Romelko_voor_de_meest_k

IN DE SCHIJNWERPER
Een gezonde start met premium biggenvoer
Romelko voor de meest
kwetsbare fase van de big
Het speenproces is geen geleidelijk proces, zoals bij in het wild levende varkens. Het speenproces is van
groot belang voor de gezondheid, het verdere verloop van de opfok en het resultaat bij de vleesvarkens.
Ad Heijneman
Specialist Sector Varkens
[email protected]
In het wild levende varkens kennen een
geleidelijk speenproces. De melkgift van
de zeugen daalt geleidelijk en de biggen
gaan langzaam meer vast voer opnemen.
Op ongeveer drie maanden leeftijd zijn ze
dan niet meer afhankelijk van moedermelk.
2 4
Als we kijken in de huidige praktijk worden biggen vaak al gespeend vanaf 21
dagen, waarbij de zeug dan nog in de
top van de melkproductie zit. De opname
van vast voer in het kraamhok is dan nog
minimaal, maar van de ene op de andere
dag moeten de biggen dan toch verder
zonder zeugenmelk. Door deze abrupte
overgang van aanbod aan nutriënten,
met vaak de nodige stress van overgangen van voer en water voorziening,
klimaat en huisvesting, vraagt dit de no-
dige aandacht voor het speenproces.
Ik zou de biggenopfok in willen delen in
drie verschillende perioden, namelijk de
speenfase, de ontwikkelingsfase en de
groeifase.
Voeropname voor spenen
SPEENLEEFTIJD
21 DAGEN
SPEENLEEFTIJD
28 DAGEN
Dag
Minimum
Optimum
Dag
Minimum
Optimum
5-21
150
300
5-28
300
500
Niet etende biggen, % van totaal
Voeropname voor het spenen heeft een
effect op de voeropname kort na spenen
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
0 10 20 30 40 50 60 70
Tijd tussen spenen en eerste voeropname
na het spenen, uren
eter
niet gevoerd
De speenfase
Deze begint al voor het spenen. Een goede voeropname voor het spenen is van
belang om de overgang na het spenen
zo soepel mogelijk te laten verlopen. Hoe
hoger de voeropname voor het spenen,
hoe beter de darmontwikkeling. In de
eerste dagen na spenen is de voeropname van groot belang om de darmen
gezond te houden. Bij onvoldoende
opname zullen de darmvlokken te veel
‘afsterven’ waardoor het voer slechter
verteerd kan worden. Ook ontstaan hierdoor darmlekken, waardoor er schadelijke stoffen in de bloedsomloop terecht
kunnen komen. Om de voerovergang na
spenen zo klein mogelijk te houden is het
belangrijk dat er de laatste 5-7 dagen
voor het spenen hetzelfde voer gevoerd
wordt als de eerste dagen na het spenen.
De ontwikkelingsfase
Wanneer de start in de eerste dagen na
spenen goed is verlopen, breekt er een
periode aan waar biggen de kans moeten krijgen om hun darmen verder te ontwikkelen zonder deze over te belasten. In
deze periode kunnen ze ook teveel voer
van een bepaalde soort opnemen. Daarbij geldt: teveel van het goede is ook niet
goed! In de eerste weken na spenen is
het van belang om op het juiste moment
te schakelen naar het opvolgende voer.
Dit alles is afhankelijk van de voeropname. Door te zorgen voor het juiste voer
op het juiste moment blijven de darmen
gezond en wordt diarree voorkomen. Dit
is van groot belang om onder andere de
coli’s en de streptococcen niet te laten
overheersen. Tijdens zowel de speen- als
de ontwikkelingsfase past het premium
biggenvoer.
Gewenste voeropname na spenen
SPEENLEEFTIJD
21 DAGEN
SPEENLEEFTIJD
28 DAGEN
Dag
Minimum
Optimum
Dag
Minimum
Optimum
Totaal
op
dag
4
400
500
3
400
500
Totaal
na 1
week
7
1.250
1.750
7
1.250
1.750
De groeifase
Wanneer de biggen met het premium
biggenvoer een probleemloze start hebben gehad en de darmen zich goed
hebben kunnen ontwikkelen om ook
plantaardige grondstoffen te verwerken,
kunnen ze over naar gangbaar voer.
Hiermee houden we de voerkosten in de
hand en met gezonde darmen kunnen we
de biggen nu met een hogere voeropname hard laten groeien. De keuze van
het voer hangt ook nu weer af van de
voeropname. De Heus heeft GPS Biggen
ontwikkeld, een rekenprogramma waar-
in je aan de hand van de gewenste groei,
in combinatie met het speengewicht, de
voerbehoefte van de big laat zien. Je
kunt hiermee je voerpakket met schakelmomenten optimaliseren. Belangrijk
hierbij is dan wel om op een aantal
momenten de voeropname in beeld te
brengen. Een praktische manier om
Premium
wanneer
het moet,
gangbaar
zodra het kan
de voeropname in de speenfase te bepalen, is door in een aantal bakken een
bepaalde hoeveelheid voer te doen en
te kijken hoe lang ze er over doen voordat de biggen deze leeg hebben. Bijvoorbeeld, vul de voerbak met spenen
met 0,5 kg per big, vul deze daarna bij
met 1 kg per big. Door te bepalen hoe
lang de biggen over de eerste 0,5 kg
doen en hoe lang ze er vervolgens over
doen voordat ze 1,5 kg voer op hebben,
geeft al veel inzicht in de speenfase van
de big. In de vervolgfase zou je de voerbak tot de rand toe kunnen vullen en
vervolgens een paar dagen later weer
opnieuw. Door dit voer dan te wegen
kun je bepalen wat de biggen op dat
moment opgenomen hebben. Weten wat je biggen
eten in combinatie met het
stalbeeld blijft van belang
voor de juiste voerkeuzes en
strategie.
25