Digitalisering hypotheekproces blijft uitdagend

Interview
Dorine van Basten
Directeur HDN
Het Hypotheken Data Netwerk (HDN) bestaat
op de kop af twintig jaar. Directeur Dorine van
Basten blikt terug én vooruit.
Digitalisering
“Ik werkte in 1994
nog als hypotheekadviseur”
H
DN is inmiddels gemeengoed in het
overgrote deel van de hypotheekketen in
Nederland. Hoe anders was dit twintig
jaar geleden toen post en fax nog de enige
manieren waren voor adviseurs en aanbieders om te communiceren tijdens het
aanvraagproces. Vijf hypotheekverstrekkers namen toen het initiatief tot het oprichten van de coöperatieve vereniging HDN, met als doel te komen tot elektronische
communicatie volgens uniforme standaarden. Dorine van Basten is sinds drie jaar directeur van HDN, maar was twintig jaar
geleden toevalligerwijze ook betrokken bij het prille begin van
het datanetwerk. “Ik werkte in 1994 nog als hypotheekadviseur
bij een vestiging van Huis & Hypotheek. We waren een van de
eersten die een digitaal hypotheekaanvraagformulier via HDN
opstuurden. Dat ging nog via zo’n ouderwets inbelmodem.”
Glimlachend: “En vervolgens maar hopen dat het aankwam bij
de ontvanger. Je kreeg toen namelijk nog geen ontvangstbevestiging. In het begin belden we na het versturen daarom voor de
zekerheid altijd even met de aanbieder. Vanaf het begin zagen
we ook de voordelen: de snelheid, het minimaliseren van fouten
en het verlagen van de bedrijfskosten.”
Ontwikkelingen
Hypotheekofferte zonder
voorbehouden
44 InF inan ce.nl
In de daaropvolgende jaren groeide HDN langzaam, maar
gestaag. In de jaren 2007 en 2012 vonden vooral belangrijke
ontwikkelingen plaats: HDN werd ook geschikt gemaakt voor
hypotheek-gerelateerde producten, zoals levensverzekeringen
en kredieten. Naast de digitale aanvraagformulieren konden
ook dossierstukken worden verstuurd. Ook het aantal leden en
gebruikers maakte in die jaren een flinke groei door. De financiële crisis zorgde wel voor een terugval in de ledenaantallen,
omdat men zich toen terugtrok uit de Nederlandse hypotheekmarkt. Daarentegen heeft de financiële crisis, door de druk op
procesefficiëntie en kostenverlaging,
voor het overall berichtgebruik door
de overgebleven leden en gebruikers,
HDN ook de wind in de zeilen gezet.
Momenteel kent de vereniging 28
leden, bestaande uit hypotheekverstrekkers en aanbieders van levensverzekeringen en kredieten. Daaronder
bevindt zich onder andere de nieuwe
aanbieder Tellius. Een aantal andere
partijen, waaronder Crédit Agricole
Consumer Finance Nederland B.V.,
loopt zich warm om nog dit jaar lid
te worden. Van Basten verwacht 2014
af te sluiten met 32 leden. Onder de
overige gebruikers bevinden zich
inmiddels 28 serviceorganisaties en
IT-leveranciers en ongeveer 3.800
intermediairs. “Eigenlijk is er geen
enkele adviseur in Nederland meer
die nu nog papier gebruikt voor de
hypotheekaanvraag. HDN registreert
nu circa 75% van alle hypotheekofferte-aanvragen in Nederland. Voor
het grootste gedeelte komt dit doordat
we één belangrijke aanbieder missen:
de Rabobank. Dochterbedrijf Obvion
is wel lid, omdat het de intermediaire
distributie binnen de Rabo Groep voor
zijn rekening nemen.”
Zelfwerkzaam
HDN begon als ondersteuning in de
communicatie tussen adviseur en aan-
hypotheekproces blijft
uitdagend
bieder. Dorine van Basten verwacht
dat ook de consument in de nabije
toekomst meer en meer een rol gaat
spelen in dit proces. “Sinds het provisieverbod beseffen adviseurs dat hun
toegevoegde waarde echt in de adviesrol ligt. Het invullen van persoonlijke
gegevens van de klant hoort daar lang
niet altijd bij. Consumenten krijgen
meer interesse om zelfwerkzaam te
zijn, zeker als ze daarmee de adviesrekening omlaag kunnen brengen.
Uiteraard geldt dit niet voor alle consumenten; sommige mensen blijven
het prettig vinden als hun adviseur
hen al het werk uit handen neemt. Als
adviseur moet je dus verschillende
bedieningsconcepten hebben klaarliggen om hierop in te spelen. HDN
faciliteert dit. De stekkers liggen klaar;
adviseurs en aanbieders hoeven ze er
alleen nog maar in te steken.” In de
praktijk betekent dit dat een adviseur
zijn klant bijvoorbeeld toe kan staan
om bepaalde acceptatiedocumenten
zelf te uploaden.
Brondata
Ook HDN zelf kan nog veel doen om
het aanvraagproces te verkorten en
te vereenvoudigen, stelt Van Basten.
“In de ideale situatie zou HDN veel
benodigde gegevens op het aanvraagformulier al van tevoren in kunnen
vullen door koppelingen te maken
met instanties als de Belastingdienst
en Calcasa. Door directe brondata toe
te voegen aan de hypotheekaanvraag
zou dit in de toekomst kunnen leiden
tot een ‘hypotheekofferte zonder voorbehouden’. Immers, alle benodigde
data zijn op voorhand al gecontroleerd
door de aanbieder.”
Verbreding
HDN heeft de eerste bronnen al aan
zijn netwerk gekoppeld: Kadaster,
Calcasa, NBWO en NWWI. Op
korte termijn worden deze bronnen
uitgebreid met inkomensbronnen en
kredietwaardigheidsbronnen. Voor
bepaalde brondata blijft het echter
vanwege de privacywetgeving een uitdaging om dit voor elkaar te krijgen.
Van Basten: “Het zou eigenlijk gewoon
mogelijk moeten zijn dat een klant zijn
adviseur of aanbieder toestemming
geeft om (eenmalig of tijdelijk) bij de
benodigde gegevens te komen, maar
de wetgeving is nu zo rigide dat dit
momenteel nog niet mogelijk is.”
Wat wél mogelijk is, is het zo veel
mogelijk inperken van de benodigde
gegevens op een aanvraagformulier. “Gezien het beperkte aantal
hypotheeksoorten dat tegenwoordig
verstrekt wordt, hoef je eigenlijk
geen zeshonderd velden meer in te
HDN begon als
ondersteuning in
de communicatie
tussen adviseur en
aanbieder. Dorine
van Basten verwacht dat ook de
consument in de
nabije toekomst
meer en meer een
rol gaat spelen in dit
proces.
vullen om een goed oordeel te kunnen vellen over een
aanvraag”, aldus Van Basten. “Momenteel bekijken wij
in samenspraak met alle partijen hoe we dit zo effectief
mogelijk kunnen aanpakken. Overigens zien we, mede
doordat het aantal hypotheekmogelijkheden beperkter
wordt, dat de hang naar muteren van de bestaande
hypotheek groter is geworden in de markt. Hier spelen
we vanaf volgend jaar ook op in met een toepassing door
middel van het mutatiebericht.” Dorine van Basten herkent nog een laatste trend in de markt: “Hypotheekklanten hebben als gevolg van de terugtrekkende overheid
behoefte aan verbreding van het advies. Het zou logisch
zijn als HDN daarin meegaat. Wij zullen altijd de markt
blijven faciliteren zoals we nu doen, alleen zal onze rol
daarin verbreden. Dit doen wij in nauw overleg met
SIVI, het standaardisatie-instituut in de verzekeringssector.”
Jubileum
Wie samen met HDN het 20-jarig bestaan wil
vieren, zal zich in het zweet moeten werken.
Ter gelegenheid van haar jubileum ondersteunt
de vereniging namelijk de Finance Run op 12
september in het Amsterdamse Bos. Dit is een
sportief netwerkevenement voor de financiële
dienstverlening, waarvan de opbrengsten ten
goede komen aan Stichting Lef. Relaties van
HDN (aanbieders en gebruikers) zijn door de
vereniging uitgenodigd om deel te nemen aan
deze hardloopwedstrijd. Ook medewerkers van
HDN doen mee.
I nFinance.nl 45