman
7
31
17
Antonius College
5
22
12
Wellant college
5
22
12
‘t Coornhert Gymnasium
0
3
2
Driestar
0
0
0
Overig36
0
7
4
Totaal
36
182
100
35
18
Grafiek 4: Verdeling leerlingen over middelbare scholen
36
Coenecoop College Boskoop en Waddinxveen, Tobiasschool Den Haag, de Piloot (cluster IV
school) Rotterdam
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 30
8. Positief resultaat: evaluatie
Na afloop van het mentoraat zijn alle leerlingen, hun ouders en
thuismentoren gevraagd een vragenlijst in te vullen over de
begeleiding. In 2013 hadden we een gemiddelde respons van 77%
(thuismentoren 97%, leerlingen 66% en ouders 69%). Uit deze goede
respons voor deze doelgroep blijkt de betrokkenheid van leerlingen,
ouders en thuismentoren bij dit project.
De reacties op de vragenlijsten in de eerste 6 lichtingen zijn zeer
positief. De meeste ouders en leerlingen vullen op de vragenlijsten in
dat het goed of beter gaat op de middelbare school dan op de
basisschool. Er is meer contact tussen ouders en school (vaker
aanwezig op ouderavonden). In bijna alle gevallen spelen
thuismentoren een rol bij oudergesprekken op school: voorbespreken
met leerling en ouders, meegaan en/of nabespreken met leerling en
ouders.
Goed resultaat overgang 2e klas
Tot nu toe gaan alle leerlingen die in het project meedoen over naar de
2e klas. Van de 139 leerlingen over de afgelopen vier jaren is 13% een
onderwijsniveau hoger gaan volgen dan waarop zij gestart zijn, 9%
volgt het hoogste niveau van het dakpanadvies37 van de basisschool,
ruim 69% zit op hetzelfde onderwijsniveau als waarop zij gestart zijn
en 9% volgt in de 2e klas een lager onderwijsniveau (tabel 9). Ondanks
de bijzondere achtergrond van de leerlingen scoren de leerlingen in
het project vergelijkbaar met of zelfs beter dan de gemiddelde scholier
in Nederland. Uit landelijke gegevens blijkt dat in het 3e leerjaar van
het voortgezet onderwijs gemiddeld 4% van de leerlingen boven het
37
Dakpanadvies is een gecombineerd advies van twee niveaus.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 31
onderwijsniveau zit waarop zij gestart zijn, 88% zit op hetzelfde niveau
en 7% zit onder dit niveau38.
Tabel 9: Schoolniveau in 2e klas voortgezet onderwijs
Aantal leerlingen
Niveau hoger
Niveau hoogste dakpanadvies
Niveau zelfde
Niveau lager
Overig40
Totaal aantal
Totaal
2007 t/m
2013
%
project
18
12
96
13
13
9
69
9
139
100
%
NL39
4
88
7
2
100
Goed resultaat eindexamenjaar
Van de leerlingen waarvan dit bekend is, heeft 87% van lichting 1 t/m 3
hun Vmbo-diploma gehaald. Dat is een mooi resultaat. Een enkeling is
gedoubleerd en heeft het eindexamen nog voor de boeg. De
Havo/VWO-leerlingen doen komend jaar hun eindexamen.
Voordelen mentoraat
De leerlingen gaven aan vooral geleerd te hebben van hun
thuismentor bij: het omgaan met moeilijke situaties, het maken van
huiswerk, het geloven in jezelf, het doorzetten, het praten over school
en het praten over wat je leuk vindt (zie grafiek 5). Als voordelen van
het hebben van een thuismentor noemden zij: iemand hebben om mee
te praten, meer zelfvertrouwen krijgen en het makkelijker met anderen
omgaan.
Studievoortgang in het voortgezet onderwijs
Studievoortgang in het voortgezet onderwijs, afgerond op ronde getallen
40 Gemengde op- en afstroom of overige doorstroom
38
39
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 32
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 33
Grafiek 5: Voordelen thuismentor voor leerlingen
Waardering voor mentoraat
Grafiek 6 geeft weer wat leerlingen invullen op een schaal van 1 tot 10
op de vraag hoe belangrijk de thuismentor voor hen was. Daarbij
gaven de leerlingen de volgende rapportcijfers:
-
hoe belangrijk was de thuismentor voor je? 8,3
-
hoe vond je het om een thuismentor te hebben? 8,9
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 34
Grafiek 6: Waardering leerlingen voor thuismentor
Grafiek 7 geeft weer wat ouders invullen op een schaal van 1 tot 10 op
de vraag hoe belangrijk de thuismentor voor hen was. Volgens de
meeste ouders gaat het heel goed of beter met hun zoon of dochter op
de middelbare school dan op de basisschool. Daarbij gaven de ouders
de volgende rapportcijfers:
-
hoe belangrijk was de thuismentor voor uw zoon of dochter? 8,9
-
hoe belangrijk was de thuismentor voor u? 8,4
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 35
Grafiek 7: Waardering ouders voor thuismentor
Van de leerlingen zou 90% en van de ouders zou 95% vrienden of
kennissen aanraden om met dit project mee te doen. Daaruit blijkt dat
zowel ouders als leerlingen de aanwezigheid van de thuismentor zeer
waarderen.
Belang mentoraat volgens thuismentoren
De thuismentoren geven aan dat hun mentorschap vooral zinvol was
bij het plannen van huiswerk, het maken van huiswerk en de
taalontwikkeling (zie grafiek 8). Daarnaast geven thuismentoren aan
dat hun begeleiding zinvol was bij het geven van persoonlijke
aandacht, interactie tussen thuismentor en leerling, emotionele en
praktische hulp en het stimuleren van een positief zelfbeeld. Als
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 36
succesfactoren van het mentorschap noemen de thuismentoren zowel
de persoonlijke aandacht, als het houden aan afspraken, als het
kennen van de thuissituatie.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 37
Grafiek 8: Belang mentoraat volgens thuismentoren
Successen mentoraten
Naast bovengenoemde resultaten zijn er ook andere successen
geweest. Hier een greep uit enkele voorbeelden waaruit blijkt dat de
leerlingen door het project in beweging gezet zijn dankzij de
inspanningen van de thuismentor. Daarmee zijn het successen voor
zowel de leerlingen als de thuismentoren.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 38
Mentoren aan het woord:
.
Ik kreeg mijn leerling
telkens weer aan het
oefenen met dingen
die ze moeilijk vond
en waar ze eigenlijk
niet aan wilde
werken.
Samen aan de talen
werken.
Mijn leerling is van
Vmbo b naar kader
gegaan en maakt zijn
Nederlands op Vmbo
t niveau
Mooi om een bang
faalangstig kind te
helpen de hobbels
van de overstap te
nemen en hem te
zien groeien bij het
meer regie nemen.
Structuur brengen in het huiswerk maken.
Mijn leerling inzicht
geven hoe je het
beste kan leren en je
huiswerk kan maken.
Mijn leerling leren dat
je als je iets niet snapt
je naar de leraar toe
kunt om uitleg te
vragen.
Ik was voor mijn
leerling een rustpunt
in de hectische en
emotionele situatie
binnen het gezin.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
Het opbouwen van
een vertrouwensband
met mijn leerling
zodat hij zich durft te
uiten.
P a g i n a | 39
Leerlingen aan het woord:
Voor een probleem met
mijn huiswerk kon ik altijd
bij mijn mentor terecht.
Mijn mentor kon saaie
dingen leuk en gezellig
maken.
Ik vond het fijn om te
leren plannen, want dat
vind ik heel erg lastig!
Leren hoe ik het beste
kon leren.
Mijn mentor hielp me met
wiskunde en soms deden
we een spelletje
Nu weet ik hoe ik dingen
moet oplossen als ik iets
niet begrijp.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 40
Effecten van mentoring
In 2013 zijn 4 studenten van de Pabo in Gouda afgestudeerd met een
afstudeeronderzoek naar de effectiviteitsfactoren van mentoring. Zij
hebben literatuuronderzoek gedaan en hun bevindingen uit de
literatuur gekoppeld aan de effectiviteitsfactoren zoals thuismentoren
en leerlingen in Gouda dat ervaren. Zij hebben een aantal
thuismentoren en leerlingen geïnterviewd en vragenlijsten uitgezet
onder mentoren en leerlingen. Conclusie van het onderzoek is dat het
doel van mentoring om leerlingen te leren zelfstandig hun huiswerk te
maken het meest effectief is. Bovendien blijkt dat in de perceptie van
de leerling het leren plannen een belangrijk effect van het mentoraat is.
Meer contact tussen culturen in Gouda
Het bezoek aan huis leidt er toe dat er meer contact ontstaat tussen de
verschillende culturen in Gouda. Dit heeft een positieve invloed op
verdere integratie van allochtone gezinnen in Gouda. We merken dat
het helpen van deze leerlingen bij hun schoolzaken niet alleen
bijdraagt aan het beter functioneren op school. De positieve aandacht
van de thuismentor voor wat ze motiveert, voor wat ze nodig hebben
en voor wat ze in zich hebben, lijkt ook een gunstige invloed te hebben
op het gedrag van deze leerlingen.
Veel allochtone gezinnen krijgen zelden of nooit mensen van
autochtone afkomst over de vloer (en andersom). We zien dat dit
project leidt tot meer ontmoeting tussen verschillende
bevolkingsgroepen in Gouda. Om die reden nodigen we ook jaarlijks
de ouders van de leerlingen uit om aanwezig te zijn bij de
winteractiviteit. Meerdere thuismentoren blijven na afloop van hun
mentoraat contact houden met hun oud-leerling of het gezin.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 41
Effecten in relatie tot landelijke onderzoeksresultaten
De resultaten uit de evaluatie van het mentorproject komen overeen
met de landelijke onderzoeksresultaten beschreven in hoofdstuk 2.
Onze conclusie op basis van deze evaluatie is dan ook dat de
thuismentoren in alle opzichten een zinvolle bijdrage leveren aan de
overgang van hun leerling van basisschool naar middelbare school.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 42
9. Plek in Gouda
Het project staat inmiddels goed op de kaart. De bewoners van Gouda
kozen het mentorproject in 2013 als mooiste sociaal initiatief in de
categorie jeugd. Wij mogen ons nu Kroonappel jeugd van Gouda
noemen!
Netwerken
We vinden het belangrijk dat we vanuit het mentorproject goed contact
houden met de scholen en dat het project goed is ingebed in de
Goudse samenleving. Ook in 2013 is actief contact gezocht met
diverse organisaties in Gouda om te zorgen voor goede afstemming en
een (nog) betere bekendheid om de samenwerking rond de
mentoraten goed te stroomlijnen. Opnieuw hadden we contact met de
intern begeleiders van basisscholen, de locatieleiders en
brugklascoördinatoren van middelbare scholen. Afstemming in de
samenwerking staat hier als onderwerp centraal.
We hebben in 2013 nader kennis gemaakt met het Coördinatie Team
Voortijdig Schoolverlaten en afspraken gemaakt om waar nodig
contact met elkaar te zoeken. We hebben ook een
afstemmingsoverleg met Bureau Jeugdzorg gehad rond leerlingen die
zowel bij het mentorproject als bij Bureau Jeugdzorg bekend zijn.
Stichting Meedoen Gouda biedt hulp aan gezinnen waar kinderen
vanwege financiële problemen niet mee kunnen doen aan sportclubs,
muziekles of niet de benodigde schoolspullen kunnen kopen.
Thuismentoren wijzen de ouders van hun leerling op deze Stichting als
er zich problemen op dit gebied voordoen.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 43
Via het mentorproject werd mede geworven voor leerlingen van de
Zomeracademie die de Brede School in de zomer organiseert voor
aankomende brugklassers.
Deals maatschappelijke beursvloer
In 2013 plukten we de vruchten van de tweede maatschappelijke
beursvloer die het Vrijwilligersinformatiepunt van de gemeente Gouda
in november 2012 organiseerde. We ruilden voor de tweede maal met
gesloten beurzen verschillende diensten met maatschappelijke
organisaties en bedrijven uit. We concretiseerden dit jaar de deals met
de Gemeente Gouda, Rabobank Gouwestreek, Claassen Moolenbeek
& Partners, Zeller klusbedrijf, Pachitang Chuan, Ontspanning naar
draagkracht, de Ruiterclub Bloemendaal en de Meander.
Platform Sociaal Mentoraten
Het Brede School Mentorproject Gouda neemt deel aan het Platform
Sociaal Mentoraten. Dit is een overleg van organisaties die allen
vrijwilligers als maatjes, mentoren, coaches etc. inzetten voor diverse
doeleinden. Het platform is ontstaan vanuit de behoefte om bekend te
zijn met ieders aanbod en onderlinge uitwisseling en afstemming. Doel
van het platform is om gebruik te maken van elkaars kennis en
faciliteiten vooralsnog door middel van het uitruilen van elkaars
diensten. Het platform heeft een netwerkfunctie.
Publiciteit
Het project laat regelmatig van zich horen:
-
via de bedrijfspagina op facebook brengen we activiteiten van het
mentorproject onder een breder publiek onder de aandacht:
http://www.facebook.com/BredeSchoolMentorproject
-
via het twitteraccount @bsmentorproject twitteren we volop
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 44
-
we hebben diverse interviews gegeven (Gouwestad TV, RTV West
en Gouwestad Radio) en er zijn diverse krantenberichten in de
Goudse media verschenen
www.bredeschoolgouda.nl/mentorproject;
-
we hebben 2 nieuwsbrieven in 2013 uitgebracht (idem);
-
het project heeft in maart en november 2013 weer meegedaan aan
de landelijke wervingscampagne voor maatjes van het Oranje
Fonds www.ikwordmaatje.nl;
-
er zijn berichten verschenen in nieuwsbrieven van basisscholen en
middelbare scholen en in nieuwsbrieven en op websites van
wijkteams;
-
diverse wijkteams in Gouda hebben oproepen voor thuismentoren
geplaatst op hun intranet of website;
-
foldermateriaal is breed verspreid in Gouda.
Het mentorproject nam in 2013 deel aan de Toekomstdag die
georganiseerd was door het VrijwilligersInformatiePunt. De dag richtte
zich vooral op werkzoekenden. Vrijwilligerswerk kan voor
werkzoekenden een middel zijn om ervaring op te doen, hun
curriculum vitae aan te vullen en hun netwerk te vergroten.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 45
10. Landelijke inbedding
Het Brede School Mentorproject werkt volgens de werkwijze van
School's cool. Amsterdam was de eerste stad waar School's cool van
start ging. Gouda volgde als derde stad. Inmiddels zijn er in het hele
land 15 organisaties van School’s cool actief met gezamenlijk ruim
1000 mentorkoppels per jaar. Bovendien staan er op diverse plaatsen
nieuwe vestigingen op stapel. Sinds maart 2012 bestaat de landelijke
Stichting School’s cool Nederland waar alle vestigingen aan verbonden
zijn. Gezamenlijk bundelen we de krachten om de resultaten van
School’s cool zichtbaar te maken en te bewerkstellingen dat leerlingen
die de overstap maken naar het voortgezet onderwijs kunnen blijven
profiteren van de inzet van thuismentoren. We zijn vanuit Gouda actief
betrokken bij het landelijk platform van Stichting School’s cool
Nederland.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 46
11. Op andere wijze actief
Naast de mentoraten zijn we ook op andere wijze actief binnen en met
het mentorproject. Deze extra activiteiten bieden de leerlingen de
mogelijkheid hun blik te verruimen. Dit kan hen stimuleren bij hun
schoolopleiding. De leerlingen maken op deze wijze kennis met een
bredere leefwereld dan ze doorgaans gewend zijn. En leerlingen en
thuismentoren komen zo onderling met elkaar in contact.
Winterhappening
In 2013 vonden de voorbereidingen plaats voor de winterhappening op
woensdag 15 januari 2014, deze keer voor de 6e en 7e lichting bij het
ROC ID college Gouda. Tijdens deze avond namen we afscheid van
alle koppels van de 6e lichting. Daarvan zitten de leerlingen inmiddels
in de 2e klas. De koppels konden kiezen uit workshops: Koken met
Hetty Bos en Corrie Lammers, Beauty met Roxanne Janssen, Nail Art
met Eva Bartels, Maken van een kunstwerk door Alex Zeller, Djembe
met Albert Kluivert van KunstpuntGouda en Handboogschieten bij de
H.S.V. Gravin Jacoba van Beieren. We hebben daarna samen een
voortreffelijke maaltijd gegeten die tijdens de kookworkshop was
klaargemaakt. Rosalie Rutgers, een van de leerlingen die afscheid
nam, liet het publiek genieten van haar prachtige vioolspel.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 47
Ook deze winterhappening vereerde onze nieuwe burgemeester Milo
Schoenmaker ons met een bezoek. Hij deelde voor de tweede maal
certificaten uit aan de afscheidnemende koppels. Jan Hoogendoorn,
directeur van de Meander, hing alle leerlingen en thuismentoren twee
muntjes om voor een bolletje ijsje. Opnieuw waren ook veel ouders
aanwezig bij het officiële gedeelte. Aan het eind kreeg iedereen een
nieuwsbrief mee en een muntje voor een bolletje ijs.
Ruiterclub Bloemendaal
In het voorjaar werd een deal op de maatschappelijke beursvloer met
de Ruiterclub Bloemendaal gerealiseerd. Een aantal mentorkoppels
kreeg een kijkje achter de schermen van de manege en voor de
leerlingen was er paardrijles. Een spannende activiteit die zeer
geslaagd was mede dankzij de gastvrijheid van de Ruiterclub
Bloemendaal.
Avondvaartocht
Op een prachtige zomeravond in juni maakten we, dankzij de
Watersnip, een avondvaartocht over de Reeuwijkse plassen met een
groot aantal mentorkoppels. We konden niet alleen varen, maar
kregen ook uitleg over het ontstaan van de Reeuwijkse plassen en het
turf steken. Een zeer succesvolle activiteit mede dankzij de prima
weersomstandigheden. Een aantal leerlingen nam zelfs een duik in het
water.
Zomeractiviteit
De zomerhappening vond dit jaar plaats bij de Jeu de Boules
Vereniging Gouda in Goverwelle. Er waren ruim 40 mentorkoppels
aanwezig. Zij kregen eerst instructie en konden vervolgens met elkaar
Jeu de Boules spelen. Ook verzorgde Jan Harteveld van Pachitang
Chuan Gouda een les met een combinatie van kung fu en Tai Chi. Het
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 48
mooie weer maakte de dag een gezamenlijke lunch en een ijsje na
afloop compleet.
Vrijwilligersfeest in de Sint Jan
Ook dit jaar kreeg een aantal van onze vrijwilligers een toegangskaart
voor het vrijwilligersfeest in de Sint Jan. De vrijwilligers in Gouda
werden onthaald met de “kers op de taart”.
Maatschappelijke stage
In 2013 is voor de tweede keer een leerling van ’t Coornhert gestart
met de begeleiding van een leerling in het kader van haar
maatschappelijke stage. De leerling zat al in de brugklas en was in
groep 8 niet aangemeld bij het mentorproject, terwijl een steuntje in de
rug hard nodig was. De maatschappelijke stage duurt ongeveer 3
maanden. Hoewel maatschappelijke stages niet tot de taken van het
Brede School Mentorproject behoren, zien we in deze eerste
ervaringen wel een duidelijke meerwaarde.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 49
12. Financiering
Inkomsten
In 2013 zorgden het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs
Midden Holland & Rijnstreek (31%), de Gemeente Gouda (28%),
Stichting Kinderpostzegels Nederland (15%), de Brede School Gouda
(14%) en de Stichting Vrienden van het Brede School Mentorproject
(12%) voor de financiering van het mentorproject (grafiek 10). Dit
leverde in totaal € 89.502 aan inkomsten op. Daarnaast ondersteunen
particulieren en organisaties ons op verschillende manieren.
Grafiek 10: Financiële bijdragen partners
Uitgaven
De kosten van het project bedroegen in 2013 in totaal € 89.502. Een
nadere toelichting op de uitgaven is opgenomen in de financiële
verantwoording.
Stichting Vrienden Brede School Mentorproject
De Stichting Vrienden van het Brede School Mentorproject (SVBSM)
heeft als doel het werven van extra fondsen en financiële
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 50
ondersteuning van het Brede School Mentorproject. De stichting is
door de belastingdienst aangewezen als Algemeen Nut Beogende
Instelling (ANBI). Het bestuur van de stichting bestond in 2013 uit Jan
de Wild vanuit de Brede School (voorzitter), Eleonore Karman
(secretaris), Sjaak Kuijer (penningmeester) en Ben Peters vanuit
Mozaïek Wonen (bestuurslid). De functie penningmeester is sinds eind
2013 vacant. In 2013 heeft de SVBSM €10.822 bijgedragen aan de
Brede School voor uitvoering van het mentorproject. De SVBSM heeft
in 2013 van diverse kanten hulp en bijdragen ontvangen voor extra
mentorkoppels en activiteiten voor dit project (grafiek 11).
Grafiek 11: Financiële bijdragen aan SVBSM in 2013
Workshop Crowdfunding
De vriendenstichting is op allerlei wijzen op zoek naar het genereren
van extra financiële middelen. In dit kader namen de projectleiders
deel aan de workshop Crowdfunding die het VrijwilligersInformatiePunt
organiseerde. In 2014 onderzoeken we of Crowdfunding een wijze van
financiering is om extra activiteiten zoals bijvoorbeeld de
zomeractiviteit te realiseren.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 51
Workshop Fondsenwerving Rabobank
In 2013 concretiseerde de Rabobank de deal van de maatschappelijke
beursvloer voor een workshop fondsenwerving. Jan Rutten,
fondsenwerver, deed de nodige tips aan de hand. Er was ook ruime
gelegenheid voor de deelnemers om onderling ervaringen uit te
wisselen.
Bijdragen aan de Winterhappening 2013 in natura

Albert Heijn Lekkenburg leverde de frisdrank en iets lekkers bij
binnenkomst.
Bijdragen in natura overig

Basisschool de Goejanverwelleschool stelde ruimte beschikbaar
voor intervisiebijeenkomsten.

7-Days - weekkrant voor jong Nederland - verstrekte
abonnementen voor een half jaar voor alle brugklassers.

MultiCopy verzorgde met korting het drukwerk voor onze
nieuwsbrief en het materiaal voor de Beursvloer;

uitgeverij Panta Rhei heeft alle nieuwe thuismentoren met korting
voorzien van het boekje ‘Zo is leren leuk’.

Marktkoopman Hassan leverde het fruit voor de zomerhappening.
Bijdragen in natura in aanloop naar de Winterhappening 2014

Het ROC ID college stelde het schoolgebouw beschikbaar en
heeft met personeel bijzonder gastvrij geholpen.

Albert Heijn Lekkenburg leverde het drinken en iets lekkers voor
bij binnenkomst bij de koffie en thee.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 52
13. Uitdagingen
Voor het komende jaar hebben we enkele uitdagingen om het project
nog steviger neer te zetten:
Werven van jonge thuismentoren
We hebben een grote diversiteit aan thuismentoren. Dat willen we
graag zo houden. Maar we zijn wel op zoek naar meer thuismentoren
in de leeftijd tussen 18 en 40 jaar omdat zij wat leeftijd betreft dichter
bij onze leerlingen zitten. Daarom heeft in 2013 een student
communicatie met specialisatie Digitale Media aan de Hogeschool
Rotterdam een afstudeeropdracht uitgevoerd om na te gaan hoe we
deze groep beter kunnen bereiken om thuismentor te worden. We
hopen in 2014 met een aantal aanbevelingen aan de slag te gaan.
Uitbreiding werkgebied
Scholen in de randgemeentes weten het mentorproject inmiddels ook
te vinden. Tot nog toe proberen we aan de vraag tegemoet te komen
door deze leerlingen te koppelen aan een thuismentor die in de buurt
van de aangemelde leerling woont. Uiteraard staat voorop dat er
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 53
sprake moet zijn van een match tussen beiden. Vanwege het aantal
aanmeldingen uit Gouda dat boven ons streefgetal ligt, was het in
2013 niet mogelijk zijn ook leerlingen uit de randgemeenten te
koppelen aan een thuismentor. In 2013 hebben we de mogelijkheden
onderzocht om onze activiteiten uit te breiden naar de randgemeenten
van Gouda. In Waddinxveen zijn de voorwaarden gecreëerd om de
eerste lichting leerlingen en thuismentoren in 2014 te starten. Het
Coenecoopcollege gaat hierin een actieve rol spelen.
Bedrijven
Ieder jaar is het opnieuw de kunst om de financiering rond te krijgen en
te voorzien in de toenemende behoefte van leerlingen aan een
thuismentor. De uitdaging blijft om meer bedrijven te interesseren voor
het mentorproject en onze leerlingen die hun toekomstige werknemers
zijn. In 2014 gaan we de bedrijven actief benaderen om werknemers
de mogelijkheid te geven thuismentor te worden. Daarnaast gaan we
de mogelijkheden onderzoek om activiteiten te verwezenlijken met
behulp van crowdfunding.
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 54
Ter afsluiting
Ook in 2013 leverde het project een waardevolle bijdrage aan de
Goudse samenleving. Het mentorproject heeft een plaats veroverd
binnen Gouda. Driekwart van de basisscholen doet inmiddels mee.
Maar het allerbelangrijkste is dat we de kinderen die dit nodig hebben
en hun ouders weten te bereiken. De zekerheid dat er iemand voor
hen is, bij wie ze met vragen of problemen terecht kunnen, die ze
kunnen vertrouwen en bij wie ze zichzelf kunnen zijn werkt bij deze
leerlingen bevorderlijk voor de sociaal-emotionele ontwikkeling en hun
schoolprestaties.
Leerlingen geven zelf aan door het mentorproject meer zelfvertrouwen
gekregen te hebben en meer vertrouwen in de toekomst. Deze
kinderen krijgen hierdoor mogelijkheden aangereikt om hun kwaliteiten
te ontdekken en beter te ontwikkelen waardoor de kans op een goede
schoolloopbaan toeneemt. Kern van het mentorproject is aandacht
voor elkaar en voor de ander. Het project leidt daarmee ook tot mooie
ontmoetingen tussen verschillende culturen in Gouda.
Met deze aandacht en daarmee gepaard gaande betrokkenheid
denken we een actieve bijdrage te leveren aan een positief leefklimaat
in Gouda. We zijn dan ook met recht trots op de mooie bekroning in
2013 tot Kroonappel Jeugd in Gouda!
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 55
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013
P a g i n a | 56
Het Brede School Mentorproject
Dit project biedt aankomende brugklassers die dit nodig hebben een steuntje in
de rug bij de overstap van basisschool naar middelbare school. Wij zorgen voor
vrijwilligers die als thuismentor een brugklasser helpt met schoolzaken. Dit
project is in 2013 mede mogelijk gemaakt met bijdragen van het RIS Voortgezet
Onderwijs Midden-Holland & Rijnstreek, de gemeente Gouda, de Brede School
Gouda, de Stichting Kinderpostzegels Nederland en de Stichting Vrienden van
het Brede School Mentorproject. Daarnaast ondersteunen particulieren en
organisaties ons op diverse manieren. We werken volgens de School’s cool
methode.
Thuismentoren:
o helpen hun leerling zelfstandig huiswerk te maken
o motiveren hun leerling voor schoolzaken
o praten met hun leerling over school en situaties die zich daar voordoen
o praten met de ouders over hun rol bij schoolzaken van hun kind
o bevorderen het contact tussen ouders en school
o gaan zo nodig mee naar een ouderavond op school
Meer informatie over dit project op www.bredeschoolgouda.nl/mentorproject.
Volg ons via twitter: https://twitter.com/BSmentorproject.
Facebookpagina: http://www.facebook.com/BredeSchoolMentorproject
Laetitia Kuijpers
06 - 12779306
mail: [email protected]
Maria Wassink
06 - 18072623
mail: [email protected]
Brede School Mentorproject - Jaarverslag 2013

Download Report